17.04.2014 Views

ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

“tepetaklak edilmiş bir dünya” mantığına başvurur: Bir hükümdar<br />

ölüler diyarında köle olur, köle hükümdara dönüşür vb. Menippea’nın<br />

karnavallaştırılmış ölüler diyarı, ortaçağın neşeli cehennem<br />

temsilleri geleneğini (Rabelais’de zirveye çıkan bir gelenektir bu)<br />

belirler. Antik ölüler diyarı ve Hıristiyan cehenneminin kasıtlı bir<br />

şekilde harmanlanması bu ortaçağ geleneğinin tipik özelliğidir. Ortaçağ’ın<br />

dini piyeslerinde, keza cehennem ve iblisler (“diableries”)<br />

de tutarlı bir şekilde karnavallaştırılır.<br />

Menippea’da yeryüzü düzlemi de karnavallaştırılır: Neredeyse<br />

gerçek yaşamın, çoğu doğalcı bir tarzda tasvir edilen tüm sahneleri<br />

ve olaylarının arkasında az ya da çok farklı şekilde, karnaval<br />

meydanı ve beraberinde, samimi temaslar, uygunsuz birleşimler,<br />

kılık değiştirmeler ve şaşırtmalar, zıt imge çiftleri, skandallar, tahta<br />

çıkarmalar/tahttan indirmeler vb. konusunda özel karnavalesk<br />

mantık göz kırpmaktadır. Satrikon’un tüm sefil-doğalcı sahnelerinin<br />

ardında, az ya da çok farklılıkla, karnaval meydanı göz kırpmaktadır.<br />

Ve aslında, tam da Satrikon'un olay örgüsü tamamen karnavallaşmıştır.<br />

Apuleius’un Metamorphoses’ unda da (Altın Eşek)<br />

aynı şeyi fark ederiz. Bazen, karnavallaşma daha derin seviyelerde<br />

gömülüdür ve yalnızca tekil imgeler ve olaylara bağlı karnavalesk<br />

çağrışımlardan söz edebilmemize izin verir. Ama bazen de, örneğin<br />

Lucius’un şarabı kan zannedip insan diye şarap dolu tulumları<br />

bıçakladığı (tam anlamıyla karnavalesk) eşikte sözde cinayet episodunda<br />

olduğu gibi veya bu olayın arkasından, Lucius’un duruşmasını<br />

kuşatan karnaval esrar sahnesinde görüldüğü gibi yüzeye çıkar.<br />

Karnavalesk çağrışımlar, ciddi mi ciddi bir tınıya sahip olan Boethius’un<br />

De Consolatione Philosophiae'sı gibi bir menippea’da bile<br />

hissedilmektedir.<br />

Karnavallaşma, menippea’nın en derin felsefi ve diyalojik özüne<br />

dahi nüfuz eder. Görmüş olduğumuz üzere, yaşam ve ölüme dair<br />

nihai sorunların yalın bir şekilde ortaya atılması, en uç türden bir<br />

evrenselcilik bu türün tipik özelliğidir (kişisel sorunlar ve incelikli<br />

felsefi argümanlaştırma menippea’ya yabancıdır). Karnavalesk düşünce<br />

keza nihai sorunlar alanında da yaşamını sürdürür, ama bu sorunlara,<br />

soyut biçimde felsefi veya dinsel anlamda dogmatik bir çö-<br />

253

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!