ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

da sürdürüldü. Evrenselciliği (yaşam ve ölüm sorunları) maddi bedensel
öğeyle (şarap, yiyecek, bedensel aşk), zaman öğesinin farkındalığıyla
(gençlik, yaşlılık, yaşamın geçici mahiyeti, baht değişiklikleri)
birleştiren benzer bir gelenek, Baküs ayinlerinin içki
alemlerine özgü şarkılar geleneği de vardır; bu şarkılar, özgün bir
ütopik havayı, aynı sınıftan ayyaşların ve tüm insanların kardeşliğini,
zenginliğin galibiyeti ve aklın zaferini ifade eder.
Deliler bayramının, eşek bayramının komik ritüelleri ve diğer
bayramların çeşitli komik törenleri ve kutlamaları belli bir yasallık
taşıyordu. Kara büyüler meşrulaşmıştı ve şeytanların gösteriden
birkaç gün önce sokaklarda ve varoşlarda özgürce dolaşıp, şeytani
ve tekinsiz bir atmosfer yaratmalarına izin veriliyordu. Karnaval
kadar pazar meydanındaki eğlenceler de yasallaşmıştı. Bu yasallaşma
zorlamaydı elbette, kısmiydi ve çatışmalara, yeni yasaklara yol
açıyordu. Tüm ortaçağ boyunca Kilise ve devlet az ya da çok taviz
vermeye, pazar yerini tatmin etmeye mecbur kaldı. Dünyanın yalnızca
gülme kılıfı altında resmi rutininden çıkmasına izin verilen
bayram günleriyle katı biçimde sınırlanan küçük zaman adacıkları
tüm yıla serpiştirilmişti. Gülme dışında hiçbir şey olmaması koşuluyla
engeller kaldırılıyordu.
Evrenselcilik ve özgürlük dışında, gülmenin üçüncü önemli
özelliği, insanların gayri resmi hakikatiyle olan bağlantısıydı.
Sınıf kültürünün ciddi yönleri resmi ve otoriterdir; şiddetle, yasaklarla,
sınırlamalarla ilişkilidir ve daima bir korku ve sindirme
öğesi içerir. Ortaçağ’da bu öğeler hüküm sürüyordu. Oysa, gülme
korkuyu alteder çünkü hiçbir engelleme, hiçbir sınırlama tanımaz.
Gülmenin dili, şiddet ve otoritenin kullanımına sokulamaz asla.
Ortaçağ insanını en fazla etkileyen, gülmenin korku karşısındaki
zaferiydi. Bu, yalnızca Tanrı’nın gizemli terörü karşısındaki bir
zafer değildi, doğa güçlerinin uyandırdığı huşu karşısında ve her
şeyden çok da, kutsanan ve yasaklanan (“mana” ve “tabu”) her şeyle
bağlantılı baskı ve suçluluk karşısında kazanılan bir zaferdi. Bu,
Tanrı’nın ve insanın iktidarının, otoriter emirlerin ve yasaklamaların,
ölüm ve ölümden sonraki cezalandırmanın, cehennemin ve yeryüzünün
kendisinden daha korkutucu olan her şeyin yenilgisiydi.
110