ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

ıyla bileşimini bulur. Karnavallaşma bu yazarlarda daha dışsal türdedir:
olay örgüsünde, dışsal karnavalesk antitezler ve tezatlarda,
ani yazgı değişikliklerinde, şaşırtmacalarda vb. sergilenir. Derin ve
özgür bir karnavalesk dünya anlayışı neredeyse hiç yoktur. Bu romanlardaki
en temel özellik, karnavallaşmanın çağdaş gerçekliğin
ve çağdaş gündelik yaşamın tasvirine uygulanışıdır; gündelik yaşam,
öykünün karnavallaşan olay örgüsü içine çekilir; sıradan ve
değişmez olan olağandışı ve değişebilir olanla birleştirilir.
Balzac, George Sand ve Victor Hugo’da Dostoyevski karnaval
geleneğinin daha derin bir özümsenişini bulur. Burada, karnavallaşmanın
çok daha az görünür tezahürü bulunmaktadır, ama daha
derin bir karnavalesk dünya anlayışı vardır ve en önemlisi, karnavallaşma
büyük güçlü karakterlerin oluşturulmasına ve tutkuların
gelişimine nüfuz etmektedir. Tutkunun karnavallaşmasına her şeyden
önce ikircikliliğinde tanık olunur: Aşk nefretle, tamahkârlık
bencil olmamayla, ihtiras kendini alçaltmayla vs. birleşir.
Dostoyevski, Sterne ve Dickens’ta karnavallaşmanın yaşamın
duygusal algılanışıyla bileşimini bulur.
Dostoyevski bir de, Edgar Allan Poe’da ve daha çok da Hoffmann’da
karnavallaşmanın (Voltaire ve Diderot’da olduğu gibi,
akılcı bir fikirden çok) romantik türden bir fikirle olan bileşimini
bulur.
Rus geleneğinin özel bir yeri vardır. Burada, Gogol’un yanı sıra
Puşkin’in son derece karnavallaşmış yapıtlarının Dostoyevski
üzerindeki devasa etkisinden söz edilmesi gerekir: Boris Godunov,
Biyelkin’in Hikayeleri, Kısa Trajediler ve Maça Kızı.
Karnavallaşmanın kaynaklarına ilişkin kısa incelememizin hiçbir
şekilde eksiksiz olduğu söylenemez. Amaçlarımız açısından,
geleneğin yalnızca temel çizgilerinin izlerinin sürülmesi önem taşıyordu.
Tek tek yazarların, bireysel yapıtların, bireysel temaların, fikirlerin,
imgelerin etkisiyle ilgilenmediğimizi bir kez daha vurgulayalım
-burada bizim açımızdan önem taşıyan, bizzat belirli yazarlar
aracılığıyla aktarılan tür geleneğinin etkisidir. Bu süreç boyunca
gelenek bu yazarların her birinde kendine özgü bir şekilde,
yani benzersiz ve yinelenemeyen bir şekilde yeniden doğar ve ye-
288