Uzmanlık Tezi-Aşiyan BAŞKENT - Kartal İlçe Gıda Tarım ve ...
Uzmanlık Tezi-Aşiyan BAŞKENT - Kartal İlçe Gıda Tarım ve ...
Uzmanlık Tezi-Aşiyan BAŞKENT - Kartal İlçe Gıda Tarım ve ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
kontrolü düzenleyici önlemler kapsamında çok az bitki türü varken ya da hiç yokken,<br />
diğerlerinin pek çok bitki türü bulunmaktadır. Bu önlemlerin uygulanması bitki<br />
hijyeni <strong>ve</strong> sağlığı yetkilisinin sorumluluğunda olabileceği gibi, devletin genellikle de<br />
tarımın diğer bölümleri, çevre ya da yayım birimleri gibi diğer birimleri tarafından da<br />
yürütülebilir.<br />
1.1.3 Bitki sağlığı disiplini<br />
Uygulamalı biyolojinin bir dalı olarak bitki sağlığı, bitki patolojisi <strong>ve</strong> bitki<br />
entomolojisi (nematod bilimi <strong>ve</strong> diğer omurgalı bitki pestisitleri biyolojisi) gibi<br />
disiplinleri birbirine bağlar. Biyolojinin diğer dalları, pestisit bilimi <strong>ve</strong> kimyası bitki<br />
sağlığı üzerinde etkili olan diğer dallardır. Kısaca bitki sağlığı bilimsel bilginin<br />
uygulaması, dikilen ya da kültüre alınan bitkiler <strong>ve</strong> bunların oluşturduğu doğal<br />
<strong>ve</strong>jetasyondaki bitki sağlığı standartlarının sağlanmasına yönelik düzenleyici<br />
sistemlerin oluşturulması <strong>ve</strong> idari kapasitenin yenilenmesidir.<br />
1.1.4 Alien zararlısının oluşturduğu riskler<br />
Tarih boyunca insanlar göç ederken bilerek ya da bilmeyerek alıştıkları gıdalar ile<br />
yetiştirdikleri bitkileri <strong>ve</strong> hayvanlarını da beraberlerinde götürmüşlerdir (Diamond<br />
1998). Yeni yerlerin fethedilmesi <strong>ve</strong> imparatorlukların kurulması bunu<br />
kolaylaştırmıştır. Eski Ortadoğu, Mısır, Yunan <strong>ve</strong> Roma İmparatorluklarında<br />
yetiştirilen bitkilerin yayıldığı önceden beri bilinmektedir. O dönemde, bitkilerle<br />
birlikte zararlıları da taşınmaktaydı, tohumla ya da bitkisel çoğaltım materyali <strong>ve</strong>ya<br />
topraklı taşınım yapılmadığında ya da insan populasyonun kolonileştiği yeni alanlara<br />
dikilmediklerin de bu zararlılar taşınmamaktaydı. Yeni ticaret kanallarının<br />
oluşturulması bitkiler <strong>ve</strong> bunların zararlılarının daha hızlı taşınmasını sağlıyordu.<br />
Asya <strong>ve</strong> Avrupa arasında ipek yolunun yapılmasıyla doğudan batıya elma <strong>ve</strong><br />
portakalın, batıdan doğuya da buğday <strong>ve</strong> arpanın da aralarında bulunduğu pek çok<br />
ürün gurubunun nakliyesi kolaylaşmıştı. Benzer şekilde, Çin, Güney-Doğu Asya <strong>ve</strong><br />
Ortadoğu ile Batı Afrika arasındaki ticaret yolları pirinç, şeker kamışı, soya<br />
fasulyesi, muz <strong>ve</strong> bunların zararlılarının taşınmasını kolaylaştırmıştır. Bu ticarette<br />
6