I.Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı ...

içinde çözülmesi gereken sorunlarından biri. Hemşirelik hizmetlerinin yönetimine
baktığımız zaman, kendi uygulama alanının sınırlarını belirleyemeyen nitelikte bir
meslek olarak, uygulamalarının yönetilmesinde de özerk olmadığını görüyoruz.
Yönetici kriterlerinin standart olmadığını, bu kriterleri ya da hemşire yöneticilerinin
seçimlerinin, seçici konumda kişiler tarafından belirlendiği, hemşire yöneticilerin
işlevlerini, beklentiler doğrultusunda gerçekleştirdikleri ve hemşirelik bakımını
yönetmekten ziyade hastaneyi yönetme çabası içerisinde olduklarını görüyoruz.
Yani hemşireliğin uygulama alanlarında olduğu gibi, hemşireliğin yönetiminde de
belirleyici olan başkaları ve hemşire yöneticilerin buna bir itirazı yok. Bu durum
gerçekten düşünülmesi gereken çok önemli bir konu. Örneğin geçen yıl hastane
başhemşiresi olarak görev yaparken tanıdığım arkadaşımı bugün hastanenin bir
başka iş kolunda görev aldığını görüyorum. Ya satın alma biriminde görevli ya da
işletme yöneticisi olarak görev yapıyor. Bu şekilde hemşirelik bakımının giderek
içinin boşaltılması bugün ya da kongre boyunca tartışılan kalite, hasta güvenliği,
performans gibi sonuçlarla çok fazla paralel giden bir anlam ifade etmiyor ne yazık
ki.
Ülkemizde hemşire iş gücünün niteliğine bakıldığında, cinsiyet olarak kadın ağırlıklı
olduğunu görüyoruz. Ancak 2007 yılında yürürlüğe giren Hemşirelik Kanununun
güncelleşen versiyonunda cinsiyet ayırımının ortadan kaldırılması erkeklerin de
mesleğe girişini olanaklı kılındı. Erkeklerin bu mesleğe katılmaları hemşirelik
hizmetlerine, hemşireliğin meslek olarak kabulüne, statüsüne, imajına ve hemşirelik
bakımına ne tür bir katkı sağlayacağı şu anda çok net değil. Başlangıçta ülkemizde
erkeklerin hemşirelik mesleğine katılmalarının yadırganacağı, hemşireliğin
kadın cinsine özel meslek olduğu, erkeklerin hemşire unvanı ile çalışmayı kabul
etmeyecekleri şeklinde özellikle medyada çeşitli tartışmalar yer aldı. Ancak tüm bu
tartışmalara karşın üniversite sınavlarında başvurular bunun tam aksini gösterdi.
Çünkü erkek adayların mesleğe ilgisi beklenenden bir hayli fazla oldu.
Sağlık disiplinleri içerisinde farklı eğitim düzeyinde eğitimle kazanılan ancak aynı
unvanı taşıyan tek meslek hemşirelik. Meslek lisesi düzeyinde, ön lisans, lisans
ya da lisansüstü düzeyde alınan çeşitli eğitimlerle hemşire unvanı alan meslek
üyeleri uygulamada da aynı işlevlerden sorumlu tutulmakta. Hemşirelik hizmetlerin
farklılaştırılması ya da niteliğinin geliştirilmesine katkı sağlamayan bu durum aynı
zamanda hemşirelerin iş doyumu ve motivasyonları üzerinde de etkili olmaktadır.
Genel olarak hemşire iş gücü üzerinde yapılan araştırma sonuçlarından, iş doyumu ve
motivasyonların düşük olduğu ve tükenmişlik duygusu içinde olduğu anlaşılmaktadır.
Aynı şekilde bu durum, sistem içinde sayısal anlamda çokluğuna karşın hemşirelerin
birlikte hareket etme, kendi liderlerini izleme ve mesleki örgütlenmelerini de önemli
ölçüde etkilemektedir. Ben farklı düzeyde eğitim alan meslektaşlarımızın, mesleği
algılama ve kavrayış farklılıklarına karşın, profesyonel kriterlere erişmede daha
duyarlı ve bilinçli olarak mesleki örgütlerinin içerisinde yer alacaklarını umuyorum.
Sağlık çalışma ortamının özelliklerine bakıldığında, işgücünün performansını olumsuz
anlamda etkileyen birçok faktörün yer aldığı bilinmektedir. Çalışanların sağlığını
doğrudan etkileyecek potansiyel risk faktörlerinin en önemlilerinden biri de cilt,
184