I.Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı ...

yaparken gerçekten gerekli harcamalar mı yapıyoruz? Bu olayları gerçekleştirirken
oluşan tıbbi hataların bize maliyeti nedir? Ekonomide dünya çapında böyle bir kriz
varken sağlık yatırımlarında ve sağlık kalitesindeki sınırsız isteklerin bu denli artması
belli bir dönemde dünyayı “Kaybet Kaybet Stratejisi”ne götürecek. Tartışılan konu
bunun ne zaman olacağı. Belki bundan sonraki ekonomik kriz bu kontrolsüz devasa
büyüyen sağlık sektörünün dünyadaki birinci ekonomik denge faktörü olmasına
doğru gidiyor.
Literatürde bilimsel ölçekte bir çok platformda bir çok uluslararası konsensüs
kuruluşlarında kararlar alınıyor. Bizim tıp literatürü olarak kabul ettiğimiz medlineda
birçok makale görürsünüz. İşte bu makalelerde mesela bir ameliyatın tekniğinin
standardizasyonu ele alınmış, bilimsel olarak kanıtlanmış. Bu ameliyat böyle
yapılmalı gibi bir karar çıkmış ortaya. Veya yeni bir ameliyat modalitesi çıkmış
işte Amerikan Ulusal Kanser Enstitüsü demiş ki; bu ameliyat şu şu hastalarda
uygulanabilir. Uygulandığında tıbbi sonuçları doğrudur, hataları düşüktür. Dolayısıyla
insanlık için, hasta için gerekli bir ameliyat dediğinde bir otorite kural koymuş
oluyor ve bu kurala göre hekim bu ameliyatı yapma hakkını kazanıyor. Geri ödeme
kurumları bu doğrudur, bunun parasını ödeyebiliriz kararını alıyor ve otorite oluşumu
gerçekleşiyor. Bir ameliyat sonrası görülen bir olay bir komplikasyon mu yoksa
ameliyatın doğal süreci mi? Laparoskopik fıtık ameliyatlarından sonra bir seloma
diye bir olay vardı dünyada. Herkes seloma komplikasyonu şu kadar, seloma bu
kadar işte bunda böyle gözüküyor bir kararsızlık vardı dünyada ve bir çalışmayla
biz bunun bir komplikasyon olmadığını, ameliyatın doğal bir süreci olduğunu
gösterdiğimizde bir kural koymuş olduk ama bunlar daha çok yerel örgütlerin,
bilimsel olarak üç beş kişinin veya bir enstitünün oluşturduğu kararlar. Bunlar
ulusal sağlık sistemini nasıl etkileyecek? Dünyadaki karar verme mekanizmalarına
örnek oluşturabilecek mi? Bu yayınları yapan kişilerin kanıta dayalı tıp sisteminde
ulusal otorite olması veya uluslararası otorite olması mümkün mü? Bunların hepsi
karanlık noktalar şu anda. Bunun nereye varması gerektiğini daha iyi açıklamak
için sağlık bilişiminin dünyada nereye gittiğini görmemiz gerekiyor. Dünyada sağlık
sektöründe bilişimin ilk devreye girdiği yer faturalama sistemleriyle. Hastanelerde
hepimiz biliriz önce bilgisayarlar muhasebelere girdi ve muhasebelerde faturalar
bilgisayarla kesilmeye başlandı. Çünkü o kadar rakamla uğraşamıyorduk. Piramidin
bir üst basamağına çıkıldığında hastaların adının soyadının, hasta kayıtlarının, hasta
yattı çıktı kayıtlarının bilgisayarda yapılır olduğu günlere eriştik ve bilgisayar destekli
hasta kayıt sistemleri gündeme geldi. Onun bir üstüne çıkıldığında piramidin bir
üs basamağında hastanedeki tüm birimlerin birbirine bağlandığı; laboratuarın,
radyolojinin, yataklı tedavinin, eczanenin, faturaların birbirine bağlı entegre hastane
sistemleri medikal enformatik isminde bir bilim doğdu. Ama bu da yeterli olmadı.
Daha global bakmamız gerektiğinde artık medikal enformatik health enformatiğe
dönüşüm gösterdi. Yani sağlık otomasyonuna artık. Bir hastanedeki hastanın
otomasyonla takip edilmesi değil, ulusal sağlık sisteminin artık bilgisayarla takip edilip
tanımlanması. Sağlık net projesi bugün dünyadaki dördüncü basamak hizmetlerden
biridir ve dünyanın şu anda bulunduğu konumdur. Dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti
de sağlık nette dünya liginde bir oyuncu olmayı başarmış durumda. Ama bundan
sonra bir basamak daha var. Bu toplanan dataların artık uluslararası karar destek
123