YoÄun Bakım Ãnitesinde GeliÅen Kandida Enfeksiyonları ve ... - Klimik
YoÄun Bakım Ãnitesinde GeliÅen Kandida Enfeksiyonları ve ... - Klimik
YoÄun Bakım Ãnitesinde GeliÅen Kandida Enfeksiyonları ve ... - Klimik
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen <strong>Kandida</strong> Enfeksiyonları<br />
<strong>ve</strong><br />
Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri<br />
Emel AZAK, Esra Ulukaya, Ayşe WILLKE<br />
Kocaeli Üni<strong>ve</strong>rsitesi Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları <strong>ve</strong> Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Kocaeli
Giriş<br />
Son yıllarda sağlık bakımı ilişkili kandida enfeksiyonlarında<br />
artış<br />
‣ Kan dolaşımı enfeksiyonları içinde dördüncü sırada<br />
‣ YBÜ’de gelişen enfeksiyonlar arasında üçüncü sırada<br />
• Hastanede yatış süresinde uzama<br />
• Maliyet artışı<br />
• Yüksek oranda mortalite
Amaç<br />
Kocaeli Üni<strong>ve</strong>rsitesi (KOÜ) Tıp Fakültesi Hastanesi<br />
Anestezi <strong>ve</strong> Reanimasyon Yoğun Bakım Ünitesi’nde<br />
gelişen sağlık bakımı ile ilişkili enfeksiyonlarda;<br />
‣ <strong>Kandida</strong>lara bağlı enfeksiyonların sıklığının<br />
değerlendirilmesi<br />
‣ mortaliteyi etkileyen risk faktörlerinin ortaya konması
Yöntem<br />
Hastaların değerlendirildiği zaman dilimi: 1 Ocak 2007 - 31 Aralık 2012<br />
Anestezi <strong>ve</strong> Reanimasyon Yoğun Bakım Ünitesi’nde yatan hastalar<br />
Hedefe yönelik aktif prospektif, hastaya <strong>ve</strong> laboratuvara dayalı sür<strong>ve</strong>yans<br />
Sağlık bakımı ile ilişkili enfeksiyonların tanımlanmasında:<br />
• Centers for Disease Control and Pre<strong>ve</strong>ntion (CDC) kriterleri<br />
<strong>Kandida</strong>ların identifikasyon yöntemleri:<br />
• VITEC 2 ® (BioMerieux, France) sisteminde<br />
• Manuel yöntemler<br />
İstatistiksel analiz:<br />
• SPSS Ver 13<br />
‣ Risk faktörleri <strong>ve</strong> mortalite arasındaki ilişkide ki-kare testi<br />
‣ Anlamlılık düzeyi 0.05
Bulgular<br />
YBÜ’de yatan hasta sayısı 4138<br />
<strong>Kandida</strong> enfeksiyonu gelişen hasta sayısı 50<br />
<strong>Kandida</strong>ların etken olduğu SBİE sayısı 53<br />
İzole edilen kandida sayısı 53<br />
Cinsiyet<br />
Erkek<br />
Kadın<br />
21 (% 42)<br />
29 (% 58)<br />
Yaş ortalaması 59.29 ± 16.87 (yaş aralığı: 22-86)<br />
Enfeksiyon geliştiğinde YBÜ’deki ortalama<br />
yatış günü<br />
Ortalama YBÜ’de yatış süresi<br />
24.91 ± 22.17 (3 - 180 gün)<br />
45.64 ± 30.47 (aralık: 6-132 gün)
Bulgular<br />
Tablo 1. YBÜ kliniğinde enfeksiyon hızlarının yıllara göre dağılımı<br />
Yıl<br />
Yatan hasta<br />
sayısı<br />
Hasta günü<br />
<strong>Kandida</strong> HE<br />
hızı* %<br />
<strong>Kandida</strong> HE<br />
İnsidans dansitesi**<br />
1000 hasta gününe<br />
2007 586 2378 1.0 2.5<br />
2008 810 2496 0.9 3.2<br />
2009 1071 2679 0.8 3.3<br />
2010 1114 2974 1.1 4.3<br />
2011 300 2689 2.3 2.6<br />
2012 257 2779 3.8 3.5<br />
Toplam 4138 15995 1.28 3.3<br />
*<strong>Kandida</strong> hastane enfeksiyonu hızı= <strong>Kandida</strong> hastane enfeksiyonu sayısı / Yatan hasta sayısı x 100<br />
**<strong>Kandida</strong> hastane enfeksiyonu insidans dansitesi= <strong>Kandida</strong> hastane enfeksiyonu sayısı / Hasta günü x 1000
Bulgular<br />
Tablo 2. YBÜ’de saptanan kandidalara bağlı SBİE’ler [n(%]<br />
Enfeksiyon<br />
Toplam<br />
Kateter ilişkili üriner sistem enfeksiyonu 32 (60.3)<br />
Kandidemi 11 (20.7)<br />
Ventilatör ilişkili pnömoni 5 (9.4)<br />
Cerrahi alan enfeksiyonu 2 (3.7)<br />
Alt solunum yolu enfeksiyonu 1 (1.8)<br />
Yumuşak doku enfeksiyonu 1 (1.8)<br />
Genital enfeksiyon 1 (1.8)<br />
Toplam 53 (100)
Bulgular<br />
Tablo 3. YBÜ’de kandida enfeksiyonları insidans dansitesi<br />
Enfeksiyon<br />
İnsidans dansitesi**<br />
1000 hasta gününe<br />
Kateter ilişkili üriner sistem enfeksiyonu 2.0<br />
Bakteriyemi 0.6<br />
Ventilatör ilişkili pnömoni 0.3<br />
Cerrahi alan enfeksiyonu 0.1<br />
Alt solunum yolu enfeksiyonu 0.06<br />
Yumuşak doku enfeksiyonu 0.06<br />
Genital enfeksiyon 0.06<br />
Toplam 3.3
Bulgular<br />
Tablo 4. YBÜ’de enfeksiyon<br />
etkeni kandidaların tür<br />
dağılımı [n(%]<br />
<strong>Kandida</strong> türü Sayı (%)<br />
C.albicans 32 (60.3)<br />
Şekil 1. <strong>Kandida</strong>ların tür dağılımı %<br />
60<br />
40<br />
20<br />
0<br />
C.parapislosis 7 (13.2)<br />
C.tropicalis 6 (11.3)<br />
Şekil 2. <strong>Kandida</strong>ların tür dağılımının yıllar içindeki değişimi %<br />
C.famata 3 (5.6)<br />
C.glabrata 2 (3.7)<br />
C.kefyr 2 (3.7)<br />
Candida spp. 1 (1.8)<br />
Toplam 53 (100)<br />
100<br />
80<br />
60<br />
40<br />
20<br />
0<br />
2007 2008 2009 2010 2011 2012<br />
C.albicans C.tropicalis C.parapislosis C.glabrata<br />
C.famata Candida spp C.kefyr
Şekil 3. <strong>Kandida</strong>ların etken olduğu sağlık bakımı ile ilişkili enfesiyonların kandida türlerine göre dağılımı
Bulgular<br />
Tablo 5. <strong>Kandida</strong> enfeksiyonu olan hastalarda eşlik eden diğer sağlık<br />
bakımı ile ilişkili enfeksiyonlar [n(%]<br />
Enfeksiyon<br />
Toplam<br />
Ventilatör ilişkili pnömoni 16 (40.0)<br />
Bakteriyemi 13 (32.5)<br />
Kateter ilişkili üriner sistem enfeksiyonu 4 (10.0)<br />
Alt solunum yolu enfeksiyonu 3 (7.5)<br />
Cerrahi alan enfeksiyonu 2 (5.0)<br />
Yumuşak doku enfeksiyonu 2 (5.0)<br />
Toplam 40 (100)
Bulgular<br />
Tablo 6. Mortalite oranları (%)<br />
Kaba mortalite oranı 48<br />
KİÜSE 44<br />
Kandidemi 36<br />
VAP 40<br />
Erkek 29<br />
Kadın 62<br />
65 yaş 71<br />
Diyabetes mellitus 67
Mortalite <strong>ve</strong> Risk Faktörü Arasındaki İlişki<br />
Risk faktörü Sayı Mortalite Kür p<br />
Cinsiyet<br />
Erkek<br />
Kadın<br />
21<br />
29<br />
6<br />
18<br />
15<br />
11 0.019<br />
Yaş<br />
65<br />
29<br />
21<br />
9<br />
15<br />
20<br />
6 0.005<br />
<strong>Kandida</strong> türü<br />
C.albicans<br />
Non-albicans<br />
32<br />
21<br />
16<br />
9<br />
16<br />
12<br />
0.610<br />
Eşlik eden SBİE<br />
Var<br />
Yok<br />
29<br />
21<br />
13<br />
11<br />
16<br />
10<br />
0.598
Mortalite <strong>ve</strong> Risk Faktörü Arasındaki İlişki<br />
Risk faktörü Sayı Mortalite Kür p<br />
DM<br />
Var<br />
21<br />
14<br />
7<br />
0.025<br />
Yok<br />
29<br />
10<br />
19<br />
KVH<br />
Var<br />
27<br />
16<br />
11<br />
0.084<br />
Yok<br />
23<br />
8<br />
15<br />
KOAH<br />
Var<br />
8<br />
4<br />
4<br />
Yok<br />
42<br />
20<br />
22 0.902
Mortalite <strong>ve</strong> Risk Faktörü Arasındaki İlişki<br />
Risk faktörü Sayı Mortalite Kür p<br />
SVK<br />
Var<br />
48<br />
24<br />
26<br />
0.166<br />
Yok<br />
2<br />
0<br />
2<br />
TPN<br />
Var<br />
28<br />
18<br />
10<br />
0.009<br />
Yok<br />
22<br />
6<br />
16<br />
NGT<br />
Var<br />
41<br />
21<br />
20<br />
0.331<br />
Yok<br />
9<br />
3<br />
6<br />
Trakeotomi<br />
Var<br />
26<br />
13<br />
13<br />
0.768<br />
Yok<br />
24<br />
11<br />
13
Tartışma <strong>ve</strong> Sonuç<br />
<strong>Kandida</strong> SBİE hızı % 1.28<br />
<strong>Kandida</strong> SBİE insidans dansitesi: 3.3/1000 hasta günü<br />
KİÜSE insidans dansitesi: 2/1000 hasta günü<br />
Kandidemi insidans dansitesi: 0.6/1000 hasta günü<br />
En sık enfeksiyonlar<br />
– Kateter ilişkili üriner sistem enfeksiyonu<br />
– Kandidemi<br />
En sık etkenler C.albicans <strong>ve</strong> C.parapsilosis<br />
Kandidemide non- albicanslar daha sık
Tartışma <strong>ve</strong> Sonuç<br />
Tablo 6. Sonuçlarımızın ülkemizde yapılan bazı çalışmalarda kandida türlerinin dağılımı ile karşılaştırılması<br />
Araştırma C.albicans C.parapislosis C.tropicalis C.famata C.glabrata C.kefyr<br />
Bu çalışma 60.3 13.2 11.3 5.6 3.7 3.7<br />
Özbek <strong>ve</strong> ark 6 56,3 30.9 5.4 1.8<br />
Cömert <strong>ve</strong> ark 7 65.6 11.3 7.8 8.8<br />
İris-Efe <strong>ve</strong> ark 5 43.0 22.0 22.0 2.7 2.7<br />
Zer <strong>ve</strong> ark 8 56.0 11.2 10.2 2.9 5.8 4.3<br />
Otağ <strong>ve</strong> ark 9 40.0 10.0 22.0 17.0<br />
Ergon <strong>ve</strong> ark 10 53.3 6.5 14.5 0.6 12.2 3.9
Tartışma <strong>ve</strong> Sonuç<br />
Tablo 7. Sonuçlarımızın dünyada yapılan bazı çalışmalarda kandida türlerinin dağılımı ile karşılaştırılması<br />
Araştırma C.albicans C.parapislosis C.tropicalis C.famata C.glabrata C.kefyr<br />
Bu çalışma 60.3 13.2 11.3 5.6 3.7 3.7<br />
Leroy O <strong>ve</strong> 57.0 7.5 4.9 16.7<br />
ark 11<br />
Pfaller <strong>ve</strong> ark 70.9 4.8 5.4 0.2 10.2 0.3<br />
97-200 12<br />
Pfaller <strong>ve</strong> ark 63.5 6.6 7.5 0.3 11.4 0.4<br />
2001-2005 12
Tartışma <strong>ve</strong> Sonuç<br />
Mortalite oranı % 48<br />
Mortaliteyi etkileyen risk faktörleri<br />
‣ Kadın cinsiyet<br />
‣ > 65 yaş<br />
‣ Diyabetes mellitus<br />
‣ TPN uygulaması<br />
YBÜ’de kandida enfeksiyonları önemli morbidite <strong>ve</strong> mortalite nedenidir.<br />
<strong>Kandida</strong> enfeksiyonlarında risk faktörlerinin iyi tanımlanması, bu hasta<br />
grubunda erken <strong>ve</strong> uygun tedavi ile mortalite oranlarında azalma sağlayabilir.
Kaynaklar<br />
1. Yang et al. A risk factor analysis of healthcare-associated fungal infections in an intensi<strong>ve</strong> care unit: a<br />
retrospecti<strong>ve</strong> cohort study. BMC Infectious Diseases 2013; 13: 1-10.<br />
2. Erdem F <strong>ve</strong> ark. Candida Türlerine Bağlı Nozokomiyal Enfeksiyonların Epidemiyolojik <strong>ve</strong><br />
Mikrobiyolojik Açıdan Değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni 2012; 46 (4): 637– 648.<br />
3. Acar A <strong>ve</strong> ark. Yoğun Bakım Ünitelerinde Saptanan Candida Enfeksiyonlarının Epidemiyolojik<br />
Özellikleri <strong>ve</strong> Mortaliteye Etki Eden Risk Faktörleri.. Mikrobiyoloji Bülteni 2008; 42 (3): 451 – 461.<br />
4. Sezer BE, Arman D. Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Fungal İnfeksiyonlar. Yoğun Bakım Derg.isi<br />
2010;9(3):121-128.<br />
5. Efe İris n <strong>ve</strong> ark. Yoğun Bakım Ünitelerinde Yatan Hastalardan izole Edilen Candida Türlerinin<br />
Dağılımı <strong>ve</strong> Antifungal Duyarlılıkları. <strong>Klimik</strong> Dergisi 2008; 21(2): 61-64.<br />
6. Özbek E <strong>ve</strong> ark. Yoğun bakım hastalarına ait çeşitli örneklerden izole edilen Candida izolatlarında<br />
antifungal direnç. Dicle Tıp Deg 2012; 39 (2): 207-212.<br />
7. Cömert F <strong>ve</strong> ark. Identification of Candida species isolated from patients in intensi<strong>ve</strong> care unit and in<br />
vitro susceptibility to fluconazole for a 3-year period. Mycoses 2007 Jan; 50(1): 52-7.
Kaynaklar<br />
8.<br />
Zer Y <strong>ve</strong> ark. Identification and antifungal susceptibility of Candida isolated from intensi<strong>ve</strong> care unit<br />
patients. New Microbiol 2002 Oct; 25(4): 489-94.<br />
7. Otağ F, Aslan G, Şen S. 2003-2005 Süresinde Klinik Örneklerden İzole Edilen Maya Türlerinin<br />
Değerlendirilmesi. İnfeksiyon Dergisi (Turkish Journal of Infection) 2005; 19 (4): 435-443.<br />
8. Ergon MC, Yücesoy M. Yoğun Bakım Ünitelerinden Dört Yıllık Dönemde İzole Edilen Mayaların Tür<br />
Dağılımının Değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni 2005; 39 (3): 309-18.<br />
9. Leroy O, <strong>ve</strong> ark. Epidemiology, management, and risk factors for death of invasi<strong>ve</strong> Candida infections in<br />
critical care: a multicenter, prospecti<strong>ve</strong>, observational study in France (2005-2006). Crit Care Med. 2009<br />
May;37(5):1612-8.<br />
10. Pfaller MA, et al. Results from the ARTEMIS DISK Global Antifungal Sur<strong>ve</strong>illance Study, 1997 to 2005:<br />
an 8.5-Year Analysis of Susceptibilities of Candida Species and Other Yeast Species to Fluconazole<br />
and Voriconazole Determined by CLSI Standardized Disk Diffusion Testing . J. Clin. Microbiol. June<br />
2007 45:6 1735-1745.<br />
11. Wisplinghoff H, Bischoff T, Tallent SM, Seifert H, Wenzel RP, Edmond MB. Nosocomial bloodstream<br />
infections in US hospitals: analysis of 24,179 cases from a prospecti<strong>ve</strong> nationwide sur<strong>ve</strong>illance study.<br />
Clin Infect Dis 2004; 39: 309-17.