I.Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı ...

Değerli katılımcılar, Saygıdeğer misafirler,
İnsanların sağlığına emek veren, bu uğurda alın teri döken 400 bini aşkın sağlık
çalışanının omuzları üzerinde yükselen bu başarıyı, daha ileri seviyelere taşımak ve
sürdürülebilir kılmak için, sağlık çalışanlarının motivasyonu, sisteme duyduğu güven
ve sahiplenme duygusu, politika belirleyiciler tarafından ihmal edilmemesi gereken
en önemli husustur.
Nitekim bu çerçevede uygulamaya konulan performans sistemi de tüm eksiklerine ve
uygulamada karşılaşılan sorunlarına rağmen, sağlık personelinin iş motivasyonunu
ve üretkenliğini teşvik etmek amacını gütmektedir.
Bu noktadaki tespit ve önerilerimizi hekim ve hekim dışı personel açısından
açıklamaya başlamadan önce performans sisteminin süreç içinde oturduğu zemine
ve sisteme dair tanımlamalara bazı eleştirilerim olacak.
Performansa Dayalı Ek Ödeme Sistemi’nde ‘hizmet karşılığı ödeme” şeklindeki bir
yapılanmanın, istenilmeyen bir takım etik sorunları da doğurabileceğini düşünüyorum.
Performans sisteminin; paranın, hizmet sunumunda kaliteyi, verimliliği ve hasta
memnuniyeti gibi amaçları satın alabileceği varsayımı üzerine inşa edilmemesi
gerekmektedir. Bu nedenle performansa dayalı ek ödeme sistemi; sadece niceliksel
değerlendirmeleri değil, performans sisteminin hedefleri doğrultusunda niteliksel
değerlendirmeleri de içermelidir.
Bu noktada performans kriterlerinin daha sağlıklı, reel ve ölçülebilir olması, tabip
dışı personel için de performans kriterleri oluşturulması önemlidir.
Sağlık çalışanları insanların sağlığı gibi bir konuda hizmet üretirken, “ne kadar
hizmet o kadar para” anlayışı içinde hareket eder bir noktaya gelmişse, bu
performans sisteminin rayından çıktığını gösterir. Zaman zaman rastladığımız ancak
genele asla teşmil edilemeyecek etik sorunlar bir vakıadır. Bu sorunların genel bir
boyuta erişmemesi için performans sisteminin tanımından, amaç ve hedeflerinden
başlayarak, geçmişin tecrübeleri ışığında yeniden bir gözden geçirmeye tabi
tutulması gerektiği kanaatindeyiz.
Devletin sosyal sorumluluk alanında bulunan sağlık hizmet kolunda, toplumsal
memnuniyeti ve hizmet kalitesini nasıl artırabilirim? sorusu çerçevesinde ortaya
konulacak her türlü ekonomik, sosyal ve psikolojik teşvik ve motivasyon önlemleri,
hizmet sunanların “yoksulluk sınırı üzerinde alacakları taban ücret”in üzerine inşa
edilmelidir ki bu rakam Konfederasyonumuz Memur-Sen’in son araştırmasına göre
2.300 TL’dir.
Sağlık çalışanlarının iş motivasyonuna katkı sağlayacak ilk icraat; geçim, ailesinin
ve çocuklarının geleceği gibi insani kaygılarını giderecek bir yaşam standardına
kavuşturmak olmalıdır. Bu önlem, ekonomik bir teşvik değil, psikolojik bir teşviktir.
190