I.Uluslararası SaÄlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı ...
I.Uluslararası SaÄlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı ...
I.Uluslararası SaÄlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
çalışan tarafından sistematik bir şekilde baskıcı, yıldırıcı <strong>ve</strong> zorbaca davranılarak,<br />
psikolojik işkence yapılması anlamındadır. Mobbing kavramına ilişkin farkındalığın<br />
oluşması, özellikle sağlık <strong>ve</strong> eğitim kurumlarında bu yönde şiddete maruz kalanların<br />
durumlarını yargıya taşımaları sonucu yargıda mobbing davalarının görülmeye<br />
başlanması dikkat çekmektedir. Sağlık çalışanlarında şiddetin etkisi, moral bozukluğu,<br />
iş doyumunda azalma, işteki hataların artışı, işe devamsızlık gibi hizmetlerin<br />
kalitesini olumsuz olarak etkileyecek sonuçlara yol açmaktadır. Ayrıca araştırma<br />
sonuçları, şiddetin çalışanların işte kalma <strong>ve</strong> işten ayrılma niyetleri üzerinde etkili<br />
olduğunu göstermektedir. Uluslararası Çalışma Örgütü, stres <strong>ve</strong> tükenmişliğin ana<br />
nedenlerinin yöneticilerle yaşanan çatışmalar, rol çatışması <strong>ve</strong> belirsizlikler, aşırı iş<br />
yükü, hastalarla çalışma nedeniyle yaşanan duygusal stres, yoğun bakıma gereksinimi<br />
olan <strong>ve</strong> ölmekte olan hastalarla çalışma <strong>ve</strong> vardiyalı çalışma olarak belirlemiştir.<br />
Mevcut sağlık çalışanları içerisinde hemşireleri en fazla etkileyen konulardan biri de<br />
çalışma biçimleridir. Bilindiği gibi sağlık hizmetleri 24 saat kesintisiz hizmeti öngören<br />
bir hizmet kolu <strong>ve</strong> bu kesintisiz hizmetin, kesintisiz elemanları da hemşirelerdir.<br />
Ülkemizde hemşireler 657 Sayılı Devlet Personel Kanunu, İş kanunu, sözleşmeli<br />
ya da hizmet satın alma statüsü kapsamında çalışmaktadır. Meslektaşlarımızın<br />
ortalama haftalık çalışma saatleri kırk ile altmış saat arasında değişiyor <strong>ve</strong> sekizer<br />
saatlik shiftlerden 12, 16, 24 <strong>ve</strong> 48 saat arasında değişen nöbet ya da vardiya<br />
şeklinde sürdürülmektedir. Vardiyalı <strong>ve</strong> nöbetli çalışmanın yol açtığı birçok sorun var.<br />
Bu hem sağlık personeli için yine beraberinde bu şekilde çalışan diğer iş kolları için<br />
örneğin itfaiyeciler <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nlik personeli içinde geçerli. Özellikle kronik uykusuzluk<br />
<strong>ve</strong> uyuyamama sorunları, sıklıkla motorlu araç kazalarına, kadınlarda kolorektal<br />
kanser <strong>ve</strong> meme kanseri gibi hastalıklar üzerinde etkili olduğu belirtilmektedir. 18<br />
Mart tarihli bir gazete haberinde Danimarka’da meme kanseri tanısı konulan iki<br />
hemşireye vardiya <strong>ve</strong> nöbetle bağlantılı olduğu kesinleştiğinden ciddi miktarda<br />
tazminat ödendiği ile ilgili bir haber yer aldı Dünya Sağlık Örgütü de meme kanseri <strong>ve</strong><br />
kolorektal kanserlerle nöbetli <strong>ve</strong> vardiyalı çalışmanın ilişkisi konusunda da uyarılarda<br />
bulunduğunu biliyoruz. Diğer yandan bu tür çalışmalar hafıza <strong>ve</strong> konsantrasyon<br />
bozuklukları, duygu durum bozuklukları, iş kazaları <strong>ve</strong> kardiyovasküler hastalıklar<br />
gibi iş performansını etkileyen sonuçlara yol açmaktadır. Yine gece çalışmalarının<br />
kronik böbrek yetmezliği, gebelikle ilgili komplikasyonlar, diyabetlilerde kan şekeri<br />
düzensizliği, malign tümörler, madde bağımlılığı, trioid fonksiyon bozuklukları gibi<br />
hastalıklarla ilişkilerini belirleyen çalışmalarla mevcut. Gece çalışmaları <strong>ve</strong> nöbetli<br />
çalışmalar çalışanlar üzerinde psikolojik etkileri yanı sıra, sosyal izolasyona yol açtığı<br />
bilinmektedir. Özellikle vardiya <strong>ve</strong>ya nöbetli çalışmada herhangi bir süre sınırlaması<br />
olmayan <strong>ve</strong> yaşam boyu nöbetli çalışmaları gereken hemşireler, sosyal izolasyonla<br />
birlikte özel yaşamlarını sürdürmede önemli güçlüklerle karşılaşmaktadırlar. Bu durum,<br />
çalışanlarda, anksiyete huzursuzluk, benlik saygısında azama, tükenmişlik sendromu,<br />
duyarsızlaşma, yabancılaşma iş doyumsuzluğu <strong>ve</strong> kişiler arası ilişkilerde problem<br />
gibi performansa olumsuz yansıyan sorunları ortaya çıkarmaktadır. Aile içi rollerde,<br />
zorlanma <strong>ve</strong> aile içi sorunlar her zaman karşılaştığımız sık duyduğumuz sorunlar<br />
arasında yer almaktadır. Yine ilerleyen süreçte ebe<strong>ve</strong>ynlik rolünde zorlanma, bakım<br />
<strong>ve</strong> yöneticilik rolünde zorlanma, yorgunluk <strong>ve</strong> kişisel başarısızlık bunları izlemektedir.<br />
Araştırma sonuçlarında, sabit vardiyada çalışanların dönüşümlü vardiyada çalışanlara<br />
göre iş yaşam kalite düzeylerinin daha yüksek olduğu belirtilmektedir. Yine düzensiz<br />
186
Change language