YaÅ Meyve, Sebze ve Hal Yönetmelikleri - Ä°zmir BüyükÅehir Belediyesi
YaÅ Meyve, Sebze ve Hal Yönetmelikleri - Ä°zmir BüyükÅehir Belediyesi YaÅ Meyve, Sebze ve Hal Yönetmelikleri - Ä°zmir BüyükÅehir Belediyesi
Yaş Meyve, Sebze ve Hal Yönetmelikleri • Yönetmelikler 552 sayılı YAŞ SEBZE VE MEYVE TİCARETİNİN DÜZENLENMESİ VE TOPTANCI HALLERİ HAKKINDA KHK Amaç, Kapsam, Tanımlar Toptancı Halleri ve Pazar Yerlerinin Kuruluşu ve Çalışma Esasları Toptancı Halde Satış Zorunluluğu Üretici Birlikleri İhracat, Satıcılar , Alıcılar Malın Tesellümü, Geri Ödeme, Serbest Rekabet Şartlarının Korunması Standardizasyon , Semt Pazarları Üretici Pazarları Kanuni Kesintiler, Komisyon Oranı, Belediye ve İşletme Payı Gelir Vergisi Tevkifatı Toptancı Hallerin Yönetimi, Hal Müdürlüğü ve Hal Personeli Hakem Kurulu Tahsis Teminat, Tahsisin İptali, Kamunun Aydınlatılması ve Donanım Denetim ve Yasaklar Çeşitli Hükümler Kesme Çiçek ve Süs Bitkileri Diğer Hükümler, Uygulanmayacak Hükümler, Yürürlük Yürütme TOPTANCI HALLERİNİN KURULUŞ ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Toptancı Hallerinin Kuruluş Esasları, Toptancı Hal Kurabilecekler Başvuru için gerekli belgeler Teknik İnceleme, Görüş Alma Değerlendirme Esasları Yerinde İnceleme, Ön İzin İçin Görüş İstemi, Ön İzin Faaliyet izni Diğer Hükümler, Aykırılıkların Tespiti ve Faaliyet İzninin İptali Yürürlük, Yürütme Başvuru Formu Taahhütname YAŞ SEBZE VE MEYVE TOPTANCI HALLERİ TİP PROJE ESASI TOPTANCI HALLERİN YÖNETİM VE İŞLEYİŞİ HAKKINDA YÖNETMELİK Amaç, Kapsam, Tanımlar ve Hal Yönetimi Toptancı Hal Teşkilatı Birimlerinin Görevleri Toptancı Hale Mal Giriş İşlemleri
- Page 2 and 3: Toptancı Hallerde Satışa Yetkili
- Page 4 and 5: İKİNCİ KISIM Toptancı Halleri v
- Page 6 and 7: ÜÇÜNCÜ KISIM Komisyon Oranı, B
- Page 8 and 9: Belediyelerin yapacağı işyeri ta
- Page 10 and 11: yönetmelikler altı ay içinde ç
- Page 12 and 13: Bu rapora göre, hal tesis projesin
- Page 14 and 15: 1) Dosya 2) Belediye meclis kararı
- Page 16 and 17: * Kahvehane veya Gazino, * Banka (2
- Page 18 and 19: 1.2.5.9 Banka Banka, halin giriş k
- Page 20 and 21: Toptancı Hal Teşkilatı Madde 4-
- Page 22 and 23: kuvvetlerinden yardım istemek, 4)
- Page 24 and 25: Madde 18- Komisyoncular, kendilerin
- Page 26 and 27: fıkrasının (d) bendinde belirtil
- Page 28 and 29: ceza görürler. Yönetmelik Hükü
- Page 30 and 31: şahıs şirketi ortakları dahil)
- Page 32 and 33: Madde 16- Toptancı halinde kendile
- Page 34 and 35: sorumludurlar. Satıcılar, istihda
- Page 36 and 37: ödenmediği taktirde, satıcının
- Page 38 and 39: ) Birlik: Yaş sebze ve meyve üret
- Page 40 and 41: Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri
- Page 42 and 43: a) Üreticiler, üretici birlikleri
- Page 44 and 45: Hakem kurulunun ikinci kararına it
- Page 46 and 47: Teşkilatlanma Esasları Madde 6- T
- Page 48 and 49: sağlamak ve belediyelerimizin yuka
- Page 50 and 51: hükümlerine göre ülkemizde kuru
Yaş <strong>Mey<strong>ve</strong></strong>, <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Hal</strong> Yönetmelikleri<br />
• Yönetmelikler<br />
552 sayılı YAŞ SEBZE VE MEYVE TİCARETİNİN DÜZENLENMESİ VE TOPTANCI<br />
HALLERİ HAKKINDA KHK<br />
Amaç, Kapsam, Tanımlar<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>leri <strong>ve</strong> Pazar Yerlerinin Kuruluşu <strong>ve</strong> Çalışma Esasları<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>de Satış Zorunluluğu<br />
Üretici Birlikleri<br />
İhracat, Satıcılar , Alıcılar<br />
Malın Tesellümü, Geri Ödeme, Serbest Rekabet Şartlarının Korunması<br />
Standardizasyon , Semt Pazarları<br />
Üretici Pazarları<br />
Kanuni Kesintiler, Komisyon Oranı, Belediye <strong>ve</strong> İşletme Payı<br />
Gelir Vergisi Tevkifatı<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>lerin Yönetimi, <strong>Hal</strong> Müdürlüğü <strong>ve</strong> <strong>Hal</strong> Personeli<br />
Hakem Kurulu<br />
Tahsis<br />
Teminat, Tahsisin İptali, Kamunun Aydınlatılması <strong>ve</strong> Donanım<br />
Denetim <strong>ve</strong> Yasaklar<br />
Çeşitli Hükümler<br />
Kesme Çiçek <strong>ve</strong> Süs Bitkileri<br />
Diğer Hükümler, Uygulanmayacak Hükümler, Yürürlük<br />
Yürütme<br />
TOPTANCI HALLERİNİN KURULUŞ ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK<br />
Amaç, Kapsam, Dayanak <strong>ve</strong> Tanımlar<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>lerinin Kuruluş Esasları, Toptancı <strong>Hal</strong> Kurabilecekler<br />
Başvuru için gerekli belgeler<br />
Teknik İnceleme, Görüş Alma<br />
Değerlendirme Esasları<br />
Yerinde İnceleme, Ön İzin İçin Görüş İstemi, Ön İzin Faaliyet izni<br />
Diğer Hükümler, Aykırılıkların Tespiti <strong>ve</strong> Faaliyet İzninin İptali<br />
Yürürlük, Yürütme<br />
Başvuru Formu<br />
Taahhütname<br />
YAŞ SEBZE VE MEYVE TOPTANCI HALLERİ TİP PROJE ESASI<br />
TOPTANCI HALLERİN YÖNETİM VE İŞLEYİŞİ HAKKINDA YÖNETMELİK<br />
Amaç, Kapsam, Tanımlar <strong>ve</strong> <strong>Hal</strong> Yönetimi<br />
Toptancı <strong>Hal</strong> Teşkilatı Birimlerinin Görevleri<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>e Mal Giriş İşlemleri
Toptancı <strong>Hal</strong>lerde Satışa Yetkili Olanların Uyacakları Esaslar<br />
Malların Ambalaj <strong>ve</strong> Teşhir Düzenine İlişkin Esaslar<br />
Malın Teslim Alınma <strong>ve</strong> Korunma Zorunluluğu<br />
Satışlarda Üretici Çıkarlarının Korunması, Satış Sırasında Yapılan İşlemler<br />
Satış Sonrası İşlemleri<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>lerde Tahsis İlkeleri<br />
İşyeri Tahsis <strong>ve</strong> Teminat Ücret Tarifeleri<br />
Tahsis Sahiplerinde Aranacak Nitelikler<br />
Tahsisin İptaline İlişkin İlkeler<br />
Tahsisle İlgili Belediye Yönetmeliği<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>lerde Tutulması Zorunlu Olan Defter, Belge <strong>ve</strong> Kayıtlar<br />
<strong>Hal</strong> Müdürlüklerince Tutulacak Defter <strong>ve</strong> Kayıtlar<br />
Satıcılar Tarafından Tutulması Gereken Defterler<br />
Bakanlığın Yetkisi<br />
Özel Toptancı <strong>Hal</strong> İşletmeleri <strong>ve</strong> Personelinin Cezai Sorumlulukları<br />
Yönetmelik Hükümlerine Aykırılık <strong>Hal</strong>inde Yapılacak İşlemler<br />
Yürürlük, Yürütme<br />
İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ HAL YÖNETMELİĞİ<br />
Amaç, Hukuki Dayanak, Tanımlar<br />
Tahsis Usul <strong>ve</strong> Esasları<br />
İlan, Tahsis Oranı, Müracaatların Kabulü, İstenilecek Belgeler<br />
Müracaatları İnceleme Komisyonu<br />
Tahsis Ücretleri, Teminat, Belediye Payı<br />
Asgari Satış Miktarı<br />
Devir <strong>ve</strong> Ortaklık, Devir Ücreti-Ortaklık Ücreti<br />
Tahsisin İptali<br />
Hak Kaybı <strong>ve</strong> Terk <strong>Hal</strong>indeki Sorumluluklar<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>in Yönetim <strong>ve</strong> İşleyişi<br />
YAŞ SEBZE VE MEYVE ÜRETİCİ BİRLİKLERİNİN TABİ OLDUĞU ESASLAR<br />
HAKKINDA YÖNETMELİK<br />
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar<br />
Üretici Birlikleri, Birlikler <strong>ve</strong> Ortaklarının Nitelikleri<br />
Yasak İşlemler <strong>ve</strong> Yükümlülükler, Yürürlük, Yürütme<br />
TOPTANCI HAL HAKEM KURULLARI YÖNETMELİĞİ<br />
Amaç, Dayanak, Tanımlar<br />
Kuruluş, Üyelik Şartları, Görevler<br />
Çalışma Usul <strong>ve</strong> Esasları, Başvuru, Gündem<br />
Toplantı Zamanı, Toplantı Yeri, Toplantılara Katılma Zorunluluğu<br />
Karar Süresi, Karar Tutanağı, İnceleme Şekli,Bilgi <strong>ve</strong> Belge İsteme Yetkisi<br />
İtiraz, Faaliyet Raporları, Bakanlığın Düzenleme Yetkisi<br />
HAL ZABITASI TEŞKİLATI PERSONELİNİN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI<br />
HAKKINDA YÖNETMELİK<br />
Amaç <strong>ve</strong> Kapsam, Dayanak<br />
Görevlendirilecek Personel Sayısı İle İlgili Esaslar<br />
Teşkilatlanma Esasları<br />
Denetim Merkezinin Çalışma Usulü
Sabit Nokta Denetim Ekiplerinin Çalışma Usulü<br />
Seyyar Denetim Ekiplerinin Çalışma Usulü<br />
Özel Kişilerce İşletilen Toptancı <strong>Hal</strong>lerinde Denetim Usulü<br />
98/1 SAYILI GENELGE<br />
Tespit Tutanağı Düzenlenmesi İle İlgili Açıklama<br />
Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı Genelgeleri<br />
Sayı : B 14 0 İTG 0 12 00 03<br />
Sayı : B.14.0.İTG.0.0.12.00.03<br />
Sayı : B 14 İTG 0 12 00 03<br />
Sayı : B.14.0.İTG.0.12.00.02-İLM<br />
• 502 Sy. Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Tic. Düz. <strong>ve</strong> Toptancı <strong>Hal</strong> Hk. KHK<br />
KHK’nin Tarihi : 24/6/1995 No: 552<br />
Yetki Kanununun Tarihi : 8/6/1995 No: 4113<br />
Yayımlandığı R.G. Tarihi : 27/6/1995 No: 22326<br />
V. Tertip Düsturun Cildi : 34 Sh.<br />
BİRİNCİ KISIM<br />
Amaç, Kapsam, Tanımlar<br />
Amaç<br />
Madde 1 - Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin amacı, yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> ticaretinin kalite,<br />
standart <strong>ve</strong> sağlık kurallarına uygun olarak serbest rekabet sistemi içerisinde yapılmasını<br />
sağlamak, üretici <strong>ve</strong> tüketiciler ile yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> ticaretini meslek edinenlerin<br />
çıkarlarını dengeli <strong>ve</strong> eşit şekilde korumak <strong>ve</strong> toptancı hallerini modern <strong>ve</strong> çağdaş bir alt<br />
yapı sistemine kavuşturmaktır.<br />
Kapsam<br />
Madde 2 - Bu Kanun Hükmünde Kararname, yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin her ne şekilde olursa<br />
olsun alımı, satımı <strong>ve</strong> devri ile toptancı halleri <strong>ve</strong> pazar yerlerinin kuruluş, işleyiş, yönetim <strong>ve</strong><br />
denetimlerine ilişkin esasları <strong>ve</strong> Bakanlıklarla belediyelerin bu konularla ilgili görev <strong>ve</strong><br />
yetkilerini kapsar.<br />
Tanımlar<br />
Madde 3 - Bu Kanun Hükmünde Kararnamede geçen;<br />
a) Bakanlık: Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı'nı,<br />
b) Toptancı hal : Yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin toptan alımı <strong>ve</strong> satımının yapıldığı yerleri,<br />
c) Üretici: Ticaret konusu her türlü yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>yi üretenleri,<br />
d) Komisyoncu: Toptancı halde yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin toptan satışı amacıyla kendi adına,<br />
mü<strong>ve</strong>kkili hesabına komisyon esası üzerinden çalışan, kendilerine işyeri tahsis edilen meslek<br />
mensuplarını,<br />
e) Mal: Ticaret konusu her türlü yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>yi,<br />
f) Semt pazarı: Her türlü yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin üretici olmayanlar tarafından perakende<br />
satışının yapıldığı, belediyeler tarafından kurulan yerleri,<br />
g) Üretici pazarı: Her türlü yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin üreticilerince perakende satışının<br />
yapıldığı, belediyelerce kurulan yerleri,<br />
ifade eder.
İKİNCİ KISIM<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>leri <strong>ve</strong> Pazar Yerlerinin Kuruluşu <strong>ve</strong> Çalışma Esasları Kuruluş<br />
Madde 4 - Toptancı halleri; büyükşehir belediyesi, büyükşehir belediye teşkilatı bulunmayan<br />
şehirlerde belediyeler <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişiler tarafından müzayede, depolama,<br />
tasnifleme, ambalajlama, standart <strong>ve</strong> kalite denetim laboratuarı bölümlerini içeren tip<br />
projeler çerçe<strong>ve</strong>sinde, İçişleri Bakanlığının görüşü üzerine Bakanlığın izni ile kurulur.<br />
Bakanlık toptancı hallerin kurulmasına izin <strong>ve</strong>rirken; fiyatların serbest rekabet şartlarına<br />
göre oluşması, tüketicinin <strong>ve</strong> üreticinin korunması, toptancı hal sayısı, tüketici piyasasının<br />
büyüklüğü, ulaşım imkanları <strong>ve</strong> o yerin coğrafi konumu gibi hususları göz önünde<br />
bulundurur.<br />
Toptancı hallerin kuruluşuna ilişkin esaslar, İçişleri Bakanlığı ile Tarım <strong>ve</strong> Köy İşleri<br />
Bakanlığının görüşleri alınarak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>de Satış Zorunluluğu<br />
Madde 5 - Belediye sınırları <strong>ve</strong> mücavir alanlar içerisinde malların toptan alım <strong>ve</strong> satımı<br />
toptancı hallerde yapılır. Malların toptancı hal dışında toptan alım <strong>ve</strong> satımı yapılamaz.<br />
(Değişik: 11/6/1998 - 4367/1 md.) Malların belediye sınırları <strong>ve</strong>ya mücavir alanlar içerisinde<br />
perakende olarak satışını yapanlar, bunların toptancı halden satın alındığını belgelemek<br />
zorundadırlar.<br />
Malları taşıyan nakliyeciler ya da ambar sahipleri de malların toptancı halde satış<br />
zorunluluğundan mal sahibi ile birlikte müteselsilen sorumludurlar.<br />
(Ek: 11/6/1998-4367/1 md.) Birinci <strong>ve</strong> ikinci fıkra hükümlerine aykırı eylemleri tespit edilen<br />
nakliyeciler <strong>ve</strong> ambar sahiplerinin tasarrufu altındaki her türlü nakil vasıtaları, trafik<br />
ruhsatnameleri alıkonarak toptancı hal müdürlüklerince yedi, hakem kurulu kararıyla on beş<br />
gün süreyle parka çekilmek suretiyle faaliyetten men edilir. Eylemin tekrarı halinde bu<br />
süreler iki katı olarak uygulanır. Bu araçlarda bulunan mallar hakkında 17 nci maddenin<br />
üçüncü fıkrasına göre işlem yapılır.<br />
Belediyeler, malların belediye sınırları <strong>ve</strong> mücavir alanları içerisinde toptan alım <strong>ve</strong><br />
satımlarının münhasıran toptancı hallerde yapılmasını sağlamak amacıyla gerekli her türlü<br />
önlemi almakla görevli <strong>ve</strong> yükümlüdürler.<br />
Üretici Birlikleri<br />
Madde 6 - Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin uygulanmasında, 15/5/1957 tarihli <strong>ve</strong> 6964<br />
sayılı Ziraat Odaları <strong>ve</strong> Ziraat Odaları Birliği Kanunu uyarınca kurulmuş Ziraat odalarına<br />
kayıtlı üreticilerce kurulan en az 50 ortaklı kooperatifler <strong>ve</strong> üst kuruluşları üretici birlikleri<br />
olarak isimlendirilir.<br />
Malların üretici birliklerinden satın alınarak perakende satışa sunulduğunun belgelenmesi<br />
halinde, 5 inci madde hükümleri uygulanmaz. Ancak, üretici birliklerinin hal dışındaki bu tür<br />
satışlarının, gerçek usulde <strong>ve</strong>rgi mükellefi olan perakende mal satanlara yapılmış olması<br />
zorunludur.<br />
Üretici birlikleri, bu tür satışlarda, satış işleminin yapıldığı günü izleyen iş günü sonuna<br />
kadar satılan malın cins, miktar <strong>ve</strong> fiyatını en yakın toptancı hal'e bildirmek <strong>ve</strong> kayıt ettirmek<br />
zorundadırlar.<br />
Bakanlık, üçüncü fıkra uyarınca yapılacak toptan mal satışlarında, üretici birliklerini, bunların<br />
taşıması gereken asgari nitelikleri, ilgilendirilecekleri toptancı hali <strong>ve</strong> belediyeyi <strong>ve</strong> bu tür<br />
satışların tabi olacağı usul <strong>ve</strong> esaslar ile ilgililerin sorumluluklarını, İçişleri Bakanlığı, Tarım<br />
<strong>ve</strong> Köyişleri Bakanlığı, Türkiye Odalar <strong>ve</strong> Borsalar Birliği <strong>ve</strong> Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nin<br />
görüşlerini alarak tespit <strong>ve</strong> ilana yetkilidir.<br />
İhracat<br />
Madde 7 - İhracata konu mallar 5 inci madde hükmüne tabi değildir. Bu amaçla satın alınan<br />
malların fiilen ihraç edilmemesi halinde, 5 inci madde hükmü bu mallar hakkında da<br />
uygulanır. Bölgenin ihracat potansiyelinin <strong>ve</strong> sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> piyasasına ilişkin arz <strong>ve</strong> talep
derinliği ile fiyatlarının sağlıklı olarak belirlenmesi için ilgili ihracatçı birliği ile hal<br />
müdürlükleri arasında bilgi alış<strong>ve</strong>rişi <strong>ve</strong> iletişim sağlanması konusunda gerekli işbirliği yapılır.<br />
Satıcılar<br />
Madde 8 - (Değişik birinci fıkra: 11/6/1998-4367/2 md.) Toptancı hallerde satışlar;<br />
üreticiler, üretici birlikleri, komisyoncular ile kendi nam <strong>ve</strong> hesaplarına olmak üzere yaş<br />
sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> toptan ticareti ile iştigal eden gerçek <strong>ve</strong> tüzelkişiler tarafından yapılır.<br />
Birinci fıkrada sayılan kişi <strong>ve</strong>ya kuruluşların toptancı hal içerisinde kendi aralarında mal<br />
almaları, satmaları <strong>ve</strong> devretmeleri yasaktır. Tüm satışlar hal dışına yapılır.<br />
(Ek: 11/6/1998-4367/2 md.) Birinci fıkrada sayılan kişi <strong>ve</strong> kuruluşların yaptıkları satışlarda<br />
fatura düzenlememeleri <strong>ve</strong>ya eksik fatura düzenlemeleri halinde mal bedelinin % 25'i<br />
oranında belediye payı tahsil olunur. Eylemin tekrarı halinde, ayrıca, 21 inci maddeye göre<br />
yapılmış bulunan işyeri tahsisi belediye encümenince iptal edilir.<br />
Alıcılar<br />
Madde 9 - Hiçbir ayırım yapılmaksızın bütün gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişiler; en az sandık, kasa <strong>ve</strong><br />
çuval gibi o mala ait asgari toptan satış birimini talep etmek kaydıyla toptancı hallerden mal<br />
satın alabilirler.<br />
Malın Tesellümü, Komisyoncunun Özen <strong>ve</strong> Geri Ödeme Borcu<br />
Madde 10 - Komisyoncular, kendilerine satılmak üzere getirilen <strong>ve</strong>ya gönderilen malları<br />
mücbir sebepler dışında teslim almaktan kaçınamazlar.<br />
Komisyoncular; teslim aldıkları malları cins <strong>ve</strong> doğal özelliklerine göre özenle korumak,<br />
üreticinin <strong>ve</strong> kendisinin çıkarlarını eşit şekilde gözeterek malları satışa sunmak <strong>ve</strong> kanuni<br />
kesintileri satış bedelinden düştükten sonra mal bedelini satış tarihinden itibaren beş iş<br />
günü içerisinde üreticiye ödemek zorundadırlar.<br />
Toptancı hallerde mal satan üretici birlikleri komisyonculuk yapamayacakları gibi<br />
komisyoncular da malların mülkiyetine sahip olmak üzere ticari muamele yapamazlar.<br />
Serbest Rekabet Şartlarının Korunması<br />
Madde 11 - Toptancı hallerde fiyatların, malların arz <strong>ve</strong> talebine bağlı olarak serbest rekabet<br />
şartlarına göre oluşması esastır.<br />
Toptancı hallerde malların pazarlık usulü ile satışı esas olmakla birlikte, açık artırma yoluyla<br />
da satış yapılması mümkündür.<br />
Üretici <strong>ve</strong> tüketicilerin haklarının korunması <strong>ve</strong> yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> piyasasında açıklığın<br />
sağlanması amacıyla, toptancı hallerde alım satıma konu olan malların cins, miktar <strong>ve</strong><br />
fiyatları hal müdürlüğünce kayda alınarak uygun araçlarla ilan edilir.<br />
Standardizasyon<br />
Madde 12 - Toptan ticarete konu olan <strong>ve</strong> toptancı hallerde işlem gören mallara ilişkin<br />
standartlar, Bakanlığın uygun görüşü alınarak ilgili mevzuatı çerçe<strong>ve</strong>sinde hazırlanıp<br />
mecburi uygulamaya konulabilir.<br />
Semt Pazarları<br />
Madde 13 - Belediyeler, semt pazarlarında malların sağlık kurallarına uygun olarak satışa<br />
sunulmasını sağlayıcı satış yeri, çevre <strong>ve</strong> alt yapı gibi düzenlemeleri yapmakla <strong>ve</strong> tüketicinin<br />
korunmasına yönelik tedbirleri almakla görevlidirler.<br />
Üretici Pazarları<br />
Madde 14 - Üreticiler, belediyelerce belirlenen miktarları aşmamak kaydıyla ürettikleri<br />
malları üretici pazarlarında toptancı hale giriş zorunluluğu aranmaksızın doğrudan<br />
tüketicilere satabilirler.<br />
Belediyeler, o mahalde semt pazarının kurulduğu günlerle aynı olmamak şartıyla üretici<br />
pazarının kuruluş gününü tayin etmekle <strong>ve</strong> bu pazarlarda malını satışa sunacak üreticilerde<br />
aranacak asgari nitelikleri belirlemekle görevli <strong>ve</strong> yetkilidirler.
ÜÇÜNCÜ KISIM<br />
Komisyon Oranı, Belediye <strong>ve</strong> İşletme Payı<br />
Kanuni Kesintiler<br />
Madde 15 - Toptancı hallerde satışa sunulmak üzere komisyonculara teslim edilen malların<br />
satış bedelinden kanuni kesintiler dışında başka bir kesinti yapılmaması esastır.<br />
Komisyon Oranı<br />
Madde 16 - (Değişik: 11/6/1998-4367/3 md.)<br />
Toptancı hallerde faaliyet gösteren komisyoncuların satış bedeli üzerinden alacakları<br />
komisyon oranı taraflarca serbestçe tespit edilir.<br />
Gerekli görülmesi halinde komisyon oranının tavanı Bakanlıkça belirlenir.<br />
Belediye <strong>ve</strong> İşletme Payı<br />
Madde 17 - (Değişik birinci fıkra: 11/6/1998 - 4367/4 md.) Toptancı hallerde satılan<br />
malların toptan satış bedelinin % 2'sini geçmemek şartıyla belediye meclislerince<br />
düzenlenecek tarifeye göre belediye payı tahsil edilir. Bu şekilde tahsil edilen paylardan en<br />
az % 10'u, izleyen yıl belediye bütçesine toptancı hal ihtiyaçları için harcanmak üzere<br />
ödenek olarak konur <strong>ve</strong> yalnız bu amaçla harcanır.<br />
Gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişilerce kurulacak özel toptancı hallerde malların satış bedelinin % 2'sini<br />
geçmemek üzere birinci fıkrada belirtilen esaslar çerçe<strong>ve</strong>sinde belirlenen belediye payı,<br />
işletme payı olarak hal işletmecisi tarafından tahsil olunur <strong>ve</strong> bunun yarısı belediye payı<br />
olarak ilgili belediyeye ödenir.<br />
(Değişik : 11/6/1998-4367/4 md.) Belediye sınırları <strong>ve</strong> mücavir alanlar içinde toptancı hal<br />
dışında malların toptan <strong>ve</strong>ya her ne şekilde olursa olsun toptancı halden satın alınmadan<br />
perakende satışa sunulduğunun tespiti halinde, malların toptancı hale girişi sağlanarak hal<br />
müdürlüğünce açık artırma ile satışı yapılır <strong>ve</strong>ya yaptırılır. Bu durumda belediye <strong>ve</strong>ya<br />
işletme payı % 25 olarak uygulanır.<br />
(Değişik : 11/6/1998-4367/4 md.) Üçüncü fıkra çerçe<strong>ve</strong>sinde görevlilerce yakalanan<br />
malların hal müdürlüğünce satılarak elde edilen hasılatından alınacak belediye payının yarısı<br />
malları yakalayan görevliler arasında eşit oranda ödül olarak dağıtılır.<br />
(Değişik : 11/6/1998-4367/4 md.) <strong>Hal</strong> müdürlüğü, üçüncü fıkraya göre malın hale girişi<br />
<strong>ve</strong> satışı ile ilgili olarak yapılacak işlemleri hakem kurulunun belirlediği esaslar çerçe<strong>ve</strong>sinde<br />
düzenlemeye yetkili <strong>ve</strong> görevlidir. Belediye sınırları <strong>ve</strong> mücavir alanlar içerisinde toptan <strong>ve</strong>ya<br />
perakende mal satmak üzere münhasıran fatura <strong>ve</strong>ya müstahsil makbuzu ile üreticilerden<br />
mal satın alanlar satış işlemine başlamadan önce bunları fatura <strong>ve</strong>ya müstahsil makbuzu<br />
örnekleriyle toptancı hal müdürlüklerine bildirmek zorundadırlar. Bu durumda malların<br />
toptancı hale girişi yapılmaz <strong>ve</strong> fatura <strong>ve</strong>ya müstahsil makbuzunda gösterilen bedel<br />
üzerinden % 15 oranında belediye payı tahsil olunur. Bildirim yükümlülüğünün ilgililerce<br />
yerine getirilmemesi <strong>ve</strong>ya miktar <strong>ve</strong> değer yönünden gerçeğe aykırı bildirimde bulunulması<br />
hallerinde, belediye payı malların hakem kurullarınca tespit edilecek gerçek değer <strong>ve</strong><br />
miktarları üzerinden % 30 oranında uygulanır.<br />
Gelir Vergisi Tevkifatı<br />
Madde 18 - Üretici birliklerine <strong>ve</strong>ya toptancı hallerinde satılan zirai ürün bedelleri üzerinden<br />
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin 11 numaralı bendi uyarınca<br />
yapılacak <strong>ve</strong>rgi tevkifat oranı, ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınan zirai ürün<br />
bedelleri üzerinden yapılan tevkifat oranı olarak uygulanır.<br />
Bakanlar Kurulu bu oranı, Maliye Bakanlığının teklifi üzerine, 193 sayılı Gelir Vergisi<br />
Kanununun 94 üncü maddesinde belirtilen yetki sınırları içinde farklılaştırmaya <strong>ve</strong>ya üretici<br />
birlikleri <strong>ve</strong> toptancı hallerinde yapılan satışlara göre ayrı ayrı belirlemeye yetkilidir.<br />
DÖRDÜNCÜ KISIM<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>lerin Yönetimi
<strong>Hal</strong> Müdürlüğü <strong>ve</strong> <strong>Hal</strong> Personeli<br />
Madde 19 - (Değişik birinci fıkra: 11/6/1998-4367/5 md.) Toptancı haller hal müdürü <strong>ve</strong><br />
yeterli sayıda personelden oluşan hal müdürlüğü tarafından yönetilir. Belediyelerce,<br />
münhasıran toptancı hal <strong>ve</strong>ya bu çerçe<strong>ve</strong>deki denetim hizmetlerinin yerine getirilmesinde<br />
istihdam edilmek üzere toptancı hal müdürüne bağlı toptancı hal zabıtası görevlendirilir. <strong>Hal</strong><br />
zabıtası olarak görevlendirilecek personelin sayısı, çalışma usul <strong>ve</strong> esasları ile bu konudaki<br />
diğer hususlar, İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Bakanlıkça kararlaştırılır.<br />
Özel toptancı hallerde hal müdürü <strong>ve</strong> diğer personel hal işletmecisi tarafından istihdam<br />
olunur <strong>ve</strong> bu hallerde ilgili belediyece hal müdürlüğü nezdinde bir denetim birimi kurulur.<br />
(Değişik: 11/6/1998-4367/5 md.) <strong>Hal</strong> müdürünün ziraat, ekonomi, tarım ekonomisi, gıda<br />
mühendisliği, işletme <strong>ve</strong> pazarlama konularından birinde dört yıllık yükseköğrenim görmüş<br />
olması, konusu ile ilgili en az beş yıllık tecrübeye sahip bulunması <strong>ve</strong> 657 sayılı Devlet<br />
Memurları Kanununun 48 inci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (1), (4), (5), (6) <strong>ve</strong><br />
(7) numaralı alt bentlerindeki şartları taşıması zorunludur.<br />
Özel toptancı hal işletmecileri ile buralarda istihdam olunan personel, kendi kusurlarından<br />
ileri gelen zararlardan sorumludurlar. Bunlar, suç teşkil eden fiil <strong>ve</strong> hareketlerinden <strong>ve</strong><br />
özellikle toptancı hale ait para <strong>ve</strong> mallar ile her türlü evrak, tutanak, rapor, defter <strong>ve</strong> diğer<br />
belgeler üzerinde işledikleri suçlardan dolayı devlet memurları gibi ceza görürler.<br />
<strong>Hal</strong>lerin yönetim <strong>ve</strong> işleyişine ilişkin usul <strong>ve</strong> esaslar ile hallerde tutulacak defter, belge <strong>ve</strong><br />
kayıtlar İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle<br />
düzenlenir.<br />
Hakem Kurulu<br />
Madde 20 -(Değişik birinci fıkra: 11/6/1998-4367/6 md.) Toptancı hallerde bu Kanun<br />
Hükmünde Kararname ile kendisine <strong>ve</strong>rilmiş bulunan görev <strong>ve</strong> yetkileri kullanmak, ortaya<br />
çıkan anlaşmazlıkları çözümlemek <strong>ve</strong> kendisine intikal eden konularda görüş bildirmek üzere<br />
bir hakem kurulu oluşturulur.<br />
Başkanlığı, Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret İl Müdürü <strong>ve</strong>ya görevlendireceği bir memur tarafından<br />
yürütülen hakem kurulu; belediye encümenince hal müdürü dışında konunun uzmanı<br />
belediye personeli arasından görevlendirilecek bir üye, o yer ziraat odasının<br />
görevlendireceği bir üye, o yer ticaret odasından görevlendirilecek bir üye, halde faaliyet<br />
gösteren komisyoncuların oluşturduğu dernek <strong>ve</strong>ya odaların kendi aralarından iki yıl için<br />
seçecekleri bir üye <strong>ve</strong> o yerde en fazla üyeye sahip tüketici örgütünün görevlendireceği bir<br />
üye olmak üzere altı kişiden oluşur. Özel toptancı hallerde hakem kurulunda hal işletmecisi<br />
<strong>ve</strong>ya temsilcisi de üye olarak bulunur.<br />
Hakem kurulunun o yerde ilgili kuruluşun bulunmamasından kaynaklanan noksan üyelikleri<br />
belediye encümenince re'sen doldurulur.<br />
Hakem kurulu kararlarına taraflar 3 gün içinde itiraz edebilirler. İtiraz üzerine anlaşmazlık<br />
konusu, hakem kurulunda yeniden görüşülür. Hakem kurulunun ikinci kararına da itirazın<br />
devamı halinde anlaşmazlık konusu belediye encümeninde görüşülerek sonuçlandırılır.<br />
(Değişik : 11/6/1998-4367/6 md.) Hakem kurulunun görevleri, yetkileri, seçimi, çalışma<br />
usul <strong>ve</strong> esasları, kurul üyelerine belediye bütçesinden ödenecek huzur haklarının parasal<br />
miktarı ile kurulun karar <strong>ve</strong>rme <strong>ve</strong> kurul kararlarına karşı yapılacak itirazların şekil <strong>ve</strong><br />
sürelerine ilişkin hususlar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.<br />
(Ek: 11/6/1998-4367/6 md.) Belediyeler, hal müdürlüğü nezdinde hakem kurullarına uygun<br />
bir çalışma yeri <strong>ve</strong> ihtiyaç duyulan malzeme <strong>ve</strong> demirbaşları sağlamakla yükümlüdürler.<br />
Tahsis<br />
Madde 21 - Toptancı hallerde işyeri tahsisi, üretici birliklerine öncelik <strong>ve</strong>rilerek yapılır.<br />
Kamu emlakinden sayılan toptancı hallerde işyeri tahsisi ilgili belediyece yapılır <strong>ve</strong> 1580<br />
sayılı Belediye Kanununun 70 inci maddesinin (8) numaralı bendine göre ücret tahsil edilir.<br />
Bu yerler kiraya <strong>ve</strong>rilemez.
Belediyelerin yapacağı işyeri tahsisinin usul <strong>ve</strong> esasları, Bakanlıkça belirlenecek ilkeler<br />
çerçe<strong>ve</strong>sinde, belediye meclislerince çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir.<br />
Teminat<br />
Madde 22 - Toptancı hallerde ticari gü<strong>ve</strong>nin sağlanması <strong>ve</strong> tarafların haklarının korunması<br />
amacıyla toptancı halde kendilerine yer tahsis edilenlerden belediye meclislerince belirlenen<br />
miktarda nakit, banka mektubu <strong>ve</strong>ya devlet tahvili teminat olarak alınır. Bu teminat, amacı<br />
dışında kullanılamaz <strong>ve</strong> haczedilemez.<br />
Tahsisin İptali<br />
Madde 23 - Bu Kanun Hükmünde Kararnameye dayanılarak çıkarılacak yönetmeliklerdeki<br />
şartları taşımadıkları <strong>ve</strong>ya sonradan kaybettikleri tespit olunanlar ile yönetmeliklerde<br />
gösterilen diğer hükümler gereğince tahsisleri iptal edilenlerin toptancı hallerdeki<br />
yerlerinden çıkarılmasına belediye encümenince karar <strong>ve</strong>rilir.<br />
İlgililer kararın tebliği tarihinden itibaren haldeki yerlerini 30 gün içerisinde tahliye etmeye<br />
mecburdurlar. Bu süre sonunda tahliye edilmeyen yerler belediye zabıtasınca tahliye edilir.<br />
Kamunun Aydınlatılması <strong>ve</strong> Donanım<br />
Madde 24 - Yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin üretiminin yönlendirilmesi, planlanması, toptancı<br />
hallere giriş <strong>ve</strong> çıkışların denetlenmesi amaçlarıyla malların cinsi, miktarı, kalite <strong>ve</strong><br />
standardı, fiyatı, alıcısı <strong>ve</strong> satıcısı <strong>ve</strong> gerekli görülecek diğer bilgilerin depolanması <strong>ve</strong> halka<br />
duyurulması için hallerde yeterli kapasitede bilgisayar sistemi kurulması <strong>ve</strong> lüzumlu diğer<br />
teknik donanımın sağlanması zorunludur.<br />
BEŞİNCİ KISIM<br />
Denetim <strong>ve</strong> Yasaklar<br />
Denetim<br />
Madde 25 - Belediyeler, bu Kanun Hükmünde Kararname hükümleri çerçe<strong>ve</strong>sinde gerekli<br />
denetim <strong>ve</strong> uygulamaları yapmakla görevli <strong>ve</strong> yetkilidirler.<br />
(Değişik :11/6/1998-4367/7 md.) Toptancı hal zabıtasının semt pazarlarının denetlenmesi<br />
yetkisi saklı kalmak kaydıyla büyükşehir teşkilatı bulunan şehirlerde bu Kanun Hükmünde<br />
Kararname gereğince toptancı hal dışında yapılacak her türlü denetim, ceza uygulama <strong>ve</strong><br />
buna ilişkin para cezası tahsil etme yetkisi büyükşehir belediyelerine <strong>ve</strong> yetki alanları ile<br />
sınırlı kalmak kaydıyla ilçe belediyelerine aittir.<br />
Bu Kanun Hükmünde Kararname kapsamında denetim yapmakla görevlendirilen yetkili<br />
belediye personelinin talebi üzerine, kolluk kuv<strong>ve</strong>tlerince gerekli yardım sağlanır.<br />
Yasaklar<br />
Madde 26 - Yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> toptan ticaretinde;<br />
a) Malın miktar <strong>ve</strong>ya satış değerinin üreticiye gerçeğe uygun olmayarak intikal ettirilmesi,<br />
b) Malların tip <strong>ve</strong> sınıflandırılmasını gösteren belgelerde bilerek değişiklik yapılması <strong>ve</strong> bu<br />
belgelerin kullanılması,<br />
c) Aynı kap içine değişik kalitede <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya üzerinde yazılı olan miktardan az mal konulması,<br />
d) Yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> piyasasında darlık yaratmak, fiyatların yükselmesine sebebiyet<br />
<strong>ve</strong>rmek <strong>ve</strong>ya fiyatların düşmesine engel olmak için malların belli ellerde toplanması,<br />
satışından kaçınılması, stok edilmesi, yok edilmesi, bu amaçla propaganda yapılması <strong>ve</strong>ya<br />
benzeri davranışlarda bulunulması suretiyle serbest rekabetin engellenmesi,<br />
yasaktır.<br />
(Ek: 3/11/1995 - 4128/2 md. Ve 11/6/1998 – 4367/8. Madde ile değişik sondan ikinci<br />
cümlesi)<br />
Madde 26/A - Bu Kanun Hükmünde Kararnamede yer alan<br />
5 inci maddenin birinci, ikinci <strong>ve</strong> üçüncü; 7 'enci maddenin ikinci fıkralarına aykırı hareket<br />
edenler hakkında yüz milyon lira para cezasına,<br />
6 ncı maddenin ikinci <strong>ve</strong> üçüncü fıkralarına <strong>ve</strong> 10 uncu maddenin birinci <strong>ve</strong> ikinci fıkralarına
aykırı hareket edenler hakkında otuz milyon lira para cezasına,<br />
8 inci maddenin ikinci fıkrasına, 10 uncu maddenin üçüncü fıkrasına <strong>ve</strong> 26 ıncı maddenin<br />
birinci fıkrasının (a), (b) <strong>ve</strong> (c) bentlerine aykırı hareket edenler hakkında kırk milyon lira<br />
para cezasına <strong>ve</strong> üç aya kadar hal dahilinde faaliyetten men'e,<br />
26 ncı maddenin birinci fıkrasının (d) bendine aykırı hareket edildiğinin hakem kurulunca<br />
tespit edilmesi halinde söz konusu kurulun önerisi ile, ilgililer hakkında iki yüz milyon lira<br />
para cezasına <strong>ve</strong> süresiz olarak hal dahilinde faaliyetten men'e belediye encümenlerince<br />
karar <strong>ve</strong>rilir.<br />
Yukarıda sayılan fiillerin bir yıl içerisinde tekrarı halinde para cezaları iki misli olarak<br />
uygulanır. Para cezaları belediyelerce tahsil olunur. Para cezasına ilişkin encümen kararı<br />
ilgilisine tebliğ edilir, tebellüğden imtina edilmesi halinde dahi tebligat gerçekleşmiş sayılır,<br />
yedi gün içinde encümen kararına idare mahkemesi nezdinde itiraz caizdir. İtiraz idarece<br />
<strong>ve</strong>rilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz. İtiraz üzerine idare mahkemesince <strong>ve</strong>rilen<br />
kararlar kesindir.<br />
(Değişik cümle:11/6/1998-4367/8 md) <strong>Hal</strong> dahilinde faaliyetten men'e ilişkin belediye<br />
encümeni, hal hakem kurulu <strong>ve</strong> hal müdürü kararları hakkında da aynı usul uygulanır <strong>ve</strong><br />
faaliyetten men kararı belediye görevlilerince yerine getirilir. Bu konuda <strong>ve</strong>rilen para cezaları<br />
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil<br />
olunur.<br />
ALTINCI KISIM<br />
Çeşitli Hükümler<br />
Kesme Çiçek <strong>ve</strong> Süs Bitkileri<br />
Madde 27 - Piyasada yeterli arz <strong>ve</strong> talep derinliği bulunması halinde kesme çiçek <strong>ve</strong> süs<br />
bitkilerinin de Bakanlıkça uygun görülecek hallerde toptan alım <strong>ve</strong> satımı yapılabilir.<br />
Bu amaçla, hal müdürlüğünce uygun yer <strong>ve</strong> gerekli donanım sağlanır.<br />
Diğer Hükümler<br />
Madde 28 - Salça, konser<strong>ve</strong>, mey<strong>ve</strong> suyu <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> konsantresi gibi sınai üretimde<br />
kullanılmak üzere, bu işletmelerce satın alınan yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin ticareti bu Kanun<br />
Hükmünde Kararname kapsamı dışındadır.<br />
Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 21 inci <strong>ve</strong> 23 üncü maddeleri gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişilerce<br />
kurulan özel toptancı haller için uygulanmaz. Ancak, ilgililerce talep edilmesi durumunda bu<br />
hallerde de üreticilere <strong>ve</strong> üretici birliklerine satış yeri sağlanır.<br />
Bakanlık, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin uygulanmasıyla ilgili olarak her türlü tedbiri<br />
almaya, denetimi yapmaya, yönetmelikler <strong>ve</strong> tebliğler çıkarmaya yetkilidir. (Ek<br />
cümle:11/6/1998-4367/9 md.) Yapılan denetim sonuçlarına göre Bakanlıkça <strong>ve</strong>rilecek<br />
talimatlara belediyeler uymak zorundadır.<br />
Uygulanmayacak Hükümler<br />
Madde 29 - (Değişik : 3/11/1995 - 4128/2 md).12/9/1960 tarihli <strong>ve</strong> 80 sayılı 1580 Sayılı<br />
Belediye Kanununun 15 inci maddesinin 58 inci Bendine Tevfikan Belediyelerce Kurulan<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>lerinin Sureti İdaresi Hakkında Kanunun, 15.5.1930 tarihli <strong>ve</strong> 1608 sayılı Umuru<br />
Belediyeye Müteallik Ahkamı Cezaiye Hakkında 19 Nisan 1340 Tarih <strong>ve</strong> 486 Numaralı<br />
Kanunun Bazı Maddelerini Muaddil Kanunun <strong>ve</strong> 1580 sayılı Belediye Kanununun 15 inci<br />
maddesinin 58 inci bendinin bu Kanun Hükmünde Kararnameye aykırı hükümleri yaş sebze<br />
<strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>ler konusunda uygulanmaz.<br />
Geçici Madde - <strong>Hal</strong>en faaliyette bulunan toptancı hallerde bu Kanun Hükmünde<br />
Kararnamenin 24 üncü maddesi çerçe<strong>ve</strong>sinde yapılması zorunlu teknik düzenlemeler<br />
Bakanlığın belirleyeceği bir programa göre en çok üç yıl içerisinde yerine getirilir.<br />
Geçici Madde 2 - (Ek:11/6/1998-4367/10 md.) Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 14 üncü<br />
<strong>ve</strong> 19 uncu maddelerine göre yapılacak düzenlemeler ile 20 nci maddesine göre çıkarılacak
yönetmelikler altı ay içinde çıkarılarak yürürlüğe girer<br />
Yürürlük<br />
Madde 30 - Bu Kanun Hükmünde Kararname yayımı tarihinde yürürlüğe girer.<br />
Yürütme<br />
Madde 31 - Bu Kanun Hükmünde Kararname hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.<br />
552 SAYILI KHK'YE EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN KHK'NİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ<br />
GÖSTERİR LİSTE<br />
Kanun- KHK Yürürlüğe giriş<br />
No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler Tarihi<br />
---- ---------------------------------- ---------<br />
4128 ----- 7.11.1995<br />
4367 ----- 14.6.1998<br />
• Toptancı <strong>Hal</strong>leri Kuruluş Esasları Hakkında Yönetmelik<br />
(Yayımlandığı R.G.: 3 Ekim 1996 tarih <strong>ve</strong> 22776 sayılıdır.)<br />
BİRİNCİ BÖLÜM<br />
Amaç, Kapsam, Dayanak <strong>ve</strong> Tanımlar<br />
Amaç <strong>ve</strong> Kapsam<br />
Madde 1 - Bu Yönetmelik yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> ticaretinin kalite standart <strong>ve</strong> sağlık<br />
kurallarına uygun olarak serbest rekabet sistemi içerisinde yapılamasını sağlamak üzere<br />
belediyeler ile diğer gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişiler tarafından kurulacak olan toptancı hallerinin<br />
kuruluşuna ilişkin usul <strong>ve</strong> esasları belirlemek amacıyla düzenlenmiştir.<br />
Dayanak<br />
Madde 2 – Bu Yönetmelik 24.06.1995 tarihli <strong>ve</strong> 552 sayılı Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Ticaretinin<br />
Düzenlenmesi <strong>ve</strong> Toptancı halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ‘nin 4 ‘üncü<br />
maddesine göre hazırlanmıştır.<br />
Tanımlar<br />
Madde 3 – Bu Yönetmelikte geçen;<br />
a) Toptancı hal: Belediyeler <strong>ve</strong> diğer gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişiler tarafından birlikte yada ayrı ayrı<br />
kurulan yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin toptan alım <strong>ve</strong> satımının yapıldığı yerleri,<br />
b) Bakanlık: Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığını,<br />
c) Genel Müdürlük: Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı, İç Ticaret Genel Müdürlüğünü,<br />
d) Mal: Ticaret konusu her türlü yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>yi,<br />
ifade eder.<br />
İKİNCİ BÖLÜM<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>lerinin Kuruluş Esasları<br />
Toptancı hal kurabilecekler<br />
Madde 4 – Toptancı halleri; Büyükşehir belediyeleri, büyükşehir belediye teşkilatı<br />
bulunmayan şehirlerde belediyeler <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya diğer gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişi tacirler tarafından<br />
birlikte <strong>ve</strong>ya ayrı ayrı kurulabilir.<br />
Kurucularda Aranacak Koşullar:<br />
Madde 5 - Kurucularda:<br />
a) Gerçek kişi tacirlerin:
1) T.C. vatandaşı olması<br />
2) Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunması<br />
3) Taksirli suçlar hariç ağır hapis <strong>ve</strong>ya zimmet, ihtilas, irtikap, rüş<strong>ve</strong>t, hırsızlık, dolandırıcılık,<br />
sahtecilik, emniyeti suistimal, dolanlı iflas fiillerinden herhangi birinden hükümlü<br />
bulunmaması,<br />
4) En az 5 milyar TL. ödenmiş sermayelerinin bulunması.<br />
b) Tüzel Kişi Tacirlerin:<br />
1) Anonim <strong>ve</strong>ya limited şirket türünden kurulmuş olması,<br />
2) Ana sözleşmelerinde yer alan faaliyet konularının yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> ticaretini<br />
kapsaması,<br />
3) Ödenmiş sermayelerinin en az 5 milyar TL. olması,<br />
4) Kurucularının <strong>ve</strong> şirketi bağlayıcı işlemler yapma konusunda yetki <strong>ve</strong>rilen yöneticilerinin<br />
bu maddenin (a) bendinin (3) numaralı alt bendinde sayılan suçlarda hükümlü<br />
bulunmaması, koşulları aranır.<br />
En az 5 milyar TL. ödenmiş sermayeye sahip olunduğu 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik,<br />
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik <strong>ve</strong> Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu uyarınca yetkili<br />
serbest muhasebeci, mali müşavir <strong>ve</strong>ya yeminli mali müşavirler tarafından 12/01/1994<br />
tarihli <strong>ve</strong> 21816 sayılı Resmi Gazete 'de yayımlanan İç Ticaret 1994/1 sayılı Tebliğe uygun<br />
olarak düzenlenen raporlarla belgelenir.<br />
Bakanlık bu madde de yazılı en az ödenmiş sermaye miktarını Devlet İstatistik Enstitüsünün<br />
yıllık toptan eşya fiyatları değişim endeksini aşmamak kaydıyla artırabilir.<br />
Başvuru için gerekli belgeler<br />
Madde 6 – Başvuru için gerekli belgeler şunlardır:<br />
A) Gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişi tacir olan kurucular:<br />
a) Gerçek kişi tacirler ticaret sicili kaydını, tüzel kişi tacirler için şirket anasözleşmesini <strong>ve</strong><br />
toptancı hal kurulmasına ilişkin yönetim müdürler kurulu karar örnekleri.<br />
b) Şirketi temsile yetkili olanların bu yetkilerini gösteren imza <strong>ve</strong> sirkülerini,<br />
c) Üyesi bulundukları ticaret <strong>ve</strong> sanayi <strong>ve</strong>ya ticaret odasından alınacak üye sicil kayıt<br />
belgesine,<br />
d) Yönetmelik ekinde bulunan tip proje esaslarına uygun olarak düzenlenen toptancı hal<br />
tesis projesiyle buna ilişkin uygulama planını <strong>ve</strong> inşaat süresini,<br />
e) Toptancı hal kurmasına ilişkin olarak düzenlenecek gerekçeli raporu,<br />
f) Yerleşim alanı arazisinin belediye imar planında başka hizmetler için ayrılmadığını belirten<br />
ilgili yer belediyesinden alınmış yazıyı,<br />
g) Tip proje esaslarına <strong>ve</strong> sürelerine uyacağını belirtir örneği ekli noterden onaylı<br />
taahhütnameyi,<br />
h) Gerçek kişi tacirlerle şirket yönetim kurulu üyelerinin <strong>ve</strong> şirketi bağlayıcı işlemler yapma<br />
konusunda yetki <strong>ve</strong>rilen yöneticilerin nüfus kaydı örneklerini,<br />
i) (h) alt bendinde sayılan kişilerin adli sicil belgelerini,<br />
B) Belediyeler;<br />
Belediyeler (A) bendinin (d), (e) <strong>ve</strong> (f) alt bentlerinde sayılan belgelere ila<strong>ve</strong> olarak,<br />
toptancı hal açılması konusunda belediye meclisine alınmış bulunan kararın onaylı bir<br />
örneğini, örneğini ekli form ilişiğinde o ildeki sanayi <strong>ve</strong> ticaret müdürlüğüne <strong>ve</strong>rerek<br />
başvuruda bulunurlar.<br />
Teknik İnceleme<br />
Madde 7- Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Müdürlükleri, hal tesis projelerinin Yönetmeli ekinde bulunan tip<br />
proje esaslarına uygun olup olmadığını tesbit ettirmek amacıyla valiliklere iletirler<br />
Proje, uygun görülecek bir memurun başkanlığında Bayındırlık <strong>ve</strong> İskan Müdürlüğü ile İl<br />
<strong>ve</strong>ya büyükşehir belediye başkanlığı teknik elemanlarından Valilikçe oluşturulan bir kurulca<br />
incelenerek durum bir raporla tespit edilir.
Bu rapora göre, hal tesis projesinin tip proje esaslarına uygun olduğunun belirlenmesi<br />
halinde , İl Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Müdürlüğü kendi görüşlerini de belirterek rapor <strong>ve</strong> başvuru<br />
belgelerinin ikişer örneğini Genel Müdürlüğe iletir.<br />
Rapor sonucunun olumsuz olması halinde, bu durum, İl Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Müdürlüğünce<br />
başvuru sahiplerine yazılı olarak bildirilir.<br />
Görüş Alma<br />
Madde 8 - Bakanlık, yerinde hal kurma başvurusu konusunda öz izin <strong>ve</strong>rmeden önce<br />
toptancı hal kurulacak yerdeki mesleki kuruluşlar ile varsa üretici birliği <strong>ve</strong> tüketici<br />
derneğinin de görüşüne başvurulabilir.<br />
Başvurunun gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişi tacirlerce yapılması halinde ilgili belediyenin görüşü alınır.<br />
Değerlendirme Esasları<br />
Madde 9 - Bakanlık: toptancı hal kurulmasına izin <strong>ve</strong>rirken malların üretim miktarını <strong>ve</strong><br />
potansiyelini, tüketici piyasasının büyüklüğünü, ulaşım imkanlarını, halin coğrafi konumunu,<br />
üretici <strong>ve</strong> tüketici menfaatlerini korunmasını, serbest rekabet esaslarına uygun fiyat<br />
oluşunu, yörenin nüfus yoğunluğu ile ekonomik <strong>ve</strong> sosyal gelişmişlik düzeyini <strong>ve</strong> benzeri<br />
hususları dikkate alarak, halin amacına uygun olarak çalışıp çalışmayacağını yapacağı<br />
değerlendirmede göz önünde bulundurur.<br />
Yerinde İnceleme<br />
Madde 10 – Bakanlık yerinde yaptıracağı inceleme sonuçlarına göre toptancı hal kurma<br />
başvurusunu ön izne bağlayabileceği gibi, dosya üzerinde yapılacak incelemeye göre de bu<br />
izni <strong>ve</strong>rebilir.<br />
Ön İzin İçin Görüş İstemi<br />
Madde 11 - Bakanlıkça uygun bulunan başvurular, ön izne bağlanmadan önce bir ay içinde<br />
görüşünü bildirmek üzere İç İşleri Bakanlığı ‘na intikal ettirilir.<br />
Bu süre içinde görüş bildirilmediği takdirde İç İşleri Bakanlığı ’nın görüşünün olumlu olduğu<br />
kabul edilir.<br />
Ön İzin<br />
Madde 12 – Ön izin belgesinin aslı, başvurusu uygun bulunan ilgiliye, birer örneği de,<br />
toptancı hal açılacak yerleşim yerindeki belediye başkanlığıyla Valiliğe Genel Müdürlükçe<br />
gönderilir.<br />
Ön İznin Geçerlilik Süresi<br />
Madde 13 – Başvuruları Bakanlıkça ön izne bağlanmış kurucular, ön izin belgesinin <strong>ve</strong>riliş<br />
tarihinden itibaren geçerli olmak üzere bir yıl içerisinde tesisin inşaatına başlamak<br />
zorundadır.<br />
Belgelenebilen zorunluluk halleri dışında, bu süre içerisinde inşaata başlamayan kurucuların<br />
ön izin belgeleri hükümsüz sayılır.<br />
Bakanlık belgelenebilen zorunluluk hallerinin ortaya çıkması <strong>ve</strong> bu durumun yazılı olarak<br />
bildirilmesi halinde ek süre <strong>ve</strong>rebilir.<br />
Ek süreye rağmen inşaata başlamadığı takdirde ön izin belgesi Bakanlıkça iptal edilir <strong>ve</strong><br />
belge sahibi aradan bir yıl geçmedikçe yeniden ön izin başvurusunda bulunamaz.<br />
Faaliyet izni<br />
Madde 14 - İnşaatı tamamlanan bir toptancı hale faaliyet izni <strong>ve</strong>rilebilmesi için kurucuların:<br />
a) Toptancı hal tesisinin projesine uygun olarak gerçekleştirildiğini belgeleyen 7‘nci<br />
maddede belirtilen kuruldan alınmış uygunluk raporunu,<br />
İş kapasitesine uygun güç <strong>ve</strong> donanımda bilgisayar sisteminin kurulduğuna ilişkin 7 ‘nci<br />
maddede belirtilen kurulca düzenlemek teknik raporu,<br />
b) <strong>Hal</strong>in sevk <strong>ve</strong> idaresini yürütecek personelin atandığını gösteren belgelerin aslı <strong>ve</strong>ya<br />
tasdikli birer örneğini Bakanlığa <strong>ve</strong>rmeleri zorunludur.<br />
Yukarıdaki bentlerde sayılan hususlar yerine getirilmiş bulunmakla birlikte, Bakanlık yerinde<br />
yapacağı inceleme sonucuna göre tip proje esaslarına, bu Yönetmelik ile Bakanlığın diğer
düzenlemelerine aykırılıkların tespit edilmesi halinde, bu aykırılıklar giderilinceye kadar<br />
faaliyet izni <strong>ve</strong>rilmesini erteleyebilir.<br />
Bu incelemeler sonucunda uygun görülecek tesisler için “Faaliyet İzin Belgesi”<br />
düzenleyerek Bakanlıkça kuruculara <strong>ve</strong>rilir. Belgenin birer örneği ilgili belediye <strong>ve</strong> Valiliğe de<br />
gönderilir.<br />
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM<br />
Diğer Hükümler<br />
Aykırılıkların Tespiti <strong>ve</strong> Faaliyet İzninin İptali<br />
Madde 15 - Kurucuların 24/06/1995 tarihli <strong>ve</strong> 552 sayılı Kanun Hükmünde Kararname<br />
hükümleri ile bu konudaki mevzuat <strong>ve</strong> düzenlemelere aykırı hareket ettiklerinin yapılacak<br />
inceleme ile tespit edilmesi halinde sorumlular hakkında anılan Kanun Hükmün Kararname<br />
hükümlerine göre işlem yapılır.<br />
Verimli çalışmadığı tespit edilen yada kurucuların gerekçeli başvurusu üzerine toptancı hal<br />
faaliyet izinleri Bakanlıkça kaldırılabilir.<br />
Geçici Madde 1 – Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce yapımına başlanmış olup,<br />
faaliyete geçmemiş bulunan hal tesisleri için ilgililerin başvuruları halinde bu Yönetmelikte<br />
belirtilen belge <strong>ve</strong> koşullar aranmaksızın Bakanlıkça faaliyet izni <strong>ve</strong>rilir.<br />
Yürürlük<br />
Madde 16 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.<br />
Yürütme<br />
Madde 17 – Bu yönetmelik hükümlerini Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Bakanı yürütür.<br />
BAŞVURU FORMU<br />
.................. VALİLİĞİ ‘NE<br />
(Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Müdürlüğü)<br />
................... İlçesinde / İlinde 24/06/1995 tarih <strong>ve</strong> 552 sayılı Kanun Hükmünde Kararname<br />
hükümlerine göre bir toptancı hal kurmak istiyoruz.<br />
İlgili Yönetmelik hükümleri uyarınca lüzumlu belgeler ilişikte sunulmuştur.<br />
Gereği müsaadelerinize arz olunur.<br />
1) .......... İli / İlçesi <strong>Belediyesi</strong><br />
2) Gerçek kişi tacirin<br />
İmza <strong>ve</strong> Mühür<br />
3) Tüzel kişi tacirin<br />
Adı, Soyadı, İmzası<br />
EKLER<br />
Ünvanı <strong>ve</strong> temsil yetkililerinin imzası
1) Dosya<br />
2) Belediye meclis kararı (Yalnız belediyeler için)<br />
3) Şirket anasözleşmesi,<br />
4) <strong>Hal</strong> kurulmasına ilişkin şirket yönetim <strong>ve</strong>ya müdürler kurulu kararı,<br />
5) Şirketi temsile yetkili olanların imza sirküleri,<br />
6) Gerçek kişilerle, yöneticilerin <strong>ve</strong> şirketi temsil edenlerin onaylı nüfus kaydı örneği,<br />
7) (5) ‘de sayılanların adli sicil belgeleri (Son altı ay içerisinde alınmış),<br />
8) Ticaret <strong>ve</strong> Sanayi <strong>ve</strong>ya Ticaret odası sicil kayıt belgesi,<br />
9) <strong>Hal</strong> tesis projesi, uygulama planı <strong>ve</strong> proje gerekçe raporu,<br />
10) <strong>Hal</strong> arazisinin başka hizmetler için ayrılmadığını bildiren ilgili yer belediye yazısı,<br />
11) Taahhütname.<br />
TAAHHÜTNAME<br />
Kuruluşu için talepte bulunduğumuz .........İli ................ İlçesi ............ Köyü sınırları<br />
içindeki taşınmazda yer alacak toptancı halinin “Toptancı <strong>Hal</strong>lerinin Kuruluş Esasları<br />
Hakkında Yönetmelik” ekinde belirtilen “Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Toptancı <strong>Hal</strong>leri Tip Proje<br />
Esasları” nda belirtilen standartlara <strong>ve</strong> adı geçen Yönetmeliğin 13 ‘üncü maddesinde<br />
belirtilen süreye uygun olarak inşa edileceğini kabul <strong>ve</strong> taahhüt ederiz.<br />
Firma Ünvanı<br />
Yetkili İmza<br />
Not : Bu taahhütname noterce onaylanıp, ilgili Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret İl Müdürlüğüne <strong>ve</strong>rilecektir.<br />
• Yaş <strong>Sebze</strong>, <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Toptancı <strong>Hal</strong>leri Tip Projesi Gnl Özel.<br />
1.SINIFLANDIRMA VE ÖZELLİKLERİ<br />
1.1. SINIFLANDIRMA<br />
Yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> toptancı halleri, büyüklüklerine göre gruplara, hizmet amaçlarına göre<br />
sınıflara ayrılır.<br />
1.1.1 Gruplar<br />
Yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> toptancı halleri büyüklüklerine göre: “Büyük”, “Orta” <strong>ve</strong> “Küçük” olmak<br />
üzere üç gruba yarılır.<br />
1.1.2 Sınıflar<br />
Yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> toptancı halleri hizmet amaçlarına göre:<br />
* Merkez Tüketim Toptancı <strong>Hal</strong>leri<br />
* Transit Toptancı <strong>Hal</strong>leri<br />
* Ortak Amaçlı Toptancı <strong>Hal</strong>leri, olmak üzere üç sınıfa ayrılır.<br />
1.2. ÖZELİKLER<br />
1.2.1. Genel Özelikler<br />
Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Toptancı <strong>Hal</strong>leri:<br />
* Şehrin Trafiği yoğun merkez <strong>ve</strong> kavşaklarından uzakta olmalıdır.<br />
* Şehre giren <strong>ve</strong>ya şehirden çıkan bir ana karayolu <strong>ve</strong>ya su yolu kenarında yahut demiryolu<br />
güzergahında kurulmalıdır.<br />
* I. <strong>ve</strong> II. Sınıf tarım arazileri dışında kalan yada tarım dışı faaliyetlere tahsisi için Tarım <strong>ve</strong>
Köy İşleri Bakanlığı Köy Hizmetleri genel Müdürlüğü’nce izin <strong>ve</strong>rilen tarım arazilerindeki kuru<br />
<strong>ve</strong> iyi drene edilmiş bir alanda tesis edilmiş olmalı, akarsulardan <strong>ve</strong>ya yağışlardan meydana<br />
gelebilecek su baskınlarına maruz kalmamalı, alt yapı tesisleri tamamlanmış olmalıdır.<br />
* Pis koku <strong>ve</strong>ya duman saçan sanayi bölgelerinden, yoğun yerleşme merkezlerinden,<br />
şehirlerin kanalizasyon sularını boşaltan akarsulardan, çöp yığınak alanlarından <strong>ve</strong>ya tozlu<br />
yerlerden uzakta bulunmalıdır.<br />
* Bol <strong>ve</strong> temiz su <strong>ve</strong> yeterince enerji sağlanabilecek ana dağıtım merkezlerine yakın olmalı<br />
<strong>ve</strong>ya bu merkezlerden bağlantı boru <strong>ve</strong> hatlarıyla su <strong>ve</strong> enerji sağlanmalıdır.<br />
* <strong>Hal</strong> tesisleri, ürün getiren <strong>ve</strong> götüren araçların kolay yanaşıp yükleme <strong>ve</strong> boşaltma<br />
yapabilecekleri <strong>ve</strong> görevli kimselerin rahat çalışabilecekleri biçimde yerleştirilmelidir.<br />
* Adi depolar <strong>ve</strong> soğuk hava depoları, içlerine yerleştirilecek yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> dolu<br />
ambalajların rahat <strong>ve</strong> kolay yerleştirilip çıkarılabileceği şekilde yapılmalıdır.<br />
* <strong>Hal</strong>lerde, hale giren <strong>ve</strong> çıkan vasıtaların kolalıkla manevra yapabilecekleri boş alanlar <strong>ve</strong><br />
yeteri kadar park yerleri bulunmalıdır. Yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> toptancı hallerine ait bir şematik<br />
örnek yerleşim planı Ek -1 ‘de <strong>ve</strong>rilmiştir.<br />
1.2.2. Grup Özelikleri<br />
1.2.2.1. Büyük Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Toptancı <strong>Hal</strong>leri:<br />
Bu gruba alan büyüklüğü 20 dönümden fazla olan toptancı haller girer. Tahsis edilen satış<br />
yerleri sayısı 150 ‘den aşağı olamaz. Bu haller nüfusu 500 binden daha çok olan yerleşim<br />
birimlerinde kurulur.<br />
1.2.2.2. Orta Yaş sebze <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Toptancı <strong>Hal</strong>leri:<br />
Bu gruba alan büyüklüğü 10 dönümden 20 dönüme kadar olan toptancı haller girer. Tahsis<br />
edilen satış yerleri sayısı 100 ‘den aşağı olamaz. Bu haller nüfusu 50.000 –500.000 arasında<br />
bulunan yerleşim birimlerinde kurulur.<br />
1.2.2.3. Küçük Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Toptancı <strong>Hal</strong>leri:<br />
Bu gruba alan büyüklüğü 10 dönüme kadar olan toptancı haller girer. Tahsis edilen satış<br />
yerleri sayısı 20 ‘den az olamaz. Bu haller nüfusu 50 binden az olan yerleşim birimlerinde<br />
kurulur.<br />
Yukarıdaki gruplara giren bir yerleşim biriminde her grupta tanımı yapılan bir hal yerine,<br />
toplam kapasitesi, yukarıdaki maddelerde <strong>ve</strong>rilen değerlerden küçük olmamak üzere birden<br />
fazla hal kurulabilir.<br />
1.2.3. Sınıf Özelikleri<br />
1.2.3.1. Merkez Tüketim toptancı <strong>Hal</strong>leri<br />
Bu sınıfa, büyük tüketim merkezlerindeki haller girer. Genel fonksiyonları üretim<br />
merkezlerinden gelen yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin şehir halkının tüketimine arz edilmek üzere<br />
toptan satışlarını yapmaktır. Bunun yanında çevrede bulunan üreticilerin mallarını da satma<br />
olanaklarını sağlamak için üretici satış yerleri bulunmalıdır. Bu hallerdeki özel <strong>ve</strong> ortak<br />
hizmet tesisleri şunlar olmalıdır:<br />
1.2.3.1.1. Özel Hizmet Tesisleri<br />
* Üretici satış yerleri,<br />
* Üretici birlikleri <strong>ve</strong> komisyoncu satış yerleri,<br />
* Yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>ler için adi depolar.<br />
1.1.1.1.2. Ortak Hizmet Tesisleri<br />
* İdare binası,<br />
* Garaj (1),<br />
* Servis İstasyonu (1)(2),<br />
* Standart <strong>ve</strong> kalite denetim laboratuarı (2),<br />
* Boş ambalaj depolama yeri (1),<br />
* Soğuk hava deposu (2),<br />
* Lokanta (2),
* Kah<strong>ve</strong>hane <strong>ve</strong>ya Gazino,<br />
* Banka (2),<br />
* Postane (2),<br />
* Büfeler (2),<br />
* Otel <strong>ve</strong>ya Misafirhane (2),<br />
* Tuvaletler,<br />
* Tartı istasyonu (Baskül),<br />
* Çöp toplama yeri <strong>ve</strong> araçları,<br />
* Vana <strong>ve</strong> Çeşmeler,<br />
* Hoparlör sistemi,<br />
* Fiyat panosu,<br />
* Uygun kapasitede bilgisayar sistemi,<br />
* Yangın söndürme Sistemi,<br />
* İlk yardım merkezi,<br />
* Yollar,<br />
* Boşaltma, yükleme yerleri<br />
* Park <strong>ve</strong> Araç bekleme yerleri,<br />
* Kontrol kulübesi,<br />
* Paratoner (2),<br />
Ortak hizmet tesislerinin sayısı <strong>ve</strong> kapasitesi halin büyüklüğüne göre değişebilir.<br />
1.2.3.2. Transit Toptancı <strong>Hal</strong>leri:<br />
Bu sınıfa büyük üretim merkezlerindeki haller girer. Genel fonksiyonları, üretim alanlarından<br />
gelen yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin tüketim merkezlerine sevk edilmek üzere toptan satışlarının<br />
yapılmasıdır. Madde 1.2.3.1.1. , 1.2.3.1.2.. ‘deki hallerde bulunması gerekli olan özel <strong>ve</strong><br />
ortak hizmet tesisleri bu hallerde de bulunmalıdır. Bunlara ila<strong>ve</strong>ten ortak hizmet tesisi olarak<br />
bir ön soğutma merkezi ile bir paketleme evi de inşa edilmelidir.<br />
1.2.3.3. Ortak Amaçlı Toptancı <strong>Hal</strong>leri:<br />
Bu sınıfa, iklim <strong>ve</strong> coğrafi yerleşim bakımından, hem üretici <strong>ve</strong> hem de tüketici durumunda<br />
bulunan <strong>ve</strong> tükettikleri yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin bir kısmını diğer üretim bölgelerinde<br />
sağlayan şehirlerdeki haller girer. Genel fonksiyonları hem kendi üretim alanlarından gelen<br />
ürünleri diğer tüketim merkezlerine göndermek, hem de başka üretim merkezlerinden gelen<br />
ürünleri tüketiciye arz etmek üzere toptan satışlarını yapmaktır. Madde 1.2.3.2. ‘de ki<br />
hallerde bulunması gerekli olan özel <strong>ve</strong> ortak hizmet tesisleri bu hallerde de bulunmalıdır.<br />
1.2.4. Özel Hizmet Tesislerinin Özellikleri<br />
1.2.4.1. Üretici Birlikleri <strong>ve</strong> Komisyoncu Satış Yerleri<br />
Üretici birlikleri <strong>ve</strong> komisyoncu satış yerleri, hal alanının uzunlamasına iki yanına bu yanlara<br />
paralel olarak bitişik düzende yerleştirilmelidir. Adi depo olarak kullanılacak bir bodrum<br />
katının üzerinde tek katlı, yüksek tavanlı, hal içine <strong>ve</strong> dışına bakan iki cephesinde indirme <strong>ve</strong><br />
bindirme platformları bulunan, hal gruplarına göre büyüklükleri aşağıda <strong>ve</strong>rildiği şekilde<br />
olan, platformlara sürgülü kapılarla açılan büro kısmı içerisinde camlı bir bölmeye <strong>ve</strong>ya<br />
asma bir kata yerleştirilen bir özellikte olmalıdır. İçe bakan platformlar, aynı zamanda bir<br />
teşhis yeri vazifesini de görmek üzere, dışa bakan platformlardan %50 daha geniş<br />
tutulmalıdır.<br />
Satış yerleri alan büyüklüğü en az:<br />
* Büyük haller için yaklaşık 120 m²<br />
* Orta haller için yaklaşık 80 m²<br />
* Küçük haller için yaklaşık 50 m² olmalıdır. Satış yerinin tavan yüksekliği 5.50 metreden<br />
aşağı olmamalıdır.<br />
1.2.4.2. Üretici Satış Yerleri<br />
Üretici satış yerleri, hal yerinin orta kesiminde, yalnız üzerleri kapalı, yanları açık bir şekilde
yanyana yerleştirilmeli, bir bölmenin iki yola bakan karşılıklı kısımlarından iki üretici<br />
yararlanabilecek şekilde düzenlenmelidir. Taban yoldan 20 cm yukarda <strong>ve</strong> beton kaplanmış<br />
olmalı, yollara doğru % 1 meyilli bulunmalıdır. Her satış yeri diğerlerinden demir<br />
parmaklıklarla ayrılmalı <strong>ve</strong> alan büyüklükleri 10-20 m² arasında olmalıdır.<br />
1.2.4.3. Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong>ler için Adi Depolar<br />
Küçük haller hariç, üretici birlikleri <strong>ve</strong> komisyonculara ait satış yerlerinin bodrum katlarında<br />
yer almalıdır. Depoların bulunduğu bodrum katta üst katta ürün indirip çıkarmak için bir<br />
asansör tertibatı kurulabileceği gibi, üst kattan bir merdi<strong>ve</strong>nle inmek <strong>ve</strong>ya platformların<br />
altındaki bir kapıdan girmek şekilleri de düşünülebilir. Ayrıca bodrum katları, önlerinden<br />
boydan boya geçirilecek bir yer altı yolu ile de birbirlerine bağlanabilir.<br />
Depo, iyi bir hava sirkülasyonu sağlayacak şekilde vantilasyon tertibatı ile donatılmalıdır.<br />
Deponun tavan yüksekliği en az dört metre olmalıdır.<br />
1.2.5 Ortak Hizmet Tesislerinin Özellikleri<br />
1.2.5.1. Soğuk Hava Deposu<br />
Soğuk hava deposu, hale gelen <strong>ve</strong> hemen satılmayan <strong>ve</strong>ya sevk edilmeyen yaş sebze <strong>ve</strong><br />
mey<strong>ve</strong>leri bir süre muhafaza etmek amacı ile hal giriş kapısının aksi istikametine, halin diğer<br />
kenarına inşa edilmelidir.<br />
Büyük haller; oda kapasiteleri 10 tondan aşağı olmamak üzere en az 5000 m3’lük depolama<br />
kapasiteli, orta büyüklükteki haller ise oda kapasiteleri 10 tondan aşağı olmamak üzere, en<br />
az 2000 m3’lük depolama kapasiteli olmalıdır.<br />
1.2.5.2. Ön Soğutma Merkezi<br />
Transit <strong>ve</strong> ortak amaçlı toptancı hallerinde bulunacak olan ön soğutma merkezi, yurdun<br />
uzak bölgelerine frigorifik kamyonlarla sevk edilecek yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin bu<br />
kamyonlara yüklenmeden önce ısılarının düşürülmesi maksadı ile paketleme evi yanında en<br />
az saate 10 ton kapasiteli olarak kurulmalıdır.<br />
1.2.5.3 Paketleme Evi<br />
Transit <strong>ve</strong> amaçlı toptancı hallerinde bulunacak olan paketleme evi, yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong><br />
modern şekilde sınıflandırma, kalibre etme <strong>ve</strong> ambalajlama işlemlerine tabi tutmak <strong>ve</strong><br />
gerekli diğer işlemleri uygulamak için soğuk hava deposunun olduğu kesime günde en az<br />
100 yon ürün işleyecek kapasitede kurulmalıdır.<br />
Gerekli görüldüğünde, ihraç malları için paketleme evlerine sarartma <strong>ve</strong> fümigasyon<br />
üniteleri de eklenebilir.<br />
1.2.5.4. <strong>Hal</strong> İdare Binası<br />
<strong>Hal</strong> idare binası, giriş kısmında, hal grup <strong>ve</strong> sınıflarına göre gereken hizmetleri <strong>ve</strong> bu arada<br />
zabıta <strong>ve</strong> emniyet görevleri ile bu hizmet <strong>ve</strong> görevleri yürüten personelin ihtiyacını<br />
karşılayabilecek özellikte <strong>ve</strong> kapasitede yapılmalıdır.<br />
1.2.5.5 Servis İstasyonu <strong>ve</strong> Garaj<br />
Servis istasyonu <strong>ve</strong> garaj hal yerinin dışında, giriş <strong>ve</strong> çıkışı engellemeyecek uygun bir<br />
yerde, giren <strong>ve</strong> çıkan vasıtaların akaryakıt <strong>ve</strong> yağlama yıkama ihtiyaçlarını giderecek gerekli<br />
bakımları yapabilecek <strong>ve</strong> kısa süre kalmalarını sağlayacak şekilde olmalıdır.<br />
1.2.5.6 nakliyatçı Ambarları <strong>ve</strong> Boş Ambalaj Depolama Yeri<br />
Boş ambalaj depolama yeri boşalan ambalajların sevkinden önce depolanıp muhafaza<br />
edileceği yer olup, hal ünitesinin dışında bulunmalıdır. Alanın uygun büyüklükte olması<br />
hallinde nakliyeci, ambar <strong>ve</strong> yazıhanelerin yapımı için arazi ayrılabilir.<br />
1.2.5.7 Lokanta<br />
Lokanta, halde çalışanların <strong>ve</strong> hale gelip gidenlerin ihtiyaçları düşünülerek halin girişinde<br />
uygun bir yerde <strong>ve</strong> yeterli kapasite olmak üzere kurulmalıdır.<br />
1.2.5.8 Kah<strong>ve</strong>hane <strong>ve</strong>ya Gazino<br />
Kah<strong>ve</strong>hane <strong>ve</strong>ya gazino, halde çalışanların <strong>ve</strong> hale gelip gidenlerin dinlenme ihtiyaçlarını<br />
karşılayacak kapasitede <strong>ve</strong> lokantanın yanına kurulmalıdır.
1.2.5.9 Banka<br />
Banka, halin giriş kapısının bir tarafından kurulmalıdır.<br />
1.2.5.10 Postane<br />
Postane, halin giriş <strong>ve</strong> çıkış kapılarının olduğu tarafta kurulmalı: posta, telgraf, telefon, koli,<br />
telex <strong>ve</strong> fax hizmetlerini yürütebilecek kapasitede olmalıdır. Telefon kabloları yer altında<br />
bulunmalıdır.<br />
1.2.5.11 Büfeler<br />
Büfeler, halde çalışanların <strong>ve</strong> hale gelip gidenlerin çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak üzere, halin<br />
uygun yerlerine yeteri kadar yerleştirilmelidir.<br />
1.2.5.12 Otel <strong>ve</strong>ya Misafirhane<br />
Otel <strong>ve</strong>ya misafirhane, hale gelip giden iş sahiplerinin <strong>ve</strong> şoförlerin geceleme ihtiyaçlarını<br />
ucuz bir şekilde sağlamak üzere, yeterli bir kapasitede <strong>ve</strong> halin sakin yerinde kurulmalıdır.<br />
1.2.5.13 Tuvaletler<br />
Tuvaletler, halin büyüklüğüne <strong>ve</strong> iş hacmine göre hesaplanarak uygun yerlerine yeterli<br />
kadar yerleştirilmelidir.<br />
1.2.5.14 Tartı İstasyonu ( Baskül )<br />
Tartı istasyonu ( Baskül ) hale girip çıkan vasıtaların gerekli tartı işlemlerini yapmak üzere<br />
halin giriş <strong>ve</strong> çıkışında uygun bir yere yerleştirilmelidir. Tercihen giriş <strong>ve</strong> çıkışlarda birden<br />
fazla olmalıdır.<br />
1.2.5.15. Çöp Toplama Yeri<br />
Çöp toplama yeri, her gün halde biriken çöplerin kaldırılıncaya kadar toplandıkları bir yer<br />
olmak üzere, gözden bir köşesine yerleştirilmelidir.<br />
1.2.5.16. Vana <strong>ve</strong> Çeşmeler<br />
Çeşmeler, hal ihtiyaçları için halin değişik yerlerine yeterince yerleştirilmelidir.<br />
Vanalar, herhangi bir yangın halinde itfaiye tarafından kolayca kullanılabilecek yerlerde <strong>ve</strong><br />
standart ölçülerde olmalıdır.<br />
1.2.5.17. Hoparlör Sistemi<br />
Hoparlör sistemi, lüzumlu haberlerin <strong>ve</strong> yayımların haldekilere duyurulması için hal idare<br />
binası içinde kullanılacak şekilde kurulmalı; lüzumlu yayın aletleri ile halin değişik yerlerine<br />
yerleştirilmiş hoparlörlerden oluşmalıdır.<br />
1.2.5.18. Dijital Yöntemle Çalışan Fiyat Panoları<br />
Dijital yöntemle çalışan fiyat panoları, hal alanı içinde çeşitli yerlerden ilk bakışta<br />
görülebilecek yereler konulmalı <strong>ve</strong> bilgisayar sistemine bağlanmalıdır.<br />
1.2.5.19. Aydınlatma Sistemi<br />
Aydınlatma sistemi halin genel aydınlatılmasını sağlamak amacıyla elektrik direklerine<br />
yerleştirilecek yeterli kadar lambadan oluşmalı <strong>ve</strong> hal idare binasından kontrol<br />
edilebilmelidir. Tüm elektrik şebekesi yer altına alınmalıdır.<br />
1.2.5.20. Yangın Söndürme Sistemi<br />
Yangın söndürme sistemi, belediyeler yangın talimatına uygun olarak, her satış yeri <strong>ve</strong> diğer<br />
tesislerde bulunmakla birlikte, hal idare binasında da genelde acil ihtiyaçlar için yeterli bir<br />
birim kurulmalıdır.<br />
1.2.5.21. İlk Yardım Merkezi<br />
İlk yardım merkezi, sorumlu bir personelin idaresinde olmak üzere, hal idare binasında<br />
bulunmalıdır.<br />
1.2.5.22 Yollar<br />
Yollar, hal ünitesinin içinde <strong>ve</strong> çevresinde olmak üzere, maksada <strong>ve</strong> iş kapasitesine uygun<br />
olarak yapılmalı, beton <strong>ve</strong>ya asfalt ile kaplanmalıdır.<br />
1.2.5.23. Yükleme, Boşaltma, Park <strong>ve</strong> Araç Bekleme Yerleri<br />
Yükleme, boşaltma <strong>ve</strong> araç bekleme yerleri hal ünitesi içinde, park yerleri hal ünitesi dışında<br />
olmak üzere halin büyüklüğüne <strong>ve</strong> iş kapasitesine göre düzenlenmelidir. <strong>Hal</strong> ünitesi dışında
yer almak üzere büyük <strong>ve</strong> orta toptancı hallerinde küçük kargo uçakları <strong>ve</strong> helikopterlerin<br />
inip kalkabileceği pistler inşa edilebilir.<br />
1.2.5.24. Kontrol Kulübesi<br />
Kontrol kulübesi, hale giren <strong>ve</strong> çıkan vasıtaların kontrolünü sağlamak amacı ile giriş <strong>ve</strong> çıkış<br />
kapısının ortasına yerleştirilmelidir.<br />
1.2.5.25. Standart <strong>ve</strong> Kalite Denetim Laboratuarları<br />
Toptancı halde işlem gören sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin kalite, standart <strong>ve</strong> sağlık kurallarına uygun<br />
olup olmadığını denetlemek amacıyla hal büyüklüğüne <strong>ve</strong> iş hacmine uygun nitelikte<br />
denetim laboratuarları kurulması zorunludur.<br />
Toptancı halin bulunduğu yörede bu nitelikte laboratuarın mevcut olması <strong>ve</strong> buradan<br />
istifade edebilmesi halinde sözü edilen laboratuarın kurulmasından vazgeçilebilir.<br />
Laboratuarların niteliği <strong>ve</strong> burada istihdam olunacak personel sayısı belediyelerce belirlenir.<br />
• Toptancı <strong>Hal</strong>lerin Yönetimi <strong>ve</strong> İşleyişi Hakkında Yönetmelik<br />
(Yayımlandığı R.G. : 28.12.1997 tarih <strong>ve</strong> 23214 sayılıdır)<br />
(26.8.1998 tarih <strong>ve</strong> 23445 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik’te<br />
yapılan değişiklikler dahil)<br />
BİRİNCİ BÖLÜM<br />
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar <strong>ve</strong> <strong>Hal</strong> Yönetimi<br />
Amaç <strong>ve</strong> Kapsam<br />
Madde 1- Bu Yönetmelik, yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> ticaretinin kalite, standart <strong>ve</strong> sağlık<br />
kurallarına uygun olarak, serbest rekabet sistemi içinde yapılmasını sağlamak üzere,<br />
belediyeler <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişiler tarafından kurulan toptancı hallerinin, yönetim <strong>ve</strong><br />
işleyişi ile buna ilişkin usul <strong>ve</strong> esasların belirlenmesi amacıyla düzenlenmiştir.<br />
Dayanak<br />
Madde 2- Bu Yönetmelik, 24/6/1995 tarihli <strong>ve</strong> 552 sayılı Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Ticaretinin<br />
Düzenlenmesi <strong>ve</strong> Toptancı <strong>Hal</strong>leri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 'nin 19 uncu<br />
maddesine göre hazırlanmıştır.<br />
Tanımlar<br />
Madde 3- Bu Yönetmelikte geçen;<br />
a) Toptancı hal: Belediyeler <strong>ve</strong> diğer gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişiler tarafından birlikte ya da ayrı ayrı<br />
projesine uygun olarak kurulmuş bulunan, yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin toptan alım <strong>ve</strong> satımının<br />
yapıldığı yerleri,<br />
b) Bakanlık: Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı'nı,<br />
c) Mal: Toptancı hallerde işlem gören <strong>ve</strong> ilgili belediyelerce yöresel özellikler dikkate<br />
alınarak çeşitleri tespit olunan ticaret konusu yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>leri,<br />
d) Satıcı: Toptancı hallerde kendilerine usulüne uygun yer tahsis edilen <strong>ve</strong> bu yerlerde<br />
toptan sebze - mey<strong>ve</strong> satışı yapan üretici,üretici birliği <strong>ve</strong> komisyoncuları,<br />
e) <strong>Hal</strong> İşletmecisi: Gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişiler tarafından kurulan özel toptancı hallerinde<br />
bulunan işyerlerini bizzat çalıştırmaya <strong>ve</strong>ya kiralamaya, hal personelini istihdam etmeye, hal<br />
işletme payının belediyeye ait olan kısmını ilgili belediyeye ödemeye yetkili kişileri,<br />
f) Açık İşyeri: Belediyelerce işletilen toptancı hallerinde boş durumda bulunan tahsise konu<br />
işyerlerini ifade eder.
Toptancı <strong>Hal</strong> Teşkilatı<br />
Madde 4- Toptancı halleri, <strong>Hal</strong> Müdürünün yönetim <strong>ve</strong> denetimi altında;<br />
a) Tahsis, tahakkuk <strong>ve</strong> tahsilat,<br />
b) Mal tespit, kontrol <strong>ve</strong> istatistik,<br />
c) Denetim,<br />
d) Hakem Kurulu bürosu,<br />
e) Yardımcı hizmetler, birimlerinden oluşur.<br />
Toptancı hallerde kalite <strong>ve</strong> standart denetimi <strong>ve</strong> laboratuar hizmetlerini yapan <strong>ve</strong>ya bu<br />
hizmetlerin yürütülmesine aracılık eden personel çalıştırılması zorunludur.<br />
Belediyelerce kurulan hallerde yukarıda sayılan asgari hizmet birimleri, <strong>Hal</strong> Müdürünün<br />
önerisi üzerine belediye meclisi kararı ile oluşturulur.<br />
Bu hallerde oluşturulacak asgari hizmet birimlerinde çalıştırılacak personel sayısı, bunların<br />
niteliği, çalıştırılma şekli <strong>ve</strong> buna ilişkin diğer hususlar ilgili belediyelerce düzenlenir.<br />
Özel toptancı hallerde hal müdürleri <strong>ve</strong> gerekli diğer personel hal işletmecisi tarafından<br />
istihdam olunur. Bu hallerde ilgili belediyece bir denetim birimi oluşturulması zorunludur.<br />
<strong>Hal</strong> Müdürü<br />
Madde 5- <strong>Hal</strong> Müdürleri ziraat, ekonomi, tarım ekonomisi, işletme <strong>ve</strong> pazarlama konularında<br />
dört yıllık yüksek öğrenim görmüş kişiler arasından atanır.<br />
Ayrıca bu kişilerin konusu ile ilgili en az beş yıllık tecrübeye sahip olmaları yanında;<br />
a) Türk vatandaşı olmaları,<br />
b) Kamu haklarından mahrum bulunmamaları,<br />
c) Taksirli suçlar <strong>ve</strong> aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere<br />
ağır hapis <strong>ve</strong>ya altı aydan fazla hapis <strong>ve</strong>yahut affa uğramış olsalar bile Devletin şahsiyetine<br />
karşı işlenen suçlarla, zimmet, ihtilas, irtikap, rüş<strong>ve</strong>t, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı<br />
kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı <strong>ve</strong>ya şeref <strong>ve</strong> haysiyeti kırıcı suçtan <strong>ve</strong>ya<br />
istimal <strong>ve</strong> istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmi ihale <strong>ve</strong> alım satımlara fesat karıştırma,<br />
Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından dolayı hükümlü bulunmamaları,<br />
d) Askerlik durumu itibariyle;<br />
1) Askerlikle ilgilerinin bulunmamaları,<br />
2) Askerlik çağına gelmemiş olmaları,<br />
3) Askerlik çağına gelmiş ise muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut ertelenmiş <strong>ve</strong>ya<br />
yedek sınıfa geçirilmiş olmaları,<br />
e) 12/5/1983 tarihli <strong>ve</strong> 83/6526 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren Sakatların<br />
Devlet Memurluğuna Alınma Şartları İle Hangi İşlerde Çalıştırılacakları Hakkında<br />
Yönetmeliğin 2 nci maddesi hükmü saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına engel<br />
olabilecek vücut ya da akıl hastalığı <strong>ve</strong>ya vücut sakatlığı ile özürlü bulunmamaları şartları<br />
aranır.<br />
İstenilecek Belgeler<br />
Madde 6- Belediye <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişilerce kurulan toptancı hallerinin <strong>Hal</strong><br />
Müdürlüklerine atanacakların aşağıda sayılan belgeleri ilgili belediyeye <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya özel hal<br />
işletmecilerine <strong>ve</strong>rmeleri zorunludur:<br />
a) Nüfus kaydı <strong>ve</strong>ya onaylı örneği,<br />
b) Diploma <strong>ve</strong>ya çıkış belgesinin aslı ya da örneği,<br />
c) Adli sicil kaydı,<br />
d) Askerlik durumuna ilişkin kayıt <strong>ve</strong> belgeler,<br />
e) Sağlık raporu,<br />
f) Öğrenim gördüğü konularda beş yıllık iş tecrübesi olduğunu kanıtlayan belge.
Bakanlığa Bildirme<br />
Madde 7- <strong>Hal</strong> Müdürlüklerine yapılan atamalar ilgili belge örnekleri de eklenerek, belediye<br />
<strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya özel hal işletmecisince, atamanın yapıldığı tarihi izleyen bir ay içerisinde bulunulan<br />
yerdeki İl Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Müdürlüğüne bildirilir.<br />
<strong>Hal</strong> Müdürünün Görev <strong>ve</strong> Yetkileri<br />
Madde 8- <strong>Hal</strong> Müdürü toptancı halin yönetim <strong>ve</strong> işleyişinden sorumludur.<br />
Malların toptancı hale giriş-çıkışı, muhafaza, depolama <strong>ve</strong> satışının bu Yönetmelikte<br />
düzenlenen hükümlere uygun olarak yapılmasına ilişkin konularda her türlü önlemleri<br />
almaya <strong>ve</strong> uygulamaya görevli <strong>ve</strong> yetkilidir.<br />
Bu konuda alınacak Hakem Kurulu kararları <strong>Hal</strong> Müdürünce uygulanır.<br />
Toptancı <strong>Hal</strong> Teşkilatı Birimlerinin Görevleri<br />
Madde 9- Toptancı hal teşkilatı birimlerinin görevleri şunlardır:<br />
a) Tahsis, Tahakkuk <strong>ve</strong> Tahsilat Birimi:<br />
1) Tahsis sahiplerinin işyeri tahsis işlemlerini yürütmek, tahsis ücret <strong>ve</strong> teminatlarını alıp<br />
belediye <strong>ve</strong>znesine yatırmak,<br />
2) Tahsis sahiplerinin satış işlemlerinden alınan belediye <strong>ve</strong>ya işletme payı gelirlerini hesap<br />
ederek tahakkuk belgesi düzenlemek, pay gelirlerini tahsil etmek,<br />
b) Mal Tespit, Kontrol <strong>ve</strong> İstatistik Birimi:<br />
1) <strong>Hal</strong>e giren malların tartı <strong>ve</strong> sayım işlerini yapmak,<br />
2) Giren malların cins, miktar <strong>ve</strong> çeşidi ile göndericisi, nakliyecisi <strong>ve</strong> alıcısına ilişkin bilgileri<br />
kayda geçirmek,<br />
3) <strong>Hal</strong>den çıkan malların bordro <strong>ve</strong> faturalarda yazılı fiyatları, cins, miktar <strong>ve</strong> çeşitleri ile<br />
satıcısı <strong>ve</strong> alıcısına ilişkin bilgileri kaydetmek <strong>ve</strong> bu bilgilerin gerçeğe uygunluğunu kontrol<br />
etmek, gerçeğe uygun bilgi <strong>ve</strong>rilen <strong>ve</strong> fatura düzenlenen mallara çıkış izni <strong>ve</strong>rmek,<br />
4) Mal giriş çıkış miktar <strong>ve</strong> çeşitlerine <strong>ve</strong> çıkış fiyatlarına ilişkin bilgileri her gün <strong>Hal</strong><br />
Müdürüne iletmek,<br />
5) Tespit, kontrol <strong>ve</strong> istatistik ile ilgili diğer görevleri yapmak,<br />
c) <strong>Hal</strong> Denetim Birimi:<br />
1) Satıcılar, alıcılar, nakliyeciler ile taşıyıcılar <strong>ve</strong> diğer tarafların hal düzen <strong>ve</strong> yasaklarına<br />
riayet etmelerini sağlamak için denetim yapmak,<br />
2) Denetleme sırasında görülen yanlışların düzeltilmesini istemek, gerektiğinde ceza<br />
tutanağı düzenleyerek ilgili merciye göndermek, sonuçlarını izlemek <strong>ve</strong> cezaları uygulamak,<br />
3) Gerektiğinde kolluk kuv<strong>ve</strong>tlerine de haber <strong>ve</strong>rerek hal düzenini korumak<br />
4) Fiyat panoları <strong>ve</strong> bilgisayar sisteminin işleyişini denetlemek <strong>ve</strong> bu amaçla gerekli<br />
işbirliğini sağlamak,<br />
5) Laboratuar hizmetlerinin yürütülmesinde yardımcı olmak <strong>ve</strong> hal Hakem Kurulları<br />
kararlarının sonuçlarını izlemek <strong>ve</strong> denetlemek.<br />
d) Hakem Kurulu Bürosu:<br />
1) Hakem kurullarının yazı, karar, tutanak <strong>ve</strong> tebligat işlemlerini yapmak,<br />
2) Hakem Kurulu başkanına idari <strong>ve</strong> hukuki anlaşmazlıkları ileterek, toplantı gündemini<br />
hazırlamak <strong>ve</strong> üyeleri kurul toplantısına çağırmak,<br />
3) Hakem Kurulunun <strong>ve</strong>receği diğer işleri yapmak.<br />
e) Yardımcı Hizmetler Birimi:<br />
1) <strong>Hal</strong> personelinin özlük işleri ile genel yazışmaları yürütmek,<br />
2) <strong>Hal</strong>in gece <strong>ve</strong> gündüz gü<strong>ve</strong>nliğini sağlamak <strong>ve</strong> olayları zamanında kolluk kuv<strong>ve</strong>tlerine<br />
bildirmek, <strong>Hal</strong> Müdürlüğünün direktifleri doğrultusunda çalışma saatleri dışındaki hale mal<br />
giriş-çıkışlarını düzenlemek,<br />
3) Yangın <strong>ve</strong> sabotaj ihtimaline karşı tedbir almak, gerektiğinde itfaiye <strong>ve</strong> kolluk
kuv<strong>ve</strong>tlerinden yardım istemek,<br />
4) Gü<strong>ve</strong>nliğe ilişkin olayları <strong>Hal</strong> Müdürü <strong>ve</strong> denetim birimine bildirmek,<br />
5) <strong>Hal</strong> tesisinin genel temizlik, bakım <strong>ve</strong> yıkama işlerini yürütmek,<br />
6) <strong>Hal</strong> içinde faaliyet gösterenlerin çöplerinin toplanması, uygun şekilde depolanması <strong>ve</strong><br />
tahliye edilmesi işlerini yapmak, temizlik kurallarına uymayanları denetim birimine bildirmek.<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>e Mal Giriş İşlemleri<br />
Madde 10- Belediye sınırları <strong>ve</strong> mücavir alanlar içerisinde yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>nin toptan<br />
alım-satımı toptancı halinde yapılır. Belediye meclisince belirlenen miktarı aşmamak kaydıyla<br />
üreticilerin kendi ürettikleri <strong>ve</strong> satışını üretici pazarlarında yaptıkları mallar bu hükmün<br />
dışındadır.<br />
Toptan satış, yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>nin, tartılarak <strong>ve</strong>ya sayılarak toptancı hale fiili girişinin<br />
yapılması, malı gönderen <strong>ve</strong> nakleden kişilerle, malın cins, miktar <strong>ve</strong> ambalaj şekli ile ilgili<br />
bilgilerin toptancı hal kayıtlarına geçirilmesi <strong>ve</strong> malların boşaltılarak ya da Hakem Kurulunca<br />
belirlenecek zorunlu durumlarda araç üzerinde mala ilişkin tüm bilgilerin satıcı kayıtlarına<br />
intikal ettirilmesinden sonra yapılabilir.<br />
Malların toptancı hal dışında toptan alım <strong>ve</strong> satımı yapılamaz.<br />
Belediye sınırları <strong>ve</strong> mücavir alanlar içinde, toptancı hal dışında malların toptan <strong>ve</strong>ya her ne<br />
şekilde olursa olsun toptancı halden geçirilmeden perakende satışa sunulduğunun tespiti<br />
halinde, perakende satışa sunulan malların toptancı hale giriş <strong>ve</strong> satışının yapılması ile ilgili<br />
işlemler, hal Hakem Kurulunun belirlediği esaslara göre yapılır.<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>lerde Satışa Yetkili Olanların Uyacakları Esaslar<br />
Madde 11- Toptancı hallerde satışlar üreticiler, üretici birlikleri <strong>ve</strong> komisyoncular tarafından<br />
<strong>ve</strong> toptan satış birimi esas alınarak hal dışından gelen alıcılara yapılır. <strong>Hal</strong> dahilinde<br />
perakende satış yapılamaz.<br />
Satıcıların hal içerisinde kendi aralarında mal almaları, satmaları <strong>ve</strong> devretmeleri yasaktır.<br />
Üreticilerle satıcılar arasında malın mülkiyetinin aktarılması amacıyla açık ya da gizli ticari<br />
muamele <strong>ve</strong>ya iş ortaklığı yapılamaz.<br />
Satışın yapıldığı anda malın cinsi, miktarı, kalitesi <strong>ve</strong> fiyatına ait bilgilerle satıcı unvanına ait<br />
bilgilerin <strong>Hal</strong> Müdürlüğü bilgisayarına bildirilmesinden satıcılar sorumludur.<br />
Toptan Satış Birimi<br />
Madde 12- Kilo ile yapılan satışlarda 100 kg. tane ile yapılan satışlarda 150 adet, bağ ile<br />
yapılan satışlarda 50 bağ miktarındaki yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> <strong>ve</strong>ya bu miktarları içine alabilen<br />
dolu çuval, sandık, kasa vb. kap <strong>ve</strong>ya kaplar toptan satış birimi sayılır. Adet ile yapılan<br />
satışlarda yöresel ticari teamüle uyularak gerektiğinde kilogram birimi de uygulanabilir.<br />
Satış birimi <strong>ve</strong> kaplara ilişkin konularda <strong>ve</strong>rilen Hakem Kurulu kararları <strong>Hal</strong> Müdürlüklerince<br />
uygulanır.<br />
Toptan Satış Usulü<br />
Madde 13- Toptancı hallerde fiyatlar arz <strong>ve</strong> talebe göre serbest rekabet şartlarında oluşur.<br />
<strong>Hal</strong> Müdürlükleri serbest fiyat oluşumunu etkileyen hususları ortadan kaldırmakla görevlidir.<br />
Yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>nin pazarlık usulü ile satışı esastır. Alıcı sayısının fazla olması halinde<br />
açık arttırma yöntemiyle satış yapılabilir.<br />
Serbest Fiyat Oluşumunun Sağlanması<br />
Madde 14- Toptancı hallerde yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> piyasasında darlık yaratmak, fiyatların<br />
yükselmesine sebebiyet <strong>ve</strong>rmek <strong>ve</strong>ya fiyatların düşmesine engel olmak için malların belli<br />
ellerde toplanması, satışından kaçınılması, stok edilmesi, yok edilmesi, bu amaçla
propaganda yapılması <strong>ve</strong> benzeri davranışlarda bulunmak suretiyle serbest rekabetin<br />
engellenmesi yasaktır.<br />
Satıcılar, serbest rekabeti engellemek amacıyla kendi aralarında <strong>ve</strong>ya üreticilerle ticari<br />
anlaşmalar yapamaz, ortak harekette bulunamaz <strong>ve</strong> hakim durumlarını kötüye<br />
kullanamazlar.<br />
<strong>Hal</strong> Müdürlükleri, birinci fıkrada sayılan rekabetin kaldırılmasına, engellenmesine <strong>ve</strong><br />
bozulmasına yönelik eylemleri önlemek için gereken tedbirleri almak <strong>ve</strong> düzenlemeleri<br />
yapmakla görevlidirler.<br />
Malların Ambalaj <strong>ve</strong> Teşhir Düzenine İlişkin Esaslar<br />
Madde 15- Satıcıların kendilerine ayrılan yerlerin dışına mal koymaları, teşhir etmeleri <strong>ve</strong><br />
her ne şekilde olursa olsun hal düzenini bozacak şekilde yerleştirmeleri yasaktır. Mücbir<br />
sebep <strong>ve</strong> zaruret hallerinde işgal bedeli peşin ödenmek koşuluyla <strong>Hal</strong> Müdürlüklerinden izin<br />
alınması hali bu hükmün dışındadır.<br />
Satışa sunulan her malın alt <strong>ve</strong> üst kısımlarının aynı standartta olması gerekir. Dökme<br />
satışlarda da standarda uygunluk esastır.<br />
Aynı kap içerisine değişik kalitede <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya üzerinde yazılı miktardan az mal konulması<br />
yasaktır.<br />
Satışa sunulan malın kabı üzerine, markanın, kap darasının, malın miktar, cins <strong>ve</strong> çeşidinin<br />
doğru <strong>ve</strong> okunaklı olarak yazılması zorunludur. Bundan dolayı satıcılar <strong>ve</strong> üreticiler<br />
müştereken sorumludur.<br />
Malların tip <strong>ve</strong> sınıflandırılmasını gösteren belgelerde bilerek değişiklik yapılması <strong>ve</strong> bu<br />
belgelerin kullanılması yasaktır.<br />
Küfe <strong>ve</strong> çuvallarla yapılan satışlarda, malların özelliklerine ilişkin olarak Hakem Kurullarınca<br />
<strong>ve</strong>rilmiş olan kararlar <strong>Hal</strong> Müdürlüklerince uygulanır.<br />
Kapların standart dara miktarından ağır geldiğinin sonradan anlaşılması halinde, farka ait<br />
bedel satıcılar tarafından alıcılara ödenir.<br />
Ambalaj <strong>ve</strong> kap içerisinde hale getirilen malların <strong>Hal</strong> Müdürlüğünün izni alınmaksızın hal<br />
satış yerlerine dökülerek satışı yasaktır.<br />
Kaplar, ambalaj <strong>ve</strong> içindekilerle birlikte 100 kg'dan ağır olamaz.<br />
<strong>Hal</strong> Müdürlükleri, sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> kaplarının malların doğal özellik <strong>ve</strong> biçimlerine uygun<br />
olarak standardizasyonu için gerekli önlemleri alırlar.<br />
Büyük kaplarla hale getirilen malların; <strong>Hal</strong> Müdürlüğünün izni ile, belirlenen satış birimin 1/4<br />
ünden az olmamaları koşuluyla, küçük kaplara bölünerek satışı yapılabilir. İzin <strong>ve</strong>rilmesi<br />
halinde turfanda sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>ler bu kısıtlamaya tabi tutulmayabilir.<br />
Standarda Uymayan Malların İadesi<br />
Madde 16- Alıcılar alt <strong>ve</strong> üstü aynı kalite <strong>ve</strong> büyüklükte olmayan malların alt kısmının istifini<br />
bozmamak şartıyla aynı gün hal kapanma saatini geçirmeden <strong>Hal</strong> Müdürlüklerine<br />
başvurmak zorundadırlar. Durum, Hakem Kuruluna havale edildikten sonra Hakem<br />
Kurulunun kararı <strong>Hal</strong> Müdürlüklerince yerine getirilir <strong>ve</strong> netice hal kayıtlarına da yansıtılır.<br />
Kapların Muhafaza Sorumluluğu<br />
Madde 17- Üreticilere ait boş kapların kaybından satıcılar sorumludur.<br />
Üreticilerin başvurusu halinde <strong>Hal</strong> Müdürlükleri Hakem Kurulu kararlarına göre belirlenen<br />
zararın üreticiye ödenmesine aracılık eder. Zararın satıcılar tarafından ödenmemesi halinde,<br />
kap bedeli satıcı teminatından karşılanarak <strong>Hal</strong> Müdürlüğünce üreticilere ödenir.<br />
Boş kapların toptancı hallerde bu amaçla ayrılan yerler dışına konulması yasaktır.<br />
Malın Teslim Alınma <strong>ve</strong> Korunma Zorunluluğu
Madde 18- Komisyoncular, kendilerine satılmak üzere getirilen <strong>ve</strong>ya gönderilen malları<br />
mücbir sebepler dışında, teslim almaktan kaçınamazlar.<br />
Teslim alınan malların tartısı, sayımı <strong>ve</strong> kalite kontrolü yapıldıktan sonra gönderme<br />
kayıtlarıyla karşılaştırması yapılır. Tartı <strong>ve</strong> kayıtlar arasında uyumsuzluk varsa, aynı gün<br />
Hakem Kurulu Bürosuna re'sen bildirilir.<br />
Komisyoncular teslim aldıkları malları cins <strong>ve</strong> doğal özelliklerine göre özenle korumak<br />
zorundadırlar.<br />
Çürüme ihtimali olan mallar ile koruma şartlarının yerine getirilmesine rağmen mallarda<br />
ortaya çıkan çürümeler komisyoncular tarafından, söz konusu malların miktar, cins <strong>ve</strong><br />
kalitesi belirtilerek hemen <strong>Hal</strong> Müdürlüğüne bildirilir. Bu durumda, komisyoncular, sadece<br />
<strong>Hal</strong> Müdürlüğünden gönderilen belgelere dayanarak üreticinin mal miktarına ilişkin<br />
kayıtlarında <strong>ve</strong> üreticilerin hesaplarında değişiklik yaparlar.<br />
Satışlarda Üretici Çıkarlarının Korunması<br />
Madde 19- Komisyoncular, üreticilerin çıkarlarını gözeterek malını satışa sunmak<br />
zorundadırlar.<br />
Komisyoncular, alıcılarla üreticinin çıkarına aykırı ticari anlaşma yapamazlar <strong>ve</strong> iş ortaklığı<br />
kuramazlar.<br />
Malların miktar <strong>ve</strong>ya satış değerinin üreticiye gerçeğe uygun olmayarak intikal ettirilmesi<br />
yasaktır.<br />
Satış Sırasında Yapılan İşlemler<br />
Madde 20- Satış bedelinden mevzuatla belirlenen oranlar üzerinden hesaplanan kanuni<br />
kesintiler çıkarıldıktan sonra kalan miktar, komisyoncular tarafından üreticilere ödenir.<br />
Satış Sonrası İşlemleri<br />
Madde 21- Satışı yapılan mallar, hal yönetimince belirlenen usule göre bir araca yüklenir,<br />
miktar, cins <strong>ve</strong> fiyatı ile alıcı <strong>ve</strong> satıcısına ilişkin bilgiler hal kayıtlarına yansıtılır. hal kontrol<br />
görevlilerince denetlenir <strong>ve</strong> faturalarına çıkış damgası vurularak hal dışına çıkarılır.<br />
<strong>Hal</strong> Müdürlükleri mal çıkışlarını düzenleyen ayrıntılı yönergeler çıkarabilirler.<br />
Komisyoncular, kanuni kesintileri satış bedelinden düştükten sonra mal bedellerini satış<br />
tarihinden itibaren beş iş günü içerisinde üreticiye ödemek zorundadırlar.<br />
Mal bedellerini ödemeyenlerin borçları <strong>Hal</strong> Müdürlüklerince teminatlarından kesilerek<br />
üreticilere ödenir.<br />
Tahsis Sahibi Üreticiler<br />
Madde 22- Belediyelerce kurulmuş bulunan toptancı hallerde Belediye meclisleri tarafından,<br />
yörenin üretim kapasitesi dikkate alınarak, belirlenen alt sınırı aşan miktarda yaş sebze <strong>ve</strong><br />
mey<strong>ve</strong> üretimi yapan üreticilere yer tahsisi yapılır.<br />
Bu üreticilerin bulundukları yerdeki ziraat odalarına kayıtlı olmaları zorunludur. Üyeliklerinin<br />
bulunulan yerdeki mülki idare amirliklerince onaylanması gerekir. Üreticiler toptancı hallerde<br />
kendilerine ayrılan satış yerlerinde bulunurlar. <strong>Hal</strong> Müdürlükleri talebin fazla bulunması <strong>ve</strong><br />
komisyoncular için ayrılan iş yerlerinin boş bulunması hallerinde, üreticilerin boş iş<br />
yerlerinden yararlanmaları için gereken önlemleri alırlar.<br />
Üretici Birliklerinin Bildirimlerini İzlemek <strong>ve</strong> Denetlemek<br />
Madde 23- Üretici birlikleri gerçek usulde <strong>ve</strong>rgi mükellefi bulunan perakendecilere mallarını<br />
toptancı halden geçirmeden satabilirler. Ancak bu satışlarını, satışı izleyen iş günü sonuna<br />
kadar satılan malın cinsi, miktarı, fiyatı, satıldığı perakendecinin <strong>ve</strong>rgi numarası <strong>ve</strong> adresiyle<br />
nakliyatçı firmaya ilişkin bilgileri <strong>ve</strong> malların taşındığı araçların plaka numaralarını içerecek
içimde ilgili oldukları <strong>Hal</strong> Müdürlüklerine bildirirler.<br />
Toptancı <strong>Hal</strong> Müdürlükleri üretici birlikleriyle ilgili işlemleri izlemek <strong>ve</strong> denetlemek için<br />
gerekli önlemleri almak zorundadırlar.<br />
Mal Teslim Alma Yasağı<br />
Madde 24- Toptancı halde kendilerine tahsis edilen özel satış yerlerinde, üreticiler diğer<br />
üreticilerden, üretici birlikleri ise ortak dışı üreticilerden mal teslim alamazlar. Bu malları <strong>Hal</strong><br />
Müdürlüklerine bildirerek satılmasına aracılık ederler.<br />
İKİNCİ BÖLÜM<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>lerde Tahsis İlkeleri<br />
İşyeri Tahsis <strong>ve</strong> Teminat Ücret Tarifeleri<br />
Madde 25- Belediyelerce tahsisi yapılan işyeri tahsis ücretleri her yıl belediye meclisince<br />
tespit edilir. Daha sonra yapılacak artışlar ise en fazla toptan eşya fiyat endeks artışı<br />
oranında yapılır.<br />
Tahsis teminat miktarları on iki aylık tahsis ücretinden yukarı olmamak üzere her yıl<br />
belediye meclisi kararıyla belirlenir.<br />
Yer tahsis ücretlerindeki artışlar ikinci bir meclis kararına gerek duyulmaksızın teminat<br />
miktarlarına yansıtılır, mevcut teminat miktarı yeni miktara tamamlanır.<br />
Gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişilerce işletilen hallerde, işyeri kira bedeli <strong>ve</strong> dört aylık işyeri kira<br />
bedelinden aşağı olmamak kaydıyla teminat miktarı hal işletmesince belirlenir.<br />
İlan Zorunluluğu <strong>ve</strong> Kura Çekimi<br />
Madde 26- Açık işyerleri tahsis tarihinden en az on beş gün önce belediyece ilan edilerek<br />
ilgililere duyurulur. Tahsisin başkasına devredilmesi halinde teminat miktarı belediyeye irat<br />
kaydedilir.<br />
Tahsisle ilgili başvuruların işyeri sayısından fazla olması halinde, belediyece kura çekimi<br />
yapılır. Tahsise hak kazananların tahsise ilişkin teminatı nakit, banka teminat mektubu <strong>ve</strong>ya<br />
devlet tahvili olarak belediyeye teslim etmeleri gereklidir.<br />
Tahsis Sahiplerinde Aranacak Nitelikler<br />
Madde 27- Tahsis sahiplerinde aşağıda belirtilen nitelikler aranır:<br />
a) T.C. vatandaşı olmak,<br />
b) Reşit <strong>ve</strong> mümeyyiz olmak,<br />
c) Hırsızlık, gasp, dolandırıcılık, inancı kötüye kullanma, zimmet, ihtilas, irtikap, rüş<strong>ve</strong>t,<br />
sahtekarlık, hileli iflas gibi suçlardan biriyle hükümlü bulunmamak.<br />
Belediyeler gerekli hallerde, bulunulan yerdeki esnaf <strong>ve</strong>ya ticaret odasına kayıtlı olma şartını<br />
da getirebilir.<br />
Tahsisin İptaline İlişkin İlkeler<br />
Madde 28- Aşağıdaki hallerde belediyelerce yapılan işyeri tahsisi belediye encümeni kararı<br />
ile iptal edilir:<br />
a) Tahsis sahiplerinin gerekli nitelikleri taşımadıklarının sonradan anlaşılması,<br />
b) Tahsis sahiplerinin taşıması gerekli olan niteliklerden herhangi birini kaybettiklerinin<br />
belirlenmesi,<br />
c) Bu Yönetmelikte belirtilen hal yasaklarına uymamayı alışkanlık haline getirdiklerinin<br />
Hakem Kurulu kararı ile tespit edilmesi,<br />
d) Bu Yönetmeliğin 30 uncu maddesinde belirtilen asgari mal satış miktarından daha az<br />
satış yapıldığının tespit edilmesi,<br />
e) 24/6/1995 tarihli <strong>ve</strong> 552 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 26 ncı maddesinin birinci
fıkrasının (d) bendinde belirtilen eylemlerin gerçekleştirildiğinin tespit edilmesi,<br />
f) Toptancı haldeki satış yerinin kabul edilebilir zorunlu bir sebep olmaksızın on beş günden<br />
fazla kapatıldığının belirlenmesi.<br />
İlgililer kararın tebliği tarihinden itibaren haldeki yerlerini otuz gün içerisinde tahliye etmeye<br />
mecburdurlar. Bu süre sonunda tahliye edilmeyen yerler belediye zabıtasınca tahliye edilir.<br />
Hak Kaybı <strong>ve</strong> Terk <strong>Hal</strong>indeki Sorumluluklar<br />
Madde 29- Kendilerine işyeri tahsisi yapılmış olan satıcıların, bu Yönetmeliğin 27 nci<br />
maddesinde belirtilen niteliklerden birini kaybetmeleri halinde durumu en geç bir ay<br />
içerisinde <strong>Hal</strong> Müdürlüklerine yazı ile bildirmeleri gereklidir.<br />
Satış yerini boşaltacak olan satıcıların teminatı, <strong>Hal</strong> Müdürlüğünce; bunların belediye <strong>ve</strong><br />
üreticilere herhangi bir borçlarının olmadığı tespit edildikten sonra iade edilir.<br />
Tahsisle İlgili Belediye Yönetmeliği<br />
Madde 30- Açık işyerlerinin ilan edilmesi, tahsis, teminat <strong>ve</strong> toptancı hal işyerlerinde bir yıl<br />
içinde satılması gereken asgari yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> miktarının tespiti, üretici birliklerine<br />
öncelik <strong>ve</strong>rme koşuluyla üretici <strong>ve</strong> komisyonculara hangi oranlarda tahsis yapılacağı, tahsis<br />
sahiplerinden <strong>ve</strong> çalışanlarından istenecek belgeler, tahsisin devri, intikali <strong>ve</strong> benzeri<br />
konulara ilişkin usul <strong>ve</strong> esaslar belediye meclisleri tarafından bu Yönetmelikte belirlenen<br />
tahsise ilişkin ilkeler çerçe<strong>ve</strong>sinde hazırlanacak yönetmeliklerle düzenlenir.<br />
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>lerde Tutulması Zorunlu Olan Defter, Belge <strong>ve</strong> Kayıtlar<br />
<strong>Hal</strong> Müdürlüklerince Tutulacak Defter <strong>ve</strong> Kayıtlar<br />
Madde 31- <strong>Hal</strong> Müdürlükleri aşağıda belirtilen defterleri tutmak<br />
zorundadırlar:<br />
a) Gelen <strong>ve</strong> Çıkan Mal Defteri: Bir sayfasına toptancı haline satılmak üzere gönderilen<br />
malların geliş tarihine, cinsine, miktarına, göndericisine, taşıyıcı firması <strong>ve</strong> araç plaka<br />
numaraları ile satıcısına; diğer sayfasına toptancı halde satılan malların satış tarihine, cins,<br />
miktar, satıcı <strong>ve</strong> alıcısına ait kayıtların yapıldığı defterdir.<br />
b) Tahakkuk <strong>ve</strong> Tahsilat Defteri: Toptancı halden satın alınan malların bedeli üzerinden<br />
alınan belediye <strong>ve</strong>ya işletme payının tahakkukuna <strong>ve</strong> bu payların tahsilatına ilişkin bilgilerin<br />
üzerine kaydedildiği defterdir.<br />
Bu deftere, üzerinden belediye <strong>ve</strong> işletme payı tahakkuk ettirilen malın cinsi, miktarı, bedeli,<br />
bordro numarası ile tahakkuk ettirilen belediye <strong>ve</strong>ya işletme payı miktarı <strong>ve</strong> tarihi kaydedilir.<br />
Ayrı bir sütuna, bu tahakkuklar sonucu satıcıdan tahsil edilen belediye <strong>ve</strong>ya işletme payı<br />
tahsilat miktarı <strong>ve</strong> tahsilat tarihi yazılır.<br />
c) İstatistik Defteri: Toptancı halden çıkan malların cins, miktar <strong>ve</strong> bedellerinin günü<br />
gününe kaydedildiği, kayıtların toplanmasından aylık <strong>ve</strong> yıllık mal çıkış bilgilerinin hesap<br />
edilebileceği bir defterdir.<br />
<strong>Hal</strong> Müdürlüklerinin yukarıda belirtilen defterleri kullanmadan önce toptancı halin bulunduğu<br />
İl Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Müdürlüklerine mühürletmeleri gereklidir. Defter kayıtları bilgisayarla da<br />
tutulabilir.<br />
Bu defterlerin dışında, ayrıca tutulacak defter, belge <strong>ve</strong> kayıtlar her toptancı halin ihtiyacına<br />
göre <strong>Hal</strong> Müdürlüklerince tespit edilir.<br />
Satıcılar Tarafından Tutulması Gereken Defterler<br />
Madde 32- Komisyoncular, 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre tutmak zorunda oldukları<br />
kanuni defterler dışında, <strong>Hal</strong> Müdürlüklerince örnekleri belirlenen <strong>ve</strong> onaylanan bu<br />
Yönetmeliğin 33 <strong>ve</strong> 34 üncü maddelerinde belirtilen Ambar Defteri <strong>ve</strong> Cari Hesap
Defterlerini de tutmak zorundadır.<br />
Üretici birlikleri 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre tutmak zorunda oldukları kanuni<br />
defterler dışında bu Yönetmeliğin 33 üncü maddesinde belirtilen Ambar Defterini tutmakla<br />
yükümlüdür.<br />
<strong>Hal</strong> Müdürlüğü ihtiyaca göre yukarıda belirtilenler dışında kalan defterlerin tutulmasını<br />
isteyebilir.<br />
Ambar Defteri<br />
Madde 33- Ambar defteri, toptancı halde bulunan komisyonca <strong>ve</strong> üretici birliği satış yerine<br />
gelen yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>nin giriş tarihine göre cins, miktar <strong>ve</strong> adedinin, araçla yapılan<br />
taşımalarda araç plakasının, göndericisinin adı <strong>ve</strong> soyadı ile açık adresinin günü gününe<br />
kaydedildiği defterdir.<br />
Cari Hesap Defteri<br />
Madde 34- Cari Hesap Defteri, komisyoncuların kendilerine satılmak üzere mal gönderen<br />
her üretici için ayrı sayfa açtıkları, mal giriş <strong>ve</strong> satış miktarları ile satış bedellerinin<br />
kaydedildiği defterdir.<br />
Bu deftere, mal giriş <strong>ve</strong> satış miktarlarının, masrafların, toplam mal satış bedelinin <strong>ve</strong><br />
üreticiye gönderilmiş olan satış bedeli <strong>ve</strong> gönderilme tarihlerinin ayrı ayrı kaydedilmesi<br />
zorunludur.<br />
Satıcılar Tarafından Kullanılması Gereken Belgeler<br />
Madde 35- Komisyoncular <strong>ve</strong> üretici birlikleri mal satışlarında 213 sayılı Vergi Usul<br />
Kanununda belirtilen belgeleri kullanırlar.<br />
Belgelerin bir örneği <strong>Hal</strong> Müdürlüğüne ibraz edilir. Komisyoncular belgelerin bir örneğini de<br />
on iş günü içinde malını sattıkları üreticiye gönderirler.<br />
Üreticiler mal satışlarında, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu gereğince kendileri <strong>ve</strong>ya alıcılar<br />
tarafından düzenlenen belgelerin bir örneğini <strong>Hal</strong> Müdürlüğüne ibraz ederler.<br />
Satış Bordrosu<br />
Madde 36- Satış bordrosu, satış sırasında satıcı tarafından iki örnek olarak düzenlenen,<br />
satılan malın cinsini, miktarını, kalitesini, fiyat <strong>ve</strong> kap markası ile satıcının unvanını belirten<br />
kopyalı <strong>ve</strong> zımbalı çizelgedir.<br />
Satış bordrosunun bir örneğinin satıcı tarafından imzalanarak her akşam <strong>Hal</strong> Müdürlüğüne<br />
bildirilmesi zorunludur.<br />
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM<br />
Çeşitli Hükümler<br />
Bakanlığın Yetkisi<br />
Madde 37- Bakanlık bu Yönetmeliğin uygulaması ile ilgili olarak her türlü önlemi almaya,<br />
tebliğ çıkarmaya <strong>ve</strong> denetim yapmaya yetkilidir.<br />
Toptancı <strong>Hal</strong> Müdürlüğü personeli <strong>ve</strong> satıcılar; Bakanlığın denetim yetkisine sahip<br />
görevlilerinin istedikleri bilgi, defter, evrak <strong>ve</strong> belgeleri <strong>ve</strong>rmekle, ayrıca kasa, depo <strong>ve</strong><br />
ambarları sayma <strong>ve</strong> inceleme isteklerini geciktirmeden yerine getirmekle yükümlüdür.<br />
Özel Toptancı <strong>Hal</strong> İşletmeleri <strong>ve</strong> Personelinin Cezai Sorumlulukları<br />
Madde 38- Özel toptancı hal işletmecileri ile buralarda çalıştırılan personel kendi<br />
kusurlarından doğacak zararlardan sorumludurlar. Bunlar, suç teşkil eden fiil <strong>ve</strong><br />
hareketlerinden <strong>ve</strong> özellikle toptancı hale ait para <strong>ve</strong> mallar ile her türlü evrak, tutanak,<br />
rapor, defter <strong>ve</strong> diğer belgeler üzerinde işledikleri suçlardan dolayı Devlet memurları gibi
ceza görürler.<br />
Yönetmelik Hükümlerine Aykırılık <strong>Hal</strong>inde Yapılacak İşlemler<br />
Madde 39- Bu Yönetmeliğin;<br />
a) 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrasına, 11 inci maddesinin üçüncü fıkrasına, 14 üncü<br />
maddesinin birinci fıkrasına, 15 inci maddesinin üçüncü <strong>ve</strong> beşinci fıkralarına, 18 inci<br />
maddesinin birinci <strong>ve</strong> üçüncü fıkralarına, 19 uncu maddesinin birinci <strong>ve</strong> üçüncü fıkralarına,<br />
21 inci maddesinin üçüncü fıkrasına aykırı hareket edenler hakkında 24/6/1995 tarihli <strong>ve</strong><br />
552 sayılı Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Ticaretinin Düzenlenmesi <strong>ve</strong> Toptancı <strong>Hal</strong>leri Hakkında<br />
Kanun Hükmünde Kararnamenin 3/11/1995 tarihli <strong>ve</strong> 4128 sayılı Kanunla eklenen 26/A<br />
maddesinde öngörülen cezalar uygulanır.<br />
b) (a) bendi dışında kalan <strong>ve</strong> bu Yönetmeliğin Geçici 1 inci maddesinde sözü edilen<br />
belediyelerce altı ay içinde tespit edilmesi öngörülen yasaklar <strong>ve</strong> bunlara uyulmaması<br />
karşısında uygulanacak cezalar da ayrıca ilgili belediye mevzuatına göre uygulanır.<br />
Geçici Madde 1- Bu Yönetmeliğin 30 uncu maddesinde belirtilen tahsis işlemlerine ilişkin<br />
yönetmeliklerin çıkarılması <strong>ve</strong> 39 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen<br />
belediye yasaklarını belirleme işlemleri, ilgili belediyelerin yetkili organları tarafından bu<br />
Yönetmeliğin yayımını izleyen altı ay içinde tamamlanır.<br />
Yürürlük<br />
Madde 40- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.<br />
Yürütme<br />
Madde 41- Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Bakanı yürütür.<br />
• İzmir Büyükşehir <strong>Belediyesi</strong> <strong>Hal</strong> Yönetmeliği<br />
(İzmir Büyükşehir <strong>Belediyesi</strong> Meclisi<br />
Karar Tarihi: 17.07.2003; Karar Sayısı: 05/115<br />
Gazetede Yayınlanma Tarihi: 24.07.2003)<br />
BİRİNCİ KISIM<br />
Amaç, Hukuki Dayanak, Tanımlar<br />
Amaç<br />
Madde 1-Bu Yönetmelik İzmir Büyükşehir <strong>Belediyesi</strong> tarafından kurulan <strong>ve</strong> işletilen toptancı<br />
halinde işyeri tahsisinin usul <strong>ve</strong> esaslarına <strong>ve</strong> toptancı halinin yönetim <strong>ve</strong> işleyişine ilişkin<br />
kuralları belirlemek amacıyla düzenlenmiştir.<br />
Hukuki Dayanak<br />
Madde 2-Bu Yönetmelik 552 sayılı Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Ticaretinin Düzenlenmesi <strong>ve</strong><br />
Toptancı <strong>Hal</strong>leri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 21. maddesi <strong>ve</strong> 28.12.1997<br />
tarih, 23214 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Toptancı <strong>Hal</strong>lerin Yönetim <strong>ve</strong> İşleyişi<br />
Hakkında Yönetmeliğin 30. maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.<br />
Tanımlar<br />
Madde 3-Bu Yönetmelikte geçen;<br />
a) Belediye: İzmir Büyükşehir <strong>Belediyesi</strong>’ni,<br />
b) Belediye Başkanı: İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı’nı,<br />
c) Belediye Meclisi: İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’ni,<br />
d) Belediye Encümeni:İzmir Büyükşehir Belediye Encümeni’ni,
e) Toptancı hali: İzmir Büyükşehir <strong>Belediyesi</strong> tarafından kurulan <strong>ve</strong> işletilen, yaş sebze <strong>ve</strong><br />
mey<strong>ve</strong>lerin toptan alım <strong>ve</strong> satımının yapıldığı yeri,<br />
f) Parsel (satış yeri):Toptancı halde yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin toptan alım <strong>ve</strong> satımının<br />
yapıldığı <strong>Hal</strong> Müdürlüğünce belirlenen işyerini,<br />
g) Tahsis:Toptancı halde yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin toptan alım <strong>ve</strong> satımının yapıldığı yerlerin<br />
satıcılara <strong>ve</strong>rilmesini,<br />
h) Tahsis sahibi: Üretici, üretici birlikleri, komisyoncular ile kendi nam <strong>ve</strong> hesaplarına olmak<br />
üzere yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> toptan ticareti ile iştigal eden gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişileri,<br />
i) Komisyoncu:Toptancı halde yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin toptan satışı amacıyla kendi adına<br />
mü<strong>ve</strong>kkil hesabına komisyon esası üzerinden çalışan, kendilerine işyeri tahsis edilen meslek<br />
mensuplarını,<br />
j) Satıcı:Toptancı hallerde kendilerine usulüne uygun yer tahsis edilen <strong>ve</strong> bu yerlerde toptan<br />
yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> satışı yapan üretici, üretici birliği, komisyoncu <strong>ve</strong> kendi nam <strong>ve</strong><br />
hesabına olmak üzere yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> toptan ticaretini yapan gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişileri,<br />
k) Mal: Toptancı hallerde işlem gören <strong>ve</strong> belediyece yöresel özellikler dikkate alınarak<br />
çeşitleri tespit olunan ticaret konusu yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>leri,<br />
l) Açık işyeri: Belediyelerce işletilen toptancı hallerinde boş durumda bulunan tahsise konu<br />
işyerlerini,<br />
m) Bakanlık Yönetmeliği:28.12.1997 tarih, 23214 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>lerin Yönetim <strong>ve</strong> İşleyişi Hakkında Yönetmeliği ifade eder.<br />
İKİNCİ KISIM<br />
Satış Yeri Tahsisi <strong>ve</strong> İptali, Tahsis Usul <strong>ve</strong> Esasları<br />
Madde 4-Gerek yeni yapılacak, gerekse halen boş bulunan <strong>ve</strong> tahsis hakkının iptal edilmesi<br />
<strong>ve</strong>ya tahsis sahibinin iadesi nedeniyle boşalan <strong>ve</strong>ya bir başkasına devredilen satış yerleri<br />
(parseller) bu Yönetmelikte belirtilen usul <strong>ve</strong> esaslarla tahsis edilirler.<br />
Bu Yönetmelikte yazılı belgeler tamamlandıktan, gerekli ücretler yatırıldıktan <strong>ve</strong> noterden<br />
onaylı sözleşme yapıldıktan sonra tahsis kesinleşir.<br />
İlan<br />
Madde 5-Açık işyerleri tahsis tarihinden en az 15 (on beş) gün önce Basın <strong>ve</strong> İlan Kurumu<br />
aracılığı ile Türkiye çapında yayımlanan en az bir gazetede ilan edilir. İlanda tahsis edilecek<br />
parselin numarasını, tahsis şartlarını, kura gün <strong>ve</strong> saatini, kura yerini içeren bilgiler bulunur.<br />
Tahsis Oranı<br />
Madde 6-Toptancı haldeki açık işyerlerinin %10’u üreticilere, %20’si üretici birliklerine, %<br />
70’i komisyonculara <strong>ve</strong> kendi nam <strong>ve</strong> hesaplarına olmak üzere yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> toptan<br />
ticareti ile iştigal eden gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişilere tahsis edilir.<br />
Üreticiler <strong>ve</strong>ya üretici birlikleri tahsis talebinde bulunmaz <strong>ve</strong>ya kendilerine ayrılan parsel<br />
sayısından az talepte bulunursa artan parseller komisyonculara tahsis edilir.<br />
Aynı şekilde, komisyoncular tahsis talebinde bulunmazsa <strong>ve</strong>ya kendilerine ayrılan parsel<br />
sayısından az talepte bulunursa artan parseller üreticilere <strong>ve</strong>ya üretici birliklerine tahsis<br />
edilir.<br />
Müracaatların Kabulü<br />
Madde 7- Açık işyeri için tahsis talebinde bulunmak isteyenler, ilanın yayımlandığı tarihi<br />
takip eden on beşinci günün mesai bitimine kadar 8. maddede belirtilen belgeleri ekleyerek<br />
bir dilekçe ile <strong>Hal</strong> Müdürlüğü’ne müracaat etmek mecburiyetindedirler. Süre sonunda<br />
müracaatlar sıra ile tutanağa geçirilir.<br />
Toptancı halde parseli bulunanlar (gerçek kişi ile ortaklaşa parsel işletenler <strong>ve</strong> parsel işleten
şahıs şirketi ortakları dahil) ile Belediye Encümeni kararıyla tahsisleri iptal edilenler tahsis<br />
talebinde bulunamazlar.<br />
İstenilecek Belgeler<br />
Madde 8-Tahsis talebinde bulunanlardan Üretici Birliği, Şirket sorumlularından <strong>ve</strong><br />
komisyonculardan aşağıdaki belgeler istenir:<br />
a) Gerçek kişilerden belediye sınırları içerisinde ikamet ettiğine dair belge,<br />
b) Gerçek kişilerden nüfus cüzdanı sureti,<br />
c) Gerçek kişilerden hırsızlık, gasp, dolandırıcılık, inancı kötüye kullanma, zimmet, ihtilas,<br />
irtikap, rüş<strong>ve</strong>t, sahtekarlık, hileli iflas gibi suçlardan biriyle hükümlü bulunmadığına dair adli<br />
sicil kaydı,<br />
d) Kesinleşmiş <strong>ve</strong>rgi borcu bulunmadığına dair belge,<br />
e) Gerçek kişilerden Bağ-Kur ’a kayıtlı olduklarına dair belge,<br />
f) Tüzel kişilerden faaliyet konuları arasında yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> ticareti olduğunu gösterir<br />
ana sözleşme (Yayınlandığı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinin o günkü nüshası),<br />
g) Üreticilerden mahsulü yetiştirdiği arazinin noterlikçe onaylı tapu senedi sureti <strong>ve</strong>ya kira<br />
sözleşmesi ile Ziraat Odasından alınmış <strong>ve</strong> üyeliklerinin bulunduğu yerdeki mülki amirce<br />
onanmış üretici belgesi,<br />
h) Komisyonculardan Ziraat Odası, Ticaret Odası <strong>ve</strong>ya üyesi olduğu dernekten alacağı<br />
komisyonculukla iştigal ettiğine dair belge.<br />
i) O yıla ait teminatın tamamının <strong>Hal</strong> Müdürlüğü’nce emanete alındığına dair belge.(Tahsisi<br />
yapılmayanlara teminatları iade edilir).<br />
j) Tahsis tarihinde geçerli olan ilk tahsis ücretinin %10’unun nakden <strong>Hal</strong> Müdürlüğü’nce<br />
emanete alındığına dair belge.(Tahsisi yapılmayanlara iade edilir).<br />
k) Adi ortaklıklarda, Noterlikçe onanmış ortaklık sözleşmesi,<br />
Müracaatları İnceleme Komisyonu<br />
Madde 9-Müracaatları inceleme komisyonu tahsis sahiplerini tespit etmek <strong>ve</strong> bu<br />
Yönetmelikle <strong>ve</strong>rilen diğer görevleri yapmak üzere;<br />
a) 1580 sayılı Belediye Kanunu ’nun 62. maddesi uyarınca İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi<br />
tarafından seçilen <strong>Hal</strong> Encümeninin Başkanı ,<br />
b) İzmir Büyükşehir <strong>Belediyesi</strong> <strong>Hal</strong> Müdürlüğünün bağlı olduğu Daire Başkanı,<br />
c) İzmir Büyükşehir <strong>Belediyesi</strong> <strong>Hal</strong> Müdürü,<br />
d) İzmir Büyükşehir <strong>Belediyesi</strong> 1.Hukuk Müşaviri <strong>ve</strong>ya görevlendireceği avukattan,<br />
oluşur.<br />
Komisyona <strong>Hal</strong> Encümeni Başkanı başkanlık eder.<br />
İlk tahsis için yapılan müracaatlarda Komisyon, son müracaat tarihini takip eden hafta<br />
içinde toplanarak müracaat sahiplerinin belgelerini inceler <strong>ve</strong> kuraya katılması uygun<br />
görülenleri tespit eder. Verilen süre içerisinde müracaat olmaması halinde durum bir<br />
tutanakla tespit edilir.<br />
Madde 10- İlk tahsiste, Müracaatları İnceleme Komisyonunun yaptığı çalışmalar sonucunda<br />
kur’ a çekimine esas olan liste bir rapor halinde Büyükşehir Belediye Başkanına <strong>ve</strong>ya<br />
görevlendireceği birime sunulur. Kur’ a çekimi Noter huzurunda komisyon üyeleri <strong>ve</strong> tahsis<br />
kur’ asına hak kazananların iştiraki ile yapılır. Kur’ a çekimi ile ilgili işlemler 1.Hukuk<br />
Müşavirliğince yürütülür. Kur’ a neticesi ilgililere yazı ile bildirilir. Kur’ ada kazananlar <strong>Hal</strong><br />
Tahsis Şartnamesini Noterden tasdik ettirerek, ilk tahsis ücretini % 100’e tamamlayarak,<br />
diğer istenen belgeleri 15 gün içersinde düzenleyerek <strong>ve</strong> ruhsat alarak işe başlamaları<br />
gerekir. Aksine hareket edenlerin tahsis hakları Büyükşehir Belediye Başkanınca iptal edilir.<br />
(İlk tahsis için yatırdıkları teminat <strong>ve</strong> %10 oranındaki ilk tahsis ücretleri iade edilmeyerek<br />
irat kaydedilir.)
Madde 11-Maydanoz, roka, dereotu, nane, kırmızı turp (küçük demet halinde) gibi<br />
yeşilliklerin satılacağı yerler <strong>Hal</strong> Müdürlüğünce belirlenir. Bu yerler (Yeşillik satış yerleri) için<br />
de, bu Yönetmelikte sebze-mey<strong>ve</strong> satış yerleri için öngörülen hükümler uygulanır (Tahsis,<br />
devir <strong>ve</strong> ortaklık işlemleri dahil her konuda).<br />
Tahsis Ücretleri<br />
Madde 12-Kendilerine satış yeri tahsis edilenlerden 1580 sayılı Belediye Kanunu ’nun 70.<br />
maddesinin 8. bendine göre ücret tahsil edilir. Bu yerler kiraya <strong>ve</strong>rilemez.<br />
İlk tahsis ücreti, Belediye Meclisince o yıl için belirlenen miktarda olup, satış yerinin tahsisi<br />
sırasında <strong>ve</strong> bir defaya mahsus olmak üzere alınır. Tahsisin iptal edilmesi, devredilmesi <strong>ve</strong>ya<br />
terk edilmesi durumlarında ilk tahsis ücreti iade edilmez. Sözleşme yapılmadan önce ilk<br />
tahsis ücreti %100’e tamamlanır.<br />
Üretici birliklerine yer tahsisi yapılması halinde bunlardan ilk tahsis ücreti alınmaz.<br />
Aylık tahsis ücreti, satış yerinin yüzölçümü dikkate alınarak her yıl Belediye Meclisince tespit<br />
edilir <strong>ve</strong> ait olduğu ayın son gününe kadar ödenir.<br />
Ait olduğu ayın son gününe kadar yatırılmayan aylık tahsis ücreti için yasal gecikme faizine<br />
eşdeğer oranda gecikme zammı uygulanır <strong>ve</strong> 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü<br />
Hakkında Kanun hükümleri uyarınca tahsil edilir.<br />
Teminat<br />
Madde 13-Toptancı hallerde ticari gü<strong>ve</strong>nin sağlanması <strong>ve</strong> tarafların haklarının korunması<br />
amacıyla kendilerine yer tahsis edilenlerden nakit, banka mektubu <strong>ve</strong>ya devlet tahvili olarak<br />
on iki aylık tahsis ücretinden yukarı olmamak üzere her yıl Belediye Meclisi kararıyla<br />
belirlenen miktarda teminat alınır. Mevcut teminat Ocak ayı sonuna kadar o yıl için Belediye<br />
Meclisince belirlenen miktara tamamlanır.<br />
Tahsisin başkasına devredilmesi durumunda (tahsis sahibinin <strong>ve</strong>fatı nedeniyle tahsis<br />
hakkının mirasçılara intikal etmesi <strong>ve</strong> tahsis sahibinin sağlığında tahsis hakkının mirasçılara<br />
devredilmesi hariç) teminat irat kaydedilir.<br />
Üreticilere mal bedelini ödemeyenlerin borçları teminatlarından kesilerek üreticilere ödenir.<br />
Teminatları eksilen tahsis sahipleri üç gün içerisinde teminatlarını tamamlamak<br />
zorundadırlar.<br />
Yukarıda belirtilen fıkralara göre tamamlanmayan teminatlar 6183 sayılı Kanun hükümleri<br />
uyarınca tahsil edilir.<br />
Belediye Payı<br />
Madde 14-Satıcılar, satış faturalarının kesildiği tarihi takip eden günde, satış faturalarındaki<br />
bilgileri içeren bir bordroyu <strong>Hal</strong> Müdürlüğü’ne <strong>ve</strong>rirler. Aksine hareket edenler hakkında<br />
1608 sayılı Kanuna göre işlem yapılır.<br />
Satıcılar, halde satılan malların toptan satış bedelinin %2’sini bordronun <strong>ve</strong>rildiği tarihi takip<br />
eden günde belediye payı olarak Belediye’ ye öderler. Gününde ödenmeyen belediye payı<br />
için yasal gecikme faizine eşdeğer oranda gecikme zammı uygulanır <strong>ve</strong> 6183 sayılı Amme<br />
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uyarınca tahsil edilir.<br />
Teminat miktarını aşan ödenmemiş belediye payı borcu olanların tahsis hakları iptal edilir.<br />
Asgari Satış Miktarı<br />
Madde 15-Toptancı haldeki satıcıların bir yıl içerisinde ödemek zorunda oldukları belediye<br />
payı, son on iki (12) ayın aylık tahsis ücreti toplamından az olmamalıdır. Bu miktarda<br />
belediye payı ödememiş olanların tahsis hakları iptal edilir.<br />
Devir <strong>ve</strong> Ortaklık
Madde 16- Toptancı halinde kendilerine yer tahsis edilenler Belediye Başkanının <strong>ve</strong>ya yetki<br />
<strong>ve</strong>rilmişse Genel Sekreter ’in uygun görmesi durumunda ortak alabilirler <strong>ve</strong>ya tahsis<br />
haklarını devredebilirler.<br />
Tahsis hakkının devredilmesi <strong>ve</strong>ya tahsis sahibinin ortak alması, Müracaatları İnceleme<br />
Komisyonu ’nun görüşü alındıktan sonra Belediye Başkanının <strong>ve</strong>ya yetki <strong>ve</strong>rilmişse Genel<br />
Sekreter ’in Onay’ı ile mümkün olur.<br />
Devir; tahsis sahibinin <strong>ve</strong>ya tahsis ortaklarının parseldeki tahsis hakkının tamamını bir ya da<br />
birden çok kişiye <strong>ve</strong>rmesidir. Ortaklık; tahsis sahibinin <strong>ve</strong>ya tahsis ortaklarının bir ya da<br />
birden çok kişiyle yaptıkları birliktelik olarak nitelendirilir. Ortaklık sırasında bir ortağın<br />
ayrılarak onun yerine bir başkasının dahil olması ortaklık sayılır, devir sayılmaz.<br />
Tahsis sahipleri satış yerlerini tahsis tarihinden itibaren aralıksız bir yıl çalıştırmak<br />
mecburiyetindedirler. Bu süre içerisinde satış yerini devredemezler <strong>ve</strong> yanlarına ortak<br />
alamazlar. Ancak, tahsis sahibinin meslekte kazanma gücünün en az üçte birini kaybettiğini<br />
tam teşekküllü resmi hastanelerden alınan sürekli iş göremezlik raporu ile kanıtlanması<br />
durumunda bu hüküm uygulanmaz.<br />
Tahsis sahibinin emekli olması <strong>ve</strong>ya <strong>ve</strong>fatı durumunda tahsis hakkı mirasçılarına intikal eder.<br />
Miras yolu ile intikal eden tahsislerde de Belediye Başkanının <strong>ve</strong>ya yetki <strong>ve</strong>rilmişse Genel<br />
Sekreter’in onayı alınır.<br />
Tahsis sahipleri, birinci dereceden kan hısımları (anne, baba <strong>ve</strong> çocuk) <strong>ve</strong>ya eşleri ile ortak<br />
olabilir <strong>ve</strong>ya tahsis hakkını devredebilirler. Bu durumda ilk tahsis ücreti alınmaz. Tahsis<br />
tarihinden itibaren bir yıl süre ile satış yerinin devredilemeyeceğine <strong>ve</strong> ortak<br />
alınamayacağına ilişkin kural bu fıkrada sayılan hısımlar hakkında uygulanmaz.<br />
Tahsis sahibi gerçek kişinin tahsis hakkını annesi, babası, eşi <strong>ve</strong>ya çocuğu/çocukları ile<br />
birlikte kurduğu şirkete <strong>ve</strong>ya annesi, babası, eşi <strong>ve</strong>ya çocuğu/çocukları tarafından kurulmuş<br />
şirkete devretmesi durumunda il tahsis ücreti alınmaz. Ancak tahsis hakkını annesi, babası<br />
eşi <strong>ve</strong>ya çocuğu dışında kişilerle kurduğu şirkete devrederse ilk tahsis ücreti alınır.<br />
Tahsis sahibi gerçek kişi ile bu kişinin annesi, babası, eşi <strong>ve</strong>ya çocuğu/çocukları tarafından<br />
kurulmuş şirket ortak olursa ilk tahsis ücreti alınmaz.<br />
Tahsis sahibi ticari şirket ortaklarından birinin <strong>ve</strong>ya birkaçının hissedar sayısı aynı kalmak<br />
koşuluyla tahsis hakkını devretmesi durumunda ilk tahsis ücreti alınmaz.<br />
Tahsis sahibi ticari şirkete ortak alınarak hissedar sayının artırılması durumlarında her ortak<br />
için ayrı olmak üzere ilk tahsis ücreti alınır.<br />
Ticari şirket bünyesindeki hissedar değişikliği hariç; ortaklaşa tahsis sahibi olanlardan,<br />
herhangi biri <strong>ve</strong>ya birkaçı ortaklıktan ayrıldığında ilk tahsis ücreti alınmaz.<br />
Tahsis sahibi ticari şirketin isim <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya nev’ i değiştirmesi <strong>ve</strong>ya tahsis sahibi adi şirketin<br />
isim değiştirmesi durumlarında ilk tahsis ücreti alınmaz.<br />
Adi şirket şeklinde faaliyet gösteren tahsis sahibi gerçek kişilerin ticari şirket kurmaları<br />
durumunda ilk tahsis ücreti alınmaz.<br />
Tahsis hakkını devralan <strong>ve</strong>ya tahsis hakkı sahibi ile ortak olan kişilerde Bakanlık<br />
Yönetmeliğinde <strong>ve</strong> bu Yönetmelikte yazılı nitelikleri taşımaları <strong>ve</strong> tahsis şartlarına<br />
uygunlukları aranır.<br />
Belediye’ ye aylık tahsis ücreti <strong>ve</strong> belediye payı borcu olanlar, teminatı eksik olanlar, haldeki<br />
faaliyetleri nedeniyle Belediye dışındaki kamu kurumlarına borcu olanlar <strong>ve</strong> haldeki<br />
faaliyetleri nedeniyle kamu kurumu dışındaki kişilere borçlu olduğu kesinleşmiş icra takibi ile<br />
sabit olanlar tahsis hakkını devredemez, ortak alamaz <strong>ve</strong> ortak giremezler.<br />
Devir <strong>ve</strong> ortaklık işlemleri için tarafların müracaat ettikleri tarihten başlamak üzere on beş<br />
(15) gün süreyle, devir eden <strong>ve</strong>ya ortak alan tahsis sahibi <strong>Hal</strong> dahilindeki ilan panosunda<br />
ilan edilir.<br />
Devir Ücreti-Ortaklık Ücreti
Madde 17-Bu yönetmeliğe uygun olarak tahsis devralanlardan <strong>ve</strong>ya tahsis sahibi ile ortak<br />
olanlardan alınacak ücretler her yıl Belediye Meclisince belirlenir.<br />
Tahsisin İptali<br />
Madde 18-Aşağıdaki durumlarda Belediyece yapılan işyeri tahsisi Belediye Encümeni kararı<br />
ile iptal edilir:<br />
a) Tahsis sahiplerinin gerekli nitelikleri taşımadıklarının sonradan anlaşılması,<br />
b) Tahsis sahiplerinin taşıması gerekli olan niteliklerden herhangi birini kaybettiklerinin<br />
belirlenmesi,<br />
c) Bakanlık Yönetmeliğinde belirtilen hal yasaklarına uymamayı alışkanlık haline<br />
getirdiklerinin Hakem Kurulu kararı ile tespit edilmesi,<br />
d) Bu Yönetmeliğin 15. maddesinde belirtilen asgari mal satış miktarından daha az satış<br />
yapıldığının tespit edilmesi,<br />
e) Yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> piyasasında darlık yaratmak, fiyatların yükselmesine sebebiyet<br />
<strong>ve</strong>rmek <strong>ve</strong>ya fiyatların düşmesine engel olmak için malların belli ellerde toplanması,<br />
satışından kaçınılması, stok edilmesi, yok edilmesi, bu amaçla propaganda yapılması <strong>ve</strong>ya<br />
benzeri davranışlarda bulunulması suretiyle serbest rekabetin engellenmesi,<br />
f) Toptancı haldeki satış yerinin kabul edilebilir zorunlu bir sebep olmaksızın on beş günden<br />
fazla kapatıldığının <strong>Hal</strong> Müdürlüğü Tahsisat Şefi, <strong>Hal</strong> Müdürlüğü İdari İşler Şefi <strong>ve</strong> hazır<br />
bulunan <strong>Hal</strong> Hakem Heyeti üyelerinden bir kişinin oluşturduğu heyetçe düzenlenmiş <strong>ve</strong> <strong>Hal</strong><br />
Müdürünce onanmış tutanakla belirlenmesi.<br />
g) Ödenmemiş belediye payı miktarının, o yıldaki teminat miktarından fazla olması.<br />
İlgililer kararın tebliğ tarihinden itibaren haldeki yerlerini otuz gün içerisinde tahliye etmeye<br />
mecburdurlar. Bu süre sonunda tahliye edilmeyen yerler belediye zabıtasınca tahliye edilir.<br />
Tahsis ortaklarından herhangi birisinin tahsis sahibinde aranan şartlardan herhangi birisini<br />
kaybetmesi durumunda işyeri tahsisi diğer ortak <strong>ve</strong>ya ortaklar adına devam eder.<br />
Hak Kaybı <strong>ve</strong> Terk <strong>Hal</strong>indeki Sorumluluklar<br />
Madde 19-Kendilerine işyeri tahsisi yapılmış olan satıcıların, Bakanlık Yönetmeliğinin 27.<br />
maddesinde <strong>ve</strong> bu Yönetmeliğin 8. maddesinde belirtilen niteliklerden birini kaybetmeleri<br />
halinde durumu en geç bir ay içerisinde <strong>Hal</strong> Müdürlüğü’ne yazı ile bildirmeleri gereklidir.<br />
Satış yerini kendiliğinden boşaltan <strong>ve</strong>ya Belediye Encümeni kararıyla tahsis hakkı iptal edilen<br />
satıcıların teminatı, <strong>Hal</strong> Müdürlüğü’nce; bunların Belediyeye <strong>ve</strong> üreticilere herhangi bir<br />
borçlarının olmadığı tespit edildikten sonra iade edilir.<br />
ÜÇÜNCÜ KISIM<br />
Toptancı <strong>Hal</strong>in Yönetim <strong>ve</strong> İşleyişi<br />
Madde 20-Ziraat Odasından alacakları belge ile üretici olduklarını ispatlayanlar, kendi<br />
mallarından kaç çeşit olursa olsun kilo ile satılanlarda toplam 1000 kilograma kadar<br />
olanlarını, bağ ile satılanlarda toplam 500 bağa kadar olanlarını, adet ile satılanlarda toplam<br />
500 adede kadar olanlarını toptancı hale giriş yapmadan üretici pazarında <strong>ve</strong>ya semt<br />
pazarında perakende olarak satabilirler.<br />
Madde 21-Toptancı halde kendisine satış yeri tahsis edilen komisyoncuların, ihracat hariç,<br />
hal dışında bizzat kendi adlarına <strong>ve</strong>ya başka birisiyle ortaklaşa toptan <strong>ve</strong> perakende satış<br />
yapmaları yasaktır.<br />
Madde 22-Yeşillikçilerin <strong>Hal</strong> Müdürlüğü’nce belirlenen yerlerin haricinde satış yapmaları<br />
yasaktır. Yeşillikçilerden Belediye Meclisinin her bir m2 için belirlediği tutar esas alınarak<br />
aylık tahsis ücreti <strong>ve</strong> satış bedelinden belediye payı alınır.<br />
<strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> satış yerlerinde yeşillik satılması yasaktır.<br />
Madde 23-Satıcılar istihdam ettikleri kişilerin yapacakları işlemlerden <strong>ve</strong> eylemlerden<br />
(istihdam edenin genel sorumluluğu saklı kalmak koşuluyla) <strong>Hal</strong> Müdürlüğü’ne karşı
sorumludurlar. Satıcılar, istihdam edecekleri kimselerin listesini <strong>Hal</strong> Müdürlüğü’ne <strong>ve</strong> <strong>Hal</strong><br />
Müdürlüğü bölgesindeki emniyet görevlisine nüfus cüzdanı sureti, ikametgah senedi <strong>ve</strong> adli<br />
sicil kaydı ile birlikte ibraz ederler. İstihdam edilenlere fotoğraflı çalışma kartı <strong>ve</strong>rilir.<br />
Madde 24-Satıcılar tarafından istihdam edilenlerin emniyet <strong>ve</strong> belediye tembih <strong>ve</strong><br />
yasaklarına aykırı hareketleri görüldüğünde çalışma kartları geri alınır <strong>ve</strong> halde<br />
çalıştırılmazlar.<br />
Madde 25-Satıcılar, faturalarını başkalarına <strong>ve</strong>rmek suretiyle kendi yerlerinde <strong>ve</strong> kendi<br />
adlarına mal sattıramazlar. Aksine hareket edenler hakkında 1608 sayılı Kanuna göre işlem<br />
yapılır.<br />
Madde 26-Genel <strong>ve</strong> resmi tatil günlerinde halin açık olup olmayacağı <strong>ve</strong> halin açılış/kapanış<br />
saatleri mevsime <strong>ve</strong> günün şartlarına göre <strong>Hal</strong> Müdürlüğünce belirlenir. Belirlenen<br />
açılış/kapanış saatleri dışında mal çıkışı yapılamaz.<br />
Madde 27-Satış yeri olarak tahsis edilen yerlerin dışına mal konulması, sergilenmesi <strong>ve</strong> her<br />
ne suretle olursa olsun işgali yasaktır. <strong>Hal</strong>e gelen malların <strong>ve</strong> boş kasaların muntazam<br />
şekilde istif edilmesi mecburidir.<br />
Boş kasaların, konulmasına izin <strong>ve</strong>rilen alanların dışında tutulması yasaktır.<br />
Bu yasaklara uymayanlar hakkında 1608 sayılı Kanuna göre işlem yapılır.<br />
Madde 28-Toptancı halde satış izni <strong>ve</strong>rilenler kendilerine gönderilen malları iyi bir şekilde<br />
muhafazaya, tartı <strong>ve</strong> satışlarda herhangi bir yolsuzluğa meydan <strong>ve</strong>rmeyecek şekilde hareket<br />
etmeye, üreticiyi zarardan korumak için gerekli tedbirleri almaya, kalitesine göre layık<br />
olduğu değeri bulmasını temin edecek şekilde hareket etmeye mecburdurlar.<br />
Satışa sunulamayacak (çürük <strong>ve</strong>ya bozuk) durumdaki mallar Muayene Heyetine muayene<br />
ettirilir. Muayene sonunda sağlığa zararlı olmadığı tespit edilen malların satışına izin <strong>ve</strong>rilir;<br />
sağlığa zararlı olanlar imha edilir. Her iki durumda da üç nüsha olarak düzenlenecek<br />
tutanağın bir nüshası satıcıya, bir nüshası üreticiye <strong>ve</strong>rilir; bir nüshası da <strong>Hal</strong> Müdürlüğü’nde<br />
muhafaza edilir. Ayrıca, cari hesap defterine imha edilen mala ilişkin bilgiler kaydedilir.<br />
İmha edilmesine karar <strong>ve</strong>rilen mallar Belediye Meclisinin belirleyeceği imha ücreti<br />
mukabilinde <strong>Hal</strong> Müdürlüğü’nce nakledilir.<br />
Muayene Heyeti, Belediye Encümeni tarafından seçilen <strong>Hal</strong> Hakem Heyetindeki üye, <strong>Hal</strong><br />
Müdürünün görevlendireceği bir hal zabıta memuru ile Başkanlık makamınca<br />
görevlendirilen <strong>ve</strong> Belediyede çalışan konunun uzmanı bir memurdan oluşur.<br />
Muayene Heyetinin <strong>ve</strong>receği rapor <strong>Hal</strong> Müdürü tarafından onanır.<br />
Madde 29-Satıcılar, kendilerine gönderilen her parti mal için satış sonucunu <strong>ve</strong> satış bedelini<br />
beş iş günü içinde üreticiye göndermeye mecburdurlar. Gelen mal defterinde <strong>ve</strong> mal<br />
teslimat fişinde adı yazılı olan kişi adına fatura düzenlenir <strong>ve</strong> bu kişiye ödeme yapılır. Bunun<br />
dışındaki ödemelerden satıcı sorumludur. Beş iş günü içerisinde mal bedeli üreticiye<br />
gönderilmediği taktirde, üreticinin başvurusu üzerine mal bedeli satıcının teminatından<br />
ödenir.<br />
Mal karşılığında çek <strong>ve</strong>ya bono (senet) <strong>ve</strong>rilmesi halinde mal bedelinin ödendiği kabul edilir.<br />
Madde 30-Satış faturalarının üzerinde yapılacak silinti, kazıntı <strong>ve</strong> değişikliklerden <strong>ve</strong>ya satış<br />
faturaları <strong>ve</strong> üretici faturalarının eksik, geç <strong>ve</strong>ya yanlış tahakkuk ettirilmesinden <strong>ve</strong>ya fatura<br />
dip koçanında bulunan üçüncü suretin kaybından satıcılar sorumludur. Mal alanlardan <strong>ve</strong>ya<br />
üreticilerden şikayet gelmese bile yapılacak kontrolde satış faturası <strong>ve</strong>ya üretici faturasının<br />
eksik , geç <strong>ve</strong>ya yanlış tahakkuk ettirildiği <strong>ve</strong>ya fatura dip koçanında bulunan üçüncü<br />
suretin kaybolduğu <strong>ve</strong>ya mal giriş kayıtları ile faturalı çıkış kayıtlarının birbirini tutmadığı<br />
tespit edildiğinde 1608 sayılı Kanuna göre işlem yapılır <strong>ve</strong> suç oluşturan eylemler ilgili<br />
kurumlara ihbar edilir.<br />
Madde 31-Satıcılar, tutmakla yükümlü oldukları defterleri kontrol için talep edildiğinde <strong>Hal</strong><br />
Müdürlüğü’ne <strong>ve</strong>rmeye mecburdurlar. Talep edilen defterleri <strong>ve</strong>rmeyenler hakkında 1608<br />
sayılı Kanuna göre işlem yapılır.
Madde 32-<strong>Hal</strong>de satılan malların faturasız çıkarılması <strong>ve</strong>ya bu yola teşebbüs edilmesi<br />
yasaktır. Aksine hareket edildiğinde 552 sayılı Kanun Hükmünde Kararname, Bakanlık<br />
Yönetmeliği <strong>ve</strong> 1608 sayılı Kanun hükümleri uyarınca işlem yapılır.<br />
Madde 33-<strong>Hal</strong>deki bostan satış yerleri 1 Mayıs ile 31 Ekim tarihleri arasında açılır. Bu tarihler<br />
arasında sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> satış yerlerinde kasalarda satılan kokulu sera kavunu hariç kavun<br />
<strong>ve</strong> karpuz satılamaz. Aksine hareket edenler hakkında 1608 sayılı Kanuna göre işlem yapılır.<br />
Kavun <strong>ve</strong> karpuz satıcıları 31 Ekim ile 1 Mayıs tarihleri dışında satış yerlerini depo olarak<br />
kullanırlarsa aylık tahsis ücretini tam, boş tutarlarsa yarım olarak öderler.<br />
Madde 34-Satışa sunulan malın kabı üzerine markanın, kap darasının, malın miktar, cins <strong>ve</strong><br />
çeşidinin doğru <strong>ve</strong> okunaklı olarak yazılması zorunludur. Bundan dolayı satıcılar <strong>ve</strong> üreticiler<br />
müştereken sorumludurlar.<br />
<strong>Hal</strong> Hakem Heyeti, kapların yapıldığı malzemenin cinsini, kapların boyutlarını, ağırlığını<br />
belirlemeye yetkilidir.<br />
Satışa arz edilen malların darasının tam olarak düşülmesi mecburidir. Tartımdan dolayı<br />
üreticiler ile satıcılar arasında çıkabilecek anlaşmazlıklarda <strong>Hal</strong> Müdürlüğü kantarındaki<br />
tartım esastır. Tartımın yapılabilmesi için satın alınan malın hal dışına çıkmamış <strong>ve</strong> istifinin<br />
bozulmamış olması gerekir. Malların konulduğu kapların darasının düşülmesinde kiraz,<br />
vişne, çilek, üzüm, şeftali, incir gibi mallar hariç kap boşaltılarak tartım yapılır.<br />
Eksik tartım yapanlar <strong>ve</strong>ya daraları tam olarak düşmeyenler hakkında 1608 sayılı Kanuna<br />
göre işlem yapılır.<br />
Madde 35-<strong>Hal</strong>de mal alım satımlarında hileli usul <strong>ve</strong> yollara başvurulması yasaktır.<br />
Satışa sunulan her malın alt <strong>ve</strong> üst kısımlarının aynı standartta olması gerekir. Dökme<br />
satışlarda da (kavun <strong>ve</strong> karpuz dahil) standarda uygunluk esastır.<br />
Alt <strong>ve</strong> üst kısımları aynı standartta olmayan malları aynı standartta mal gibi kasten satanlar<br />
<strong>ve</strong>ya sattıranlar hakkında 1608 sayılı Kanun hükümleri uyarınca işlem yapılır.<br />
Kiraz, vişne, çilek, üzüm, şeftali, incir gibi el teması ile bozulacak <strong>ve</strong> altlarına bakılarak satın<br />
alınması imkanı olmayan malların satışında kapların üzerindeki numune satış fiyatına esas<br />
teşkil eder.<br />
Alıcılar, alt <strong>ve</strong> üst kısımları aynı standartta olmayan mallar için malın istifinin bozulmaması<br />
şartıyla tesbit yaptırmak üzere aynı gün mesai saatleri içerisinde <strong>Hal</strong> Müdürlüğü’ne<br />
başvurabilirler. Alıcı haklı ise, malın iadesine <strong>ve</strong>ya bedelinin indirilmesine karar <strong>ve</strong>rilir. Satış<br />
faturası <strong>ve</strong> dip koçanında düzeltme yapılmakla beraber satıcı hakkında 1608 sayılı Kanun<br />
hükümleri uyarınca işlem yapılır.<br />
Madde 36-Kilo ile yapılan satışlarda 100 kg, tane ile yapılan satışlarda 150 adet, bağ ile<br />
yapılan satışlarda 50 bağ miktarındaki yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> <strong>ve</strong>ya bu miktarları içine alabilen<br />
dolu çuval, sandık, kasa vb. kap <strong>ve</strong>ya kaplar toptan satış birimi sayılır. Kap <strong>ve</strong> ambalaj<br />
içerisinde hale getirilen malların <strong>Hal</strong> Müdürlüğü’nün izni alınmaksızın satış yerlerine<br />
dökülerek satılması yasaktır.<br />
Büyük kaplarla hale getirilen malların; <strong>Hal</strong> Müdürlüğü’nün izni ile, belirlenen satış biriminin<br />
¼’ünden az olmamaları koşuluyla, küçük kaplara bölünerek satışı yapılabilir.<br />
Madde 37-<strong>Hal</strong>de satışa sunulan ambalajlı malların satışı net ağırlıklarına göre yapılır. Kap<br />
bedeli günün piyasa değeri üzerinden komisyoncu tarafından depozito olarak tahsil edilir.<br />
Alıcı tarafından kabın bozulmamış olarak emanet fişi ile birlikte iade edilmesi halinde kap<br />
bedeli geri ödenir. Boş kaplara ait emanet fişleri alıcı tarafından kaybedildiği taktirde, alıcıya<br />
kapların teslimi tarihinden itibaren yedi gün süre <strong>ve</strong>rilir. Bu süre sonunda kap bedeli alıcıya<br />
ödenir. Alıcı dışında emanet fişlerini ibraz eden kişiye kap bedeli ödenmez.<br />
Madde 38-Üreticilere ait boş kapların kaybından satıcılar sorumludur. Satıcılar, boş kapları<br />
yedi günlük depozito süresinin bitiminden başlamak üzere 15 gün içerisinde iade etmek<br />
<strong>ve</strong>ya günün piyasa değeri üzerinden kesilen depozito bedelini ödemek zorundadırlar. Aksi<br />
taktirde <strong>Hal</strong> Hakem Kurulu tarafından tespit edilen zararı öderler. Zarar, satıcı tarafından
ödenmediği taktirde, satıcının teminatından karşılanarak üreticiye ödenir.<br />
Satıcıların parseline mal getirmesi için üreticilere <strong>ve</strong>rdikleri <strong>ve</strong>ya üreticilere ait olan boş<br />
kapların boş kasa fişi karşılığında <strong>ve</strong>rilmesi <strong>ve</strong> alınması gerekli olup, boş kasa fişi karşılığında<br />
<strong>ve</strong>rilmeyen kapların tümü iade edilmemiş olsa dahi fatura tanziminde <strong>ve</strong>ya ödeme sırasında<br />
iade edilmeyen boş kasa bedeli tenzil edilemez.<br />
<strong>Hal</strong> Müdürlüğü boş kaplar için yer göstermeye <strong>ve</strong> bunları muhafaza etmeye mecbur değildir.<br />
Madde 39-Satıcılar, üretim masraflarına karşılık teamüle uygun olarak üreticilere avans<br />
<strong>ve</strong>rebilirler. Verilen avansın üreticinin imzası alınmak suretiyle cari hesap defterine<br />
kaydedilmesi <strong>ve</strong> üreticiye tediye fişi imzalattırılması mecburidir. Bu suretle avans alan<br />
üreticinin malını avans <strong>ve</strong>ren satıcı yerine başka bir satıcıya teslim etmesi durumunda avans<br />
<strong>ve</strong>ren satıcının başvurusu üzerine <strong>Hal</strong> Müdürlüğü bu alacağın tahsili konusunda tedbir alır.<br />
<strong>Hal</strong> Müdürlüğü, üreticinin mal götürdüğü satıcıya <strong>ve</strong> üreticiye konuyu tebliğ eder. Alacağın<br />
varlığı <strong>ve</strong>ya miktarı üzerinde uyuşmazlık mevcut ise <strong>Hal</strong> Hakem Kurulunun <strong>ve</strong>receği karara<br />
göre işlem yapılır.<br />
<strong>Hal</strong> Müdürlüğü’nce tebliğ edilecek ihbara rağmen alacağın ödenmemesi durumunda alacak ,<br />
mal teslim edilen satıcının teminatından kesilerek avans <strong>ve</strong>ren satıcıya ödenir.<br />
Madde 40-Satıcılar <strong>Hal</strong> Müdürlüğü’nün onayı olmadan satış yerlerinin iç <strong>ve</strong> dış kısımlarında<br />
değişiklik yapamayacakları gibi ilan, reklam vb. asamazlar. Satıcılar, satış yerini, tretuvarları<br />
<strong>ve</strong> mal konulan yerleri temiz tutmaya <strong>ve</strong> çöplerini (sebze-mey<strong>ve</strong> artığı vb.) bir bidonda<br />
biriktirmeye mecburdurlar. Aksi taktirde satıcı hakkında 1608 sayılı Kanun hükümleri<br />
uyarınca işlem yapılır.<br />
Madde 41-Belediye kadrolarında hangi statüde bulunursa bulunsun <strong>Hal</strong> Müdürlüğünde<br />
çalışanların, bu görevlerinin herhangi bir nedenle sona ermesinden itibaren iki yıl<br />
geçmedikçe, satıcılar <strong>ve</strong>ya satıcıların üye oldukları dernek, oda gibi kuruluşlar tarafından<br />
istihdam edilmeleri halinde, <strong>Hal</strong> dahilinde çalışmalarına izin <strong>ve</strong>rilmez.<br />
Madde 42-<strong>Hal</strong>e gelen malların vasıtalardan indirilmesi, hal dahilindeki satış yerlerine<br />
taşınması <strong>ve</strong> istifi satıcıların çalıştırdığı hamallar tarafından yapılır. Hamalların alacağı ücret<br />
<strong>Hal</strong> Hakem Kuruluna hamalları temsilen iki üyenin katılmasıyla oluşan kurul tarafından<br />
belirlenerek Belediye Encümeni’ne sunulur, onaylandıktan sonra geçerlilik kazanır.<br />
Madde 43-<strong>Hal</strong>e mal getiren <strong>ve</strong> halde satılan malları işyerlerine taşıyan kamyon, kamyonet,<br />
triportör vb. araçların sahipleri <strong>ve</strong> sürücüleri <strong>Hal</strong> Müdürlüğü <strong>ve</strong>ya görevli trafik memuru<br />
tarafından <strong>ve</strong>rilecek emirlere uymaya, gösterilecek yönleri izlemeye <strong>ve</strong> belirlenen yerlere<br />
park etmeye mecburdurlar. Aksine hareket edenler hakkında Karayolları Trafik Kanununda<br />
yazılı para cezaları <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nlik tedbirleri uygulanır.<br />
Madde 44-<strong>Hal</strong>e mal getiren vasıtaların boşaltma anına kadar geçen süredeki bekleme ücreti<br />
her yıl başında <strong>Hal</strong> hakem Heyetince belirlenerek Belediye Encümeni’ne sunulur,<br />
onaylandıktan sonra geçerlilik kazanır.<br />
Madde 45-<strong>Hal</strong>de satış izni <strong>ve</strong>rilmiş üreticilerin, üretici birliklerinin <strong>ve</strong> komisyoncuların satış<br />
yerlerinde bilfiil çalışmaları mecburidir. Bilfiil çalışılıp çalışılmadığı <strong>Hal</strong> Hakem Heyetinden bir<br />
üye, <strong>Hal</strong> Müdürlüğü Tahsis Şefi <strong>ve</strong> <strong>Hal</strong> Müdürlüğü İdari İşler Şefinden oluşan komisyon<br />
tarafından tespit edilir. Hastalanmaları durumunda hastalığın tam teşekküllü resmi bir sağlık<br />
kuruluşunun raporu ile belgelenmesi şarttır. Satış yeri sahibinin uzun süreli yatak tedavisi<br />
görmesi durumunda, <strong>Hal</strong> Müdürlüğü’ne bildirilmek <strong>ve</strong> izin almak şartıyla, sorumluluk satış<br />
yeri sahibine ait olmak üzere parselin idaresinin geçici olarak başka bir kişiye <strong>ve</strong>rilmesi<br />
mümkündür. Aksine hareket edenler için 1608 sayılı yasaya göre işlem yapılır.<br />
Madde 46-<strong>Hal</strong>de emniyet <strong>ve</strong> nizamı sağlamak <strong>Hal</strong> Müdürü ’nün görevidir. <strong>Hal</strong> Müdürü<br />
gerektiğinde emniyet <strong>ve</strong> nizamı sağlamak üzere kolluk kuv<strong>ve</strong>ti talep eder.<br />
Madde 47-<strong>Hal</strong> dahilinde huzur, asayiş <strong>ve</strong> emniyeti bozacak şekilde gürültü çıkarmak <strong>ve</strong><br />
benzeri hareketlerde bulunmak yasaktır. Aksine hareket edenler için kolluk kuv<strong>ve</strong>tlerine<br />
bildirimde bulunulur.
Madde 48-<strong>Hal</strong>de kendilerine satış yeri tahsis edilenler parsellerinde satışa arz ettikleri<br />
malları herhangi bir kimseye <strong>ve</strong>ya firmaya satmaktan kaçınamazlar; malları her kim namına<br />
olursa olsun ayıramaz <strong>ve</strong> saklayamazlar.<br />
Madde 49-<strong>Hal</strong>de görevli personele görevinden dolayı hiçbir şekilde müdahale edilemez.<br />
Bunlar hakkındaki şikayetler <strong>Hal</strong> Müdürü’ne yapılır.<br />
Madde 50-Parsellerde satılan malların sorumluluğu parsel sahibine aittir. Satış işlemi fatura<br />
tanzimi ile değil, malın alıcıya teslim edilmesiyle tamamlanır. Alıcılar satın aldıkları mal<br />
nakledecek vasıtayı buluncaya kadar parsel sahibi malı muhafazaya mecburdur. Nakil<br />
vasıtası bulununcaya kadar geçen süre içerisinde kaybolan <strong>ve</strong>ya çalınan mallardan parsel<br />
sahipleri sorumludur.<br />
DÖRDÜNCÜ KISIM<br />
Çeşitli Hükümler<br />
Madde 51- Toptancı halde hak sahibi olan satıcılar hangi sıfatla satış yaptıklarını (üreticiler,<br />
komisyoncular, kendi nam <strong>ve</strong> hesabına olmak üzere ticaret yapanlar) Yönetmeliğin yayımı<br />
tarihinden itibaren otuz gün içerisinde <strong>Hal</strong> Müdürlüğü’ne yazılı olarak bildirmek <strong>ve</strong> işyeri<br />
tabelalarında <strong>ve</strong> kullandıkları her türlü belgede gerekli değişiklikleri yapmak zorundadırlar.<br />
Bildirimde bulunmayanlar komisyoncu kabul edilecektir.<br />
Bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden sonra toptancı halde hak sahibi olacak satıcılar<br />
parsel kendisine teslim edilmeden önce hangi sıfatla satış yapacaklarını yazılı olarak <strong>Hal</strong><br />
Müdürlüğü’ne bildirmek zorundadırlar.<br />
Madde 52- İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 10.12.1998 tarih, 05.321 sayılı kararı ile<br />
kabul edilen İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Tarafından İşletilen Toptancı <strong>Hal</strong>de İşyeri<br />
Tahsisinin Usul <strong>ve</strong> Esasları Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.<br />
Madde 53-Bu Yönetmelik ilan edildiği tarihte yürürlüğe girer.<br />
Madde 54-Bu Yönetmelik hükümlerini İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı yürütür<br />
• Üretici Birlikler Tabi Olduklar Esaslar Hakkında Yönetmelik<br />
(Yayımlandığı R.G.: 15 Ocak 1997 tarih <strong>ve</strong> 22878 sayılıdır.)<br />
BİRİNCİ BÖLÜM<br />
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar<br />
Amaç <strong>ve</strong> Kapsam<br />
Madde 1- Bu Yönetmelik; 24/6/1995 tarihli <strong>ve</strong> 552 sayılı Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Ticaretinin<br />
Düzenlenmesi <strong>ve</strong> Toptancı <strong>Hal</strong>leri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki<br />
üretici birliklerinin taşıması gereken asgari nitelikleri, ilgilendirilecekleri toptancı hal <strong>ve</strong><br />
belediyeyi, yapacakları satışların tabi olacağı usul <strong>ve</strong> esaslar ile sorumluluklarını düzenlemek<br />
amacıyla hazırlanmıştır.<br />
Hukuki Dayanak<br />
Madde 2- Bu Yönetmelik 24/6/1995 tarihli <strong>ve</strong> 552 sayılı Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Ticaretinin<br />
Düzenlenmesi <strong>ve</strong> Toptancı <strong>Hal</strong>leri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 6 ncı<br />
maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.<br />
Tanımlar<br />
Madde 3- Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;<br />
a) Bakanlık: Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı'nı,
) Birlik: Yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> üreticileri tarafından kurulmuş kooperatifler ile bunların üst<br />
kuruluşlarını,<br />
c) Üretici: Ticaret konusu her türlü yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>yi üretenleri,<br />
d) Toptan Satış: Kilo ile yapılan satışlarda en az 100 kg, tane ile yapılan satışlarda en az<br />
150 adet, bağ ile yapılan satışlarda en az 50 adet, miktarındaki yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> satışını,<br />
e) Toptancı <strong>Hal</strong>: Yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin toptan alım <strong>ve</strong> satımının yapıldığı yerleri,<br />
f) Komisyoncu: Toptancı halde yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin toptan satışı amacıyla kendi adına,<br />
mü<strong>ve</strong>kkili hesabına komisyon esası üzerinden çalışan <strong>ve</strong> kendilerine işyeri tahsis edilen<br />
meslek mensuplarını, ifade eder.<br />
İKİNCİ BÖLÜM<br />
Üretici Birlikleri<br />
Üretici Birliklerinin Tanımı<br />
Madde 4- 552 sayılı Kanun Hükmünde Kararname 'nin uygulanmasında, ziraat odalarına<br />
kayıtlı yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> üreticisi en az 50 ortak tarafından 24/4/1969 tarihli <strong>ve</strong> 1163<br />
sayılı Kooperatifler Kanunu <strong>ve</strong>ya 30/4/1985 tarih <strong>ve</strong> 3186 sayılı Tarım Satış Kooperatifleri <strong>ve</strong><br />
Birliklerinin Kuruluşu Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair<br />
Kanun hükümlerine göre kurulmuş olan kooperatifler ile bunların oluşturdukları üst<br />
kuruluşlar üretici birlikleri olarak adlandırılır.<br />
Birlikler <strong>ve</strong> Ortaklarının Nitelikleri<br />
Madde 5- 3186 sayılı Kanuna göre kurulan kooperatiflerin ortaklarının ziraat odasına kayıtlı<br />
yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> üreticisi olmaları, ana sözleşmelerinde belirtilen diğer nitelikleri<br />
taşımaları, üretici birliklerinin ana sözleşmeleri uyarınca yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> üzerinde<br />
faaliyet göstermeleri gerekir.<br />
1163 sayılı Kanuna göre kurulan kooperatiflerin ortaklarının ziraat odasına kayıtlı yaş sebze<br />
<strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> üreticisi olmaları, bu ürünlerin ticaret <strong>ve</strong> komisyonculuğunu yapmamaları, üretici<br />
birliklerinin münhasıran kendi ortaklarının üretimi olan yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> üzerinde faaliyet<br />
göstermeleri yalnızca ortaklarıyla iş yapmaları <strong>ve</strong> bu fıkrada belirtilen hususların ana<br />
sözleşmelerinde de yer alması şarttır.<br />
Üretici birliklerine kayıtlı yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> üreticilerinin, yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> üretimi<br />
faaliyetlerine devam ettiklerine dair ziraat odasından alınmış üretici belgelerini her yıl birliğe<br />
ibraz etmeleri gerekir.<br />
Birliklerin İlgili Bulundukları Toptancı <strong>Hal</strong>lerinin Tespiti<br />
Madde 6- Üretici birlikleri ilke olarak birlik merkezine en yakın belediye toptancı halleriyle<br />
ilgilendirilirler. Hangi birliklerin hangi toptancı hal ile ilgilendirileceği üretim bölgesinin<br />
konumu, ulaşım imkanları <strong>ve</strong> hal kapasiteleri gibi hususlar göz önünde tutularak birlik<br />
merkezinin bulunduğu yerdeki Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret İl Müdürlüğünün önerisiyle Valilikçe<br />
kararlaştırılır.<br />
Bir ilin sınırlarını aşan üretim bölgelerinde üretim yapan birliklerin ilgilendirilecekleri haller<br />
ilgili valiliklerin görüşleri de değerlendirilerek Bakanlıkça kararlaştırılır.<br />
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM<br />
Çeşitli Hükümler<br />
Yasak İşlemler <strong>ve</strong> Yükümlülükler<br />
Madde 7- Birlikler, belediye sınırları <strong>ve</strong> mücavir alanlar içerisinde ancak gerçek usulde <strong>ve</strong>rgi<br />
mükellefi olan perakendecilere toptancı halleri dışında toptan yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> satışı<br />
yapabilirler.<br />
Birlikler, hal dışında gerçek usuldeki <strong>ve</strong>rgi mükellefi olan perakendecilere yaptıkları satışları,
satış işleminin yapıldığı günü izleyen işgücü sonuna kadar satılan malın cins, kalite, miktar<br />
<strong>ve</strong> fiyatını belirterek ilgili oldukları toptancı hale bildirmek <strong>ve</strong> kaydettirmek zorundadırlar.<br />
Toptancı hallerinde üretici birlikleri kendi ürettikleri yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>yi hal dışına toptan<br />
olarak ancak kendileri satabilirler, bu malları hal içindeki üreticilere <strong>ve</strong> komisyonculara<br />
satamayacakları gibi onlardan yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> satın alamazlar.<br />
Toptancı hallerinde işyeri tahsis edilmiş bulunan üretici birlikleri, ortak olmayan üreticiler<br />
tarafından satılmak üzere kendilerine teslim edilmiş ya da gönderilmiş yaş sebze <strong>ve</strong><br />
mey<strong>ve</strong>leri komisyoncu sıfatıyla alıp onlar hesabına satamazlar.<br />
Tedbirler<br />
Madde 8- Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen nitelikleri taşımadıkları <strong>ve</strong>ya<br />
sonradan kaybettikleri ya da 7 nci madde hükmüne aykırı hareket ettikleri tespit edilen<br />
üretici birliklerinin tahsisleri, 552 sayılı Kanun Hükmünde Kararname 'nin 23 üncü<br />
maddesine göre iptal edilir.<br />
Ayrıca 552 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine aykırı hareket eden üretici<br />
birlikleri <strong>ve</strong> ilgilileri hakkında 3/11/1995 tarihli <strong>ve</strong> 4128 sayılı Kanunla bu Kanun Hükmünde<br />
Kararname 'ye eklenen 26/A maddesinde belirtilen ceza <strong>ve</strong> tedbirler uygulanır.<br />
Yürürlük<br />
Madde 9- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.<br />
Yürütme<br />
Madde 10- Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Bakanı yürütür.<br />
• Toptancı <strong>Hal</strong> Hakem Kurulları Yönetmeliği<br />
(Yayımlandığı R.G.: 26 Ağustos 1998 tarih <strong>ve</strong> 23445 Mükerrer sayılıdır.)<br />
BİRİNCİ BÖLÜM<br />
Amaç, Dayanak, Tanımlar<br />
Amaç<br />
Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı; toptancı hallerinde 552 sayılı Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong><br />
Ticaretinin Düzenlenmesi <strong>ve</strong> Toptancı <strong>Hal</strong>leri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname <strong>ve</strong><br />
4367 sayılı Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Ticaretinin Düzenlenmesi <strong>ve</strong> Toptancı <strong>Hal</strong>leri Hakkında<br />
Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Kanun 'la <strong>ve</strong>rilmiş<br />
bulunan görevleri yapmak <strong>ve</strong> yetkileri kullanmak, üreticiler, üretici birlikleri, komisyoncular,<br />
kendi nam <strong>ve</strong> hesaplarına yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> ticareti ile iştigal eden gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişiler,<br />
halden mal satın alanlar ile hal müdürlükleri arasında ortaya çıkan anlaşmazlıkları<br />
çözümlemek <strong>ve</strong> kendisine intikal eden konularda görüş bildirmek üzere oluşturulan hakem<br />
kurullarının; seçimine, görevlerine, yetkilerine, çalışma usul <strong>ve</strong> esasları ile kurul üyelerine<br />
ödenecek huzur haklarına, kurulan karar <strong>ve</strong>rme <strong>ve</strong> kurul kararlarına karşı yapılacak<br />
itirazların şekil <strong>ve</strong> sürelerine ilişkin hususları düzenlemektir.<br />
Kapsam<br />
Madde 2- Bu Yönetmelik, toptancı hal hakem kurullarının kuruluşunu, üyelik şartlarını,<br />
görev <strong>ve</strong> yetkileri ile çalışma usul <strong>ve</strong> esaslarını kapsar.<br />
Dayanak<br />
Madde 3- Bu Yönetmelik, 24/6/1995 tarihli <strong>ve</strong> 552 sayılı Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Ticaretinin
Düzenlenmesi <strong>ve</strong> Toptancı <strong>Hal</strong>leri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 11/6/1998<br />
tarihli <strong>ve</strong> 4367 sayılı Kanunla değişik 20 nci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.<br />
Tanımlar<br />
Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen;<br />
Bakanlık: Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı'nı,<br />
Kurul: Toptancı <strong>Hal</strong> Hakem Kurulu'nu,<br />
Tahsis Sahipleri : Toptancı halde yer tahsis olunan üretici, üretici birliği, komisyoncu <strong>ve</strong><br />
kendi nam <strong>ve</strong> hesaplarına yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> toptan ticareti ile iştigal eden gerçek <strong>ve</strong> tüzel<br />
kişileri,<br />
Başkan: Toptancı hal hakem kurulu başkanını,<br />
Üye: Toptancı hal hakem kurulu üyelerini,<br />
Mal: Her türlü yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>yi,<br />
Çiftçilik Belgesi: Ziraat Odalarınca üreticilere <strong>ve</strong>rilmiş belgeyi,<br />
ifade eder.<br />
İKİNCİ BÖLÜM<br />
Kuruluş, Üyelik Şartları, Görevler<br />
Kuruluş<br />
Madde 5- Toptancı hal hakem kurulu, Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret İl Müdürü 'nün <strong>ve</strong>ya<br />
görevlendireceği bir memurun başkanlığında, o yerde bulunan;<br />
a) <strong>Hal</strong> müdürü dışındaki belediye personeli arasından belediye encümenince görevlendirilen,<br />
konunun uzmanı bir memur,<br />
b) Ziraat odası yönetim kurulunca, odaya kayıtlı yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> üreticileri arasından<br />
seçilen bir üretici,<br />
c) Ticaret odası yönetim kurulu tarafından seçilen öncelikle yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> ticaretiyle<br />
uğraşan, odaya kayıtlı bir tacir,<br />
d) Toptancı halde komisyoncu olarak çalışanların üye olduğu dernek <strong>ve</strong>ya oda yönetim<br />
kurulunca kendi üyeleri arasından iki yıl için seçilmiş bir komisyoncu,<br />
e) Vali <strong>ve</strong>ya kaymakam tarafından o yerdeki en fazla üyeye sahip tüketici örgütü olduğu<br />
bildirilen tüketici örgütü yönetim kurulunca kendi üyeleri arasından seçilen bir tüketici,<br />
olmak üzere başkan dahil altı kişidir.<br />
Asıl üyelerle beraber yedekler de belirlenir.<br />
Özel toptancı hallerde, hal işletmecisi <strong>ve</strong>ya temsilcisi de üye olarak<br />
kurulda yer alır.<br />
Hakem kuruluna, o yerde yukarıda sayılan oda, dernek <strong>ve</strong>ya tüketici örgütü<br />
bulunmamasından dolayı üye seçilememesi halinde, boş kalan üyelikler, belediye<br />
encümenince doğrudan atama yapılarak doldurulur.<br />
Bu kuruluşların o yerde kurulup kendi üyelerini seçmeleri halinde, belediye encümeninin<br />
atadığı üyelerin görevi sona erer.<br />
Başkan <strong>ve</strong> (d) bendine göre seçilen üye hariç, üyelerin görev süresi bir yıldır. Aynı kişi en<br />
fazla üç yıl üst üste görevlendirilebilir <strong>ve</strong>ya seçilebilir.<br />
Üyelerde Aranacak Nitelikler<br />
Madde 6- Hakem kurulu üyelerinin aşağıdaki nitelikleri taşımaları gereklidir:<br />
a) T.C. vatandaşı olmak,<br />
b) 18 yaşından küçük, 65 yaşından büyük olmamak,<br />
c) Affa uğramış olsalar bile, basit <strong>ve</strong> nitelikli zimmet, irtikap, rüş<strong>ve</strong>t, hırsızlık, dolandırıcılık,<br />
sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı <strong>ve</strong>ya şeref <strong>ve</strong> haysiyeti kırıcı
ir suçtan ya da kaçakçılık, resmi ihale <strong>ve</strong> alım satımlara fesat karıştırma suçlarından dolayı<br />
hükümlü bulunmamak,<br />
d) Kamu haklarından mahrum bulunmamak,<br />
e) Görevini devamlı yapmasına engel akıl hastalığı bulunmamak,<br />
f) En az ilkokul mezunu olmak.<br />
Bu nitelikleri taşımadıkları <strong>ve</strong>ya kaybettikleri, ya da bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinde<br />
belirtilen zorunluluğa uymadıkları anlaşılanların görevleri kendiliğinden sona erer.<br />
Hakem Kurulunun Görevleri<br />
Madde 7- Bu Yönetmeliğin 1 inci maddesinde belirtilen amaçları gerçekleştirmek üzere<br />
hakem kurulu aşağıda sayılan görevleri yapar.<br />
A) 552 sayılı Kanun Hükmünde Kararname Kapsamında Verilen Görevler<br />
a) Yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> taşıyan her türlü nakil vasıtaları ile ilgili olarak belediyece yapılan<br />
denetimler sırasında;<br />
1- Toptancı hal çıkış faturası bulunan malları taşıyan,<br />
2- Üretici pazarlarına gönderilmek üzere, üreticilerin kendi ürettikleri malları taşıyan,<br />
3- Fatura <strong>ve</strong>ya müstahsil makbuzu <strong>ve</strong> çiftçilik belgesi <strong>ve</strong> sevk irsaliyesi ile birlikte belli<br />
alıcılara satıldığı belirlenen malları taşıyan,<br />
4- Üretici birlikleri tarafından gerçek usulde <strong>ve</strong>rgi mükellefi olan perakendecilere satılmış<br />
bulunan malları taşıyan,<br />
5- Çiftçilik belgesine sahip üreticilerin kendi ürettikleri <strong>ve</strong> satışını belli bir yerde yapacaklarını<br />
belirttikleri malları taşıyan,<br />
6- Üreticiler tarafından belli bir toptancı haline satılmak üzere gönderildiği belgelenen<br />
malları taşıyan,<br />
7- İhraç edilecek malları taşıyan,<br />
8- Salça, konser<strong>ve</strong>, mey<strong>ve</strong> suyu <strong>ve</strong> konsantresi gibi sınai üretimde kullanılmak üzere bu<br />
işletmelerce satın alınan yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>leri taşıyan araçlar dışında kalan, geçerli bir<br />
belge olmaksızın belediye <strong>ve</strong> mücavir alanlar içerisinde yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin toptan<br />
alınarak sevk edildiği <strong>ve</strong>ya perakende satışa sunulduğu araçların tespit edilmesi halinde bu<br />
araçların trafik ruhsatnamelerinin alınarak 15 gün süre ile faaliyetten men edilmelerine<br />
karar <strong>ve</strong>rmek.<br />
b) Belediye sınırları <strong>ve</strong> mücavir alanlar içerisinde toptancı hal dışında malların toptan <strong>ve</strong>ya<br />
her ne şekilde olursa olsun toptancı halden geçirilmeden perakende satışa sunulması<br />
durumunda, malların toptancı hale giriş <strong>ve</strong> satış işlemlerinin usul <strong>ve</strong> esaslarını belirlemek,<br />
c) Yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> ticaretinde; gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişilerin yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong><br />
piyasasında darlık yaratmak, fiyatların yükselmesine sebebiyet <strong>ve</strong>rmek <strong>ve</strong>ya düşmesine<br />
engel olmak için, malların belli ellerde toplanması, satışından kaçınılması, stok edilmesi, yok<br />
edilmesi <strong>ve</strong> bu amaçla propaganda yapılması <strong>ve</strong>ya benzeri davranışlarda bulunulması<br />
suretiyle serbest rekabetin engellenmesi eylemlerini tespit etmek <strong>ve</strong> bunun sonucunda<br />
ilgililer hakkında para cezası ile birlikte hal dahilinde faaliyetten men kararı alınması için<br />
belediye encümenine öneride bulunmak,<br />
d) Toptancı hallerde uygulanan yasaklara uymamayı alışkanlık haline getiren tahsis<br />
sahiplerinin, bu eylemlerinin tespit edilerek, işyeri tahsislerinin iptali için belediye<br />
encümenine öneride bulunmak,<br />
e) Toptan satış birimi <strong>ve</strong> yöresel olanlar da dahil olmak üzere toptancı hallerde kullanılan<br />
toptan satış kaplarına ilişkin konularda ilke kararı alarak bu kararı, uygulanmak üzere hal<br />
müdürlüklerine bildirmek,<br />
f) Yukarıda belirtilenler dışında kalan <strong>ve</strong> mevzuatla hakem kuruluna <strong>ve</strong>rilen görevler<br />
arasında yer alan diğer konularda karar <strong>ve</strong>rmek.<br />
B) Toptancı <strong>Hal</strong>lerde Ortaya Çıkan Anlaşmazlıkları Çözümlemeye İlişkin Görevler:
a) Üreticiler, üretici birlikleri, komisyoncular, kendi nam <strong>ve</strong> hesabına yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong><br />
toptan ticareti yapan gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişilerle alıcılar arasında yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>nin tespit<br />
edilen kalite <strong>ve</strong> standartlara uygun olup olmadığına,<br />
b) Üreticiler ile komisyoncular arasındaki üretici malının teslim alınması, kalite <strong>ve</strong><br />
standardının korunması <strong>ve</strong> satışa sunulmasında gereken özenin gösterilip gösterilmediğine,<br />
c) Üreticiler ile komisyoncular arasında üretici malının satışından sonra, üretici alacağının<br />
zamanında gönderilip gönderilmediği, satışında yolsuzluk yapılıp yapılmadığı, avans, alacak<br />
<strong>ve</strong> borç konularındaki hesabın doğru olup olmadığına,<br />
d) Yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> kaplarının ağırlık, cins, adet <strong>ve</strong> sahipliğinin gerçeği yansıtıp<br />
yansıtmadığına,<br />
e) Toptancı hallerinde; tahsis sahipleri, üreticiler, üretici birlikleri, kendi nam <strong>ve</strong> hesabına<br />
toptan mal alıp satan gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişiler, alıcılar, taşıyıcılar <strong>ve</strong> nakliyeciler arasında<br />
ortaya çıkan tartı, kasa <strong>ve</strong> sandık bedeli, navlun <strong>ve</strong> taşıma ücretleriyle yaş sebze <strong>ve</strong><br />
mey<strong>ve</strong>nin niteliği <strong>ve</strong> fiyatına,<br />
f) <strong>Hal</strong> Müdürlüğü, hal personeli <strong>ve</strong> işletmecisinin uygulamaları ile toptancı hallerinin yönetim<br />
<strong>ve</strong> işleyişine,<br />
g) Yukarıda sayılanların dışında kalan <strong>ve</strong> satıcılara, alıcılara, hal işletmecisi ile hal<br />
müdürlüğüne, ilişkin konularda ortaya çıkan anlaşmazlıkları çözümlemek.<br />
C) Hakem Kuruluna İntikal Ettirilen Konularda Görüş Bildirmeye İlişkin Görevler:<br />
a) Toptancı hallerinin fiziki konumu, taşıt trafiği, açılış <strong>ve</strong> kapanış saatleri, uyulması gereken<br />
sağlık <strong>ve</strong> temizlik kuralları, halde çalışanların nitelikleri <strong>ve</strong> benzeri konularda hal<br />
müdürlüklerinin yaptığı başvurulara,<br />
b) Kamu kurum <strong>ve</strong>ya kuruluşlarıyla, kamu kurumu niteliğini haiz kurum <strong>ve</strong> kuruluşların yaş<br />
sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> ticaretiyle ilgili konulardaki müracaatlarına,<br />
c) Yukarıda sayılanların dışında kalan gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişiler tarafından hakem kuruluna<br />
intikal ettirilen çürük <strong>ve</strong>ya çürüme ihtimali bulunan mallar dahil yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> toptan<br />
ticaretine ilişkin diğer konulardaki başvurulara, İlişkin olarak görüşlerini bildirmek.<br />
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM<br />
Çalışma Usul <strong>ve</strong> Esasları<br />
Başvuru<br />
Madde 8- Uyuşmazlık konusunu içeren yazılı <strong>ve</strong> sözlü başvuru, ilgili belge <strong>ve</strong> kanıtlarıyla<br />
birlikte hakem kurulu bürosuna yapılır.<br />
Başvuru büro tarafından anında başkana bildirilir.<br />
Gündem<br />
Madde 9- Toplantı gündemi, başvurulardan i<strong>ve</strong>di çözümlenmesi gerekli olanların ön sıraya<br />
alınması ilkesine göre başkan tarafından düzenlenir.<br />
Ancak toplantı esnasında, toplantıya iştirak edenlerin oy çokluğu ile konunun önemine<br />
binaen gündem sırası değiştirilebilir <strong>ve</strong>ya gündeme yeni bir madde ila<strong>ve</strong> edilebilir.<br />
Toplantı Zamanı<br />
Madde 10- Toplantılar, başkanın çağrısı üzerine, çözümlenmesi i<strong>ve</strong>di sorunlarla ilgili<br />
başvurularda hemen yapılır.<br />
Bu çağrı, başkanın yokluğunda kurul üyeleri arasından daha önce başkan tarafından<br />
seçilmiş bulunan başkan <strong>ve</strong>kilince derhal yapılır.<br />
Olağan toplantılar, ayda en az bir kez <strong>ve</strong> gerektiğinde, gündemin iki gün önceden üyelere<br />
bildirilmesi şartıyla gerçekleştirilir.<br />
Toplantı Yeri
Madde 11- Toplantı yeri, toptancı hali içerisinde belediye <strong>ve</strong>ya hal işletmecisi tarafından<br />
hakem kuruluna ayrılmış yerdir.<br />
Toplantılara Katılma Zorunluluğu<br />
Madde 12- Kurul üyeleri toplantılara katılmak zorundadır. Özürsüz olarak birbirini izleyen<br />
beş toplantıya katılmayan <strong>ve</strong> özürlerini bir belge ile kanıtlamayan üyelerin üyelikleri düşer<br />
<strong>ve</strong> yerlerine bu Yönetmelik esaslarına göre yedekleri göre<strong>ve</strong> çağrılır.<br />
Toplantılara Katılmayacaklar<br />
Madde 13- Kurul başkan <strong>ve</strong> üyeleri, kendi usul <strong>ve</strong> füruundan biri ile üçüncü dereceye kadar<br />
(bu derece dahil) kan <strong>ve</strong> sıhri hısımlarının <strong>ve</strong> iş ilişkisi içinde bulundukları kişilerin taraf<br />
olduğu toplantılara katılamazlar. Bu toplantılara ilgili yedek üyeler katılır.<br />
Toplantı <strong>ve</strong> Karar Yeter Sayısı<br />
Madde 14- Hakem kurulu en az dört üye ile toplanır <strong>ve</strong> katılanların oy çokluğu ile karar<br />
<strong>ve</strong>rir.<br />
Üyeler çekimser oy kullanamazlar. Oyların eşit olması halinde başkanın oy kullandığı taraf<br />
çoğunlukta sayılır.<br />
Karar Süresi<br />
Madde 15- Anlaşmazlıklarla ilgili toplantılarda süre, konunun çözümünün i<strong>ve</strong>dilik derecesine<br />
göre belirlenir. Bu süre her halde iki günü geçemez.<br />
İ<strong>ve</strong>dilik arz etmeyen toplantılarda görüşülen konular ise en geç beş gün içinde karara<br />
bağlanır.<br />
Karar Tutanağı<br />
Madde 16- Toplantıda alınan kararlar toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanıp, bir<br />
tutanakla tespit edilerek mühürlendikten sonra üç nüsha olarak çoğaltılır.<br />
Tutanağın aslı karar defterine yapıştırıldıktan sonra köşeleri mühürlenir.<br />
Diğeri yazı işleri bürosunda saklanır. Bir diğer örneği de tebliğ <strong>ve</strong> ilan edilmek üzere hal<br />
müdürlüğüne <strong>ve</strong>rilir.<br />
İnceleme Şekli<br />
Madde 17- Kurul; kararlarını, hal içerisinde uyuşmazlık konusunu <strong>ve</strong> belgelerini doğrudan<br />
kontrol ederek, yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>yi görüp, ölçüp tartmak <strong>ve</strong>ya bu konulara ilişkin tutanak<br />
<strong>ve</strong> raporları değerlendirmek suretiyle alır.<br />
Kurul, üyelerinden bir ya da bir kaçını karar alma sürecine yardımcı olması amacıyla<br />
herhangi bir konuda görevlendirebilir.<br />
Kurul, gerektiğinde bilirkişi raporuna dayanarak karar <strong>ve</strong>rebilir.<br />
Bilgi <strong>ve</strong> Belge İsteme Yetkisi<br />
Madde 18- Kurul, uyuşmazlığa ilişkin konularla sınırlı olmak kaydıyla, hal müdürlükleri,<br />
belediyeler, tahsis sahipleri, laboratuarlar <strong>ve</strong> diğer ilgili kuruluşlardan yazıyla bilgi <strong>ve</strong> belge<br />
isteyebilir.<br />
Kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşları ile diğer ilgililer, hakem kurulunun bilgi<br />
isteme konusundaki bu taleplerini yerine getirmede yardımcı olurlar.<br />
İtiraz<br />
Madde 19- Hakem kurulu kararlarına taraflar kararın tebliğinden itibaren üç gün içinde itiraz<br />
edebilirler. İtiraz üzerine anlaşmazlık konusu yeniden görüşülür.
Hakem kurulunun ikinci kararına itiraz, belediye encümenine yapılır <strong>ve</strong> burada görüşülerek<br />
kesin karara bağlanır.<br />
Faaliyet Raporları<br />
Madde 20- Kurul çalışmaları ile ilgili olarak dört aylık dönemler itibarıyla faaliyet raporları<br />
hazırlanarak, bir örneği il sanayi <strong>ve</strong> ticaret müdürlüğüne bir örneği de ilgili belediye<br />
başkanlığına gönderilir.<br />
Raporların bir örneği de ilgili toptancı hal binasında uygun yerlerde ilan edilir.<br />
Bakanlığın Düzenleme Yetkisi<br />
Madde 21- Tutanak, karar <strong>ve</strong> rapor örnekleri ile yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> toptancı hallerindeki<br />
hakem kurullarıyla ilgili diğer konular Bakanlıkça yayımlanacak tebliğlerle düzenlenir.<br />
Yazı <strong>ve</strong> Tutanak İşleri<br />
Madde 22- Toptancı hal hakem kurulu başkanı, hal müdüründen gerekli sayıda personeli<br />
yazı <strong>ve</strong> tutanak işlerinde görevlendirmek üzere isteyebilir. <strong>Hal</strong> müdürü bu konudaki istekleri<br />
yerine getirmekle mükelleftir.<br />
Büro Tahsisi<br />
Madde 23- Toptancı hallerinde hakem kurullarının çalışmalarını yürütmek için gerekli yerler,<br />
ilgili belediyeler ya da özel hal sahipleri tarafından sağlanır.<br />
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM<br />
Çeşitli <strong>ve</strong> Son Hükümler<br />
Bakanlığın Denetim Yetkisi<br />
Madde 24- Bakanlık, toptancı hal hakem kurullarının çalışmalarını denetlemeye yetkilidir.<br />
Bakanlıkça denetim yetkisi tanınmış personele, hakem kurulu üyeleriyle hal müdürleri <strong>ve</strong><br />
diğer çalışanlar kolaylık göstermek, istedikleri defter <strong>ve</strong> belgeleri <strong>ve</strong>rmek zorundadırlar.<br />
Giderler<br />
Madde 25- Hakem kurullarının kuruluş, çalışma, demirbaş, kırtasiye, yakacak, yolluk, huzur<br />
hakkı <strong>ve</strong> benzeri diğer giderleri 552 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 4367 sayılı<br />
Kanunla değişik 20 nci maddesine göre Belediye Bütçesinden ödenir.<br />
Hakem kurulu üyelerine; toplantılara katılmış olmaları koşuluyla, ayda üç defadan fazla<br />
olmamak üzere katıldıkları her toplantı için 400 göstergenin memur aylıklarına uygulanan<br />
katsayı ile çarpımı sonucunda bulunacak miktarı geçmemek üzere belediye meclisince<br />
belirlenen <strong>ve</strong> vali <strong>ve</strong>ya kaymakam tarafından onaylanan miktarda hakkı huzur ücreti ödenir.<br />
Geçici Madde 1- Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesine göre kurulması öngörülen hakem<br />
kuruluna üye seçimi <strong>ve</strong> atama ile ilgili işlemlerle, bu Yönetmeliğin 23 üncü maddesine<br />
istinaden hakem kurullarının çalışmalarını yürütmeleri için belediye <strong>ve</strong>ya hal işletmecileri<br />
tarafından büro tahsis edilmesi işlemleri, Yönetmeliğin yayımını izleyen 1 (bir) aylık süre<br />
içerisinde ilgililer tarafından yerine getirilir.<br />
Yürürlük<br />
Madde 26- Sayıştay görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe<br />
girer.<br />
Yürütme<br />
Madde 27- Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Bakanı yürütür.
• <strong>Hal</strong> Zabıtası Teşkilatı Personelinin Çalışma Usul <strong>ve</strong> Esasları Hakkında<br />
Yönetmelik<br />
(Yayımlandığı R.G.: 11 eylül 1998 tarih <strong>ve</strong> 23460 sayılıdır.)<br />
Amaç <strong>ve</strong> Kapsam<br />
Madde 1- Toptancı hal kurulmuş bulunan büyükşehir belediyesi, büyükşehir belediyesi<br />
teşkilatı bulunmayan şehirlerde belediye <strong>ve</strong>ya mücavir alan sınırları içinde münhasıran<br />
toptancı hal <strong>ve</strong>ya bu çerçe<strong>ve</strong>deki denetim hizmetlerinin yerine getirilmesi amacıyla<br />
hazırlanan bu Yönetmelik,belediyelerce denetim hizmetlerinde istihdam edilmek üzere<br />
görevlendirilen toptancı hal müdürüne bağlı hal zabıtasının, toptancı hallerin özelliklerine<br />
göre belirlenen sayısı, çalışma usul <strong>ve</strong> esasları ile görev <strong>ve</strong> teşkilat yapısına ilişkin konuları<br />
kapsar.<br />
Dayanak<br />
Madde 2- Bu Yönetmelik, 24/6/1995 tarihli <strong>ve</strong> 552 sayılı Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Ticaretinin<br />
Düzenlenmesi <strong>ve</strong> Toptancı <strong>Hal</strong>leri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 'nin 11/6/1998<br />
tarihli <strong>ve</strong> 4367 sayılı Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Ticaretinin Düzenlenmesi <strong>ve</strong> Toptancı <strong>Hal</strong>leri<br />
Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Kanun 'la<br />
değişik 19 uncu maddesine göre hazırlanmıştır.<br />
Görevlendirilecek Personel Sayısı İle İlgili Esaslar<br />
Madde 3- Belediyeler tarafından işletilen toptancı hallerinde doğrudan hal müdürüne bağlı<br />
denetim biriminde görev yapmak üzere ilgili belediye makamlarınca mevcut zabıta<br />
memurları arasından;<br />
a) Tahsis edilen satış yeri sayısı 150 den fazla olan "Büyük Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Toptancı<br />
<strong>Hal</strong>leri"nde en az 15,<br />
b) Tahsis edilen satış yeri sayısı 101-150 (150 dahil) olan "Orta Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong><br />
Toptancı <strong>Hal</strong>leri"nde en az 7,<br />
c) Tahsis edilen satış yeri sayısı 20-100 (100 dahil) olan "Küçük Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong><br />
Toptancı <strong>Hal</strong>leri"nde en az 3,<br />
d) Tahsis edilen satış yeri sayısı 20 den az olan yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> toptancı hallerinde en<br />
az 2, personel hal zabıtası olarak görevlendirilir.<br />
Toptancı hal zabıtası olarak görevlendirilen azami personel sayısı hizmet gereklerine göre,<br />
ilgili belediye tarafından tespit edilir.<br />
İstihdam Esasları<br />
Madde 4- Toptancı hal zabıtası olarak görevlendirilen personel, bu görevde bulunduğu süre<br />
içinde başka görevlerde çalıştırılamaz. Bu şekilde görevlendirilen personelin tayin <strong>ve</strong> nakil<br />
işlemlerinin yapılmasında, hal müdürünün olumlu görüşü alınır.<br />
Belediye zabıtası olarak çalışırken, hal zabıtası olarak görevlendirilen personelin, kazanılmış<br />
hakları bu görevi sırasında da devam eder.<br />
Siciller<br />
Madde 5- <strong>Hal</strong> zabıtası mensuplarının toptancı haldeki görevlerinin altı aydan fazla sürmesi<br />
durumunda, sicil amirinin hal müdürü olduğu belediye meclislerince düzenlenen sicil amirleri<br />
yönetmeliklerinde belirtilir.
Teşkilatlanma Esasları<br />
Madde 6- Toptancı hal zabıta teşkilatında; a) Toptancı halindeki denetim merkezi <strong>ve</strong><br />
bürosu, b) Sabit nokta denetim ekipleri, c) Seyyar denetim ekipleri, kurulur. Ayrıca, hal<br />
müdürlüğünün lüzum görmesi halinde denetimle ilgili diğer teşkilatlandırmalar da yapılabilir.<br />
Yeterli sayıda personeli bulunmayan küçük yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> toptancı hallerinde yukarıda<br />
belirtilen ekiplere ait görevler mevcut personel ile yerine getirilir.<br />
Denetim Merkezinin Çalışma Usulü<br />
Madde 7- Toptancı halindeki denetim merkezinde;<br />
a) Yıl içerisinde uygulanacak denetim planı <strong>ve</strong> programı hazırlanır;<br />
b) Belediyelerin diğer birimleri, denetimle ilgili meslek kuruluşları <strong>ve</strong> kolluk kuv<strong>ve</strong>tleri ile<br />
haberleşme <strong>ve</strong> koordinasyon sağlanır,<br />
c) Yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> ticareti ile ilgili şikayetler alınarak izlenir, d) Tahsise konu satış<br />
yerleri denetlenir, 552 sayılı Kanun Hükmünde Kararname 'ye aykırı eylemlerin tespit<br />
edilmesi halinde, ceza tutanağı düzenlenerek belediye encümenine intikal ettirilir. Toptancı<br />
<strong>Hal</strong>lerin Yönetim <strong>ve</strong> İşleyişi Hakkında Yönetmelik 'te belirtilen diğer yasaklara aykırı<br />
eylemlerde bulunan sorumlular hakkında belediye yasaklarına aykırılık halinde uygulanan<br />
cezalar uygulanır.<br />
Sabit Nokta Denetim Ekiplerinin Çalışma Usulü<br />
Madde 8- Sabit nokta denetim ekipleri tarafından, şehir giriş <strong>ve</strong> çıkışlarında kurulan denetim<br />
noktalarında yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> yüklü araçlar kontrol edilerek;<br />
a) Toptancı hal çıkış faturası bulunan malları taşıyan,<br />
b) Üretici pazarlarına gönderilmek üzere, üreticilerin ürettikleri malları taşıyan,<br />
c) Fatura <strong>ve</strong>ya müstahsil makbuzu, çiftçilik belgesi <strong>ve</strong> sevk irsaliyesi ile birlikte belli alıcılara<br />
satıldığı belirlenen malları taşıyan,<br />
d) Üretici birlikleri tarafından gerçek usulde <strong>ve</strong>rgi mükellefi olan perakendecilere satılmış<br />
bulunan malları taşıyan,<br />
e) Çiftçilik belgesine sahip üreticilerin kendi ürettikleri <strong>ve</strong> satışını belli bir yerde yapacaklarını<br />
belirttikleri <strong>ve</strong> kendi tasarrufu altındaki <strong>ve</strong>ya kiraladıkları malları taşıyan,<br />
f) İhraç edilecek yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>leri taşıyan,<br />
g) Salça, konser<strong>ve</strong>, mey<strong>ve</strong> suyu <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> konsantresi gibi sınai üretimde kullanılmak üzere<br />
bu işletmelerce satın alınan yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>leri taşıyan, araçlar dışında kalan, geçerli bir<br />
belge olmaksızın belediye <strong>ve</strong> mücavir alanlar içerisinde yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin toptan<br />
alınarak sevk edildiği araçlar trafik ruhsatnameleri alınarak faaliyetten men edilmeleri için<br />
hal müdürüne bilgi <strong>ve</strong>rilmek suretiyle parka çektirilir.<br />
Ayrıca, 552 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede öngörülen cezaların uygulanması için<br />
düzenlenen tutanak belediye encümenine intikal ettirilir. (a), (b), (d), (e), (f) <strong>ve</strong> (g)<br />
bentlerinde belirtilen araçlara geçiş izni <strong>ve</strong>rilir. (c) bendinde belirtilen araçlar üzerindeki<br />
mallar o yerden satın alınmış ise trafik ruhsatnameleri alıkonulur. Belediyeye bildirim <strong>ve</strong> mal<br />
bedelinin %15'i oranındaki belediye payının ödendiğine dair belge ibraz edilmesi halinde<br />
ruhsatnameler iade edilir. Bu araçlarda yüklü bulunan malların başka bir yerleşim biriminde<br />
bulunan alıcılar tarafından satın alındığının belgelendirilmesi halinde, araçların plakası ile<br />
yükün miktarı <strong>ve</strong> cinsi kaydedilerek araçlar serbest bırakılır,araçlara <strong>ve</strong> mallara ilişkin<br />
bilgiler, seyyar ekiplere bildirilerek araçların şehirden çıkıp çıkmadığı denetlenir.<br />
Seyyar Denetim Ekiplerinin Çalışma Usulü<br />
Madde 9- Seyyar ekiplerce semt pazarları, şehir içi yollarda yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> perakende<br />
satışı yapan araçlar <strong>ve</strong> bu malları satan sabit işyerleri denetlenerek perakende satışa<br />
sunulan malların toptancı halden satın alınıp alınmadığı tespit edilir. Üretici pazarlarında
satılan, üretici birliklerinden satın alınan <strong>ve</strong> üreticilerden fatura <strong>ve</strong>ya müstahsil makbuzu,<br />
çiftçilik belgesi ile satın alınıp mal bedelinin %15 oranındaki belediye payı ödenerek satışa<br />
sunulan mallar hariç, diğerleri hakkında yasal işlem yapılmak üzere düzenlenen tutanak<br />
belediye encümenine intikal ettirilir. Ayrıca, bu tür malları taşıyan araç sahiplerinin trafik<br />
ruhsatnameleri alınır, durum hal müdürüne bildirilerek araç faaliyetten men ettirilir.<br />
Özel Kişilerce İşletilen Toptancı <strong>Hal</strong>lerinde Denetim Usulü<br />
Madde 10- Özel kişilerce işletilen hallerde, ilgili belediye tarafından denetim birimi<br />
oluşturulmak üzere bu Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde belirtilen ölçüler dahilinde hal<br />
zabıta memuru görevlendirilir.<br />
Geçici Madde 1- Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen sicil amirliği<br />
yönetmeliklerinde, ilgili belediye meclisleri tarafından bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden<br />
itibaren üç ay içinde gerekli değişiklikler yapılır.<br />
Yürürlük<br />
Madde 11- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.<br />
Yürütme<br />
Madde 12- Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Bakanı yürütür.<br />
• 98/ 1 Sayılı Genelge<br />
(19.6.1998 tarihli <strong>ve</strong> 4862 sayılıdır.)<br />
27/06/1995 tarihli <strong>ve</strong> 22326 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanan 24/06/1995 tarihli <strong>ve</strong> 552<br />
sayılı KHK ile Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Ticaretinin Düzenlenmesi <strong>ve</strong> Toptancı <strong>Hal</strong>leri Hakkında<br />
Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair 11/6/1998 tarihli<br />
<strong>ve</strong> 23372 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanan 4367 sayılı Kanun Hükümleri çerçe<strong>ve</strong>sinde;<br />
ülkemizde yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> fiyatlarının, toptancı hallerde malların arz <strong>ve</strong> talebine bağlı<br />
olarak, serbest rekabet şartlarına göre oluşması gerekmektedir.<br />
Bu amacı gerçekleştirmek üzere sözü edilen yasal düzenlemelerde: belediye <strong>ve</strong> mücavir<br />
alan sınırları içerisinde söz konusu malların, toptancı haller dışında toptan alım <strong>ve</strong> satımı<br />
yapılamayacağı gibi, perakende satışını yapanların da bunların toptancı halden satın<br />
alındığını belgelemek zorunda oldukları hüküm altına alınmıştır.<br />
Belediyelerin, malların belediye sınırları <strong>ve</strong> mücavir alanlar içerisinde toptan alım <strong>ve</strong><br />
satımlarının münhasıran toptancı hallerde yapılmasını sağlamak amacıyla gerekli her türlü<br />
önlemi almakla görevli <strong>ve</strong> yükümlü oldukları da anılan KHK ‘nin 5 ‘inci maddesinin son<br />
fıkrasında belirtilmiştir.<br />
Ayrıca, toptancı hal zabıtasının semt pazarlarının denetlenmesi yetkisi saklı kalmak kaydıyla<br />
büyükşehir belediye teşkilatı bulunan şehirlerde toptancı hal dışında yapılacak her türlü<br />
denetim, ceza uygulama <strong>ve</strong> buna ilişkin para cezası tahsil etme yetkisinin büyükşehir<br />
belediyelerine <strong>ve</strong> yetki alanları ile sınırlı olmak kaydıyla ilçe belediyelerine ait olduğu,<br />
denetim yapmakla görevlendirilen yetkili belediye personelinin talebi üzerine kendilerine<br />
kolluk kuv<strong>ve</strong>tlerince gerekli yardımın sağlanacağı hususu da yine aynı KHK ‘nin 25 ‘inci<br />
maddesinde öngörülmüştür.<br />
KHK ‘nin uygulanmasında ortaya çıkan sorunları çözümlemek <strong>ve</strong> denetimde uygulama birliği
sağlamak <strong>ve</strong> belediyelerimizin yukarıda belirtilen yasal denetim görevlerini daha etkin bir<br />
biçimde yerine getirebilmelerini mümkün kılmak açısından, KHK ‘nin 28 ‘inci maddesinin<br />
Bakanlığımıza <strong>ve</strong>rdiği yetkiye dayanılarak, Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır,<br />
Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, İçel, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya <strong>ve</strong> Samsun<br />
Büyükşehir Belediyeleri ile Muğla, Denizli, Aydın, Balıkesir <strong>ve</strong> Çanakkale İl Belediye <strong>ve</strong><br />
mücavir alan sınırları içinde bulunan yerleşim alanlarında Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret İl<br />
Müdürlüğü’nün gözetim <strong>ve</strong> denetiminde görev yapmak üzere kontrol <strong>ve</strong> denetim noktaları<br />
oluşturulmuştur.<br />
Kontrol <strong>ve</strong> denetim noktalarının kuruluş, işleyiş <strong>ve</strong> çalışma esasları aşağıda gösterilmiştir.<br />
1- Belirlenecek kontrol <strong>ve</strong> denetim noktalarında: kolluk kuv<strong>ve</strong>tlerinden, belediye<br />
zabıtasından, toptancı halden, bu illerde faaliyet gösteren Ticaret <strong>ve</strong> Sanayi Odası <strong>ve</strong>ya<br />
Ticaret Odası ile Ticaret Borsasından, o yer Ziraat Odasından toptancı haldeki<br />
komisyoncuların kurduğu dernek <strong>ve</strong>ya odalardan birer görevli bulundurulacaktır. Bu<br />
noktalarda Valilikçe gerekli görülmesi halinde mali denetimi sağlamaya yönelik olarak<br />
defterdarlık denetim elemanları ile diğer kurum <strong>ve</strong> kuruluş personeli arasından da<br />
görevlendirme yapılabilir.<br />
2- Kontrol <strong>ve</strong> denetim noktalarında görev yapacak personel (1) ‘de gösterilen kuruluşlarca<br />
belirlenecek <strong>ve</strong> personelin üretim <strong>ve</strong> hasat dönemlerinde: Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Müdürlüklerince<br />
belirlenecek günlerde sontaj usulüne göre denetim yapabilmesi için gereken tedbir <strong>ve</strong><br />
düzenlemeler bu personelin bağlı bulunduğu kuruluşlarca yerine getirilecektir.<br />
3- Kontrol <strong>ve</strong> denetim noktalarının kurulması <strong>ve</strong> işler hale getirilmesi sırasında gereken ek<br />
önlem <strong>ve</strong> düzenlemeler Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Müdürlüğü ’nce belirlenerek yürürlüğe<br />
konulacaktır.<br />
4- Kontrol <strong>ve</strong> denetim noktalarında görev yapan personelin ilgili bulunduğu kuruluşlar bu<br />
genelge hükümlerinin yerine getirilmesi çerçe<strong>ve</strong>sinde Bakanlıkça alınan tedbirlere <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rilen<br />
talimatlara uyulacaktır.<br />
5- İlgili belediyeler kontrol <strong>ve</strong> denetim noktalarında yürütülen denetim <strong>ve</strong> kontrol görev<br />
süresince toptancı hali açık bulunduracaktır.<br />
6- Kontrol <strong>ve</strong> denetim noktalarının gerektirdiği çalışma yeri teknik donatım, haberleşme <strong>ve</strong><br />
ulaştırma araçları <strong>ve</strong> diğer araç, gereç <strong>ve</strong> demirbaşların hizmete tahsisinde ortaya çıkacak<br />
her türlü masraf <strong>ve</strong> harcamalar belediyeler, odalar, borsalar <strong>ve</strong> komisyoncu dernek <strong>ve</strong><br />
odaları tarafından müştereken karşılanacaktır.<br />
7- Kontrol <strong>ve</strong> denetim noktalarını kuruluş yerleri, ilin yerleşim durumuna göre şehre giriş <strong>ve</strong><br />
çıkış noktaları esas alınarak belirlenecektir.<br />
8- Kontrol <strong>ve</strong> denetim noktası görevlilerince o yerleşim birimine giriş yapan yaş sebze <strong>ve</strong><br />
mey<strong>ve</strong> yüklü araçlar durdurulacaktır.<br />
a) Malın Üreticilerden alındığını kanıtlayan tahsil makbuzu <strong>ve</strong> söz konusu üreticiye ait kayıtlı<br />
bulunduğu ziraat Odası ‘ndan almış çiftçilik belgesi <strong>ve</strong>ya fatura,<br />
b) Toptancı hal çıkış faturası,<br />
c) Malı sahibi <strong>ve</strong> üreticisi olmak kaydıyla kendisinin halen üretici olduğuna dahil üretim<br />
belgesinde bulunan Ziraat Odası ’ndan alınan oda kayıt belgesi,<br />
d) Maliye Bakanlığınca belirlenen, örneğine uygun olarak düzenlenmiş sevk irsaliyesi<br />
aranacaktır.
9- Kontrol <strong>ve</strong> denetim noktalarında denetlenen araçlarla ilgili olarak 11 Eylül 1998 tarihli <strong>ve</strong><br />
23460 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan hal zabıtası teşkilatı personelinin Çalışma Usul <strong>ve</strong><br />
Esasları hakkında yönetmeliğin 8. maddesine göre işlem yapılacaktır. (8) . maddenin (a),<br />
(b) <strong>ve</strong> (d) bentlerinde sayılan belgelerden hiçbirinin mevcut olmadığının tespit edilmesi<br />
üzerine bu mallar hakkında K.H.K. ‘nın 5 ‘inci maddesinin 4 ‘üncü fıkrasına göre işlem<br />
yapılacaktır.<br />
10- (8) inci maddenin (a), (b) <strong>ve</strong> (d) bentlerinde sayılan belgelerden hiçbirinin mevcut<br />
olmadığının tespit edilmesi üzerine bu mallar hakkında KHK ‘nın 5 inci maddesinin 4 üncü<br />
fıkrasına göre işlem yapılacaktır.<br />
11- “Sınır Ticaretinin Düzenlenmesine İlişkin Karar” çerçe<strong>ve</strong>sinde ithal edilen yaş sebze <strong>ve</strong><br />
mey<strong>ve</strong>ler bu rejime göre satışına izin <strong>ve</strong>rilen il sınırları dışına çıkarılmayacaktır. Satışına izin<br />
<strong>ve</strong>rilen il sınırları dışına çıkarılan ürünler yakalandığı takdirde bu mallar hakkında K.H.K. ‘nin<br />
5 ‘inci maddesinin 4 ‘üncü fıkrasına göre işlem yapılacaktır.<br />
İthal edilen yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>lerin belediye <strong>ve</strong> mücavir alan sınırları içinde toptan satışı<br />
kaideten toptancı hallerde yapılacaktır. Ancak ithal edilen malların bildirim yükümlülüğünün<br />
yerine getirilecek % 15 oranındaki belediye payının ilgili belediyeye ödenmesinden sonra bu<br />
malların perakende satışına izin <strong>ve</strong>rilecektir.<br />
12- Trafik ruhsatnamesi kontrol <strong>ve</strong> denetim noktasında alınan araçlara ruhsatnamelerinin<br />
kontrol amacıyla geçici olarak alındığına ilişkin örneği Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Müdürlüğü ’nce<br />
belirlenecek bir belge <strong>ve</strong>rilecektir.<br />
13- Bu belgenin 5 ‘inci paragrafında sayılan iller dışındaki il, ilçe <strong>ve</strong> kasabalarda malların<br />
toptan satışının münhasıran toptancı hallerde yapılmasını sağlamak amacıyla kontrol <strong>ve</strong><br />
denetim noktalarını kurulması da dahil olmak üzere gerekli görülen diğer tedbir <strong>ve</strong><br />
düzenlemeler Sanayi <strong>ve</strong> İl Ticaret Müdürlüğü ’nün denetim <strong>ve</strong> gözetiminde ilgili belediye <strong>ve</strong><br />
diğer kuruluşlarca yerine getirilecektir.<br />
14- Belediye <strong>ve</strong> mücavir alan sınırları içerisinde bulunan yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> satıcılarında<br />
<strong>ve</strong> özellikle Pazar yerlerinde satışa sunulan malların toptancı halden alınıp alınmadığı görevli<br />
Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret İl Müdürlüğü personeli <strong>ve</strong> belediye zabıtası tarafından işyeri <strong>ve</strong> Pazar<br />
denetimi yapılmak suretiyle sürekli kontrol edilecektir.<br />
Bu amaçla Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Müdürlüğü personeli tarafından denetimler sırasında 552 sayılı<br />
K.H.K. ‘nin 28 ‘inci maddesine göre “tespit tutanakları” düzenlenecek, aynı müdürlüklerce<br />
bu tutanakların ilgili belediyelerde işlem konulup konulmadığı izlenerek söz konusu gereğe<br />
uymayan belediye görevlileri hakkında İç İşleri Bakanlığı ’nca yasal işlem yapılmak üzere<br />
Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı’na bildirimde bulunulacaktır.<br />
15- Kontrol <strong>ve</strong> denetim noktaları en geç bu Genelge tarihinden itibaren bir ay içerisinde<br />
kurulup işler hale getirilecek <strong>ve</strong> sonuçtan Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Müdürlüğü ‘nce Bakanlığa bilgi<br />
<strong>ve</strong>rilecektir.<br />
16- Kontrol <strong>ve</strong> denetim noktalarında <strong>ve</strong> işyeri denetimi sırasında 552 sayılı K.H.K.<br />
hükümlerine aykırı davranışta bulundukları saptananlar hakkında düzenlenen tutanaklar<br />
ceza uygulanması için ilgili belediyeye intikal ettirilecektir.<br />
17- Kontrol <strong>ve</strong> denetim noktalarının çalışmalarına yararlı olabileceği cihetle ilgili mevzuat
hükümlerine göre ülkemizde kurulmuş yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> toptancı halleri ile toptancı hal<br />
bulunmayan illerin isimlerine bu genelge ekinde yer <strong>ve</strong>rilmiştir.<br />
18- Bu genelge hükümlerinin yürütülmesi sırasında oluşabilecek tereddütlerin giderilmesi <strong>ve</strong><br />
anlaşılmazlıkların çözüme kavuşturulmasını teminin Bakanlığımızın (Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret<br />
Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü Eskişehir Devlet Karayolu 7 ‘inci Km. No:56 06530<br />
Söğütözü/ANKARA) görüşüne başvurulacaktır.<br />
• Tespit Tutanağı<br />
(552 sayılı KHK ‘nin 28. Maddesine göre düzenlenmiştir.)<br />
(Örnektir)<br />
I- DENETLENEN ARACA İLİŞKİN BİLGİLER<br />
a) Sürücünü Adı <strong>ve</strong> Soyadı :<br />
b) Plaka Nosu :<br />
c) Diğer Bilgiler :<br />
II- İŞ VE SATIŞ YERİNE İLİŞKİN BİLGİLER<br />
a) Satıcının Adı <strong>ve</strong> Soyadı :<br />
b) Semt Pazarı Adresi :<br />
c) Sabit İş Yeri Adresi :<br />
d) Lüzumlu Görülen Diğer Hususlar :<br />
III- YAŞ SEBZE MEYVEYE İLİŞKİN BİLGİLER<br />
a) Cinsi/Cinsleri :<br />
b) Miktar (Kg, Adet <strong>ve</strong> Bağ olarak belirtilecektir.):<br />
IV- TESPİT EDİLEN AKSAKLIKLAR<br />
a) Geçerli Bir Belge Olmaksızın Mal Taşınması :<br />
b) <strong>Hal</strong> Çıkış Faturası Olmayan Malın Perakende<br />
Satışa Sunulması :<br />
c) Üreticiden Alınan Malın Bildirimi<br />
Yapılmadan Perakende Satışa Sunulması :<br />
d) Diğer Aksaklıklar :<br />
V- İLGİLİ BELEDİYEYE UYGULANMASI TEKLİF EDİLEN İŞLEM<br />
a) Aracın Faaliyetten Meni :<br />
b) 552 Sayılı KHK ile İlgili Ceza Uygulanması :<br />
Bu tutanağın doldurulmasına ilişkin açıklamalar arka sayfada belirtilmiştir.<br />
DENETİMİ YAPAN<br />
ADI VE SOYADI<br />
ÜNVANI
İMZA VE TARİH<br />
• Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı Genelgeleri<br />
- Sayı : B 14 0 İTG 0 12 00 03<br />
T.C.<br />
SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI<br />
İç Ticaret Genel Müdürlüğü<br />
Sayı : B 14 0 İTG 0 12 00 03<br />
.................. VALİLİĞİNE<br />
(Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret İl Müdürlüğü)<br />
Bilindiği üzere; 552 sayılı Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Ticaretinin Düzenlenmesi <strong>ve</strong><br />
Toptancı <strong>Hal</strong>leri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ‘nin bazı maddeleri, 4367<br />
sayılı “Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Ticaretinin Düzenlenmesi <strong>ve</strong> Toptancı <strong>Hal</strong>leri Hakkında<br />
Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Kanun"'la<br />
yeniden düzenlenmiş bulunmaktadır.<br />
Söz konusu Kanunun geçici 2 ‘inci maddesinde, 552 sayılı KHK ‘nin 14 ‘üncü<br />
maddesine göre yapılacak düzenlemelerin 6 ay içinde yürürlüğe konulacağı hükme<br />
bağlanmıştır.<br />
Üreticilerin, belediyelerce belirlenen miktarı aşmamak kaydıyla kendi ürettikleri<br />
malları üretici pazarlarında toptancı hale giriş zorunluluğu aranmaksızın doğrudan<br />
tüketicilere satabilecekleri, o mahalde KHK ‘nin 13 ‘üncü maddesinde tanımlanan<br />
semt pazarlarının kurulduğu günlerle aynı olmamak şartıyla belediyelerin, üretici<br />
pazarlarının kuruluş gününü tayin etmekle <strong>ve</strong> bu pazarlarda malını satışa sunacak<br />
üreticilerde aranacak asgari nitelikleri belirlemekle görevli <strong>ve</strong> yetkili oldukları KHK<br />
‘nin 14 ‘üncü maddesinde öngörülmüştür.<br />
Bu durumda; belediyelerin 4367 sayılı Kanunla eklenen geçici ikinci maddeye göre<br />
Kanunun yayınlandığı 14/06/1998 tarihinden itibaren 6 ay içinde 14/12/1998<br />
tarihine kadar, belediyelerin;<br />
a) Belediye Meclis Kararı ile; üreticiler tarafından üretici pazarlarında satılacak<br />
malların cinslerine göre miktarını,<br />
b) Semt pazarlarının kurulduğu günlerle aynı olamamak kaydıyla üretici pazarının<br />
kuruluş gününü,<br />
c) Üretici pazarlarında malını satışa sunacak üreticilerde aranacak asgari nitelikleri,<br />
belirlemeleri zorunlu bulunmaktadır.<br />
Yukarıda (a), (b) <strong>ve</strong> (c) bentlerinde sayılan işlem <strong>ve</strong> düzenlemeler yerine<br />
getirilinceye kadar, üreticilerin mallarını satışa sunmakta karşılaşacakları zorlukları<br />
ortadan kaldırmak amacıyla; geçici olarak belediyeler tarafından aşağıda uygulama<br />
<strong>ve</strong> önlemlerin alınması Başkanlığımızca gerekli görülmektedir.<br />
1- Mevcut semt pazarlarında üreticilerin kendi ürettikleri yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>yi
pazarcı esnafı ile birlikte <strong>ve</strong> aynı günlerde satabilmeleri için, pazarcı esnafının satış<br />
yerinden ayrı olarak üretici satış yerlerinden meydana gelen bağımsız bölümler<br />
oluşturulacaktır. Bu bölümlerde yer alan satış yeri sayısı semt pazarında bulunan<br />
toplam satış yeri sayısının en az %25 ‘i oranında alacak şekilde tespit edilecektir.<br />
2- Üretici satış yerlerine, üreticileri satabilecekleri mal miktarı; 28/12/1997 tarihli <strong>ve</strong><br />
23214 sayılı resmi gazete de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren “Toptancı<br />
<strong>Hal</strong>lerin Yönetimi <strong>ve</strong> İşleyişi Hakkında Yönetmelik” in 12 ‘inci maddesinde<br />
belirlenen;<br />
* Kilo ile yapılan satışlarda 100 Kg. ’dan,<br />
* Tane ile yapılan satışlardan 150 adetten,<br />
* Bağ İle yapılan satışlardan 50 bağdan,<br />
aşağı olmamak kaydıyla belediyelerce belirlenecektir. Bu miktarlar <strong>ve</strong> ölçüler her<br />
cins mal için ayrı ayrı tespit edilecektir.<br />
Belediyelerce uygulamada tereddütte düşülmesi halinde, sorun Müdürlüğümüzce<br />
değerlendirilecek çözümlenemediği takdirde Genel Müdürlüğümüzün bilgi <strong>ve</strong><br />
görüşüne başvurulacaktır.<br />
Yukarıda belirlenen hususlar ilgili belediyelere tebliği edilecek, Müdürlünüzce<br />
izlenecek <strong>ve</strong> genelge uygulamasının sonuçları hakkında Bakanlığımıza yazılı bilgi<br />
<strong>ve</strong>rilecektir.<br />
Bilgi <strong>ve</strong> gereğini önemle rica ederim.<br />
DAĞITIM<br />
Tüm İl Müdürlüklerine<br />
- Sayı : B.14.0.İTG.0.0.12.00.03<br />
SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI<br />
İç Ticaret Genel Müdürlüğü<br />
Sayı : B.14.0.İTG.0.0.12.00.03/<br />
....................... VALİLİĞİNE<br />
(Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Müdürlüğü)<br />
Ülkemizde üretilen yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> ticaretinin; kalite, standart <strong>ve</strong> sağlık<br />
kurallarına uygun bir şekilde borsa benzeri bir kurum olarak tasarlanan toptancı<br />
hallerde serbest rekabet ortamında gerçekleşmesini sağlamak üzere hazırlanan 552<br />
sayılı Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Ticaretinin Düzenlenmesi <strong>ve</strong> Toptancı <strong>Hal</strong>leri Hakkında<br />
Kanun Hükmünde Kararnamenin özelikle 28 inci maddesi ile bu KHK ‘nin bazı<br />
maddelerini değiştiren 4128 <strong>ve</strong> 4367 Sayılı kanunlar Bakanlığımıza önemli görevler<br />
yüklemiş <strong>ve</strong> yetkiler <strong>ve</strong>rmiş bulunmaktadır.<br />
Yukarıda belirtilen KHK <strong>ve</strong> Kanunlara ek olarak, Bakanlığımızca düzenlenen<br />
yönetmelik <strong>ve</strong> genelgeler de, çok sayıda denetim <strong>ve</strong> yönetim görevinin taşra<br />
teşkilatımızca yerine getirilmesini öngörmektedir.<br />
Bu durumda, önem kazanan yukarıdaki görev <strong>ve</strong> yetkilere paralel olarak il<br />
müdürlüklerimizin de teşkilat yapılarını yeniden gözden geçirmeleri, ilin içinde
ulunduğu özel koşulları da dikkate alarak, bu görevlerle ilgili olmak üzere en az<br />
şube müdürlüğü düzeyinde yeniden örgütlenmeleri bir zorunluluk haline gelmiştir.<br />
Bu nedenle, yukarıda belirtilen ihtiyaca uygun olarak il müdürlüklerimizce toptancı<br />
haller mevzuatı ile ilgili iş <strong>ve</strong> işlemlere bakmak <strong>ve</strong> gerekli denetim çalışmalarını<br />
sürdürmek amacıyla toptancı hal birimi oluşturulması gerekli görülmektedir.<br />
Öte yandan, il müdürlüğümüz personelinin denetim görevini etkin bir şekilde yerine<br />
getirmelerini sağlamak üzere, Bakanlığımızca hazırlanan yazı ekinde örneği <strong>ve</strong>rilen<br />
Tesbit Tutanaklarının denetim sırasında görevli personelimizce iki nüsha olarak<br />
düzenlenerek aslını gereği için toptancı hali bulunan belediye <strong>ve</strong>ya hal<br />
müdürlüklerine hemen iletilmesi, ikinci nüshanın İl Müdürlüğündeki izleme<br />
dosyasında muhafaza edilmesi mevzuat hükümlerinin uygulanması <strong>ve</strong> denetimin<br />
etkinliğinin sağlanması açısından önem taşımaktadır.<br />
Ayrıca, Teşkilatlandırma Genel Müdürlüğü ile müştereken yapılan çalışmalara göre,<br />
552 sayılı KHK ‘nin 6 ‘ncı maddesinde ziraat odasına kayıtlı 50 üretici tarafından<br />
kurulabileceği öngörülen üretici birliklerinin; kurucu 7 ortağa Bakanlığımızca<br />
hazırlanan Yaş sebze <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Pazarlama Kooperatifi anasözleşmesini tasdik<br />
ettirerek bir dilekçe ile başvurması halinde il müdürlüklerimizce kooperatif biçiminde<br />
kurulması mümkün bulunmaktadır.<br />
Usulüne uygun bir şekilde kurulmuş olan birliklerin o yerde bulunan ziraat odasına<br />
kayıtlı 50 <strong>ve</strong>ya daha fazla sayıda ortağa sahip olması durumunda, bu birliklerin<br />
ortaklarına ait mallarını gerçek usulde <strong>ve</strong>rgi mükellefi olan perakendecilere toptancı<br />
halden geçirmeden satabilmeleri için Bakanlığımızca düzenlenen Üretici Birliği<br />
Belgesine sahip olmaları zorunludur. Söz konusu belge; üretici birliğinin kurulduğu<br />
ildeki Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Müdürlüğü ‘nce birliğe ait kuruluş dosyasının bir örneğinin<br />
İç Ticaret Genel Müdürlüğü ‘ne gönderilmesi sonucunda; Bakanlıkça düzenlenip,<br />
ilgili müdürlüğe gönderildikten sonra bu müdürlük tarafından üretici birliğine teslim<br />
edilecektir.<br />
Bilgi edinilmesi <strong>ve</strong> gereği ile sonucunun en geç 01/09/1998 tarihine kadar<br />
bildirilmesini rica ederim.<br />
- Sayı : B 14 İTG 0 12 00 03<br />
T.C.<br />
SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI<br />
İç Ticaret Genel Müdürlüğü<br />
Sayı : B 14 İTG 0 12 00 03/<br />
..................... VALİLİĞİNE<br />
(Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Müdürlüğü)<br />
552 sayılı KHK ile ilgili mevzuatla Bakanlığımıza <strong>ve</strong>rilen görevlerin yerine getirilmesi<br />
bakımından aşağıdaki hususların bilinmesi <strong>ve</strong> yerine getirilmesi büyük önem arz<br />
etmektedir.
1- 24/06/1998 tarihli <strong>ve</strong> 552 sayılı Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong> Ticaretinin Düzenlenmesi <strong>ve</strong><br />
Toptancı <strong>Hal</strong>leri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 11/06/1998 tarihli <strong>ve</strong><br />
4367 sayılı Kanunla değişik 20 inci maddesine dayanılarak hazırlanan “Toptancı <strong>Hal</strong><br />
Hakem Kurulları Yönetmeliği” 26/08/1998 tarihli <strong>ve</strong> 23445 mükerrer sayılı Resmi<br />
Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.<br />
Söz konusu Yönetmeliğin 5 ‘inci maddesinde hakem kurulunun kurulma usulü,<br />
Geçici 1 ‘inci maddesinde de hakem kuruluna üye seçimi <strong>ve</strong> ataması ile ilgili<br />
işlemlerin Yönetmeliğin yayımını izleyen bir aylık süre içinde ilgililer tarafından<br />
yerine getirileceği hüküm altına alınmıştır.<br />
Özellikle yukarıda belirtilen maddelerin uygulanması ile ilgili olarak il<br />
müdürlüklerimizce istenen görüşlere cevap teşkil etmek üzere aşağıdaki hususların<br />
dikkate alınması gerekmektedir.<br />
I) Hakem kurulu başkanlıkları il dahilinde her toptancı hal için ayrı ayrı olmak üzere<br />
Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Müdürlükleri tarafından Bakanlığımız taşra teşkilatı personeli<br />
arasından atanacak, Yönetmeliğin 5’inci maddesinde belirtilen belediye, ziraat<br />
odası, ticaret odası, komisyoncu oda <strong>ve</strong> dernekleri ile tüketici derneklerinden üye<br />
talep edilmesi <strong>ve</strong> 26/09/1998 tarihinden sonra yapılacak ilk toplantıya çağrı<br />
işlemleri il müdürleri <strong>ve</strong>ya bunlar tarafından atanmış bulunan hakem kurulu<br />
başkanları tarafından gerektiğinde mülki idare amirleri aracılığı ile yapılacaktır.<br />
II) Hakem kurullarınca yapılan ilk toplantıda Toptancı <strong>Hal</strong> Hakem Kurulları<br />
Yönetmeliği ‘nin 10 ‘uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre başkan tarafından;<br />
kendisinin bulunmaması halinde görev yapmak üzere hakem kurulu üyeleri<br />
arasından bir başkan <strong>ve</strong>kili <strong>ve</strong> yedeği mutlaka atanacaktır.<br />
Aynı yönetmeliğin 12 ‘incim maddesinde özürsüz olarak birbirini izleyen beş<br />
toplantıya katılmayan <strong>ve</strong> özürlerini bir belge ile kanıtlayamayan üyelerin<br />
üyeliklerinin düşeceği belirtildiğinden hakem kurulu başkanlarının bu madde<br />
hükmünü göz önüne almaları gerekecektir.<br />
III) Hakem Kurulunun çalışmalarını yürütmek üzere, toptancı hallerinde ilgili<br />
belediyeler tarafından 26/09/1998 tarihine kadar yapılması gereken büro tahsis<br />
işlemlerinin tamamlanması sağlanacaktır.<br />
IV) Hakem kurulunun çalışmaları ile ilgili olarak dört aylık dönemler itibariyle<br />
faaliyet raporları hazırlanacağı <strong>ve</strong> il müdürlüklerine gönderileceği Yönetmeliğin 20<br />
‘inci maddesinde ön görüldüğünden, bu raporların müdürlüklere intikal ettirilip,<br />
ettirilmediği denetlenecektir.<br />
2- 4128 <strong>ve</strong> 4367 sayılı Kanunlarla değiştirilen 552 sayılı Yaş <strong>Sebze</strong> <strong>ve</strong> <strong>Mey<strong>ve</strong></strong><br />
Ticaretinin Düzenlenmesi <strong>ve</strong> Toptancı halleri hakkında Kanun Hükmünde<br />
Kararname ‘nin yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>yi toptancı halde toparlama, bunların arz <strong>ve</strong><br />
talebini borsa hüviyeti kazanan toptancı halde karşılaştırma yoluyla en uygun fiyatla<br />
satılmalarını sağlama, bu alanda oluşmuş bulunan tekelleşme <strong>ve</strong> fiili egemenlik<br />
kurma girişimlerini ortadan kaldırma <strong>ve</strong> yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> ticaretinde denetimi<br />
etkin kılma amaçlarını gerçekleştirmek üzere yapılan mevzuat çalışmaları ile birlikte<br />
Bakanlığımızca çeşitli tarihlerde genelgelerde yayınlandığı bilinmektedir.<br />
Bu genelgeler:<br />
I- Yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>nin toptan <strong>ve</strong> perakende ticaretini mevzuat esaslarına göre<br />
yapılıp yapılmadığını denetlemek amacıyla şehir girişlerinde kontrol <strong>ve</strong> denetim<br />
noktaları kurulmasına öngörülen 19/06/1998 tarihli <strong>ve</strong> 4862 sayılı,<br />
II- 552 sayılı KHK ‘nin 14 ‘üncü maddesine göre Belediyelerce kurulması gereken
üretici pazarlarının faaliyete geçme tarihi olan 14/12/1998 tarihine kadar üreticilere<br />
kendi, ürettikleri belli miktarlardaki malların semt pazarında kendileri için ayrılan<br />
bölümlerde satma imkanı <strong>ve</strong>rilmesini öngören 26/09/1998 tarihli <strong>ve</strong> 5147 sayılı,<br />
III- Bakanlık taşra teşkilatının yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> ticareti <strong>ve</strong> toptancı hal mevzuatı<br />
ile <strong>ve</strong>rilen görevleri yerine getirebilmesi için il müdürlüklerinde ayrı birimler<br />
kurulmasını <strong>ve</strong> üretici birlikleri kurulma usulünü belirten 24/07/1998 tarihli <strong>ve</strong> 5895<br />
sayılı<br />
genelgelerdir.<br />
Yukarıda belirtilen genelgelerin gereklerini yerine getirilip getirilmediği konusunda<br />
bazı il müdürlüklerimizden cevap alınamamış olduğu, Bakanlığımızca yapılan<br />
inceleme sonucunda anlaşılmıştır.<br />
1. <strong>ve</strong> 2. maddelerde belirtilen genelge gereklerinin acilen yerine getirilmesini <strong>ve</strong><br />
sonucun bir rapor halinde 15.10.1998 tarihine kadar Bakanlığımıza bildirilmesini rica<br />
ederim.<br />
- Sayı : B.14.0.İTG.0.12.00.02-İLM<br />
T.C.<br />
SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI<br />
İç Ticaret Genel Müdürlüğü<br />
Sayı : B.14.0.İTG.0.12.00.02-İLM/<br />
............... VALİLİĞİ ‘NE<br />
(Sanayi <strong>ve</strong> Ticaret Müdürlüğü)<br />
Yazı ekinde gönderilmiş buluna yaş sebze <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> izleme formunun;<br />
1- Eylül ayı için düzenlenmesi aşamasında:<br />
a) 1997 <strong>ve</strong> 1998 yıllarının Eylül aylarında satılan mal miktarları <strong>ve</strong> bunlara ilişkin<br />
parasal tutarların her ürün için ayrı ayrı gösterilmek <strong>ve</strong> “TOPLAM” satırında<br />
toplanmak suretiyle,<br />
b) Tutar <strong>ve</strong> miktar sütunlarında belirtilen oranların; 1997 Eylül ayına göre artış <strong>ve</strong>ya<br />
eksilişlerini yüzde cinsinden hesaplanıp, bu yüzdelerin toplanmasını takiben ürün<br />
sayılarına böldükten sonra bulunan rakamın “TOPLAM” satırında gösterilecek<br />
şekilde,<br />
c) Ortalama Birim Fiyatı Sütununun; her ürünün 1997 <strong>ve</strong> 1998 Eylül aylarındaki en<br />
yüksek <strong>ve</strong> en düşük fiyatlarının toplanıp ikiye bölünmesinden elde edilecek birim<br />
fiyatlarının kendi sütununda toplanarak ürün sayısına bölünmesinden elde edilecek<br />
rakamın “TOPLAM” satırında gösterilecek <strong>ve</strong> oranlanacak bir biçimde,<br />
İlimizde bulunan toptancı hallerinde doldurulup imza <strong>ve</strong> mühürlenme işlerinin<br />
tamamlanmasından sonra Müdürlüğünüzce kontrol edilerek 9 Ekim 1998 günü<br />
sonuna kadar Genel Müdürlüğümüz ‘e faksla gönderilmesini,<br />
2- Takip eden aylar için düzenlenmesi aşamasında; aynı formun çoğaltılarak her ay<br />
için 1997 <strong>ve</strong> 1998 rakamlarını belirtecek şekilde doldurulduktan sonra, izleyen ayın<br />
10 ‘una kadar Genel Müdürlüğümüze intikal ettirilmesini,<br />
Düzenleme <strong>ve</strong> gönderilme işlemlerinde gerekli hassasiyet <strong>ve</strong> özenin gösterilmesini<br />
rica ederim.
Change language