I.Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı ...

Sayıştay’ın üniversite hastaneleri ve eğitim hastanelerine yaptığı ciddi bir çalışmada
ülke genelinde maliyet analizinin yapılmamış olduğunun altının çizildiğini, klinik
mikrobiyolojide yetersizlik olduğunu, antibiyotik kontrol politikalarının yetersiz
olduğu tespitinin altını bende çizmek isterim.
Şimdi teşvik nasıl olmalı? Tabii ki, kalite indikatörlerine göre olmalı. Burada değişik
Amerikan hastanelerinden örnekler vermek mükün; kalp atağına karşı yine bir
sekiz önlemlik paket; efendim kalp yetmezliğine karşı dört önlemlik bir paket;
pnömonilere karşı ilk dört saatte antibiyotik vermeyi başarabilmek dâhil olmak
üzere yedi önlemlik paket. Cerrahi enfeksiyonlarda uygun profilaksi ve yara bakımı
dâhil olmak üzere iki önlemlik paketlerle kendi kendilerini kıyaslıyorlar ve teşvik
endikatörlerini, performans endikatörlerini tamamen ölçülebilir ve sonuç alınabilir,
sonuçta da maliyet yarar yönünde kullanıyorlar. Burada bakın böyle hastanelerde
ventilatör ilişkili pinomonilerin nasıl yıllar içerisinde azaldığını, yine santral kater
enfeksiyonların nasıl azaldığını görüyorsunuz. Hastaneler arasında kıyaslamanın
önemine daha önce vurgu yapmıştım.
Değerli meslektaşlarım, ülke olarak çok merkezli bir çalışmaya girildi ve bu ülkemizden
Hakan Leblebicioğlu’nun önderliğinde yapıldı. Buraya bakın Amerikan hastanelerine
göre, ülkemizin de içinde yer aldığı hastanelerde ventilatön ilişkili pnömoni, beş kat
daha fazla Amerikan hastanelerine göre. Santral kateter ilişkili bakteriyemi dört
kat; üriner kateter ilişkili enfeksiyonlar üç kat fazla. Keza direnç oranlarımız da
yaklaşık iki üç kat fazla. Peki, biz burada neye teşvik verelim? Sadece sürveyans
yapıyor diye teşvik mi verelim? Tabi biraz zor olacak ama idarenin desteği ile alt
yapının düzeltilmesi, ekibin eksikliğinin kaldırılması gerekli. İşte yoğun bakımda en
azından yeni yayımlanan genelge uyalım. Üç yatağa bir hemşire, ama tercihen iki
yatağa bir hemşire verilmesi sağlanmalı. Tüm sağlık personelinin gerekli desteği
alması sağlanırsa, bu paket uygulamalar sağlanabilirse işte bizim insanlarımız üçbeş
kat fazla olan hastane enfeksiyonlarından korunur. Bu enfeksiyonların bazısında
ölüm oranlarının tedaviye rağmen %30/50 gibi yüksek olduğunu hatırlamak lazım.
O zaman biz kalite endikatörlerimizi belirlemek ve bu enfeksiyonları azaltmak
zorundayız ve sıfır hastane enfeksiyonu hedefini bugün olmasa, bile her yıl aşağıya
giden bir eğilim oluşturarak az önce örneğini verdiğim hastaneler gibi sıfıra doğru
yaklaştırmalıyız. Sadece tespit değil, iyileştirici işler ancak performans endikatörü
olmalıdır. Bakın Amerika’da Mayo Klinikte ve Batı Katolik Hastane grubunda yirmi beş
aydır ventilatör ilişkili pinomoni görülmeyen hastaneler var. Yirmi beş ay! Bizim için
bir rüya. Yine konsültasyonlara büyük destek vermek lazım. Bugün konsültasyonlar
poliklinik hizmetlerinin yarı fiyatında. Bakın biz sepsisi, SIRS döneminde teşhis
edersek mortalite %7, ciddi sepsiste %20, septik şokta %46’dir. Hastanelerde sepsisli
hastaya nöroloji, psikiyatri konsültasyonu çağrıldığını, sepsisin atlandığını görüyoruz.
Bu nedenle sepsisi SIR devresinde yakalarsak, bunu teşvik etme durumunda değil
miyiz? O zaman biz endikatörlerimizi iyi düşünerek belirlemek zorundayız. Sabahta
vurgulandı, düşmeden tutun diyabete kadar ciddi kalite endikatörleri koymak
zorundayız.
200