ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

ları da dahil olmak üzere), menippea ve karnavallaşma öğeleriyle
doludur. 19
Bunlar söz konusu tür geleneğinin, Dostoyevski’nin yapıtlarının
zirve noktalarından birini oluşturduğu geleneğin antik kaynakları,
“kökenleri”dir (“arkaik kısmı”dır). Bu “kökenler”, Dostoyevski’nin
yapıtlarında yenilenmiş bir biçimde korunmaktadır.
Ama Dostoyevski’yle bu kaynaklar arasında, bu tür geleneğinin
(bütünlüğünü ve sürekliliğini tamamen muhafaza ederek) gelişimini,
daha karmaşık hale gelmeyi, şeklini değiştirip yeniden kavramsallaştırılmayı
sürdürdüğü iki bin yıllık bir zaman vardır. Menippea’nın
daha sonraki gelişimi konusuna biraz daha değinelim.
Menippea’nın, Hıristiyanlığın ilk dönemleri de dahil olmak üzere
antik topraklarda, (bir yandan içsel türe özgü özünü muhafaza
ederken) dışsal biçimini değiştirmeye yönelik olağanüstü bir “şekilden
şekile bürünme” kapasitesini çoktan sergilemiş olduğunu
görmüştük; romanlara dönüşme, benzer türlerle birleşme, daha büyük
türlere sızma (örneğin, Yunan ve antik Hıristiyan romanı) kapasitesi.
Bu kapasite, menippea’nın müteakip gelişiminde Ortaçağ’da
olduğu kadar modern dönemlerde de kendisini açığa vurmuştur.
Ortaçağ boyunca, menippea’nın bazı belirli tür özellikleri, özellikle
ermişler kitabı edebiyatının (hagiographie) belirli çeşitlemeleriyle
doğrudan doğruya antik Hıristiyan edebiyatı geleneğini sürdüren
Latin dini edebiyatının muhtelif türlerinde yaşamaya ve yenilenmeye
devam etmiştir. Menippea, “argümanlar”, “tartışmalar”,
ikircikli “methiyeler” (desputaisons, dits, débats) 20 , ahlâki ve dini
piyesler gibi bu tür diyalojikleşmiş ve karnavallaşmış Ortaçağ türlerinde
ve Ortaçağ’ın sonlarına ait dini piyesler ve soties'lerde daha
özgür ve özgün bir biçimde yaşamaya devam eder. Menippea’ya
özgü öğeler, Ortaçağ’ın yoğun biçimde karnavallaşmış parodik ve
19. Dostoyevski yalnızca kanonik Hıristiyan edebiyatını değil, apokirifayı da çok
iyi biliyordu.
20. Ortaçağ edebiyatında, dit esnek bir koşuk kompozisyonudur; betimsel veya
öğretici olabilir. Débat ise genellikle (mevsimlerin vs.) kişileştirilmeler arasında
geçen ve çoğunlukla da dini konulara dair bir diyalog biçimindeki öğretici (didaktik)
bir dit'tir.
256