ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

ler olarak, bir miras olarak dahil olmuşlardır ve kendilerini ancak
bundan sonra, varoluşlarının yeni koşullarına -bazısı daha iyi bazısı
daha kötü bir biçimde- uyarlamaktadırlar. Bu türlerle kıyaslandığında
roman, yabancı bir canlı türüne ait bir yaratık gibi görünür.
Öbür türlerle kötü geçinir. Edebiyatta kendi hegemonyasını kurmak
için mücadele eder; zafer kazandığı her yerde, eski türler çökmeye
başlar. Antik romanın tarihine ilişkin en iyi kitabın -Erwin Rohde’ninki
1 -romanın tarihini anlatmaktan çok antikitenin tüm büyük
türlerini etkilemiş olan çözülme sürecini gözönüne sermiş olması
anlamlıdır.
Tek bir bütünsel edebi dönem içinde türlerin karşılıklı etkileşimi,
son derece ilginç ve önemli bir sorundur. Belirli dönemlerde
-Yunan klasik dönemi, Roma edebiyatının Altın Çağı, yeni-klasik
dönem- “yüksek” edebiyatın (yani, yönetici toplumsal grupların
edebiyatının) çatısı altındaki tüm türler bir ahenk içinde birbirlerini
önemli ölçüde pekiştirir; bir türler toplamı olarak kavrandığında
edebiyatın tümü, en üst düzeyden organik bir bütünlük sergiler.
Ama bu bütüne asla girmemesi, türler arasındaki herhangi bir ahenge
katılmaması romanın karakteristik özelliğidir. Bu çağlarda roman
“yüksek” edebiyatın dışında yer alan gayri resmi bir varoluşa sahiptir.
Yalnızca tamamen biçimlenmiş ve iyi tanımlanmış dış hatlara sahip
olan önceden tamamlanmış türler, hiyerarşik olarak örgütlenmiş
organik bir bütün anlamında edebiyata girebilir. Bir yandan birer tür
olarak kendi mahiyetlerini korurken, karşılıklı olarak birbirlerinin
sınırlarını belirleyebilir ve birbirlerini bütünleyebilirler. Her biri bir
birimdir ve tüm birimler, hepsinin ortaklaşa barındırdığı derin bir
yapının belirli özelliklerinden ötürü bağlantılıdır.
Geçmişin büyük organik poetikaları -Aristoteles, Horace, Boileau’nunkiler-
edebiyatın bütünlüğü ve bu bütünde içerilen tüm
türlerin ahenkli etkileşimi yönünde köklü bir hissiyatla kaplıdır.
1. Erwin Rohde (1845-1898), Der Griechesche Roman und seine Vorläufer
([1876], ama daha sonra pek çok baskısı yayımlanmıştır, en yakın tarihli baskısı
F. Olds [Hildesheim, 1960] tarafından yayımlanmıştır), Almanya’da on dokuzuncu
yüzyıl klasik ilminin dev yapıtlarından biri. Asla gerçekten yeri doldurulamamıştır.
Ama bkz.: Ben F. Perry, The Ancient Romances (Berkeley, 1967) ve Arthur
Heiserman, The Novel before the Novel (Chicago, 1977).
166