I.Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı ...

İş ortamı, bunu nasıl algılarsınız bilmiyorum yani görece hemşire arkadaşlar çok
daha rahat etmek olarak algılıyor, kimse karışmıyor, görüşmüyor, “rahatlıkla iznimi
alabiliyorum, rahatlıkla çocuğum hastalandığında işimden ayrılabiliyorum” algısı
var. Bunu çok bariz görebiliyoruz. Görece kamuda çalışmanın kolay olduğunu
düşünülüyor genel olarak.
Emeklilik haklarının çok belirleyici etkisi var; bu anlamda son reformla birlikte bu
eşitlenmeye çalışılsa da bile bu eşitlik neredeyse, nereden baksanız bir 30 yılda
gerçekleşecek. Emeklilik hakkındaki avantajlar da çalışanları kamuda tutan önemli
bir neden. Bütün bunlar çıtayı belli bir noktada, kamunun belirlediği noktada özelin
gerçekten zorlandığı alanları ifade ediyor.
Bir diğeri, kamu otoritesini kullanmanın getirdiği bir ayrıcalık var, o tercihi çok
belirgin ortaya koyuyor. Bir diğeri de bunu da özellikle ifade etmek istiyorum; yani
vatandaşa hizmet etmek değil de yardım etme anlayışı gelişiyor. Bu ifade daha
çok kullanılıyor. Hâlbuki bir bedelini alıyoruz bu hizmet karşılığında, kişiye bunu
bahşetmiyoruz, bir bedeli karşılığında hizmetimizi yerine getiriyoruz. Bu algı da
insanlara bir psikolojik tatmin sağlıyor yani bireyi tedavi sürecinde rol almakla bireye
yardım ederek duygusal tatmin sağlıyor bir anlamda. Ama özele geçtiğimiz zaman
bu hizmete dönüşüyor, vatandaş karşısına daha sorgulanır durumda kalıyorsunuz,
bu da çıtanın belirlenmesinde çok önemli argümanlardan olduğunu düşünüyorum.
Peki, bundan sonra hem kamu performans sisteminde hem de özelde ne tür
iyileşmeler olabilir? Birincisi, şunun altını çizmek istiyorum; şimdi biz çıkar ya da
menfaat güdüsünü hep aşağılıyoruz ya da baskılıyoruz ya da dışlıyoruz. Ben bunu
kendi adıma kabullenemiyorum. Adil ve meşru olduğu sürece insanı var eden,
işletmeleri var eden bir çıkara, menfaate ya da siz her nasıl ifade ediyorsanız bir
değere ihtiyaç var. Herhangi bir bireyden bunu çıkarın, geriye bir şey kalmıyor
yani insanları nasıl çalıştıracaksınız, bir işletmeyi o zorluklara karşı nasıl mücadele
ettireceksiniz? Bir kere bunu kabul etmemiz lazım yani bir bireyin, bir işletmenin
kendi çıkarını savunmasını, bu amaçla mücadele etmesini kabullenmeli, bunu
meşru saymalı ve bunu mümkünse de kutsamalıyız. Ama bir koşulu var; adil ve
meşru olduğu sürece. Bunu toplumsal kültürümüze yerleştiremezsek her alanda
bocalıyoruz. Yani kendi çıkarına çalışan bir birey kendini suçlu hissediyor; hâlbuki
hizmetini sunan bir hekim, bir hemşire ve diğer bütün personel bunun karşılığını
almak kadar meşru, savunulabilir, ileri sürülebilir, iddia edilebilir bir şey olmamalı.
Bunun adilliğini sağladıktan sonra bence bunu beslemeliyiz, benimsemeliyiz ve
toplumsal olarak da meşrulaştırmalıyız. Birçok sektörde bunun aleyhimize çalıştığını
düşünüyorum.
Bir diğeri, sadece kâr ortağı olmaktan ya da gelirin ortağı olmaktan çıkarıp aynı
zamanda o işletmenin kaderiyle de örtüşen bir performans sistemini yaşama
geçirmeliyiz. Bunu kamu belirgin bir şekilde yapmaya başladı ama özelde bunun
uygulamalarını ben hiç görmedim.
45