ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

irey imgesini tamamlamak için kullanılabilir (özellikle romansı
bir dışsallaştırmadır bu). Ama bu fazlalıkta başka sorunlar yaratan
başka bir olanak daha barınmaktadır.
Romansı mıntıkanın ayırıcı özellikleri, çeşitli romanlarda çeşitli
şekillerde tezahür eder. Bir romanın ille de problematik sorular
ortaya atması gerekmez. Sözgelimi, serüvene dayalı “bulvar” romansını
örnek olarak alalım. İçinde ne bir felsefe, ne toplumsal veya
politik sorunlar ne de bir psikoloji bulunur. Bunun sonucu olarak
da, bu alanların hiçbiri, bizim kendi zamandaş gerçekliğimizin
belirsiz olaylarıyla bir temas halinde değildir. Mesafenin ve bir temas
mıntıkasının eksikliğinden burada farklı bir şekilde yararlanılır:
Bize sıkıcı yaşamlarımızın bir ikamesi sunulduğu doğrudur,
ama bu, büyüleyici ve parlak bir yaşamın ikamesidir. Bu serüvenleri
yaşantılayabilir, bu kahramanlarla özdeşleşebiliriz; böylesi romanlar
neredeyse, kendi yaşamlarımızın ikamesi haline gelir. Epikte
ve diğer mesafeli türlerde böylesi bir şey mümkün değil. Ama
burada romana özgü temas mıntıkasının doğasında bulunan özgül
tehlikeyle karşı karşıya kalırız: Biz kendimiz de gerçekten romana
dahil olabiliriz (oysa, bir epiğe veya diğer mesafeli türlere giremeyiz).
Bundan, kendi yaşamımızı takıntılı bir roman okumayla veya
roman modellerine dayanan düşlerle ikame edebileceğimiz sonucu
çıkmaktadır ([Dostoyevski’nin] Beyaz Geceleri'nin kahramanı);
Bovarycilik, yani romanlarda revaçta olan kahramanların gerçekyaşamda
boy göstermesi -düşkırıklığına uğramış, iblisvari, vb.-
olanaklı hale gelir. Diğer türlerse, ancak romanlaştıktan sonra, yani
romansı temas mıntıkasına aktarıldıktan sonra (örneğin,
Byron’un koşuk anlatıları) böylesi fenomenler üretebilir.
Bununla birlikte, romanın tarihinde bu yeni zamansal yönelimle
ve bu temas mıntıkasıyla bağlantılı -son derece önemli- başka
bir fenomen bulunmaktadır: Romanın edebi olmayan türlerle, gündelik
yaşama dayanan türlerle ve ideolojik türlerle olan özel ilişkisi.
İlk evrelerinde, roman ve romanı hazırlayan türler, edebi olmayan
muhtelif kişisel ve toplumsal gerçeklik biçimlerine, özellikle
de retorik biçimlerine dayanmışlardır (aslında romanın köklerini
retorikle ilişkilendiren bir teori de bulunmaktadır). Roman, gelişi­
199