Uzmanlık Tezi-Aşiyan BAŞKENT - Kartal İlçe Gıda Tarım ve ...

Ocak 2000 tarihinde Birleşmiş Milletler Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi’ne ek
protokol olarak kabul edilmiş ve 24 Mayıs 2000 tarihinde imzaya açılmıştır.
Protokolü, Temmuz 2002 tarihi itibariyle aralarında ülkemizin ve AB üyelerinin de
bulunduğu 100 ülke imzalamış bulunmaktadır.
Protokolün amacı; Çevresel Kalkınma Hakkındaki Rio Deklarasyonu’nun 15
numaralı prensibinde yer alan ön önlem alma yaklaşımına uygun olarak, insan sağlığı
üzerindeki riskler göz önünde bulundurularak ve özellikle sınır ötesi hareketler
üzerinde odaklanarak, biyolojik çeşitliliğin korunması ve sürdürülebilir kullanımı
üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilecek ve modern biyoteknoloji kullanılarak elde
edilmiş olan değiştirilmiş canlı organizmaların güvenli nakli, muamelesi ve
kullanımı alanında yeterli bir koruma düzeyinin sağlanmasına katkıda bulunmaktır.
Bu konuda mevzuatı en esnek ülkeler ABD, Kanada, Arjantin, Avustralya ve
nispeten Meksika’dır. Avrupa Birliği’nin Biyogüvenlik konusunda 1990 yılında
çıkarttığı kapsamlı bir direktifi bulunmaktadır. Bir önceki grupta verilen ülkelerle
karşılaştırıldığında, AB’nin mevzuatı oldukça katı kurallar içermektedir. Bu nedenle
Avrupa’da transgenik ürünlerin üretimi ve kullanıma sokulması oldukça yavaş
seyretmektedir. Avrupa’da, transgenik ürünlerin üretim ve tüketimine en sıcak bakan
ülkeler Fransa, İspanya ve İngiltere’dir. Ancak, bunlardan ilk ikisinde sembolik de
olsa üretimler olmasına rağmen İngiltere henüz üretimle ilgili açık bir tavır
sergilememektedir. Danimarka, İsveç ve Avusturya aşırı kamuoyu baskısı nedeniyle
şimdilik herhangi bir üretim faaliyetine sıcak bakmazken, diğer Birlik ülkeleri
özellikle İngiltere’nin tavrının belirlemesini beklemektedirler. AB’nin yaklaşımının
çoğunlukla politik esaslara dayandığı tahmin edilmektedir. Bunun temel nedenleri
olarak, Topluluk içerisinde tarım ürünlerine yüksek oranda sübvansiyon uygulanması
ve hâlihazırda birçok üründe üretim fazlası bulunmasının yanı sıra, topluluk
ülkelerinden herhangi birinde geliştirilmiş ve müsaade almış rekabet üstünlüğü olan
transgenik bir ürünün bulunmayışı gösterilmektedir. Ancak, Topluluk üyesi ülkelerde
değişik ürünlerde toplam 1500 civarında alan denemesi kurulduğu bilinmektedir.
AB’nin kısa süre içerisinde bu ürünlerin üretimine izin vereceği tahmin edilmektedir.
32