I.Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı ...

Yani sağlık hakkının temel süjesi vatandaş olduğuna göre, birey olduğuna göre bizim
sistemi bunun üstüne kurmamız lazım. Kamu mülkiyeti olduğunda ayrı bir sistem,
özel mülkiyet olduğunda ayrı bir sistem yaklaşımını ben kendi adıma çok sağlıklı
bulmuyorum. Bu anlamda bizi daha baştan ayıran kamu-özel ayrımıyla vatandaşa da
hizmetin içeriğinde, şeklinde birçok aşamasında farklılıklara neden olan bu ayrışmaya
da artık son vermenin zamanı geldiğini düşünüyorum. Türkiye bu anlamda üç tarzlı
siyaseti yaşadı, şu anda ikinci aşamasını yaşadığımızı düşünüyorum. Birinci tarzı
siyaset; vatandaşın sorununa dayalı bir yaklaşımdı. Yani vatandaşın sorunlarından
besleniyordu, o sorunları kendi taraftarı için çözerek siyaseti var ediyordu. İkincisi;
çözüme dayalı, yani vatandaşın çaresizliğinden yoksunluğundan değil artık çözüme
dayalı bir politika geliştirerek bundan beslenen bir siyaset tarzı. Şu anda ikinci tarz
siyaseti yaşıyoruz ve bu aynı zamanda kamu-özel ayrımının da bir gerekçesi olarak
ortaya çıkıyor. Bundan sonraki sürecin ben vatandaşın tercihine dayalı siyasete
doğru yol alacağını düşünüyorum ve artık vatandaşın tercihi hangi yönde ise onu
önceleyen, onu önemseyen ve politikasını buna göre yapılandıran bir siyaset tarzını
da zaman içerisinde Türkiye’nin gündeminde yerini alacağını düşünüyorum.
Şimdi bu kadar uzun bir girişten sonra yedi tane slaydım var, en az slaytla yaptığım
bir sunum olacak. Bize gönderilen programda üç ana başlık vardı, o başlıklara sadık
kalarak sadece görüşümü paylaşarak sunumumu yapacağım, uzun uzun anlatımlara
girmek istemiyorum.
Özel teşebbüsün çalışanlarının teşvikinde zorluklar ve farklılıklar başlığında birincisi,
özel teşebbüsün bir garantörü yok. Garantörün olmaması ne anlama geliyor?
Artık kendi yağıyla kavrulmak zorunda. Sağlık Bakanlığı’nın son döner sermaye
uygulamalarının da bu bazda gittiğini biliyoruz ve bunun bu anlamda teşvik ediyoruz.
Garantörün olmaması işletmelerin ya da kurumların reflekslerini, tepkilerini,
geleceğe yönelik projeksiyonlarını çok temelde etkileyen bir şey. Kamuda çalışan
bir yöneticinin hiçbir zaman vergi ödeme derdinde, senet, çek ödeme derdinde
olduğunu çok iyi bilmiyoruz. Yaşasa bile bir şekilde ödeneceğini biliyor. Bu bence
sistemi algılamak ve anlatmak için en önemli unsurlardan birisi. Özel teşebbüsün
garantörü yok.
Bir diğeri mevcut yapıda kâr-zarara dayalı, yani işletmenin nihai olarak elde ettiği
çıktıya dayalı değil, gelire dayalı bir paylaşım var. Çalışanların diğer paydaşların
sistemden katkıları nasıl aldığına baktığımızda siz o operasyondan, o ameliyattan, o
muayeneden her neyse yapılan işlemden zarar da etseniz dahi sistemin paydaşları
kendi gelirini alıyorlar. O anlamda bir sistemin içinde işletmenin de başarısını,
işletmenin de kârlılığını ya da verimliliğini garanti eden sistem yok. Sağlık Bakanlığı’nın
bu anlamda sektöre bir açılımı oldu, yani her bir işletmenin de performansını bireyin
performansıyla ilişkilendiren yaklaşım aslında özel teşebbüs için bir yol gösterici
oldu. Yani içinde bulunduğumuz geminin sağlıklı bir yol aldığını göremiyorsanız, bu
anlamda orada bir risk varsa o riski vatandaşın da, geminin içinde bulunan bireylerin
de paylaşması lazım. Özel teşebbüs bu anlamda Sağlık Bakanlığı uygulamalarına
doğru yol almak durumunda.
42