istanbul ticaret odası çini araştırması - ITO

18. yüzyılın ikinci yarısında doğru renk, motif ve şekil bakımından Kütahya çinilerinin
kalitesinde bir bozulma başlamış, bu kötü gidiş İkinci Dünya Savaşı sırasında çinilere
duyulan ihtiyaca kadar devam etmiştir. Savaş sırasında ise Kütahya çiniciliği tekrar
canlanmış ve bugüne kadar gelişimini sürdürmüştür.
a) Kütahya Çinilerinin Özellikleri
Kütahya çinisinde kullanılan malzemeler, Kütahya ile komşu illerden sağlanmaktadır.
Bu hammaddeler plastik ve plastik olmayanlar diye iki ayrılmaktadır:
1- Plastik Hammaddeler
- Kırklar toprağı
- Gri Bilecik kili
- Maya
- Çamaşır kili
2- Plastik Olmayan Hammaddeler
- Çakmak taşı
- Beyaz Bilecik kili
- Tebeşir
Bahsi geçen bu malzemelerin karıştırılması ile çark, döküm ve pres diye
isimlendirilen üç tür karışı hazırlanır. Çark harmanında ile düz duvar tabağı, vazo,
saksı ve şekerlik; döküm harmanında biblo, bardak, tabak ve küllük; pres
harmanında ise düz ya da desenli, duvar plakaları yapılır.
Çini yapımında kullanılan boyalar yerli ve yabancı kaynaklardan sağlanmaktadır.
Yerli boyalar genellikle oksitlerden yapılan açık yeşil, turkuvaz, kırmızı ve siyah;
yabancı boyalar ise sarı, koyu yeşil ve laciverttir.
b) Günümüzde Kütahya Çinisi
14. yüzyıldan beri, Kütahya’da çini sanatı kesintisiz olarak devam etmektedir.
Osmanlı’nın son zamanlarından itibaren, Cumhuriyet ile birlikte bazı yerlerde çini
sanatı kesintiye uğramıştır. Diğer yandan İznik’te o dönemlerde saray desteği olduğu
için, bu destekle çok rahat çizgiler ortaya çıkmıştır. Bu sanatı kaybetmemek adına
Kütahya’da yapılan çalışmalarla çinicilik Kütahya’nın dünya çapında tanınmasına
16