I.Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı ...

olarak beğenmesi gerekiyor. Bir ödeyici kurum olarak bunda kuşkusuz çok büyük
hakları var ama oradaki karar mekanizmasının hastanın önüne geçmemesi lazım,
çok kritik olan şey bu. Hastanın teşhis ve tedavisinin önüne geçen bir finansal
mekanizma bir süre sonra bu kaderi kendisini yok ederek yaşıyor. Yani SSK’da
yaşadığımız kaderi, SGK’ya yaşatmamalıyız. Yani en kutsal değer SGK için de “hasta”
olmalı, bunun önüne geçen finansal baskıları gerekirse Başbakanla gerekirse Meclis
ile konuşup çözmeliyiz. Yani kurumun finansal sürdürülebilirlik kaygısı sigortalının
sağlık hizmetine ulaşımının önüne geçtiği nokta, kendi varlık nedenini de tartıştığı
noktaya dönüşüyor. Bu işin çok hassas noktası. GSS’nin kurgulanmasında bunu hep
çok önemsedik, uygulamada da en az kurgulama sırasında olduğu kadar önem ve
öncelik gösterilmesi lazım.
Kuşkusuz, bu performansı tanımlayan Bakanlık ve ilgili yönetimlerde, beğendireceğimiz
ya da performansı değerlendirecek olan uygulamalar. Burada da benim önerim;
amaç-araç ilişkisini hiçbir zaman ortadan kalkmaması lazım. Bir süre sonra hasta
unutuluyor, puanlar konuşulmaya başlanıyor. Bu amaç-araç ilişkisini kaybetmeyecek
göstergeleri sistemin içine koymak lazım.
Bir diğeri de tabii ki, hem özel kurumlar açısından hem de kamu kurumları açısından bir
“denetim mekanizması” var. O denetim mekanizmasının da bu performans sistemiyle
örtüşmesi lazım. Bunu yapamazsak, kalıcı bir iyileştirme sağlayamayacağız. Çünkü
son sözü aslında denetçi söylüyor, geliyor sizin kaderinizi o belirliyor bir anlamda, özel
kurumlar için de böyle. O denetim mekanizmasının mutlaka performans sistemiyle
örtüşmesini sağlayacak yapıyı kurmak lazım.
Bir iki konu daha var size bahsetmek istediğim. Bir tanesi, “görev zararı” kavramı.
Eğer sıfır hatayla iş yapmak istiyorsanız bunun çok basit formülü var, hiç iş
yapmayın sıfır hatanız olur. Kamuda ya da özelde çalışmanın bir riski var. Şimdi bu
riski, %90 başarı ile tamamlıyorsunuz, %10 hatanız oldu, %10’u baz alarak %90’ı
yok ediyoruz! O yüzden kamu bankalarında olduğu gibi yasayla kamuda risk alan
yöneticilere bir görev zararı kavramının getirilmesini öneriyorum. Aksi takdirde iş
yapan değil işten kaçan kişinin kazandığı, riske girmeyen kişilerin daha iyi olduğu,
görece ve konumunu koruduğu bir yapıya doğru gidiyoruz. Belki Türkiye’nin, sadece
sağlıkta değil, birçok sektördeki en temel sorunlarından birisi bu. Riskin karşılığında
bir görev zararı kavramının mutlaka tanımlanması lazım.
Son söz, “mükemmeli iste, sistemi yok et” diyorum. Kuşkusuz, hedefimiz, mükemmele
yol almak olmalı ama mükemmeli daha başta sağlamaya kalkarsanız ya sistemi
hiç kuramazsınız ya da insanlarda yetersizlik duygusu yaratıyorsunuz, başarısızlık
duygusu yaratıp içsel motivasyonu yok edip, gelişimini engelliyorsunuz. O yüzden
benim yaşamda kullandığım bir felsefe, bilgisayar, yazılım ve birçok teknolojide
kullandığımız gibi “versiyonlu yaşamayı sosyal hayatta da başarmalıyız”. Yani birinci
versiyon performans çıktı, kendi içinde üçüncü, dördüncü versiyonunu yaşıyor,
bunun da yetersizlikleri olacaktır, eksikleri olacaktır ama daha iyi olan yolculuğun
hiç bitmeyeceğini ama elinizdekilerin de değerini bilmenin mutluluğunu, hazzını ve
toplantılarda gururunu yaşayabilmeliyiz.
47