Lastik Sektör Araştırma Raporu 2000 - ITO

LASTİİK SEKTÖR ARAŞTIIRMASII 1 1 

I.BÖLÜM:GENEL 

1.1;Lastik nedir? 

İnsan, yük vb şeyleri taşımak için yolla araç arasında teması sağlamak üzere 

yerleştirilmiş içinde belirli basınçta hava bulunan esnek bir muhafazadır. Üç önemli temel 

unsuru sırasıyla emniyet sağlaması, esnek olması ve aracın motor gücünü yola iletebilmesidir. 

İnsanlık tarihinin en önemli buluşlarından biri olarak kabul edilen tekerlekle birlikte 

günümüzde kara ve hatta hava ulaşımından, tarımsal araç gereçlere, iş makinelerinden, 

bisikletlere, askeri ekipmanlara kısaca hareket eden araçların çok büyük bir bölümünde 

görünüş itibariyle basit ancak teknolojisine inildiğinde bir okadar karmaşık hayati bir görev 

arzeder. 

Lastik, üzerindeki belirli bir yükü, bu yük için gerekli yüksek basınçlı havayı muhafaza 

edecek güçlü bir yapıyla taşır. Aracın slalom benzeri manevralarda ve virajdaki hareketinde 

yanal kayma, savrulmaları önleyecek yönde araç emniyetini sağlar, Yüksek hızda aracın düz 

hatta seyretmesini ve aracın gezmesini azaltır. Aracın fren sisteminin yarattığı frenleme 

kuvvetini yol yüzeyine transfer ederek, aracı durdurur. Yol sarsıntılarını azaltır ve sürüş 

konforunu sağlar. Araç moturunun yarattığı ve aktarma organlarından gelen kuvveti yol 

yüzeyine transfer ederek, aracın hareketini-çekişini sağlar. 

Armonize sistem sözleşmesine göre kauçuktan yeni dış lastikler 40.11, (kauçuktan sırt 

geçirilmiş ve kullanılmış dış lastikler 40.12, kauçuktan iç lastikler 40.13) gümrük tarife 

numarası altında sınıflandırılmaktadır. 

1.2; Lastiğin İç Yapısı Nasıldır? 

Oldukça kompleks bir ürün olan lastik ana hatları itibariyle, 

Esnek (Doğal ve Yapay kauçuklar), 

Kuvvetlendirici (İş Karası), 

Bağlayıcı (Reçine), 

Yumuşatıcı, 

Pişirici (Kükürt), 

Hızlandırıcı ve yavaşlatıcı, Antioksidant ve Antiozonant maddelerle 

Kord bezleri (Tekstil veya Çelik) ve 

Çelik Teller (Damak). 

olmak üzere 100 çeşit hammaddenin bileşiminden oluşmaktadır. 

Lastikler sırt, omuz, yanak, damak ve gövde olmak üzere beş bölüm olup görevleri: 

1 Çalışma dış lastik üzerine olup, kısaca lastik adı ile anılacaktır. 

1

Sırt: Üstü desenli,aşınmaya dayanıklı,lastiği dış etkenlere karşı koruyan,yere basan kısmıdır. 

Omuz: Yanakla sırt arasındaki desenli kısımdır. Lastiğin soğumasına ve viraj alabilmesine 

yardım eder. 

Yanak: Omuzla damak arasındaki esnek kısımdır. Lastikle ilgili tüm bilgilerin yazılı olduğu 

yerdir. 

Damak: Lastiği janta oturtan, çelik tellerden oluşan kısmıdır. Lastiği jantla bütünleştirerek 

"tekerleği" oluşturur. 

Gövde: Çeşitli ipliklerden (naylon,rayon,çelik)örülmüş bezler olup lastiğin iskeletidir. Yükü 

kaldıran,araca esneklik ve yollara uyum sağlayan bölümdür. 

1.3; Lastiklerle İlgili Sınıflandırma ve Tanımların Anlamı Nedir? 

Lastikler; 

Gövde yapılarına göre 3’e ayrılırlar; 

-Çapraz Katlı (Konvansiyonel)-Gövdeyi oluşturan kord bezleri damaktan damağa çapraz 

olarak yerleştirilmiştir. Zor esneyen, sert, yüke dayanıklı bir lastik türüdür. Lastiğin ilk 

üretildiği 1890’lı yıllardan bu yana günümüzde azalmakla birlikte özellikle ağır vasıtalarda 

başarı ile kullanılmaktadır. 

-Çapraz katlı Kuşaklı- Konvansiyonel lastiklerdeki gibi çapraz katlı kord bezlerinin üzerinde 

çepeçevre bir de kuşak bulunur. İlk kez 1967’de ortaya çıkmış ancak daha sonra kullanımı 

terkedilmiştir. 

-Radyal- Kord bezleri diğer iki tipin aksine bir damaktan diğerine düz aynı yönde 

yerleştirilmiş ve üzerlerine sırt altını çepeçevre kaplayan tekstil veya çelik kuşaklar 

geçirilmiştir. Günümüzde özellikle çelik kuşaklı radyaller tüm araç tiplerinin en önemli lastiği 

haline gelmiştir. 

Ayrıca kullanım amacına ve desenlerine bağlı olarak; 

- Düz tip veya cadde tipi 

- Düz dişli tip 

- Dişli tip veya kar/çamur gibi 

- Özel tip (traktör, askeri, grayder vs.) 

- Blok tip 

olarak sınıflandırılır. 

Ebat 

Lastiğin yanağında bulunan. 7.50-14; 9.00-20; 12.00-20 veya 155 R13; 185 R14; 11 

R22.5 gibi bir takım rakam ve harfler olarak gözümüze çarpan bu tanımlar lastiğin hüviyeti 

olup R harfi lastiğin radyal yapıda olduğunu gösterir. Rakamlar ise seri demek olup, lastik 

yüksekliklerinin genişliklerine oranıdır. Daha da açmak gerekirse rakamlardan birincileri 

lastiğin yanaklar arası genişliğini (inç=2.54 cm veya mm olarak), ikincisi ise bu lastiklerin 

takıldığı jantların çapını (inç=2.54 cm olarak), başka bir değişle lastiğin ortasındaki boşluğun 

çapını, gösterir. 

2

Lastiklerdeki J,K,L,M,N,S,T,H,V,Z,W ve Y Harfleri 

eder. 

Bu harfler Sürat Sembolleri olup, lastiğin güvenle yapabileceği en yüksek hızları ifade 

Binek lastikleri için: 

S :180 KM/SAAT 

T :190 KM/SAAT 

H :210 KM/SAAT 

V :240 KM/SAAT 

Z :240 KM/SAAT 

W :270 KM/SAAT 

Y :300 KM/SAAT 

Kamyon Lastikleri İçin: 

J :100KM/SAAT 

K :110 KM/SAAT 

L :120 KM/SAAT 

M :130 KM/SAAT 

N :140 KM/SAAT 

1.4; Lastikler Üzerinde Başka Harfler Var mıdır? 

Vardır. Önemli olanlarına değinmek istersek; 

İngilizce Passenger=yolcu anlamına gelen P harfi, bu tip lastikler binek otoları içindir. 

C harfi, Commercial = Ticari kelimesinin baş harfi olup ticari iş yapan kamyonet ve minibüs 

lastikleridir. 

M+S harfleri, Çamur ve Kar kelimeleri olan Mud and Snow'un baş harflerinden oluşmuştur 

ve Kar Lastikleri demektir. 

Ayrıca,her zaman kullanılabilen ve üzerlerinde All Season (Her Mevsim) veya All Weather 

(Her Hava) yazan Dört Mevsim lastikleri de vardır. 

1,5; Lastikle İlgili Standartlar Nelerdir? 

Hayatın hemen her alanında son derece değişik araç ve ekipmanlarda kullanılan 

lastiklerle ilgili olarak Türkiye Avrupa Lastik ve Jant Teknoloji Örgütü (European Tyre & 

Rim Technology Organization- ETRTO) üyesi olması dolayısı ile ETRTO standartları 

kullanılmaktadır. Esasen lastik teknolojisinin sahibi olan Avrupa’nın standardı olarak tüm 

dünyada öncelikli olarak geçerli ETRTO dışında ABD standardı olan DOT (Department of 

Transportation- Ulaştırma Bakanlığı) ve Japonya’nın JAPNA standartları da kullanılmaktadır. 

3

İnsan ve araç emniyetini doğrudan ilgilendiren bu ürünle ilgili olarak TSE tarafından 

ETRTO’dan tercüme edilerek çıkarılmış bulunan büyük bir bölümü ihtiyari muhtelif 

standartlar bulunmaktadır. 2 

2 

Sözkonusu standartlar hakkında bir fikir vermek açısından bir bölümü ekte 

sunulmaktadır. 

4

II. BÖLÜM, DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE LASTİK 

2.1. Dünya Lastik Üretimi 3 

Son derece büyük sermaye, teknoloji yatırımları gerektiren ve geçmişi 1894’lere 

dayanan dünya lastik sektörü 3 büyükler ile 3 orta büyükler diye tanımlanan 6 firmanın 

hakimiyeti altındadır. 

Japon Bridgestone, Fransız Michelin ve Amerikan Good Year’in yeraldığı 3 

büyüklerin dünya üretimindeki payı %54 olup Economist Intelligence Unit tarafından yapılan 

değerlendirmelerde 2005 yılında %70’e tırmanması beklenmektedir. Geçtiğimiz yıl Good 

Year ve Sumitomo arasında Good Year çatısı altında meydana gelen ortaklık bu yönde 

işaretler olarak algılanmaktadır. Birleşme ile Good Year’in 10 yıldan bu yana üst üste dünya 

birincisi olan Bridgestone’un elinden bu ünvanı alacağı düşünülmektedir. 

Sumitomo hariç tutulduğu taktirde ABD’li Continental, Japon Yokohama ve İtalyan 

Pirelli’nin yer aldığı 3 orta büyükler ise dünya üretiminde 1997 yılında sahip oldukları payı 

1999’da %16’ya düşürmelerine karşın bu payı 2005 yılında da koruyacak gözükmektedir. 

Toplam 6 şirketin yapmış oldukları 57 milyar $’lık satış ile dünya pazarının %70’ini 

ellerinde tuttukları gözönüne alındığında dünya pazarının toplam büyüklüğünün yaklaşık 81- 

82 milyar $ olduğu ortaya çıkacaktır. 

ŞEKİL:1 DÜNYANIN EN BÜYÜK LASTİK ÜRETİCİLERİ (Milyon $) 

18000 

16000 

14000 

12000 

10000 

8000 

6000 

4000 

2000 

0 

800 

700 

600 

500 

400 

300 

200 

100 

0 

CIRO 

KAR 

997 GLOBAL RAN 

3 Kaynak; European Rubber Journal, Firmaların kendi bilgileri 

5

Dünyada lastik üretimi ile doğrudan alakalı olan dünya kauçuk üretimi rakamlarına 

bakıldığında ilk 10 içinde Alman Freudenberg Grubu hariç olmak üzere tamamının lastik 

üreticisi olduğu görülmektedir. 

TABLO:1 DÜNYANIN EN BÜYÜK LASTİK ÜRETİCİLERİ (Milyon $) 

ADI 

KAUÇUK 

SATIŞLARI 

TOPLAM 

GRUP 

SATIŞLARI 

/ TOPLAM 

GRUP 

SATIŞLARI 

KAR 

KAR/ 

CİRO 

SATIŞLAR 

1998 6 AY 

% 

ARTIŞ 

1 Bridgestone *15 428 17 940. *86 323.0 1.8 8197 - 

2 Michelin *12 691 13 646 *93 702.7 5.2 6779 6,8 

3 Goodyear 12 154 13 155 92 558.7 4.2 6232 -4,0 

4 Continental 5850 6500 90 165.0 2.5 3150 6,1 

5 Sumitomo *4564 5071 *90 48.3 0.9 795 -1,9 

6 Yokohama 1 *3150 3347(p) *94 12.4 0.4 v.y. v.y. 

6 Pirelli 3150 6615 47 300.5 4.5 3244 2,1 

8 Toyo 1 *1943 2159 *90 (4.8) v.y. v.y. v.y. 

9 Freudenberg *1848 3745 49 143.5 3.7 v.y. v.y. 

10 Cooper 1813 1813 100 v.y. v.y. 899 7,0 

11 Tomkins 2,3 *1800 *2420 *75 v.y. v.y. 

12 Hutchinson *1653 2066 *80 v.y. v.y. 

13 BTR *1500 12 168 *12 1443.5 12.4 

14 MK-IV 5 1487 2210 67 109.2 4.9 

15 Kumho *1170 1315 89 (14.7) v.y 

16 NOK *1102 1696 *65 v.y. v.y. 

17 Hankook *1096 1218 90 10.7 0.9 

18 Tokai Rubber 1 *1000 * *1255 80 v.y. v.y. 

19 Pacific Dunlop 4 935 4446 21 138.0 3.1 

20 Laird Group *946 1732 *55 50.9 2.9 

21 Trelleborg 893 2726 33 266.8 9.7 

20 Ohtsu Tire 873 873 100 2.6 0.3 

23 Standard 

*831 1,108 *75 27.5 2.5 

Products 4 

24 Phoenix *795 882 *90 20.9 2.4 

25 UniPoly *775 800 *97 v.y. v.y. 

26 Toyoda Gosei n.a n.a v.y. v.y. 

27 Tokai Kogyo 1 *750 *2275 *33 v.y. v.y. 

28 Bandag 715 822 87 122.0 14.8 

29 Dana 600 8291 07 369.1 4.5 

30 MRF 580 580 100 v.y. v.y. 

Kaynak; European Rubber Journal 

1 Mali yılı 31 Mart itibariyledir 

2 Mali yılı 2 Mayıs itibariyledir 

3 ilk 6 aylık verilere göre tüm yıl tahminidir 

4 Mali yılı 30 Haziran itibariyledir 

5 Mali yılı 28 Şubat itibariyledir 

1 

ING – TYRE & NON-TYRE RUBBER PRODUCTS 

6

2.2. Dünya Lastik Dış Ticareti 

Dünya lastik dış ticaretinde gerek ithalat gerekse ihracatta söz sahibi olan ülkeler, 

otomotiv ana sanayinde de güçlü olan az sayıdaki ülkelerdir. Coğrafik dağılımlarına 

bakıldığında esas olarak bu ülkeler Avrupa’da Almanya, İtalya, İngiltere, İspanya, Hollanda, 

Kuzey Amerika’da ABD, Güney Amerika’da Brezilya ve Meksika, Uzakdoğu’da Japonya, G. 

Kore ve Endonezya’dır. 

Sözkonusu ülkeler arasında ihracatta Almanya, Japonya, ABD ve İtalya ön plana 

çıkmakta iken ithalatta da Japonya dışında aynı ülkeler göze çarpmaktadır. 

İHRACAT 

TABLO 2: 1993-1997 DÜNYA LASTİK İHRACATI (BİN ABD$) 

ÜLKELER 1993 1995 1997 1993-97 5 YIL ARTIŞ 

İHRACAT EĞİLİMİ 

OTOMOBİL LASTİĞİ 

ALMANYA 983712 1182917 1219724 5682184 5,6 

JAPONYA 906292 1185410 1211500 5476768 7,8 

ABD 774837 1001390 1204388 4827934 11,4 

İTALYA 522976 733934 628966 3228452 5,0 

İNGİLTERE 486682 603889 550237 2820840 2,9 

G.KORE 480282 656481 - 2458775 - 

HOLLANDA 406109 501051 450209 2260650 3,7 

İSPANYA 393699 497013 - 1919749 - 

BREZİLYA 159717 167327 181290 863997 3,3 

TÜRKİYE 61090 109118 115785 471807 16,0 

ÇİN 44338 74052 78189 324604 18,8 

ENDONEZYA 14910 40471 111817 228473 61,4 

MEKSİKA 18313 47112 56828 184748 32,1 

AĞIR VASITA LASTİĞİ 

JAPONYA 917315 1189062 1226273 5563425 9,5 

ABD 409962 531003 806678 2800025 17,8 

ALMANYA 384163 541871 542234 2451232 11,6 

İNGİLTERE 343571 483442 438203 2153765 7,4 

KORE 437284 421868 - 1820649 - 

İTALYA 209363 299431 3130015 1375586 13,3 

İSPANYA 250567 363456 - 1307254 - 

BREZİLYA 178349 207726 218728 1025582 4,9 

ÇİN 75420 231750 240596 901312 37,4 

HOLLANDA 156560 178432 133488 783827 -9 

HİNDİSTAN 460541 177867 - 700285 - 

TÜRKİYE 66752 68596 67034 329598 -2,4 

ENDONEZYA 20226 76221 48617 314209 35,4 

7

UÇAK LASTİĞİ 

ABD 30722 37909 44704 187404 11,9 

JAPONYA 15375 22362 28525 109847 19,7 

İNGİLTERE 11369 16761 18909 77115 16,2 

HOLLANDA 1435 6909 7500 29768 21 

RUSYA - 11486* 9899 21385 - 

TAYLAND 2642 3203 5021 13630 - 

ALMANYA 1410 661 1294 4674 -6,7 

İSPANYA 417 885 - 3574 - 

MALEZYA 867 871 - 3370 - 

İTALYA 344 607 844 3116 19,0 

MOTOR,BİSİKLET LASTİĞİ 

JAPONYA 78063 69377 74650 371364 -2 

ALMANYA 56186 69979 82499 395958 10,3 

TAYLAND 67473 88957 76495 305755 - 

ÇİN 29098 62658 74936 266989 24,9 

İSPANYA 29542 41960 - 150847 - 

ENDONEZYA 20729 30184 26254 131984 9,7 

İTALYA 23377 31715 21816 130146 -2,6 

Kaynak:DİE 

Dünya ülkeleri arsında 1993-97 yıllarında lastik ticareti ile ilgili rakamları ele alan bir 

araştırma incelendiğinde otomobil ve kamyon lastiği ihracatında değer olarak 13 ve 14. 

sıraları alan Endonezya’nın ihracatın gelişim eğilimi açısından çok büyük bir ivme yakaladığı 

(otomobil lastiğinde %61, ağır vasıta lastiğinde %35), Meksika ve Çin gibi ülkelerin de 

normalin çok üzerinde gelişim gösterdiği anlaşılmaktadır. Türkiye de sözkonusu dönemde 

otomobil lastiği ihracatında %18 artış eğilim ile ilk 11 ihracatçı ülke arasına girmeyi 

başarmıştır. Ağır vasıta lastiği ihracatında ise küçük de olsa bir gerileme içerisinde olan 

ülkemizin sıralamadaki yeri 12.liktir. 

8

ŞEKİL ; 2 

ÜLKELER İTİBARİYLE 1993-97 ARASI 5 YILLIK İHRACAT RAKAMLARI (BİN $) 

6000000 

5000000 

4000000 

3000000 

2000000 

1000000 

0 

OTOMOBIL 

AGIR VASITA 

İTHALAT 

İthalatta ilk sırayı açık farkla dünyanın en büyük pazarı olan ABD almakta bu ülkeyi ise 

Almanya izlemektedir. Daha evvel de belirtildiği gibi Japonya ihracatın aksine ithalatta daha 

az pay sahibi olurken Meksika’nın önemli ithalatçılar arasındaki yeri pekişmektedir. 1993-97 

arası dönemde Latin Amerika ülkelerinin dünya genel lastik ithalatındaki payları hızla 

artmakta iken öncelikle Brezilya ve daha sonra Meksika’nın ithalatındaki artış eğilimi dikkat 

çekmektedir. 

Bu arada otomobil lastiği ithalatında ilk sıralarda yer alan G. Kore’nin ağır vasıta lastiği 

ithalatının düşük olması sebebiyle bu alanda önemli ithalatçılar arasında yer alamadığı 

gözden kaçmamaktadır. Tablonun incelenmesinden ortaya çıkan bir diğer sonuç ise bir 

zamanların süper gücü Rusya’nın teknoloji yoğun bu sektörde iptidai teknolojisi ile ihracat 

yapamadığı, bilakis dünya lastik ithalatında önemli pay almasıdır. 

9

ŞEKİL : 3 

1993-1997 DÜNYA LASTİK İTHALATI (BİN $) 

8.000.000 

7.000.000 

6.000.000 

5.000.000 

4.000.000 

3.000.000 

2.000.000 

1.000.000 

0 

OTOMOBIL 

AGIR VASITA 

2.3. Türkiye'de Lastik Sektörü 

2.3.1. Gelişim; 

Büyük miktarda sabit sermaye yatırımı ve ileri teknoloji gerektiren yapısı ile ancak 

sermaye yapısı çok güçlü yatırımcılar tarafından gerçekleştirilebilen lastik üretimi, 

Türkiye’de sermaye ve teknoloji yetersizliğinden olsa gerek ancak otomotiv sektörünün 

gelişimine paralel olarak 1954’de Yabancı Sermayeyi Teşvik kanununun yürürlüğe girmesi 

ile yabancı ortaklı olarak başlamıştır. 1950’li yılların sonu ve 60’lı yılların başı birbiri ardına 

lastik fabrikalarının kurulduğu yıllardır. Bu dönemde gerçekleştirilen yatırımları şu şekilde 

sıralamak mümkündür: 

Türk Pirelli Lastikleri AŞ 

Kuruluş Yılı 1960 Yabancı ortak payı %62,2 

Pirelli Milano SPA İtalya %0,61 

Pirelli Tyre Hold NV Hollanda %61,59 

Good Year Lastikleri TAŞ 

Kuruluş Yılı 1961 Yabancı ortak payı %50,75 

10

Good Year Tire Rubber Co. ABD %50,15 

Gummiwerke Fulda GmbH Almanya %0,60 

Ayrıca 1961’de Uniroyal Endüstri TAŞ kurulmuştur. 

Sözkonusu dönemde, otomotivde de büyük gelişmelerin olduğu, fabrikaların kurulduğu 

gözden kaçmamaktadır. Bu dönemde 1964 yılında BMC, 1966 yılında Mercedes Benz Türk 

ve MAN, 1968’de TOFAŞ ve 1969’da Oyak Renault fabrikaları kurulmuşlardır. 

Günümüzde Türk lastik pazarı ana hatları ile 3 firma tarafından bölüşülmektedir. Brisa, 

Good Year ve Pirelli... Brisa dışındaki firmaların kuruluş tarihinin 1960’lı yılların başı 

olduğunu bir kez daha hatırlatmakta yarar vardır. Bir de bu firmaların dışında özellikle uçak 

lastiği üretebilme teknolojisine sahip olması dolayısıyla tekel durumunda olan ve geçtiğimiz 

yıl Kombassan Holding tarafından alınarak özelleştirilen Petlas gelmektedir. Bu firmaların 

dışında bisiklet, motorsiklet lastikleri üretimi yapın Anlaş ve Birlik Lastik adı altında iki 

firma kauçuk hammaddeli lastik üretiminde önemli paya sahiptirler. 

İstanbul Sanayi Odası tarafından 1998 yılı baz alınarak Türkiye’deki en büyük 100 

yabancı sermayeli şirket arasında cirolar esas alınarak yapılan araştırmada ortaya çıkan 

sonuçlar aşağıda sunulmaktadır; 

TABLO:3 İLK 100 YABANCI SERMAYELİ ŞİRKET İÇİNDE LASTİK SEKTÖRÜ 

SIRA ÜNVANI Y.ORTAK Y.PAYI SATIŞ İHRACAT Mn $ 

Mr TL 1997 1998 

35 BRISA BRIDGESTONE JAPONYA 43 65.137,5 58.251 49764 

42 GOOD YEAR ABD 58,2 59.112,6 - 26246* 

45 TÜRK PİRELLİ İTALYA 62,2 55.307,8 85291 91735 

* Good Year İhracatı trilyon TL cinsinden olup 1998 ortalam kuru baz alındığında yaklaşık 

76 milyon $’a karşılık gelmektedir. 

Sektörde Pazar payları ile ilgili tahminlerde bu firmalar içinde Brisa (%30) pay ile ilk 

sırayı alırken, Good Year (Fulda ile birlikte %29) ile hemen onu izlemektedir. Pirelli’nin 

(%19) ardından Türkiyenin bir diğer eski ancak kalkınma çabalarını öelleştirme sonrasına 

bağlayan Petlas (%3) gelmektedir. Özellikle bu yılın başlarında uygulanan ve döviz kurlarını 

sabit tutan politikanın sonucu olarak tüm sektörlerde olduğu gibi lastik setktöründe de ithalat 

artmış ve %19 gibi büyük bir hacme ulaşmıştır. İthalatta en büyük pay toplam ithalat içinde 

yaklaşık yarısını tek başına karşılayan ve dünyanın en büyük 3 üreticisinden biri olan Fransız 

Michelin lastikleri gelmektedir. İthalatın geri kalan bölümü dünyanın hemen her yerinden 

100’ü aşkın marka ile gerçekleştirilmektedir. 

TÜRK PİRELLİ LASTİKLERİ AŞ 

Lastik üretimi ülkemizde ilk kez 1960 yılında İtalyanların ünlü firması Pirelli group 

lisansı ve markası ile üretim yapmak üzere hisselerinin %62’si bu gruba ait olmak üzere Türk 

Pirelli AŞ’nin kurulması ile başlamıştır. Türk lastik pazarının hemen hemen 1/3’üne sahip 

olan Türk Pirelli Çelikord AŞ, Türk Prelli Enerji AŞ ve Pirelli Kablo iştiraklerine sahiptir. 

11

GOOD YEAR LASTİKLERİ TAŞ 

Pirelli’nin ardından bu kez dünyanın en büyük üreticilerinden Good Year’in da pazara 

girme çabaları sonucunda 1961 yılında önce Good Year Lastikleri, daha sonra 1961’de ise 

Uniroyal Endüstri TAŞ kurulmuştur. Unıroyal Inc. şirketinin ağırlığını kimyevi maddeler ve 

lastik dışı sınai mamüller üretimine kaydırmış olması ve Unıroyal Endüstri T.A.Ş.'nin 

teknolojik ihtiyaçlara cevap veremez duruma gelişi karşısında 25.Nisan.1986 tarihinde Koç 

Grubu tarafından Goodyear Lastikleri T.A.Ş. ile Uniroyal Endüstri T.A.Ş.'nin Good Year 

çatısı altında birleşme kararı alınmıştır. Birleşme ile Good Year İzmit Köseköy’deki 

fabrikasına ilave olarak Uniroyal’in Adapazarı Beşköprü fabrikasını devralmıştır. 

Ayrıca birleşme ile yapılan dağıtım antlaşması ile de Otomotiv Lastikleri Tevzii A.Ş. 

yeniden yapılandırılmış olup şirket 1988 yılından itibaren de "FULDA" markalı Araç 

Lastiklerini pazarlamaktadır. 

BRİSA BRIDGESTONE SABANCI LASTİK SANAYİ VE TİCARET AŞ 

Brisa, 1974'te Sabancı Grubu tarafından Lassa Lastik Sanayi ve Ticaret A.Ş. adı altında 

kuruldu. 1978'de üretime başlayan kuruluş, 1988 yılına kadar Lassa markasıyla lastik üretti. 

1 Kasım 1988'de Japon Bridgestone Corporation ile Sabancı Grubu arasında eşit hisseli 

bir ortaklık anlaşması imzalandı. Bu anlaşmayla kuruluşun adı BRİSA Bridgestone Sabancı 

Lastik Sanayi ve Tic. A.Ş olarak değiştirildi. 1 Temmuz 1989'da temeli atılan yeni fabrika 1 

Kasım 1990'da lastik üretimine başladı. 

BRİSA, İzmit-Köseköy'de 206.000 m²'si kapalı toplam 870.000 m² alan üzerine kurulu 

tesislerinde, yıllık 5,3 milyon adet kapasitesi ile motorlu araç dış lastik, iç lastik, kolon ve sırt 

kauçuğu üretmektedir. Türkiye'nin en büyük, Avrupa'nın altıncı büyük lastik üreticisidir. 

Lassa ve Bridgstone markaları altında hem yurtiçi ve hem de yurt dışı piyasalara yönelik 

üretim yapmaktadır. Firmada askeri ve sivil amaçlı 400'den fazla çeşitte dış lastik 

üretilmektedir. 

Toplam Kalite Uygulamalarına sahip Brisa 1996'da Avrupa Kalite Yönetimi Vakfı 

(EFQM) tarafından verilen Avrupa Kalite Büyük Ödülü'nün sahibi olmuştur. 

PETLAS LASTİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 

1976 yılında büyük ortak olarak Petkim’in yeraldığı bir dizi kamu ve özel şirketin 

iştiraki ile kurulmuştur. Muhtelif nedenlerle yeteri kadar verimli çalıştırılamayan ve tam 

kapasite üretime geçmesi 1990’lı yılların başını bulan Petlas’ın özelleştirilmesi çalışmaları 

uzun yıllar devam etmiş, nihayet 6 Mayıs 1997 tarihinde Kombassan Holding’e satışı 

kararlaştırılmıştır. 

PETLAS tesisleri 2.520.126 m² üzerine kurulmuş olup,133.451 m²'si kapalı olmak 

üzere 1.210.000 m² inşaat alanına sahiptir. Yıllık 1.225.500 adet dış lastik, 450.000 adet iç 

çlastik, 8.000 adet uçak dış lastiği ve 546.000 adet kolon üretim kapasitesine sahiptir. 

Türkiye’nin askeri uçak lastiği üretiminde tekel konumu Petlas’a önem kazandırmaktadır. 

Binek tipi radyal dış lastikler - Kamyonet-minibüs dış lastikleri - Radyal kamyon-otobüs dış 

lastikleri - Çapraz otobüs-kamyon dış lastikleri - Traktör ön ve arka dış lastikleri - Yol ve iş 

makineleri için dış lastikler - İç lastikler ile Savunma sanayine yönelik olarak F-104, F-5 ve 

12

T-37 uçakları için ana ve burun lastikleri, F4/RF4 uçağı ana lastiklerini ve C-130 uçağı burun 

lastiklerini üreten Petlas günümüzde 43 ülkeye ihracat yapar hale gelmiştir. 

2.3.2. Üretim; 

Türkiye lastik sektöründe dünyanın önde gelen üretici ve ihracatçı ülkeleri arasında 

yer alma yolunda hızla ilerlemektedir. Türkiye’nin yol koşullarının bozuk olması, karayolu 

yük ve yolcu taşımacılığının toplam taşımacılığın %95’ine ulaşması, buna karşın araçların 

istiap hadlerinin üzerinde yüklenmesi gibi özel koşuları dolayısı ile lastikte Türkiye’ye özgü, 

güçlü desen ve yapıda lastiklerin üretimi gündeme gelmiş, bu da Türk lastiklerini dünyada 

aranır konuma getirmiştir. 

Lastik sektörünün son derece rekabet yoğun bir sektör olması dolayısı ile Türkiye’de 

firmaların kapasite, üretim vb. rakamlarına ulaşmak mümkün olmamaktadır. Bu konuda 

DİE’nin Aylık İmalat Sanayi istatistiklerinden edinilen veriler ve sektör yetkilileri ile yapılan 

görüşmelerde edinilen bilgiler ışığında Türkiye’de yaklaşık 12 milyon binek oto, 2 milyon 

kamyon otobüs, 600-700 bin traktör arka ve yine aynı sayıda ön lastik olmak üzere 15-16 

milyon lastik üretim kapasitesi mevcuttur. 

TABLO:4 TÜRKİYE’DE DIŞ LASTİK ÜRETİMİ VE YILLIK ARTIŞ (ADET/YIL) 

BİNEK OTO KAMYON TRAKTÖR ARKA TRAKTÖR ÖN 

1993 6405284 1805136 385760 555538 

1994 6313095 1534741 351344 535195 

94/93 % -1,4 -15,0 -8,9 -3,7 

1995 8640638 1658068 435789 642541 

95/94 % 36,8 8,0 2,4 20,0 

1996 9202206 1723950 460385 636384 

96/95 % 6,5 3,9 5,6 -1 

1997 10604662 1805434 494391 595054 

97/96 % 15,2 4,7 7,4 -6,5 

1998 10931007 1635401 488228 560587 

1999 9324082 1424698 307137 392963 

99/98 % -14,7 -12,9 -37,1 -29,9 

1999* 4687683 624417 169536 201521 

2000* 4121023 588260 163072 112440 

00/99 % -12,1 -5,8 -3,8 -44,2 

* Ocak Mayıs 

Özellikle binek oto lastiklerinde 1990’lı yılların başında 6,5-7 milyon dolayında olan 

üretim 1995 yılından başlayarak sırasıyla %36,8, %6,5, %15,2 artarak 1998 yılında 11 milyon 

sınırına dayanmıştır. Söz konusu yılların, Gümrük Birliği öncesinde dünyaca ünlü otomotiv 

fabrikalarının Türkiye’de yatırım yaptığı yıllar ile paralel olması gözden kaçmamaktadır. 

13

Genel olarak bakıldığında 1995-98 dönemi bazı istisnalar hariç sektörün parlak yılları 

olarak ortaya çıkarken, 1999 yılında uzun yıllar ardından sektör bir bütün olarak ilk kez 

daralmıştır. Binek otoda %14.7, kamyonda %12,9 olan daralma traktör arka lastiğinde %37,1 

ön lastiğinde %29,9’a ulaşmaktadır. 2000 yılı ilk 5 aylık sonuçlarına göre binek oto 

lastiklerinde daralma hemen hemen aynı oranda devam ederken, kamyon lastiklerinde 

azalmakla birlikte halen %6 dolayındadır. Traktör ön lastiğinde daralma %3,8’e düşmüş 

gözükmekle birlikte bir önceki yılın müthiş daralmasına karşın halen daralmanın sürmesi 

düşündürücüdür. Traktör ön lastiği üretimi ise deyim yerindeyse tek kelime ile SOS 

vermektedir. Bir önceki yıl 1/3 daralan üretim, içinde bulunduğumuz yılın ilk 5 ayında 1998 

yılının o kötü rakamlarının da yarısına ancak ulaşabilmiştir. 

Traktör ön ve arka lastiği üretimi 9-10 sene önceki rakamlarının yarısından az, 1/3’üne 

yakın durumdadır. 

ŞEKİL:4 TÜRKİYE’DE DIŞ LASTİK ÜRETİMİ (ADET/YIL) 

12000000 

10000000 

8000000 

6000000 

4000000 


1993 

1994 

1995 

1996 

1997 

1998 

1999 

1999* 

2000* 

0 

BINEK OTO KAMYON TRAKTÖR ARKA TRAKTÖR ÖN 

*Ocak-Mayıs 

Üretimin pazara sürülmesi ile ilgili olarak yurt içi pazarında iki unsur üzerinde 

durulmaktadır. Bunlar otomotiv ana sanayinde üretilen araçlara verilen orijinal ekipman 

şeklindeki lastikler ile yenileme pazarı.. Bugün ülkemizde 690.000’i binek otomobilinde, 

221.577 diğer araçlarda (kamyon, kamyonet, minibüs, midibüs, çekici, traktör) olmak üzere 

toplam 911.577 araçlık bir kapasite bulunmaktadır. Otomotiv sanayinin altın yılı olan 1993 

yılından bu yana maalesef kapasite kullanımı özellikle binek otolorda devamlı surette 

%50’nin altında (1999’da %32) gerçekleşmektedir. 1999 yılında toplam üretilen araç sayısı 

14

405.000 adet ile sınırlı kalmıştır. Dolayısı ile Türkiye’de fabrikaların orijinal ekipman olarak 

lastik talebi ancak 2-2,5 milyon adet olarak düşünülmelidir. 

Diğer taraftan yapılan görüşmelerde Türkiye’de 6 milyon adetlik bir yenileme pazarının 

varlığından söz edilmektedir. Bilindiği üzere lastik tüketici açısından düşük ilgi ürünü olarak 

tanımlanmaktadır. Can ve mal emniyeti açısından son derece önemli olmasına karşın 

halkımızda bilinç düzeyinin yeterince yerleşmemiş olması dolayısı ile diş derinliği tehlike 

sınırının altına inmiş lastikler dahi değiştirilmemektedir. Bu nedenle yenileme pazarının 

gerçek potansiyelinin oldukça altındadır. 

Yurt içi pazarının boyutunun yetersizliği ve ithal lastiklerin de hatırı sayılır bir payı 

olduğu bilindiğine göre firmalarımızın üretim fazlalarını değerlendirmek için tek yollarının 

ihracat olduğu ortaya çıkmaktadır. Yaşanılan ekonomik sıkıntılara karşın sektörde kapasite 

kullanımının halen %85’lerde olması ancak firmalarımızın üretimlerinin %60-65’ini ihraç 

etmeleri ile mümkün olabilmektedir. 

Yeni üretimin dışında tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de bir kaplama 

sektörünün varlığından söz etmek mümkün olup henüz çok küçük bir paya sahip olan bu 

sektör de eski usul olan sıcak kaplama tekniğinin terkedilerek soğuk kaplama tekniğine 

dönülmesi ile birlikte artış eğilimindedir. Lastik kaplama sektörünün önemli bir özelliği 

yalnızca kamyon, otobüs gibi ağır vasıta araç lastikleri için uygulanıyor olmasıdır. Bunun 

nedeni olarak ülkemizde karayolu ile yük ve yolcu taşımacılığının %95’ler seviyesinde 

bulunması ile kötü yol koşulları ve aşırı tonaj gibi nedenlerle lastik ömrü ve maliyetinin ağır 

vasıta tabir edilen araçlarda yüksek olması gösterilebilir. 

2.4. Türkiye'nin Lastik Dış Ticareti 

2.4.1. Genel 

TABLO: 5 

TÜRKİYE'NİN DIŞ LASTİK TİCARETİ (BİN ABD $) 

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 

İHRACAT 47113 125175 159267 150257 181853 212094 190444 216410 231774 236303 

İTHALAT 91294 75479 66113 81733 43374 65987 96608 117848 137119 135997 

DENGE -44181 49696 93154 68524 138479 146107 93836 98562 94655 100306 

YILLIK DEĞİŞİM 

İHRACAT % 165,7 27,2 -5,7 21,0 16,6 -10,2 13,6 7,1 2,0 

İTHALAT % -17,3 -12,4 23,6 -46,9 52,1 46,4 22,0 16,4 -0,8 

Kaynak: DİE 

1990’lı yılların başında bir lastik ithalatçısı konumunda olan Türkiye izleyen yıllarda 

başlattığı ihracata dayalı sanayi politiksı sonucunda net bir ihracatçı ülke haline gelmiştir. 

1994 yılında yaşanılan kriz ortamının etkisi ile dış ticaret dengesinde 100 milyon $ fazla sınırı 

aşılmış ve 1995 yılında bu başarı sürdürülmüş ise de ise de günümüzde bu denge 100 milyon 

15

$ dolayında sabitlenmiş gözükmektedir. İthalatta 1994 sonrasında kaydedilen yüksek oranlı 

artışlara rağmen bu oranın korunuyor olması sevindirici bir gelişmedir. 

ŞEKİL:5 

LASTİK DIŞ TİCARETİNDE YILLIK DEĞİŞİM (%, Bir önceki yıla göre) 

200 

150 

100 

50 

0 

-50 

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 

İHRACAT % İTHALAT % 

Tüm bu olumlu verilere karşın özellikle son iki yıldır ihracatta bir tıkanıklığın 

yaşanmaya başlandığı gözlerden kaçmamaktadır. 

Tablo 5’de de görüleceği üzere ile Türkiye’de lastik sektörünün sergilediği başarı çok 

açıktır. Bu başarı sonucudur ki, bu son derece ileri teknoloji, büyük yatırımlar, kalifye işgücü 

gerektiren ürün bir yandan ülkemizin en önemli ihraç kalemlerinden biri olmakla kalmamış, 

diğer taraftan da ülkemizi dünyada sözsahibi önemli lastik üretici ve ihracatçılarından bir 

haline getirmiştir. Bu gelişmenin nedenleri incelendiğinde lastik sektörünün; 

- daha önce de belirtildiği gibi daha 1960’lı yıllarda Türkiye’ye ilk gelen yabancı 

yatırımlar arasında yapılanması, 

- sektörün otomotiv ana sanayine bağımlı yapısı gereği Türkiye’de son yıllarda 

otomobil ana sanayinde yabancı firmalarla yapılan büyük yatırımların olumlu etkisi 

ve bu yatırımların lastik sektöründe de yeni ortak girişimleri ve teknolojik yenileme 

çabalarıı gündeme getirmesi 

16

sayılabilir. Günümüzde Türkiye’de üretilen lastikler başta Avrupa ülkeleri olmak üzere 

dünyanın hemen her yerinde Pazar bulmakta olup sektör üretim/ihracat oranının %60-65 

seviyelerine tırmandığı ifade edilmektedir. 

Türkiye’de kişi başı düşen aracın %0’de 60 olması, Türkiye nüfusunun çok büyük 

bölümünün genç olması otomotiv ve dolayısı ile lastik sektörünün gelişimi yönünde gelecek 

için büyük umut vaadetmektedir. 

ŞEKİL:6 

YILAR İTİBARİYLE DIŞ LASTİK DIŞ TİCARETİ (BİN ABD $) 

250000 


150000 

100000 

50000 

0 

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 

IHRACAT 

ITHALAT 

2.4.2. İhracat 

TABLO: 6 

ÜLKELER İTİBARİYLE TÜRKİYE'NİN LASTİK İHRACATI (ABD $) 

1990 1995 % Değ. 1997 % Değ. 1998 % Değ. 1999 % Değ. 

A.B.D. 4008832 2970513 -25,9 732518 -75,3 525756 -28,2 819980 56,0 

ALMANYA 2483937 29844291 1101,5 33505352 12,3 41376560 23,5 37772390 -8,7 

ARJANTİN 2478094 263298 -89,4 1135231 331,2 

AVUSTRALYA 400286 298492 -25,4 339531 13,7 670226 97,4 739809 10,4 

AVUSTURYA 602445 3136231 420,6 3044478 -2,9 3081454 1,2 2754991 -10,6 

B.A.E. 188430 3837170 1936,4 4834625 26,0 2834542 -41,4 1876891 -33,8 

BELÇİKA 1333014 7512445 463,6 7002194 -6,8 6583900 -6,0 14848530 125,5 

BREZİLYA 64591 542188 739,4 395529 -27,0 

BULGARİSTAN 222928 169577 -23,9 32372 -80,9 286159 784,0 

CEZAYİR 6315630 1321366 -79,1 1820525 37,8 3307810 81,7 2961210 -10,5 

17

DANİMARKA 145299 1404178 866,4 1943915 38,4 2036897 4,8 2119925 4,1 

ETOPYA 19972 4829875 24083,2 3696040 -23,5 1744577 -52,8 876208 -49,8 

FAS 120295 403998 235,8 623656 54,4 1718580 175,6 1862065 8,3 

FİLDİŞİ SAHİLİ 11005 832909 7468,5 465367 -44,1 625583 34,4 435514 -30,4 

FRANSA 1313451 7895004 501,1 12058390 52,7 15412499 27,8 17435016 13,1 

G. AFRİKA 1184626 419650 -64,6 529127 26,1 435952 -17,6 888579 103,8 

GANA 48890 1937712 3863,4 782439 -59,6 566532 -27,6 632347 11,6 

GÜRCİSTAN 50440 125445 148,7 420014 234,8 357978 -14,8 

HOLLANDA 374056 761165 103,5 1200287 57,7 1209228 0,7 1090170 -9,8 

HONG KONG 179796 906999 404,5 93073 -89,7 395727 325,2 

İNGİLTERE 1805130 19663419 989,3 19080746 -3,0 20406175 6,9 22339238 9,5 

İRLANDA 785298 1220954 55,5 1754473 43,7 1656625 -5,6 610766 -63,1 

İSPANYA 379822 6589317 1634,8 8803372 33,6 16476122 87,2 13600433 -17,5 

İSRAİL 1071773 2493884 132,7 4282749 71,7 3116443 -27,2 

İSVEÇ 338942 3498758 932,3 4927274 40,8 3483400 -29,3 5375616 54,3 

İSVİÇRE 318425 3468978 989,4 3258515 -6,1 3742347 14,8 4299976 14,9 

JAPONYA 25350 3918671 15358,3 1267239 -67,7 390902 -69,2 3213830 722,2 

KAMERUN 9147 236871 2489,6 73503 -69,0 374885 410,0 369095 -1,5 

KANADA 14925 300109 1910,8 153862 -48,7 417580 171,4 237362 -43,2 

KENYA 565932 463778 -18,1 172205 -62,9 239474 39,1 

LÜBNAN 419815 2612878 522,4 2858855 9,4 2229986 -22,0 1119330 -49,8 

MACARİSTAN 445964 305729 -31,4 261049 -14,6 397452 52,3 246553 -38,0 

MAKEDONYA 218318 70 -100,0 167979 239870 264802 57,6 

MALEZYA 20027 79349 296,2 58334 -26,5 463135 693,9 

MISIR 1327456 9672543 628,7 10065712 4,1 7857358 -21,9 6326478 -19,5 

NİJERYA 532726 269906 -49,3 330740 22,5 477753 44,4 276217 -42,2 

ÖZBEKİSTAN 689925 1371175 98,7 649222 -52,7 406944 -37,3 

PAKİSTAN 4355431 6352061 45,8 4552062 -28,3 3625283 -20,4 3625593 0,0 

POLONYA 140798 530264 276,6 3696282 597,1 3520680 -4,8 3750816 6,5 

PORTEKİZ 138586 2132343 1438,6 2035567 -4,5 3746553 84,1 3023336 -19,3 

S.ARABİSTAN 994750 8978803 802,6 7035454 -21,6 5174119 -26,5 2836162 -45,2 

SİNGAPUR 557060 618144 11,0 157104 -74,6 292560 86,2 

SURİYE 666785 5079902 661,9 7130691 40,4 4251296 -40,4 4279699 0,7 

ŞİLİ 45488 162285 256,8 844221 420,2 879141 4,1 

TAYVAN 37289 897710 2307,4 1237881 37,9 515052 -58,4 607042 17,9 

TÜRKMENİS 241866 701233 189,9 728070 3,8 328363 -54,9 

UGANDA 306890 208596 -32,0 61720 -70,4 373333 504,9 

UMMAN 214736 865171 302,9 367318 -57,5 450275 22,6 506174 12,4 

ÜRDÜN 1252340 3764333 200,6 2205407 -41,4 2429070 10,1 1215525 -50,0 

VENEZÜELLA 158768 203649 28,3 366211 79,8 

YUNANİSTAN 349986 5851958 1572,1 8658286 48,0 9231794 6,6 8139315 -11,8 

ZİMBABWE 33635 309154 819,1 842254 172,4 562818 -33,2 

İTALYA 6831646 28726497 320,5 29347796 2,2 37699843 28,5 44061541 16,9 

KESİNL.ÜLKE 538966 -100,0 2149876 2676887 24,5 

KKTC 1046630 1291523 23,4 1695924 31,3 2084155 22,9 1417747 -32,0 

DİĞER 6131526 23718066 -73881 12722457 -2737 7337243 -241924 5171159 -3336 

TOPLAM: 47113671 212094807 350,2 216410051 2,0 231774372 7,1 236303363 2,0 

Kaynak: DİE 

Lastik Türkiye’nin önemli ihraç ürünleri arasında yeralmaktadır. Ülkeler itibariyle 

bakıldığında 10 yıl önce; 

18

ilk 10 içinde Cezayir, Pakistan, Mısır ve Ürdün’ün de yer aldığı görülmekte iken 1999 

yılında bu ülkelerden yalnızca Mısır (8. sırada) yer alırken kalan 9 ülke içinde İsviçre hariç 

tamamının Avrupa Biriği ülkesi olması dikkat çekmektedir. 

Yine geçmiş dönemde ilk 10 ülkeye yapılan ihracat toplamı 31 milyon $’ı ancak 

bulurken günümüzde bu rakam 174 milyon $’a tırmanmıştır. 

ŞEKİL: 7 

ÖNEMLİ PAZARLAR İTİBARİYLE TÜRKİYE'NİN LASTİK İHRACATI (ABD$) 

90000000 

80000000 

70000000 

60000000 

50000000 

40000000 

30000000 


10000000 

0 

İTALYA 

ALMANYA 

İNGİLTERE 

FRANSA 

BELÇİKA 

İSPANYA 

YUNANİSTAN 

MISIR 

İSVEÇ 

İSVİÇRE 

SURİYE 

DİĞER 

1990 1995 1997 1998 1999 

İhracatta ilk 6 sırayı alan ülkelerin ise Avrupa’nın önemli otomotiv ve lastik üreticisi 

ülkeleri olmasının üzerinde durmak gereklidir. 

Son 10 yıllık dönemde hemen her yıl ilk sırayı alan Almanya 1999 yılında yerini ikinci 

sıradaki İtalya’ya kaptırmıştır. 

19

Halen alt sıralarda bulunmasına rağmen özellikle 1990’lı yılların ortalarından itibaren 

ihracatımızda önemli bir ülke haline gelmeye başlayan Japonya’ya yapılan ihracatın 1999 

yılında bir önceki yıla göre %722 artarak 3,3 milyon $ seviyelerine tırmanması çarpıcı bir 

gelişmedir. 

ŞEKİL:8 

ÖNEMLİ PAZARLAR İTİBARİYLE TÜRKİYE'NİN LASTİK İHRACATINDA 

DEĞİŞİM (1999-1998 Yılları Bir Önceki Yıla Göre %) 

140 

120 

100 

80 

60 

40 

20 

0 

-20 

-40 

TOPLAM: 

DİĞER 

İTALYA 

ALMANYA 

İNGİLTERE 

FRANSA 

BELÇİKA 

İSPANYA 

YUNANİSTAN 

MISIR 

İSVEÇ 

İSVİÇRE 

SURİYE 

-60 

1998 1999 

Radyal binek oto lastikleri Türkiye’nin en çok ihraç ettiği lastik türü olup toplam 

içinde son 3 yıldır almış olduğu ortalama payı %38 dolayındadır. Radyal binek lastikleri 

içinde ise %80-85’lik çok büyük bir bölüm çelik kuşaklı radyallere ait olup son yıllarda 

ağırlığı giderek artmaktadır. 

Kamyon ve otobüs lastikleri toplam ihracatımızın içindeki yaklaşık 1/3 payı ile lastik 

ihracatımızın en büyük ikinci kalemini oluştururken son 3 yılda toplam içinde aldığı pay da 

her yıl düzenli olarak yaklaşık %2 artış göstermektedir. Ağir vasıta lastik ihracatındaki artış 

özellikle 1998 sonrası yurtiçi ağır vasıta üretimindeki büyük gerilemeye bağlı olarak lastik 

20

sektöründe oluşan arz fazlasına bağlı olarak açıklanmaktadır. Bu trendin sürdüğü 

düşünüldüğünde kuşkusuz binek oto lastiklerinin önüne geçebilecektir. Bu kategoride de 

radyal lastiklerin konvansiyonel lastiklere üstünlüğü hemen dikkat çekmektedir. Nitekim 

lastikte eski teknoloji olarak adlandırılan tekstil kuşaklı ve konvansiyonel lastiklerin hem 

üretimi, hem de ihracatı gittikçe azalmaktadır. 

Minibüs, kamyonet ve hafif kamyon türü araç lastikleri en çok ihracat yapılan 3. Tür 

lastik grubudur. Bu grubun toplam içindeki payı yaklaşık olarak %15 dolaylarındadır. 

Traktör ön ve arka lastiklerinin toplam içinde yaklaşık 20-25 milyon $ değer ile sahip 

olduğu pay halen önemli bir yer tumakta ise de son 3 yıl baz alındığında bu grupta bulunan 

lastik ihracatı değer olarak bir yandan 27 milyon $’dan 22 milyon $’a gerilemiş, buna bağlı 

olarak toplam ihracat içindeki payı da %12,5’den %9,4 düzeyine düşmüştür. 

ŞEKİL:9 TÜRLERİNE GÖRE TÜRKİYE’NİN LASTİK İHRACATI 

77108 

72039 

67895 

66669 

67785 

54677 

1999 

1998 

1997 

11633 

16095 

16184 

30193 

28001 

22486 

5984 

7734 

8593 

15892 

7088 

12098 

5217 

7128 

7405 

17084 

17204 

20223 

5147 

6280 

5061 

1376 

2420 

1788 

KONVAN.MİNİBÜS, KAMYONET H. KAMYON 

RADYAL MİNİBÜS, KAMYONET H. KAMYON 

BİNEK,ÇELİK K. RADYAL 

BİNEK,TEKSTİL K. RADYAL 

KONVAN.KAMYON,OTOBÜS 

RADYAL KAMYON,OTOBÜS 

TRAKTÖR ÖN 

İŞ MAKİNALARI 

TRAKTÖR ARKA 

DİĞER 

1999 yılı verilerine göre türlerine göre en fazla ihracat yapılan ülkeler paylarına göre aşağıda 

sıralanmaktadır. Sıralamada mümkün olduğunca çok değişik ülkeye yer verilmeye çalışılmış 

ancak ihracatta çok ön plana çıkmış ülkeler koyu yazılmışlardır. 

21

TEKSTİL KUŞAKLI 

RADYAL BİNEK OTO 

ÇELİK KUŞAKLI 

RADYAL BİNEK OTO 

MİNİBÜS, KAMYONET VE 

HAFİF KAMYON RADYAL 

MİNİBÜS, KAMYONET VE 

HAFİF KAMYON 

KONVANSİYONEL 

KAMYON VE OTOBÜS RADYAL 

KAMYON VE OTOBÜS 


TRAKTÖR ÖN DIŞ LASTİK 

TRAKTÖR ARKA DIŞ LASTİK 


İtalya,İspanya, Almanya, İngiltere, Fransa, Mısır, 

Belçika, Suriye, İsviçre, Lübnan 

İtalya, Almanya, Fransa,İngiltere, İspanya, İsveç, 

Mısır, İsviçre, Danimarka, Portekiz 

Almanya, İtalya, İngiltere, Yunanistan, 

Fransa,İspanya,Polonya, Portekiz, İsveç, Pakistan, İsviçre, 

Avusturya, Danimarka 

Mısır, Japonya, Suriye, Pakistan,İspanya, Ürdün,Polonya, 

S. Arabistan, Portekiz 

İtalya, Almanya, İngiltere, İspanya, Yunanistan, Belçika, 

S.Arabistan, İsviçre, Letonya, Fas, Arjantin 

Belçika, Japonya, İngiltere,Suriye, Ürdün KKTC, İsrail, 

İtalya, Cezayir, Almanya, İngiltere, İspanya, B.A.E, 

Yunan, Pakistan 

Almanya, Pakistan,İtalya, İngiltere, Cezayir 

Yunanistan, Suriye, Fransa, İspanya, BAE, Mısır, İsveç 

İngiltere, Belçika, İtalya, Cezayir, İspanya, Almanya, 

Pakistan, İrlanda, Yunanistan, Avustralya 

2.4.3. İthalat 

Ülkeler itibariyle ithalat incelendiğinde ise ilk sırayı 1999 yılında yapılan toplam 

ithalatın %22’sinin tek başına gerçekleştirildiği Fransa almakta, bu ülkeyi Almanya, Japonya, 

İtalya ve İspanya her biri 10 milyon $’ın üzerinde miktarlar ile izlemektedirler. Lastik 

ithalatında ilk 10 ülke arasında aynı ihracatta olduğu gibi özellikle Gümrük Birliği 

sonrasında AB ülkelerinin egemenliği kendisini göstermekte iken Japonya, G. Kore de 

önemli yer tutmaktadırlar. Ancak Japonya’dan yapılan ithalatın yıllar itibariyle büyük 

farklılıklar göstermekte olduğu izlenmektedir. Nitekim, bir önceki yıl toplam ithalattaki payı 

¼ olan bu ülkeden yapılan ithalat geçtiğimiz yıl %50’ye yakın düşüş göstererek 33 milyon 

$’dan 17 milyon $’a gerilemiştir. 

1999 yılındaki diğer gelişmeler arasında Çin ithalatta gösterdiği %185lik büyük sıçrama 

ile 8. sıraya yükselmiş, Slovakya da %120’ye yakın bir artışla ilk 10’da kendisine yer 

edinmiştir. 1999 yılında %5766 ile Brezilya’dan yapılan ithalat tam anlamı ile patlama 

yaparak ilk 10 ülke arasına girme yolunda atılım kaydetmiştir. Finlandiya, Rusya %300, 

Hindistan %150, Romanya ve Filipinler ise %130’ların üzerinde ithalat artışı ile 1999 yılında 

dikkat çeken ülkeler olmuşlardır. 

TABLO: 7 ÜLKELER İTİBARİYLE TÜRKİYE'NİN DIŞ LASTİK İTHALATI 

1997 1998 98/97 % 1999 99/98 % 

FRANSA 23.322.433 23.405.102 0,4 30.722.052 31,3 

ALMANYA 22.369.834 21.957.431 -1,8 18.335.717 -16,5 

JAPONYA 23.307.396 33.122.818 42,1 17.431.780 -47,4 

İTALYA 12.501.779 14.172.902 13,4 13.636.424 -3,8 

İSPANYA 6.877.990 9.363.107 36,1 10.676.812 14,0 

İNGİLTERE 7.964.316 7.082.287 -11,1 9.313.379 31,5 

GÜNEY KORE 2.298.145 3.629.750 57,9 7.460.916 105,5 

22

ÇİN 1.822.696 1.605.578 -11,9 4.578.186 185,1 

BELÇİKA 6.107.581 4.926.490 -19,3 3.710.004 -24,7 

SLOVAKYA 1.153.859 1.582.228 37,1 3.471.915 119,4 

İSRAİL 1.204.087 1.595.069 32,5 1.551.560 -2,7 

İSVİÇRE 107.980 660.290 511,5 1.529.724 131,7 

BREZİLYA 148.533 23.609 -84,1 1.385.096 5766,8 

A.B.D. 2.655.038 2.859.559 7,7 1.263.496 -55,8 

HOLLANDA 750.903 1.866.179 148,5 1.059.554 -43,2 

İRAN 1.042.436 

TAYVAN 1.198.638 1.211.135 1,0 888.904 -26,6 

SLOVENYA 8.625 842.034 9662,7 713.563 -15,3 

ENDONEZYA 219.630 556.006 153,2 704.159 26,6 

FİLİPİNLER 290.195 684.073 135,7 

TAYLAND 372.915 646.806 73,4 557.909 -13,7 

FAS 898.541 557.723 -37,9 

ÇEK CUM. 582.110 991.299 70,3 529.441 -46,6 

ROMANYA 37.793 198.381 424,9 477.316 140,6 

VİETNAM 230.977 426.133 84,5 464.447 9,0 

AVUSTURYA 530.730 674.465 27,1 456.482 -32,3 

POLONYA 20.363 241.872 1087,8 401.518 66,0 

SRİ LANKA 272.545 177.645 -34,8 331.924 86,8 

FİNLANDİYA 265.038 78.398 -70,4 317.173 304,6 

RUSYA FED. 95.478 62.569 -34,5 284.088 354,0 

HİNDİSTAN 156.640 315.999 101,7 265.065 -16,1 

MISIR 155.862 90.769 -41,8 238.311 162,5 

SIRBİSTAN 80.815 155.841 92,8 184.036 18,1 

KANADA 200.379 382.459 90,9 139.007 -63,7 

G.AFRİKA 52.766 251.743 377,1 96.311 -61,7 

DİĞER 774.202 774.694 0,1 537.216 -30,7 

TOPLAM: 117.848.076 137.119.383 16,4 135.997.717 -0,8 

Kaynak: DİE 

ŞEKİL:10ÜLKELER İTİBARİYLE TÜRKİYE'NİN LASTİK İTHALATI (BİN $) 

23

DİĞER 

İSRAİL 

SLOVAKYA 

BELÇİKA 

ÇİN 

G. KORE 

İNGİLTERE 

İSPANYA 

İTALYA 

JAPONYA 

ALMANYA 

FRANSA 

0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000 

1999 

1998 

1997 

Türkiye’nin ihracatında olduğu gibi ithalatında da çelik kuşaklı radyal lastikler 

toplamda sahip oldukları (binek oto %45, kamyon-otobüs %25) %70 civarında pay ile ilk 

sırayı almaktadırlar. Bu arada binek oto lastiklerinin payı son derece hızlı bir şekilde artarken 

kamyon otobüs lastikleri payının azalmakta olduğu dikkat çekmektedir. Aynı şekilde iş 

makinaları lastikleri ithalatında azalma belirgindir. 

İhracattaki yapı ile benzer olarak teknolojik gelişmelere paralel bir şekilde tekstil 

kuşaklı radyal lastik kullanımı ve ithalatı azalmakta iken, ağır vasıtalarda eski teknoloji 

konvansiyonel lastik ithalatının artması çelişki olarak gözükmesine karşın, konvansiyonel 

lastiklerin yapısı itibarı ile daha çok yük taşıma imkanı vermesi ve aşırı yüklere dayanıklı 

olması sorunun cevabını vermektedir. 

Lastik ithalatında göze çarpan bir diğer nokta ise, ileride sorunlarda da değinileceği 

gibi “diğer” başlığı altındaki sınıflandırmaya dahil edilen lastiklerin miktar ve oran olarak 

artış göstermesidir. 

TABLO:8 TÜRLERİNE GÖRE TÜRKİYE’NİN LASTİK İTHALATI (BİN $-%TOPLAM) 

% 1999 % 1998 % 1997 

TEKSTİL K.RADYAL B.OTO 0,3 414 0,2 300 1,5 1763 

ÇELİK K. RADYAL B. OTO 45,7 62198 38,3 52525 39,1 46062 

MİNİBÜS, KAMYONET,H. KAMYON 5,6 7633 5,6 7746 5,0 5890 

RADYAL 

KAMYON-OTOBÜS RADYAL 25,2 34299 31,0 42532 28,6 33747 

24

KAMYON-OTOBÜS KONVAN. 2,2 3027 1,2 1680 1,7 1995 

TRAKTÖR ÖN VE ARKA 1,3 1730 1,1 1567 1,0 1149 

İŞ MAKİNALARI 7,8 10623 14,2 19484 13,3 15680 

DİĞER OTOMOBİLLER 4,5 6125 1,4 1957 0,4 526 

DİĞ. OTOBÜS KAMYONLAR 2,5 3402 2,1 2842 1,3 1583 

SİVİL HAVA TAŞITLARI 1,2 1651 0,2 279 0,3 335 

DİĞER BİSİKLETLER 1,3 1750 2,0 2686 2,2 2627 

DİĞER 2,3 3146 2,6 3521 5,5 6491 

ŞEKİL:11 TÜRLERİNE GÖRE TÜRKİYE’NİN LASTİK İTHALATI (BİN $) 

70000 

60000 

50000 

40000 

30000 


10000 

0 

TEKS. RADYAL OTO 

ÇELİK RADYAL OTO 

MİNİBÜS, KAMYONET, 

KAMYON-OTOBÜS RAD. 

KAMYON-OTOBÜS KON. 

TRAKTÖR ÖN-ARKA 


DİĞ. OTOMOBİL 

DİĞ. OTOBÜS KAMYON 

SİVİL HAVA TAŞIT 

DİĞ BİSİKLETLER 

DİĞER 

1997 1998 1999 

TÜRKİYENİN LASTİK İTHALATINDA ÖNDE GELEN ÜLKELER 

TEKSTİL KUŞAKLI RADYAL BİNEK Japonya, Almanya 

OTO 

ÇELİK KUŞAKLI RADYAL BİNEK Fransa, Almanya, İspanya, İtalya, İngiltere, 

OTO 

Japonya, G.Kore, Brezilya, Slovakya,İsviçre, ABD, 

Hollanda, Belçika 

25

MİNİBÜS, KAMYONET VE HAFİF Japonya, Fransa, Çin,Slovakya, G.Kore 

KAMYON RADYAL 

KAMYON VE OTOBÜS RADYAL Fransa, Almanya, İspanya, İtalya, İngiltere, 

Japonya, G.Kore 

KAMYON VE OTOBÜS 

İran, Çin, Fransa 


TRAKTÖR ÖN VE ARKA 

İsrail, İngiltere, Almanya 


Japonya, Fransa, İsrail, Belçika İspanya 

DİĞER OTOMOBİLLERDE 

Fransa, G. Kore, İtalya 

KULLANILAN 

DİĞER OTOBÜS KAMYONLARDA Almanya, Slovakya 

KULLANILAN 

SİVİL HAVA TAŞITLARINDA Belçika, Fransa, İngiltere 

KULLANILAN 

DİĞER BİSİKLETLERDE 

Çin, Vietnam, Tayland, 

KULLANILAN 

2000 yılında elde edilebilen verilere göre döviz kurlarının kısmen sabit tutulması 

nedeni ile ithalatın cazip hale gelmesi dolayısı ile ithalatın büyük artış gösterdiği ve Pazar 

payının %20’ye yaklaştığı ifade edilmektedir. İthalatta aslan payını (binek otoda) toplam 

ithalatın yaklaşık yarısını tek başına karşılayan Michelin ürünleri almakta iken kalan bölüm 

106 değişik marka ile büyük bir çeşitlilik göstermektedir. 

Başta Çin, Güney Kore olmak üzere Uzak Doğulu üreticilerin çok sayıda markası 

pazarda hızla yer almaktadır. 

2.5. Ticari Dağıtım Kanalları 

Lastik üretici olarak az ancak yeterli sayıda yerli üreticinin, ithalatçı olarak ise özellikle 

içinde bulunduğumuz yılda oldukça artan sayıda firmanın yoğun rekabetinin yaşandığı, kar 

marjı pek yüksek olmayan sektörlerden biridir. Piyasada gözlemlenen yoğun rekabet tüm 

konularda olduğu gibi firmaları ürünlerinin dağıtımında da maliyetlerini asgariye indirmek 

zorunda bırakmış, bunun sonucunda da dağıtım sisteminde aracı unsurlar nerdeyse ortadan 

kaldırılmıştır. Gerek yurtiçi üretimde, gerekse yurtdışından yapılan ithalatın nihai tüketicilere 

ulaştırılmasında genellikle izlenen yöntem doğrudan üretici veya ithalatçı firma tarafından 

perakendecilere dağıtım yapılarak nihai tüketicilere ulaşılmaktadır. 

Toptancıların ortadan kaldırıdığı bu sistemde yenileme pazarı olarak da tarif 

edilebilecek nihai tüketicilere hizmet veren perakendiciler olarak bayiler, oto servisleri ve 

büyük alışveriş merkezlerini saymak mümkündür. Özellikle son yıllarda büyük alışveriş 

merkezlerinin perakende sistemindeki ağılığının giderek artmasına karşın bu merkezlerin 

servis hizmeti verememesi gibi nedenlerle kısa bir dönem daha artması planlanan paylarının 

yakın gelecekte zincirin diğer halkalarına doğru kayacağı düşünülmektedir. 

Yalnızca perakendeci aracılığı ile doğrudan tüketiciye ulaşma sisteminin istisnası 

olarak Good Year ve Fulda lastiklerinde izlenen lastiklerin bir ihtisas dağıtım şirketi olarak 

nitelendirilebilecek şirket aracılığı ile dağıtılması gösterilebilir. 

Yenileme pazarı dışında, otomotiv ana sanayine de önemli ölçüde mal verilmektedir. 

Önceden otomotiv firmalarının ihtiyacı sadece üretici firmalar tarafından karşılanmakta iken 

26

son zamanlarda bazı ithalatçıların da (Michelin lastikleri) bu konuda yer almaya başladıkları 

belirtilmektedir. 

ŞEKİL: 12 TİCARİ DAĞITIM KANALLARI 

İthalatçı Firmalar 

Yerli Üreticiler 

Otomotiv Ana Sanayii 

İhtisas Dağıtım Şirketleri 

Büyük Alışveriş 

Merkezleri 

Perakende Mağazalar 

Bayiler 

Oto Servisleri 

Tüketiciler 

2.6; Lastik Dış Ticaretinde Uygulanan Kalite ve Standart Kontrolü 

İhracatta herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır. İthalatta ise 6.12.1999 tarih ve 23898 

sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Araç Dış Lastiklerinin İthalatında Uygulanacak Esaslara 

İlişkin 99/24 Sayılı Tebliğ Madde 2’de belirtildiği üzere gümrük beyannamesinin tescil 

tarihinde üretim tarihi 26 haftadan eski (dış lastiklerin üzerindeki üretim haftasını belirtir seri 

plakasında yer alan üretim haftası) lastiklerin ithalatı yasaktır. 

Yine aynı tebliğ 1 Maddesinde araç dış lastikleri üzerinde üretildiği ülke adı, ticari 

marka, ebadı, konstrüksiyon tipi, yük indeksi (Z sınıfı lastikler hariç) hız sınıfı ve üretim 

haftasını belirtir seri plakasının bulunması zorunlu olup, bu bilgiler lastik kalıbında ve 

vulkanizasyon sırasında lastiğin en az bir yanak yüzeyinde yer almış olmalıdır. 

27

Ancak tebliğin 6 maddesi ile 1 ve 2. Maddede belirtilen şartlara istisna getirilerek 

Avrupa Ekonomik Komisyonu mevzuatı kapsamında Tip Onayı (E işareti) ve Avrupa 

Topluluğu mevzuatına göre belgelendirilecek Tip Onayı (e işareti) düzenlenmiş araç dış 

lastiklerinin ithalatında Sanayi Ticaret Bakanlığından alınacak uygunluk belgesi ile bu 

koşulların aranmayacağı hükme bağlanmıştır. 

2.7. Lastik Sektörünün Sorunları 

Sektörün sorunlarının temelinde haksız rekabet yatmakta olup, rekabeti bozan unsurlar 

olarak garanti belgesi uygulamaları, aşırı ve kontrolsüz ithalat, işgücü maliyetleri 

sayılmaktadır. Bu temel sorun dışında tüketici bilincinin yeterince yerleşmemiş olmasından 

kaynaklanan bir yurtiçi Pazar darlığı sözkonusudur. Bu sorunları biraz daha açacak olursak; 

i) Garanti Belgesi Uygulamaları 

Araç lastiği ithalatçıları, 2.9.1995 tarihli ve 22392 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 

TRKGM-95/105-106 sayılı “Garanti Belgesi ile Satılmak Zorunda Olan Sanayi Mallarının ve 

Bu Malların Arızalarının Tamiri İçin Gereken Azami Süreler Hakkında Tebliğ” hükümlerine 

uymak zorundadır. Buna karşılık pek çok lastik ithalatçısı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’ndan 

veya İl Müdürlüklerinden beyana dayanarak aldıkları garanti belgelerini sadece gümrük 

işlemleri için kullanmaktadırlar. Bu belgeler tüketicilere verilmek için alınmadığı gibi, 

genellikle satıcılara da ulaştırılmamaktadır. 

Lastik gibi can ve mal emniyeti için son derece önemli bir konuda üretici, distribütör 

ve ithalatçıların çok titiz davranması ve yasaların da bu yönde zorlayıcı olması 

gerekmektedir. Lastik ithalatı yapan pek çok firmanın lastik konusunda yeterli teknik bilgiye 

sahip olup olmadıkları ve buna bağlı olarak da verdikleri garantinin güvenilirliği 

tartışılmalıdır. 

Bir diğer önemli husus da ithal edilen lastiğin Türkiye’deki yol ve iklim şartlarında 

çalışmaya uygun olmasıdır. İthalatçıların büyük bir bölümü ithal ettikleri lastikleri 

üreticilerden değil, uluslararası “spot” piyasalardan temin etmektedirler. Dolayısıyla, belirli 

ülke şartlarına göre üretilmiş lastikler, ülkemiz şartlarına uygun olmamasına rağmen, kolayca 

ithal edilerek satılabilmektedir. 

Bu durum, kullanıcıların/tüketicilerin bu ürünlerden elde edeceği ekonomik değeri 

azalttığı gibi garanti sistemlerinin de iyi çalışmaması nedeniyle mağduriyetlerine sebep 

olmaktadır. 

ii)Haksız Rekabet ve Müşteri Mağduriyeti 

Türkiye’de üretim yapan kuruluşlar ilk kez ithal edecekleri desenleri uzun süren 

testlerden geçirmekte ve Türkiye şartlarına uyumundan emin olduktan sonra lastikleri ithal 

ederek kullanıma sunmaktadır. Oysa bazı ithalatçılar, herhangi bir kalite kriterini dikkate 

almaksızın lastik ithal edip piyasaya sürmektedir. 

Bu arada, Türkiye’de yerleşik bazı markalar da uluslararası spot piyasalardan diğer 

firmalar tarafından ithal edilerek, garanti hizmetleri için, bu yerleşik markaları uzun yıllardır 

Türkiye’ye tanıtmış olan lastik sektörünün önde gelen firmaları adres olarak gösterilmektedir. 

Arıza ortaya çıktığında yukarıda sözü edilen yerleşik markaların ilk üreticisi veya 

28

ithalatçısına ait bayi teşkilatına başvurulmasının önerildiği görülmektedir. Türkiye şartlarında 

denenmemiş olan bu tür lastiklerde oluşabilecek herhangi bir performans problemi ise 

kullanıcıyı mağdur etmenin yanında doğrudan Türkiye’deki yerleşik firmaların imajını da 

zedelemektedir. Çünkü, tüketici gözünde yerleşik markaların arkasında bulunan Türkiye’nin 

lastik sektörünün önde gelen sözkonusu firmaları ithal edilen markaya ait tüm lastiklerden 

sorumlu görülmektedir. 

Çeşitli markaları uluslararası “spot” piyasalardan ithal eden bazı firmalar 

♦ Yetkili satıcı,tüketici ve otomotiv firma ve servislerinin eğitimleri 

♦ Garanti Belgesi ve Kullanım Kılavuzu baskıları 

♦ Müşteri hizmeti ve garanti faaliyeti için personel istihdamı 

♦ Satış sonrası hizmetlerde çalışanların ücretleri, harcırahları, benzin, yol 

giderleri, sigorta ve vergileri 

♦ Garanti kapsamında ürün değerlendirme hizmeti 

♦ Hatalı ürünleri geri alınması 

gibi tüketicilere sunulması gerekli bir takım hizmetlerden kaçınarakasgari %10-15 daha fazla 

kâr marjı elde edebilmektedirler. 

Türkiye’de yerleşik firmalar ithal etmedikleri lastiklerden sorumlu olamazlar. Ancak 

yerleşik markanın yurtdışındaki üreticisinden çeşitli yollarda ithal edilip, spot piyasalardan 

temin edilen ithal lastikler marka imajından dolayı tercih edilebilmekte bu ise sorunla 

karşılaşıldığında tüketicinin mağduriyetine neden olabilmektedir. Maalesef, lastiklerde beyaz 

eşya ya da otomobildeki gibi her ürüne özel seri numarası bulunmadığı için hangi lastiğin kim 

tarafından ve ne şartlarda ithal edildiğini anlamak mümkün değildir. 

Kısacası, üçüncü şahısların, bu firmalarca yıllardan beri emek sarfederek oluşturulan 

kaliteli ürün ve kaliteli müşteri hizmeti imajını kullanarak, hiçbir maliyete katlanmadan 

sadece kâr için ithal edilen yerleşik markalara ait lastikleri ithal edip satmaları, açıkça haksız 

rekabet olarak değerlendirilebilecek bir durumdur. 

iii) İşgücü Maliyetleri 

Türkiye’de lastik sektörü işgücü maliyeti ülke içinde başka hiçbir sektörde olmadığı 

kadar yüksektir. Türkiye’nin rakipleri konumundaki Latin Amerika’da ücretler Türkiye’nin 

yarısı kadar olup uluslar arası rekabette engelleyici bir faktör olarak ortaya çıkmaktadır. 

iv) Yurtiçi Pazarın Yetersizliği 

Türkiye’de kişi başına düşen gelir ve otomobil sayısının gelişmiş ülkelerin çok 

gerisinde kalmasının getirdiği Pazar darlığı dışında lastik tüketicisinin bilinçsiz oluşu da son 

derece büyük sorunlara neden olabilmektedir. Lastik çok sık olarak belirtildiği can ve mal 

emniyeti için birinci derece önemli bir üründür. Bir lastiğin güvenli olarak performansını 

sürdürebilmesi için diş derinliği çok ehemmiyet arz etmekte olup genel olarak 3,7 milimin 

altında diş derinliğine ulaştığında değiştirilmesi gereklidir. Dünyanın tüm gelişmiş 

ülkelerinde diş derinlikleri kontrol edilmekte ve 1,7 milimin altındaki araçlar trafikten men 

edilmektedir. 

29

Oysa ülkemizde bu kontrolün yapılmaması trilyonlarca liralık milli servetin ve 

binlerce canın yokolmasına neden olmaktadır. 

2.8. Çözüm Önerileri Nelerdir 

Netice olarak, haksız rekabete neden olan durumların giderilebilmesi ve müşteri 

mağduriyetinin önlenmesi için, lastik üreticisinin ve ithalatçısının birlikte sorumluluk alması 

halinde ithalata izin verilmesinin doğru olacağını düşünmekteyiz. Böylece ithalatçı firmanın 

sorumluluktan kaçması halinde bile tüketici, karşısında her zaman sorumluluk alan üretici bir 

firma bulabilecek ve hakkını arayabilecektir. Ayrıca bu durum, globalleşen dünya 

ekonomisinin işleyişine uygun düşeceği gibi, rekabetin sağlıklı gelişmesini, esas rekabetin 

lastik markaları arasında oluşmasını ve daha adil gerçekleşmesini sağlayacaktır. 

Bu çerçevede aşağıdaki konuların dikkate alınması şarttır. 

a) Satılan lastiğin garantisi mutlaka üretici ve ithalatçı firmalar tarafından müteselsil 

olarak verilmelidir. 

b) Her lastik ithalatçısının müşteri şikayetlerini yorumlayacak kadroya sahip olması ve 

bu kadronun hem sayıca, hem de teknik olarak yeterli olmaları gerekmektedir. 

c) İthal edilecek lastiklerin Türkiye şartlarına uygunluğunun ithalatçı firma tarafından 

garanti edilmesi ve buna bağlı olarak ithal edilecek lastiklerin cins, ebat ve desen listelerinin 

ilgili Gümrük Müdürlüğü’ne ayrıntılı biçimde verilmesi sağlanmalıdır. 

d) Sistemin iyi çalışmamasının sonucu olarak özellikle 1999 yılı ithalat rakamları 

içinde evsafı bilinmeyen ve “diğer” olarak geçen çok fazla sayıda lastik görünmektedir. Bu 

durum lastik gruplarının pek bilinmediği ve pek çok lastiğin farklı gruplar adı altında ithal 

edildiğini göstermektedir. Durumun düzeltilmesi ise ancak ihtisas gümrüklerinin devreye 

girmesiyle mümkün olacaktır. 

e) E markalaması konusu, gümrük memurlarının ihtisas sahibi olmamasından 

faydalanarak ithalatçılar tarafından kolaylıkla suistimal edilebilmektedir. Bir lastiğin Avrupa 

Ekonomik Komisyonu Regülasyonlarına uygunluğu, ancak lastiğin üzerindeki E işaretinin 

içinde ilgili ülke kodu ve yanında o lastiğe ait onay numarasının bulunması ile mümkündür. 

Gümrük memurlarının hata yapmasını engellemek için sadece E işaretinin kontrolü yeterli 

olmayıp lastik ithalatında Tip Onayı Belgesi’nin de istenmesinin kesinlikle gerekli olduğu 

görüşündeyiz. 

Haksız rekabeti önleyecek bu tedbirlerin yanında araç muayenesi gibi periyodik diş 

derinliği kontrolünün yapılması trafik terörüne olduğu kadar pazarın gelişimine de katkı 

sağlayacaktır. 

30

III. BÖLÜM, DİĞER 

3.1; Dünyada Lastikle İlgili Önemli Fuarlar Hangileridii? 

20-23 Haziran 2000 Reifen International Essen,Almanya 

24-26 Ağustos 2000 World of Tires 2000 Kuala Lumpur, Malezya 

6-10 Eylül 2000 Automechanika Frankfurt, Almanya 

31 Ekim-3 Kasım 2000 International Tire Expo/SEMA Las Vegas, USA 

28 Kasım-1 Aralık 2000 Tyrexpo 2000 Shanghai, Çin 

14-16 Mart 2001 Tyrexpo Europe 01 Londra, İngiltere 

Mart 2001 Tires and Rubber 2001 Moskova, Rusya 

19-21 Nisan 2001 ITRA Expo 2001 Nashville, ABD 

29 Nisan-2 Mayıs 2001 Auto. Trade Show/Intertyre 2001 Birmingham,İngiltere 

23-27 Mayıs 2001 AutoPromotec 2001 Bologna, Italy 

11-13 Eylül 2001 Tyrexpo Asia 2001 Singapur 

3.2;. Sektör İle İlgili Bazi Kuruluşlar 4 

Brisa Bridgestone Sabancı Lastik San ve Tic AŞ 

Sabancı Center 

Levent - 80745 İstanbul 

Tel : 212-278 00 21 

Faks : 212-281 16 81 

Good Year Lastikleri TAŞ 

Büyükdere Cad. Maslak Meydanı 41 

Levent 80670 Kağıthane 

Tel : 212-285 21 68 

Faks : 212-285 21 75 

Türk Pirelli Lastikleri AŞ 

Büyükdere Cad. No:117 

80300 Gayrettepe – Şişli 

4 TOBB kayıtlarna göre düzenlenmiştir. 

31

Tel : 212-217 59 00 

Faks : 212-217 58 09 

Petlas Lastik Sanayi ve Ticaret AŞ 

Gölhisar Mevkii 40200 

Kırşehir 

Tel : 386-252 65 50 

Faks : 386-252 65 70 

Otomotiv Lastikleri Tevzii AŞ 

Büyükdere Cad. 145/6 

Tofaş Han 80300 Zincirlikuyu 

Tel :212-275 40 40 

Faks :212-213 00 19 

Birlik Lastik Sanayi ve Ticaret AŞ 

Organize Sanayi Bölgesi No:12 

Bilecik 

Tel :228-212 48 42 

Faks :228-212 48 45 

Anlaş Anadolu Lastik San. ve Tic. AŞ 

Çele Mevkii Kaynaşlı 

Düzce-Bolu 

Tel :265 06 80 

Faks :265 99 27 

(Bisiklet, motorsiklet dış lastiği) 

Armaç Dolgu Lastik Teker San ve Tic. AŞ 

Keresteciler Sitesi Çaycılar Sok No:$ 

Rami - İstanbul 

Tel :212-576 20 54 

Faks :212-576 53 59 

Polat Kauçuk Sanayi ve Ticaret AŞ 

2. Organize Sanayi Bölgesi 

Evrenköy Cad. No:2 Konya 

Tel :332-239 00 99 

Faks :332-239 01 05 

Rami Kasap 

19 Mayıs Sanayi Sitesi 

İstasyon Cad. No: 69 

Kutlukent-Samsun 

Tel :362-266 96 68 

(Lastik Kaplama) 

Kaynakça 

European Rubber Journal, 

DİE, 

32

Otohaber 10 Şubat 2000 

Dünya Gazetesi Muhtelif Sayıları, 

Ekonomist, 14 Mayıs 2000 

Şirket İnternet Adresleri 

TOBB 

EKLER; 

EK I; LASTİKLERLE İLGİLİ BİLMENİZ GEREKENLER 

Lastiklerde Sırt Aşınma Sınırı Nedir? Lastikler Ne Zaman Yenilenmelidir? 

Binek lastiklerinin sırt derinlikleri 8-9 mm'dir. Prensip olarak sırt derinlikleri 2mm 

kalan lastikler eskimiş kabul edilir.Yani %80'i bitmiş,%20 diş derinliği kalmış lastiklerin artık 

değişme zamanı gelmiştir. Dünyada bu limit 1.6mm olarak belirlenmeye 

çalışılıyor.Özetlenirse,diş derinlikleri 2mm civarında bulunan lastikler çıkarılmalı yerlerine 

yenileri takılmalıdır.Lastiklerin omuzlarındaki TWI Tead Wear Indıcator = Sırt Aşınma 

Göstergesi bölümü,dışarıdan bakılınca lastiklerin aşınma hududuna gelip gelmediğini kolayca 

gösterir.Çünkü bu bölüm sırtta çıkıntılı olup,örneğin diş derinliği diğer yerlere oranla burada 

9mm yerine 7 mm'dir. Lastik 7mm aşındığında sırtın o bölgesi desensiz, düz bir hat şeklinde 

ortaya çıkar ve bizleri de aşınma hususunda uyarmış olur. 

Lastikler Hangi Mevsimde Degiştirilmelidir? 

Araçlara çekiş gücü, ani kalkış, viraja güvenle girebilme ve kısa mesafede durabilme 

olanaklarını sağlayan lastikler bu özelliklerini kaybettikleri an mevsimlere bakılmaksızın 

değiştirilmelidir. Çünkü kabak lastikli araçlar dört mevsimde de büyük bir tehlike 

içindedirler. (Yere yapışma,yeri tutma özellikleri yeni lastikleri yağışlı mevsimlerde - kış ve 

bahar mevsimleri -ön plana çıkarttığından sonbahar, lastikleri yenilemede ideal mevsim 

olarak kabul edilmektedir.) Ayrıca en az - altı ay boyunca lastikler yağışlar ve soğuk hava 

nedeni ile en büyük düşmanları olan ısının olumsuz etkilerinden uzak kalacaklar, hem 

arızalanmadan, hem de kolay kolay aşınmadan hizmet edebileceklerdir. 

Lastik Havalarının Önemi Nereden Kaynaklanmaktadır? 

Birçok sürücünün kontrol etmeyi ihmal ettiği lastik havaları, yaşamla olan bağınızdır. 

Araçlar, lastiğin üzerinde değil, içindeki havanın üzerinde giderler. Doğru lastik ve doğru 

hava basıncı ile çok daha güvenli yolculuk yapılacağı bir gerçektir. 

33

Her sürücünün kendisine ait bir hava saati olmalı ve stepne dahil lastik havasının 

kontrolünü bununla yapmalıdır. Çünkü, benzin istasyonlarındaki ortak kullanılan hava 

saatleri, yüzde 90 yanlış ölçüm yapar. Hava saati bir kere bile yere sert düştüğünde, 

kalibrasyonları yüzde 30-40 bozulabilmektedir. Bunun için her sürücü, otomobilinden sonra 

en büyük yatırımı hava saatine yapmalıdır. 

Lastik havalarını kontrol ettiğinizde bu gerçekle karşılaşmayan sürücü yok gibidir. 

Çünkü, ne yazık ki büyük bir çoğunlukla lastik havaları gereğinden düşüktür. Yeni alınan 

otomobilin lastik havaları, genellikle eksik veya değişiktir. Otomobilinize her gün 4-5 kişi 

binmiyor ve bagajda yük taşımıyorsanız, otomobilinizin önden çekiş veya arkadan itişli 

olması fark etmeksizin, lastik havaları önler ve arkalarda aynı değerde olmalıdır.. 

Lastikler her ay ortalama 1lb hava kaybederler. 28 olan lastik havası 4 ay sonra 24 lb’ye 

düşer. Mutlaka kendi hava saatiniz ile haftada bir kere lastik havalarını, stepne dahil ölçmeniz 

gerekmektedir. 

Birçok defa yollarda uzun fren izlerine rastlamışızdır. ABS fren sistemi olmayan 

araçlarda görülen bu izler, bize şu gerçeği açıklar: Düşük havalı lastiklarin tabanı, yere daha 

fazla bir yayılma ile basmaz. Omuz diye tarif edilen çok dar kısım ile yere basar. Tabanın dış 

kenarları olan omuzlar, 2,5-3 cm’lik bir genişlik oluşturabilir. Geniş taban kısmı ise yukarı 

doğru bükülür ve yolla teması azalır. Ani ağırlık transferinde yani ani frende, aracın yükü 

arkadan öne doğru ön lastiklere biner. Ön lastiklerin yere bastığı alan ne kadar az ise fren 

etkinliği de o oranda azalır. 

Lastiklere daha fazla hava basıldığında, lastiğin orta kısmının aşağıya itilmesi sağlanır. 

Böylece lastiğin yere bastığı alanı genişletmiş oluruz. 

Doğru şişirilmiş lastiklerle; daha iyi direksiyon kontrolü sağlanır, daha iyi fren 

yapılır viraja daha iyi girilir, daha az yakıt tüketilir, lastikler daha az eskir, devrilme 

olasılığı azaltılmış olur. Fakat inik lastikler her türlü tehlikeyi yaratır. 

Bir aracın devrilmesi aslında o kadar kolay değildir. Eğer aracınızın lastik havaları 

inikse, ani ağırlık transferinde, yani direksiyonu ani çevirdiğimizde ya da herhangi bir viraja 

gereğinden fazla hızlı girildiğinde lastikler, yol ile teması kaybeder ve kayma hareketleri 

başlar. Kayma hareketleri sırasında aracın tekerlekleri; yol kenarındaki kaldırıma, kaya ya da 

toprak birikintisine veya bir yükseltiye çarptığında, aracın momentumu durur ve bu da aracın 

takla atmasına neden olur. Genellikle düşük hava ile kullanılan lastiklerin, gerçekleşen ağırlık 

transferi durumunda yanakları esner, bükülür ve ilk kayma hareketi çok daha çabuk başlar. 

Çok esneyen lastik yanaklarından dolayı yere çok yaklaşan jantlar, yoldaki ilk engebeye 

takıldıklarında takla atar. Eğer lastik havaları gerektiği gibi şişirilirse, lastik yanaklarındaki 

esneme çok azalır. Böylece ilk kayma hareketinin başlaması gecikir veya azaltılır ve takla 

atma olasılığı önlenebilir. 

Ayrıca inik lastik, su kanallarının kapanmasına neden olacağı için kar ve yağmur 

sularını dışarı atamayacağından, kayma hareketleri çok daha kısa sürede başlayacaktır. 22 

hava ile 65 km/s hızda başlayan kayma, 32 hava ile aynı yağmurlu yolda 95 km/s hızda 

gerçekleşir. 

34

Lastik havalarının yağmurlu ve karlı havalarda indirilmesi ve çıkarılması konusuna, 

birçok sürücü farklı yorumlar getirmektedir. Bu işin tek doğrusu vardır: Yukarıda açıklanan 

nedenlerden dolayı, kesinlikle hiçbir hava koşulunda lastik havaları indirilmez. 

Lastiklerin Ömrünü Azaltan Belli Başlı Unsurlar Nelerdir? 

Fren Ayarı 

Araç Kullanım Şartlarına Uygun Lastik Seçimi 

Araç Hızı 

Lastik Eşlemeleri 

Yol ve İklim Şartları 

Lastik Performansı ve Ömürleri 

Bu bilgilerin ışığında çok pahalı ve o oranda da önemli bir ürün olan lastikten güven 

içinde yeterli hizmet almak, ancak aşağıda belirtilen temel kurallara uymakla mümkün 

olacaktır. 

Araca uygun lastik takmak 

* Janta uysa bile farklı ebat kullanmamak 

* Aynı aks (dingil) üzerinde farklı yapıda ve desende lastik kullanmamak 

* Lastik tiplerini (kar,yol) yerli yerinde kullanmak 

Lastiği uygun jantlara takmak 

* Lastiği dar veya geniş jantlara takmamak 

* Uygun jantların temiz,düz ve pas tutmamış olmasına dikkat etmek 

Yeni dış lastiğe kesinlikle yeni ve aynı ebat iç lastik takmak 

* Eski iç lastiği takmamak 

* Dış lastikten küçük veya büyük ebat lastik takmamak 

Lastiğe doğru hava uygulamak 

* Yük hava cetvelleri kullanmak 

* Havayı belirli istasyon veya stepnecilerde ayarlamak 

* Bu yerlerdeki basıncın doğruluğunu kontrol etmek 

* İyi bir hava saati edinmek 

Lastik havalarını sık sık kontrol etmek 

* Kontrolü sabah araç hareket etmeden yapmak 

* Uzun süre yol aldıktan sonra kontrol edip,basıncı düşürmeye kalkmamak 

*Yazın lastiğin havalarını biraz arttırmak (2-4 psı) 

* Uzun yola çıkarken ve araç yüklüyken hava basıncını 2 psı artırmak. 

* Karlı ve buzlu yollarda lastiğinizin hava basıncını kesinlikle düşürmemek 

* Kullanmadığınız lastikleri şişirilmiş olarak saklamamak 

Sübap kapaklarını takmak ve devamlı gözlemek 

35

* Kapakların takılarak süpapların pislenmesini önlemek 

* Hava kaçaklarına mani olmak 

* Sık sık kontrol edip, yenilemek 

Lastikleri devamlı incelemek 

* Lastiklerin desenleri arasına giren yabancı maddeleri temizlemek 

* Aşınmalara,kesiklere ve çatlaklara dikkat etmek 

* Gerekiyorsa derhal tamir etmek 

* Düzgün aşınmaları için yerlerini değiştirmek (rotasyon) 

* Kışın diş derinliğinin 3 mm'den az olmamasına çekişi etkileyeceği için dikkat etmek 

* Diş derinliği 1.6 mm ye düşen lastikleri mutlaka değiştirmek 

Stepneyi devreye sokmak 

* Beşinci lastiği devreye sokarak ondan da yararlanmak 

* Bagajdaki lastiğinde havasını kontrol etmek 

* Patlayan ve stepneyle değiştirilen lastiği derhal tamir ettirmek 

* Eski,kabak lastiği kesinlikle stepne yapmamak 

Araçların mekanik ayarlarını yaptırmak 

* Ön düzen,fren,amortisörleri araç üreticisinin tavsiye ettiği aralıklarla kontrol ettirmek 

* Lastiklerin balans ayarlarını yaptırmak 

* Tekerlek düzenindeki arızaları derhal tamir ettirmek 

Aracı dikkatli sürmek 

* Ani duruş ve kalkışlardan kaçınmak 

* Freni zamanında ve yumuşak yapmak 

* Kötü yollarda süratli gitmemek 

* Kaldırıma çıkma ve inmeleri azaltmak 

* Lastikleri kaldırımlara veya yabancı cisimlere sürtmemek 

* Araçta yükün dengeli dağılımını sağlamak 

* Sökme - takma ve tamir işlemlerini yetkili servislerde yaptırmak 

Ayrıca 

* Uzun süre kullanılmayacak aracların takoza alınması 

* Lastiğinizi parlatmak için petrol ürünleri içeren deterjan veya cilalar kullanılmaması, su 

ve fırça kullanılarak yapılacak temizlik lastikteki kimyasalların koruyucu bir film 

tabakası oluşturmasına yardımcı olacağı için tercih edilmesi. 

36

EK II: DÜNYA LASTİK ÜRETİCİLERİ 

Goodyear 

Ocak 1999’da Sumitomo Rubber Industries ile işbirliğine giden Goodyear dünyanın en 

büyük lastik üreticisi ünvanını kazanmıştır. Bu birleşme ile Avrupa pazarında ise %13 olan 

payını %20’ye çıkarmayı başarmıştır. Asya, AB, Latin Amerika, Kuzey Amerika, Doğu 

Avrupa bölgeleri ile Engineered and Chemical Products adlı 6 bölümden oluşan yapılanmaya 

sahip Goodyear, ürünleri Dunlop, Kelly, Fulda, Lee, Sava, Pneumant, India ve Debica gibi 

çeşitli markalar altında satılmaktadır. 

Başlıca İştirakleri 

Gran Industria Centroamerican (%75.8) Goodyear Dalian (%75/25) Goodyear 

Dunlop Tires North America LLC (Sumitomo Rubber Industries ile 75/25 JV) Goodyear 

Dunlop Tires Europe BV (Sumitomo Rubber Industries ile 75/25 JV) Sava Tyres (%60) 

Nippon Giant (%65), T C Debica (%50.8), South Pacific Tyres (Pacific Dunlop ile %50/50 

JV) 

Fabrikalarının Listesi; 

Amerika- ABD: Gadsden (Alabama), Huntsville (Alabama), Freeport (Illinois), Opeka, 

(Kansas), Buffalo (New York), Fayetteville (North Carolina), Akron (Ohio), Lawton 

(Oklahoma), Union City (Tennessee), Tyler (Texas), Danville (Virginia), Arjantin: Buenos 

Aires, Brezilya: Americana, Sao Paulo, Şili: Santiago, Kolombiya: Cali, Guatemala: 

Guatemala City, Peru: Lima, Venezüella: Valencia Kanada: Medicine Hat (Alberta), 

Napanee (Ontario), Valleyfield (Quebec), Meksika: Mexico City, 

Uzakdoğu- Çin: Dalian Hindistan: Hariana, Aurangabad, Endonezya: Bogor, 

Japonya: Tatsuno,Malezya: Selangor, Filipinler: Manila, Tayvan: Taipei, Tayland: 

Bangkok, Avustralya: Somerton, Thomastown, West Footscray, Yeni Zelanda: Wellington, 

37

Avrupa- Fransa: Amiens, Montlucons, Almanya: Fulda, Fürstenwalde, Hanau, 

Philippsburg, Riesa, Wittlich, Italya: Latina, Lüksemburg: Colmar-Berg, Polonya: Debica, 

Slovenya: Kranj, İngiltere: Birmingham, Washington, Wolverhampton, Türkiye: İzmit, 

Afrika- Fas: Kazablanka, G.Afrika: Uitenhage, 

Bridgestone 

10 yıl boyunca ardarda dünyanın en büyük üreticisi ünvanını elinde tutan Bridgestone 

halen Good Year ile çekişme içerisindedir. Japon sermayeli bu şirket Kuzey Amerika ve 

Avrupa pazarında da ülkemiz örneğinde olduğu gibi önemli yatırımlara sahiptir. Dünya lastik 

pazarının %19’una, Avrupa’da ise %13,5’una sahiptir. Esas olarak Bridgestone ve Firestone 

markaları ile üretim yapmaktadır. 

Formula 1 Yarışları Bridgestone lastiklerini tüm dünyaya tanıtmıştır. Son dönemde 

Rusya’da yatırımlara hız verilmiştir. 

Önemli Yatırımları; 

Shenyang Santai (%60), Firestone de Costa Rica (%60), Bridgestone ACC India 

Ltd (%51) BRISA (%43) Firestone E Africa (%15) 


Uzakdoğu- Japonya: Amagi, Hikone, Hofu, Kurume, Nasu, Shimonoseki, Tochigi, 

Tokyo, Tosu Hindistan: Indore/Madhya Endonezya: Bekasi-Jawa, Kerawan (Batı Java) 

Çin: Santai (Shenyang), Tayvan: Hsin-chu Tayland: Nong Khae, Rangsit/Patoom-Thani 

Avustralya: Salisbury Yeni Zelanda: Christchurch 

Avrupa-Fransa: Bethune Italya: Bari Polonya: Poznan İspanya: Bilbao, Burgos, 

Torrelevaga Türkiye: Izmit 

Amerika- ABD: Bloomington (Illinois), Decatur (Illinois), Des Moines (Iowa), Wilson 

(North Carolina), Akron (Ohio), Oklahoma City (Oklahoma), Aiken (South Carolina), La 

Vergne (Tennessee), Warren County (Tennessee) Kanada: Joliette (Quebec) Meksika: 

Cuernavaca, Mexico City Arjantin: Buenos Aires Brezilya: Sao Paulo Şili: Coquimbo Kosta 

Rika: San Jose Venezüella: Valencia 

Afrika- Kenya: Nairobi, G. Afrika: Brits, Port Elizabeth 

Michelin 

110 yıla yakın lastik üretim tecrübesi ile dünyanın 3 büyükleri arasındadır. Dünyanın 19 

değişik ülkesinde 80’in üzerinde fabrika ile üretim yapan Michelin’in 1 günde ürettiği lastik 

miktarı çeşitli çap ve ebatlarda 830.000 adedi bulmaktadır. Michelin’in dünya pazarından 

aldığı pay %16 dolayında olmasına karşın %27 pay ile Avrupa pazarının kesin lideri 

konumundadır. 

38

Continental 

Dünyanın en büyük fren sistemleri üreticisi ve 4. büyük lastik üreticisidir. Dünyada 

çoklu marka stratejisinin öncülerindendir. Halen Continental, Uniroyal (sadece Avrupa için), 

Semperit, General, Viking, Gislaved, Barum ve Mabor adları altında 8 değişik marka ile 

piyasalarda bulunmaktadır. Gelişen pazarlarda yeralmak stratejisi çerçevesinde Beyaz Rusya, 

Slovakya ve Arjantin’de yaptığı ortak girişim ve teknoloji anlaşmalarının yanında 1998’de 

Meksika’da Grupo Carso, Pakistan’da General Tyre and Rubber ve G. Afrika’da Gentyre 

South Africa fabrikalarını ele geçirmiştir. Avrupa pazarında %21 ile Michelin’in hemen 

ardından ikinci durumdadır. 

Başlıca İştirakleri; 

Barum Continental (%70) GTY Tire (%51) Continental South Africa, MC Projects 

BV (Michelin ile %50 JV) Co Ecuatoriana del Caucho (%38) GTR Morocco (%34), 

Mabor Mozambique (%11) GT Pakistan (%10), GT E Africa (%26) 

Fabrikalarının Yerleri; 

Amerika- ABD: Mount Vernon (Illinois), Mayfield (Kentucky), Charlotte (North 

Carolina), Bryan (Ohio) Meksika: Guadalajara, San Luis Potosi Ekvador: Cuenca 

Uzakdoğu -Pakistan: Karaçi Avusturya: Traiskirchen 

Avrupa- Belçika: Herstal Cek Cumhuriyeti: Otrokovice Fransa: Clairoix, 

Sarreguemines Almanya: Aachen, Hanover-Stöcken, Korbach Portekiz: Lousada 

Romanya:Timosoara Slovakya: Puchov İsveç: Gislaved 

Afrika- Fas: Casablanca G. Afrika: Port Elizabeth Tanzanya: Arusha 

Pirelli 

İtalyan lastik üreticisi Pirelli dünya üretiminde 6. sırayı almaktadır.. Otomotiv lastiğinin 

hemen her dalında faaliyet gösteren şirket performans ve binek otomobili lastiklerinde 

Avrupa’nın 1 numaralı şirketi olarak gösterilebilir. Courier, Ceat, Armstrong and the Metzeler 

markası ile motorsiklet lastiği üretimi de yapmaktadır. Şubat 1999’da Latin ve Kuzey 

Amerika kıtasında Cooper Tire & Rubber Company ile işbirliğine gitmiştir. 


Pirelli Neumaticos (%80), Alexandria Tire (%61), Trelleborg Wheel Systems (%40) 


Avrupa-, Italya: Bollate, Settimo Veicoli, Settimo Vettura, Tivoli Almanya: Breuberg 

İspanya: Manresa İngiltere: Carlisle Türkiye: Izmit 

39

Afrika- Mısır: İskenderiye 

Amerika- ABD: Hanford (Kaliforniya) Arjantin: Buenos Aires Brezilya: Feira de 

Santana, Gravatai, Santo Andre, Sao Paulo,Venezüella: Valencia 

Yokohama 

Japonya’nın en büyük 2. dünyanın en büyük 7. üreticisidir. Motorsiklet lastiklerinde 

önemli bir imaja sahiptir. Uçak, sanayi araçları dahil her tür lastik üretimi yapılmasına karşın 

Avrupa’da üretim tesisi bulunmamaktadır. 


Yokohama Tire Philippines (%80), Yokohama Tyre Vietnam (%56) 

Fabrikaların Yerleri; 

Uzakdoğu- Japonya: Hiratsuka, Mie, Mishima, Onomichi, Shinshiro Filipinler: Clark 

Econ. Zone Vietnam: Ho Chi Minh City 

Amerika- ABD: Mount Vernon (Illinois), Salem (Virginia). 

Cooper Tire and Rubber Co 

ABD’li, Cooper Tyres dünyanın 8. büyük üreticisidir. Kuzey Amerika başta olmak 

üzere belirgin pazarlarına yoğunlaşmak, ana otomotiv sanayin (yeni üretilen araçlara) lastik 

sağlamak prensibi ile dünyanın en karlı lastik üreticisi konomunda olduğu belirtilmektedir. 

Mastercraft gibi kardeş bir markaya daha sahip olan Cooper firmaya Avrupa’da bir 

üretim üssü kazandıran İngiliz Avon Tyres ile de yeni bir markaya adım atmıştır. 

Şubat 1999’da Pirelli ile varılan anlaşma gereği Cooper Pirelli ürünlerini Kuzey 

Amerika, Pirelli ise Cooper ürünlerini G. Amerika’da dağıtma konusunda uzlaşmışlardır. 

Üretim Tesisleri 

Amerika- ABD: Texarkana (Arkansas), Albany (Georgia), Tupelo (Mississippi) 

Findlay (Ohio) 

Avrupa- İngiltere: Melksham 

Toyo 

1945’de kurulan ve lastik üretimi yanında kauçuk, plastik, çeşitli kimyasallar, sanayi 

ürünleri ve oto yedek parça gibi oldukça geniş bir üretim yelpazesine sahip Japon Toyo 

dünyanın 9. büyük lastik üreticisi konumundadır. 

40

Avrupa’da üretim tesisi bulunmayan Toyo bu bölgede orta-üst marka imajı ile 

tanınmaya çalışmaktadır. 

Önemli İştirakleri; 

GTY Tire (%15.6), Nippon Giant (%30), Chen Shin Toyo (%24) 

Üretim Tesisleri; 

Uzakdoğu- Japonya: Kuwana, Sendai, Tatsuno Çin: Kun Shan/Jian Su 

Amerika- ABD: Mount Vernon (Illinois) 

Kumho 5 

G. Koreli lastik üreticilerinin en büyüğü olan Kumho dünyanın 10. büyük üreticisi 

konumundadır. Kumho and Marshal adı altında başlıca iki marka altında üretim 

gerçekleştirilmektedir. 


Nanjing Kumho (%75), Tianjin Kumho (%70) 


Uzakdoğu- G. Kore: Koksung, Kwangju Çin: Changchung, Nanjing, Tianjin 

Hankook Tire Manufacturing Co 3 

Akü, fren sistemleri ve jant üretimi de bulunan Hankook lastik üretiminde Korenin 2. 

dünyanın 11. büyük üreticisidir. Çin’de üretime geçen 2 yeni tesis ile Çin’in en büyük 3. 

üreticisi konumuna gelmiştir. 


Uzakdoğu- G. Kore: Kumsan, Taejeon, Youngdeungpo Çin: Jiaxing, Qingjiang 

Ohtsu Tire and Rubber Co. 

1983’den bu yana Falken markası ile üretim yapan firma dünyanın 12. büyük 

üreticisidir. Merkezi Osaka’da bulunan Japon üreticinin Miyazaki, Japonya ve Rancho 

Cucamonga, Kaliforniya’da fabrikaları bulunmaktadır.Ohtsu’da önemil ortaklardan biri olan 

Sumitomo Rubber Industries varlığı dolayısı ile firma Dunlop teknolojisini kullanmaktadır. 

5 G. Kore’de yakın geçmişte yaşanılan ekonomik krizin olumsuz etkilerinin ülkenin lastik üreticilerini de 

son derece sarstığı ifade edilmektedir. 

41

Binek lastikleri için kullanılan Falken dışında kamyon tekerleri konusunda kendi adı ile 

piyasada bulunduğu bir markaya sahiptir. 

Diğer bazı önemli lastik üreticileri arasında şu isimleri saymak mümkündür; 

ABD-Vogue Tyres, Carlisle Tire, Denman Tires, Hercules Tire:, Finlandiya-Nokian 

Bulgaristan- Dynamic Tyre Factory Hindistan- Apollo Tyres, Balkrishna, Birla Tyres, Ceat 

Ltd, MRF Tyres: Tayvan- Cheng Shin, Federal Tires, Nankang Tayvan-ABD; Maxxis Çin- 

Hebei Tyre Co, Tayland- Inoue Rubber, Slovakya- Matador: Israil- Mega-T Malezya- 

Silverstone Yugoslavya- Tigar Romanya- Tofan Group İsveç- Trelleborg Hollanda- Van 

Leeuwen İngiltere- Viking Tyres 

EK 3: AVRUPA LASTİK ÜRETİM TESİSLERİ 

FİRMA ADI ŞEHİR KURUL 

UŞ YILI 

ÇALIŞAN ÜRETİLEN 

LASTİK TİPİ 

TAHMİNİ 

KAPASİTE 

AVUSTURYA 

Semperit Reifen A.G. 

(Continental A.G.) 

Traiskirchen 1897 991 1 3 4 6 (r,x) 1800 t/yıl 

BEYAZ RUSYA 

Belshina Bobruisk † 1972 14 000 1 3 4 (x) 5 mil. a/yıl 

BELÇİKA 

Trelleborg Industri A.B. 

(Trelleborg A.B.) 

Ghent, 

Bergougnan † 

1921 212 7 (x) —— 

Herstal, Liège 1964 1 100 2 3 ( r) 2 070 a/g 

Uniroyal Englebert S.A. 


BULGARİSTAN 

Dynamic Tyre Factory Sofia 1929 390 1 2 3 4 7 (x ) 700000a/yıl 

Kauchuk Co. Pazardjik † 1931 — — 5 7 (x ) 

Vidachim P.L.C. Vidin † —— 1 2 3 4 7 (r,x ) 125000a/ay 

ÇEK CUMHURİYETİ 

Barum Continental S.R.O. 


Otrokovice 1949 3700 1 2 3 4 5 (r,x) 7ma/yıl 

Beltyr A.S. (Czech Rubber Zlín † 1993 659 1 2 4 5 7 8 1.09 m a/yıl 

Co.) 

(r,x) 

Mitas A.S. (Czech Rubber Prague † 1934 3467 1 2 3 4 (r,x) 150t/g 

Co.) 

FINLANDİYA 

Nokian Tyres Ltd. Nokia † 1932 634 4 7 ( r) 1800 t/yıl 

Nokian Tyres Ltd. Nokia † 1932 

1(r) 

3.2m a/yıl 

42

FRANSA 

Continental Holding France 

S.A.R.L. (Continental A.G.) 

Dunlop France S.A. 

(Sumitomo Rubber 

Industries Ltd.) 

Firestone France S.A. 

(Bridgestone/Firestone 

Europe S.A.) 

Goodyear France 

(Pneumatiques) S.A. 

(Goodyear) 

Groupe Michelin 

Pneu Uniroyal Englebert 

S.A. (Continental A.G.) 

Pneumatiques Kléber 

(Groupe Michelin) 

ALMANYA 

Continental A.G. 

Sarreguemine 1962 1 000 1 ( r) 15 050 a/g 

s 

Amiens † 1957 730 1 ( r) 17 500 a/g 

Montluçon † 1920 1070 2 3 4 5 6 (r,x) 8500 a/g 

Bethune 1960 1288 1 2 ( r) 30 000 a/g 

Amiens 1960 1 500 1 2 4 (r,x) 24500a/g 

Bourges † 1953 1300 1 2 4 6 8 (r) 4400 t/ay 

Cholet † 1970 1600 1 2 ( r) 24 000 a/g 

Clermont-Ferrand, 1988 300 1 (r) 

Gravanches † 

Clermont-Ferrand, Les 1889 14800 346 7 (r) 

Carmes † 

Clermont-Ferrand, 1921 8000 1 2 3 5 6 9 (r) 6 725 t/ay 

Cataroux † 

Clermont-Ferrand, No. 4 † 1993 50 1 (r) 

Clermont-Ferrand (C3M) † 1997 150 1 (r ) — 

Le Puy † 1977 600 6 ( r) 1835 t/ay 

Montceau, Mines † 1970 1440 1 6 ( r) 3000 t/ay 

Poitiers † 1972 820 3 ( r) 4200 t/ay 

Roanne † 1974 800 1 ( r) 1625 t/ay 

La Roche sur Yon † 1972 800 3 (r ) 3800 t/ay 

St Priest (C3M) † 1996 150 1 (r ) — 

Tours † 1960 2100 1 3 ( r) 6700 t/ay 

Clairoix 1936 1300 1 ( r) 24 000 a/g 

Toul † 1969 800 1 2 (r) — 

Troyes † 1963 1000 1 4 (r) — 

Hannover, 1939 1800 1 2 3 4 6 7 16100a/g 

Stöcken 

(r,x) 

Korbach 1908 1700 1 5 7 (r,x) 25000a/g 

Philippsburg 1967 900 1 2 ( r) 19 000 a/g 

Deutsche Goodyear GmbH 

(Goodyear) 

Gummiwerke Fulda GmbH Fulda 1946 1500 1 2 ( r,x) 20 000 a/g 

(Goodyear) 

Metzeler Reifen GmbH Breuberg, 1957 380 5 ( r,x) 5500 a/g 

(Pirelli Group) 

Odenwald 

Michelin Reifenwerke K.G. (Groupe Michelin) 

Bad-Kreuznach † 1966 2050 1 2 ( r) 28 000 a/g 

Hallstadt, Bamberg † 1971 850 1 ( r) 17 000 a/g 

Homburg, Saar † 1971 1470 3 (r) — 

Karlsruhe † 1931 1050 2 3 ( r) 400 000 a/yıl 

Pirelli Reifenwerke (Pirelli 

Group) 

Pneumant Reifen & Gummi 

Werke GmbH (Sumitomo 

Breuberg, 

Odenwald † 

Fürstenwalde 

† 

1945 1680 1 2 ( r) 20 000 a/g 

1906 220 1 2 ( r) 1500 a/g 

43

Rubber Industries Ltd.) 

Riesa † 1945 290 1 ( r) 6500 a/g 

Reifenwerk Heidenau GmbH Heidenau † 1946 80 2579(x) ?2000 a/g 

SP Reifenwerke GmbH (Sumitomo Rubber Industries Ltd.) 

Hanau † 1946 1150 1 2 3 4 6 (r) 20700a/g 

Wittlich † 1971 690 1 2 3 (r) 7800 a/g 

Uniroyal Englebert Reifen Aachen 1931 1700 1 ( r) 20 000 a/g 

GmbH (Continental A.G.) 

MACARİSTAN 

Taurus Rubber Co. Ltd. (Michelin) 

Budapest 1912 1200 2 3 ( r,x) 2000 a/g 

Nyiregyhaza 1979 1200 4 7 ( r,x) 1000 a/g 

ITALYA 

Bridgestone/Firestone Italia Bari 1962 659 1 2 ( r) 12 300 a/g 

S.p.A.(Bridgestone/Firestone) 

Goodyear Italiana S.p.A. Latina 1964 900 1 2 4 (r) 17000a/g 

(Goodyear) 

Marangoni Tyre S.p.A. Anagni 1961 255 1 2 ( r) 48 000 a/h 

(Marangoni S.p.A.) 

S.A. Michelin Italiana (Groupe Michelin) 

Allessandria † 1971 1350 3 ( r) 20 000 a/g 

Cuneo † 1963 2650 1 2 ( r) 26 000 a/g 

Turin, Stura † 1972 1180 1 5 ( r) 35 000 a/g 

Societa Pneumatici Pirelli S.p.A. (Pirelli Group) 

Milan, Bollate 1988 470 1 ( r) 11 000 a/g 

Settimo, Veicoli 1961 620 3 ( r) 2100 a/g 

Settimo, Vettura 1954 1250 1 2 9 (r) 14000a/g 

Tivoli 1939 460 4 ( r) 800 a/g 

LUKSEMBURG 

Goodyear S.A. (Goodyear) Colmar-Berg 1951 1700 1 2 3 (r) 10500a/g 

HOLLANDA 

Vredestein Banden B.V. Enschede † 1947 1 073 1 2 4 (r) 16000a/g 

Stomil-Olsztyn S.A. (Groupe Olsztyn † 1967 2300 1 2 3 4 (r,x) 4mil a/yıl 

Michelin) 

TC Debica S.A. (Goodyear) Debica † 1939 4357 1 3 4 7 (r,x) 34 000a/g 

Stomil-Poznan Poznan † 1928 800 3 4 6 7 (x) 800t/ay 

PORTEKİZ 

Companhia Nacional de 

Borrachas S.A. 

(CNB/CAMAC) 

Continental Mabor Industria 

de Pneus S.A. (Continental 

A.G.) 

ROMANYA 

Danubiana S.A. Tyre Co. 

(Tofan Grup) 

Santo Tirso † 1967 500 1 2 3 4 (r,x) 3500 a/g 

Lousado 1946 800 1 ( r) 21 000 a/g 

Bucharest † 1962 4530 1 2 3 4 (r,x) 4500a/g 

Olt Tyre S.A. Tyre Co. Caracal † 1983 930 1 3 000 a/g 

Rotras Tyre Drobeta † 1983 825 4 6 156 a/g 

Silvania Tyres Co. (Tofan Zalau † 1981 1195 3 ( r) 1 023 a/g 

Grup) 

Victoria S.A. (Tofan Grup) Floresti † 1939 4525 1 2 3 4 7 (r,x) 8000a/g 

RUSYA 

Barnaul Tire 

Barnaul (in 1968 7100 1 3 4 3 mil. a/yıl 

Asia) † 

Kirov Tire Kirov † 1943 6950 1 3 4 3.7 mil. a/yıl 

44

Krasnoyarsk Tire 

Matador Omskshina 

(Matador and Omsk Tire 

joint venture) 

Krasnoyarsk 1960 4504 1 3 4 (x) 2 mil. a/yıl 

(in Asia) † 

Omsk 1996 324 1 ( r) 1 mil a/yıl 

Moscow Tire Co. Moscow † 1945 3 720 1 3 2.8 mil. a/yıl 

Nizhnekamskshina (Tat Nizhnekamsk 1974 16 000 1 3 4 (r,x) 34100a/g 

Tyre) 

† 

Omsk Tire 

Omsk (in 1942 12 700 1345 5.7 mil. a/yıl 

Asia) † 

St. Petersburg Tire 

St. Petersburg — 1 520 3 5 2.3 mil. a/yıl 

† 

Sverdlovsk Tire 

Sverdlovsk (in 1944 2 650 3 5 2.65 mil. a/yıl 

Asia) † 

Volzhsky Tire Co. Volzhsky † 1964 5 080 1 3 4 3.5 mil. a/yıl 

Voronezh Tire Co. Voronezh † 1950 7 958 1 3 4 (x) 7 mil. a/yıl 

Yaroslavl Tyre Yaroslavl † 1932 11 051 1 3 4 7 mil. a/yıl 

SLOVAKYA 

Matador A.S. Puchov 1950 1600 1 2 3 4 6 7 9 

(r,x) 

70 000t/yıl 

SLOVENYA 

Sava Rubber & Chemicals Kranj † 1945 51 5 7 ( x) 1 mil. a/yıl 

Sava d. d. (Goodyear) Kranj 1945 923 1 2 3 (r) 15539a/g 

İSPANYA 

Bridgestone/Firestone Hispania S.A. (Bridgestone/Firestone) 

Bilbao 1931 1217 3 ( r) 2 000 a/g 

Burgos 1976 1313 1 2 ( r) 21 000 a/g 

Puenta San Miguel 1965 653 2 3 4 7 (r) 5000a/g 

Pirelli Pneumaticos S.A. Manresa 1924 1 000 1 2 ( r) 19 300 a/g 


S.A. para la Fabricacion en Espana (Groupe Michelin) 

Aranda De Duero † 1970 1 3 (r) 11.6 mil. a/yıl 

Lasarte † 1934 1 2 3 4 5 (r) 11.6 mil. a/yıl 

Valladolid † 1974 8500 1 4 (r) 11.6 mil. a/yıl 

Vitoria † 1966 1 3 6 (r) 11.6 mil. a/yıl 

İSVEÇ 

Continental Gislaved Däck 

A.B. (Continental A.G.) 

Michelin Gummiringer AB 

Gislaved 1905 550 1 ( r) 13 000 a/g 

Kungair 

(C3M) † 

1997 X 100 1 (r) —— 

Trelleborg † 1897 280 2 4 5 6 7 (r,x) 45000a/ay 

Trelleborg Industri A.B. 

(Trelleborg A.B.) 

UKRAYNA 

Dnepropetrovskshina Dneprotrovsk † 1961 12 000 1345 4.9 mil. a/yıl 

Rosava Belaya Tserkov 1972 12 100 1 2 3 4 (r) 6.8 mil. a/yıl 

Vasla Belaya Tserkov † 1986 — — — —— 

İNGİLTERE 

Cooper-Avon Tyres Ltd. 

(Cooper Tire & Rubber Co.) 

Melksham, 1889 1250 1 2 3 4 5 7 9 5000a/g 

England 

(r) 

Dunlop Aircraft Tyres Ltd. Birmingham † 1916 200 8 ( r,x) — 

Goodyear Great Britain Ltd. Wolverhampto 1927 3 200 1 2 3 4 6 (r,x) 27000a/g 

(Goodyear) 

n, England 

Michelin Tyre plc (Groupe Michelin) 

45

Ballymena, Northern 1969 1050 3 (r) — 

Ireland † 

Burnley, England † 1960 520 3 (r) — 

Dundee, Scotland † 1972 950 1 ( r) 6 000 a/g 

Stoke-on Trent, England † 1927 2850 1 ( r) 22 000 a/g 

Pirelli Ltd. Carlisle, England 1969 750 1 2 ( r) 13 000 a/g 


SP Tyres U.K. (Sumitomo Rubber Industries Ltd.) 

Birmingham, England † 1917 1040 1 2 3 5 9 (r,x) 11950a/g 

Washington, England † 1968 500 1 ( r) 11 500 a/g 

Uniroyal Englebert Tyres Newbridge, 1967 1 000 1 ( r) 14 000 a/g 

Ltd. (Continental A.G.) Scotland 

YUGOSLAVYA 

Rekord Rubber Factory (Fabrika Gumenih Proizvoda Rekord) 

Belgrade, Serbia † 1925 800 4 6 (x ) 1850a/g 

Zrenjanin, Vojvodina † 1986 100 7 (x ) 900t/ay 

Ruma-Guma Ruma, Serbia † 1964 1 178 4 7 (x ) 950a/g 

Tigar Rubber Pirot, Serbia † 1935 1 125 1 2 3 4 7 (r,x ) 11700a/g 

Products 

Trayal Corp. 

Cicevac, Serbia † 1978 690 5 ( x) 12 000 a/g 

Krusevac, Serbia † 1976 740 1 2 ( r) 4 500 a/g 

Krusevac, Serbia † 1961 1 052 4 6 7 (x) 6000a/g 

Kaynak: European Rubber Journal/Eylül 1998/vol180/9 sayısı 

KISALTMALAR 

Lastik Tipi: 1 – Binek Oto; 2 – Hafif Kamyon; 3 – Kamyon-Otobüs; 4 – Tarımsal 

5 – Motorsiklet; 6 – Hafriyat; 7 – Sınai; 8 – Uçak; 9 – Yarış 

Lastik Cinsi: R – Radyal; X – Konvansiyonel. 

Fabrika Kapasiteleri: A/G – Adet/Gün, A/H- Adet/Hafta, A/Ay- Adet/Ay, A/Yıladet/yıl, 

t/g – ton/gün; t/ay – ton/ay, t/yıl – ton/yıl 

† 1997 yılı verileridir. 

v.y.- veri yok 

46

EK 4: DIŞ LASTİKLE İLGİLİ TSE STANDARTLARI 

1) 83.160 ARAÇ LASTIKLERI *İÇ LASTIK VE SIBOPLAR DAHIL 

Adı____ Tarihi____ Uygulama_ 

TS 8451 1990.04.14 İHTİYARİ 

Taşıt Lastiği Sanayiinde Kullanılan Bazı Terimlerin Tarifleri- Şişirme Lastikler 

TS 8571 1990.11.27 İHTİYARİ 

Taşıt Lastikleri-Dolma Lastikler-Bazı Terimler ve İngilizce Karşılıkları 

TS 8572 1990.11.27 İHTİYARİ 

Taşıt Lastikleri- İç Lastikler- Terimler ve İngilizce Karşılıkları 

TS 10541 1992.12.12 İHTİYARİ 

Lastikler - Kimyasal Maddelere Karşı Direnç 

TS 10615 1993.05.01 İHTİYARİ 

Lastikler - Fleksometre Deneyi ile Sıcaklık Yükselmesi ve Yorulma Direncinin Tayini 

- Temel Kurallar 

2) 83.160.10 KARAYOLU TAŞIT LASTIKLERI 


TS 567 1967.12.27 İHTİYARİ 

Oto İç Lastikleri 

TS 1879 1994.01.18 MECBURİ 

47

Supaplar-Tekerlek Lastikleri İçin 

TS 4823 1986.04.25 İHTİYARİ 

Oto Lastiği Damak Teli 

TS 7737 1989.12.19 İHTİYARİ 

Karayolu Taşıtları - Motosikletler - Dış Lastikler - Metrik - Sınıflandırma ( Bütün 

Seriler) 

TS 7738 1989.12.19 İHTİYARİ 

Karayolu Taşıtları-Motosikletler-Dış Lastikler-Metrik-Sınıflandırma (Lastik 

Serileri 100, 90, 80, 70 ve 60 Olanlar) 

TS 8134 1990.03.13 İHTİYARİ 

Karayolu Taşıtları-Motosikletler-Jantlar ve Dış Lastikler-Kodlanmış 

Seriler-Lastiklerin Taşıyabilecekleri Yüklere Göre Sınıflandırma 

TS 8493 1990.10.25 İHTİYARİ 

Bisiklet Dış Lastikleri ve Jantları- Dış Lastik Tarifleri ve Boyutları 

TS 9378 1991.05.15 İHTİYARİ 

Karayolu Taşıtları - Otomobiller - Tekerlek Lastik Havası Basınç Ölçme Cihazı 

TS 9379 1991.05.15 İHTİYARİ 

Karayolu Taşıtları- Motosikletler- Jantlar (Kodlanmış)- Sınıflandırma 

TS 10639 1993.01.19 İHTİYARİ 

Karayolu Taşıtları-Mopedler-Lastikler ve Jantlar-Dış Lastikler-İşaretleme Boyutlar 

ve Yük Kapasiteleri 

TS 10646 1993.01.22 İHTİYARİ 

Kamyon ve Otobüs Lastik ve Jantları - Dış Lastikler - Metrik Seri 

TS 10833 1993.04.13 İHTİYARİ 

Lastik ve Jantlar-Yol Dışı Araçlar İçin-Dar ve Geniş Tabanlı-Jantlar 

TS 11187 1994.01.25 MECBURİ 

Karayolu Taşıtları-Bisikletler-Lastik ve Jantlar-Dış Lastikler 

TS 11188 1994.01.25 MECBURİ 

Karayolu Taşıtları-Bisikletler-Lastik ve Jantlar-İç Lastikler 

TS 11189 1994.01.24 MECBURİ 

Karayolu Taşıtları-Motosikletler-Skuterler ve Mopedler- Lastik ve Jantlar-İç 

Lastikler 

TS 11190 1994.01.25 MECBURİ 

Karayolu Taşıtları-Motosikletler, Skuterler ve Mopedler-Lastik ve Jantlar-Dış 

Lastikler 

TS 11374 1994.04.28 İHTİYARİ 

Araç Dış Lastikleri-Otomobil ve Römorkları İçin 

TS 11375 1994.04.28 İHTİYARİ 

Araç Dış Lastikleri-Kamyon,Otobüs,Kamyonet, Minibüs ve Römorkları İçin 

TS 12152 1997.03.14 İHTİYARİ 

Araç Dış Lastikleri-Kaplanmış-Otomobil ve Ticari Araçlar İçin 

3) 83.160.20 UÇAK LASTIKLERI 


TS 8449 1990.04.14 İHTİYARİ 

Uçak Lastiği Sübapları- Birbirinin Yerine Geçebilen Boyutlar 

48

4) 83.160.30 Tarım Araçları ve Diğer Makinalar İçin Lastikler 


TS 1879 1994.01.18 MECBURİ 

Supaplar-Tekerlek Lastikleri İçin 

5) 83.160.99 DIĞER LASTIKLER 


TS 10121 ISO 4252-2 1998.04.14 İHTİYARİ 

İnşaat ve Kazı Makinaları-Lastikler ve Jantlar-Bölüm 2: Yükler ve Şişirme 

Basınçları 

49

Lastik Sektör Araştırma Raporu 2000 - ITO

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?