ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

kolnikov’dan tutun da Ivan Karamazov’a dek Dostoyevski’nin tüm
önemli kahramanları için tipik bir konumdur: “Hakikatlerinin tutsağı
olmaları diğer insanlarla olan ilişkilerini tanımlamakta ve bu
kahramanların bildiği özel türde bir yalnızlık türü yaratmaktadır.
3. Öykünün ilerleyen aşamalarında Kiniklerin ve Stoacıların
menippeası açısından çok tipik olan bir tema, dünyadaki her şeye
karşı mutlak kayıtsızlık teması boy gösterir:
... ruhumda, kendimden sınırsızca daha büyük bir şey hakkında yükselen
bu ümitsiz mutsuzluk: bu bir şey, hiçbir şeyin önemli olmadığı konusunda
güçlenen bir kanıydı. Bundan çok önce kuşkulanmaya başlamıştım,
ama bu konudaki kesin fikrim, geçen yıl bir gün birdenbire çakıverdi
zihnimde. Dünyanın var olup olmamasına ya da hiçbir yerde
hiçbir şey olup olmamasına zırnık aldırış etmediğimi anladım birdenbire.
Tüm varlığımla, ömrüm boyunca hiçbir şeyin var olmamış olduğunu
anlayıp hissetmeye başladım. [SS X, 421]
Bu evrensel kayıtsızlık ve varolmayışa dair önsezi, Ridiculous
Man’i intihar düşüncelerine yöneltir. Karşımızda, Dostoyevski’nin
Kirillov temasına ilişkin sayısız çeşitlemelerinden biri durmaktadır.
4. Bunu, yaşamın intihardan önceki son saatleri teması izler
(Dostoyevski’nin temel temalarından biridir bu). Burada bu tema
-menippea’nın ruhuna uygun olarak- tüm çıplaklığıyla sergilenir
ve yoğunlaştırılır.
Gülünç Adam kendini öldürmeye kesin olarak kararı verdikten
sonra, sokakta, kendisine yardım etmesi için yalvaran küçük bir
kızla karşılaşır. Küçük kızı kabaca itekler, çünkü kendisini çoktan
insan yaşamının tüm normlarının ve yükümlülüklerinin dışında hissetmektedir
(tıpkı “Bobok”taki ölü gibi). Aklından geçenler ise
şöyledir:
278
Ama bundan birkaç saat sonra kendimi öldüreceksem, bu kızla niye ilgileneyim
ki, utanç veya dünyadaki başka bir şeyi niye takayım ki? ...
Bu zavallı çocuğu ayağımla itekleyip böylesine zalimce bağırmamın
nedeni, “iki saat içinde her şey sona ereceği için merhamet şöyle dursun,
insanlıktan yoksun çok kötü bir şey yapmayı artık kaldırabileceğimi”
göstermekti.