17.04.2014 Views

ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

oynanan rollere dönüştürülmesiydi (Epictetus ve Marcus Aurelius’ta<br />

bu konuda derin bir felsefi farkındalık bulunmaktadır, edebi<br />

düzlemde aynı farkındalığa Lucian ve Apuleius’ta rastlanır). Bu,<br />

bir insanın ve yazgısının epik ve trajik bütünlüğünün yıkılmasına<br />

yol açmıştır.<br />

Dolayısıyla, menippea türü belki de dönemin tipik özelliklerinin<br />

en eksiksiz dışavurumudur. Bu türde, yaşamın içeriği, öğelerinin<br />

tümünün çözülmez bir biçimde birbirine bağlanmasını garantileyen<br />

içsel bir mantık barındıran dengeli bir biçim kalıbına dökülür. Bu<br />

sayede, menippea türü, Avrupa’nın romansı düzyazısının gelişiminin<br />

tarihinde böylesine yoğun bir etkiye sahip olabilmiştir.<br />

Menippea türü bir yandan içsel bir bütünlüğe sahipken, aynı<br />

zamanda da dışsal esnekliğe, benzer küçük türleri kendisinde barındırma<br />

ve bütünleştirici bir öğe olarak diğer büyük türlere sızabilmeye<br />

yönelik kayda değer bir kapasiteye de sahiptir.<br />

Dolayısıyla, menippea taşlama (diatribe), kendi kendine konuşma<br />

(solliloquy), sempozyum gibi küçük türleri kendi bünyesinde<br />

toplar. Bu türlerin hepsi de, insan yaşamı ve insan düşüncesine yönelik<br />

yaklaşımlarının dışsal ve içsel diyalojikliği açısından birbirlerine<br />

benzer.<br />

Taşlama, genellikle olmayan bir muhatapla girilen bir konuşma<br />

biçiminde yapılanan -ve tam da konuşma ve düşünme sürecinin diyalojikleşmesiyle<br />

sonuçlanan- içsel olarak diyalojikleşmiş retorik<br />

bir türdür. Antikler taşlamanın kurucusunun, menippea’nın da kurucu<br />

olan Bion Borysthenes olduğunu kabul eder. Antik Hıristiyan<br />

vaazının türe ilişkin özellikleri üzerinde belirleyici bir etki sahibi<br />

olanın, klasik retorik değil tam da taşlama olduğuna dikkat edilmesi<br />

gerekir.<br />

Kendi kendiyle konuşma türü ise, kişinin kendi benliğiyle kurulan<br />

diyalojik bir ilişkiyle tanımlanır. Bu, kişinin kendi kendisiyle<br />

girdiği bir tartışmadır. Sokrates’in öğrencisi ve belki de bir menippea<br />

yazarı olan Antisthenes, kendi felsefesinin en büyük başarısını<br />

“kişinin kendi benliği ile diyalojik olarak iletişim kurabilme becerisi”<br />

olarak görüyordu." Epictetus, Marcus Aurelius ve Augustine<br />

11. Diogenes Laertius, Lives of the Eminent Philosophers, VI. 6-8 Antisthe-<br />

234

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!