istanbul ticaret odası çini araştırması - ITO
istanbul ticaret odası çini araştırması - ITO
istanbul ticaret odası çini araştırması - ITO
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
2- Değerli Taşlarla Bezeli Çini Kaplar<br />
Yazılı belgeler, altınla ya da değerli taşlarla bezenmiş İznik <strong>çini</strong> kaplarından hiç söz<br />
etmemektedir. Osmanlılar bu bezeme tekniğini çin porselenlerini, yeşimleri ve necef<br />
taşlarını zenginleştirmek için kullanmışlardır.<br />
3- Kapaklı ve Metal Parçalı Kaplar<br />
Minyatürlere bakıldığında hemen hemen tüm kapların kapaklı olduğu görülmektedir.<br />
Gövde ile kapak her zaman aynı malzemeden yapılmamıştır. Seramik kapaklı metal<br />
kapların yanı sıra metal kapaklı seramik kaplar da mevcuttur. Bu durum, kase,<br />
kavanoz ve sürahiler için de geçerliydi. İznik atölyelerinde üretilip de günümüze kalan<br />
kavanoz ve karafakilere ait seramik kapaklarının sayısı çok değildir. Yazılı belgelerde<br />
kapaklı kapların hangi malzemeden yapıldığına ilişkin hiçbir bilgi bulunmamaktadır.<br />
Ancak bunların "kapaklı sürahi" ya da "kapaklı kase" diye adlandırıldığı<br />
görülmektedir. Kapakları olmayan kaplara da "bi-kapak" denilmektedir.<br />
4- Boyutları ve Nitelikleri Farklı Çini Kaplar<br />
Yazılı belgelerde en çok boyuta ilişkin nitelemelere yer verilmiştir. Büyük boy kaplar<br />
için "büyük", "battal", "kebir" ve "büzürk"; orta boy kaplar için "miyane", "vasat" ve<br />
"orta"; küçük boy kaplar için ise, "sagır", "küçük/küçek", "kiçi" ve "hurda" denmiştir.<br />
Kimi kapların ise "paşa" ya da "sultani" diye sınıflandırıldığı görülmektedir. Paşa<br />
üsküresi'nden "paşa fincanı" ya da "sultani üsküre" diye söz edilmektedir.<br />
5- Dinsel Amaçlı Çini Kaplar<br />
Belgelerde adına rastlanmayan, ancak örnekleri günümüze gelen seramik eserlerinin<br />
en önemlileri kandiller ve askı toplardır. İznikli ustaların yarattığı bir başka önemli<br />
ürün de ayaklı leğendir. Ayaklı leğenlerin işlevlerine ilişkin bilgi yoktur, ancak bunların<br />
yüksek rütbeli kişilerce abdest almada kullanıldığı sanılmaktadır.<br />
6- Yemek ve Servis Kapları<br />
a) Tabak: İznik atölyelerinde çokça üretilmiş bir türdür. Bunların biçimleri ve<br />
boyutları hakkında hem minyatürler hem de yazılı belgelerden bilgi<br />
edinilmektedir.<br />
b) Sahanlar: Bunlar da İznik atölyelerinin bir başka ürünüdür. Bunların düz dipli,<br />
kenarlı ya da kenarsız olmak üzere değişik türleri bulunmaktadır. Minyatürlerden<br />
12
Change language