ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

özel tip bir deneysel fantastiklik boy gösterir: alışılmadık bir bakış
açısından, örneğin kuşbakışı yüksek bir açıdan yapılan ve yaşamın
gözlemlenen fenomenlerinin ölçeğinde köklü bir değişiklikle sonuçlanan
gözlem; örneğin, Lucian’ın Icaromenippus'u veya Varro’nun
Endymiones'i (çok yüksekten bir kentin yaşamına ilişkin
gözlemler). Bu deneysel fantastiklik çizgisi, menippeanın tanımlayıcı
etkisi altında müteakip dönemlerde de sürmüştür -Rabelais,
Swift, Voltaire (Micromegas) ve diğerleri.
8. Menippea’da ilk kez, ahlâki-psikolojik deney olarak adlandırılabilecek
şey boy gösterir: İnsanın alışılmadık, anormal ahlâki ve
psişik hallerinin bir temsili -her tür delilik, çılgınlık (kaçıklık teması),
bölünmüş kişilik, denetlenemez hayal kurmalar, alışılmadık rüyalar,
delilik sınırlarına dayanan tutkular 9 , intiharlar vb. Bu fenomenler,
menippeada sırf tema olarak dar bir işlev görmezler, türün
oluşumu açısından biçimsel bir önem taşırlar. Rüyalar, hayaller, delilik
bir kişinin ve yazgısının epik ve trajik bütünlüğünü parçalar:
kişide başka bir kişinin ve başka bir yaşamın olanakları açığa vurulur,
kişi son biçimini almış olma niteliğini yitirir ve sadece tek bir
şeyi ifade etmekten çıkar; kendi kendisiyle örtüşmez olur. Rüyalar
epikte de yaygındır ama epikte kehanetvari, harekete geçirici, uyarıcı
bir niteliğe bürünür -kişiyi yazgısının ve karakterinin sınırlarının
ötesine taşımaz, bütünlüğünü zedelemez. Kuşkusuz, bir insanın
bu son biçimini alamama hali, kendisiyle bağdaşmaması menippeada
yine de başlangıç aşamasında ve embriyonik bir konumdadır,
ama açıkça bulunmaktadır ve bir kişiye yeni bir şekilde bakmamıza
olanak tanır. Bir insanın bütünlüğünün ve son şeklini almış olma
niteliğinin bu şekilde yıkılması, menippea’da kişinin kendi benliğiyle
kurulan (bölünmüş kişilik olasılığıyla dolu) diyalojik bir ilişki
aracılığıyla kolaylaştırılır. Varro’nun manippeası Bimarcus (Çift
Marcus'°) bu açıdan çok ilginç bir örnektir. Varro’nun tüm menippea’larında
olduğu gibi, komiklik öğesi burada çok güçlüdür. Marcus
kinayeler ve mecazlar üzerine bir yapıt yazmayı vaadetmiştir,
9. Eumertides’de (fragmanlar) Varro, çılgınlığı ihtiraslı, doymak bilmez tutkular
olarak resmeder.
10. “Çift Varro" ve "Varro Bölünmesi” olarak da bilinir.
230