I.Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı ...

Prof. Dr. Sabahattin AYDIN
(T.C. Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı / Dünya Sağlık Örgütü İcra Kurulu
Üyesi)
Değerli Arkadaşlar,
Sağlık Bakanlığı’nın kalite ve performansa bakışını anlatmaya çalışırken elimden
geldiğince teknik konulara girmemeye gayret edeceğim, zira bu toplantıda 45
civarında davetli konuşmacımız var; önemli bir kısmı da yurtdışında belli kurumlarda,
belli örgütlerde bu konunun uzmanı olan, hatta önderi olan kişiler. Yurtiçinden bu
konuyu teorik olarak çalışmış, akademik olarak bu konuda kafa yormuş ve sahada
uygulamanın içinden gelen çok sayıda konuşmacı arkadaşımız var. Dolayısıyla kalite
ve performans konusundaki daha çok bilgilendirmeye yönelik teknik bilgiyi onlara
bırakacağım. Ben olabildiğince -tabirimi mazur görün “biraz kafanızı karıştırarak”-
bir hareket, bir yönlendirme yapmaya çalışacağım. Bu yüzden, hani bu konular
hep önümüze geldiğinde standardizasyon, sertifikasyon, ruhsat verme, performans
ölçümü kriterleri, kalite, akreditasyon, hasta güvenliği gibi hususlar benim size
sunacağım konunun mutlaka arka planında var ama bunların teorik altyapıları ve
uygulamaya ilişkin çerçevesi çok olmayacak.
Bahsettiğim, yönlendirme, tabiri caizse “rüzgâr” oluşturma gayretini size aktarabilmem
için bu rüzgâra ivme verebilmek adına biraz geçmişten alarak hızlanmam lazım; en
azından biraz geriden gelerek yola başlamak istiyorum.
Hatırlayınız, Sağlıkta Dönüşüm Programı sağlık sektörümüzde konuşulmaya
başlandığı günlerin üzerinden 6 yıl geçti. Hep maksadın ne olduğu, özelleştirmenin
olup olmayacağı, sağlık kurumlarını devretmenin ne anlama geldiği, Bakanlığın
sağlık hizmetinden çekilmesi mi demek olduğu gibi bir yığın tartışmalara maruz
kaldı. Tartışıla, tartışıla belki süreç içinde de bazı revizyonlarla bugüne kadar geldik
ama geriye dönüp baktığımda hareket noktalarımızın çok daha doğru, çok daha
güzel olduğunu müşahede ediyorum. Sağlıkta Dönüşüm Programının Aralık 2003’te
yayınlanan kitapçığına bakarsanız, sekiz bileşeni vardır; bu bileşenlerin beşincisi
“nitelikli ve etkili sağlık hizmetleri için kalite ve akreditasyon” başlığını taşır. Yani o
yıllarda ülkemizde tabii ki, kaliteyle uğraşan, akreditasyonu gündemine almış, ağırlıklı
olarak özel yatırımcılarımıza ait hastanelerimiz de var. Ancak bilhassa kamu sağlık
kuruluşlarımızda ISO belgelendirme girişimleri dışında çok da önemli yol kat edilmiş
değildi. Ve hareket noktamız buradan başladı. Yine o yıllarda, hemen akabinde
Bakanlığın bu konudaki kapasitesini geliştirmek, bu kavramların Türkiye’deki sağlık
sistemine uygulanabilirliğini, giydirilebilirliğini ya da Türk sağlık sisteminin bu
kavramlarla aynı istikamette yol alabilecek şekilde şekillendirilmesi adına gerçekten
yoğun çalışmalar yaptık.
Bilgisayarımı yolda karıştırırken baktığımda o tarihlerde bize sunulan raporlardan bir
tanesi dikkatimi çekti; 2004 Nisan’ında daha öncesinden danışmanlık hizmeti aldığımız
ve Türkiye’deki sağlık kuruluşlarımızı incelettiğimiz bir uluslararası akreditasyon
21