I.Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı ...

güven prensibidir. Bu ne demektir? Hemşire kendi bilgisi yetmeyebileceğinden
dolayı da hekimin verdiği orderları kural olarak sorgusuz sualsiz yerine getirir.
Orderların esaslı olduğunu, doğru olduğunu, yanlış bir order olmadığına güvenebilir,
güven prensibi bu demek. Ancak hemşire kendisi bile orderın problemli olduğunu
görebilecek düzeydeyse ve buna rağmen yerine getiriyorsa, o zaman da sorumlu
olur. Dolayısıyla her verilen şeyi, “Ben bir dakika kontrol edeyim, bir açayım bakayım,
birisine sorayım, acaba doğru bir order verdi mi” diye kontrol etmek zorunda değil.
Ama hemşire bunun hatalı olduğunu gördüyse, görebiliyorsa o zaman da yapmaması
gerekir, hekim ısrar ederse yine yapmaması gerekir, yazılı verirse yine yapmaması
gerekir. Çünkü bunların hepsi suç oluşturacak şeylerdir, bizim hukuk düzenimize
göre yazılı da olsa suç oluşturan emirler yerine getirilmez ve hemşire bunu yerine
getirdiğinde de sorumluluktan kurtulamayacaktır.
Son olarak, yaptırım ne olacak peki? Bütün bu bahsettiğim hususlara uyulmadığında
sağlık personelinin karşılaşabileceği yaptırım ne olur? Üç tane yaptırım olur ve üçü de
beraber olur. Hepsi her zaman olmayabilir, ama eğer mesela hasta şikâyetçi olursa
savcılıkta o zaman ceza sorumluluğu olur, disiplin soruşturması başlatılırsa idari
sorumluluk olur, tazminat davası açarsa tazminat sorumluluğu olur. Yani hasta takip
ederse bu üçü de olabilir. Ama zaman zaman görebiliyoruz, mesela hasta sadece
tazminat davası açıyor, savcılığa şikâyet etmiyor. O zaman cezai sorumluluğu olmaz.
Çok kısa olarak söyleyeyim, tazminat sorumluluğu nedir? Hasta uğradığı zararın
tazminini ister, bu ceza maddi veya manevi olabilir. Maddi zararı nedir? Bir ay işinden
gücünden kalmıştır, çalışamamıştır, ayda beş milyar geliri vardır, bu beş milyarı
ister, bir tarafında zarar meydana gelmiştir, yürümesi zorlaşmıştır, hayatı boyunca
bundan dolayı birtakım ek masraflar yapmak zorunda kalacaktır, bu masrafları ister
ve bu arada duyduğu acı dolayısıyla da manevi tazminat ister. Dolayısıyla maddi
veya manevi tazminat söz konusu olabilir. İdari sorumluluk hem tabip odalarına
üye hekimler açısından hem de kendi bulundukları kurumun, sağlık müdürlüğünün
açtığı bir disiplin soruşturması neticesinde bir idari sorumluluk söz konusu olur. Son
olarak da ceza sorumluluğu söz konusu olur. Ceza sorumluluğu açısından sağlık
personeli biraz uğraşır, stres yapar. Çünkü savcı dava açar, ceza mahkemesinde
yargılanırsınız. Bu aslında çok problemlidir, çok büyük stres yapar ama sonuçta bizim
sistemimizde kolay kolay herhangi bir sağlık personeli hastasının ölümüne sebebiyet
vermiş olsa bile hapse girmez, böyle bir sistem bizde yoktur. Neden? Çünkü hasta
ölse bile ceza iki yıldan başlar, genelde de hâkimler iki yıllık ceza verirler. İki yıllık
ceza ise ertelenebilir, para cezasına çevrilebilir. O nedenle bizde genelde sağlık
personeli hasta ölse bile hapse girmez. Ama şu olabilir; ikinci bir vakaysa bu, daha
önce ertelenmiş bir ceza olup da ikinci kez tekrar bir hastanın ölümüne sebebiyet
vermişse sağlık personeli bu sefer hâkim artık cezayı ertelemeyebilir. Son olarak bir
iki reklamımız var, genel yayın yönetmemiz de buradayken Medimagazin Dergisi’nde
yazılarımız yayınlanıyor, takip etmek isteyen, ilgilenmek isteyenler varsa, ilgi duyanlar
varsa medimagazin.com.tr adresinden takip edebilirler. Benim tıp hukuku alanında
bir çalışmam var ve Türkiye’de bu alandaki ilk ve hala tek bir kitap ve yine bu
konuda ayrıntılı bilgi isteyenler buradan yararlanabilirler. Bir de bir derneğimiz var,
Tıp Hukuku Derneği’miz. Buna ilgi duyanlar da olursa tiphukuku.org.tr adresinden
ulaşabilirler. Hepinize teşekkür ediyor, saygılar sunuyorum.
93