Çay Sektör Profil Araştırması 2004 - ITO
Çay Sektör Profil Araştırması 2004 - ITO
Çay Sektör Profil Araştırması 2004 - ITO
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
24<br />
<strong>Sektör</strong>de yıllar itibariyle arz ve talep dengesizliğinde ortaya çıkan ürün fazlası<br />
nedeniyle büyüyen stok hacimleri, dış pazar olanakları ile azaltılmaya<br />
çalışılmaktadır. Ancak sektörde ihracatta vergi iadesi, destekleme veya fiyat istikrar<br />
fonundan ödeme yapılması gibi teşvik edici uygulamaların olmayışı, diğer üretici<br />
ülkelerde üretimin yıl boyunca sürmesi, işçilik maliyetlerinin ve fiyatların yüksek<br />
oluşu dış piyasalarda sektörün rekabet güncü azalmakta bunun sonucu çay ihracatı<br />
istenilen düzeye ulaşmamaktadır. Türkiye’nin çay ihraç eden bir ülke konumuna<br />
ulaşması için öncelikle kalite ve maliyet unsurlarına yönelik önlemlerin alınması ve<br />
uygulamaya konulması gerekmektedir.<br />
SITC No: 07.41 olan çayın Gümrük Tarife İstatistik ve Pozisyon numarası 09.02.10<br />
Yeşil çay ( fermente edilmemiş) 3 kg geçmeyen hazırlanmış, 09.02.20 Diğer yeşil<br />
çay ( fermente edilmemiş) 09.02.30 siyah çay (fermente edilmiş ve kısmen<br />
fermente edilmiş çay) 09.02.40 diğer çay ( fermente edilmiş ve kısmen fermente )<br />
olarak dört şekilde belirtilmektedir.<br />
İlk çay ihracatı 1982 yılında başlamış olup, 2003 yılında en yüksek seviyesine<br />
ulaşmıştır. 1999 yılında gerek miktar ve gerekse değer itibariyle büyük bir azalma<br />
gösteren çay ürünü ihracatı 2000 yılında artış, 2001 yılında ise azalış göstermiştir.<br />
2001 yılında -% 24,4 azalış ile 4,8 bin tona, ihracat değeri ise -% 29,4 azalış ile<br />
% 4,1 milyon dolara düşmüştür. 2002 yılında miktar olarak % 6,1, 2003 yılında ise<br />
% 31,6 oranında artış kaydedilirken, <strong>2004</strong> yılında % 12,1 azalış izlenmiştir.<br />
<strong>Çay</strong> ihracatında hala istenilen seviyelere ulaşılamamasına rağmen, son yıllarda<br />
standartlara uygun yaş çay alımı ve kuru çay üretiminin yapılması, AR-GE<br />
çalışmalarına önem verilmesi ve maliyet düşürücü çalışmalara yönelinmesi ile nispi<br />
olarak artış sağlanmıştır.<br />
ÇAY İHRACAT MİKTARLARI – Kg<br />
GTİP Madde 2000 2001 2002 2003 <strong>2004</strong><br />
090210 Yeşil <strong>Çay</strong>-Ambalajlı 2.464 3.725 409 9.195 18.404<br />
090220 Diğer Yeşil <strong>Çay</strong>-Dökme 6.792 7.965 20.747 39.513 87.965<br />
090230 Siyah <strong>Çay</strong> - Ambalajlı 495.395 116.881 1.963.553 1.677.137 630.760<br />
090240 Diğer Siyah <strong>Çay</strong>-Dökme 5.876.457 4.688.204 3.123.987 4.996.366 5.174.166<br />
0902 TOPLAM 6.381.108 4.816.775 5.108.696 6.722.211 5.911.295<br />
0903 Paraguay <strong>Çay</strong>ı - - - - -<br />
Kaynak : DİE