Battaniye Sektör Araştırması 2005 - ITO

GÜCÜ (Abzar): Çevresi gürgenden, aralıkları sicimden
veya telden yapılmaktadır. Battaniye tezgahındaki gücünün
uzunluğu 140 cm, namazlığın 110 cm olup, enleri ise 15 cm’dir.
TEFE VE TEFE TARAĞI: Tefe, ustanın elle tuttuğu tefe
tarağına bağlı ve tarağın hareketini sağlayan ahşap bölümdür.
Tezgah üst tarafına bağlı olup, ileri-geri hareket edebilecek
durumdadır. Tefe tarağının ise, çerçevesi gürgenden, içi ise
kamıştan yapılmıştır. Çerçevesi madeni ve içi çelik yassı telden
yapılanı da mevcuttur.
AYAKLIK: İki tane olup, demir çubukla gücü yere bağlıdır.
Ayaklığın topuk kısmı yere sabit, en kısmı ise gücünün hareketini
sağlayacak şekilde serbesttir.
MEKİK VE MASURA: Mekik, gürgen veya ceviz ağacından
yapılmaktadır. Boyu 10 cm, ortası boydan delinmiş, iplik
başlığındaki tiftiğin üzerine sarıldığı bir parçadır.
TARAK: Çelikten 10x07 ebadından yaklaşık 40 dişli olarak
yapılan tarak dokunmuş bir battaniyenin tüylendirme ve desen
verme işleminde kullanılmaktadır.
ÇIKRIK VE GÜRCAN:Çıkrık, yuvarlak bir kasnağın ortasında
çevirme kolu ve karşısında dönerli makarası bulunan üzerine lastik
veya ip geçirilerek döndürülen ve masuranın sarılmasını sağlayan
araçtır. Gürcan ise, üzerine tiftik ipi çilesinin sarılı olan bölümüdür.
Gürcanda sarılı ipin bir ucu masuraya bağlanmaktadır. Çıkrığın
kolu çevrilerek ipliğin masuraya girmesi sağlanmaktadır.
3.4.Battaniye Dokuma Tekniği:
Dokuma tezgahı kurulduktan sonra top halinde bulunan 40
metre boyundaki çözgü ipi, bir battaniye için 440 tel olmak üzere
çözgü tarağının her aralığından bir tel geçecek şekilde
hazırlanmaktadır. Daha sonra çözgü, gücüye bir dolu-bir boş
bırakılmak suretiyle alttan ve üstten geçirilmektedir. Bunu
takiben, sermil üzerinde bulunan çivilere bağlanarak ser mil
çevrilmektedir. Bu işleme çözgü bitinceye kadar devam
edilmektedir. Bunun ardından çözgü sarılı sermil, gücü ve tefe
tarağı tezgahın üzerine yerleştirilmektedir. Serbest kalan
çözgünün diğer uçları da ikinci sermile bağlanıp gerilmekte ve