Damar içi kateterle Ä°liÅkili Kan DolaÅımı Ä°nfeksiyonları ve ... - Klimik
Damar içi kateterle Ä°liÅkili Kan DolaÅımı Ä°nfeksiyonları ve ... - Klimik Damar içi kateterle Ä°liÅkili Kan DolaÅımı Ä°nfeksiyonları ve ... - Klimik
Damar içi i kateterle İlişkili Kan Dolaşı şımı İnfeksiyonları ve Kontrolü Prof. Dr. Ata Nevzat YALÇIN Akdeniz Üniversitesi Tıp T p Fakültesi İnfeksiyon Hastalıklar kları ve Klinik Mikrobiyoloji AD.
- Page 2 and 3: Kateter infeksiyonları • Amerika
- Page 4 and 5: Kateterle ilişkili Kan Dolaşı ş
- Page 6 and 7: Kateterle ilişkili Kan dolaşı ş
- Page 8 and 9: Kateterle ilişkili Kan dolaşı ş
- Page 10 and 11: Santral-ven venöz kateterle ilişk
- Page 12 and 13: Kateter Tipleri (1) Kateter tipi Pe
- Page 14 and 15: Kateter tiplerine göre g infeksiyo
- Page 16 and 17: Kateterle-ili ilişkili Kan dolaş
- Page 18 and 19: Kateter infeksiyonları Tanımlar (
- Page 20: Kateter infeksiyonlarında nda pato
- Page 23 and 24: 1. Konakla ilgili risk faktörleri
- Page 25 and 26: 3. Ekiple ilgili risk faktörleri
- Page 27 and 28: Kateterle ilişkili kan dolaşı ş
- Page 29 and 30: Kateterle ilişkili kan dolaşı ş
- Page 31 and 32: Kateterle İlişkili Kan Dolaşı
- Page 33 and 34: Kateterle ilişkili infeksiyonlarda
- Page 35 and 36: Kateterle ilişkili Kan dolaşı ş
- Page 37 and 38: Kateter çıkarılma endikasyonlar
- Page 39 and 40: Çıkarılabilen santral venöz kat
- Page 41 and 42: S.aureus (sağalt altım) • Metis
- Page 43 and 44: Enterococcus spp (sağalt altım)
- Page 45 and 46: Gram negatif mikrorganizmalar (sağ
- Page 47 and 48: Candida spp. (sağalt altım) •
- Page 49 and 50: Kateter infeksiyonlarının önlenm
- Page 51 and 52: Kateter infeksiyonlarının önlenm
<strong>Damar</strong> içi i <strong>kateterle</strong> İlişkili<br />
<strong>Kan</strong> Dolaşı<br />
şımı İnfeksiyonları<br />
<strong>ve</strong> Kontrolü<br />
Prof. Dr. Ata Nevzat YALÇIN<br />
Akdeniz Üni<strong>ve</strong>rsitesi Tıp T p Fakültesi<br />
İnfeksiyon<br />
Hastalıklar<br />
kları <strong>ve</strong> Klinik Mikrobiyoloji AD.
Kateter infeksiyonları<br />
• Amerika Birleşik ik Devletleri’nde yılda y<br />
40 milyon hasta hastaneye yatıyor<br />
yor<br />
• 20 milyon hasta kateter kullanıyor<br />
• 250 000 kateter infeksiyonu<br />
• 120 000 <strong>kateterle</strong> ilişkili kan dolaşı<br />
şımı<br />
infeksiyonu gelişiyor.<br />
iyor.<br />
Bouza E, et al. Clin Microbiol Infect 2002;8(5):265-74
Kateterle ilişkili <strong>Kan</strong> Dolaşı<br />
şımı<br />
İnfeksiyonları<br />
• NNIS ⇒ Hastane infeksiyonlarının %14’ü<br />
Hastanede 7-217<br />
gün g n ek yatış<br />
3000-40 000 Dolar ek maliyet<br />
• Avrupa ⇒ Bakteriyemilerin % 23.5-66<br />
66’sı<br />
28 960 Dolar ek maliyet<br />
% 25 ek mortalite<br />
Bouza E, et al. Clin Microbiol Infect 2002;8(5):265-74
Kateterle ilişkili <strong>Kan</strong> Dolaşı<br />
şımı<br />
İnfeksiyonları<br />
• Meta analiz, 21 araştırma, rma, Avrupa, ABD<br />
• 1993-1999 1999 yıllary<br />
lları<br />
• Medikal, cerrahi, pediatrik, yanık k yoğun<br />
bakım üniteleri<br />
• 1-157157 ünite (toplam:870 ünite)<br />
• Kateterle ilişkili kan dolaşı<br />
şımı infeks. . oranı:<br />
2.3-16.3/1000<br />
kateter günü<br />
Eggimann P, Pittet D. Clin Microbiol Infect 2002;8(5):295-309
Kateterle ilişkili <strong>Kan</strong> Dolaşı<br />
şımı<br />
İnfeksiyonları<br />
• Arjantin, 1999, Üç Yoğun Bakım Ünitesi<br />
• Hastane inf.: 27-90/1000 hasta günüg<br />
• Kateterle ilişkili kan dolaşı<br />
şımı inf.: % 32<br />
• Kateterle ilişkili kan dolaşı<br />
şımı infeksiyonu:<br />
44.1/1000 alet günüg<br />
• Ek yatış<br />
⇒ 12 gün g<br />
• Ek mortalite ⇒ % 25<br />
Rosenthal VD, et al. Am J Infect Control 2003;31(5):291-5
Kateterle ilişkili <strong>Kan</strong> dolaşı<br />
şımı<br />
İnfeksiyonları<br />
• Arjantin, 1998-2002, 6 Erişkin Yoğun Bakım<br />
Ünitesi<br />
• 142 hasta, 142 kontrol<br />
• Ek yatış<br />
⇒ 11.9 gün g<br />
• Antibiyotik maliyeti ⇒ 1913 $<br />
• Ek maliyet ⇒ 4888.42 $<br />
• Ek mortalite ⇒ %24.6<br />
Rosenthal VD, et al. Am J Infect Control 2003;31(8):475-80<br />
80
Kateterle ilişkili <strong>Kan</strong> dolaşı<br />
şımı<br />
İnfeksiyonları<br />
• Belçika,<br />
Ghent Üniv. . Hastanesi, 1992-2002<br />
2002<br />
• Retrospektif araştırma<br />
rma<br />
• 176 hasta, 315 kontrol<br />
• Yatış<br />
⇒ 53 gün g …..41 gün g<br />
• Maliyet ⇒ 51 405 € .....37 820 € (p < 0.001)<br />
• Mortalite ⇒ % 27.8…..% ..% 26<br />
Blot SI, et al. Clin Infect Dis 2005;41:1591-8
Kateterle ilişkili <strong>Kan</strong> dolaşı<br />
şımı<br />
İnfeksiyonları<br />
• ABD, Washington Üniv. . 1998-2000<br />
• 41 hasta, 1091 kontrol<br />
• Yatış<br />
⇒ 45 gün g …..11 gün g n (p < 0.001)<br />
• Maliyet ⇒ 83 554 $.....23 803 $ (p < 0.001)<br />
• Atfedilebilir maliyet ⇒ 11 971 $<br />
• Mortalite ⇒ %51…..%28<br />
(p < 0.001)<br />
Warren DK, et al. Crit Care Med 2006;34(8):2084-9
Santral-<strong>ve</strong>n<br />
<strong>ve</strong>nöz <strong>kateterle</strong> ilişkili<br />
<strong>Kan</strong> dolaşı<br />
şımı İnfeksiyonları<br />
(/1000 kateter günü)<br />
• Kalp <strong>Damar</strong> Cerrahi YBÜ(n:60)<br />
⇒ 2.8<br />
• Beyin Cerrahi YBÜ (n:46) ⇒ 4.9<br />
• Dahiliye YBÜ(n:126)<br />
⇒ 6.1<br />
• Pediatri YBÜ (n:70) ⇒ 7.7<br />
• Travma YBÜ (n:24) ⇒ 7.8<br />
• Yanık k YBÜ (n:16) ⇒ 10.0<br />
CDC Data (NNIS,1995-2000).<br />
Am J Infect Control 2000; 28:429-35
Santral-<strong>ve</strong>n<br />
<strong>ve</strong>nöz <strong>kateterle</strong> ilişkili<br />
<strong>Kan</strong> dolaşı<br />
şımı İnfeksiyonları<br />
(/1000 kateter günü)<br />
• NNIS ⇒ 4.0<br />
• INICC (Arjantin, Brezilya,<br />
Fas, Hindistan, Kolombiya,<br />
Meksika, Peru, Türkiye, T<br />
55 YBÜ)<br />
⇒ 12.5<br />
• INICC (Türkiye, 13 YBÜ) ⇒ 17.6<br />
• Akdeniz Üniv. . Tıp T p Fak. ⇒ 9.69<br />
• Rosenthal VD, et al. Ann Intern Med 2006;145 (8):582-91<br />
• Inan D, et al. Infect Control Hosp Epidemiol. . 2006 ; 27(4):343-8<br />
• J Hosp Infect. . 2007 ; 65 (3): 251-7
Kateter tipleri<br />
• Periferik <strong>ve</strong>nöz kateter<br />
• Periferik arteryel kateter<br />
• Orta boy kateter<br />
• Tünelsiz SVK<br />
• Pulmoner arteryel kateter<br />
• Periferik SVK<br />
• Tünelli SVK<br />
• İmplante<br />
kateter, umbilikal kateter
Kateter Tipleri (1)<br />
Kateter tipi<br />
Perif. <strong>ve</strong>nöz kateter (kısa)<br />
(
Kateter Tipleri (2)<br />
Kateter tipi<br />
Özellik<br />
Pulmoner arteryel kateter<br />
Hemodinamik incelemeler için i in<br />
(>30 cm)<br />
kullanılır,<br />
infeksiyon riski düşüktd<br />
ktür<br />
Periferik SV kateter (>20 cm) İnfeksiyon<br />
riski düşüktd<br />
ktür<br />
Tünelli SV kateter (>88 cm) Uzun süreli s<br />
kullanım m için i in uygundur,<br />
infeksiyon riski tünelsiz t<br />
santral<br />
<strong>ve</strong>nöz kateterden daha düşüktd<br />
ktür<br />
İmplante<br />
kateter (>88 cm) En düşük d k oranda katetere bağlı kan<br />
dolaşı<br />
şımı infeksiyonu riski<br />
taşı<br />
şımaktadır, uzaklaştırılmas<br />
lması için in<br />
cerrahi girişim im gerektirmektedir<br />
Umbilikal kateter (
Kateter tiplerine göre g<br />
infeksiyon sıklığı<br />
• Periferik damar içi i i kat. ⇒ % 0.2-0.5<br />
0.5<br />
• Hickman-Broviac<br />
kat. ⇒ % 1-21<br />
• Pulmoner arter kat. ⇒ % 3.6<br />
• Kısa süreli s<br />
SVK ⇒ % 3.8-12<br />
• TPN <strong>kateterle</strong>ri ⇒ % 7-107<br />
• Multilümenli<br />
kat. ⇒ % 12.8<br />
• Subklavyen hemo. . kat. ⇒ % 10-20
Kateter tiplerine göre g<br />
kan-<br />
dolaşı<br />
şımı infeksiyonu sıklığı<br />
(/1000 kateter günü)<br />
• Periferik damar içi i i kat. ⇒ 0.5 (0.2-0.7)<br />
0.7)<br />
• Uzun süreli s<br />
SVK ⇒ 1.6 (1.5-1.7)<br />
1.7)<br />
• Subklavyen hemo. . kat. ⇒ 1.7 (1.2-2.3)<br />
2.3)<br />
• Kısa süreli s<br />
SVK ⇒ 2.7 (2.6-2.9)<br />
2.9)<br />
• Klorhekzidin/g<br />
/gümüş sülfodiazinli<br />
kısa süreli s<br />
SVK<br />
⇒ 1.6 (1.3-2.0)<br />
• Minosiklin/rifampisinli<br />
kısa süreli s<br />
SVK<br />
⇒ 1.2 (0.3-2.1)<br />
Maki DG, et al. Mayo Clin Proc 2006; 81 (9): 1159-71
Kateterle-ili<br />
ilişkili <strong>Kan</strong> dolaşı<br />
şımı<br />
İnfeksiyonu<br />
sıklığı<br />
• ABD, meta analiz,15 çalışma<br />
• Tek lümenli l<br />
kateter ⇒ % 0-10.00<br />
• Multilümenli<br />
kateter ⇒ % 1.2-18.6<br />
18.6<br />
OR:2.15, (%95 güv. . sınırı: s : 1.00-4.66)<br />
Dezfulian C, et al. Crit Care Med 2003;32(9):2385-90<br />
90
Kateter infeksiyonları<br />
• Kolonize kateter<br />
• Çıkışış yeri infeksiyonu<br />
• Cep infeksiyonu<br />
• Tünel<br />
infeksiyonu<br />
• Kateterle ilişkili kan dolaşı<br />
şımı infeksiyonu<br />
• İnfüzyonla<br />
ilişkili kan dolaşı<br />
şımı infeksiyonu<br />
• Septik tromboflebit<br />
• Endarterit
Kateter infeksiyonları<br />
Tanımlar<br />
(1)<br />
Kolonize kateter Hastada klinik semptom olmaksızın<br />
semikantitatif kültürlerde<br />
>15 CFU oluşturan<br />
yada kantitatif kültk<br />
ltürde 1000 mikroorganizma<br />
izole edilmesi<br />
Çıkışış yeri infeksiyonu<br />
Kateter çıkışış bölgesi derisinde iki cm içeriden i<br />
itibaren eritem,hassasiyet,<br />
indurasyon, , yada<br />
pürülan<br />
akınt<br />
ntı saptanmasıdır<br />
Cep infeksiyonu<br />
Tünel<br />
infeksiyonu<br />
Tamamen<br />
implante<br />
edilebilen<br />
kateterin<br />
rezervuarı üzerindeki deride eritem <strong>ve</strong> nekroz<br />
yada rezervuarı içeren deri altı cepte pürülan<br />
eksudanın saptanmasıdır<br />
Tünelli bir kateterin<br />
giriş<br />
yerinden iki cm<br />
uzaktaki bir bölgede b<br />
eritem,<br />
, hassasiyet,<br />
indurasyon saptanmasıdır
Kateter infeksiyonları<br />
Tanımlar<br />
(2)<br />
Katetere<br />
inf.<br />
ilişkili kan dolaşı<br />
şımı<br />
İnfüzyona<br />
bağlı kan dolaşı<br />
şımı<br />
infeksiyonu<br />
Septik tromboflebit<br />
Endarterit<br />
<strong>Kan</strong> dolaşı<br />
şımı infeksiyonu<br />
ile uyumlu<br />
klinik semptomları bulunan<br />
<strong>ve</strong><br />
infeksiyona ait belirgin bir kaynak<br />
saptanamayan hastaya ait kateterin bir<br />
segmentinden <strong>ve</strong> kandan benzer<br />
mikroorganizmanın n izolasyonudur<br />
İnfüzyon<br />
sıvılarından<br />
<strong>ve</strong><br />
hemokült<br />
ltürlerden<br />
aynı<br />
mikroorganizmanın üremesidir<br />
Ven içi kateter yerinde infekte trombüs<br />
varlığı<br />
ığını ifade eder<br />
Arter kateteri distalinde doku iskemisi<br />
yada<br />
emboli<br />
bulguları ile<br />
kendini<br />
gösteren bir durumdur
Kateter infeksiyonlarında<br />
nda<br />
patogenez<br />
• Kateterin kontaminasyonu<br />
• Kateter birleşim im kısmk<br />
smının kontaminasyonu<br />
• İnfüzatın kontaminasyonu<br />
• Uzak bir bölgeden b<br />
hematolojik yayılım<br />
Bouza E, et al. Clin Microbiol Infect 2002; 8(5): 265-74
Kateter infeksiyonlarında<br />
nda<br />
risk faktörleri<br />
1. Konakla ilgili risk faktörleri<br />
2. Kateterle ilgili risk faktörleri<br />
3. Ekiple ilgili risk faktörleri
1. Konakla ilgili risk faktörleri<br />
• Konağı<br />
ğın n uçu<br />
yaşlarda yer alması<br />
• Granülositopeni<br />
• İmmünsupresif<br />
kemoterapi<br />
• Cilt bütünlb<br />
nlüğünün n bozulması<br />
• Altta yatan hastalığı<br />
ığın n ciddiyeti<br />
• Cilt mikroflora değişiklikleri<br />
iklikleri<br />
• Uzak bir bölgede b<br />
infeksiyon varlığı
2. Kateterle ilgili risk faktörleri<br />
• Kateterin tipi (polivinil(<br />
polivinil, , polietilen > teflon,<br />
poliüretan)<br />
• Kateterin işlevi <strong>ve</strong> lokalizasyonu (uzun,çok<br />
lümenli<br />
> kısa, az lümenli) l<br />
• Kateterin yerleşim yeri (santral > periferik,<br />
femoral > juguler > subklaviyen)<br />
• Kateterin kalış<br />
süresi (>(<br />
72 saat)<br />
• Acil uygulamalar
3. Ekiple ilgili risk faktörleri<br />
• Uygulamayı yapan kişinin inin eğitimie<br />
• Kateter bakımı<br />
• El yıkama, y<br />
steril eldi<strong>ve</strong>n kullanma<br />
• Pansuman biçimi imi (yarı geçirgen<br />
örtü<br />
> steril gazlı bez)
<strong>Damar</strong> içi i Kateter<br />
infeksiyonları (ESGNI-005<br />
005-Avrupa)<br />
• KNS % 49.1<br />
• S.aureus<br />
% 11.9<br />
• Candida spp. % 7.2<br />
• Enterococcus spp. % 5.9<br />
• Diğerleri<br />
% 25.9<br />
Bouza E, et al. Clin Microbiol Infect 2004;10(11):838-42<br />
42
Kateterle ilişkili kan dolaşı<br />
şımı<br />
infeksiyonları<br />
• KNS % 60-70<br />
• S.aureus<br />
% 5-155<br />
• Candida spp. % 5-105<br />
• Enterobacteriacae % 5-105<br />
• Enterococcus spp. % 2-42<br />
• MRSA % 5<br />
Eggimann P, Pittet D. Clin Microbiol Infect 2002;8(5):295-309
Kateterle ilişkili kan dolaşı<br />
şımı<br />
infeksiyonları<br />
(İspanya, 2000-3)<br />
• KNS % 43<br />
• S.aureus<br />
% 17<br />
• E. coli % 15<br />
• E. faecalis % 9<br />
• Diğerleri<br />
% 16<br />
Lorente L, et al. Intens Care Med 2006;32:1449-50
Kateterle ilişkili kan dolaşı<br />
şımı<br />
infeksiyonları<br />
Diğer; % 24<br />
MR-KNS; % 41<br />
E.coli; % 5<br />
Enterococcus spp.;%<br />
16<br />
S.aureus; % 7<br />
Candida spp; % 7<br />
Warren DK, et al. Crit Care Med 2006;34(8): 2084-9
Kateterle ilişkili kan dolaşı<br />
şımı<br />
infeksiyonları<br />
(Akdeniz Üniv.Tıp p Fak. 2006-22K<br />
22Kİ-KDİ/169 KDİ<br />
A.baumannii<br />
%14<br />
Enterococcus<br />
spp. %9<br />
E.coli %9<br />
P.aeruginosa<br />
%18<br />
Serratia spp. %9<br />
Diğer %10<br />
MR-KNS %31
Kateterle İlişkili <strong>Kan</strong> Dolaşı<br />
şımı<br />
İnfeksiyonu<br />
şüphesi: (1)<br />
• Sepsisli bir hastada damar içi i kateter varlığı<br />
(özellikle SVK)<br />
• Sepsis riski düşünülmeyen d<br />
hastada sepsis<br />
bulgularının n ortaya çıkması<br />
• Kateter giriş yerinde infeksiyon bulgusu<br />
varlığı<br />
ığında<br />
• Ani başlang<br />
langıçlı sepsis
Kateterle İlişkili <strong>Kan</strong> Dolaşı<br />
şımı<br />
İnfeksiyonu<br />
şüphesi: (2)<br />
• Kateterle ilişkili kan dolaşı<br />
şımı infeksiyonuna<br />
yol açabilen a abilen mikroorganizmaların üretilmesi<br />
(Stafilokoklar, Corynebacterium spp,<br />
Pseudomonas spp, Candida spp, Malassezia)<br />
• Yoğun<br />
kandidemi( ( >25 KOU/ml)<br />
• Antimikrobik sağalt<br />
altıma yanıts<br />
tsızlık<br />
• Kateterin çekilmesi sonrasında nda ateşin<br />
düşmesi <strong>ve</strong> iyileşmenin görülmesig
Kateterle ilişkili<br />
infeksiyonlarda tanı<br />
• Semikantitatif kateter kültürleri<br />
• <strong>Kan</strong>titatif lümen l<br />
içi i i kültk<br />
ltürleri<br />
• <strong>Kan</strong> kültk<br />
ltürü<br />
• Lümen içi i brushing tekniği<br />
• Akridin turuncusu lökosit l<br />
sitopin yöntemi<br />
• Ekokardiyografi<br />
• Ultrasonografi<br />
• Moleküler ler yöntemlery
Kateterle ilişkili <strong>Kan</strong> dolaşı<br />
şımı<br />
infeksiyonlarında<br />
nda tanı<br />
• Periferik kan kültk<br />
ltürü <strong>ve</strong> kateterden alınan<br />
semikantitatif (> 15 KOU) yada kantitatif<br />
kültürden (>(<br />
1000 KOU) aynı<br />
mikroorganizmanın üretilmesi<br />
• Eş zamanlı kantitatif kan kültk<br />
ltürlerinde<br />
SVK/periferik<br />
kan kültk<br />
ltüründeki<br />
üreme<br />
oranının > 5/1 olması<br />
• SVK’dan<br />
alınan kan kültk<br />
ltüründe, eşe<br />
zamanlı<br />
olarak alınan<br />
periferik kan kültk<br />
ltürüne oranla<br />
> 2 saat erken üreme saptanması
Kateterle ilişkili <strong>Kan</strong> dolaşı<br />
şımı<br />
infeksiyonlarda tanı<br />
• Standart kan kültk<br />
ltürü<br />
(Duyarlılık k % 91, Özgüllük k % 86)<br />
• <strong>Kan</strong>titatif kan kültk<br />
ltürü<br />
(Duyarlılık k % 79, Özgüllük k % 94)<br />
• <strong>Kan</strong> kültk<br />
ltürü + Kateter kültürü<br />
(Duyarlılık k % 91, Özgüllük k % 94)<br />
Eggimann P, Pittet D. Clin Microbiol Infect 2002;8(5):295-30
Kateter çıkarılma<br />
endikasyonları (1)<br />
• Ciddi sepsis yada septik şok<br />
• Tünel<br />
infeksiyonu<br />
• Kateterin kolaylıkla kla yerleştirilebilmesi olanaklı<br />
ise<br />
• En az 48-72 saat uygun sağalt<br />
altıma karşı<br />
şın n kan<br />
dolaşı<br />
şımı infeksiyonunun sürmesi
Kateter çıkarılma<br />
endikasyonları (2)<br />
• En az 72 saat sağalt<br />
altıma karşı<br />
şın persistan kan<br />
dolaşı<br />
şımı infeksiyonunun varlığı<br />
• Pulmoner emboli<br />
• İnfektif<br />
endokardit<br />
• Periferik emboli varlığı<br />
• Candida spp.,<br />
Aspergillus spp.,<br />
S.aureus<br />
aureus,<br />
Pseudomonas spp.,<br />
C.jeikeium<br />
jeikeium, Bacillus spp.
Antibiyoterapi endikasyonları<br />
• Santral <strong>ve</strong>nöz kateter, , uzun süreli s<br />
<strong>kateterle</strong>r<br />
• Kateter uzaklaştırılamad<br />
lamadığında<br />
• Ciddi sepsis yada septik şok<br />
• Supuratif flebit, pulmoner embolizasyon,<br />
• Metastatik infeksiyonlar, , akut endokardit<br />
• Nötropenik<br />
yada immünsupresif<br />
hastalar<br />
• Endovaskuler alet yada protezi bulunanlar<br />
• Ortopedik protez cihazı bulunanlar
Çıkarılabilen santral <strong>ve</strong>nöz katater (SVK) ilişkili kan dolaşımı infeksiyonu<br />
Komplike<br />
Komplike olmayan<br />
Septik tromboz,<br />
endokardit,<br />
osteomiyelit vb.<br />
KNS S. aureus Gram (-) basil Candida spp.<br />
SVK çıkar,<br />
4-6 hf.<br />
sistemik<br />
antibiyotik<br />
sağaltımı;<br />
osteomiyelit<br />
için 6-8 hafta<br />
•SVK çıkar,<br />
5-7 gün<br />
sistemik<br />
antibiyotik<br />
sağaltımı;<br />
•Eğer kateter<br />
kalıcıysa<br />
sistemik<br />
antibiyotik ±<br />
“kilit sağaltımı”<br />
10-14 gün<br />
•SVK çıkar,<br />
14 gün<br />
sistemik<br />
antibiyotik<br />
sağaltımı;<br />
•Eğer<br />
TEE (+) ise<br />
sağaltım<br />
4-6 hafta<br />
SVK çıkar,<br />
10-14 gün<br />
sistemik<br />
antibiyotik<br />
sağaltımı<br />
SVK çıkar,<br />
son<br />
pozitif<br />
kan<br />
kültüründen<br />
sonra<br />
14 gün süreyle<br />
antifungal<br />
ajan ile<br />
sağaltım<br />
Mermel LA, et al. CID 2001;32: 1249-72
Tünelli santral <strong>ve</strong>nöz katater (TSVK) yada implante alet ilişki kan dolaşımı infeksiyon<br />
Komplike<br />
Komplike olmayan<br />
Tünel infek.<br />
Port apsesi<br />
TSVK ya da<br />
imp. aleti<br />
çıkar,<br />
10-14 gün<br />
sistemik<br />
antibiyotik<br />
sağaltımı<br />
Septik<br />
tromboz,<br />
endokardit,<br />
osteomiyelit<br />
TSVK<br />
ya da<br />
imp. aleti<br />
çıkar,<br />
4-6 hf.<br />
antibiyotik<br />
sağaltımı;<br />
osteomiyelit<br />
için 6-8 hafta<br />
sağaltım<br />
KNS<br />
•TSVK<br />
ya da<br />
imp. aleti<br />
kalabilir,<br />
7 günlük<br />
antibiyotik<br />
sağaltımı +<br />
“kilit tedavi”<br />
10-14 gün<br />
•Klinik<br />
kötüleşme,<br />
persistan/<br />
tekrarlayan<br />
bakteriyemi<br />
varsa TSVK<br />
ya da<br />
imp. aleti<br />
çıkar.<br />
S. aureus<br />
•TSVK ya da<br />
imp. aleti<br />
çıkar,<br />
TEE (-) ise<br />
14 gün<br />
antibiyotik<br />
tedavisi;<br />
•Eğer<br />
TEE (-) ise<br />
“kurtarma sağ.”<br />
14 gün<br />
sistemik <strong>ve</strong><br />
“lock sağaltımı”<br />
•Klinik<br />
kötüleşme,<br />
persistan/<br />
tekrarlayan<br />
bakteyemi<br />
varsa TSVK<br />
ya da<br />
imp. aleti<br />
çıkar.<br />
Gram (-) basil<br />
• TSVK ya da<br />
imp. aleti<br />
çıkar,<br />
10-14 gün<br />
sağaltım<br />
•TSVK ya da<br />
imp. aleti<br />
kurtarmak için<br />
sistemik <strong>ve</strong><br />
“kilit sağaltımi”<br />
14 gün<br />
•Yanıt yoksa<br />
TSVK ya da<br />
imp. aleti<br />
çıkar,<br />
10-14 gün<br />
sistemik<br />
antibiyotik<br />
sağaltımı<br />
Candida spp.<br />
TSVK ya da<br />
imp. aleti<br />
çıkar,<br />
son<br />
pozitif<br />
kan<br />
kültüründen<br />
sonra<br />
14 gün<br />
antifungal<br />
ajan ile<br />
sağaltım<br />
Mermel LA, et al. CID 2001;32: 1249-72
S.aureus<br />
(sağalt<br />
altım)<br />
• Metisiline duyarlı⇒ Nafsillin,<br />
Sefazolin,<br />
Sulbaktam/ampisillin<br />
ampisillin,<br />
Klavulanat/amoksisillin<br />
amoksisillin<br />
• Metisiline dirençli<br />
⇒ Vankomisin,<br />
Teikoplanin,<br />
Kinupristin/dalfopristin<br />
dalfopristin,<br />
Linezolid<br />
Televansin
KNS (sağalt<br />
altım)<br />
• Metisiline duyarlı ⇒ Nafsillin<br />
Sefazolin<br />
Sulbaktam/ampisillin<br />
ampisillin<br />
Klavulanat/amoksisillin<br />
amoksisillin<br />
• Metisiline dirençli<br />
⇒ Vankomisin<br />
Teikoplanin<br />
Kinupristin/dalfopristin<br />
Linezolid<br />
Televansin
Enterococcus spp (sağalt<br />
altım)<br />
• Duyarlı suşlar<br />
⇒ Penisillin + Gentamisin<br />
• Dirençli<br />
suşlar<br />
⇒ Vankomisin<br />
Teikoplanin<br />
Linezolid<br />
• VRE ⇒ Linezolid<br />
Kinupristin/dalfopristin
Gram negatif<br />
mikrorganizmalar (sağalt<br />
altım)<br />
• E.coli<br />
coli, Klebsiella spp. ⇒ Sefalosporinler<br />
Kinolonlar<br />
• ESBL (+) suşlar<br />
⇒ Karbapenemler<br />
• P.aeruginosa<br />
⇒ Piperasillin/Tazobaktam<br />
Seftazidim ± amikasin<br />
Sefepim ± amikasin<br />
Tik/Klav<br />
Klav. ± amikasin
Gram negatif<br />
mikrorganizmalar (sağalt<br />
altım)<br />
• Acinetobacter spp. ⇒ Sulbaktam/ampisillin<br />
ampisillin<br />
Sulbaktam/sefaperazon<br />
Karbapenemler<br />
Kolistin<br />
• S.maltophilia<br />
⇒ Trimetoprim/sulfometaks<br />
sulfometaks.<br />
Siprofloksasin
Candida spp. (sağalt<br />
altım)<br />
• C.albicans<br />
⇒ Flukonazol<br />
• Dirençli<br />
C.albicans<br />
⇒ Amfoterisin-B<br />
• C.glabrata<br />
glabrata, , C.krusei<br />
⇒ Amfoterisin-B<br />
Vorikonazol<br />
Kaspofungin
Candida spp. (sağalt<br />
altım)<br />
• Önceden azol türevi t<br />
alınmam<br />
nmamışsa<br />
⇒<br />
Flukonazol (AI)<br />
(Alternatif: Amfoterisin-B deoksikolat (AI)<br />
yada Kaspofungin (AI) yada Vorikonazol (AI)<br />
• Önceden azol türevi t<br />
alınm<br />
nmışsa<br />
⇒<br />
Amfoterisin-B deoksikolat (BI) yada<br />
Kaspofungin (BI)<br />
(Alternatif: Lipozomal Amfoterisin-B B (BII)<br />
Flückiger<br />
U, et al. Swiss Med Wkly 2006;136: 447-63
Candida spp. (sağalt<br />
altım)<br />
• Nötropenik<br />
hasta ⇒ Amfoterisin-B<br />
deoksikolat (CIII)<br />
(Alternatif: Kaspofungin (CIII) yada<br />
Lipozomal Amfoterisin-B B (CIII)<br />
• Ciddi sepsis yada septik şok<br />
⇒<br />
Kaspofungin (CIII) (Alternatif: Lipozomal<br />
Amfoterisin-B B (CIII)<br />
Flückiger<br />
U, et al. Swiss Med Wkly 2006;136: 447-63
Kateter infeksiyonlarının<br />
önlenmesi için i in öneriler<br />
• O’Grady<br />
NP, Alexander M, Dellinger EP, et al.<br />
Guidelines for the pre<strong>ve</strong>ntion of<br />
intravascular catheter related infections.<br />
MMWR 2002; 51/RR-10:1<br />
10:1-29.<br />
• O’Grady<br />
NP, Alexander M, Dellinger EP, et al.<br />
Guidelines for the pre<strong>ve</strong>ntion of<br />
intravascular catheter related infections. Clin<br />
Infect Dis. . 2002; 35: 1281-1307.<br />
1307.<br />
• <strong>Damar</strong> içi i kateter infeksiyonlarının önlenmesi<br />
klavuzu. . Hastane İnfeksiyonları <strong>ve</strong> Kontrolü<br />
Derneği i 2005. Hast İnfeks<br />
Derg. . 2005; 9: 1-321
Kateter infeksiyonlarının<br />
önlenmesi için i in öneriler<br />
(CDC-HICPAC)<br />
HICPAC)-1<br />
• Eğitim<br />
• Sur<strong>ve</strong>yans<br />
• El hijyeni<br />
• Kateter takılmas<br />
lması <strong>ve</strong> bakımı sırasında<br />
aseptik tekniğe e uyulması<br />
• Kateter takılmas<br />
lması<br />
• Kateter giriş yerinin bakımı<br />
• Kateter giriş yeri örtüleri
Kateter infeksiyonlarının<br />
önlenmesi için i in öneriler<br />
(CDC-HICPAC)<br />
HICPAC)-2<br />
• Kateter seçimi <strong>ve</strong> değiştirilmesi<br />
• İnfüzyon<br />
setlerinin iğnesiz i<br />
sistemlerin <strong>ve</strong><br />
parenteral sıvıların n değiştirilmesi<br />
• İntra<strong>ve</strong>nöz enjeksiyon portları<br />
• İntra<strong>ve</strong>nöz karışı<br />
ışımların n hazırlanmas<br />
rlanması <strong>ve</strong><br />
kalite kontrolü<br />
• Filtreler<br />
• İntra<strong>ve</strong>nöz tedavi ekibi<br />
• Profilaktik antibiyotik kullanımı
Öneriler:<br />
Sur<strong>ve</strong>yans<br />
• Kateter giriş bölgesi düzenli d<br />
olarak kontrol<br />
edilmelidir.<br />
• Şeffaf<br />
örtü kullanılan lan hastalarda kateter<br />
giriş yerine bakmak yeterli iken gazlı bez<br />
kullananlarda mutlaka palpe edilmelidir.<br />
• Kateter giriş yerinde duyarlılık k saptanması,<br />
hastanın n ateşinin yükselmesi, y<br />
yada kan<br />
dolaşı<br />
şımı infeksiyonunu düşündüren<br />
bulguların n saptanması durumunda örtü<br />
kaldırılıp p giriş bölgesi incelenmelidir.
Öneriler:<br />
Sur<strong>ve</strong>yans-2<br />
• Hastalara kateter giriş bölgesinde fark<br />
ettikleri bir değişiklik iklik durumunda derhal<br />
hekimlere bildirmeleri belirtilmelidir.<br />
• Kateteri takan kişi,<br />
i, kateterin takıld<br />
ldığı<br />
<strong>ve</strong><br />
çıkarıldığı<br />
zamanları, , pansuman<br />
değiştirilme tarihlerini mutlaka<br />
kaydetmelidir.<br />
• Kateter ucundan rutin kültk<br />
ltürler asla<br />
gönderilmemelidir.
Öneriler:<br />
El hijyeni<br />
• Kateteri takmadan önce, takıld<br />
ldığı<br />
<strong>ve</strong><br />
çıkarıldığı<br />
zamanlarda, pansuman<br />
değiştirilmesinde mutlaka el hijyeni<br />
sağlanmal<br />
lanmalıdır.<br />
• Eldi<strong>ve</strong>n kullanımının n el yıkama y<br />
gereksinimini kesinlikle ortadan<br />
kaldırmad<br />
rmadığı<br />
bilinmelidir.
Öneriler:<br />
Aseptik teknik<br />
• Kateter takılmas<br />
lması <strong>ve</strong> çıkarılması sırasında<br />
aseptik tekniğe e uyulmalıdır.<br />
• Periferik <strong>kateterle</strong>ri takarken temiz eldi<strong>ve</strong>n<br />
yeterlidir. Arteryel yada santral kateter<br />
takarken mutlaka steril eldi<strong>ve</strong>n giyilmelidir.<br />
• Kateterlerin pansumanı sırasında temiz<br />
yada steril eldi<strong>ve</strong>n giyilmelidir.
Öneriler:<br />
Kateter giriş yeri bakımı<br />
• Uygulama alanı % 2 klorhekzidin, , %10<br />
povidon-iyot iyot yada % 70’lik alkol ile<br />
temizlenmelidir.<br />
• Kateter takılmadan<br />
önce giriş yerine<br />
sürülen antiseptik solüsyon syon cilt üzerinde<br />
kalmalı <strong>ve</strong> hava ile temas ederek kuruması<br />
sağlanmal<br />
lanmalıdır.<br />
• Kateterlerin takılmas<br />
lması yada pansuman<br />
değiştirilmesi sırass<br />
rasında cilde aseton yada<br />
eter gibi organik çözücüler sürülmemelidir.<br />
s
Öneriler:<br />
Kateter giriş yeri örtüleri-1<br />
• Kateter giriş yerinin örtülmesi için i in steril<br />
gazlı bez yada steril, şeffaf, yarı geçirgen<br />
örtüler kullanılmal<br />
lmalıdır.<br />
• Kalıcı <strong>kateterle</strong>rin giriş yeri tamamen<br />
iyileştikten sonra kapatılmamal<br />
lmamalıdır.<br />
• Kateter giriş yerinde kanama yada sızds<br />
zdırma<br />
varsa gazlı bez örtüler tercih edilmelidir.<br />
• Kateter pansumanı nemlendiğinde inde yada<br />
bütünlüğü bozulduğunda unda yada<br />
kirlendiğinde inde mutlaka değiştirilmelidir.
Öneriler:<br />
Kateter giriş yeri örtüleri-2<br />
• Kateter pansumanı her türlt<br />
rlü durum<br />
gözönündende bulundurularak en az haftada bir<br />
kez değiştirilmelidir.<br />
• Hemodiyaliz <strong>kateterle</strong>ri dışında<br />
kateter giriş<br />
yerine krem uygulanması önerilmemektedir.<br />
• Kateterlerin suyla temas etmemesi gerekir.<br />
Kateter, , bağlant<br />
lantı cihazları ile kateter giriş yeri<br />
su geçirmez bir örtü ile kaplandıktan ktan sonra<br />
hastanın n duş almasına izin <strong>ve</strong>rilebilir.
Öneriler:<br />
Kateterlerin seçimi <strong>ve</strong> değişimi<br />
imi-1<br />
• Kateterlerin takılaca<br />
lacağı<br />
alan seçilirken<br />
infeksiyon <strong>ve</strong> mekanik komplikasyon<br />
gelişme riskleri dikkate alınmal<br />
nmalıdır.<br />
• Gereksinim ortadan kalkınca<br />
<strong>kateterle</strong>r en<br />
kısa süre s<br />
içerisinde i<br />
çekilmelidir.<br />
• Santral <strong>ve</strong>nöz yada arteryel <strong>kateterle</strong>r rutin<br />
olarak değiştirilmemelidir.<br />
• Aseptik kurallara uygunluğu u konusunda<br />
şüphe bulunan <strong>kateterle</strong>r 48 saat içinde i inde<br />
değiştirilmelidir.
Öneriler:<br />
Kateterlerin seçimi <strong>ve</strong> değişimi<br />
imi-2<br />
• Kateterlerin infeksiyon kaynağı<br />
olabileceği<br />
düşünüldüğünde hekim hastanın n durumunu<br />
değerlendirerek erlendirerek karar <strong>ve</strong>rmelidir.<br />
• Kateter giriş yerinde infeksiyon<br />
göstergelerinin varlığı<br />
durumunda <strong>kateterle</strong>r<br />
en kısa k<br />
sürede s<br />
değiştirilmelidir.<br />
• Hemodinamisi stabil olmayan <strong>ve</strong><br />
infeksiyondan şüphelenilenlerde<br />
<strong>kateterle</strong>r<br />
değiştirilmelidir.<br />
• Periferik <strong>ve</strong>nöz <strong>kateterle</strong>r 72-96 saatte bir<br />
değiştirilmelidir.
Öneriler:<br />
İnfüzyon<br />
setleri<br />
• İnfüzyon<br />
setlerinin <strong>ve</strong> bağlant<br />
lantılarının n 72<br />
saatten daha kısa k<br />
aralıklarla<br />
değiştirlmesi<br />
gerekli değildir.<br />
• Propofol infüzyonu<br />
için in kullanılan lan setler 6-126<br />
saatte bir değiştirilmelidir.<br />
• <strong>Kan</strong> <strong>ve</strong> kan ürünlerinin<br />
infüzyonu<br />
4 saatte,<br />
sadece lipidden oluşan<br />
solusyonların<br />
infüzyonu<br />
12 saatte <strong>ve</strong> lipid içeren<br />
solusyonların infüzyonu<br />
24 saatte<br />
tamamlanmalıdır.
Öneriler:<br />
İntra<strong>ve</strong>nöz karışı<br />
ışımlar<br />
• Her parenteral solusyonu açılmadan<br />
önce<br />
son kullanım m tarihi <strong>ve</strong> görünüm g m açısından a<br />
kontrol edilmelidir.<br />
• Parenteral ilaçlar lar <strong>ve</strong> katkı maddeleri için i in<br />
olabildiğince ince tek dozluk ampul yada flakonlar<br />
tercih edilmelidir.<br />
• Multidoz flakonlar kullanılacaksa, lacaksa, açılda<br />
ldıktan<br />
sonra kalan kısım k m buzdolabında saklanmalı<br />
<strong>ve</strong> sterilitesi bozulanların n kullanılmamas<br />
lmaması<br />
önerilir.
Önlemler<br />
• Uzun süreli s<br />
(>30(<br />
gün) g<br />
kateter kullanımı<br />
gerektiğinde inde tünelli, t<br />
implant kateter<br />
kullanılmal<br />
lmalıdır.<br />
• Total parenteral beslenmede çok lümenli l<br />
kateter kullanılmal<br />
lmalı <strong>ve</strong> ortalama 30 günde g<br />
bir<br />
değiştirilmelidir.<br />
• Düzenli pansuman uygulanmalıdır.<br />
• SVK uygulandığı<br />
ığında<br />
antikoagülan<br />
<strong>ve</strong>rilmelidir.<br />
• Kateter uygulaması sürecinde<br />
profilaktik<br />
antibiyotik uygulaması kesinlikle önerilmez.<br />
• Antibiyotik-kilit kilit yöntemi y<br />
rutin olarak<br />
önerilmemektedir.
Önlemler<br />
• Kateterle-ili<br />
ilişkili kan-dola<br />
dolaşımı infeksiyonu<br />
riski yüksek, y<br />
kısa k<br />
süreli s<br />
( < 10 gün) g<br />
kateter<br />
kullanımı gerektiğinde inde antibiyotikle yada<br />
antiseptikle (minosiklin(<br />
minosiklin/rifampisin, , gümüş, g<br />
gümüş sülfodiazin/klorheksidin,<br />
mikonazol/rifampisin<br />
rifampisin) ) kaplanmış<br />
<strong>kateterle</strong>r<br />
kullanılmal<br />
lmalıdır.<br />
(Gastmeier<br />
P, et al. J Hosp Infect 2006; 64: 326-35)<br />
35)<br />
• Rifampisin/minosiklinle<br />
minosiklinle kaplanmış<br />
<strong>kateterle</strong>r<br />
infeksiyon oranını önemli düzeyde d<br />
azaltmaktadır.<br />
(Falagas<br />
ME, et al. JAC 2007; 59:359-69)
Teşekk<br />
ekkür r ederim.<br />
anyalcin@akdeniz<br />
akdeniz.edu.tr
Change language