ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

Özetlemek gerekirse, Ortaçağ’da resmi kült ve ideolojiden dışlanan
gülmenin, hemen her bayramın koruyucu kanatları altında
kendi gayri resmi ama meşru yuvasını yaptığını söyleyebiliriz. Bu
nedenle, her bayram resmi, dini yönüne ilaveten kurucu ilkesi gülme
ve maddi bedensel altyapı olan başka bir folk karnaval boyutuna
sahipti. Bayramın bu yönü kendi örüntüsünü, kendi temasını ve
imge dokusunu, kendi ritüelini barındırıyordu. Bu temanın çeşitli
öğelerinin kaynakları farklıdır. Roma Saturnalia’ları tüm Ortaçağ
boyunca yaşamayı sürdürdü elbette. Antik pantomim geleneği de
hayatta kalmayı başardı. Ama asıl kaynak yerel folklordu. Bayramın
popüler, mizahi yönünün imgeleri ve ritüelini etkileyen de işte
bu folklordu.
Alt ve orta sınıf ruhbanları, din öğreticileri, öğrencileri ve korporasyon
mensupları, bu folk eğlencelerinin asıl katılımcılarıydı.
Bu toplumsal gruplardan hiçbirine bağlı olmayan ve o dönemde sayıca
kalabalık olan diğer örgütlenmemiş birimlerin mensuplan da
kutlamalara katılıyordu. Ama ortaçağ folk mizah kültürü aslında
tüm insanlara aitti. Gülmenin hakikati herkesi kucaklayıp coşturuyordu;
hiç kimse buna direnemiyordu.
Ortaçağ parodi edebiyatının çok büyük bir bölümü dolaylı veya
dolaysız olarak eğlenceye yönelik folk mizahı biçimleriyle bağlantılıdır.
Bazı alimlerin (sözgelimi, Novati) iddia ettiği gibi, kutsal kitaplara
ve dinsel ayinlere ilişkin çeşitli parodilerin doğrudan doğruya
deliler bayramı kutlamaları için tasarlanmış ve bu kutlamalarla
yakından bağlantılı olmaları mümkündür. Ama bu, kutsal parodilerin
çoğu için söylenemez. Önemli olan, doğrudan ilişki değil, ortaçağ
parodilerinin yasallaşmış eğlence mizahı ve özgürlüğüyle olan
daha genel bağlantısıdır. Ortaçağ parodi edebiyatının tümü eğlendiricidir;
boşzaman eğlenceleri için yaratılmışlardır ve bayram günlerinde
okunacaklardır. Bu nedenle de, özgürlük ve başıboşluk atmosferiyle
doludur. Bayram günlerinde kutsala ilişkin bu neşeli parodilere
izin veriliyordu, tıpkı risus paschalise, et yemeye ve cinsel
ilişkiye izin verildiği gibi. Parodiler değişen zaman ve maddi bedensel
düzeyde yenilenmeye ilişkin aynı popüler hisle doluydu.
Burada da, zıt değerler barındıran altyapı mantığı egemendir.
103