1 - ITO
1 - ITO
1 - ITO
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
İSTANBUL<br />
TİCARET<br />
ODASI<br />
• • •<br />
ISTANBUl'DA YAŞAM KALITESI<br />
ARAŞTIRMASI<br />
Yrd. Doç. Dr. Murat ŞEKER<br />
YAYlN NO: 2010-103<br />
Istanbul, 201 1
Copyright © İTO (İstanbul Ticaret Odası)<br />
Tüm haklar saklıdır. Bu yayının hiçbir bölümü, yazarın ve İTO'nun önceden yazılı izni olmaksızın<br />
mekanik olarak, fotokopi yoluyla veya herhangi bir şeki l de çoğalt ı lamaz. Eserin bazı bölümleri veya<br />
paragrafları , sadece araştırma veya özel çalışmalar amacıyla , yazarın adı ve İTO belirtilmek suretiyle<br />
kullanılabilir .<br />
ISBN 978-9944-60-837-4 (Basılı)<br />
ISBN 978-9944-60-838-1 (Elektronik)<br />
iTO ÇAGRT MERKEZi<br />
Tel : (212) 444 O 486<br />
<strong>ITO</strong> yayınlan için ayrıntıh bilgi<br />
Bilgi ve Doküman Yönetimi Şubesi<br />
Dokümantasyon Servisi'nden alınabilir.<br />
Tel : (2 ı2) 455 63 29<br />
Fax : (2 ı 2) 5 ı 2 06 4 ı<br />
E-posta : ito.yayin@ito.org.tr<br />
İnternet : www.ito.org.tr<br />
Odamız yayıniarına tam metin ve ücretsiz olarak<br />
internetten ulaşabilirsiniz.<br />
YAYINA HAZlRLIK, BASKI, CİLT<br />
Express Basımevi Deposite lş Merkezi A6 Blok KatJ No:309<br />
İkitelli OSB Küçükçekmece 1 istanbul Tel: (02 12) 671 61 51 -<br />
Fax: (0212) 671 51 52 www.expressbasimevi.com
• • •<br />
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI<br />
ARAŞTIRMASI
Yord. Doç. Dr. Murat ŞEKER<br />
Yükseköğrenimini Istanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nde 2003 yılmda tamamladı . İstanbu l Üniversitesi<br />
Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalında sunduğu " Dış Borçlanma, Borç Krizleri ve Türkiye»<br />
adlı çalışmasıyla 2005 yılında yüksek lisans eğitimini tamamlayarak, aynı anabilim dalında doktora eğitimine<br />
devam etti. ABD Florida Devlet Üniversitesi'nde sürdürdüğü tez çalışmaları sonucunda, 2009 yı lında "Rüşvet<br />
Ekonomisi - Kamu Ekonomisi Açısından Bir Analiz" adlı dt)ktora tezi ile Doktor unvanı aldı. Yurtdışında<br />
2009 yılında<br />
bulunduğu sürede bir araştırma kuruluşu olan Florida Tax Watch'de asistan olarak çalıştı.<br />
Yard1mcı Doçentliğe yükseltildi. Şu sıralar bir UNDEF projesinde "Yerel Yönetimlerde Sosyal Bütçeyi<br />
İzleme" projesini yürütmektc ve aynı zamanda TÜBİTAK tarafından dcı;tcklenen "Mutluluk Ekonomisi"<br />
başl ı kl ı projesiyle ilgili çalışmalanna devam etmektedir. Ekonomi, maliye ve çok disiplinli alanlarda ulusal,<br />
uluslararas ı yayın lan ve tebliğleri bulunan yazann ilgi alanları, kamu ekonomisi, kamu bütçesi, yerel yönetimler,<br />
yolsuzluk ekonomisi ve mutluluk ckonoınisidir.<br />
Halen istanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Bölümü'nde görev yapmakta olup, Kamu Maliyesi<br />
ve Türk Vergi Sistemi derslerini vermektedir.
iÇiNDEKiLER<br />
Sunu ş ............................................................................................................................................................. 13<br />
Önsöz ............................................................................................................................................................. 15<br />
Yönetici Özeti ......................................................................................................................................... ...... 17<br />
1. Va§om Kalitesi ................... ....... ............................................................................ ................ ................... .... 2 1<br />
l . l. Yaşa m Kalitesi Üzerine Kavramsal Açı k lamal ar ....................................................... ....................... 21<br />
1.2. Kentsel Yaşam Kalitesi ................................................................................... .................................. 23<br />
1.3. Dünyada ve Türkiye'de Yaşam Kalite Araştınnaları ............................................... ......................... 25<br />
2. istanbul' do Va§am Kalitesi Ara§tırmosı .......................................................... ............................................... 33<br />
2. 1. İ s tanbul ' da Yaşam Kalitesi Endeksi .................................................................................................. 33<br />
2.1 .1. Amaç ve Kapsam ....................................................................................................................... 33<br />
2.1.2. Deği ş kenl er. ................................ ............................................................................................... 34<br />
2.1 .2.1. Demografik Göstergeler .................................................................................................... 37<br />
2. 1 .2.2. Eğitim Göstergeleri ........................................................................................................... 38<br />
2.1.2.3. Sağ lık Göstergeleri ............................................................................................................ 39<br />
2. 1 .2.4. Ekonomi Göstergeleri ................................... ..................................................................... 40<br />
2. 1.2.5. U laşım Göstergeleri ........................................................................................................... 40<br />
2.1.2.6. Çevre Göstergeleri ............................................................................................................. 41<br />
2.1 .2.7. Sosyal Yaşam Göstergeleri .. ................................................................ .............................. 4 1<br />
2. 1.3. Araş tırma Yöntemi: Temel Bileş enl e r Analizi ............... ..................................................... ...... 42<br />
2.1.4. Temel Bil eş enler Analiz inin Uygula nma sı ............................................................................... 43<br />
2.1.5. İlçe l erin Yaşam Kalitesi Açısından Sıralanma sı ......................................... .............................. 49<br />
2.1.6. Yaşam Kalitesi Endeksinc Göre Kademe! i İ lçe Grupları .......................................................... 56<br />
2. 1.6. ı. Birinci Derecede Yaşam Kalitesi Endeksi ne Giren İlçe ler ............................................... 56<br />
2.1.6.2. İkinci Derecede Yaşam Kalitesi Endeksine Giren ilçeler .......... ......... .............................. 57<br />
2. 1.6.3. Üçüncü Derecede Yaşam Kalitesi Endeksine Giren İlçel er .............................................. 57<br />
2.1.6.4. Dördüncü Derecede Yaşam Kalitesi Endeksine Giren İlçe ler ........................................ ... 57<br />
2. 1.6.5. Beş inc i Derecede Yaşam Kalitesi Endeksi ne Giren İ l çelcr ............................................... 58<br />
2. 2. tstanbul 'da Yaşam Kalitesi (Saha Araştırması) ............................................................................... 58<br />
2.2.1. Araştırm a Yöntemi ........................................................................... ...................... ................... 58<br />
2.2.2. Ara ştırma Bulgul arı ......................................................... .... ...................................................... 63<br />
2.2.2.1. Demografik Yapı ............................................................................................................... 63
2.2.2.2. Aile Yaşamı ve Konut ....................................................................................................... 65<br />
2.2.2.3. İş Hayatı. .............................................................................................................. .............. 70<br />
2.2.2.4. Sagtık ................................................................................................................................. 75<br />
2.2.2.5. Ekonomik Yapı .................................................................................................................. 79<br />
2.2.2.6. Güvenlik .......................................................................................................................... .. 81<br />
2.2.2. 7. Kentsel Memnuniyet ......................................................................................................... 83<br />
2.2.2.8. Kişisel Memnuniyet, Yaşam Kalitesi ve Beklcntilcr ......................................................... 93<br />
3. ilçe Analizleri ............................................................................................................................................... 99<br />
3.ı. Adalar ................................................................................................................................................ 99<br />
3.2. Arnavutköy .... .................................................................................................................................. ı 00<br />
3.3. Ataşehir ........................................................................................................................................ ... 101<br />
3.4. Avc ıl ar ............................................................................................................................................. 102<br />
3 .5. Bağcı lar ........................................................................................................................................... 103<br />
3.6. Bahçelievler ............................................................................ ......................................................... 104<br />
3.7. Bakırköy .......................................................................................................................................... 105<br />
3.8. Başakşehir ....................................................................................................................................... 106<br />
3.9. Bayra ınpaşa ....................................................... .............................................................................. 107<br />
3 . ı O. Beşiktaş ......................................................................................................................................... 108<br />
3. ı ı . Bcykoz ........................................................................................................................................... ı 09<br />
3.12. Beylikdü?.ü .................................................................................................................................... ll O<br />
3.13. Beyoğlu ......................................................................................................................................... ll I<br />
3 .14. Büyükçckınece .............................................................................................................................. 112<br />
4.15. Çatalca ................................................................... ........................................ ................................ 113<br />
3.16. Çekmeköy ...................................................................................................................................... 114<br />
3.17. Esenler ........................................................................................................................................... 115<br />
3.18. Esenyurt ......................................................................................................................................... 116<br />
3.19. Eyüp .............................................................................................................................................. 1 l 7<br />
3.20. Fatih ............................................................................................................................................... 118<br />
3.2 ı . Gaziosmanpaşa .............................................................................................................................. 1 ı 9<br />
3 .22. Güngören ....................................................................................................................................... 120<br />
3.23. Kadıköy .................................................................................................. ....................................... 121<br />
3 .24. Kağıtha ne ............................................................................................ .......................................... 122<br />
3.25. Karta! ............................................................................................................................................. 123
3.26. Küçükçekmece .............................................................................................................................. 124<br />
3.27. Maltepe .......................................................................................................................................... 125<br />
3.28. Pendik ............................................................................................................................................ 126<br />
3.29. Sancaktepe ............................................................................................................................... ...... 127<br />
3 .30. Sa rı yer ........................................................................................................................................... 128<br />
3 .31 . Silivri .......................................................................................................................................... ... 129<br />
3 . 32. Sultanbeyli ................................................................... .................................................................. 130<br />
3.33. Sultangazi ...................................................................................................................................... 131<br />
3.34. Şile ........................................................................................................................ ......................... 132<br />
3.35. Ş iş l i .............................................................................................................. .................................. 133<br />
3.36. Tuzla .............................................................................................................................................. 134<br />
3.37. Ümraniye ....................................................................................................................................... 135<br />
3.38. Üs.kUdar .................................................................................................................. ....................... 136<br />
3.39. Zeytinburnu ................................... ................................................................................................ 137<br />
4. ilçelere Göre Saha Ara~tırması Sonuçları .... .......................................................................................... ...... 139<br />
Genel Bir Değer l endirme ....................................................................... ..................................................... 186<br />
Kaynakça ............................................................................................................................................... ...... 189<br />
Ek-I : Temel Bileşenler Analizi ................................................................................................................... 191<br />
İTO Yayın Listesi 2009 .......................................................................................................... ............... ...... 195<br />
İTO Yayın Listesi 2010 ............................................................................................................................... 196<br />
GRAFiKLER LiSTESi<br />
Grafik 1. Yaşam İçin Önemli Değerler, Türkiye (1990-200 1) .......................................... ........................... 31<br />
Grafik 2. Aynı Evin Pay l aşılmad ı ğı Aile Üyeleriyle ................................................................................... 66<br />
Grafik 3. D iğe r Akrabatarla Görüş me Sık l ığı ............................................................................................... 66<br />
Gra ·fık 4. Arkadaş l arla Gö rüşm e Sık lığ ı ........................................................................................................ 66<br />
Graftk. 5. Komşulada Gö rüşme Sıklığ ı ......................................................................................................... 66<br />
Grafik 6. Günlük Faaliyetlere Ayrıl an Zamanlar .......................................................................................... 67<br />
Grafik 7. Yaşanıl an Konutun Dunın1u .................................................................................................. ........ 69<br />
Grafik 8. Konutta Yaşanılan Sorunlar ...,....................................................................................................... 70<br />
Grafik 9. İş Hayatıyla İ lgili ifadeler .............................................................................................................. 7 I<br />
Gratik 1 O. İş Hayat ı y l a İlgili Meınnuniyet Düzeyi ....................................................................................... 72<br />
Grafik ll. İş Hayatı - İ fade 1 ........................................................................................................................ 73
Grafik 12. İş I-Iayatı - ifade 2 ........................................................................................................................ 73<br />
Grafik 13. İş Hayatı- ifade 3 ........................................................................................................................ 73<br />
Grafik 14. İş Hayatı- İfade 4 ........................................................................................................................ 73<br />
Grafik 15. İş Yerine Ulaşımda Rahatlık ...................................................... .................................................. 74<br />
Grafik 16. Sağlık Ha rcamalarının Karşı ianma Türü ,.......................................................,............................ 75<br />
Grafik 17. Sağlık Sorunlarında Başvurulan Birimler .................................................................................... 76<br />
Grafik 18. Sağlık Biriminin Tercih Edilme Nedeni ...................................................................................... 77<br />
Grafik 19. Sağlık Hi:anetlerindc Yaşanan Sonmlar ...................................................................................... 78<br />
Grafik 20. Borçlanma ve Borç Verme Durumu ............................................................................................ 79<br />
Grafik 21. Ekonomik Durum Göstergeleri .................................................................................................... 80<br />
Grafik 22. Güvenlik Sorunlan ....................................................................................................................... 82<br />
Grafik 23. Güvenlik Hizmetlerinden Memnuniyet ....................................................................................... 83<br />
Grafik 24. istanbul'un En Önemli Sorunlan ................................................................................................. 84<br />
Grafik 25. Beled iye Hizmetlerinden Mcmnuniyet.. ...................................................................................... 85<br />
Grafik 26. Yaşanıl an Bölgede Toplum Kurallarına Uyum Düzeyi ............................................................... 86<br />
Grafik 27. Sosyal Gruplar Aras ı nda Gerilim ................................................................................................. 87<br />
Grafik 28. Toplumsal Baskı Algı s ı ............................................................................................................... 88<br />
Grafik 29. Toplumun Değer Yargı ları ........................................................................................................... 89<br />
Grafik 30. Kentsel Memnuniyet Düzeyi ....................................................................................................... 90<br />
Grafik 31. İstanbu l 'da Yaşanmak istenilen İlçc l cr ........................................................................................ 91<br />
Grafik 32. Yaşanmak istenilen İlçenin Tercih Nedeni. ................................................................................. 92<br />
Grafik 33. Kişisel Memnuniyet Düzeyi ........................................................................................................ 93<br />
Grafik 34. Yanında Mutlu Hissedilen Kimseler. ........................................................................................... 94<br />
Grafik 35. Yaşam Memnuniyeti ifadeler ...................................................................................................... 95<br />
Grafik 36. Yaşam Kalitesinin Belirleyicileri .............................................................................. ................... 96<br />
Grafik 37. Yaşamdan Beklentiler .................................................................................................................. 97<br />
Grafik 38. Konutun Fiziki Yapıs ı - İlçe ...................................................................................................... 139<br />
Grafik 39. İş Hayatıy la ilgili ifadeler 1 - İlçe ............................................................................................ 141<br />
Grafik 40. iş Hayatıyla tlgi li ifadeler 2 - İlçe ................................ ............................................................. 141<br />
Grafik 41 . iş Hayatıyla İlgili ifadeler 3 - İlçe ............................................................................................ 142<br />
Grafik 42. İş Hayatıyla İlgili ifadeler 4 - İlçe ............................................................................................. 142<br />
Graflk 43. İş Hayatıyla İlgi l i İfadeler 5 - İlçe ............................................................................................. 143<br />
Grafik 44. İş Hayatıyla İlgili ifadeler 6 - İlçe ............................................................................................. 143<br />
Grafik 45. iş Hayatıyla İlgi l i Memnuniyet Düzeyi 1 - İlçe ........................................................................ 144
Grafi k 46. İş Hayatıyla İ l gi li Memnuniyet Düzeyi 2- İlçe ......................................................................... 144<br />
Grafik 47. İş Hayatıy la İ l gil i Memnuniyct Düzeyi 3 - İlçe ....................................................................... 145<br />
Grafik 48. İş Hayatıy l a İ l gi li Memnuniyct Düzeyi 4- ilçe ......................................................................... 145<br />
Grafik 49. İş Hayatıyl a ilgili Memnuniyet Düzeyi 5- İlçe ......................................................................... 146<br />
Grafik 50. iş IIayatı- ifade 1- ilçe ............................................................................................................ 147<br />
Grafik 51. İş Hayatı- İ fade 2 - İlçe ............................................................................................................ 147<br />
Grafik 52. İş I layatı -i fade 3 - İlçe ........................................................................................................... 148<br />
Grafik 53. İş Hayat ı - İ fade 4 - İlçe ............................................................................................................ 148<br />
Grafik 54. Sağ lık Durumu - İlçe ................................................................................................................ 149<br />
Grafik 55. GUvenlik Sorunları - İ lçe .......................................................................................................... 150<br />
Grafik 56. Güvenlik A lgısı - İlçe ................................................................................................................ 150<br />
Grafık 57. Yaşan ıl an Bölgede Toplum Kurallanna Uyum Düzeyi 1- İlçe ....................... ......................... 151<br />
Grafik 58 . Yaşanılan Bölgede Toplum Kurallarına Uyum Düzeyi 2- İlçe ................................................ 151<br />
Grafik 59. Yaşanılan Bölgede Toplum Kurallanna Uyum Düzeyi 3 - İlçe ................................................ 152<br />
Grafık 60. Yaşanıl a n Bölgede Toplum Kurallarına Uyu m Düzeyi 4 - ilçe ................................................ 152<br />
Grafik 61. Sosyal Gruplar Arasında Gerilim 1 llçe .................................................................................. 154<br />
Grafik 62. Sosyal Gruplar Arasında Gerilim 2 - İ l çe .................................................................................. 154<br />
Grafik 63. Sosyal Gruplar Arasında Gerilim 3 - İ l çe ................................................................................. 155<br />
Grafik 64. Sosyal Gruplar Arasında Gerilim 4 - İ l çe .................................................................................. 155<br />
Grafik 65. Sosyal Gruplar Aras ında Gerilim 5 İlçe .................................................................................. 156<br />
Grafik 66. Sosyal Gruplar Arasında Gerilim 6 - İlçe .................................................................................. 156<br />
Grafik 67. Sosyal Gruplar Arasmda Gerilim 7 - İ l çe .................................................................................. 157<br />
Grafik 68. Sosyal Gruplar Arasında Gerilim 8 - İlçe .................................................................................. 157<br />
Grafik 69. Kentsel Mcmnuoiyet Düzeyi J - ilçe ..................... .................................................................. 159<br />
Grafik 70. Kentsel Memnuniyet Düzeyi 2 - ilçe ........................................................................................ 159<br />
Grafik 71. Kentsel Memnuniyel Düzeyi 3 - İlçe ........................................................................................ 160<br />
Grafik 72. Kentsel Memnuniyet Düzeyi 4 - İlçe ........................................................................................ 160<br />
Grafik 73. Kentsel Mcmnuniyet Düzeyi 5 - İlçe ....................................................................................... 161<br />
Grafik 74. Kentsel Memnuniyet Düzeyi 6 - ilçe ........................................................................................ 161<br />
Grafik 75. Kentsel Mcmnuniyet Düzeyi 7 - İlçe ....................................................................................... ı 62<br />
Grafik 76. Kentsel Memnuniyct Düzeyi 8 - İlçe ........................................................................................ 162<br />
Grafik 77. Toplumun Değer Yargılan ı - İlçe ........................................................................................... 164<br />
Grafik 78. Toplumun Değer Yargıları 2 - İlçe ............................................................................................ 164<br />
Grafik 79. Toplumun Değer Yargı l arı 3 - [Içe............................................................................................ 165
Grafik 80. Toplumun Değer Yargılan 4 - İlçe ............................................................................................ 165<br />
Grafik 81. Toplumun Değer Yarg ıl arı 5 - İlçe ............................................................................................ 166<br />
Grafik. 82. Toplumun Değer Yargılan 6 - İlçe ............................................................................................ 166<br />
Grafik 83. Toplumun Değer Yargılan 7 - İlçe ................................................................................,........... 167<br />
Grafik. 84. Toplumun Değer Yargı l arı 8 - İlçe ............................................................................................ 167<br />
Grafik 85. Toplumun Değer Yargıları 9 - İlçe ............................................................................................ 168<br />
Grafik 86. İlçe Memnuniyeti - İlçe ............................................................................................................. l69<br />
Grafik 87. Belediye Hizmetlerinden Memnuniyet l - İlçe ......................................................................... J 70<br />
Grafik 88.Belediye Hizmetlerinden Memnuniyet 2 - İ l çe .................................................................. 170<br />
Grafik 89. Belediye Hizmetlerinden Memnuniyet 3 - İlçe ......................................................................... 171<br />
Grafik 90. Belediye Hizmetlerinden Memnuniyet 4 - i Içe ......................................................................... 171<br />
Grafik 9 1. Belediye H izmetlerinden Memnuniyet 5 - İlçe ......................................................................... 172<br />
Grafik 92. Belediye Hizmetlerinden Memnuniyet 6 - İlçe ......................................................................... 172<br />
Grafik 93. Belediye Hizmetlerinden Meınnuniyet 7 - İlçe ........................................................................ 173<br />
Grafik 94. Belediye Hizmetlerinden Memnuniyet 8 - İlçe ........................................................................ 173<br />
Grafik 95. Belediye Hizmetlerinden M em nu niyet 9 - [Içe ....... ................................................................. 174<br />
Grafik 96. Belediye Hizmetlerinden Memnuniyell O- İlçe ....................................................................... J 74<br />
Grafik 97. Belediye Hizmetlerinden Memnuniyet ll - İlçe ....................................................................... 175<br />
Grafik 98. Belediye Hizmetlerinden Memnuniyet 12 - İlçe ....................................................................... 175<br />
Grafik 99. Belediye Hizmetlerinden Memnuniyet 13 - İlçe ....................................................................... 176<br />
Grafik 100. Belediye Hizmetlerinden M em nu niyet 14 - İlçe ..................................................................... 176<br />
Grafik lO l. Belediye Hizmetlerinden Memnuniyet 15 - İ lçe ................................... .................................. 177<br />
Grafik 102. Belediye H izmetlerinden Memnuniyet 16 - İ lçe ..................................................................... L 77<br />
Grafık 103. Belediye Hizmetlerinden Memnuniyel 17 - İ lçe ....................................... .............................. 178<br />
Grafık 104. Kişi se l Mcmnuniyct Düzeyi l - i lçe ....................................... ............................................... 179<br />
Grafik 105. Kiş i sel Memnuniyet DüZeyi 2 ilçe ....................................................................................... 179<br />
Grafik ı 06. Kişisel Memnuniyet Düzeyi 3 - İlçe ....................................................................................... ı 80<br />
Grafik 107. Kişisel Memnuniyet Düzeyi 4 - İ l çe ....................................................................................... 180<br />
Grafik 108. Kişisel Memnuniyet Düzeyi 5 - İ l çe ....................................................................................... 181<br />
Grafik ı 09. Kiş i sel Memnuniyet Düzeyi 6 - ltçe ............................................................... .. ...................... 181<br />
Grafik 11 0. Kişisel Memnuniyet Düzeyi 7 - Hçe ...................................................................................... 182<br />
Grafik lll. Kişisel Meınnuniyet Düzeyi 8 - İlçe ....................................................................................... 182<br />
Grafik 112. Kişisel Memnuniyet Düzeyi 9 - İlçe ....................................................................................... 183<br />
Gratik 113. Kişisel Memnuniyet Düzeyi 1 O- ilçe ................ ..................................................................... 183
Grafı k J 14. Kişisel Memnuniyet Düzeyi 11 - i Içe .................... .................. ............................................... 184<br />
Grafı k 1 15. Kişisel Memnuniyet Düzeyi 12 - İlçe ..................................................................................... 184<br />
Grafik 116. Mutluluk Düzeyi - tl çe ............................................................................................................ 185<br />
HARiTALAR LiSTESi<br />
Harita 1. İstanbul !li İlçe Sınırları Haritası ......................................................................... ........................... 61<br />
Harita 2. Ömeklem Hari tası ................................................................................................................... ....... 62<br />
lfarita 3. Adalar İlçe Sınırları ........................................................................................................................ 99<br />
Ilarita 4. Arnavutköy İ lçe Sınırları .............................................................................................................. 100<br />
Harita 5. Ataşehi r İlçe Sınırlan ......... .......................................................................................................... lOJ<br />
Harita 6. Avcılar İl çe S ını rları ..................................................................................................................... 102<br />
H ari ta 7. Bağcılar İlçe Sınırlan ................................................................................................................... ı 03<br />
Harita 8. Bahçelievler İlçe Sınırları ............................................................................................................. 104<br />
Harita 9. Bakırköy Ilçe Sınırları .................................................................................................................. 105<br />
Harita ı O. Başakşehir ilçe Sınırları ....................................... ...................................................................... 106<br />
Harita 11. Bayrampaşa İ l çe Sınırları ........................................................................................................... 107<br />
Harita J 2. Beşiktaş İlçe Sınırları ................................................................................................................. 108<br />
Harita 13. Beykoz İ l çe Sınırları ................................................................................ ................................... 109<br />
Harita 14. Beylikdüzü İlçe Sını rl an ............................................................................................................ 11 O<br />
Harila 15. Beyoğlu İlçe Sınırları ................................................................................................................. 11 J<br />
Harita 16. Büyilkçckmeec İ lçe Sınırları ...................................................................................................... 11 2<br />
1--larita 17. Çatalca İlçe Sınırları ................................................................................................................... ı 13<br />
Harita 18. Çekmeköy İlçe Sınırları ............................................................................................................. 114<br />
Harita 19. Esenler İlçe Sınırları ................................................................................................................... 115<br />
Harita 20. Esenyurt İlçe Sınırları ................................................................................................................. 116<br />
Harita 21 . Eyüp İlçe Sınırlan ................. .................................................. ................................................... 117<br />
Harita 22. Fatih İlçe Sınırları ....................................................................................................................... ı 18<br />
Harita 23. Gaziosmanpaşa İlçe Sınırları ...................................................................................................... 1 ı 9<br />
Harita 24. Güngören tl çe Sınırlan ............................................................................................................... 120<br />
Harita 25. Kadıköy ilçe Sın ırl arı ................................................................................................................. 121<br />
Harita 26. Kağıthane İlçe Sınırları .............................................................................................................. 122<br />
Harita 27. Karta! İ lçe Sınırları ................................................................................................................ ..... 123<br />
Harita 28. Küçükçekmece İlçe Sınırlan ......................................... ............................................................. 124<br />
Harita 29. Maltepe İlçe S ınırl arı .................................................................................................................. 125
Harita 30. Pendik. İlçe Sınırları .................................................................................................................... 126<br />
Harita 31. Sancaktepe İlçe Sınırları ............................................................................................................. 127<br />
~Iarita 32. Sarıyer llçe Sınırları ................................................................................................................... 128<br />
Iiarita 33. Silivri tıçc Sınırları ..................................................................................................................... 129<br />
Harita 34. Sultanbeyli İlçe Sınırları ............................................................................................................. 130<br />
Harita 35. Sultangazi İlçe Sınırları .............................................................................................................. 131<br />
Harita 36. Ş ilc İlçe Sınırları ......................................................................................................................... 132<br />
llarita 37. Şişli İlçe Sınırları ........................................................................................................................ 133<br />
I-:larita 38. Tuzla İlçe Sınırları ...................................................................................................................... 134<br />
Harita 39. Ümraniye İ lçe Sınırları ............................................................................................................... 135<br />
Harita 40. Üsküdar İlçe Sınırları ................................................................................................................. 136<br />
Harita 41. Zeytinburnu İlçe Sınırlan ........................................................................................................... 137<br />
TABLOLAR LiSTESi<br />
Tablo 1. Genel Mutluluk Düzeyi, Türkiye (2003-2007) (%) ........................................................................ 31<br />
Tablo 2. Yaşam Kalitesi Modelinin Hiyerarşik Yapısı ................................................................................. 32<br />
Tablo 3. Araştırmada Kullanılan Değişkenler ............................................................................................... 36<br />
Tablo 4. Temel Bi l eşen Vaıyans ve Açıklama Oranları ............................................................................... 44<br />
Tablo 5. Temel Bi l eşen YUkleri Matrisi ........................................................................................................ 45<br />
Tablo 6. Değişkenierin Birinci Temel Bileşendeki Ağır l ıkları ..................................................................... 48<br />
Tablo 7. istanbul Yaşam Kalitesi Endeksi .................................................................................................... 50<br />
Tablo 8. İstanbul Demografik Yapı Endeksi ................................................................................................. 52<br />
Tablo 9. İstanbul Beşeri Sermaye Endeksi .................................................................................................... 53<br />
Tablo 10. İstanbul Sağlıklı Yaşam Endeksi .................................................................................................. 53<br />
Tablo 11 . İstanbul Ekonomik Gelişmişlik Endeksi ....................................................................................... 54<br />
Tablo 12. istanbul Ulaşım ve Erişilebilirlik Endeksi .................................................................................... 54<br />
Tablo 13. İstanbul Çevresel Durum Endeksi ................................................................................................. 55<br />
Tablo 14. istanbul Sosyal Yaşam Endeksi ................................................................................................... 55<br />
Tablo 15. İstanbul Birinci Derecede Yaşam Kalitesine Sahip İlçeler ........................................................... 56<br />
Tablo 16. İstanbul İkinci Derecede Yaşam Kalitesine Sahip ilçeler ............................................................. 56<br />
Tablo 17. İstanbul Üçüncü Derecede Yaşam Kalitesine Sahip İlçeler. ......................................................... 57<br />
Tablo 18. İstanbul Dördüncü Derecede Yaşam Kalitesine Sahip İlçeler ...................................................... 57<br />
Tablo 19. İstanbul Beşinci Derecede Yaşam Kalitesine Sahip İlçeler .......................................................... 58<br />
Tablo 20. Araştırma Örnekiemi .................................................................................................................... 60
Tablo 21 . Araştırmanın Demografik Yapısı .................................................................................................. 64<br />
Tablo 22. Yaşam Memnuniyeti Tercihleri .................................................................................................... 95<br />
Tablo 23. Adalar İlçesi Bilgi Kart ı ........................................................................................................ ........ 99<br />
Tablo 24. Arnavutköy İlçesi Bilgi Kartı. ..................................................................................................... ı 00<br />
Tablo 25. Ataşehirilçesi Bi lgi Kartı ..................................................................................................... ...... l Ol<br />
Tablo 26. Avc ıtar İ l çesi Bilgi Ka rtı. ............................................................................................................ 102<br />
Tablo 27. Bağcılar İlç esi Bilgi Kartı ..................................................................................................... ...... 103<br />
Tablo 28. Bahçelievler İ l çesi Bilgi Kartı. .......................................................................... .......................... 104<br />
Tablo 29. Bakırköy ilçesi Bilgi KartJ .......................................................................................................... ı 05<br />
Tablo 30. Başakşehir ilçesi Bilgi Kartı ................................. ...................................................................... 106<br />
Tablo 31. Bayrampaşa İlçesi Bilgi Kartı. ......................... ................................................. .......................... 107<br />
Tablo 32. Beşiktaş İlçesi Bilgi Kartı ............................... ............................................................................ 107<br />
Tablo 33. Beykoz 1 lçesi Bi lgi Kartı. ...................................... ............... ....................................................... ı 08<br />
Tablo 34. Beylikdüzü İlçesi Bilgi Kartı .......................... .................................................. .......................... 110<br />
Tablo 35. Beyoğl u İlçesi Bilgi Kartı ........................................................................................................... lll<br />
Tablo 36. Büyükçekmece İ lçesi Bilgi Kartı ................................................................................................ 1 J 2<br />
Tablo 37. Çatalca İ l çesi Bilgi Kartı ............................................................................................................. 11 3<br />
Tablo 38. Çekmeköy ilçesi Bilgi Kartı ....................................................................................................... 114<br />
Tablo 39. Esenler İlçesi Bilgi Kartı ....................................... ....................... ..... .......................................... 115<br />
Tablo 40. Esenyurt İ l çesi Bilgi Kartı ........................... ............................ ................................. .................. 11 6<br />
Tablo 41 . Eyüp ilçesi Bilgi Kartl ................................................................................................................ 11 7<br />
Tablo 42. Fatih İlçesi Bilgi Kartı ................................................................................................................ 118<br />
Tablo 43. Gaziosmanpaşa İlçe si Bilgi Kartı. ........... .. .................................................................................. ı ı 9<br />
Tablo 44. Güngören İlçes i Bilgi Karlı ...................................................... ................................................... 120<br />
Tablo 45. Kadıköy ilçesi Bi lgi Kartı ........................................................................................................... 121<br />
Tablo 46. Kağıthane İlçes i Bilgi Kart1 ........................................................................................................ 122<br />
Tablo 47. Karta! İlçesi Bilgi Kartı ............... ............... ................................................................................. 123<br />
Tablo 48. Küçükçekmece İlçesi Bilgi Kartı ..................................................................................... ........... 124<br />
Tablo 49. Maltepe İ lçesi Bilgi Kartı ........................... ........................................................................ ......... 125<br />
Tablo 50. Pendik İlçesi Bilgi Ka rtı ....................................................... ....................................................... 126<br />
Tablo 51. Sancaktepe İlçesi Bilgi Kartı ....................................................................................................... 127<br />
Tablo 52. Sarıyer İlçesi Bilgi Kartı ................................................. ............................................................ 128<br />
Tablo 53. Silivri İlç esi Bilgi Kartı ............................................................................................................... 129<br />
Tablo 54. Sultanbeyli İlçesi Bilgi Kartı ...................................................................................................... 130
Tablo 55. Sultangazi ilçesi Bilgi Kartı ........................................................................................................ 131<br />
Tablo 56. Ş ile İlçesi Bilgi Kartı .................................................................................................................. ı 32<br />
Tablo 57. Şişli İlçesi Bilgi Kartı. ................................................................................................................. 133<br />
Tablo 58. Tuzla İlçesi Bilgi Kartı. ............................................................................................................... 134<br />
Tablo 59. Ümraniye İlçesi Bilgi Kartı. ......................................................................................................... 135<br />
Tablo 60. Üsküdar flçesi Bilgi Kartı ........................................................................................................... 136<br />
Tablo 61. Zeytinburnu İlçesi Bilgi Kartl ..................................................................................................... 137<br />
ŞEKiL LiSTESi<br />
Şekil 1. Yaşam Kalilesi Değişkenleri ............................................................................................................ 35<br />
AB<br />
BSE<br />
CDE<br />
DYE<br />
DİE<br />
DPT<br />
EGE<br />
EQLS<br />
lBB<br />
İDO<br />
İETT<br />
İGDAŞ<br />
İ SKi<br />
(TO<br />
İVDB<br />
PCA<br />
SYE- l<br />
SYE-2<br />
TBB<br />
TÜİK<br />
UEE<br />
Y.KE<br />
Avrupa Birliği<br />
KISALTMALAR LiSTESi<br />
Beşeri Sennaye (Eğitim) Endeksi<br />
Çevresel Durum Endeksi<br />
Demografik Yapı Endeksi<br />
Devlet İstatistik Enstitüsü<br />
Devlet Planlama Teşk i latı<br />
Ekonomik Gelişmişlik Endeksi<br />
European Quality of Life Survey (Avrupa Yaşam Kalitesi Anketi)<br />
İstanbul Büyükşehir Belediyesi<br />
(stanbul Deniz Otobüsleri A.Ş.<br />
İstanbu l<br />
Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri<br />
İstanbul Gaz Dağılım Sanayi ve Ticaret A.Ş.<br />
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi<br />
İstanbul Ticaret Odası<br />
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı<br />
Principal Component Analysis (Temel Bileşenler Analizi)<br />
Sağlıklı Yaşam Endeksi<br />
Sosyal Yaşam Endeksi<br />
Türkiye Bankalar Birliği<br />
TOrkiye istatistik Kurumu<br />
Ulaşım ve Erişilebi lirlik Endeksi<br />
Yaşam Kalitesi Endeksi
SUNUŞ<br />
Türkiye'nin hem nüfus yo~unluğu, hem de ekonomik değer üretimi ve alışverişi bağlamında en büyük<br />
merkezi olan istanbul ' un Dünya kentleri arasındaki yerini saptayabilmek için 1<br />
tetkik ve tahlil gerektiren<br />
pek çok veri ve veriye dökülmeyi bekleyen olgu bulunmaktadır. Hiç kuşkusuz, bir kente hayat veren içinde<br />
yaşayan insanlarsa, onun değerini belirleyen de insanların ürettikleri ve yaşam standart l andır.<br />
Ülkemizin ekonomik büyümenin en yüksek oran ların ı gördüğü son yıllarda . ayn ı başarıyı ekonominin<br />
katemierden birini oluşturan sosyo-ekonomik gelişm i şlik göstergelerinin tümünde yakalamak, dünya kenti<br />
olma iddiasını taşıyan İstanbu l başta ohnak üzere tüm illerimiz için bir gerekliliktir. Eğitim ve sağlık<br />
hizmetleri, belediye hizmetleri, ulaşım, çevre, altyapı , güvenlik, sosyal yaşam bir bütün olarak, bir<br />
şehirdek i yaşam kalitesini belirlemekte ve biri diğerini önemli ölçüde etkilemektedir.<br />
İstanbul'daki yaşam temposu ve toplumsal yapı, ilçeterin ekonomik yapısınJn yamr1da, ticari<br />
faaliyetlerin yoğun l uk düzeyi ile de etki leş i m içindedir. Kişileri n yaşam kalitesini etkileyen faktörler ise<br />
aile yaşam ı ndan konuta, iş yaşamından, sağlık , ekonomik yapı , güvenlik ve kentsel menmuniyete uzanan<br />
bir yelpazede olup; bu yelpazedeki çeşitllligi ölçüp yukarıda sayı l an göstergeler hakkında bir ka n ıya<br />
varabiirnek önem taşımaktadır.<br />
Bu bağlamda i çerdiği veri ve analizlerlc. hem İstanbul ' u yönetenler, hem İstanbul'da yaşayanlar, hem<br />
de akademik anlamda İstan bul'u araştıranlar için fikir sağlayacak bir veri bütünü sunan bu çalışmanın tüm<br />
ilgi li kişi ve kuruluş l ara faydalı olmasmı diler, çalışmay ı gerçekleştiren Yrd. Doç. Dr. Murat Şcker'c<br />
teşekkür ederim.<br />
Dr. Cengiz ERS UN<br />
Genel Sekreter
ÖNSÖZ<br />
Yaşam kalitesi, insanların biyolojik durumları, yaşam biçimleri, ilişkileri ve içinde bulundukları<br />
çevrenin nice! ve nitel değerlerinin toplamı olarak tanımlanabilir. Yaşamın bUtUnsel bir bakışla tUm<br />
boyullarınm üstün nitelikli olması kaliteli yaşamı olanaklı kılabilmcktcdir . Yaşam kalitesinin pek çok<br />
bileşeninden söz edilebilir. Bunlar: sağlık ve eğitim hızmetlerinden yararlanma, yeterli beslenme ve<br />
korunma, sağlıkiJ bir çevre, hak, fırsat ve cinsiyet eşi tl i ği, günlük yaşama katılma , saygın lı k ve güvenlik<br />
olarak sıralanabilir. Bu bilcşenlerin hepsi ayn bir anlam taş ırken, herhangi birinin eksikliğ i kaliteli yaşamı<br />
olumsuz etkilemektedir.<br />
Bu çalışma İstanbul ' da yaşam ka lilesinin hem kantitatif hem de kalitatif yöntemlerle araştırıldığı bir<br />
çalışmadır. Çalışma kapsamında istanbul'da 39 ilçeye ait 54 farklı değişken kullanılarak " İstanbul Yaşam<br />
Kalitesi Endeksi" elde edilmiştir. Bu endcks yıllar itibariyle güncellencrck, ilçeler aras ı değişikliklerin<br />
tespitine imkan kılabilecek şekilde tasarlanmı ştır. Niccl verilere dayanan endeks çalışmasının yan ı sıra,<br />
istanbul'da 39 ilçeyi kapsayan genişlemesine bir saha araştırması yürütülmüştür. Araştırma kapsamında<br />
İstanbul kent nüfusunu temsil eden l 8 yaş üstü 2.41 O kişiyle yüz yüze görüşme yapılmıştır . /\raştınnanın<br />
örnekiemi %95 güven aralığ ı nda L %2 hata payı içermekle birlikte, istanbul'daki 39 ilçenin toplam kent<br />
nüfusunu temsil edebilecek düzeydedir.<br />
Hem nice] hem de nitcl yöntemlerin uygu l andığı bu araştırmanın s onuçları dört bölüm olarak<br />
sunulmuştur. Birinci bölümde yaşam kalilcsine ilişkin kavramsal açıklaınalara ve literatür taramasına yer<br />
verilerek araştımıanın teorik altyapısı oluşturulmaya çalışı lmıştı r. Bu bölümde yakın zamanda yaptlmış<br />
yaşam kalitesi çal ı şmalarından da örnekler gösterilmiştir . ikinci bölüm, ara~tımıanın niccl ve niıcl kısmını<br />
oluşturan ana bölümdür. Bu böiUm, İstanbul Yaşam Kalitesi 12ndcksi' nin hesaplandığı kısımJarla birlikte,<br />
saha araştırması sonuçlarını da içermektedir. Çalışmanın üçüncü bölümünde, bir önceki bölümde ortaya<br />
ç ı kan sonuçlar ışığında ilçe analizleri yapılmıştır. Böylece yaşam kalitesi açıs ından ilçeler arası farklıl ı klar<br />
ortaya konulmuştur. Saha araştırmasının ilçeler bazında sonuçlarının gösterildiği son bölümde ise,<br />
araştırmanın çapraz sonuçlarına yer verilerek derinlemesine analizicnn yapılabilmesi hedeflenmi~tir.<br />
Bu çalışınanın kitap olarak basıtmas ı ve araştınna sürecin in sağlıklı bir şekilde yürütülmesi İstanbul<br />
Ticaret Odası tarafından araştınna projesi kapsamına alınması sonucunda gerçekleşmiştir. Bu nedenle.<br />
İstanbul Ticaret Odası Başkanı Sayın Dr. Murat YALÇINTAŞ'a ve onun nezdinde İstanbul Ticaret<br />
Odası'na bilimsel araştırınayı teşvik edici biçimde yayımlama konusundaki duyarlılık ve desteği nedeniyle<br />
teşekkürü bir borç bilirim. Proje süresince destcklerini esirgemeyen, İTO Yönetim Kurulu Üycleri'nc,<br />
Genel Sekreter Sayın Dr. Cengiz ERSUN 'a, Genel Sekreter Yardımcısı Selçuk Tayfun OK'a, İTO<br />
Mlişaviri Or. Fahri SOLAK'a l:konomik ve Sosyal Araştırnınlar Şube MUdUril Dr. İlkay ÇAPRAZ'a, Şube<br />
Şefi Öykü SELİMOGLU'na ve değerli çalışanları irem YILMAZ'a ayrı ayrı teşekkürlerimi sun arım.<br />
Bu proje İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafıııdan<br />
desteklenmiştir (Proje No: 5003). Çalışmanın araştırmacılara ve ilgililere faydalı olabilmesi ünııdiylc .. .<br />
Eylül20IO<br />
Yrd. Doç. Or. Murat ŞEKER<br />
tnsekcrCalistanbu !.edu. tr
YÖNETiCi ÖZETi<br />
Yaşam kalitesi, insa nl arın biyolojik d urumları, yaş::ırn biçimleri, i l işki l er i ve içinde bulundukları<br />
çevrenin nice! ve nitel değerlerinin top lam ı olarak tan ıml a na b i lir. Yaşamın bütünsel bir bakış la tüm<br />
boyutlannın üstün nitelikli o lmas ı kaliteli yaşamı olanaklı kıl abil mektedir . Yaşam kalitesinin pek çok<br />
bileşeninden söz edilebilir. Bunlar; saglık ve eğitim hit:nıetlerinden yararlanma, yeterli beslenme ve<br />
konınma, sağlıklı bir çevre, hak, fı rsat ve cinsiyet eş itli ği , günlük yaşama katılma, sayg ınlı k ve güvenl ik<br />
olarak s ıralanab ilir. Bu bileşcnlerin hepsi ayrı bir anlam taş ı rken , herhangi birinin eks ik l iği kaliteli yaşam ı<br />
olumsuz etkilemektedir.<br />
Elinizdeki bu çalışma yaşam kalitesinin belirleyicilerinin tespit edildiğ i ve bu belirleyici lcrc ili şkin<br />
verilerin kullanılarak yaşam kalitesi endeksinin o l uşturulduğu bir çalışmadır. Bu çal ışma d a, yaşanı kalitesi<br />
belirleyicileri ve bunlara ilişkin veri ler istanbul ili kapsam ında 39 ilçe düzeyinde incelenmiş ve bir takım<br />
sonuçlar elde edilmiştir. Ça lışmanın çıkış noktası ve belki de benzer çalışmalardan olan farkı. yaşam<br />
kalitesini içeren çalışmala rd a genellikle sadece nice! verilerin kullanılmasına k arşın , bu çalışmada hem<br />
nice! hem de nitel verilerden raydalarulmasıd ı r. Çünkü yaşam kalitesi, hem mevcut durumun hem de<br />
mevcut duruma ili ş kin a l gın ın yan ıl ılm ası açısında n büyük önem taşımaktadtr. Sonuç olarak bu çalışmada<br />
bir yandan yaşam kalitesi endeksini oluşturan somut verilerden, öte yandan yaşanı kalitesine yönelik<br />
algın ın tespit edilebilmesi için anket sonuçlarından yola çıkılm ı ş tır .<br />
Nicel analiz içeren somut verilerden hareketle o lu şturulan yaşam kalitesi endeksine bakıldığında , yedi<br />
alt değışkcne sahip olduğu gözlenmektedir. Bu değişkenler, demografik yap ı , eğitim , sağlık , ekonomi,<br />
ulaşım , çevre ve sosyal yaşam baş lıklarında sınınand ı r ılmı ştır. Endekste bahsi geçen yedi değişken<br />
grubuna ait toplam 54 rarklı değ i şken kullanılmıştır. istanbul'daki 39 ilçcyc ait tüm alt değişkenlere i l işk i n<br />
cndeksler oluşturu ld u ktan sonra, yaşam kalitesi endeksi hesaplanmı ş tır . İ s ta nbu l 'da 39 ilçe arasında yap ılan<br />
hesaplamalar sonucunda yaşam kalitesi en yüksek olan ilçeler sırasıyla Kadıköy, Beşik taş, Beyoğlu ve Şişli<br />
iken; Sultanbeyli, Gaziosmanpaşa ve Esenler ise en düşük yaşam kalitesine sahip ilçeler olarak karşım ı za<br />
çıkmı ştı r .<br />
Nicel analizin ardından , bireylerin yaşam kalitesine yönelik atgılartnın tespit edilebilmesi için anket<br />
yöntemine başvurulmuştur . istanbul 'da evreni temsıl eden ömeklem üzerinde geniş l emesine bir saha<br />
araştırması yürOtülmUştür. Saha araş tı rması , profesyonel bir araştırma fım1 as ı taraFınd an u ygulanmı ştır.<br />
Araştırma kapsamında istanbul kent nüfusunu temsil eden 18 yaş üstü 2.41 O kişiyle yüzyüze görüşme<br />
yap ılm ıştır . Araşlırmam ı zın örnekiemi %95 güven aralığında ± %2 hata payı içermekle birlikte,<br />
İstanbul'daki 39 ilçenin toplam kent nüfusunu temsil edebilecek düzeydedir. Bu ktsınıda bireylere<br />
yöneltilen sorularla, aile yaşamı ve konut, iş hayatı , sağl ık , ekonomik yapı, güvenlik, kentsel mcnınuniyet,<br />
ki şise l memnuniyet, yaşa m kalitesi ve beklentiler ile ilgili görüş lt!ri ve al gı lan tespit ed i lmiştir .<br />
Araştınnanın başlıca sonuç ları aşağ ı da özetlenmiştir.<br />
İstanbu l ' daki bireylerin günlük yaşamda ayı rmak istediklerinden daha az zaman ayırmak zorunda<br />
kal dı ğı raaliyetlerin başında, gönüllü hayır işlerinde veya politik faaliyetlerde yer alma, hobi ve özel ilgi<br />
alan l arı ve kitap, dergi okumak yer almaktadır . Buna karşın ay ınnak istenilenden daha fazla zaman ayrılan<br />
faaliyellerde ise aile bireyleriyle görüşme, televizyon ve internet ilk sıralard a gelmektedir. Araştırmaya<br />
katılanlara yaşadıklan yerin salon dahil kaç odalı o lduğu sorulduğunda belirtilen rakam l arın ortalama<br />
değeri 3.27 olarak sonuçlanm ı ş tır . Dolayısıyla İstanbul'daki konutlarda ortalama olarak salon dahil 3<br />
odanın bu lunduğu söylenebili r. Katılımcıların kon utl arıyla ilgili so runl annın başında evin küçüklüğü-yer<br />
az l ı ğ ı ve dışarıda balkon, bahçe, teras gibi oturulacak bir yerin olmaması gelmektedir. Araş tı rmaya
kablanlar arasında her beş kişiden biri evının kUçük lüğündcn ve dışarıda oturulacak bir yerin<br />
olmamasından şikayet etmektedir. istanbul'daki bireyler en fazla, sürekli kısa zamanda fazla iş yüküyle<br />
meşgul olmalanndan şikayet etmektedirler. İşinin çok stresli ve zahmetli aynı zamanda s ık.ı cı ve kasvetli<br />
bulanlar da önemli bir düzeydedir.<br />
Araştırınaya katı l anların i ş hayatlanyla ilgili en sık yaşadığı orun işten eve, evle ilgili yapılması<br />
gereken bazı işler i yapamayacak kadar yorgun gelmelcridir. Öyle ki, bu durumu haftada birkaç kez yaşayan<br />
denck sayısı toplam örneklemin yak l aşık yarısını o lu ş turmuştur. Bunu, işe harcanan ..ı::aınan nedeniyle<br />
ai lesine karşı olan sorumlu l uklarını yerine getirerneyen bireyler izlemiştir. Katılımcılara , işlerine ne kadar<br />
sürede ulaştıkları sorulduğunda ise ortalama olarak 53 dakikada işlerine u l aştıkları anlaşılm ı ştır.<br />
Araştırmaya katı l anlara, genel olarak sağlıklarını nasıl değerlendirdikleri sorulduğunda , ortalama olarak 10<br />
üzerinden 6.73 değerine ulaştlmıştır.<br />
Katılımcıla rdan , evlerinde yalnız otururken kendilerini ne kadar güvende hissettiklerini 1-1 O arasında<br />
bir değer olarak i fade etmeleri istendiğinde ortalama değer 6.85 olarak ortaya çıkmıştır. Buna karşın<br />
yaşanılan çevrede, gece yalnız yürürken kendilerini ne kadar gUvcndc hissettiklerine yönelik hesaplanan<br />
ortalama değer ise 5.75'dir.<br />
Araştırınaya göre İstanbu l ' un en önemli üç sorununun trafik, nüfus yoğun luğu ve asayiş olduğu ortaya<br />
çıkmıştır. Toplumun, %33.17'si zaman zaman siyasi görüşünden do l ay ı baskı altmda olduğun u belirtm i ştir .<br />
Dini inanç ve davranışlanndan dolayı baskı altında o l duğunu hissedenler %26.14, gelenek ve<br />
göreneklerinden dolayı baskı hissedenler ise %26.08 oranında temsi l edilmişlerdir. Araştımıaya katılan<br />
bireylere İstanbu l 'da hangi ilçede yaşamak istedikleri sorgulandığında ise Adalar, Beşiktaş ve Kadıköy ilk<br />
üç sırayı paylaşınışlardır . Sıralamada son üç ilçcye bakıldığında ise Esenyurt, Sultangazi ve<br />
Gaziosmanpaşa'n ı n yer aldığ ı gözlenmektedir.<br />
Genel olarak bakıldığında istanbul'da yaşayarı bireylerin belediye hizmetlerinden duyduğu<br />
memnuniyet düzeyinin orta lamas ı 1 O üzerinden 5.82'dir. İstanbul'da yaşayan bireylerin hayallarında n<br />
genel olarak memnuniyet düzeyleri ise \0 ll7.erindc 6.02'dir. Katılımcıların kişisel durum ve gelişimlerine<br />
yönelik en fazla memnun olduklan alanların baştnda aile hayatının ve evliliklerinin yer a ldıgı gözlenmiştir.<br />
Deneklere bu alanlar dışında, hayatlarından ne kadar mutlu olduklannı 1-1 O arası belirtmeleri i s tendiğinde<br />
ortalama olarak 6.58 düzeyinde bir sonuca ulaş ı lmıştı r.<br />
Araştırmaya katılanlara nasıl bir yaşamın kendilerini mutlu kılacagı sorusu yöne l tilnıiştir. araştımıaya<br />
kattlan bireyler, nasıl bir yaşamın mutlu ettiği sorusuna karşılık "sağlıkh ve huzurlu bir yaşam '',<br />
"sevdiklerim/e birlikte o lduğum bir yaşam", "başart/1 , yüh·ek karlyerli bir yaşanı ·• ve "zengin, yz'Jksek<br />
ge/i,-e sahip oLduğum bir yaşam " sıralamasını yapmışlardır .
1. Yo§Om Kalitesi<br />
B<br />
u bölümde öncelikle yaşam kalitesi üzerine kavramsal tartışmalara yer verilecek; yaşam kalitesi,<br />
yaşam memnuniyeti ve mutluluk arasındaki il işki ve farklılıklar ortaya konulacaktır. Temel<br />
kavramların tan ı mlanmasının ard ından ,<br />
son yıllarda birçok araştırmanın konusu olan kentsel yaşam kalitesi<br />
açıklanacaktır. Bölümün son kısmında ise ulusal ve uluslararası alanda yaşam kalitesi ilc ilgili araştırma l ara<br />
ve bu araştırmaların sonuçlanna yer verilecektir.<br />
1.1. Yoşom Kalitesi Üzerine Kavramsal Açıklamalar<br />
Yaşam kalitesi, insanların biyolojik dunım lan. yaşam biçimleri, ilişkileri ve içinde bulunduklan<br />
çevrenin nice! ve nitcl değerlerinin toplamı olarak tanımlan abilir. Yaşamın bütünsel bir bakışla tüm<br />
boyutlann ı n üstün nitelikli o l ması kaliteli yaşamı olanak lı kılab iltnektcdir. Yaşam kalitesi ile yaşam<br />
standardı kavramlan ise fa rklı kavramlardır. Yaşam standardı toplumlara, s ıo ıOara , dönemlere göre<br />
değişkenlik gösteren, bireylerce tüketilen mal ve hizmet miktarı olarak aç ı klanabilir. Bunun en önemli<br />
örneklerinden birisi satın alma gücil paritesine göre kişi başına düşen milli gelirdir. Yaşam doyumu ise,<br />
kişinin beklentileri k arşısında yaşam ka litesi unsurlarından elde ettiği hislerle ilgi li bir ka rşılaştırma olup<br />
mutluluktan daha somut temellere dayanan bir kav ramdır. (Şeker, 2010: 117)<br />
Bireyin yaşam kalitesini genel olarak değer l e n dirmesi ile u l aşı l a n olumluluk derecesi an lamına gelen<br />
yaşamdan mcmnuniyet, sürdürülen yaşamdan alınan hazzın ne derecede gerçekleştiğini de göstermektedi r<br />
(Veenhovcn, 1996: 17)<br />
Yaşam kalitesinin bir çok tanırnma rastlamak mümkündür (Zorba, 2009: 82-85). Dalkcy ve Rourke<br />
( 1973) yaşam kalitesini kişinin kendisini iyi hissetme i, yaşamdan doyum ya da doyu m suz l uğu, mu t lu l uğu<br />
ya da mutsuz l u~u olarak değerlendirm i ştir. llavighurst'a göre (1 963), yaşam kalitesi; kiş ini n yaşamı<br />
hakkındak i öznel düşünce l er i ni içeren iç faktörler ile sosyal temas ve sosyal aktiviteler gibi ölçülebilir<br />
davranış lan içeren dışsal faktörleri kapsar. Shin ve Johnson (1978) yaşam kalitesini; bireyin isteklerini<br />
gerçekleştinnesi, ctkinliklere katılmas ı ,<br />
kişisel ge l işim olanaklanndan yararlanması, nitelikleri bakımından<br />
yeterli kaynaklara sahip olmas ı ve bu kaynak l arın sosyal karşılaş tı rmalar yoluyla yeterli bul u nması<br />
şek l inde ele al ı r. Andrcws ve Whitney (1976) yaşam kalitesini bireyin sosyal ilişki lerinden doyumu olarak<br />
görmektedir. Campbell, Converse ve Rodgers 1976'da yaşam kalitesi ile ilgi li yaptı kl an aru~L ı rmada ,<br />
insan l arın genel mutluluk ve doyum duygu ların ı özetleyen farklı d()yum a l anlarını kapsayan bir gösterge<br />
oluşturmayı amaçlamışlar ve önem sırasına göre ll fark l ıdoyumalanı tespit etmişlerdir. Bu alanlar. sağ lı k,<br />
evlilik. aile hayatı, ulusal hükümet, dostluk, ev (konut), i ş, topluluk, inanç/din, rekreatif ve sportif<br />
etkin1ikler ilc mali durumdur.<br />
Dünya Sağl ı k Örgütü ise, yaşanı kalitesini; ''hedeOeri, beklentileri, standartları, ilgileri ile bağ lantılı<br />
olarak, kiş il erin yaşad ıkları kü ltür ve değe r yarg ı larının bütünü içinde durum l arı nı a l gı l am a biçlmi" olarak<br />
tanım lamaktadır. Bu tan ı ma göre yaşam kalitesi, kişinin içinde yaşad ı ğı sosyokültUrel ortanıda kendi<br />
sağl ı ğın ı öznel olarak algılayışıdır. Dolayısıyla yaşam kalitesi, hp teknikleri, laboratuar i şlemleriyle ölçUien<br />
bir nicelik deği l , sübjektif olarak yaşatılan bir nitelik olarak karşımıza ç ı kmaktadır. Buradaki asıl amaç,<br />
ve yaşamlarının<br />
kişi l erin kendi fiziksel, psikolojik ve sosyal işlev l erinden ne ölçüde memnun olduklarının<br />
bu yönleri ile ilgili özelliklerin var l ığ ı veya yokluğunun ne ölçüde on l arı rahatsız ettiğinin saptanmas ına<br />
yöneliktir.
22 ISIANBUI. IICAIU\ 1 ODASI<br />
Yaşam kalitesi giderek önemi artan bir alan olmakla birlikte, ulus lararas ı alanda dikkat çekilen bir<br />
nokta olarak karş ı mıza çıkmaktadır. Bunun önemli bir örneği , 3-l 4 lla7iran 1996 tarihinde yapılan<br />
Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Konferansı Ilahitat 11, istanbul Deklarasyonu'nun 30 ve 36.<br />
maddelerinde görülmektedir:<br />
"(30) Tiim insanların yaşam kalite.~· ;, diğer ekonomik, sosyal, çevre.~el ve kültüre/ faktörlerin yam sıra,<br />
köy, kasaba ve kentlerimizin fizik koşu/Ianna ve mekansal karakteristiklerine bağlıdır. Kentlerin<br />
Yerleşim düzeni ve estetiği, toprak kullanma biçimleri, niifus ve yapı yoğunlukları. ulaşım, temel mal,<br />
hizmet ve kamu hizmetlerine erişim kolaylığı ve halka aç1k tesisler, yerleşme/erin yaşanabilirfiğini<br />
hayali biçimde etkileyen unsıırlard1r."<br />
"(36) İnsan sağlığı ve yaşam kal1tesi. siirdürü.lebilir insan yerleşmeleri gelistirme çabalannın<br />
merkezindedir. Bu nedenle kendimizi, kaliteli eğitimden evrensel ve eşit yarar/anmaya, beden. ruh ve<br />
çevre sağl1ğmda erişi /ebilecek en yüksek standartlan gerçekleştirmeye, temel sağlık hizmetlerine eşit<br />
erişime. ırk, ulusal köken, cinsiyet, yaş ve özüriiilük ayımnı gözermeksizin. ortak ve özel kültür/erimize<br />
saygı duyarak ve geliş tirerek, konuı dahil olmak üzere toplumsal ve ekonomik koşulLara ilişkin<br />
eşitsizlikleri gidermek için özellikle gayret saif etmeye adıyoruz."<br />
Modem yaşamın gelişimi ve toplumların çağdaşlaşmasıyla birlikte gündeme gelen ve gel i şen bir<br />
kavram olan yaşarn kalitesi, çoğu araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Araştırınalar teknolojinin<br />
gelişmesi ve gelir düzeyinin yükselmesiyle birlikte, maddi zenginli ğin yaşam kalitesinin tck baş ına bir<br />
göstergesi olmadığını; mekansal, toplumsal ve hatta siyasal faktörlerin de yaşam kalitesinin belirleyicileri<br />
olduğuna işaret etmektedir. (Pacione, 2003)<br />
Yaşam kalitesi, çevrenin ölçOicbilir mekansal, fiziksel ve toplumsal bileşenleri ve bu bileşenterin<br />
a l gı lanrn a biçimlerini bir arada ele alan ve buna göre bireylerin algılama biçimlerinin ya lnı zca nesnel<br />
özellikleri ile değil aynı zamanda bireysel etki lerin de değerlendirildiği bir yaklaşım l a da ele al ı nmakladır<br />
(Van Kamp vd., 2003: 5-1 8). Litcralürde yaşam kalitesj, bireyin varo lu ş hali, refahı ve yaşamdan<br />
memnuniyet düzeyi ile ilişkilendirilmekte , yaşam kalitesinin bir yandan nesnel gerçekler ve etkenlerle,<br />
diğer yandan ıse bireysel algı ve değerlendirmelere dayalı ö7nel etkenlerle şekillendiği ifade edi lmektedir<br />
(Szalai, J 980: 7-24). Yaşam kalitesinin pek çok bileşeninden söz edilebilir. Bunlar; sağlık ve eğitim<br />
hizmetlerinden yararlanma, yeterli beslenme ve korunma, sağlıklı bir çevre, hak, fırsat ve cinsiyel eşitliği,<br />
günlük yaşama katılma, saygınlık ve güvenlik olarak sıralanab ili r. Bu bileşenlerin hepsi ayrı bir anlam<br />
taşırken, herhangi birinin eksikliği kaliteli yaşamı olumsuz etkilemektedir.<br />
Çok boyutlu bir yapı olarak ortaya çıkan yaşam kalitesi, literatürdc çeşitli modeller kurularak incelenmiştir.<br />
Bu modellerden birinde, yaşam kalitesinin boyutlan şu şekilde sıralanmaktadır (E vans, 1994: 69):<br />
- Hoşnutluk: Yaşamdan h oşnutluk veya işinden hoşnutluk, ailesinden hoşnutluk gibi herhangi bir<br />
alanla ilgili hoşnutluk bireyin yaşam kalitesini etkilemektedir.<br />
- Yetene/
----------------------- ISTANBU!.'DA YAŞAM KALITESI ARAŞIIRMASI 23<br />
Çoğu araştırmada, bireyin sosyal çevresi içinde yer alan unsurlar ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki l er<br />
konu edinilmiştir. Bunların dışında bireyin yaşadığı yerin, konutun ve yaşamla ilgili sunulan tüm<br />
hizmetlerin yaşam kalitesine katkıları söz konusudur. Örneğin bireyin çevresinden duyduğu hoşnutluk<br />
yaşam kalitesini doğrudan doğruya etkiler. Kalite, mevcut durumdan eksikliklerin çıkarılmış hali olarak<br />
ıanımlanırsa; bireyin yaşamdan algıladığı eksiklikler ne kadar az ise yaşam kalitesi de o kadar yüksek<br />
o l acaktır. (Türksevcr, 200 ı : 60) Özetle, araştırmalar incelendiğinde yaşam kalitesinin genel olarak dört ana<br />
alanda (boyutta) onaya çıktığı gözlenmektedir (Fırat, 2005):<br />
- Kişise l içsel alan (değerler, inançlar, ar7.ular, kişisel hedefler, sorunlarla başa çıkma vb.)<br />
- Kişisel sosyal alan (aile yapısı, gelir durumu, iş durumu, toplumun tanıdığı olanaklar vb.)<br />
- Dışsal doğal çevre alanı (hava ve su kalitesi, çevresel hijyen vb.)<br />
- Dışsal toplumsal çevre alanı (kültürel, sosyal ve din i kurumlar, toplumsal olanaklar, okul, sağlık<br />
hizmetleri, güvenlik, ulaşım, alışveriş vb.)<br />
1.2. Kentsel Ya~am Kalitesi<br />
ilk olarak 1960'1arda Sosyal Göstergeler Hareketi (Social lndicators Movement) içinde ortaya çıkan<br />
kentsel yaşam kalitesi, ekonomik ve sosyal iyilik ile bireysel ve toplumsal iyilik arasındaki ilişkilere dair<br />
varsay ıml arı sorgulamayı amaçlamıı,;tır. (National Rcscarch Council, 2002) Burada söz konusu olan kalite,<br />
hem doğal hem de yapılı çevre özclliklcriylc ilgilidir; ve sürdürülebilirlik arayışına odaklanan kaliteden<br />
farklı olarak, doğal kaynakların korunması, iklim, ekoloji vb. gibi de~işmez unsurlada değil , kentsel<br />
donanım ve konfor (amenit1es) unsurları ile ilişk ilid ir . Yer ve aidiyet duygusu (sense of plaee and<br />
belonging), okunaklıhk (legibility), onak bellek (collective menıory) gibi kolay ölçülemeyen öznel yanlan<br />
vardır . Bunların dışında , doğal olarak, kentsel ekonominin belirlediği yaşam standartları kentteki yaşam<br />
kalitesine yansır . (Tekeli, vd.; 2004) Literatüre bakıldığında kentsel yaşam kalitesi ilc ilgili birçok<br />
çalışmaya rastlanmaktadır . Kentsel yaşam kalitesi; toplum, ekonomi ve çevre ekseninde, yaşam kalitesi ve<br />
çevre kalitesinin karşılıklı etkileşiminde gerçekleşen nesnel ve öznel değerlendirme ölçütleri ile<br />
açtklanmaktadır. Kentsel yaşam kalitesinin öznel bil eşen leri alg1ya dayalı e enlik, sağlık, güvenlik, huzur<br />
gibi değerler iken, nesnel bileşenleri ise yap ılı çevre, do~al çevre, ekonomik ve sosyal fonksiyon alanları<br />
gibi somut değerlerdir. (Eınür ve Onsekiz, 2007)<br />
Kentsel yaşam kalitesi dar anlamda; toplumsal, ekonomik ve mekansal ögeler açısından kent tanırnma<br />
giren yerlerde, kentsel alt yapı, iletişim, konut ve benzeri olanak l arın sunulma düzeyinin belirlenmiş<br />
ölçütl.erc göre olan durumunu göstermektedir. Geniş anlamda ise, toplumsal, kültürel. siyasal öğe ve<br />
süreçlerinin de kapsanması söz konusudur. Bu bağlamda, kentsel yaşam kalitesinin, çok yöntil olarak ele<br />
alınması gerekir. Kente özgü çağdaş toplumsal gereksinimierin karşıianma düzeyi bu konuda anlamlıdır.<br />
Kentsel yaşam kalitesi düzeyinin yüksek olduğu kentler, bireyleri yalnızca barındıran değil, toplumsal,<br />
ekonomik, kültürel ihtiyaçlarını da karşılayan ve yönetime katılım olanak l arını sunan kentler olarak<br />
karşımıza çıkmaktadır . (Geray , 1998)<br />
Kentsel yaşam kalitesiyle ilgili olarak, 1 O Aralık 1948'de imzalanan İnsan Haklan Evrensel<br />
Beyannamesiyle tanınan insan hakları, 1992'dc Avrupa Konseyince kabul edilen Avnıpa Kentsel Şartındaki<br />
Avrupa Kentli Hakları deklarasyonuyla geliştirilmi ş ve şu şeki lde sıra l an mıştır (Yener, 1996: 100):<br />
- Guvenlik: Müınklin olduğunca suç, şiddet ve yasa dışJ olaylardan arındırı l mış emin ve güvenli bir<br />
kent
24 ls IAN13UL l'll'A IU~' I ODASI<br />
- Kirlerilmemiş. sağirklT bir çevre: Hava, gürUitü, su ve toprak kirliliği olmayan, doğası ve do~a l<br />
kaynakları korunan bir çevre<br />
- istihdam: Yeterli istihdam olanaklannın yarat ılarak , ekonomik kalkınmadan pay alabilme şansın ın ve<br />
k i şisel ekonomik özgürlüklerin sağlanm ası<br />
Konut: Mahremiyet ve dokunulmazlı ğının garanti edi ldiği, sağltk lı , sa tın alınabi l ir . yeterli konut<br />
stokunun sağlanması<br />
- Dolaşrm : Toplu taşıma, özel arabalar, yayalar ve bisiklctlilcr gibi tüm yol kullanıcıları arasında ,<br />
birbirinin hareket kabiliyetini ve do l aşım özgürlüğünü k1sıtlamayan uyumlu bir düzenin sağlanması<br />
Sağlık: Beden ve ruh sağ lı ğının korunmasına yardımcı çevrenin ve koşulların sağ lanmas ı<br />
Spor ve dinlence: Yaş, yetenek ve gelir dunımu ne olursa olsun, her birey için, spor ve boş vakitlerini<br />
dcğcrlcndircb il eceğ i olanaklann sağ lanm ası<br />
- Kül/ürler aras1 kaynaşma: Geç mişten günümüze, farklı kültürel ve etnik yapıları barındıran<br />
toplulukların barış içinde yaşamalarının sağ l anması<br />
- Kahteli bir mimari ve fiziksel çevre: Tarihi yapı mirasının duyarlı bir biçimde restorasyonu ve<br />
nitelikli çağdaş mimarinin uygulanmasıyla , uyumlu ve güzel fiziksel mekan l arın yaratılması<br />
- İşievlerin uyumu: Yaşama, ça lışma, seyahat i ş levleri ve sosyal aktivitelerin olabildiğince birbiriyle<br />
ilintili olmasının sağ lanmas ı<br />
Katilım : Ço~ulcu demokrasilerde; kurum ve kuruluşlar arasındakj dayanışmanın esas olduğu kent<br />
yönetimlerinde; gereksiz bürokrasiden anndırma , yard ımlaşma ve bilgilendinnc ilkelerinin<br />
sağ lanması<br />
- t:konomik kalkınma : Kararl ı ve aydm yapıdaki tüm yerel yönetimlerin 1<br />
doğrudan veya dalaylı olarak<br />
ekonomik kalkınmaya katkı konusunda sorumluluk salıibi olması<br />
- Siirdiirülebilir kaikrnma: Yerel yönetimlerce ekonomik kalkınma ile çevren in korunması ilkeleri<br />
arasında uzlaşmanın sağlanması<br />
Mal ve hizmetler: Er i şi lebili r > kapsamlı , kaliteli mal ve hizmet sunumunun yerel yönetimi, özel<br />
sektör ya da her ikisinin ortakl ı ğıy la sağ lanması<br />
- Doğal zenginlikler ve kaynaklar: Yerel doğal kaynak ve değer l erin; yerel yönetimlerce, akılcı ,<br />
dikkatli, verimli ve adil bir biçimde, beldede yasayanların yararı gözetilerek, korunma sı ve idaresi<br />
- Kişisel bütünlük: Bireyin sosyal, kültürel, ahlaki ve ruhsal gelişimine , kişisel rcfahına yönelik kentsel<br />
koş ulların o luşturulması<br />
- Belediyeler arası işbirliği: Kişi l erin yasad ıkları beldenin, beldeler arası ya da ulus l ararası i l işkilerine<br />
doğrudan katılma konusunda özgür olmaları ve özendirilmeleri<br />
- Finansal yap1 ve mekanizmalar: Bu deklarasyanda tanımlanan hakların sağlanması için, gerekJi mali<br />
kaynakları bulma konusunda yerel yönetimlerin yetkili kılınması<br />
- EşitLik: Yerel yönetimlerin; tUm bu hakları bi.ltiln bireylere cinsiyet, yaş , köken, inanç, sosyal,<br />
ekonomik ve politik aynm gözetmeden, fiziksel veya zihinsel özürlerine bak ılm adan; eşit olarak<br />
sunu lmas ını sağ l amakta yükümlü o lm ası<br />
Kentsel yaşam kalitesi kavramı, kent ve bölge planlama faaliyetlerinde, yeni bir araç olarak<br />
kullanılmaktadır . Kentsel yaşam kalitesi, planlay1cılar , politikacılar ve halk kitleleri arasında da<br />
lıütün l eş t iric i olabilecek bir kavramdır . Yaşam kalitesi araştırmalarında elde edilecek sonuçlar bu üç grubu<br />
da etkileyeccktir. Yaşam kalitesinin yüksek olması kentsel alanda ekonomik canlılıgın artmasına ,<br />
yerleşi min ekonomik anlamda zenginliğine de katkıda bulunmaktad ır. Kentsel yaşam kalitesinin düşük
__ l~i\NUU L'DA YAŞAM Kı\LITESIAtı.AŞIIRMASJ 4_5<br />
olduğ u yerlerde ise bireylerde yer değiştiııne eğilimi ortaya çıkmaktadır. Bu sonuç bölgeler arası<br />
dengesizlik ve göç sorununa yol açmaktadır . (TUrkscver, 2001: 70)<br />
1.3. Dünyoda ve Türkiye'de Yaşam Kalitesi Aro§tırmolorı<br />
Uluslararası alanda uzun zama ndır yapılan yaşam kalitesi temah araştırmalar ülkemizde daha yeni bir<br />
alan olarak kabul edilmektedir. Ancak Türkiye'de de içinde yaşam kalitesi temasını da barındıran çeşitli<br />
memnuniyct araştırmaları yıllardır yürütülmektedir.<br />
Yaşam kalitesi araştırmaları arasmda ulus lararası kabul gören önemli araştırmalardan birisi, eski<br />
ismiyle William M. Mercer, yeni ismiyle Mercer Human Rcsource Consulting tarafından yapılan<br />
araştırmadır. Mercer'in dünyanın 218 şehrinde yaptığ ı yaşam kalitesi araştırmasmda 100 puan verilen New<br />
York referans noktas ı olarak kabul edilmiştir . Anket, aşağıda sıralanan kategorilerden yaşam kalitesini<br />
belirleyen 39 kriteri içermektedir:<br />
• Politik ve sosyal ortam (politik istikrar, suç işleme oram, yasal zorlamalar)<br />
- Ekonomi (ortalama alım gücü, dövi.t. bozdurma düzenlemeleri, banka scrvislcri)<br />
· Sosyo·kUitürcl çevre (sansür uygulama l arı , özgürlük kısıtlamaları)<br />
· Sağl ı k (sağlık servisleri, salgın ha sta lıkla r, alık kontrolü, hava ve çevre temizligi)<br />
- Okullar ve eğitim (imkanlar ve eğitim düzeyi)<br />
· /\ltyapı ve ulaşım hizmetleri (yol, su, elektrik, toplu taşıma, tra lık s ıkı ş ıklığı)<br />
• Kültürel etkinlikler (sinema, tiyatro, restoranlar, spor ve şehre renk katan diğer etkinlikler)<br />
- Tüketim ürünleri (gıda gibi günlük tüketim ürünlerinin bulunabilirliği ve ahnabilir li ği)<br />
- Konut (konut ve dekorasyon imkanları /kalite s i)<br />
· Doğal çevre (iklim, doğal felaketierin sıklığ ı , doğal güzellikler)<br />
2006 yılında World Compelitiveness Yearbook başlıklı araştırm ada kültür, çevre kalitesi, yüksek yaşarn<br />
standartları, güvenlik, konut ve alışveri ş konulan baz a lınarak yüksek yaşam kalitesine sahip ülkeler<br />
sıra l anm ı ş ve ölçülebilir bir nicelik olarak yaşam kalitesi ortaya konmuştur. 2007 yılında Yeni Zelanda'da<br />
yap ılan bir a raştırmada ise, kentlerin nesnel yaşam göstergeleri açıs ından değerlendirilerek yaşam<br />
kalitesinin sap ta ndığı gözlenmektedir. Söz konusu nesnel yaşam kalitesi göstergeleri 11 ana başlık halinde<br />
~ı ralanmaktadır (URL 1, 2008; akt. Koçak, 2008):<br />
• Ni/(us: NUfusun artışı , etnik yapı , aileler ve konut, engeliiter<br />
· Bilgi ve hiinerler: Anaokuluna katılım , oku ilaşma o ranı , katiyer eğitimi<br />
Ekonomik kalkınma : Ekonomik büyüme, iş , AR-GE ça lı şmal arı, yerel işletmeler , turizm ve<br />
göçmenler<br />
· Ekonomik yaşam ölç ünleri: Gelir, hayat pahalılığı , toplumsal yoksunluk<br />
• Konut: Konut fıyatları ve alabilme ora nları , yoğunluk, konurta kalış süreleri<br />
· Sağlık : Bebek öltimleri, hastalıklar, ortalama ömür, sağlık sigortası, madde bağımlılığı , zihinsel ve<br />
ruhsal iyi olma hali<br />
· Yapilt çevre: Toprak ve arazi kullanımı, trafik ve u laş ım, kamusal hizmetlere erişim ve yoğunl uk<br />
- Doğal çevre: Atık yönetimi ve dönüşümü, yerel doğal kaynaklar, biyoçeşitJilik, enerji kullanımı ,<br />
hava kalitesi, plaj nehir ve göllerin durumu, içme suyu kalitesi, suyun korunması<br />
· Güvenlik: Güvenlik algı l amalan, çocuk güvenliği, yaralanmalar, yolların güven liği, çalışılan yerlerin<br />
güven liği, suç oranları ve düzeyleri
26 IS f AN BUL TIC'i\Ri;T OUAS ı<br />
- Toplumsal bağlılık düzey i: Kimlik ve çeşitlil i k, yerel toplumun gücü, elektronik iletişim, sanat ve<br />
kültür<br />
- Temel siyasal haklar: Karar vemıe süreçlerine yerel halkın katılımı, seçmen tutum ve davranışları ,<br />
yerel karar organlarında temsil edilme düzeyi<br />
Avrupa Yaşama ve Ça lı şma Koşullarını İyileştimıe Vakti taratından yUrütülen başka bir araştırmada<br />
ise Türkiye'de yaşam kalitesi Uzerine bazı tespitlerde bulunulmuştur. Avrupa Birliği yapısına bağlt olarak<br />
faaliyet gösteren ' 1 Avrupa Yaşama ve Çalışma Koşullarını iyileştimıe Vakfı (European Foundation for the<br />
Jmprovemcnt of Living and Working Conditions)" AB ülkeleri için en iyi yaşama ve çalışma koşullarının<br />
sağ l anmasına yardtmcı olmak için tavsiyelerde bulunan bir kuruluştur. İstihdam (iş sağlama) , ekonomik<br />
kaynaklar, bannma, konut ve yerel ortam, aile ve hane yapı s ı, topluma katılım , sağlık ve bakım, eğ itim ve<br />
mesleki eğitim gibi bir dizi temel yaşam faktörlerinin Avrupal ı ların yaşam kalitesini nasıl etkilediğini<br />
analiz etmeye yönelik olan Birinci Avrupa Yaşam Kalitesi Anketi; 27 AB ülkesi ve AB için aday<br />
konumunda olan Torkiye'yi kapsamaktadır . 18 May ı s 2007 tari hinde yay ınl anan araştınnada , geniş ölçüde<br />
Türk iye istatistik Kurumu (TÜİK) ve Avrupa Yaşam Kalitesi Ankcti (EQLS)' nin bulgulan ile bu bulgulan<br />
destekleyici mahiyette olan ulusal veriler, akademik araştırmalar ve ilgili sosyal bilimlerin çalışınalan<br />
kullanılmıştır . Türkiye'de 165 farklı konuda toplumun değişik katmanlarından 996 kişiyle yü7. yüze<br />
yapılarak gerçek l eşen anket, Türkiye'nin yaşam kalitesinin ortaya çık arı lmasında ve diğer ülkelerle<br />
mukayese edilmesi nde etkin olmuştur. (European Foundation, 2005)<br />
Sağlık , çalışma , çevre, kazanç ihtiyacı , eğit im, aile, sosyal katılım , konut, ulaşım , güvenlik,<br />
rekreasyon/boş vakit ve ya~am memnuniyeti parametrelerinin kullamldığı bu araştımıaya göre yaşam<br />
memnuniyeti açısından Danimarka, Finlandiya ve Isvcç ilk üç sırada , Letonya, Litvanya ve Bulgaristan ise<br />
son üç s ırad a yer almıştır. Türkiye ise bu sıralamada sondan dördüncü sıradadır. AB üyeleri ve üyelik<br />
müzakeresindeki ülkeleri kapsayan bu araştırmada ortaya çıkartılan mutluluk sıralamas ı , yaşam<br />
memnuniyeti sıra l amasına paralel bir seyir izlemiştir. (European Foundation, 2005) Raporda Türkiye ile<br />
ilgili ortaya çıkan temel bulgular şu şekilde özetlenebilir (içişleri Bakan lı ğı , 2007):<br />
- Avrupa Birliği ' ne üyelik başvurusu yapan Olkelerin yaşarn kalitesiyle ilgili hususlar, başvuru yapan<br />
ülkelerin değerlendiri lmesine yönelik "Kop~nhag Ktilerleri 'nin" politik ve ekonomik standartlannı<br />
sosyal açıdan tamamlayıcı niteliktedir.<br />
- Türk toplumunun büyük çoğunluğu genel anlamda yaşamlarından memnun olduklarını<br />
belirtmektedir. En memnun oldukları alanlar kişise l sağlıkları ve aile yaşantısıdır . En az memnun<br />
oldukları alanlar ise, doğrudan devletin sorumlu olduğu sağlı k hizmetlerı , eğitim ve yaşam standard ı<br />
gibi a l anlardır.<br />
- Türkiye'de düzensiz ama hızlı bir nüfus bUyUrnesi vard ır .<br />
- Türkiye'nin ekonomik büyümesinde yerli girişimcilerin çahşmalan (tekstll, endüstriyel ürünler vb)<br />
etkin o lmuştur.<br />
- Dünyan ı n çeşitli ülkelerinde toplam 3,1 milyon Türk göçmen olarak yaşa m aktadır. Tilrkiye'den<br />
yabancı ülkelere değ i şik zamanlarda göç eden Türklerin göç ctmelcrindcki en büyük sebep, iyi<br />
yaşam koşulları ve yaşam standartlannın Türkiye'ye göre daha Ust seviyelerde olmasıdır.<br />
- Türk toplumunun büyük çoğunluğu, laiklik an layışıyla dini ibadetleri yerine getirme arasında bir<br />
problem olduğunu düşünmemcktedir.<br />
- Kırsa ld an şehirl ere gerçekleşen göç sonucu TOrkiye'nin büyük şehirlerinde nüfus yoğunluğu söz<br />
konusudur.
ISTANBUL'DA YAŞAM KAlJIESi ARJ\Ş 'IIRMAS I 27<br />
- Büyük şehirlerde göç sonucu artan nüfus oranlannın bu şehirlerde kalabahklar o luşturduğu , bununda<br />
lıkanıklık sorununu meydana ge t irdiğ i vu rg ulanmaktadır. Türkiye'de evden işe veya işten eve geliş<br />
gidişte ulaşırnın ortalama 45 dakika sürdüğü, bununda AB ülkelerindeki averajl anıı beş (5) dakika<br />
üzerinde olduğu , İngiltere'ye göre ise avcrajın altı (6) dakika üzerinde olduğu belirtilmiştiL<br />
- Türkiye'de yaşam süresinin sürekli arttığı, ancak genel yaşam süresi ortalamasının, AB15 eski üye<br />
ülke ve AB ı O yeni üye ülkeden daha d!lşilk olduğu gö.denmişlir.<br />
- Ti.lrkiye'de genel yaşam ıncnımıniyetinin en önemli belirleyici unsurlannı, AB ülkelerinde olduğu<br />
gibi, sağlık, başka kişilere güven, kamu politikalarından ınemnuniyet ile gelir o lu ş turm aktadır.<br />
- İşgücünün önemli bir oram güvencesiz, günlUk ücretli işlerde istihdam edilmekte ya da serbest<br />
meslek sahibidir Vt! seki7de birinden fazlası ücretsiz aile i şçileridir.<br />
- Türkiye'de istihdam edilen çalışanların AB 15 eski üye ülkelerin çalışan l arına nazaran işleriyle ilgili<br />
daha negatif ve olumsu7 çalışma şartlarıyla karşı karşıya kaldıkları sonucu ortaya çıkmaktadır.<br />
- Türkiye'de aileler geçim geliri olarak aile fertlerinden bir veya bir kaçının gelirine bağlı olarak<br />
yaşamaktadır.<br />
- Türkiye'de gelir dağılımı konusuna dikkate değer derect:!de ada l etsizliğinin yaşandığı<br />
gözlemlenmektedir.<br />
- Gelir memnuniyeti konusunda Avrupa Yaşam Kalitesi Arıketi (EQLS) bulgularına göre "a ldığı geliri<br />
tatmin edici bulan (10 puan)" ilc "aldı ğ ı geliri tatmin edici bulamayanlar (bir puan)" arasında bil<br />
derecelendirme yapıldığında Türkiye 5,6 puan alar-ak AB lO yeni üye ülkeler ve AB15 eski üye<br />
ülkelerin gerisinde kalmıştır.<br />
- Türkiye'de sağlı k hizmetlerinde karşılaşılan zorluklar (doktor ücretleri, randevuların iptal edilmesi<br />
vb) AB ülkelerinde karşı l aşılan zorluklara göre oran olarak daha yüksek scviyclerdedir.<br />
- Türkiye'de barınma olarak kulianılan evlerin fii'iksel şart l arı AB 15 eski Uye ülkelerde bulunan evlere<br />
göre daha kötü durumda bulunmaktadır.<br />
- Türkiye'de toplumsal gerilim ideolojik olmaktan ziyade ekonomik olma yönüyle dikkat çckmcktcdir.<br />
· Türk vatandaşları aile yaşamlarıyla ilgili yüksek seviyede ıncrnnuniyet bi l dirmişlerdir.<br />
Aynı araştırmanın ikincisi 2009 yılmda yayınlanmış ve aşagıdaki saptarnalara yer ver il miştir (Avrupa<br />
Yaşama ve Çalışma Koşullarını iyileştirme Vakfı, 2009):<br />
- Avrupalı lar genellikle yaşamlanndan memnun ve mutludur. Birden ona kadar bir ölçekte, 27 Al3<br />
ülkesinin yaşamdan tatmin orta l aması 7, mutluluk ortalaması 7,5'tir. Mutluluk düzeyi, yaşamdan<br />
tatmin düzeyinden daha yüksektir.<br />
- Bu ikisi arasındaki fark, düşük gelirli 3 aday üye ülkede ve 12 yeni i.iye ülkede özellikle çok faz l adır.<br />
Bu durum göstergelerin farklı niteli ~ ini ortaya koymaktadır. Mutluluk daha duygusal kaynaklı olup<br />
yaşam sta nd artlarından daha az etki \eni rken, tatmin göstergesinde sosyoekonomik şart l arın etkisi<br />
daha fazladır .<br />
Yaşamdan tatmindeki farklılıklar, ülkeler içindeki sosyal ve ekonomik gruplar arasında<br />
tuta rlı bir şekilde görUimektedir.<br />
- Gelecekte ilgili fikirleri soru ldu~unda, AB yurttaş l arının %55'i iyimser o lduğunu bildirmiş ve iki<br />
ülke grubu için 15 AB ülkesi ve 12 yeni üye ülke - genel ortalamalar arasında çok az farklılıklar<br />
bu l unmaktadır . Ancak, AB ülkeleri arasındaki ve bu gruplar içindeki farklar büyüktür.<br />
- 3 aday üye ülke ve 12 yeni üye ülke arasındaki en yoksul ülkelerin bazılarında daha yüksek gelir<br />
sahibi olanlar hala bazı 15 AB ülkesindeki daha yoksul yurttaşlardan daha yoksundur. Örneğin;
28 IS 1 ANI.IUL iiCAIUIT ODASI<br />
Türkiye, Eski Yugoslavya Makedonya Cumhuriyeti ve Bulgaristan'daki en zengin yurttaşların<br />
yoksunluk düzeyj Hollanda, İsveç ve Lüksemburg'daki en yoksul yurttaşlardan daha fazladır .<br />
- Bu araştınnadan elde edilen sonuçlar, çocuk ve yaşlı bakım ı nda ailenin rolünün kapsamını<br />
vurgulamakla ve çoğu kişi için acil durumlarda kişise l destck için ilk başvurulan çarenin aile<br />
olduğunu göstermektedir; bu durum yaşam kalitesinin en önemli yönü olarak ailesel i liş kilerin<br />
kalitesinin a l tını çizmekledir.<br />
· Avrupalı l arı n çoğu, yaşlı ve engelli akraba l arının bakıı·nı ya da gönü llü faaliyetler ve hayır işlerine<br />
katılmak için ev iş l eri için o l duğundan daha az zaman hareamakta ve bu gibi i ş leri haftada bir<br />
defadan az yapmaktadırlar.<br />
- Yinni yedi AB ülkesinde ücretli bir işte çalışan yurttaşların neredeyse yarısı (%48), işleri yüzünden<br />
ayda eo az birkaç kez ev işi yapamayacak kadar yorgun o lduklarını belirtirken, yak l aşık dörtte biri<br />
(%22) haftada birkaç kez cv işi yapamayacak kadar yorgun olduklannı söylemektedir.<br />
- AB yurttaşlarının %8 1 ' i yaşam kaliteleri için sa~lı klı olmanın 'çok önemli ' olduğunu belirtmiştir .<br />
Ancak, bu kişilerin ortalama olarak ancak % 21 'i sağlık durumlarını 'çok iyi' olarak<br />
değer l end i rirken , %46's ı sağlık durumunu 'iyi', %25'i ' iyice' ve %8'i de 'kötü veya çok köttl' olarak<br />
dcğer l endim1ektedir.<br />
· Önemli say ı da Avrupalı, sağlık hizmetlerine er i şim konusunda güçlük yaşadığını rapor etmektedir.<br />
Söz ge li nıi , kişilerin %25'ten fazlası doktorlarından veya hastaneden fazla uzak olduklarını<br />
düşünmek te, %38'den faz l ası doktor randevusu almakta gecikmeler yaşamakta ve %27'dcn faz lası<br />
da doktora görünmenin giderini karşı l amakla zorlanma ktad ı r.<br />
- Ev sahibi olma biçimleri Avrupa çapında önemli farklılıklar göstermektedir. Yeni üye ülkelerde,<br />
kişilerin yak l aşık dörtte UçU ipotek borcu olmaksızın kendi evine sahiptir (bu oran Romanya,<br />
Bulgari tan ve Litvanya'da %80'in üzerine çıkmaktadır). Sosyal barınınan ı n en gelişmiş olduğu<br />
ülkeler ise, kişilerin %15 'ten fazlasının sosyal konutlarda veya belediye konutlannda yaşadığı<br />
Avusturya, Almanya, Lctonya, Hollanda ve P olon ya' dır. Kiracılık kentsel bölgelerde daha yaygındır<br />
ve bu durum daha çok gençler için söz konusudur.<br />
· Genel konut kalitesi 15 AB ülkesinde, 12 yeni üye Li lke veya aday ülkelerde o l duğundan daha iyidir.<br />
Finlandiya yurttaşlan arasında konut konusundaki en önemli altı sorundan en az ikisiyle yuz yüze<br />
o l anların oranı sadece %9, bu oran Romanya'da %42'tlir.<br />
- Başka kiş i lere duydukları gUven dU:teyini birden 1 O'a kadar bir ölçekte değerlendinncler i<br />
istend i ği nde, Kuzey ülkeleri ve Hollanda'daki insanlar en yüksek güven düzeyini ifade etmektcdir<br />
(değerlendirme l eri 6,5 ve 7,2 arasındadır). Kıbrıs'ta yaşayan insanlar en dü şük güven düzeyini<br />
göstermekte (sadece 2,6 puan) ve bunu Eski Yugoslavya Makedonya Cumhuriyeti i.demektcdir (3,8).<br />
- Zengin ve fakirler arasındaki gerginlikler 3 aday Uye ülke ve 12 yeni üye iilkc y untaşları tarafmdan<br />
en yaygın olduğu düşünülen gerginliklerdir (bu durum bu ülkelerde pazar ekonomilerine geçişi<br />
izleyen gelir farklannın artışının bir yansıması olabilir). Buna karşın , 15 AB tilkesindeki yurttaşlar<br />
genellikle farklı ırklar veya etnik gruplar arasındaki gerginliklerden endişe duymaktadı r ve bu durum<br />
son on y ıll arda bu ülkelere artan göç düzeylerinin bir yans ı ması olabilir.<br />
Türkiye'de Devlet Planlama Teşki latı ' nın geçmişte yap tığı sosyo-ekonomik gelişmişlik sıra l aması<br />
araştı rına l a rı , yaşam kalitesini de kapsayan Türkiye ekscnindcki çal ı şma l ara örnek olarak<br />
gösterilebilir. DPT, 1996 ve 2004 y ı lında " İ lçc l erin Sosyo-ekonomik Gel i şmişlik Sıra l aması<br />
Araştınnası " ile 2003 y ı lmda " tllerin ve Bölgelerin Sosyo-ekonomik GelişmişJik Sıralaması<br />
Araştım1ası " raporları n da yaşam kal i tesini içeren sonuçlara da yer vermiştir. 1996 ve 2004 yı lındaki
ISTANRIJI.'[)A YAŞt\M K.AUlF.Sl ARAŞT!_~~~.!_ 29<br />
"rtçelerin Sosyo~ekonomik Gelişmışlik Sıralaması Araştırması" 32 değişkenin kullanıldığı bir analizi<br />
içerirken, 2003 yılındaki "İ llerin ve Bölgelerin Sosyo-ekonomik Gelişmişl ik Sıralaması<br />
Araştırrnası"'nda 58 değişken kullanılmıştır. (DPT, 1996-2003-2004) 2004 yılındaki "flçelerin<br />
Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sınılaması Araştırrnası " nın sonuçları şu şeki l de özetlenebilir (DPT,<br />
2004):<br />
- Genel olarak turil',m merkezi niteliğ i kazanmış i Içeterin O st sıralarda yer ald ıkl arı dikkat çekmektediL<br />
Söz konusu ilçeterin turizm sektöründen elde ettikleri gelirin yüksek olm ası yanında, nüfus<br />
büyüklüklerinin de nispi olarak düşük olması ilk etapta gözlenen ortak özelliklerdir. Aynı zamanda,<br />
bu ilçelerde iktisadi faaliyetler içerisinde sanayi sektörünOn ağırlığının olmadığ ı gözlenmektedir. Bu<br />
ilçelerde turizm sektörünün ticari ve mali sektörlere ivme kazandırmasına paralel olarak, genel<br />
iş s izlik oranı dlişük, nüfusun eğitim düzeyi ve fert başına gelir seviyesi ise yüksektir.<br />
- Sıralamanın bölgeler itibanyla değerlendirmesi yapı l acak olursa, en gelişmiş ilçelcrin Marmara<br />
bölgesinde bul u ndu~u, bu bölgeyi sırasıyla Ege, Akdeni7, iç Anadolu, Karadeniz, Güneydoğu<br />
Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinin takip ettiği görülmektedir.<br />
- Bazı ilçeler oldukça düşi.\k düzeyde nüfusa sahip o lmalarına rağmen, üst sıral arda yer almaktadırlar.<br />
Bu tip ilçclcrc en belirgin örnek Bozcaada, Abana, Armutlu, Gökçeada, Marmara, Yahhüyük,<br />
TennaJ, Babadağ ve Murh'lıl'dur. Bu durumun başl ı ca nedeni, yukanda da ifade edildiği gibi<br />
sıra l amanın büyük oranda feı1 başına ya da oransal değişkenler tarafından belirlenmesidir. Diğer bir'<br />
ifadeyle, ilçelerdeki gelişm işlik nüfusla bire bir orantılı değ i ldir. Sosyo-ekonomik ge li şmişlik endeksi<br />
çalışmalarındaki gelişmişlik lanımı nicel ikten ziyade, yaşam kalitesi gibi niteliksel boyutları<br />
yansıtmaktadır.<br />
- Gelişmiş il sın ırl arı içerisinde nispi olarak az ge lişmiş ilçelere rastlanabilmcktcdir. Bu durum<br />
ö7clliklc, il sınırları içerisinde gel i~mi şlik farklılıklarının yüksek düzeyde bulunduğu illerde<br />
gözlenmektedir. Merkez ilçe ilc diğer ilçeler arasında gelişmişlik farkının en yilksek olduğu illerden<br />
başlıca ları Adana, Gaziantep, Giresun, Kastamonu, Ordu ve Sam un'dur.<br />
- iktisadi faaliyetlerin fınansmanında rol oynayan organizasyonlardan biri olan mali kurumlardaki<br />
istihdanıın , iktisadcn faal nüfus içindeki pay ı gelişmiş ilçelerde göreli olarak büyüktür.<br />
- iktisadi faaliyetlerin gelişmesi ve yoğunlaşması neticesinde, ticaret ilc u ğ raşan kesimin istihdamının<br />
da, iktisaden faal nüfus içindeki oranı göreli olarak yl.lksektir. Buna karş ılı k, tanmda çalışanların<br />
oranı ge li şmiş lik derecesi arttıkça düşmektedir.<br />
- Ticari ve mali hayatın büyümesine bağl ı olarak, kişise l gelirin ve rcfalıın artmas ı sonucu, ge l işmiş<br />
ilçelerde belirli bir sermaye birikimi oluşmuştur . İstihdam ın yapısı açısından önem taşıyan bir diğer<br />
özellik ise, gelişmiş ilçelerde ücretli çalışanların ve işverenlerin toplam istihdam içindeki oranının<br />
ülke ortalamasının üstünde yer almasıdır.<br />
- İktisadi faaliyetler içerisinde sanayi kesiminin payı gelişmiş ilçelerde göreli olarak yüksektir.<br />
- Diğer yandan ge lişmi şlik derecesi arttıkça nüfusun bağımlılık oranı dUşmektedir. Buna paralel olarak<br />
gelişmiş ilçelerde işgütüne katJ lım oranı yükselmektedir.<br />
- Sosyo-ekonomik gelişmenin dinamizmini oluşturan insan gücünün eğitim ve öğrenim düzeyi<br />
ge lişmiş ilçelerde yüksektir.<br />
- Bazı istisnai durumlar dışında , gelişmiş ilçelerde şehirleşme ve nOfus artış oran l arı da yUksektir.<br />
- Gelişmişlik derecesi arttık ça bebek ölüm oran ları dUşmcktedir.<br />
- Kadın nüfusun i~gücüne katılını oranı ve eğitim düzeyi gelişmiş ilçelerde nispi olarak yüksektir.
30 ISTANBUL 1 IC'ARET onASI<br />
Dünyadaki gel i şmeler ışığında Türkiye'de TÜİK (DlE)'in, alan araştırmasını 2003 yılında yaptığı ve<br />
sonuçlarını 2004 Nisan ayında yayınladığı Yaşam Memnuniyeti Araştırması, ülkemizde yaşam kalitesi,<br />
men·ınuniyet ve mutluluk üzerine yapılmış ilk kapsamlı ve etkin araştırmadır. Bu araştıımanın temel amac ı<br />
Türkiye'deki bireylerin genel mutluluk düzeyine ilişkin a\gısını , yaşamdan ve kamu hizmetlerinden<br />
duyduğu memnuniycti ölçmek ve bunların dönemler boyunca takibini yapmaktır . Türkiye çapında 67 ı 4<br />
bireyle yüz ytıze anket uygulanarak yap ıl an bu araştırma, kapsadığı ömcklem ve içerik açısından<br />
uluslararası örnek uygulamalar düzeyinde gerçekleşt ir ilmiştir. TÜİK bu araştırınayı 2003 yılından beri<br />
düzenli olarak yapmakta ve her yıl sonuçlarını açıklamaktadır. (TÜİK, 2004)<br />
Ancak rülK (DİE)'in yaptığı bu araşt ırm anın özü sUbjektif mutluluğa dayanmaktadır. Bu araştırmada<br />
dünya uygulamalarıyıa ilgili bir karşılaştırmaya yer verilmemiştir . Araştırma sonuçlarında yoksulluk<br />
oranına göre, daha fazla oranda mutlu olarak tanım l anan bireylerin var lığı ve gelir ilc mutluluk arasındaki<br />
ilişki tam olarak açıklanamamıştır. Dolayısıyla kamuoyunda araştırma sonuçlan yoksulluk oranıyla<br />
karşılaştırılmış ve birtakım eleştirilere tabi tutulmuştur. Araştırmada halkın büyük bir k1smının mutlu<br />
olarak çıkması, bazı kesimlerce dini duyguların etkinliğiyle açıklanmış (mutluluk-şükür ilişkisi) ve gerçek<br />
anlamda mutluluk verilerine ul aş ıl madığt savunu lm uşlur . Araşt ı mıada dini duyarlılıkla ilgilı soruların<br />
yetersizliği bu tür tartışmaların ana kaynağı olmuştur. Araştırmanın saha uygulamasında resmi görevlilerin<br />
yer almasının , ankeli cevaplayan bireylerin samimiyelini etkileyebileceği end i şesi bir başka eleştiri konusu<br />
olmuştur. (Şeker , 20 ı 0: ı 25-126)<br />
Tablo ı. Genel Mutluluk Düzeyi, Türkiye (2003-2007) (%)<br />
2003 2004 2005 2006 2007<br />
Çok mutlu 12 9,3 9,1 8,8 8,7<br />
Mutlu 47,6 48,7 48,5 49, 1 51 ,5<br />
Orta 33,2 29,8 29,5 30,3 28,8<br />
Mu ts uz 5,6 9,5 9,9 9,1 8,8<br />
Çok mutsuz 1,7 2,6 2,9 2,8 2,2<br />
Kaynak: TÜİK<br />
TÜİK'in 2003 yılından itibaren yapmaya başladığı Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuç l arına göre,<br />
bireylerin mutluluk kaynağı olan değerler arasında ilk sırada sağlık , ikinci sırada ise sevgi gelmektedir.<br />
Kadın ve erkeklerde bu iki değer aynı sıra lamada yer alırken, paranın, başarının ve işin kadınlara kıyasla<br />
erkeklerde daha fa%la mutluluk kaynağı olarak belirtildiği göz.lenmekledir. 2007 yılı sonuçlarında ise<br />
erkeklerdeki mutluluk kaynağı olan değerler sıralaması sağlık , sevgi, başarı, para ve iş iken, kadınlarda ise<br />
bu değerler sağlık , sevgi, para, başarı ve iş olarak sıralanmıştır .<br />
Dünya Değerler Araştırması ' nın Türkiye ile ilgili sonuçlarına bakıldığında ise 1990-2001 yılları<br />
arasında yaşam için en önemli dcğcrleri11 aile, arkadaşlar, din, iş , dinlenme zamanları ve siyaset olarak<br />
s ıralandığı görülmektedir. Grafik 1 'de araştırma sonuçları pozilif ve negatif olarak değerlendirilerek net<br />
değere ulaşılmaya çalış ı lmıştır. Buna göre Türkiye'deki bireylerin %98,8'inin yaşamı için en önemli değer<br />
ailesi iken, siyaset ve politikanın önem değerinin negatif olduğu görülmektedir.<br />
(http://www.worldvalucssurvey.org/)
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI ARASTIRMASI 31<br />
Grafik 1. Yaşam İçin Önemli Değerler, Türkiye (1990-2001)<br />
---------- -<br />
~Net Değer<br />
Kaynak: Dünya Değerler Araştırması ' ndan derlenerek hesaplanmıştır .<br />
(hup://www.worldvaluessurvey.org0<br />
istanbul için yapılan bir araştırmada ise, yaşam kalitesi göstergeleri tespit edilerek bir modellerne<br />
denemesi yapılmıştır . Bu çalışmada ankete dayalı elde edilen verilerle, bireylerin yaşam kalitesi<br />
belirleyicilerinin ağırlıkları hesaplanmıştır. Aynı zamanda bu hesaplamada uzmantarla yapılan<br />
derinlemesine görüşme ler de dikkate alınmıştır. Ça lı şmanın sonuçlarına göre yaşam kalitesi; fiziksel çevre,<br />
sosyal çevre, ekonomik çevre ve ulaşım - ileti şim olanak l arı olmak üzere dört grupta sın ıflandırılmıştır. Bu<br />
sınıflandırmalar ve alt başlıklan Tablo 2'de gösterilmiştir. (Üicngin, vd.; 2001)<br />
Tablo 2. Yaşam Kalitesi Modelinin Hiyerarşik Yap1s1<br />
Kentsel Yaşam Kalitesi<br />
Fiziksel Çevrenin Sosyal Çevrenin Ekonomik Çevrenin Ulaşım Ve llctişim in<br />
Kalitesi Kalitesi Kalitesi Kalitesi<br />
- Bina düzeni - Egitim hizmetlerinin - Yaşam maliyeti . İletişim araçları<br />
• Konut tipi kapsam ı - Tatmin edici bir iş - Toplu taşıma araç l arı<br />
- Yeş il alanlar . Eği tim hizmetlerinin bulma fırsatı - Trafik akışı<br />
- Rekreasyon alanları tlcreti - Barınma maliyeti<br />
• Altyapı ve belediye . Sağl ık hizmetlerinin<br />
hizmetleri<br />
kapsamı<br />
- Kültürel<br />
ctkinliklcr&eglenee<br />
. Güvenlik<br />
Kaynak: (Ülengin, vd.; 2001)
2. istanbul'da Yo~om Kalitesi Araştırması<br />
B<br />
ir önceki bölümde yaşam kalitesi ile ilgili kavramsal açıklamalara ve literati.irde bu konuyla ilgili<br />
yapılmış araştıımalara değinilmiştir . Bu bölümde ise istanbul'da yaşam kalitesi araştırm asına yer<br />
verilecektir. İstanbul ' da yaşam kalitesinin araştmlmasında hem nicel hem de nitcl yöntemler kullanılmıştır .<br />
Bo!Umün ilk kısmı olan nice! analiz kapsamında, yaşam kalitesinin belirleyicileri olarak saptanan<br />
değişkenler ile İstanbul'da 39 ilçe baz ınd a yaşam kalitesi endeksi oluşturu lmuştur. Bölürnün ikinci<br />
kısmında ise istanbul'da tarafımızca yürütülen bir alan araştıım ası ile bireylerin yaşam kalitesiyle ilgili<br />
sorulara verdiği yanıtlar değerlendirilmiştir.<br />
2.1. istanbul'da Ya~am Kalitesi Endeksi<br />
İstanbul'da yaşam kalitesi endeksi, tararıınızca tespit edilen deg i şken lerin kull an ılmas ıyl a<br />
11u bölümde, öncelikle endeksin amaç ve kapsamı ortaya konulacak. ard ından cndekste<br />
oluşttırulmuştur.<br />
kullanılan değişkenler açıklanacaktır. Analiz yönteminin ve endeks tekniğinin de tanımlanmasının<br />
ardından, endeks sonuçlarına yer verilecektir. Endeks sonuçlanna göre ilçeterin sıralaması ve yap ılan<br />
sınıflandııma l ar ortaya konulacaktır.<br />
2.1.1. Amaç ve Kapsam<br />
U lu s lararası litcratürde uzun zaman dır incelenen bir alan olmasına karşın, yaşam kal itesi Türkiye<br />
açısından yeni sayı l abi l ecek bir araştırma alanıdır . Yapılan uluslararası çalışmalarda yaşam kalitesinin bir<br />
takım endeksler aracılığıy l a ortaya konulduğu , yaşam kalilesiyle ilgili kabul edilen çeşit l i istatistiki<br />
bilgilerin derlenerek ölçümlemenin yapı ldığı gözlenmektedir.<br />
Bu çalışmanın temel amacı, çok boyutlu ve soyut olan yaşanı kalitesi kavram ının tck boyutlu,<br />
ölçülebilir ve somut bir hale getirilmesine imkan tanıyan araştırma yöntemlerin in kullanılarak istanbul'da<br />
her ilçe için bir yaşam kalitesi endeksinin Uretilmesidir. Üretilen bu cndeks sayesinde ilçeler arası<br />
karşılaştınnalar yapı l abi l ecek ve diğer iller için de bu yöntem kullanılabilecektir .<br />
Bu noktada yaşam kalitesinin bel irleyicilerinin tespiti büyük önem taşımaktadır. Hangi göstergelerin<br />
yaşam kalitesini etki l ediğ ini belirlemek ça lışman ın temel altyapısını oluşturmak açısından önemli bir<br />
adımd ı r. Ça lışma kapsamında, yaşam kalitesi endeksinde kullanılacak verilerin tespitine yönelik, uzman ve<br />
akademisyenlerin katı lı mıyla odak grubu ça lışma l arı yürütülmUştUr. Bu çalışmaların ardından ortaya<br />
konulan yaşam kalitesini etkileyen değişkenler listesi ulaşılabilirlik açısından değerlendirilmiş , ba z ı<br />
verilere istanbul'da ilçe bazında ulaşılamayacagı bi lgisi edini ld iğindcn değişken l er listesinin dışında<br />
b ı ra kılmıştır.<br />
Bu çalışmanın ulusal alanda yapılmı~ araştırma lar aç ı sından hareket noktası, DPT'nin lllerin ve<br />
Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralamast Araştırmasi (2003) ile İlçeterin Sosyo-Ekonomik<br />
Gelişmişlik Sıralaması Araşt1rmasr (2004) 'dır.<br />
Araştımıa İstanbul'da mevcut 39 ilçeyi kapsamaktadır. İlçe sınır l arının tespitinde 2009 yılı TÜİK<br />
verileri kullanılmıştır . Öte yandan istanbul'da Yaşam Kalitesi Endeksinde kullamlan tüm veriler 2009<br />
yılına ait olup kes inl eşm i ş vcrilerdir.
34 ISTANBUL TICARETODASI<br />
lstanbul'da Yaşam Kalitesi Endeksi Kapsamı<br />
- Adalar - Büyükçek.mece - Maltepe<br />
- Arnavutköy - Çatalca - Pendik<br />
- Ataşehir - Çekmeköy - Sancaktepe<br />
- Avcılar - Esenler - Sarıyer<br />
- Bağcılar - Esenyurt - Şile<br />
- Bahçelievler -Eyüp - Silivri<br />
- Bakırköy -Fatih -Şişli<br />
- Başakşehir - Gaziosmanpaşa - Sultanbeyli<br />
- Bayrampaşa - Güngören - Sultangazi<br />
- Beşiktaş -Kadıköy -Tuzla<br />
- Beykoz -Kağıthane -Ümraniye<br />
- Bcylikdüzü -Kanal - Üskudar<br />
- Beyoğlu - Küçükçekmece - Zeytinburnu<br />
2.1.2. Deği~kenler<br />
Yaşam kalitesi kavramı, sosyal, ekonomik, kültürel ve daha birçok alanı kapsadığından, endekste<br />
kullanılacak değişkenierin tespitinde öncelikle belli s ınıflandırmalara gidilmiştir . Toplam 7 ana alan olarak<br />
yapılan sınıflandırma şu şekilde gösterilebilir:<br />
- Demografik Yapı<br />
- Eğitim<br />
- Sağlık<br />
- Ekonomi<br />
- Ulaşım<br />
- Çevre<br />
- Sosyal Yaşam<br />
Yaşam kalitesini etkileyen önemli unsurlardan biri olan güvenlik alanına ilişkin, ilgili tUm birimlere<br />
yapılan resmi başvuruJara rağmen İstanbu l 'da ilçe balında hiçbir verinin elde edilernemesi sonucunda,<br />
güvenlik ilc ilgili veriler sınıflandırmanın dışında tutulmuştur. Ülkemizde halen en küçük istatistiksel veri<br />
toplama sisteminin ilçe bazında olmayışı ve bazı kurumların çeşitli gerekçelerle talep edilen verilere<br />
olumsuz yanıt verrnesi yapılan araştırmaların alanını daraltmakta, ancak ulaşılabilir verilerle araştırmanın<br />
yapılabilir hale gelmesine yol açmaktadır . Bu araştırmada da benzer durumlar söz konusudur. Örneğin<br />
yaşam kalitesini etkileyen en önemli unsurlardan birisi kişilerin çalışma hayatına ilişkin durumlan,<br />
işgUciine ilişkin bilgileri ve gclirlcridir. Ancak bu alanla ilgili istanbul'da ilçe bazında elde edilebilecek<br />
veriler en son 2000 yılındaki genel nüfus sayımına dayanmaktadır. Son yıllarda geçilen adrese dayab nüfus<br />
kayıt sisteminde işgücü ve gelire ilişkin bilgilere ilçe bazında ulaştlamaması ve son verilerin üstlinden 1 O<br />
yılm geçmesi sonucunda bu alana yönelik hiçbir veri bu analizde kullanılamamıştır .
ISTANRUl.'DA YAŞAM KALITESI ARAŞT'!RMASI 35<br />
kayıt sisteminde işgücü ve gelire ilişkin bilgilere ilçe bazında ulaşılamaması ve son verilerin üstünden 10<br />
yıhn geçmesi sonucunda bu alana yönelik hiçbir veri bu analizde kullanılamamıştır.<br />
Verilere ulaşmakta yaşanılan sorunlara rağmen, yukarıda gösterilen 7 ana alana ilişkin alt değişkenler<br />
tespit edilmiş ve toplam 54 değişkene ait 2009 yılı verileri derlenmiştir . Bu değişkenierin bazıları ham<br />
veriler iken çoğunda kişi başına, derslik başına, nüfusa göre gibi oransal ifadeler kullanılmıştır. İlk bakışta<br />
farklı boyutlarda gözüken ve birbiriyle bağ l antıl ı olan bu veriler, araştırınanın yönteminde de açıklanacağı<br />
üzere tek boyuta indirgenerek analizin yap ı lmasına olanaklı hale getirilmiştir.<br />
Şekill. Yaşam Kalitesi Değişkenleri<br />
1<br />
SOSYAL f'.8!1&53iÇ DEMOGRAF<br />
YAŞAM<br />
İK YAPI<br />
ÇEVRE<br />
EGİTIM<br />
YAŞAM<br />
KALİTESİ<br />
ULAŞIM<br />
SAGLlK<br />
EKONOMI .,;<br />
Araştımıada kullanılan değişkenlerden demografik göstergeler Türkiye İstatistik Kurumu<br />
(TÜİK)'ndan; eğitim göstergeleri istanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü ' nden; sağlık göstergeleri İstanbul<br />
Sağlık il MüdürlüğU ' nden; ekonomi göstergeleri İstanbu l Ticaret Odası (İTO), İstanbul Vergi Dairesi<br />
Başkanhğı (1VDB), TOrkiye Bankalar Birliği (TBB) ve emlak endekslerinden; ulaşım göstergeleri İstanbul<br />
Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri (iETT) ve İstanbul Deniz Otobüsleri (İDO)'nden; çevre göstergeleri<br />
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (iSKİ) ve İstanbul Gaz Dağıtım Sanayi ve Ticaret Anonim<br />
Şirketi (lGDAŞ)'nden; sosyal yaşam göstergeleri ise istanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü'nden<br />
edinilmiştir . Aynca bazı verilere belediyelerin faaliyet raporlanndan ulaş ı lmıştır.
36 IS'IANBUL liCARFTOOASI<br />
Tablo 3. Araşhrmada Kullanılan Değişkenler
ISTANnUI..'DA VIIŞAM KALITr~
38 ISTANBUL. ıiCARErODASI<br />
Ortalama Hane Halkı Büyüklüğü : TüiK'in 2009 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminden elde edilen<br />
İstanbul'da 39 ilçcye ait ortalama hane halkı sayısıdır.<br />
2.1.2.2. Eğitim Göstergeleri<br />
Araştırmada kullanılan eğitim göstergeleri; okur-yazar nlifus oram, okur-yazar kadın<br />
nUfusun toplam<br />
kadın n'Ofusa oran ı , üniversite bitirenlerin +22 yaş nUfusa oranı, derslik başına ögrenci sayıları , öğretmen<br />
başına öğrenci sayıları ilc laboratuar başına düşen öğrenci sayısıdır .<br />
Okur-Yazar Nüfus Oram (Durumu Bilinmeyenler Hariç): 2009 yılı için İ stanbul İl Milli Eğ itim<br />
MüdUrlüf,rü'nden edirulen İsta nbul ' da 39 ilçcyc ait, durumu bilinmeyenierin dışında kalan okur-yazar<br />
say ısının toplam nüfusa oranı alınarak hesaplanmıştır .<br />
Okur-Yazar Kadm Nüfusun Toplam Kadın Nüfusa Oram: 2009 yılı için İstanbul İl Milli Eğilim<br />
Müdürlüğü'nden edinilen İstanbul ' da 39 ilçcye ait, okur-yazar kadtn nUfusunun toplam nüfusa oranı<br />
alınarak hesaplanmıştır.<br />
Oniversite Bitirenlerin + 22 Yaş Nüfusa Ortmı : 2009 yılı için istanbul İl Milli Eğitim MüdOrlUğü'ndcn<br />
edinilen İstanbul'da 39 ilçeye ait, üniversite bitirenlerin 22 yaş üstü toplam nüfusa oranı a lınarak<br />
hesap l anmış tır .<br />
Okul Öncesi Okuilaşma Orant: 2009 y ılı için TÜİK ve İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlliğü'nden<br />
edinilen istanbul 'da 39 ilçcye ait, okul öncesi oku Bulaşma oranıd ı r .<br />
İlköğretim Okuilaşma Oranr: 2009 yı lı için TÜiK ve istanbul İ l Milli Eğ itim Müdürlüğü ' nden edinilen<br />
İstanbul'da 39 ilçeye ait, ilköğretim öncesi okullutaşma oranıdır.<br />
Ortaöğretim Okuilaşma Oram: 2009 yılı için TÜİK ve istanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü ' nden<br />
edinilen İstanbul'da 39 ilçeye ait, ortaöğretim okullulaşma oranıdır.<br />
Derslik Başına Düşen Öğrenci Sayılari: 2009 yı lı için Istanbul İl Milli Eğitim MOdUrltlğü ' nden<br />
edinilen İstanbul'da 39 ilçeye ait, aşağıda gösterilen başlıklarda öğrenci sayısın ın derslik sayısına oranı<br />
alınarak hesaplanmıştır.<br />
- ilköğre tim derslik başına öğrenci say1sı (resmi t özel)<br />
- Ortaöğretim derslik haşma öğrenci Sayısı (resmi+ özel)<br />
- Tüm kurumlarda derslik başma öğrenci sayısı<br />
Öğretmen Başma Düşen Öğrenci Sayıları : 2009 yıl ı için İstanbul İl Mılli Eğitim MUdUrlüğü ' nden<br />
edinilen İstanbul'da 39 ilçeye ait, aşağıda gösterilen başlıklarda ögrenci say ı s ının öğretmen sayısına oranı<br />
alınarak hesaplanmıştır .<br />
- ilköğretim öğretmen başrna öğrenci sayısı (resmi+ özel)<br />
- Ortaöğretim öğretm en başma öğrenci saytsı (resmi+özel)<br />
- Tüm kurumlarda öğretmen başına öğrenci sayısı<br />
Lahoralılar başına diişen öğrenc; say1s1 (resmi kurumlar): 2009 yılı için İstanbul İl Milli Eğitim<br />
Müdürlüğü ' nden edinilen İstanbul ' da 39 ilçeye ait, öğrenci sayıstnın toplam laboratuara oranı alınarak<br />
hesaplanmıştır .
IS'I ANHUl'llA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMASI 39<br />
2.1.2.3. Sağlık Göstergeleri<br />
Araştırmada kullanılan sağlık göstergeleri; eczanc başına düşen kişi sayısı, kaba ölüm hızı , sağlık ocağı<br />
başına düşen muayene sayıs1, sağlık ocağı doktor sayısına düşen kişi sayısı , sağlık ocağı ebe ve hemşire<br />
sayısına düşen kişi sayısı, sağlık ocaklannda doktor başına düşen günlUk muayene sayısı, sağlık<br />
ocaklarında günlük muayene sayısının nüflısa oranı , 112 ambulans vaka sayısının nüfusa oranı ve yeşil<br />
kart l ı sayısının nüfusa oranıdır. İstanbul'da devlet hastanelerinin belirli ilçelerde yoğun luk göstermesinden<br />
dolayı, sağlık göstergelerinde sadece sağl ık ocağı verileri dikkate alınmıştır. Böylece hastanelerin yoğun<br />
olarak bulunuuğu ilçelerde yapılacak hesaplamalardaki hala payı indirgenmiştir .<br />
Kaba Ö/iim liiZT: 2009 yılı için istanbul il Sağlık Müdürlüğü'nden edinilen istanbul'da 39 ilçeyc ait,<br />
kaba ölüm hı z ı o ranıdır.<br />
Bebek Ölüm Oranı : 2009 y ılı için istanbul İl Sağlık Müdürlüğü'nden edinilen istanbul'da 39 ilçeye ait,<br />
bebek ölüm oranıdır.<br />
Sağ/tk Ocağı Baştna Diişen Muayene Saytsl: 2009 yılı için İ stan bul ll Saglık MüdürlUği.l'nden edinilen<br />
istanbul'da 39 ilçeye ait, ilçede bulunan sağlık ocağ ı başına düşen muayene say ısıdı r.<br />
Doktor Sayısına Düşen Kişi Sayısı (Sağ/tk Ocağ1): 2009 yılı için istanbul İl Sağlık Müdürlüğü'nden<br />
edinilen İ stanbul'da 39 ilçcye ait, ilçe nüfusunun ilçede bulunan sağlık ocağındaki doktor sayıs ın a oranı<br />
a lınarak hesapl an mıştır .<br />
6be ve Hemşire Say1sına Düşen Kişi Sayıst (Sağlık Ocağt) : 2009 yı lı için İstanbul İl Sağlık<br />
Müdürlüğü'nden edinilen İstanbul'da 39 ilçcyc ait, ilçe nUfusunun ilçede bulunan sağlık ocağındaki ebe ve<br />
hemşire say ı sına oranı alınarak hesaplanmıştır.<br />
Doktor Başma Düşen Günlük Muayene Sayıst (Sağlık Ocağt) : 2009 yılı için istanbul İl Sağlık<br />
MOdürlüğU ' nden edinilen İstanbul ' da 39 ilçeye ait, sağl ı k ocaklanndaki toplanı muayene sayısının doktor<br />
sayısına oranı alınarak hesaplanmıştır.<br />
Günlük Muayene Say1smm Nüfusa Orant (Sağ/tk Ocağt} : 2009 yılı için İstanbul il Sağlık<br />
Müdürlilği.i ' nden edinilen İstanbul'da 39 ilçeye ait, sağlık ocaklarındaki toplam muayene sayısının ilçe<br />
nüfusuna oranı alınarak hesaplanmıştır .<br />
172 Ambuluns Vaka Sayısının Nüfusa Orant: 2009 yılı için İslanbul İl SagJık MüdürlUğü ' nden edinilen<br />
İstanbu l ' da 39 ilçeye ait, ilçede meydana gelen toplam 112 ambulans vaka say ısının ilçe nüfusuna oranı<br />
al ı narak hesaplanmıştır.<br />
Eczane Başına Diişen Kişi Sayısı: 2009 yılı için İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü 'nden edinilen<br />
Istanbul'da 39 ilçeye ait, ilçe nüfusunun ilçede bulunan cczanc sayısı na oranı al ınarak hesaplanmıştır .<br />
Yeşil Kartlt Sayıstnın Nüjitsa Oranı : 2009 yıh için istanbul İl Sağlık Müdürlüğü'nden edinilen<br />
istanbul'da 39 ilçcye ait, ilçedeki yeşil kart sahibi nüfusun ilçe nüfusuna oranı alınarak hesaplanm1ştır.
40 ISTANBUL T I C'A I~ET ODASI<br />
2.1.2.4. Ekonomi Göstergeleri<br />
Araştınnada kullanılan ekonomi göstergeleri; ilçe bazında faal fırma sayısı, ilçe baz ınd a faal firma<br />
say ı s ının il üzerindeki payı , ilçe vergi geliri 1 il vergi geliri, ilçe vergi ınük e ll efı say ı sı 1 il vergi mükellcfi<br />
s ayısı , banka şube sayıs ı , arsa m 2 birim fiyatı (rayiç bedel) ile satılık ve kiralık konut m 2 (ona la ına piyasa<br />
bedeli) bedclidjr.<br />
ilçe Bazında Faal Firma Sayısz:<br />
say ı sıd ır .<br />
İTO 'nun 2009 verilerinden istanbul'daki 39 ilçeye ait, faal fırma<br />
ilçe Bazmda Faal Firma Sayzsmın İ/deki Pay1: İTO'nun 2009 veri lerinden tstanbul'dakj 39 ilçeye ait,<br />
taal finna sayısının ildeki topl am faal fııma sayısına oranıdır.<br />
Ilçe Vergi Geliri 1 il Vergi Geliri: 2009 y ıh için İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı ' ndan elde edilen<br />
istanbul 'daki 39 ilçeye ait, ilçe vergi gelirinin ildeki toplam vergi gelirine oranıdır.<br />
ilçe Vergi Mükel/ej i Say1s1 1 il Vergi Miikellefi Sayısı : 2009 y ılı için istanbul Vergi Dairesi<br />
Başkanltğı ' ndan elde edilen İ s tanbul ' dak i 39 ilçeye ait, ilçe vergi mükellefsayısının ildeki topl anı mükellef<br />
say ı sına oranıdır.<br />
Banka şube sayıs1 :<br />
bulunan toplam banka şube say ı sıd ı r.<br />
Türkiye Bankalar Birliğinin 2009 veri lerine göre İstanbu l 'daki 39 ilçeye ait, ilçede<br />
Arsa m 2 birim fiyati (rayiç bedel): 2009 y ıl ı için İ stanbu l Vergi Dairesi Başkanlığı ' n d an elde edilen<br />
İstanbul 'daki 39 ilçeye ait, arsa m2 birim fiyatıdır.<br />
Sattlık Konut m 2 Birim Fiyatı (Ortalama Piyasa Bedeli): 2009 y1ü için bağ ı msız emlak endeksierinden<br />
elde edilen İstanbu l ' daki 39 ilçeye ait, ilçedeki satılık konut ın 2 bedeli orta l amasıd ı r .<br />
Kiralık Konu/ m 2 Birim Fiyatı (Ortalama Piyasa Bedeli).' 2009 y ılJ için bağımsız emlak endeksierinden<br />
elde edilen İstanbul'daki 39 ilçeye ait, ilçedeki kiralı k konut m 2 bedeli orta l amas ı dır .<br />
Kişi Başına Düşen Belediye Harcamasz: 2009 yı lı için belediyelerin faaliyet raporları ndan elde edilen<br />
[stanbul 'daki 39 ilçeyc ait, ilçe belediyesinin gider bütçesinin ilçe nUfusu na oranıdı r.<br />
2.1.2.5. Ula~ım Göstergeleri<br />
Araştırmada kullanılan u l aşım göstergeleri; otomobil say ısının nüfusa oranı , motorlu kara taşıtı<br />
sayısımn nüfusa oranı , km 2 'ye düşen araç say ı s ı ve ulaş ım imkanlarının çeşitliliğid ir.<br />
Otomobil Sayısının Nüfusa Oram: 2009 yılı için TÜİK' ten elde edilen İstanbul ' daki 39 ilçcyc ait,<br />
ilçedeki otomobil sayısının ilçe nüfusuna oranıdır.<br />
Motorlu Kara Taşttr Sayısrnın Ni~lusa Dram: 2009 yı lı için TÜİK' ten elde edilen istanbul'daki 39<br />
ilçcye ait, ilçedeki toplam motorlu kara taşıtı sayısının ilçe nüfusuna oranıdır.<br />
Km 2 'ye Düşen Araç Sayısı : 2009 y ılı için TÜ İK' ten elde edilen İstanbul ' dak i 39 ilçcyc ait, ilçede<br />
km 2 'ye dGşen toplam araç sayısıdır.<br />
Ulaş ım imkanlarının Çeşitliliği: 2009 yılı için 1ETT ve İDO ' dan elde edilen istanbul'daki 39 ilçeye ait,<br />
ulaş ım imkan ı sayısıdır . Bu say ı n ın belirlenmesinde. İstanbul ' da merke?: kabul edilebilecek yerlere olan<br />
ulaş ı m çeşi tliliği dikkate al ınmış tır.
2.1.2.6. Çevre Göstergeleri<br />
l !!\NHVL'OA YAŞAM KALITESI ARJ\SI'IKMASI 41<br />
Araştınnada kullanılan çevre göstergeleri; iSKi'den elde edilen 2009 y ılın a ait içme suyu, atık su ve<br />
yağmu r su metraj verileri ilc lGDAŞ ' dan elde edilen 2008 yı lına ait dogalgaz yoğ unluk değerleridir.<br />
Yeş il alan: 2009 yılı için belediyelerin faaliyet raporlarından elde edilen İstanbul'd aki 39 ilçeye ait,<br />
ilçedeki toplam yeşil alan miktarıdır.<br />
Kişi Başına Düşen Yeşil Alan: 2009 yılı için belediyelerin faaliyet raporlanndan elde edilen<br />
İsta nbul 'daki 39 ilçcyc ait, ilçedeki toplam yeşil alan miktarının ilçe nüfusuna o ra111dır .<br />
ISKi içme Su Metraj: 2009 yılı için İSKl'dc n elde edilen istanbul'daki 39 ilçeyc ait, içme suyu metraj<br />
verisi dir.<br />
iSKi A tık Su Metraj: 2009 yılı için İSKİ ' den elde edilen İstanbul'daki 39 ilçcye ait, atık su metraj<br />
verisidir.<br />
iSKi Yağmur Su Metraj: 2009 y ılı için iSKI'den elde edi len İstanbul'daki 39 ilçeye ait, yağmur suyu<br />
metraj verisidir.<br />
İGDAŞ Doğa lgaz Yoğunluk Değerle ri . 2008 yılı için İGDAŞ'dan elde edilen istanbul 'daki 39 ilçeye<br />
ait, doğalgaz yoğunlu k değerleridir .<br />
Hava Kalitesi Endeksi: 2009 yılı için Çevre ve Omıa n Bakanlığı ile İstanbul Büyükşehir<br />
Belediyesi'nin hava izleme değerlerinde n elde edilen hava kalitesi endcksidir.<br />
2.1 .2.7. Sosyal Ya§am Göstergeleri<br />
Araştırmada kullanılan sosyal yaşam göstergeleri; ilçedeki toplam salon (tiyatro, sinema) kapasitesinin<br />
ilçe nüfusuna oranı, toplam parkibahçe alam, kişi başına düşen toplam parkibahçe alanı, toplam spor alanı<br />
ve kişi başına düşen spor alanıdır.<br />
Toplam Salon (tiyatro, sinema) Kapasitesililçe Nüfusu: 2009 yı lı için istanbul İl KUltür ve Turizm<br />
MüdUrlilğil"ndcn elde edilen istanbul 'daki 39 ilçcye ait, ilçedeki toplam salon (tiyatro, sinema)<br />
kapasitesinin ilçe nüfusuna oranıdır.<br />
Toplam Park/Bahçe Alam: 2009 y ı lı için belediye faaliyet rapo rlarından elde edilen lstanbul'daki 39<br />
ilçcyc ait, ilçedeki toplam park ve bahçe a l anı miktarıdır .<br />
Kişi Başına Düşe n Toplam Park/Bahçe Alanı : 2009 yılı için belediye faaliyet raporlanndan elde edilen<br />
istanbul 'daki 39 ilçeye ait, ilçede kişi ba şına düşen toplam park ve bahçe alanı miktarıdır.<br />
Toplam Spor Alanı: 2009 y ılı için belediye faali yet raporlarından elde edilen istanbul 'daki 39 ilçeye<br />
ait, ilçedeki toplam spor alanı miktarıdır .<br />
Kişi Başına Düşen Spor Alanı : 2009 yıh için belediye faaliyet raporlanndan elde edilen istanbul'daki<br />
39 ilçeye ait, ilçede kişi başına düşen toplam spor a l anı miktarıd ır .
42 ISTANBUL TICARET ODASI<br />
2.1.3. Ara~tırmo Yöntemi: Temel Bile§enler Analizi<br />
Bu çalışınada öncelikli olarak, istatistiki anlamlılık testleri yapılab i len ve birçok ülkede değişik<br />
araştırmacılar tarafından benzer amaçlarla yaygın olarak kullanı lan, temel bileşenler analizi*. (principal<br />
components analysis) tekniği kullanılmıştır<br />
Tenıci bileşenler anali?i (principal components analysis). kabaca, çok sayıdaki özelliklerin belli bir<br />
nitelik yönünden özetlenınesini ve ortak nitelik ve biçimlerden bir soyutlama yapabilmeyi mümki.ln<br />
kılmaktadır. Bu özelliğiyle temel bileşenler analizi, çok say ıda ve farklı boyutiaki bilgi setinin kapsadığı<br />
ortak ve teıııel anlamı veya bilgi özünü aç ı ğa çıkarabi l me, görebilme ve tanımlayabilmeyi sağ l ayan<br />
istatistiksel bir Lekniktir. (DPT, 2004)<br />
Bu çalışmada araştırma kapsaınındaki ilçelere ilişkin verilerin farklı niteliklt!rde o l ması, bazı ver il t!ıin<br />
nominal ba zılarının ise belli oranlardan meydana gelmesi temel bileşenler analizinin araştırma yöntemi<br />
olarak seçi lmesindeki en önemli unsurlardır . Öte yandan çalışmanın mekansal farkl ı lıkların belirlenınesine<br />
yönelik olması , birçok değişkenin dikkate alınarak, çok değişkenti bir uz.ayda karar verme zorunlu luğuna<br />
yol açmaktadır. Bu durum, çok değişkenli bir uzaydaki değişken saytsının azaltılarak, analizin daha küçUk<br />
boyutlu bir uzaya indirgenmesini gerektirmektedir. Temel bi l eşenler analizi tekniği bu açıdan da çalışmada<br />
kullanılabilecek uygun bir araştırma yöntemidir.<br />
Temel bi l eşenler analizi, orijinal p değişkenin varyans yap~sını daha az sayıda ve bu değişkenierin<br />
doğrusa l bi l eşenleri olan yeni değişkenlerle ifade etme yöntemi olarak tanımlanmaktadır . Aralannda<br />
korelasyon bulunan p sayıda değişkenin açıkladığı yapıyı, aralarında korelasyon bulunmayan ve sayıca<br />
orijinal değişken sayısından daha az say ıda (p>k) orijinal değ i şkenierin doğrusal bileşenleri olan<br />
değişkenieric ifade etme yöntemidir. Temel bileşenler analizinin genel amaçları şu şeki l de özetlenebilir<br />
(Özdamar, 2004: 213):<br />
- Veri indirgernesi yapmak<br />
- Tahminierne yapmak<br />
- Veri setini bazı yöntemlerin analiz edebileceği forma sokmak<br />
- ilişkili değişken setlerinden birimlerin/o luşum ların temel bileşen . korlarını hesaplamak ve<br />
birimleri bu skorlara göre sıraya dizınek<br />
Bu çalışmada temel bileşenler analizi tekniği kul l anılarak (DPT);<br />
- Bütün değişkenierin tanımlandığı uzaydaki ortak varyansın ınaksimuınu hesaba katılarak , bulunacak<br />
birinci temel bileşen , yani ilk bağımsız boyut, toplam ortak varyansın mümkün olan en büytik<br />
kısmına sahip olabilecek,<br />
- Kullamlan tüm değişkenlerin, tekn iğin kendi içinde ağırhk.landırılınaları He oluşturulan doğrusal<br />
birleşiın (birinci temel bileşen) yoluyla, genel bir yaşam kalitesi tanımı elde edilerek, bu tanıma göre<br />
gözlemler arasındaki farklılıklar ortaya çıkabilecek,<br />
- Heterojen bir yap1 gösteren ilçeler arasındaki farklılık l arın ortaya çıkarılmasıyla, homojen bölgeler<br />
aynmı yapılabilecek, değişkenierin yaşam kalitesine olan nispi katkılan belirlenebilecektir.<br />
''remel Bileşenler Analizi (principal components analysis) ile ilgili teorik
1STANDUL'DA Y 1\ŞAM KALITESI ARAŞTIRMASI 43<br />
2.1.4. Temel Bile§enler Analizinin Uygulanması<br />
Bu kısımda, temel bileşenler analizinin fstanbul'daki ilçclcrin yaşam kalitesi seviyelerinin tespiti<br />
amacıyla uygulaması açı k lanmaktadır. İstanbu l 'daki ilçelerin yaşam kalitesinin belirleyici olarak<br />
varsayd ığımız toplam 54 değişken, temel bileşenler analizi ilc ana bileşenlerine indirgenmektedir. Analizdeku<br />
ll anacağımız veri matrisi, 39 ilçeye ait 54 d eğişken setini içermesinden dolayı 54x39 boyutundadır.<br />
xl,39]<br />
X2,39<br />
Xs~ :39<br />
Matrisin sa tırları değişken l eri , slltunları ise ilçeleri göstcıınektedir. XIJ= i' inci değişkeni n j 'inci<br />
ilçedeki d eğeridir. Değişkenie rin sayısa l değerleri , TL, kişi , adet, m 2 gibi çok farklı birimlerde ve<br />
büyüklüklerde olduğundan , her değişkcne ait say ı sal değerlerden, değişkenin aritmetik orta l aması çıkarılıp ,<br />
standart sapmasına bölünerek veriler standartlaştınlmıştır. Standart hale getirilen her değişkcnin orta lamas ı<br />
O, varyansı 1 olur. Standartiaştırma işlemi ilc farklı birimlerde ve çok farklı biiytik!Uklcrde olan<br />
değişkcn l crin, bu yüzden daha faz la ya da daha az ağırlıklandınlınaları önlcnmekledir. istatistiksel<br />
analizler, amaca uygun olarak seçilen çeşitli paket programlar kullanılarak , bilgisayar ortam ında<br />
yap ılmıştır. Programa gi rdi olarak, tamamen aynı sonuçlan verebilen veri matrisi (Z) veya değişkenler<br />
arası korelasyon matrisi (R) girilcbi l rııektcdir.<br />
Girdi olarak 54x39 boyutunda standartlaştırı lmı ş verı matrisi kullanılmıştır. Veri matrisindcn elde<br />
edilen korelasyon malrisinin öz vektörlerinin oluşturduğu temel bi l eşen yükleri matrisi, bu matrisio devriği<br />
(et) ilc standart laştırı lm ı ş veri matrisinin çarpılmas ı suretiyle elde edilen temel bileşen değerleri matrisi.<br />
çıktl olarak alınmıştır. Ayrıca , korelasyon matrisinin öz değerleri, temel b il eşenlerin açıklama oranları,<br />
temel bileşenler ile değişkenler arasındak i korelasyon katsayıları ve değiş i k aşamalarda yapılan istatistiksel<br />
anlam lılık testlerinin de so nuçları alınmıştır. Öz değeri !'den büyük olan temel bileşenler, verinin temel<br />
boyu tl arını ortaya çıkarmak için yeterli olduk l a rı gibi önem li oranda bilgi de içermektedirler. Bu nedenle,<br />
öz değeri ı 'den kUçük olan temel bi l eşe nl er dikkate alınmamıştı r .<br />
Temel bi leşenterin öz d eğerleri ve açık lama oranları Tablo 4'de ve rilm iştir. Tabloda görüleceği gibi,<br />
elde edilen 54 temel bileşenden sadece 8 tanesinin varyansı birden büyüktür. Bu bileşenler, toplam<br />
değ i şken l iğin yüzde 80,58' ini açıklamak tadı r. Diğer taraftan, birinci temel bileşen toplam değişkenliğin<br />
veya veri setinin sahip olduğu bilginin önemli bir bölümone sahiptir. Birinci temel bileşen, elde edilen 8<br />
temel bi l eşen arasında , verideki toplam değişkenli~in yüzde 23,97'sini tek başına açıklayabilmişt ir . Yüzde<br />
23,97 açık l ama oranı ; araştırmanın , 54 adet değişkente ilçe ölçeğinde yapı lmas ı ve ekonomik boyulu lemsil<br />
eden göstergeler yanında sosyal göstergeleri de kapsaması dikkate a l ınd ığın da , oldukça yüksek düzeyde<br />
bulunmaktadır.<br />
Birinci temel bileşenin; yüksek açıklama o ranıyla beraber, her bir değişkenin bu bileşende a ldıkl arı<br />
ağ ırlıkl ar ve yüksek korelasyon katsay ı lan dikkate alınd ığında, ilçeterin gelişmişlik seviyelerini yansıtıcı<br />
varsaydığımız ve ge lişmi ş l ik nedensel faktörü etkisi a l tında kalan 54 değişkeni temsil edebileceği<br />
görü l müştür . Birinci temel bileşen , değişkenierin tumöne eş zamanlı ve ortak tesir eden veya değişkenler<br />
tarafınd an etkilenen, genel faktör olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle, birinci temel bileşen, ilçeterin yaşam<br />
kalitesini tanım i ayabilen "yaşam kalilesi nedensel faktörü" olarak değer lendirilmiştir. ITer bir temel
44 lS 1 ANUUL rı
27<br />
28<br />
29<br />
30<br />
3 ı<br />
32<br />
33<br />
34<br />
35<br />
36<br />
37<br />
38<br />
39<br />
40<br />
4 ı<br />
42<br />
43<br />
44<br />
45<br />
46<br />
47<br />
~-~<br />
------------<br />
isTANBUL'DA YAŞAM KAI.ITESJ ARAŞTı_ı_tMASI 45<br />
0.201422<br />
0.173630<br />
0.145531<br />
o . ı43053<br />
0.133422<br />
o . ı 22486<br />
0.105120<br />
0.099068<br />
0.086352<br />
0 . 072ı42<br />
0.060982<br />
0.052422<br />
0.035020<br />
0 .030ı06<br />
0.022 ı 83<br />
0.014454<br />
0.0 ı 2 ı ss<br />
0.009532<br />
0.005302<br />
0.004375<br />
0.002594<br />
o . ooı8ı7<br />
0.31177 97 . 6Bı9<br />
0.321 s 98.0034<br />
0.2695 98.2729<br />
0.2649 98.5378<br />
0.226R 98.7647<br />
o. ı 947 98.9593<br />
0.1835 99 . ı428<br />
o 1599 99.3027<br />
o. 1336 99.4363<br />
0.1 ı 29 99.5492<br />
0,0989 99.6482<br />
0.0971 99 7452<br />
0,0649 99 , 8 ıOI<br />
0,0558 99.865!l<br />
0,041 J 99.90()1)<br />
0.0268 99.9337<br />
0.0226 99.9563<br />
0.0177 99.9739<br />
0.0098 99.9837<br />
0.0081 99.99 18<br />
0.0048 99.9966<br />
o . oo:ı4 100.0000<br />
49 1 .44E- 16 2 . 6SE- ıG ıoo.oooo<br />
50 2. ı6 E--17 3.99E-l7 100.0000<br />
51 ·9.8E-ı 8 • J.M 1 E· l7 100.0000<br />
52 -7.2 t;..ı? • J.32E-J6 ıoo.oooo<br />
53 • 1.7E- ı 6 -3.21 E-16 100.0000<br />
54 -3.6E-16 -6.69E- ı 6 100.0000<br />
Araşt ırmada kullanılan her bir değişken ile yaşam kalitesi arasındaki neden-sonuç i lişkileri , göziem ve<br />
uzman görüşleri de dikkate alınarak değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler sonucunda, yaşam kalitesi<br />
bağlant ıl arı bakımı n dan; demografik göstergelerden şehir leşme oranı dışındaki tüm değişkenierin zıt<br />
yönde; eğitim göstergelerinden okur-yazar nüfus oranları, üniversite bitirenlerin oranı ve okullulaşma<br />
oran l arının aynı, diğer değişken i er i n ise zıt yönde; ekonomi, çevre ve sosyal yaşam göstergelerinin<br />
tümünün aynı yönde; ulaşım göstergelerinden km 2 'ye düşen araç sayısı dışındaki değişkenierin aynı<br />
yönde; sağ l ık göstergelerinin ise tümünün z ıt yönde bir yapıya sahip olduk l arı tespit edilmiştir.
46 ISTANBUl.. TJCAR.uT OOASI<br />
Tablo 5. Temel Bileşen Yükleri Matrisi<br />
Temel Temel Temel Temel Temel Temel Temel Temel<br />
m:GIŞKEN<br />
Bileşen 1 B ileşe n 2 Bil eşen 3 Bileşen 4 Bil eşen 5 B ileşen 6 B ileşen 7 Bileşen 8<br />
To planı Nüfus 0.796 0.099 ·0.130 0.270 0.096 0.005 ·0.1 53 ·O.l l s<br />
No rus Yo~uıılugu 0.781 0.229 ·0.088 0.092 0.195 0.1 17 -0.008 -0.173<br />
Ort. !Jane ll ı:ı l kı DUy. 0.728 0.299 -0.405 -O.Oll4 -0.062 0.221 -0.036 O.JJ2<br />
Üniversite Bitirenler 0.710 0.265 -0.328 0.208 0.01 9 0.177 0.176 0.068<br />
F'onl Fimıa Sayısı 0.624 -0.270 0.312 -0.124 0.165 -0.080 0.123 -0.134<br />
Faal Fimıa Sayısının Payı 0.588 0.301\ -0.27) -0.273 -0.249 0.32S 0.007 -O.o? O<br />
ll,~c Vergi Geliri 0.585 0.257 0.388 -0.053 0.240 0.080 0.217 -0.018<br />
Ilçe Vergi Mükellcfi Sayıs ı 0.487 -0.240 -0.088 -0.407 -0.589 -0.009 0.161 0.082<br />
Uluşını l m kıı ıı la nnı ıı Çeşi tlil igi 0.483 -0.279 ·0.178 0.412 0.294 0.164 -0.234 0.274<br />
Okul Öncesi Okulinşma 0.463 -0.525 0.245 ·0.018 0.045 -0.377 -0.072 0.072<br />
Okur- Y::ı.ııır Kadın Ntırusu 0.413 0.040 -0.687 -0.'272 -0.064 -0.071 -0.072 -0.297<br />
Banka Şube S ayıs ı 0.400 0.084 0.538 0.252 -0.052 0.108 0. 163 0.487<br />
Doı;ı.ı rgıııı lı k Hız ı 0.3S7 ·0.5 10 0.326 -0.0fJ9 0.084 ·0.298 0.112 ·0.037<br />
Yıllık Orıııloma Nll fııs A rtış Hı.ıı 0.319 -0.422 -0.604 0.010 -0.249 0.044 ·0.140 0.182<br />
Kaba ÖIUm llızı 0.) 17 O ..q22 0.233 ·0.217 ·0.061 0.1\12 -0.271 ·0.227<br />
Bebek Ölllın Ornnı 0.299 -0.387 0.474 ·0.243 0.088 -0.422 -0.0 15 0.145<br />
Yeşil I
!STANT3Ul.'DA YAŞAM KA LITESI ARAŞTIRMASI 47<br />
112 Aınbulnns Vaka Sayısı -0.179 o 703 -0.040 0.229 -0 209 -0.064 0.167 -0.060<br />
Otomobil Sayıs ının Ntıfıısn Oranı -0.188 ·0.3 15 -0.220 -0.400 0.248 -0.043 0.093 0.155<br />
Motorlu Kara Taşılı Say ı s ı ·0.191 -0.001 -0,421 -0 170 0.413 -0.097 0.385 0.3 19<br />
Şehi rl eşme Oronı ·0.206 0.258 0.059 0.253 0496 0.190 0.335 -0.226<br />
Doktor Başına Dilşen Kişi Sayısı -0.237 0.098 -0.245 0.490 -0. 108 -0.332 ·0.047 0.206<br />
Toplanı Park/Bahçe A lanı -0.237 -0.564 0.128 0.343 -0. 106 0.331 0.109 -0.212<br />
Ecuınc Buş ına Dilşen Kışı Sayıs ı -0.250 -0.672 -0.287 0.120 0.237 0.088 -0.281 0.049<br />
Ebc, Hemşireye DOşeıı Ki~i<br />
Sayıs ı<br />
-0.257 O.ORO 0.525 -0.110 0.331 -0.001 ·0.013 0.244<br />
GUniUk Muayene Sayısı -0.270 0.648 0.059 0.292 0.0 17 ·0.385 0.052 -0.047<br />
Sag1ık Ocngı Başına Dilşen<br />
Muayene<br />
-0.295 0.743 0.023 0.178 o 101 ·0.304 -0. 140 -0.048<br />
Toplam Salon Kapasitesi -0.31 7 0.384 -0.224 0.028 ·O 049 0.48 1 ·0.040 0.534<br />
Hava Knlites ı Endeksı -0.479 0.538 ·0.076 .Q. IOS 0. 170 0.035 -0. 164 0.471<br />
Kişi Başına Dilşen Park/Bahçe<br />
Alan<br />
Ki~i Başına DUşcn Bı:lcdiyı:<br />
H are.<br />
-0.6 18 -0.2 19 0.343 -0.062 -0.271 ·0.259 0.099 ·0.068<br />
-0.677 0.098 -0.35 1 .Q. IIJH ·ll.023 -o. osıı -0.244 0.183<br />
tsKIIçme Su Mcınu -0.68 1 0.148 ·0.242 ·0.059 o. 197 -0.073 ·0.045 ·0.062<br />
ISKI Alık S ıı Mı.:lrnj -0.684 0.035 0.304 0.199 -0 365 0.022 0.207 -0.147<br />
ISKI Yagmur Sıı MetrAj ·0.708 -0.364 ·0.119 -0.169 0. 136 0.195 ·0.062 -0.091<br />
Dogalgıız YoAunluk Dellerleri -0.778 -0.034 0.213 -0.120 .0.293 0.116 0.027 -0. 171<br />
Toplam Spor Alanı -0.790 -0.332 0.144 0.158 .Q 072 0.157 -0.004 ·0.046<br />
Kişi Bnşınn DUşcn Spor Alıını ·0.796 ·0.038 ·0.088 .o 321 o 047 0. 165 ·0.116 -0.090
48 IS1ANBUL riCARETODASI<br />
Tablo 6. Dcğişkenlel'in Birinci Temel B ileşend eki Ağı rlıklan<br />
OEGIŞKEN Temel Bileşen 1<br />
ı toplam NOfus 0.79610<br />
2 NOfus Yo~uıı lu~u 0.78135<br />
3 Ortalama Hane Halkı BllyükUl!ıO 0.72757<br />
4 Onıversih: Bitirenlerin +22 Yıış NUfusa Oranı 0.71022<br />
5 l:ıçe Baıındıı faııl Fi rmıı Sayısı 0,62447<br />
6 Ilçe Baz ınd a Faal F i ıma Sayıs ın ın lidcki Pa}'l 0.58799<br />
7 Ilçe Verg_i Gelıri 1 l ı Vergı Geli ı i 0.58538<br />
8 Ilçe Vergi MUkcilefi Sayısı/ İ l Vergi MUkcilefi Sııyısı 0.48659<br />
9 Ulaşım lıukaıı l arın ı n Çeş i tliliği 0.41!278<br />
lO Okul Öncesi Oku ilaşma Oran ı 0,4629 1<br />
ll Okur-Yazar Kadııı Nüfusun Toplam Kadın Nüfusa Oıan ı 0.41321<br />
12 B11nk ıı Sube Sayıs ı 0.40038<br />
13 DoAurııanlık Tll7l 0.35692<br />
14 Yıllık Ortaluma Nilfu~ Artı~ ll ızı 0.31897<br />
15 Kaba ÖIUın H ız ı 0.3 1683<br />
16 l3ebek Ölunı Oran ı 0 .298Ş7<br />
17 Yeşil Karılı Sayısı n ı~ Nurusa Or«ı11 0.276'>0<br />
18 Tüm Kuruıniarda Öl(rctmeıı Baş n ıu Öl!rcnci SayJSı 0.27073<br />
19 Tüm Kurumlarda Derslık B asını:ı öıtreııci Sayısı 0.24505<br />
20 Okur-Yıızar NUfus Oran ı (Durumu B i linnıey~nler Hariç} 0. 19806<br />
21 Doktor Rusınıı DUşen Gllnlllk Muayene Say ı sı (S:ı~l ık Oca~ı) 0.15881<br />
22 ilkö!1retım Okullosma Oran ı 0.15754<br />
23 Orıat\ğretiın Oku ll aşmu Ororıı 0.12473<br />
24 Salılık Konnt rn 2 Birim l'iynlı (OrtalamH PiyAsa Bedeli) o. 11892<br />
25 Kinıl ı le Konut rn 1 Birim fiyatı (Orııılaına Piyasa Bedeli) 0.10198<br />
26 Arso m 2 Birim Fiyatı (Rayıc Bedel) 0.05064<br />
27 Laboratuar Başına Düşen ÖL\renci Sayısı (Resmi Kurumlar) 0.00133<br />
28 l l köğrehm Derslik Bıı~ı ns Öii.rcnci SHyısı (R.csmi+Öz.:l) .Q,Q4629<br />
29 Ortaö{ırcıim Derslik Ooşma Ö~rcnci Soyısı (Resmi+Özcl} ·0.05952<br />
30 Ortaö~clinı O~retınen Basına Qgtenci Sııyısıj Resrni+Öze_l)_ -0.08641<br />
31 llköQ.retım ÖQ.retmen Basına Ö~reııci Sayısı {Re s nıH Özel) -0. 11 786<br />
32 Yeşil Alon -0. 12724<br />
33 K.isi Başını\ Düşen Yeşil Alan ·0. 15654<br />
34 Km 2 'yc DOşcn Aruç Say ı sı -0.17214<br />
35 112 Ambulııns Vaka Sayısının NUfus:ı Oran ı ·0.171)30<br />
36 Otomobil Sayı sının Nüfus~ Oranı -0.18803<br />
37 Motorlu Knra Tı:ışıtı Sayıs ı nın Ntırusn Omnı ·O.J 9096<br />
38 Selurlesme Oranı -0.2056R<br />
39 Doktor Sayısına Dllseıı Kişi Sayıs ı (Sa~lık Oca~ı) -0.23719<br />
40 Toplum Park/Oohç~ i\ l anı -0.23732<br />
41 Ecı:anc Başına Düşen Kişi Sayısı ·0.250 18<br />
42 P.bc Ve Hemşire Sayısına DOscn K isı Savı sı (Sai!lık Ocııll. ı ) ·0.2573 1<br />
43 O Un lUk Muayene Sayısının NUfusu Ornnı (Saglık OcaAı) -0.27012<br />
44 Sağlık Oeail, ı Oaşına Dilşen Muayene Say ı sı -0.29460<br />
45 Top l anı Salon (tiyatro, sineıncı) Kapasilcs ıtllçc Nilfusu -0.31653<br />
46 Hnva Ka l ı tes i Endeksi -0.47851<br />
47 K i şi Başına Düşen Toplanı Park/Bahç~ Alanı ·0.61785<br />
48 K isi BnşınM Düşen Belediye Ilarenma s ı -0.67682<br />
49 lS Ki Içme Su Metraj -0.68077<br />
50 ISKi Atık Su Mctruj ·0.68441<br />
51 ISKi Y"ğnıur Su Metraj -0.70787<br />
52 lG DAS Doi:ialgaz Yogunluk De(ıer l e ri-2008 -0.77778<br />
53 Topinm Spor i\lmıı -0.78956<br />
54 K i şi B~ısına DUşcn S ı>or Alruıı -0.79647
----------------------- ~~n~A~m~U~~M~~M~~~AAA~ I R~SI ~<br />
Tablo 6'da ise dcğişkenlerio , yaşam kalitesi nedensel faktörü olan birinci temel bileşendeki ağırlıklan<br />
büyüklük sırasına göre verilmiştir. Bu tabloda, yaşam kalilesi t.anımının, ağırlıklı olarak hangi unsurlarla<br />
tanımlandığı görülmektedir. Teknik modelin uygulamasında bir sonraki aşama, ilçeterin yaşam kalitesi<br />
sıralamasının elde edilmesi olmuştur. Bunun için, birinci temel bileşende , değişken ağırlıklan vektörünün<br />
devri ği alınarak, standartlaştmlmış veri matrisiyle çarpılmış, bu suretle temel bileşen değerleri bulunmuştur.<br />
Literatordeki benzer çalışmalara bakıldığında cndcks sıralamalarında farklı yöntemlerin iz lendiği<br />
gözlenmektedir. Bu çalışmada oluşturulan endekste kullanılan veriler standardize edilmiş ham verilerdir.<br />
Yaşam Kalitesi Endeksinin hesaplanmasında öncelikle yaşam kalitesinin ana bileşenleri olan 7 alt cndeks<br />
oluşturulmuş, sonrasında bu endeksierin aritmetik ortalama s ı alınarak ana endckse ulaşılmıştır . Oluşturulan<br />
alt endeksler ve hesaplanan ana endeks şu şekilde gösterilebilir:<br />
Alt Endeksler:<br />
1. Demografik Yapı Endeksi (DYE)<br />
2. Beşeri Sennaye (Eğitim) Endeksi (BSE)<br />
3. Sağlıklı Yaşam Endeksi (SYE- 1)<br />
4. Ekonomik Gelişmişlik Endeksi (EGE)<br />
5. Ulaşım ve Erişilebilirlik Endeksi (UEE)<br />
6. Çevresel Durum Endeksi (CDE)<br />
7. Sosyal Yaşam Endeksi (SYE-2)<br />
Ana Endeks:<br />
Yaşam Kalitesi Endeksi = (Demografik Yapı Endeksi + Beşeri Sennaye (Eğitim) Endeksi +<br />
Saglıklı Yaşam Endeksi + Ekonomik Gelişmişlik Endeksi + Ulaşım ve<br />
Erişi lebi lirlik Endeksi + Çevresel Durum Endeksi+ Sosyal Yaşarn<br />
Endeksi) /7<br />
YKE = (DYE + BSE + SYEt +EGE+ UEE + CDE + SYE2) 1 7<br />
Yaşam Kalitesi Endeksi'ni oluşturan yedi ana değişkenin her biri farklı sayıda alt değişkenleri<br />
kapsamaktadır . Bu degişkenlerin tespitinde daha önce de belirtildiği üzere benzer endeksierden ve odak<br />
grubu çalışma l arı ile uzman görüşlerinden faydalanılmıştır. Çalışma nın ilerleyen yıllarda da<br />
sürdürülebilmesi için u.l aşılabilir bir ved listesi oluşturulmuştur. Yukarıda gösterilen yedi alt endeksin<br />
hesaplarımasında kullanılan değişkenierin endekse etkisinin yönü, uzman görüşü yöntemine göre tespit<br />
edilmiştir. Değişkenin endekse etkisi ters yönlü ise katsayı negatif, aksi durumda katsayı pozitif olarak<br />
hesaplamalara dahil edilmiştir. Böylece ilçeterin yaşam katitesine göre sıralaması ve endeksi, hesaplanan<br />
değerlerin büyüklük sırasına göre dizilmesi suretiyle oluşturulmuştur . tt çelerin endeks değerleri + 1 ile -1<br />
arasında değerlere sahip olup, yapılan smıflandumalarla kademeli homojen gruplara aynlmıştır.<br />
2.1.5. ilçelerin Yo~om Kalitesi Açısından Sıralanması<br />
İstanbul'da 39 ilçcyc ait toplam 54 farklı değişkene ilişkin verilerin kullanılmasıyla istanbul'da Yaşam<br />
Kalitesi Endeksi oluşturulmuştur . Endeksin oluşumunda öncelikle yukanda sıralanan alt cndeksler<br />
hesaplanmış , sonrasında ana endeks olan yaşam kalitesine ulaşılmıştır. Bu bölümde ilçclcrin hem yedi alt<br />
endeksteki hem de ana endcksteki sıralamaları aşağıda gösterilmiştir . Yaşam kalitesi endeksi, ilçelerin<br />
aldıkları d eğerler ve sıralama ilc Tablo 7'de gösterilmiştir .
50 ISTANDUI.. TICARET 001\SI<br />
Tablo 7.1stanbul Yaşam Kalitesi Endeksi<br />
\ a~ıını Kalitl•si Endl'ksi<br />
ı Kadıköy 0.88357<br />
2 Beşiktaş 0.80406<br />
3 Beyo~lu 0.75627<br />
4 Şişli 0.72874<br />
5 Fatih 0.58166<br />
6 Bakırköy 0.53927<br />
7 Sarıyer 0.53367<br />
8 Ataşehi r 0.377 17<br />
9 Adalar 0.35148<br />
JO Üs.kildar 0.27815<br />
ll Beykoz 0.15482<br />
12 Bahçelievler 0.14921<br />
l3 Kağ ı thane 0.11938<br />
14 Beylikdüzü 0.02388<br />
ıs Bi.lyükcekmece 0.00117<br />
16 Ş ile -0.00953<br />
17 Çatalca -0.01 ı 12<br />
18 Silivri -0.01683<br />
19 Eyüp -0.0180\<br />
20 Ümraniye -0.0 1986<br />
21 Karta! -0.09972<br />
22 Tuzla -0.\0961<br />
23 Avcılar -0.11889<br />
24 Pendik -0.12234<br />
25 Kilç.ükçckmccc -0.13016<br />
26 Maltepe -0.13413<br />
27 Zeytinburnu -0.13579<br />
28 Başakşehir -0.20373<br />
29 Sultangazi -0.30558<br />
30 Sancaktepe -0.38877<br />
31 Güngören -0.39841<br />
32 Çekmeköy -0.4065 ı<br />
33 Bayrampaşa -0.40951<br />
34 Arnavutköy -0.4 179 1<br />
35 Eseııyuı1 -0.47763<br />
36 Bağcılar -0.48038<br />
37 Sultanbeyli -0.62099<br />
38 Gaziosmanpaşa -0.63180<br />
39 Esenler -0.71292<br />
Yapı l an analizler sonucunda + 1 ilc -1 arasında s ı ralanan bir endekse ulaşılmıştır . Burada + 1 'e olan<br />
yakınlık yaşam kalitesinin yüksekliğini, -ı 'c olan yakınlık ise yaşam kalitesinin düşüklüğünO göstermektedir.<br />
Araştırma sonuçları na bakıldığında; istanbul 'daki yaşam kalitesi sıral amasında 39 ilçe arasında<br />
Kadıköy'ün 0.88 değerle ilk sırada yer aldığ ı gözlenmektedir. Kadıköy'ü, Beşiktaş 0.80, Beyoğlu O. 76 ve<br />
Şişli 0.73 endeks değeriyle izlemektedir. Yaşam kalitesi endeksindeki sıralamada son sırada yer alan ilçe<br />
ise -0.71 endeks değeriyle Escnlcr'dir. Esenlcr'i, Gaziosmanpaşa -0.63 ve Sultanbeyli -0.62 cndeks<br />
değeriy l e izleyerek, İslanbu l ' da yaşam kalitesi en düşük olan ilçeler arasında yer almışlard ır.
------------------------.:.:IS::..:.l:..:.: AN..:.::B:..::: LI:;_ L ':.::. I>A :..:..Y.,:.:A:.:t.S:..:,: AM~KALITESı ARAŞTIRMASI___,i!<br />
Endeks sonuçları incelendiginde yaşam kalitesi yilksek olan ilçeleri, di~erlerinden ayıran bazı unsurlar<br />
on plana çıkmaktadır . Bu unsurlar şu şekilde sıralanabilir;<br />
- İlçedeki ekonomik yapı yaşam kalitesini etkileyen en önemli unsurlardan birisidir. Gerek ilçe<br />
bazındaki fırma sayısı gerekse ilçedeki vergi gelirinin düzeyi ekonomik durumun başlıca<br />
belirleyicileri arasındadır. Aym zamanda ilçedeki banka şube sayıst ve gayrimenkul değerle r i ilçenin<br />
ekonomik yapıs1 hakkında ipuçlan vermektedir. Tüm bu göstergeler ilçedeki iktisadi faaliyetlerin<br />
yoğun l uk düzeyini göstermekte, gelir durumu hakkında bir fikir vermektedir.<br />
- İlçede yaşayaniann eğitim düzeyi, ilçedeki eğitim imkanlannın çeşit l iliği ve kalitesi yaşam<br />
kalitesinin önemli belirleyicilerindendü. Ayru ilçeyi pay l aşan bireylerin birbirine yakın eğ i tim<br />
seviyesine sahip olması yaşam kalitesini artıncı etkenlerdendir.<br />
- Yaşam kalitesi dUzeyi azaldıkça sağlık sorun l arının arttığı ve sağlıkla ilgili alınan hizmet düzeyinin<br />
ataldığı gözlenmiştir.<br />
- Nüfus yoğunluğu, yaşam kalitesini etkileyen bir unsur olarak ortaya çıkmıştır .<br />
- İstanbul'daki en önemli sorun olarak tespit edilen trafik ve ulaşım sorun l arına yönelik; ilçedeki<br />
ulaşım imkanlannın çeşitliliği ve erişi l ebilirlik düzeyinin yüksekliği de yaşam kalitesini etkileyen<br />
önemli değişkcnlcrdendir .<br />
Yaşam kali tesinin tespitinde, önceki bölümlerde bahsedildiği üzere yedi alt endeks dikkate alınmıştır.<br />
Bu endekslcr ve ilçe sıralamalan aşağıda gösterilmiştir.<br />
Demografik yapı endeksinde Adalar (0.92), Arnavutköy (0.88) ve Ataşehir (0.74) ilk sıralarda ;<br />
Zeytinburnu (-0.85), Üsküdar (-0.84) ve Ümraniye (-0.77) ise son sıra l arda yer almıştır. Beşeri sermaye<br />
(eğitim) endeksinde Beşiktaş, Kadıköy ve Şişli ilk sıralarda iken; Escnler, Sultanbeyli ve Bağcılar son<br />
sıralardadır. Sarıyer, Şile ve Pendik sağlıklı yaşam endeksinde ilk sıralarda yer alırken , son sıralardaki<br />
ilçeler Gaziosmanpaşa, Çekmeköy ve Amavutköy'dür.<br />
Ekonomik gelişmişlik endeksinde ilk sırada yer alan ilçeler Şişli, Kadıköy, Beşiktaş ve Beyoğlu iken,<br />
Esenyurt, Sancaktepe ve Sultımgazi son sıralarda yer a l mıştır. Ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde<br />
Sultanbeyli, Bağcılar ve Bayrampaşa son sıralarda iken, Beyoğlu, Bakırköy ve Şişli ilk sıralardadır. Şile,<br />
Adalar ve Sarıyer çevresel durum endeksinde ilk sıralarda, Escnyurt, Güngören ve Esenler ise son sıralarda<br />
yer almıştır.<br />
Sosyal yaşam endeksinde ise Beyoğ l u , Kad ı köy ve Beşiktaş ilk sıralarda; Çekmcköy, Sultanbeyli ve<br />
Gaziosmanpaşa son sıralardadır.<br />
Görüldti~ü üzere İsta nbul'da yaşam kalitesi en yüksek ilçeler olan Kadıköy , Beşiktaş , Beyoğ lu ve Şişli<br />
ilçeleri; beş eri sermaye, ekonomik gelişmişlik , ulaşım ve erişilebilirlik ile sosyal yaşam endeksierinde ilk<br />
s ıralardadır . Dolayısıyla belirlenen yedi alt endeksin dördünde bu ilçeler en yüksek değerlere sahiptirler.<br />
Bu ilçclerin dezavantajlı olduğu alanlar ise, demografik yapı , sağl ı klı yaşam ve çevresel durum<br />
endeksleridir. Bahsi geçen dezavantajlı alanların ana nedeni, bu ilçelerin İstanbul'un iş ve sosyal hayatının<br />
merkezleri olmasına dayanmaktadır . Bu ilçclcr, sadece mesken nüfusunun dışında, gündüz ve gece<br />
nüfusuna sahip olan ilçelerdir. Başka bir deyişle bu ilçelerde gündüz iş ve sosyal yaşam, gece ise özellikle<br />
sosyal yaşam ortamı nedeniyle nüfus yo~un l uğu yaşanmaktadır.
52 ISTANUUl. IIC:MI!T ODASI<br />
Tablo 8. İstanbul Demografik Yapı Endeksi<br />
Adalar 0.9191 20 Fatih 0.04126<br />
2 Arnavutköy 0.88437 2l Gaziosmanpaşa 0.01789<br />
3 Ataşehir 0.74233 22 Güngören -0.0 ı 064<br />
4 Avcılar 0.61231 23 Ktiçükçekmece -0.09831<br />
s BUyükçekmece 0.53096 24 Kadıköy -0.10175<br />
6 Bağcılar 0.51138 25 Kağıthane -0.17326<br />
7 Bahçelievler 0.45458 26 Karta! -0.26842<br />
8 Bakırköy 0.42326 27 Maltepe -0.29302<br />
9 Başakşehir 0.34592 28 Pendik -0.2962<br />
10 Bayrampaşa 0.34056 29 Sancaktepe -0.32965<br />
lt Beşiktaş 0.33594 30 Sarıyer -0.34581<br />
12 Beykoz 0.308 1 31 Ş ile -0.40876<br />
13 BeylikdUzli 0.28 127 32 Siiivri -0.52388<br />
14 Beyoğlu 0.25975 33 Şişli -0.58346<br />
lS Çatalca 0.21523 34 Sultanbeyli -0.60369<br />
16 Çckmcköy 0.18247 35 Sullangazi -0.6087<br />
17 Esenler 0.16489 36 Tuzla -0.71665<br />
18 Esenyurt 0.15R91 37 Ümraniye -0.77213<br />
19 Eyüp 0.09854 38 Üsküdar -0.8426 ı<br />
39 Zeytinburnu ·0.85208
- - ----------------------_::IS:::..:.I.::' AN:.:.:fl :.::.U:.:.. l .::. D.:..:.. A ..:.:.:: YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMAS I 53<br />
Tablo 9. İstanbul Beşeri Sermaye Endeksi<br />
Tablo 10. İstanbul Sağlıklı Yaşam Endeksi<br />
Sağlıklı \'a~:ını Eııdd,,i (SYE- 1)<br />
ı Beşiktaş 1.32754 Sarıyer -0.60275<br />
2 Kadıköy 1.26953 2 Ş ilc -0.49980<br />
3 Şişli 1.22 111 3 Pendik -0.48319<br />
4 Bakırköy 0.97744 4 Siliv1·ı -0.405 13<br />
s ÜskUdar 0.86304 s Çatalca -0.39024<br />
6 BeylikdOzU 0.79478 6 Beykol -0.34459<br />
7 Fatih 0.75715 7 O cşiktaş -0.326g9<br />
8 Ataşehir 0.68422 8 'l'uzla -0.31332<br />
9 Tuzla 0.67828 9 Adalar -0.29931<br />
lO Sarıyer 0.6368 tO Fatih -0.27801<br />
lt BUyi.ikçckmccc 0.59573 11 Ma ltepe -0.24046<br />
12 Maltepe 0.50999 12 BeylikdOzU -0.23589<br />
13 Çatalca 0.50670 13 BU yi.i kçckmccc -0.18134<br />
14 Silivri 0.40923 14 Ataşehir -0.15400<br />
15 Sultangazi 0.40923 IS ÜskOdar ·0.13834<br />
16 Kart.al 0.32187 16 Ş i şli -0.13706<br />
17 Başakşehir 0.21156 17 Kağıthane -0.10523<br />
18 Ş ilc 0.19732 18 Güngören -0.09718<br />
19 Adalar 0.07247 19 Sancaktepe -0.08576<br />
20 Çekmeköy 0.04892 20 Ileyoğlu -0 02430<br />
21 Pendik -0.0185 ı 21 Başakşehir -0.00751<br />
22 Bahçelievler -0.04458 22 Zeytinburnu 0.06880<br />
23 Beykoz -0.07895 23 Bayrampaşa 0.08869<br />
24 Bcyoglu -0.15124 24 Avcılar 0.10371<br />
ıs Avcılar -0.16128 25 Esenyurt 0.11688<br />
26 Zeytinburnu -0,22648 26 Kad ık öy 0.13668<br />
27 Kagıthane -0.23574 27 Küçükçekmece 0. 14467<br />
28 Ümraniye -0.30588 28 Bağcılar 0.18426<br />
29 Eyüp -0.31703 29 E yUp 0.22034<br />
30 Sancaktepe -0.40800 30 Karta! 0.23409<br />
31 Bayrampaşa -0.42743 31 Sultangazi 0.24963<br />
32 GUngören -0.49964 32 Esenler 0.25495<br />
33 KUçOkçekmccc -0.61 123 33 Bakırköy 0.30405<br />
34 Arnavutköy -0.68756 34 Ümraniye 0.36003<br />
35 Esenyurt -0.73667 35 Bahçelievler 0.39339<br />
36 Gaziosmanpaşa -0.99619 36 Su lta ıı bcyli ().41334<br />
37 Bagcılar -1. 12293 37 Arnavutköy 0.45218<br />
38 S u ltanbey ll -1.33384 38 Çekmeköy 0.51203<br />
39 Esenler -1 .87554 39 Gaziosmanpaşa 1.11258
54 ISTANAVI TICARRTOOASı<br />
Tablo t ı.<br />
istanbul Ekonomik Gelişmişlik<br />
Endeksi<br />
ı Ş işli 2.06390<br />
2 Kadtköy J .9866 1<br />
3 Beş iktaş 1.42722<br />
4 Beyoğlu 0.89333<br />
s Fatih 0.&0603<br />
6 Kag ı thanc 0.63330<br />
7 Sarıyer 0.5085 1<br />
8 Bakırköy 0.50649<br />
9 Ümraniye 0.32350<br />
lO ÜskUdar 0.29994<br />
ll Adalar 0.27880<br />
12 Bahçe! i ev ler 0.14086<br />
13 Gaziosm
ISTANBUl ' DI\ YAŞAM KAL.in,sl ARAŞTıRMAS I<br />
5_2.<br />
Tablo 13. İstanbul Çevresel Durum<br />
Endeksi<br />
(l'\ r(•sd l>ıırııııı Emkl,;si (CDE)<br />
ı Ş ile 1.49277<br />
ı Adalar 1.33155<br />
3 Sarıyer 1.207 12<br />
4 Silivri 1.08897<br />
5 Beykoz 0.9R294<br />
6 Üsküdar O.R9006<br />
7 Ataşehir 0.81955<br />
8 Kadıköy 0.81236<br />
9 Bahçelievler 0.77196<br />
10 Fatih 0.76441<br />
ll Çatalca 0.59282<br />
12 Beyoğlu 0.53177<br />
13 Ümraniye 0.39870<br />
14 Kagıthane 0.32131<br />
15 Beşiktaş 0.25935<br />
16 KUçi.lkçckrnccc 0.240 15<br />
17 Su ltanbeyli 0.11503<br />
18 Karta! 0.06780<br />
19 Sultangazi 0.04389<br />
20 Beylikdilzil 0.00664<br />
21 Bakırköy 0.00633<br />
22 Zeytinburnu -0.03855<br />
23 E yUp ·0.16066<br />
24 Bayrampaşa .o 22928<br />
ıs Şişli ·0.26250<br />
26 Sancaktepe ·0.38857<br />
27 Avcılar -0.40955<br />
28 Başakşehir -0.5 1156<br />
29 Pendik -0.55989<br />
30 Tuzla -0.69766<br />
3J Maltepe -0.70049<br />
32 BUyükçekmeee -0.714 ı ı<br />
33 Çekmeköy -0.75834<br />
34 Bağcılar -0.77735<br />
35 Gaziosmanpaşa -1.05088<br />
36 Arnavutköy - ı .07008<br />
37 Esenyurt -1.16894<br />
38 Güngören - 1.64480<br />
39 Esenler -2.1 ı 103<br />
Tablo 14. istanbul Sosyal Yaşam<br />
Endeksi<br />
Sos~ al \ .ışa m Eıııll•l,si (S\ E-2)<br />
ı Bcyoglu 2.17645<br />
ı Kadıköy 2.02890<br />
3 Beşiktaş 1.98188<br />
4 Şişli 1.93468<br />
5 Bakırköy 1 .585X2<br />
6 Fatih 1.02761<br />
7 Sanyer 0.86678<br />
H Omraniy~ 0.69054<br />
9 Alaşehir 0.35748<br />
lO Bahçelievler 0.22614<br />
tl Eyüp 0.18995<br />
12 Kağıthane 0.18191<br />
13 Zeytinburnu 0.14975<br />
14 Üskildar 0.09212<br />
15 GUngören 0.02778<br />
16 Tuzla -0.1786 1<br />
17 Esenler -0.20207<br />
18 KUçUkçckmecc -0.21949<br />
)9 M
56 ISli\NOUL TICARI; ı o ı)ASı<br />
2.1.6. Ya~om Kalitesi Endeksi ne GöreKademeli ilçe Grupları<br />
istanbul'da yaşam kalitesi endeksi sonuçlarına göre birbirine yakın değerlere sahip ilçeler<br />
Burada 0.40 değer aralığı baz alınanı k, -1 ile + 1 arasındaki endeks sıralaması toplam beş<br />
sınıflandınlmıştır.<br />
gruba aynlınıştır.<br />
2.1.6.1. Birinci Derecede Ya~am Kolitesi Endeksine Giren ilçeler<br />
İstanbul'da birinci derecede yaşam kalitesi endeksine giren ilçclcr, +0.60 ile +1.00 endeks değerine<br />
sahip ilçelerdir. Sıralamaya bakıldığında İstanbul ' daki 39 ilçe arasında 4 ilçenin, biı·inci derecede yaşam<br />
kalitesine sahip olduğu gözlenmektedir. Bu ilçeler sırasıyla Kadıköy , Beşiktaş, Beyoğlu ve Şişli'dir.<br />
GörOldUğU üzere İstanbu l ' da yaşam kalitesi en yüksek ilçeler İstanbul 'un iş ve sosyal yaşamının en yoğun<br />
yaşandığı ilçelerdir. Gerek ulaşım imkanlarının sıklığı gerekse ekonomik gelişmişlik açısından bu ilçeterin<br />
en yüksek yaşam kalitesine sahip olmalan şaşırtıcı bir sonuç değildir .<br />
Tablo lS. İstanbul Birinci Derecede Yaşam Kalitesine Sahip İlçeler<br />
Kadıköy<br />
Beşiktaş<br />
Beyo~lu<br />
Şişli<br />
\ ııl)anı Kalitesi Eııdl'l\si<br />
0.88357<br />
0.80406<br />
0.75627<br />
0.72874<br />
2.1.6.2. ikinci Derecede Ya§am Kalitesi Endeksine Giren ilçeler<br />
İs ta nbul ' da ikinci derecede yaşam kalitesi cndeksine giren ilçelcr, +0.20 ile +0.60 endeks değerine<br />
sahip ilçelerdir. Sıralamaya bakıldığında İstanbul'daki 39 ilçe arasında 6 ilçenin, ikinci derecede yaşam<br />
kalitesine sahip olduğu gözlenmektedir. Bu ilçeler sırasıyla Fatih, Bakuköy, Sanyer, Ataşehir, Adalar ve<br />
Üsküdar'dır. Bu ilçeler, ekonomik gelişmişlik ve sosyal yaşarnın yanı sıra , doğal ortamının etkisiyle de<br />
İstan bul ' da yaşam kalitesi yüksek sayılabilecek ilçelerdir.<br />
Tablo 16. İstanbul i kinci Derecede Yaşam Kalitesine Sahip İlçeler<br />
Fatih 0.58166<br />
Bakırköy 0.53927<br />
Sarıyer 0.53367<br />
Ataşehir 0.37717<br />
Adalar 0.35148<br />
Üsküdar 0.27815
2.1.6.3. Üçüncü Derecede Y O§ om Kalitesi Endeksi ne Giren ilçeler<br />
ISIANI3UL' DA YAŞAM KAI.ITF.SI ARAŞTlRMIISI 57<br />
İstanbul ' da üçüncü derecede yaşam kalitesi cndeksinc giren ilçeler, -0.20 ilc +0.20 cndcks değerine<br />
sahip ilçelerdir. Sıralamaya bakıldığında İstanbul'daki 39 ilçe arasında 17 ilçenin, üçüncü derecede yaşam<br />
kalitesine sahip olduğu gözlenmektedir. Bu ilçeler sıra ıyla Beykoz, Bahçelievler, Kağıthane, Bcylikdüzü,<br />
Büyükçekmece, Şile, Çatalca, Silivri, Eyüp, Ümraniye, Karta!, Tuzla, Avcılar, Pendik, Küçükçekmece,<br />
Maltepe ve Zeytinbumu'dur. Yaşam kalitesi sıra l amasındaki en kalabahk grup olan üçüncü derecedeki<br />
ilçcler, orta düzeyde yaşam kalitesine sahip ilçeler olarak niıelendirilebilir.<br />
Tablo 17. istanbul Üçüncti Derecede Yaşam Kalitesine Sahip ilçeler<br />
Y:ı~:ım Kalitesi Eııdd\si Y~ı·:mın 1\::ılitc!-ii Endd\si<br />
Beykoz 0.15482 Ümraniye -0.01986<br />
Bahçelievler 0.14921 Karta) -0.09972<br />
Ka~ıthane 0.11938 Tuzla -O.l096ı<br />
Beylikdüzü 0.02388 Avcılar -0. ı ı 889<br />
Biiyükçekmece 0.00117 Pendik -0.12234<br />
Ş ile -0.00953 Küçükçekmece -0.130 16<br />
Çatalca - o.oı ı ı 2 Maltepe -0.13413<br />
Silivri -O.Oı683 Zeytinburnu -0.13579<br />
Eyüp -0.01801<br />
2.1.6.4. Dördüncü Derecede Ya~cm Kalitesi Endeksine Giren ilçeler<br />
istanbul'da dördOncü derecede yaşam kalitesi cndcksinc giren ilçelcr, -0.60 ilc -0.20 cndcks değerine<br />
sahip ilçelcrdir. Sıralamaya bakıldığında İstanbul'daki 39 ilçe arasında 9 ilçenin, dördüncü derecede yaşam<br />
kalitesine sahip olduğu gözlenmektedir. Bu ilçeler sırasıyla Başakşehir, Sultangazi, Sancaktepe, Güngören,<br />
Çekmcköy, Bayrampaşa, Arnavutköy, Esenyurt ve Bağcı l ar' dır. Dördüncü derecede yaşanı kalitesine sahip<br />
bu ilçe ler, istanbul'da yaşam kalitesi düşük olan ilçeler olarak düşünülebilir.<br />
·rablo 18, 1stanbul Dördüncü Derecede Yaşam Kalitesine Sahip İlçeler<br />
Ya~uın Kalitesi Eıııkksi<br />
Başakşehir -0.20373<br />
Sultangazi -0.30558<br />
Sancaktepe -0.38877<br />
Güngören -0.39841<br />
Çekmeköy<br />
-0.4065 ı<br />
Bayrampaşa ~0.40951<br />
Arnavutköy -0.41791<br />
Esenyurt -0.47763<br />
Ba~cılar -0.48038
5 8 ISMNOUL. TICARET 00.'\SI<br />
2.1.6.5. Be§inci Derecede Yo§om Kalitesi Endeksine Giren ilçeler<br />
İstanbul'da beşinci derecede yaşam kalitesi cndcksine giren ilçcler, -1.00 ile -0.60 endeks değerine<br />
sahip ilçelerdir. Sıralamaya bakıldıgı nda İstanbul'daki 39 ilçe aras ı nda 3 ilçenin, beşinci derecede yaşam<br />
kalitesine sahip olduğu gözlenmektedir. Bu ilçeler sırasıyla Sultanbeyli, Gaziosmanpaşa ve Esenler'dir.<br />
Endcks sıralamasında son gruba giren bu üç ilçe, istanbul'da yaşam kalitesi en düşük ilçelerdir.<br />
Tablo 19. istanbul Beşinci Derecede Yaşam Kalitesine Sahip İlçeler<br />
Yaşam Kalill'si Endeksi<br />
Sultanbeyli<br />
-0.62099<br />
Gaziosmanpaşa -0.63 180<br />
Esenler<br />
-0.71292<br />
2.2. istanbul'da Ya§om Kalitesi (Soho Aro§tırmosı)<br />
Çalışmanın bu bölümünde istanbul'da 18 yaş üstü 2.41 O kişiyle yapılan araştırmanın sonuçlarına yer<br />
verilecektir. Bu araştırmada yüz yüze anket uygu l aması yi.irütülmüş, deneklere açık ve kapal ı uçlu sorular<br />
yöneltilerek fikirleri elde edilmiştir . Bu bölümde öncelikle araştumanın yönteminden, tercih edi len<br />
tekniklerden bahsedilecek ve araştırmanın örnekiemi ortaya konulacaktır . Araşt ırm aya ait genel bilgilerin<br />
sunulmasının ardından araştırma bulgularına geçilecektir. Araştırma bulguları demografik sonuçlar ve alan<br />
soru lannın analiziyle birlikte sunulacaktır .<br />
2.2.1. Aro~tırmo Yöntemi<br />
Araştırmada İstanbul'da evrenı temsil eden ömeklem ü~erinde genişlemesine bir saha araştırma s1<br />
yürütölmUştür. Saha araşt ı rması, profesyonel bir araştırma firması tarafıııdan uygulanmıştır. Araştnınanın<br />
evrenini İstanbul'da yaşayan nüf-us oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında İstanbul kent nüfusunu temsil<br />
eden 18 yaş üstü 2.410 kişiyle göıüşme yapılmıştır. Araştırmada ku ll anı lan soru formu h azırlan ırken<br />
özellikle Dünya Değerler Araştırma s ı (World Valucs Survey Association), TÜİK'in yOrüttogu Yaşam<br />
Memnuniyeti Araştırması ve Avrupa Yaşam Kalitesi Ara~tırması (European Foundation, 2007) olmak<br />
üzere uluslararas ı alanda yürütülmüş araştırmalar* incelenmiş, aynı zamanda Türkiye'de tarafımızca<br />
yürütülen ilgili çalışmalar (Aituğ, vd.; 2009) da gözden geçırilmiştir. llaz ı rla nan sonı formu 30 ki ş ilik bir<br />
grup üzerinde pilot uygulama ilc test edi lmi ş ve pilot uygulama sonuç l arına göre yeniden revize edi lmi ştir.<br />
Araştırmada kullanılan ömeklem yöntemi, orantılı tabakalı , rastsal tesadlifı seçim yöntemidir. Araştımıanın<br />
hata payı %95 güven aralığında artı-eksi %2'dir.<br />
Literatür incelendiğinde evrenin l O.OOO'den fazla olduğu araştırma l arda örneklem büyüklüğü nO<br />
tespit etmek için kullanı l an fomıüllerden E = Z x<br />
görülmektedir. (Özdarnar, 2003: l 16- ı 1 8)<br />
(px q)<br />
(Nxn)<br />
--x--<br />
n (N - ı )<br />
fomıülünün sıkça kullanı ld ığı<br />
* Araştımlada faydalanılan uluslararasi ça lışmalanlan baııları;<br />
Quality ofl..ife Survey 2008 Nationııl Report, (Çevrim içi: hltp://www.nielsen.com), New Zealand.<br />
Re enablcmcnl Communily S tıpport Service Qunlity of Life Qucstionnnire, 200().<br />
McGill Quallty of Life Queslionnıılre , 1997.<br />
Bigclow, D.A., Garcau, M.J., & Young, D.J.; Quıılity of Life Qucstlonııaire-R(!spondcnt S~ff. R cp örl Version (lntcrview<br />
Schcdulc). Wuslcrn Mental Health Rcscflrch Center. Orcgon Health Scienccs Univcrı: ity , Porllaıı ı.l, Orcgon, t 99 ı.
fSTANDUL' DA YAŞAM t
60 ISTANI3ULTICAR •.::,IlT~OD~A:!::S~<br />
I --------------------------------<br />
Tablo 20. Araştarına Örnekiemi<br />
i ı,· l'll· r 2(1111) l,l'lll '\ıil'tı\11 Orıll'ldl· nı Oranı Uıi1l'llilıni~ Ürııl• i-ll'ııı S:ı~ m 1· ı · kd, ı,:ıılııı<br />
Adnlnr 14,341 0. 11 6 3 3<br />
Arnavutköy 168,12 ı 1.32 32 16 15<br />
Alaşehir 36 1,615 2.83 68 34 34<br />
Avcılnr 34&,635 2.73 65 33 32<br />
Bancılıır 724,268 5.67 136 69 67<br />
Bahçelievler 576 799 4.51 108 54 54<br />
Bakırköy 218,352 1.71 41 20 21<br />
Başakşehir 224,055 1.75 42 21 21<br />
Bayrampaşa 269,425 2. 11 51 26 25<br />
Beşiktaş 185,054 1.45 35 16 18<br />
Beykoz 220,008 1.72 41 21 21<br />
BcyllkdUzU 193,972 1.52 36 18 18<br />
Beyo~Iu 244,5 16 1.91 46 23 23<br />
Bilyilkçckmcce 171,222 1.34 32 16 16<br />
Çııtıılca 36,544 0.29 10 5 5<br />
Çekıneköy 149,142 1.17 28 14 14<br />
Esenler 459,980 3.6 86 44 42<br />
Esenyurt 403 895 3.16 76 39 37<br />
Eyü_Q 324,867 2.54 61 31 30<br />
Fatih 433 796 3 39 81 40 4ı<br />
Gıızic.ısmanpasa 461,230 3.61 87 44 43<br />
C Oneören 311,672 2.44 59 29 29<br />
Kadıköy 529 , ı9t 4.14 99 46 53<br />
Kıı(ııthane 413,797 3.24 78 39 38<br />
Kıırtul 426.680 3.34 80 40 40<br />
K üçü kçckmcce 674,795 5.28 127 64 63<br />
Maltepe 427,04 ı 3.34 80 40 40<br />
Pendik 558,485 4.37 105 53 5 ı<br />
Sııncaktcpc 239,606 1.87 45 23 22<br />
Sıırıyer 252,658 1.98 47 24 24<br />
Ş lle 12,545 o. ı 6 3 3<br />
Silivri 121 961 0.95 23 12 ı ı<br />
Şişli 3 ı 6,058 2.47 59 29 30<br />
Sultanbeyli 286,622 2.24 54 28 26<br />
Sultangazi 452,563 3.54 85 44 41<br />
Tu ıla 181,658 ı.42 34 18 16<br />
Ümraniye 573 265 4.48 108 55 53<br />
Üsküdar 524,379 4.1 98 49 so<br />
Zeytinburnu 290 147 2.27 54 27 27<br />
Toplam 12,782,960 100 2,410 1,210 1,194
-----------------------I:.:::. ST!..!;A:.:.:. NB=UL'DA YA ŞAM KAı..fTESI ARAŞTIRMASI 61<br />
-
Harita 2. Örneklem Haritası<br />
0'1<br />
N<br />
~<br />
.1 Gaziosmanpaşa; 87 ı<br />
1 Kağıthane; 78 l<br />
1 Şişli; 59 ı<br />
~<br />
üi<br />
:;2<br />
z<br />
r::ı<br />
c<br />
r<br />
-ı<br />
n<br />
><br />
"'<br />
::ı<br />
o<br />
ü<br />
><br />
:!?<br />
.~- ~~ ..... ~ ....<br />
·,,<br />
' ...
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞ1lllMASI 63<br />
2.2.2. Aro~tırmo Bulguları<br />
Çalışmanın bu bölümünde öncelikle araştırmanın demografik yapısı cinsiyet, yaş, eğ itim , lneslek ve<br />
gelir gibi göstergclerle ortaya konulacaktır. Özel likle alan soru lannın demografik yapı dağılımında<br />
açıklanmasında bu verilerden faydalanılacaktır .<br />
Araştınnamn demografik yapı sının<br />
belirtilmesinin ard ı ndan alan sorularının analizine geçilecektir. Bu<br />
kıs l mda alan soruları hem frekans hem de çapraz analizlerle irdelenecek, aynca ilçe bazında<br />
değerlendirmelere de yer verilecektir.<br />
2.2.2.1. Demogrofi k Yapı<br />
Araştırmaya katJlanların %50,20'si erkek, %49,80'i kadındır. Türkiye'de yapılan sosyal a raştırma lard a<br />
genellikle kadın-erkek deneklerio o ranı birbirine yakın seyretmektedir. Bu araştırmada da böyle bir yöntem<br />
izlenmiştir . Denekierin eğitim durumları incel endiğinde en büyük kesimin %3 1,58 ile lise mezunlanndan<br />
oluştuğu gözlenmektedir. Lise allı mez.un olanların toplam oranı %49.17 iken, i\niversite ve üstü mezun<br />
olan la rın toplam oranı ise %19,25'tir. Örneklemin yaş dağılıını büyük bir oranda 25-54 yaş aralığında<br />
yoğunlaşmıştır. Bu aralığa giren denekierin oranı %64,92'dir. Denekierin %56,21 'nin evli, %39,98'inin ise<br />
bckar olduğu gözlenmektedir.<br />
Araştırmaya katı l anlar meslek dağılımı açısından bakıldığında , işçilerin (kamu ve özet kesimde<br />
çalışan l arın top l amı) %18, 13, karnuda ve özelde çalışan memurlan n % ll ,45, emekiiierin %8,95 oranla<br />
temsil ed il d iği gözlenmektedir.<br />
Araştırmaya katılanların hane h a lkı gelir durumları ince lendiğinde, l.OOO- 1.999 TL arası gelir elde<br />
edenlerin toplam %43,45 oranla en fazla pay aldtğt gö~lenmektedi r . Ayl ık geliri 1.000 TL' nin a ltında<br />
olaniann o ranı toplam %33 .33 'dür. Bu sonuçlarda dikkat edilmesi gereken husus, denekierin kişisel<br />
gelirlerinin değ il hane halkı gelirlerinin sorguland ığıdı r. Denekierin gelir durumlannı sübjektif ifudclerlc<br />
tanımlamalarını , kademe! i bir gelir skalası olarak;<br />
- Hiç geçinemiyorum,<br />
- Zorunlu ihtiyaçlarıma ancak yetiyor,<br />
- Kimseye muhtaç değilim,<br />
- Bazen tasarr~j'yapabiliyorum,<br />
- Her istediğimi çok rahat yapabiliyorum; şek lind e yapmaları istenmiştir .<br />
Buna göre deneklerio %23 ,90 'ı hiç geçinemed iğini, %44,40' ı ise sadece zorunlu ihtiyaçlarını<br />
karşıtayabi l di ğini ifade etmiş tir . Tasarruf yapabildiği ni belirtenierin oranı %9,67 iken, kimseye muhtaç<br />
olmadığını ifade edenler % 18,38 oranına sahiptirler.
64 ISTANBUL TICARET ODASI<br />
ı .- ..<br />
Erkek<br />
ı •<br />
.<br />
Kadın<br />
18 - 24<br />
25 - 39<br />
40 - 54<br />
55 ve Ostu<br />
Tablo 21. Araştırmanın Demografik Yapısı<br />
f:e.~lt..<br />
Okur Yazar Degit<br />
Okur Yazar<br />
İ lkokul<br />
Ortaokul - İlköğretim<br />
Lise<br />
Üniversite ve Üstü<br />
-·.t..'ı:··.!....!....:.. ,f'·------;::---_- -_-... ·:·~,··,: . -<br />
Ev li<br />
Be kar<br />
,_.-<br />
Diğer<br />
Kendi Hesabına Ça lışan Uzmanlık Gerektiren Meslekler<br />
Maaş Karş ılığı Ça lışan ,Uzman lık Gerektiren Meslekler<br />
Kamu/Özel Sektörde Memur<br />
Kamu/Özel Sektörde işç i<br />
Emekli<br />
Ögrenci<br />
I şsiz<br />
Küçük/Orta Ticaret Esnaf Serbest Meslek<br />
BUyük Ölçekli Ticaret İşveren<br />
Kanıu/Öze l Sektörde Üc nıt1i Yönetici<br />
Sporcu, Sana tçı<br />
Tarım ve Hayvancılıkla UAraşanl ar<br />
Ev Hanımı<br />
Diger<br />
~q<br />
O- 500 TL<br />
501 • 1000 TL<br />
1 00 1 - 1 500 TL<br />
1501 - 2000 TL<br />
200 1 • 3000 TL<br />
300 1 • 4000 TL<br />
4001 · 5000 TL<br />
5001 • 7500 TL<br />
7.501- 10.000 TL<br />
10.001 • 15.000 TL<br />
20.000 TL ve UstU<br />
Il iç geçinemiyorum<br />
-<br />
Zorunlu ihtiyaçtanma ancak yetiyor<br />
Kimseye muhtaç deği l im<br />
Bazen tasarruf yapabiliyorum<br />
Her istcdi~imi çok rahat yapabi liyorum<br />
Sayı<br />
1,2 10<br />
ı 194<br />
522<br />
936<br />
629<br />
323<br />
38<br />
46<br />
716<br />
385<br />
761<br />
464<br />
1355<br />
963<br />
92<br />
173<br />
21 ı<br />
276<br />
437<br />
216<br />
100<br />
256<br />
237<br />
42<br />
65<br />
7<br />
12<br />
306<br />
73<br />
::.rr.<br />
2 14<br />
590<br />
655<br />
392<br />
312<br />
78<br />
78<br />
54<br />
20<br />
14<br />
4<br />
576<br />
1070<br />
443<br />
233<br />
88<br />
Oran<br />
50.20%<br />
49.80%<br />
21.66%<br />
38.82%<br />
26.09%<br />
13.42%<br />
1.59%<br />
1.90%<br />
29.69%<br />
15.99%<br />
31.58%<br />
19.25%<br />
56.2 1%<br />
39.98%<br />
3.81%<br />
7. 16%<br />
8.76%<br />
11.45%<br />
18.13%<br />
8.95%<br />
4.15%<br />
10.63%<br />
9.82%<br />
1.75%<br />
2.7 1%<br />
0.28%<br />
0.48%<br />
12.72%<br />
3.0 1%<br />
8.87%<br />
24.46%<br />
27.20%<br />
16.25%<br />
12.94%<br />
3.23%<br />
3.23%<br />
2.24%<br />
0.83%<br />
0.58%<br />
0.17%<br />
23.90%<br />
44.40%<br />
18.38%<br />
9.67%<br />
3.65%
------------------------.!::lS:.:,:' fA:;:;,N~S~Ul::..._ 'D:.::!A.:....Y!.!.:.l AŞAM KALITESI ARAŞ 'IIRMASI<br />
6j<br />
Araştırmaya ait demografik çerçevenin çi7.ilmesinin ardından , bu bölümde alan sorulan belli başlıklar<br />
altında analiz edilecektir. Bu başlıklar şu şek i lde sıralanmıştır:<br />
- Aile yaşam 1 ve konut<br />
- lş hayalt<br />
- Sağlik<br />
- Ekonomik yapt<br />
- Güvenlik<br />
- Kentsel memnuniyet<br />
- Kişisel memnuniye ı, yaşam kalilesi ve beklentiler<br />
Bu bölUmde kişilerin yaşam kalitesini etkileyen unsurlar yukanda sıralanan başlıklar altında<br />
incelenecek, yapılan analizlerle yaşam kalitesinin belirleyicilerine yönelik sübjektif yorumlar<br />
degeriendi ri I ebi Iceekti r.<br />
2.2.2.2. Aile Yo~omı ve Konut<br />
Yaşam kalilesini belirleyen faktörlerin baş ı nda kişinin aile yaşamı ve yaşadığı konuta ilişkin özellikler<br />
gelmektedir. Araştınnanuzda aile yaşamı , aile bireyleri ve diğer bireylerle olan iletişimin ne derece<br />
ol duğuna dair sorularla sorgulanırken; yaşanılan konuta i lişkin sorular konutun fiziki yapısı, mülkiyeti ve<br />
var ise konuttaki sorunlar Uzerine yoğunlaşmıştır.<br />
Aile yaşamı ve konut alanı çerçevesinde değerlendirilen araşt ınna soruları şu şekilde gösterilebilir:<br />
- Aşağıda belirtilen kimsefer/e ne sıklıkta göriiştüğünüzü söyler misiniz?<br />
- Aşağıdaki her bir faaliyet alam için ayırd1ğmız zamanı belirtiniz.<br />
- Yaşadığ1mz yerin salon dah;l kaç odalt olduğunu söyler misiniz? (Mutfak, banyo, tuva/et hariç)<br />
- Aşağıdakilerden hangisi yaşadığınız yerin durumunu en iyi tanrmlar?<br />
- Peki, oturduğunuz yerde size sayacağım sorunlur var mı ? Lütfen hangi sorunlar varsa, onları söyler<br />
misiniz? (Birden fazla tercih edilebilir)<br />
Araştımıaya katılan bireylere, aynı evi paylaşmadıkları aile üyeleriyle, diğer akrabalanyla,<br />
arkadaşlarıyla ve komşulanyla ne sıkhkta görüştük leri sorulmuştur . İstanbul'daki bireylerin bu dört grup<br />
arasında en sık , aynı evi paylaşmadıkları aile Oyeleriyle görüştügt\ anlaşılmıştu. Öyle ki, aym evi<br />
paylaşmad ıgı aile ilyeJeriyle her gün görüştüğOnU ifade edenlerin denekler içindeki oranı %35.77'dir.<br />
Bunu arkadaşlanyla her gün görüşenler %17.77, komşularıyla her gOn görüşen ler %9.79 ve son olarak<br />
diger akrabalarıyla her gün görüşe nler ise %2.36 oranıyla izlemektedir. İstanbul'da yaşayan bireyler<br />
çoğunlukla aynı evi paylaşmadıkları aile üyeleriyle her gün, arkadaşlarıyla ve komşularıyla haftada birkaç<br />
kez, diğer akrabalarıyta ise ayda 1-2 kez gör(lşmel
66 ISTANRUL TICARET ODASI<br />
Grafik 2. Aynı Evin Paylaşılmadı~ı Aile<br />
Üyeleriyle Görüşme Sıklığı<br />
Grafik 3. Diğer Akrabalarin Görüşme<br />
Sıklığı<br />
Her gon ................. 77%<br />
Ayda 1-2 kez<br />
En !12. haftada 1 gün 17,69%<br />
En az haftada ı glln 23,84%<br />
Ayda 1-2 kez 15,57%<br />
Y ılda birkaç kez 21,56%<br />
Hemen hemen lıcrgUn<br />
Ilcmen hemen hergün<br />
Y ılda birkaç kez<br />
Duha seyrek<br />
Bu tıınıma uyan kimsem yok<br />
ller gün<br />
Daha scyrck<br />
Bu ta nı ma uyan kimsem yok<br />
Grafik 4. Arkadaşlarla Görüşme Sıklığı<br />
Grafik 5. Komşularin Görüşme Sıklığı<br />
En az haftada 1 gUn<br />
Hemen hemen hergün ••••••• ~.15%<br />
llemen hemen hergün<br />
En az h ıı fiııda 1 gün<br />
Ayda 1-2 kez<br />
Ayda 1-2 kez 15,80%<br />
lier gUn<br />
Daha seyrck 11,37%<br />
Dahn seyrck<br />
Her gün 9,79%<br />
Yılda birkaç ke7.<br />
Y ıld a birkaç kez<br />
Bu tanı ma uyan kimsem yok<br />
Du taııı ına uyan kimsem yok
-------------------------..:.::IS:..:.;TA:..::N .:..:: B:.;,:U.::_ L'..:::.DA~YA~ŞAM KALITESI ARAŞTIRMASI 67<br />
Görüldüğü üzere, İstanbul'da yaşayan bireyler aile üyesi dışında kalan akrabalarıyla daha seyrek<br />
görüşmektedirler. Bunun en önemli nedeni, aile Uyesi akrabalann, a rkadaşiann ve doğal olarak komşuların<br />
birbirlerine yakın mahalle ve bölgelerde aile üyesi dışmda kalan akrabaların ise şehrin çeşitli bölgelerinde<br />
ikamet etmelerinden kaynaklandıgı düşünülebilir. Yapılan görüşmelerde edinilen deneyimler de buradaki<br />
sonucun çoğunlukla İstanbul' daki ulaşım problemlerinden kaynaklandığını doğrulamaktadır.<br />
Araştırmaya katı lanlara aşagıda sıralanan faaliyetlere ne düzeyde zaman ayırdıktan sorulm uştur:<br />
- Aile bireyleriyle görüşme<br />
- Aile bireyleri dışındaki kimseler/e görüşme<br />
- Hobi ve özel ilgi alanlarınız<br />
- Gönüllü hayır işlerinde veya politik faaliyetlerde yer alma<br />
- İnternet<br />
- Televizyon<br />
- Uyku<br />
- Oyun (bilgisayar, kağıt, okey vb .. .)<br />
- Kitap, dergi okumak<br />
Grafik 6. Günlük Faaliyetlere Ayrılan Zamanlar<br />
• Daha az • Ne 117 • ne çok • Daha çok • Ayırmak istemiyorum<br />
Kitap, derı;i okumak<br />
Oyun (bilgisayar, kagıt , okcy vb.,.)<br />
Uyku<br />
Televizyon<br />
lnternct<br />
GönüUU hayır işlerinde veya politik faaliyetlerde yer alma<br />
llobi ve ö~el ilgi alıınlarınız<br />
Aile bireyleri dışındaki kimseleric görüşme<br />
Aile bireyleriyle görüşme
68 ISTANAUL TICARETODASI<br />
(stanbul' daki bireylerin yukanda sayı l an faaliyetlere ayırmak istediklerinden daha az zaman ayırmak<br />
zorunda kaldığı faaliyetlerin başında, gönüllti hayır işlerinde veya politik faaliyellerde yer alma (%4 1.82),<br />
hobi ve özel ilgi alanlarınız (%41,10) ve kitap, dergi okumak (%35.74) yer almaktadır. Buna karşın<br />
ayırmak istenilenden daha fazla zaman aynlan faaliyetlerde ise aile bireyleriyle görüşme (%30.64),<br />
televizyon (%23,21) ve internet (%20.36) ilk sıra lard a gelmektedir. Bu sonuçların yanı sıra, oyun<br />
(bilgisayar, kagıt, okcy vb ...)(%32.81), internet (%17.75) ve gönüllU hayır işlerinde veya politik<br />
faaliyetlerde yer alma(% 12.09) zaman aynimak istenmeyen faaliyetler arasındadır.<br />
Görüldüğü üzere, araştırmaya katılanların bUytlk bir kısmı gönüllü hayır işlerinde veya politik<br />
faaliyetlerde yer almak konusunda istediği nden daha az zaman harcadiğını ifade ederken, kalan kısmı ise<br />
bu tür faaliyetlere hiç zaman ayırmamaktadır. Şehir yaşantıs ı , işte geçirilen zaman, genellikle özel sektör<br />
çalışaniann ağırlıkta olduğu İstanbul'da haftada 6 gün çalışılması, kişilerin kendilerine zaman ayınnalarına<br />
engel olmakta, hem kişisel ilgi alanianna yönelik faaliyetlerde bulunamamakla hem de siyasi ve sosyal<br />
hayatta daha aktif bir halde katı lamamaktad ı rlar. Ancak bir yandan bu tür kişisel gelişim ve Hgi aJanlarına<br />
yönelik faaliyetlere zaman ayıramadıgından şikayet eden İstanbul halkı, öte yandan zaman l annın büyük<br />
kısmını televizyon ve internet karşısında gcçirmektedirler. Bu durum teknolojik gel işmelerin yarattığı sanal<br />
sosyal ortamlarda vakit geçiren İstanbul ' da yaşayan bireylerin şehirlc birlikte yaşamasına ve İstanbul'un<br />
sağladığı bir çok imkandan faydalanaınamasına neden olmaktadır.<br />
Araştım1aya katılanlara yaşadıklar ı yerin salon dahil kaç. adalı oldugu sorulduğunda bclirtjlen<br />
rakam l arın ortalama değeri 3.27 olarak sonuçlanmıştır. Dolayısıyla İstanbul'daki konutlarda ortalama<br />
olarak salon dahil 3 odanın bulunduğtı söylenebilir.<br />
Araştınnaya katılan bireylere yaşadıkları konutlara ilişkin bazı sorular yöneltilmiştir. Bunlardan ilki<br />
konutun mülkiyetine yöneliktir. Araştırmaya katılanlar arasında yaşadığı konutun kendine ait olduğunu<br />
ifade edenlerin oranı %45.57'dir. Kirada oturanlar ise %40.78'Jik bir paya sahiptir. Öte yandan oturduğu<br />
yere kira ödemeyenierin oraru da azımsanmayacak düzeyde olup % 7.06 ' dır. Bu dilime giren bireylerin<br />
büyük bir kısmının oturduğu konutun ailesine ait olduğu yapılan görüşmeler esnasında anlaşılmıştır .<br />
Ailesine ait olmay ıp oturdugu yerde kira ödemeyenierin geri kalan kısmının ise çeşitl i vakıf, demek vb.<br />
kuruluşlar aracılığıyla ikamet ettikleri gözlenmiştir .<br />
A raştınnaya katılanların yaşadJ kları konutlara ilişkin sorulan bir diğer soru ise konutlarında var<br />
olan sorunlara ilişkindir . Bu bağlamda aşağıdaki seçenekler sunularak, birden fazla seçenek işaretierne<br />
scrb cstliğinde tercihlerini belirtmişlerdir ;<br />
- Evin kiiçüklüğü/Yer azlığt<br />
- Pencere, kapı veya zeminde çürüme<br />
- Rutubet/Akmtt!Sızdıran çatı<br />
- Evin içinde ça/işır durumda bir tuvafet olmaması<br />
- Evin içinde banyo veya duş bulunmaması<br />
- Dtşarıda otıın•labilecek bir yerin olmaması (bahçe, balkon, teras vb.)<br />
- Karanlık. yetersiz gün ışrğı<br />
- Yağmur yağınca kana/izasyon taşması/su baskmt<br />
- Komşulardan gelen gürültü<br />
- Sokaktan gelen gürültü<br />
- Elektrik kesintisi<br />
- Şebeke suyu kes int is i<br />
- lsınma (iyi yairtım olmamasından kaynaklanan sorunlar)
------------------------~IS!..!; TA~N.!!: Il~U~I'~DA YA ŞAM KALilESI ARAŞ11 RMAS I 69<br />
Grafik 7. Yaşanılan Konutun Durumu<br />
Kendime ai ı<br />
Kiuı<br />
Oıurdu ~um yerde kira ödemiyorum 1 ilcretsiz<br />
Diğer<br />
l
70 ISTANBUL TICARETODASI<br />
Grafik 8. Konutta Yaşanılan Sorunlar<br />
Evin kUçUklugu 1 yer az lı ~ ı •••••••••••••••••••• 20,09%<br />
Dışa rı da otunılacak yerin o l maması 19,01 %<br />
Sokaktan gelen gUrıııtu 1:1,88%<br />
Rutubet 1 akın lı 1 sıı ı ntı 11 ,29%<br />
Komşulardan gelen gOr!llrti 10.77%<br />
Kmunlık, yetersiz g!ln ışıgı ••••••• 6,84%<br />
Pencere, kapı veya ıeminde çtlrtlnıc •••••• 6. 11 %<br />
Isı nma •••• 3,47%<br />
Yagmur yo~ınca kanalizasyoıı taşnınsı l su baskını 2,33%<br />
Evin içinde banyo veya d uş o lmaması 2,02%<br />
Elektrik kesintisi 1.97%<br />
Şebeke suyu kesintisi<br />
Evin içinde ça lışır durumda bir tuvalct olmamos ı<br />
2.2.2.3. i~ Hayatı<br />
Aile yaşamı ve yaşanılan konuta ai t özellikler yaşam kalitesini belirleyen faktörlerin baş ında gelirken;<br />
iş hayatına ilişkin göstergeler de yaşam kalitesini birebir etkilemektedir. Günümüzde çalışan kesim<br />
açısından bakıldığında , iş hayatında geçirilen zaman günün en geniş zamanı nı kapsamaktadır. Ortalama<br />
olarak günde 8 saatlik çalışma hayatına , İstanbul'daki ulaş ım ve trafik sorunlarının da eklenmesiyle iş<br />
hayatına ay rılan zaman günün üçte birinden fazlasına ulaş abilmektcdir . Dolay1s ı y la iş hayatına yönelik<br />
dUşüneeler ve etkileşimler önemle Uzerinde durulması gereken alanlardır.<br />
Bu bağlamda, araştırmaya ka tılan deneklere iş hay atlarıy la ilgili bir takım sorular yöneltilerek,<br />
işlerinden duyduklan memnuniyet ve işlerinden kaynaklanan sorunlar ortaya konulmuştur .<br />
Öncelikle deneklere aşağıdaki ifadclere ne dcreec katıldıklannı 1-10 arasmda ifade etmeleri is tenmi şt ir ;<br />
- }şim çok stres/i ve zahmetli/ çok emek isteyen bir iş<br />
- İşim sıkıcı ve kasvet/i<br />
- !şim bana mesleki gel iş im im için iyifırsatlar sunuyor<br />
- Sürekli kısa zamandafazla iş yüküyle meşgulüm<br />
- Sağlık koşullarına uygun olmayan ve tehlike arz eden birişim var<br />
- İş imi severek yap ıyorum
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMAS I 71<br />
Grafik 9. İş Hayatıyla İlgili ifadeler (1: Katılmıyorum, 10: Katılıyorum)<br />
Silrckli kısa zamanda fazla iş<br />
yüküyle meşgulüro<br />
lşim çok stresli ve zahmetli/ çok emek isteyen bir iş<br />
İş i m bana mesleki ge lişim im için iyi fırsatlar sunuyor<br />
İ şimi severek yapıyorum<br />
fşim s ıkı c ı ve kasvetli<br />
Sağlık koşu llarına uygun olmayan ve tehlike arz eden<br />
İstanbul'daki bireyler en fazla, sürekli kısa zamanda fazla iş yüküyle meşgul olmalarından (6.41)<br />
şikayet etmektedirler. Bunu iş inin çok stresli ve zahmetli bir iş oldu~unu ifade edenler (6.27) izlemektedir.<br />
İşin i sık ıcı ve kasvetli bulanlar da (5.03) önemli bir düzeydedir. Bu sonuçlara karşın işini severek yapanlar<br />
(5.50) ve i şinin kendisine mesleki gelişimi için fırsatlar sunduğunu (5.92) belirtenler azımsanmayacak bir<br />
dUzeydedir. Sağlık koşullarına uygun olmayan ve tehlike arz eden bir durumdan bahsedenler ise oldukça<br />
dUşük bir seviyededir.
ı2<br />
ISTANBUL TICARP.T OOASJ<br />
Deneklere işleriyle ilgili aşağıdaki konulardaki memnuniyet düzeylerini 1-1 O arası belirtmeleri<br />
istenmiştir;<br />
- Ücret<br />
- Çalışma saati<br />
- Çalışma ortamt<br />
- Çalışma arkadaşları<br />
- Ücret dışı imkanlar (yol, yemek, servis vb.)<br />
Grafik lO. Iş Hayatıyla ilgili Memnuniyct Düzeyi (1: Hiç Memnun Değilim, 10: Çok Memnunum)<br />
Çalışma arkadaşlan<br />
Çalışma ortamı<br />
Ücret dışı imkanlar (yol, yemek, servis vb.)<br />
Çalışma saati<br />
Ücret<br />
Bu soruya alınan yanıtlar incelendiğinde İ s tanbul ' daki bireylerin işleriyle ilgili mcmnuniyct düzeyi<br />
yilksek olan alanlar çalışma arkadaş l arı (6.17) ve çalışma ortamı (5.83) ilc Ucrct dışı imkanlardır (5. 16). Bu<br />
Uç mcmnuniyct alanı orta değer olan 5'in üzerindedir, ancak 7'yc bile ulaşamamaktadır. Çalışma saati<br />
(4.92) ve ücret (4.57) ise memnuniyet düzeyi düşük olan alanlard ı r.<br />
Dolayısıyla genel olarak bir mcmnuniyctsizliktcn, göreceli olarak ise çalışma arkadaşları , çalışma<br />
ortamı ve ücret dışı imkanlarda; çalışma saati ve ücretten daha fazla mcmnuniyet duyulduğundan<br />
bahsedilebilir. Bu noktada özellikle ücret dışı imkanlar İstanbul'daki çalışanların dikkat ettikleri bir kriter<br />
olarak karşımıza ç ı kmaktadır. İşierine ulaşımda çeşit l i sorunlar yaşayan bireylerin, servis imkanına sahip<br />
işleri önemserlikleri açıkça ortadadır.
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMASI 73<br />
Deneklere işlerinden kaynaklanan birtakım sorunlara ilişkin aşağıdaki durumlan, ne s ıklıkta<br />
yaşadıkları sorulm uştur ;<br />
- işten eve, evle ilgili yapılması gereken bazı işleri yapamayacak kadar yorgun geliyorum.<br />
- İşime harcadığım zaman nedeniyle aiterne karşı olan sorumluluklarımı yerine getiremiyorum.<br />
- Eve iş getiriyorum.<br />
- Ai/evi sorum luluk/arım nedeniyle işime konsantre olamıyorurn.<br />
Grafik ll. İş H ay atı - İfade 1<br />
İşten eve, evle ilgili yapılması gereken<br />
bazıişleri yapamayacak kadar yorgun<br />
geliyorum<br />
Grafik 12. İş Hayatı - İfade 2<br />
İşime harcadığım zaman nedeniyle<br />
aileme karşı olan sorumluluklarımı<br />
yerine getiremiyorum<br />
Haftada birkaç kez<br />
Ayda birkaç kez<br />
Ayda birkaç kez<br />
Asla<br />
As lo<br />
llafiad ıı birkaç kez<br />
Daha az sık lıkla<br />
Doha az sık lık la<br />
Yılda birkaç. kez<br />
Yıl do birkoç kez<br />
Grafik 13. iş Hayatı -1fade 3<br />
Eve iş getiriyorum<br />
Grafik 14. İş Hayatı- İfade 4<br />
Aitevi sorumluluklarım nedeniyle işime<br />
konsantre olaınıyorum<br />
Asla<br />
Asla 49,40%<br />
Ayda birkaç kez<br />
Daha az sıkl ı kla<br />
D>ıhıı az sık lıkla<br />
Yılda birkaç kez<br />
Yılda birkaç kez<br />
Ayda birkaç kc,:<br />
Hallada birkaç kez<br />
Haftada birkaç kez
7 4 ISTANAUL TICARET ODASI<br />
Araştırmaya katılanların iş hayatlanyla ilgili en sık yaşadtğ ı sorun işten eve, evle ilgili yapılması<br />
gereken baz ı işleri yapamayacak kadar yorgun gelmeleridir. Öyle ki, bu durumu haftada birkaç kez yaşayan<br />
denek sayısı toplam örneklemin %44.44'Unti oluşhırmaktadır. Bunu, işe harcanan zaman nedeniyle ailesine<br />
karşı olan sorumluluklarını yerine getirerneyen bireyler izlemektedir. Denekierin %28 . 56 ' sı ayda birkaç<br />
kez bu durumu yaşadığını ifade etmiştir. Öte yandan İstanbu l ' daki çalışanların %43 'ü eve belli zaman<br />
aralıklanyla iş getirmekte, %50.60' ı ise zaman zaman ailcvi sorumlulukları nedeniyle işlerine yeterince<br />
konsantre ol amamaktadır. Her dört kişiden biri, i şi nedeniyle ailesine zaman ayıramadığını ; yaklaşık %85'i<br />
ise işten eve çoğunlu kla yorgun geldiğini belirtmiştir.<br />
İstanbul'un en önemli problemlerinden biri olan ulaşım sonm l arı, yapılan bir çok alternatif ulaşım<br />
imkantanna rağmen halen yeterli düzeyde çözillememiştir. istanbul'da yaşayanlar iş l erine giderken, çoğu<br />
zaman birden fazla araç değiştirerek ulaşmaktadır. Öyle ki, bazen hava şaıt l arından bazen ise çeş i tli<br />
nedenlerden dolayı çal ış anlar işe gidiş güzergahlannı değiştirebilmektedir. Bir yerden bir yere ulaşmak için<br />
hareket eden istanbul'daki bireyler öncelikle hangi yo.lu ve güzcrgahı ve bununla birlikte hangi ulaşım<br />
aracını tercih edeceklerini dtişünmektedirler. GUntin önemli bir zaman dilimini ulaşım araçlarında geçirmek<br />
t:orunda kalan İstanbul halkı için işlerine rahat bir şekilde ulaşmak oldukça önemli bir konudur. Kimileri<br />
hı zlı ulaşım seçeneklerini tercih ederken, kimileri ise yavaş ama rahat bir ulaşım seçeneğini tercih<br />
cdcbilmektcdir. Araştırmaya katılan deneklere alternatifyol ve ulaşım araçlan açısından evlerinden işlerine<br />
rahat bir şekilde ulaştp ulaşamadıklannı belirtmeleri istenmiştir. Buna göre denekierin %30.15' inin her<br />
zaman, %25.12'sinin ise genellikle işlerine rahat bir şeki l de ulaştıkları saptanmıştır. Buna karşın,<br />
katılımcıların %23.60'ı ara sıra, %14.92'si nadiren ve %6.21 'i ise asla seçeneklerini tercih ederek bu<br />
soruyu yanıtlamıştır .<br />
Grafik 15. İş Yeriııe Ulaşımda Rahatlık<br />
Her zaman 30,15%<br />
Genellikle<br />
Ara sı ra<br />
Nadiren<br />
A~ la
ISTANBU1.'0A YAŞAM KALilESI ARAŞTIRMASI 75<br />
Bu soru "işinize ne kadar sürede ulaştyorsunuz " şeklınde yöneltildiğinde ise ortalama olarak<br />
İstanbul'daki çalışanların 53 dakikada işlerine ulaştıkları anlaş ılmıştır. Yaklaşık 1 saat olarak kabul<br />
edebileceğimiz bu değer bize İstanbut> dak i bireylerin ortalama olarak işlerine 1 saat içerisinde ulaştıklarını ,<br />
ancak yarısından fazlasının bu yolculugu rahat bir ortamda gerçek l eştirdiğini göstermektedir. Bu soru için<br />
yapılan görüşme lerde kimi katılımcılar için tek bir ulaşım aracıy l a 1 saatlik bir yolculuk rahat bir ulaşım<br />
ortamı olarak nitelendirilirken, kimi katılımcıların ise metrobüs, metro ve tramvay gibi trafik sorunuyla<br />
daha az karşılaşan ulaşım araç larındaki yolculuklarını rahat bir ortam olarak belirttiklerine rastlanmıştır .<br />
2.2.2.4. Sağlık<br />
Kaliteli bir yaşamm vazgeçilmez bir unsuru sağlık olarak kabul edilmektedir. Kişinin sağlık durumu,<br />
yaşadıgı sorunlar, sağlık problemlerini çözme yöntemleri ve bu yöntemlerden duyulan memnuniyet düzeyi<br />
yaşam kalitesini doğrudan doğruya etkilemektedir.<br />
Araştımıaya katılanlara, "genel olarak sağtığınızı nasıl degerlendiriyorsunuz" sorusuna 1-1 O arasında<br />
bir deger vererek belirtmeleri istenmiştir. Bu soruya alınan yanıtların ortalamasına bakıldığında 10<br />
Ozerinden 6.73 olduğu gözlenmektedir.<br />
Grafik 16. Sağbk Harcamalarının Karşılan ma Türü<br />
Çıı l ışıığım kurum 1 ilgili sosyal gUvenlik kurumu 72, 18%<br />
Özel sıgorta<br />
Kendim knrşıhyorum<br />
Yeşil kart<br />
Şimdiye kadar hiç hastalanmadım
76 ISIANUlll.. TICARETODASI<br />
Katılımcılara "hastalandrğrnızda, tedavi, ilaç vb. masrajlarınızt genellikle hangi kanalla<br />
karşıltyorsunuz" sorusu aşağıdaki seçenekieric birlikte sorulmuştur;<br />
- Çahştrğrm kurunıli lgili sosyal güvenlik kurumu<br />
- Ozel sigorta<br />
- Yeşil karı<br />
- Kendim karşılıyorum<br />
- Şimdiye kadar hiç hastalanmadnn<br />
Denekierin %72. 18'i sağlık harcama lannın çalışt ı ğı kurum ve dolayısıyla ilgili sosyal güvenlik kurumu<br />
tarafından karşılandığıru belirtmiştir. Bu tUr harcamaları özel sigorta aracılığıyla ka rştlandığını ifade<br />
edenler %10.44, kendisi karşılayanlar ise %8.86'1ıkbir paya sahiptir. Buna karşın yeşil kart sahipleri %5.71<br />
ile temsil edilirken, araşt1rmaya katılanların %2.82'si ise şimdiye kadar hiçbir sağlık harcaması yapma<br />
zorunluluğunda ka l madığı söylemiştir.<br />
Araştırmaya kanlanlara "hastalandrğmrzda genellikle ilk nereye başvurursunuz?" sorusu aşağıdaki<br />
seçenekler yöneltilerek sorulmuştur;<br />
- Üniversite hastanesi<br />
- Devlet hastanesi<br />
- 6ze/ hastane<br />
- Sağlık Ocağ t<br />
- Kurum do/ı.1oru<br />
- 6zel po/iklinik/tıp merkezi<br />
- 6zel muayenehane<br />
- Aile hekimliği<br />
Grafik l 7. Sa~Jık Sorunlannda Başvurulan Birimler<br />
Devlet hastanesi 58,58%<br />
Ö7el hastane 17.41 %<br />
Sn~lık ocağı ••• 9,03%<br />
Üniversite hastanesi ••• 8.23%<br />
Öıcl poliklınik 1 Up merkezi 4, 10%<br />
Kurum doktoru<br />
Ö~:cl muayenehane<br />
Aile hckimligi 0,56%
ISTANBUL'DA YA ŞAM KALITESI ARAŞTIRMASI 77<br />
Denekierin %65.58'1 devlet hastanesine başvururken, %17.41 'i özel hastaneyi tercih etmektedir. Özel<br />
hastanelerin dışında özel poliklinik, tıp merkezi ve muayenehaneleri tercih edenlerin toplamı ise %4.90'dır.<br />
Dolayısıyla katılımcıların %22.31 'i hastalandığında ilk başvu rduğu yer özel sektöre ait sağ lık<br />
kuruluşlandır .<br />
Bir önceki soruda ise özel sigortayasahip bireylerin katılımcıların % 10.44'ünü oluşturduğu<br />
gözlenmiştir. Aradaki yaklaşık % 12'1ik fark, sosyal guvenlik kun.ıluşlanyla anlaşmalı özel sağlık<br />
kuru luşlanndan, özel sigortası olmamas ın a rağmen faydalanabilen bireyleri kapsamaktadır. Son yıllarda<br />
giderek artan özel sağlık kuruluşlan sağlık alanmda yaşanan son gelişmelerle birlikte, özel sigortası<br />
bulunmayan bireylere de hizmet vererek müşteri portföyünü gcniş l etmiştir. Araştırmadaki bu sonuç da bu<br />
durumu destekler niteliktedir. Öte yandan %9.03'lük kesim sağlık ocaklannı, %8.23'lük kesim ise<br />
üniversite araştınna hastanelerini tercih etmektedir.<br />
Deneklere "bu sağlık kuruluşunu neden tercih ediyorsunuz" sorusu aşağıdaki ifadelerle birlikte<br />
sorulduğunda;<br />
- Zorunluluk<br />
- Alışkanlıktan<br />
- Tavsiye<br />
- Bulunduğu yere yakm olması<br />
- Kuru!uşta tamdık birinin bulunmaSI<br />
- Hizmetinden memnun olması<br />
%53.82 oranında "zorunluluk" cevabı alınmıştır . Bunu % 15.45 ilc bulunduğu yere yakın olması ve<br />
%14.81 ile hizmetinden memnun olunması seçenekleri izlemiştir.<br />
Grafik 18. Sağlık Biriminin Tercih Edilme Nedeni<br />
Zorunluluk 53,82%<br />
Bulundugu yere ynkın olma sı<br />
Hizmetinden memnı.ırı olmas ı<br />
Alışkanlıklan<br />
Kwı.ıluşıa tanıdık birinin bulunın ıisı<br />
Tavsiye
7 8 lST ANBI)L TICARET ODASI<br />
Katılımcılara "sağ/tk hizmeti aldığınız kuruluşlarla ilgili şimdi okuyacağım konuların sizin için sorun<br />
olup olmadığım söyler misiniz" sorusu aşağıdaki alt başlıklarda sorgulanmıştır;<br />
- Temizlik/hijyen konusunda sorun var mı?<br />
- Yapılan muayeneden memnun musunuz?<br />
- Doktorların hastalara davranışmda sorun var mı?<br />
- Hemşirelerinlhastabakıcılarm hastalara davranışında sorun var mı?<br />
- Doktor ve sağlık personeli say 1sım yeterli buluyor musunuz?<br />
- Muayene ve tahlil ücretlerini yüksek buluyor musunuz?<br />
Yukarıda sıral anan alt başlıklar içinde en fazla sorun yaşanan alan doktor ve sağlık personeli sayısının<br />
yetersizliğidir. Katılımcıların %67.57'si sağlık kuruluşlarındak i doktor ve diğer sağlık çalışanlarının<br />
sayısının yetersiz oldugu kanaatindedir. Temizljk/hijyen ise bir başka önemli sorun olarak gözlenmektedir.<br />
Denekierin %65.84'U temizlik/hijyen konusunda şikayetçidir. Yap ılan muayeneden memnun olmayanların<br />
(%57.91) ve muayene ilc tahlil ücretlerini yüksek bulanların ağ ırlıkta olduğu (%57.43) katılımcılar<br />
arasında, sağlık çalışanlarının hastalara olan davranışlarında sorunların yaşandığını (%56) ifade edenler de<br />
yüksek oranda temsil edilmektedir.<br />
Grafik 19. Sağlık Hizmetlerinde Yaşanan Sorunlar<br />
• EVET • HA YIR<br />
Doktor ve sag lık personeli sayısım yeterli buluyor<br />
musunuz?<br />
Muayene ve tahlil için randevu almakta sorun<br />
yaş ıyo r musunuz?<br />
1-lemşircleri rı/has tabakıcı la.rın hastalara davranışında<br />
sorun var mı?<br />
Doktorlar ın hastalara davranışında sorun var mı?<br />
Muayene ve tahl il ücretlerini yüksek buluyor<br />
musunu:t.?<br />
Yapılan muayeneden memnun musunuz?<br />
Temizlik/hijyen konusunda sorun var mı?
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMASI 79<br />
2.2.2.5. Ekonomik Yapı<br />
Kişinin ekonomik durumu, yaşam kalitesini etkileyen faktörler arasındadır. İyi bir yaşam kalitesin<br />
sağlanabilmesi için ekonomik durumun en azından asgari ihtiyaçlan karşılayabilecek dUzeyde olması<br />
gereklidir. Bu bağlamda araştınnaya katılanların ekonomik durumunun tespitine yönelik borçlanma ve<br />
harcama yetisi üzerinden bir sorgulamaya gidilmiştir.<br />
Araştırınaya katılanlara , ekonomik durumlarıy la ilgili fikir edinebilmek için baz ı sorular sorulmuştur.<br />
Bu sorular şu şekilde s ıralanabilir:<br />
Son 1 yıl içinde,·<br />
- Herhangi bir kişiden ya da kurumdan borç aldınız mı?<br />
- Herhangi bir kişiye ya da kuruma borç verdiniz mi?<br />
• Herhangi bir Sivil Toplum Kuruluşuna (vakıf, dernek vb.) yardım ettiniz mi?<br />
- Herhangi bir Sivil Toplum Kuruluşundan (vakıf, dernek vb.) yardım aldı nız mı ?<br />
Grafik 20. Borçlanma ve Borç Verme Durumu<br />
• EVET • HA YrR<br />
Herhangi bir Sivil Toplum Kuruluşundan(vak ıf,deme k<br />
vb.) yard ım a ldını z m ı ?<br />
Herhangi bir Sivil Toplum Kurulu ş una (vakıf,dcmck<br />
vb.) yardım etliniz mi?<br />
Herhangi bir kişiye ya da kuruma borç verdiniz mi?<br />
Herhangi bir kişiden ya da kurumdan borç a ldını z mı?<br />
Bu sorulara a lınan yanıtlar incelendiğinde ; araşt1rmaya katılanların %63.78'inin geç ti ğ imi z yı l içinde<br />
borçlandığı, %29.92'sinin ise borç verdiği gözlenmektedir. Öte yandan son bir yıl içinde toplumun<br />
%29.53 'ü bir sivil toplum kuruluşuna yardım ettiğini ifade etmiş, % 1 0.89'u ise bir sivil toplum<br />
kuruluşundan yardım aldığını belirtmiştir. Bu yardımiann bir kısmı nakdi yardım iken, ayni yardımların<br />
daha büyük paya sahip olduğu yapılan görüşmeler esnasında ortaya çıkmıştır.<br />
Denekierin ekonomik durumunu incelemek açısından bazı alanlardakj harcama yapabilme kapasitesi<br />
ölçülmeye çalışılmıştır. Burada açıklamalı bir şek ilde aşağıdaki soru yö neltilıniştir :<br />
"Arzu etmelerine rağm en, insanların , bazen sahip olamadıgı 1 satın almaya güçlerinin yetmediği<br />
şeyler vardır. Aşağıdaki durumları ''/STERSEM YAPARIM" ya da "İSTESEM DE YAPAMAM'' şeklinde<br />
yanıtlayınız."
80 ISTANBUL TICARn ODASI<br />
- Evinizi istediğiniz sıcaklığa getirmek, istediğiniz kadar tsıtabilmek<br />
- Akrabaların ya da tanıdıklarm yanında kalmadan, 1 haftairk bir tatil yapmak<br />
- Eskimiş mobilyalarınızı değiştirmek<br />
- iki günde bir et, tavuk ya da balıktan oluşan bir yemek yiyebilmek<br />
- Kullamlmı.ş kıyafetler yerine, yeni kıyafetler alabilmek<br />
- Ayda bir kere, ark.ada.şlarınızı ya da akrabalarınızı evinizde ağır/ayabilmek<br />
Grafik 21. Ekonomik Durum Göstergeleri<br />
•lstcrsem yoparıın<br />
• Istesem de yapamam<br />
Ayda bir kere, arkadaşlarınızı ya da akrabalannı;tı evin11;de<br />
a~ırlayabilmck<br />
Evinizi istediği niz sıcaklıga gcıinnck, isıediginı' kadar<br />
ısıtabitmek<br />
Ktılln nılmış kıyateller yerine, yenı kıyafctlcr alııbilmck<br />
İki gtlndc bir et, tavuk ya da balıktan oluşan bir yemek<br />
yiyebilmek<br />
Eskiınış mobilynlnrın111 degiştırmek<br />
Akrabaların ya da tanıdıkların yanında knımadun, 1 hanalık bir<br />
tatil yapmak<br />
Bu soruya alınan yanıtlar arasında, bireylerin istediklerinde yapabileceklerinin başında %80.09<br />
oranıyla, "ayda bir kere, arkadaşlarmızz ya da akrabalannızı evinizde ağırlayabilmek" seçeneği<br />
gelmektedir. Bunu evin istenilen sıcaklığa getirilmesi, %78.53 oranıyla izlemektedir. Arkadaşların ya da<br />
akrabaların evde ağırlanabiliyor o l ması, Türk toplumunun sosyolojik yapısına dayandtrılabilir .<br />
Kent yaşam ınd a her ne kadar akraba ve arkadaş ziyaretleri seyrekleşiyorsa da, özellikle önce çekirdek<br />
sonra geniş aile olan ailelerde belli aralıklarla birlikte olma isteginin ortaya çıktığını görmekteyiz. Bu<br />
soruda arkadaşların ya da akrabaların evde ağıdanmasının en yüksek oranda yapılabilirlik seviyesine sahip<br />
olması toplumun parasal zenginliğini değil , sosyal sermayesinin henüz tükeomediğini göstermektedir.<br />
Birilerini ağırlamak Türk toplumunun geleneğinde olan ve mümkün olduğunca tekrarlanan bir durumdur.<br />
Dolayısıyla bu soruda karşılaşılan sonuç şaşırtıcı değildir .<br />
GUn geçtikçe daha fazla tüketim toplumu olmaya başladığımız<br />
bu dönemde, toplumun üçte ikisi<br />
kullamlmış kı ya fetler yerine yeni kıyafctlcr alabilece~ini i fade etmiştir. İsteniten besinierin alınab i lmesi<br />
(%58.25) ve eskim i ş mobilyaların yenilenmesi (%42.10) ise, kıyafet ahmından daha düşük aranlara<br />
sahiptir. Araştırmaya kat ıl an l arın istediğinde yapabilme kapasitesinin en düşük olduğu alan ise akrabaların<br />
ya da tanıdıkların yanında kalmadan, 1 haftalık bir tatil yapmak (%28.82) seçeneğidir.
ISTANBUL'DA YAŞAM KAI.lTESI ARAŞ 'riRMAS I<br />
8 l<br />
2.2.2.6. Güvenlik<br />
Uluslararası alanda yaşam kalitesi ilc ilgili çalışmalar incelendiğinde, güvenlik faktörünün yaşam<br />
kalitesinin belirleyicileri arasında yer a l dığı gözlenmektedir.<br />
y ıl<br />
Araştınnaya katılan deneklere gOvenlikle ilgili birtakım sorular yöneltilmiştir. Bu sorulardan ilki, son 1<br />
içinde hane halkında aşağıdaki olaylardan herhangi birinin yaşanıp yaşanrnadığıdu;<br />
- Evinizde hırsızlık oLdu mu?<br />
- İş yerinizde htrslZitk yaşand1 mr?<br />
- Otomobil, motosiklet vb. motorlu aracımz çalındr m1?<br />
- Motorlu aractmzdan herhangi bir şey (teyp. çanta vb.) çalındı rm?<br />
- Kapkaç, yankesicilik, gasp vb. yaşandı mı ?<br />
- Yaralanma, darp olayı yaşandi mı ?<br />
- Herhangi bir nedenden dolay r şantaj. tehdit olayı yaşandı mt?<br />
- Cinsel taciz veya mi/stehcen hareketlerden dolayı mağduriye t yaşandı m1?<br />
- Dolandırıc1lık sebebiyle herhangi bir mağduriyet yaşandı mı?<br />
- Bunların dışmda herhangi bir suçtan dolayı mağduriye t yaşandı mı?
82__t>TANBUL riCARET ODASI<br />
Grafik 22. Güvenlik Sorunlan<br />
• EVET • H/\ YlR<br />
Evinizde hırs ızlık oldu mu?<br />
işyerini:zdc hırsızlık yaşandı ını?<br />
Knpkaç, yankcsicilik, gasp vb. yıı~andı mı?<br />
Doltındırıcılık sebebiyle herhangi bir ınagduriyet yaşandı ını?<br />
Motorlu nracınızdnn herhangi bir şey ( tcyp, çanta vb.) çalındı mı?<br />
Yaralanma, darp olayı yaşandı ını?<br />
llerhangi bir nedenden dolayı şantaj, tehdit olu yı<br />
yıışnndı mı?<br />
Otomobil, motorsiklet vb. motorlu arncınıı: çalındı mı?<br />
Cinseltaci/ vcyn mUsıehcen hareketlerden dolayı magduriyct<br />
yaşandı mı?<br />
Bunların dışında hcrhııngi bir suçtan dolu y ı mogduriyct yaşandı<br />
mı7(belirtiniz ....)<br />
Denekler arasında yukarıda sayılan suçlardan en fazla mağduriyet duyulan alan hrrsızlıktır.<br />
Katılımcıların %13.75'i evinde, %9.36'sı ise işyerinde hırstz lı k yaşandığını belirtmiştir. Bunu sırasıy l a<br />
kapkaç, yankesicilik, gasp vb. (%8.32), do l andmcılık (%7.92), motorlu araçtan herhangi bir şey (teyp,<br />
çanta vb.) çalınması (%7.03), yaralanma, darp (%6.87), şantaj , tehdit (%5.62), oto hırsızlığı (%4.79), cinsel<br />
taciz (%4.21) ve diğer suçlar (%4.05) izlemiştir. Görüldüğü üzere daha çok kent suçlan ekseninde<br />
dcğerlendirilebilecek , hırsızlık , kapkaç, yankesicilik ve dolandırıcılık gibi suçlarda yoğunluk<br />
yaşanmaktadır.<br />
Katılımcılara "yaşadığınız ilçede polis veya jandarma hizmetleriyle ilgili konular hakkında fik:rinizi<br />
söyler misiniz" sorusu şu ifadelerle birlikte soru lmuştur;<br />
· Olaylara zamanında müdahale ediyor mu?<br />
· Vatandaşa davramşından memnun musunuz?<br />
- Verdiği trafik hizmetinden memnun musunuz?
----- ------------------- lSTANilUL'DA YAŞAM KALITI!SI ARAŞTIRMAS I 8~<br />
Grafik 23. GUvenlik Hizmetlerinden Memnuniyet<br />
Vatandaşa davranışından memnun<br />
musunuz?<br />
Olaylara zamanında mildalıale ediliyor mu?<br />
Vcrdigi lrafık hizmetinden memnun<br />
musunuz?<br />
Katılımcılar arasında güvenlik gi.lçlerindcn duyulan mcmnuniyet orta düzeyde seyretmcktedir.<br />
Güvenlik güçlerinin vatandaşıara davranışından memnun olanlar %52'lik bir paya sahip iken, verilen trafik<br />
hizmetinden duyulan memnuniyet %44.37'dir. GUvenlik güçlerinin olaylara zamanında müdahale ettiği<br />
görüşüne katılanlar ise %5 I oranıyla temsil edilmektedir.<br />
Yukarıda açıklanan iki soru grubunun dışmda katılımcılardan, evlerinde yalnız otururken kendilerini<br />
ne kadar güvende hissettiklerini 1-1 O arasında bir değer olarak ifade etmeleri istendiğinde ortalama değer<br />
6.85 olarak ortaya çıkmıştır. Buna karşın katılımcıların yaşadıkları çevrede, gece yalnı z yürürken<br />
kendilerini ne kadar güvende hissettiklerine yönelik hesaplanan ortalama değer ise 5.75'dir.<br />
2.2.2.7. Kentsel Memnuniyat<br />
Yaşam kalitesini, kişinin çevresi ve yaşadığı yerin özellikleri de önemli düzeyde etkilemektedir.<br />
Yaşanılan yerin sorunları, kamu hizmetlerinden duyulan memnuniyet dUzeyi, toplumsal gerginliklerin<br />
varlığı, birlikte yaşanılan bireylerin davranışları ve yaşam biçimleri bu bağlamda değerlendirilebilecek<br />
a tanlardır . TUm bu alanlar birlikte değerlendirildiğinde kentsel memnunjyet düzeyine ulaşılabilmektedir.<br />
Deneklere öncelikle İstanbul'un en önemli 3 sorununu aşağıdaki seçenekler arasında bir sıralama<br />
yaparak belirtmeleri istenmiştir ~<br />
- Trafik<br />
- Asayiş<br />
- Yol Altyapısının Bozukluğu<br />
- Temizlik Hizmetleri (Sokak, cadde, çöp)<br />
- Nüfus Yoğunluğu<br />
- Gecekondulaşma/Plansız Yapılaşma/Imar Sorımiart<br />
- Sosyal Yaşam Alanlarının Yetersiz liği
84 ISTANBU1. 11CARfo;f0DAS1<br />
- Çevre Kirliliği<br />
- Su ve Kana/izasyon Sorunları<br />
- Doğalgaz AltyaplSt Sorunlan<br />
- Elektrik Altyaptsı Sorunlari<br />
- Diğer (belirtiniz)<br />
Grafik 24. İstanbul'un En Önemli Sorunlan<br />
Trafik •••••••••••••• 31,33%<br />
NMus yo~unlu~u ••••••••• 2 1,35%<br />
Asay iş 14,69%<br />
Çevre kirliligi •••• 8,58%<br />
GecekoııdıJIBıınıa f plan s ız yapılaşma 1 imar sonıni a rı •••• 8,18%<br />
Yol altyapı sının bozuklugu 4,96%<br />
Sosyal yaş am alaninrının ycıcrs i~ll~.i 4,26%<br />
Temiz lık hizmetleri<br />
Diger<br />
Su ve kanal i ı:ıısyon so ruıı l nrı<br />
Do!lalgaz nityap ıs ı sorunları<br />
İstanbul'da yaşayan bireylerin %3 1.33'ünc göre İstanbul'un en önemli sorunu trafik iken, %21.35'i<br />
nüfus yoğunluğunu , %14.69'u ise asayiş sorununu dile getirmiştir. Dolayısıyla istanbul' un en önemli Uç<br />
sorununun trafik, nüfus yoğunluğu ve asayiş olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu sorunları sırasıyla, çevre<br />
kirliliği (%8.58), gecekondulaşma/plansız yapılaşma (%8.18), yol altyapısının bozukluğu (%4.96), sosyal<br />
yaşam alanlarının yetersizliği (%4.26), temizlik hizmetleri (%3 .01), su ve kanalizasyon sorunlan (%1.55),<br />
doğalgaz altyapısı sorunları (%0.49) ve diger sorunlar takip etmektedir.<br />
Araştırmaya katılan bireylere yaşadıkları ilçede aşagıdaki belediye hizmetlerine yönelik memnuniyet<br />
dOzeylerini 1-1 O arasında bir değer vererek belirtıneleri istenmiştir ;<br />
- Çöp ve çevresel atık toplama hizmetinden<br />
- Kanafizasyon hizmetinden<br />
- Şebeke suyu hizmetlerinden<br />
- Toplu taşıma hizmetlerinden<br />
- Zabıta hizmetlerinden<br />
- Yol/kaldırım yapımr hizmetlerinden<br />
- Yeşil alanların miktarından<br />
- llava kirliliği ile mücadeleden
JSTANilUL'DA YAŞAM KALITE:SI ARASTIRMASI 85<br />
- Belediyenin sosyal ve kültürel faaliyetleri<br />
- Belediyenin sosyal yardimlarmdan<br />
- Belediyenin sağlık hizmetlerinden<br />
- Belediyenin imar/iskan/ruhsat işlemleri<br />
- Otopark<br />
- Park ve oyun alanlan<br />
- Pazar yerleri<br />
- Sokaklarm aydmlatılmas1<br />
- İtfaiye<br />
Genel olarak bakıldığında İstanbul 'da yaşayan bireylerin yukanda sayılan<br />
l 7 belediye hizmeti alanından<br />
duyduğu memnuniyet düzeyinin ortalaması I O üzerinden 5.82'dir. Genel olarak duyulan memnuniyetsizl iğe<br />
rağmen , yapı lan değerlendirmeler sonucunda, İstanbu l ' daki bireylerin belediye hizmetleri arasında en fazla<br />
memnun olduklan alan ı ann başında itfaiye hizmetleri (7.05), şebeke suyu hizmetleri (6.95) ve sokakların<br />
aydın tatılması (6.89) geldiği gözlenmektedir. Yol/kaldırım yapımı hizmetleri (4.01), yeşil alan miktarları<br />
(4.03) ve hava kirli li ğ i ile mücadele (4.21) ise memnuniyet düzeyinin en düşük olduğu alanlardır.<br />
Özellikle hizmet a l anları içinde en sonda yer alan yol /ka ldırım çalışmaları , İstanbul'un kent gündemini<br />
de meşgul eden, çoğu zaman bireylerin bir anlam yükleyemediğ i çalışmalardır. Öyle ki, baz ı caddelerde 1-<br />
2 yılda bir kaldırımlar yinelenmektedir. Yapı l an görüşmeler esnasında , bu alandaki memnuniyetsiz liğin<br />
hizmetten ziyade, belediye gelirlerin in halk tarafından gereksiz görülen kaldırım yapımı gibi harcamalara<br />
ayrı lm asına yönelik bir e l eştir i den kaynaklandığı anlaşılmıştır.<br />
Grafik 25. Belediye Hizmetlerinden Memnuniyet (1: Hiç Memnun .Değilim, 10: Çok Memnunum)<br />
Ortalama Memnuniyet Düzeyi: 5.82<br />
itfaiye<br />
Ş ebeke suyu hiı.mellerind en<br />
Sokakların aydınl a tılrnası<br />
Belediyenin sosyal yardım l arınd an<br />
Çöp ve çevresel atı k toplama hizmetinden<br />
Belediyenin sa~ lık hizmetlerinden<br />
Belediyenin sosyal ve küiUlrel faaliyetleri<br />
Otopark<br />
Kanalizasyon hizmetinden<br />
Zabıta hizmetlerinden<br />
Toplu taş ı ma hizmetlerinden<br />
Park ve oyun alanlan<br />
Pazar ycrlori<br />
Belediyenin imar/iskan/ruhsat işlemleri<br />
Hava kirliliği ile mücadeleden<br />
Yeşil alan ları n miktarından<br />
Yol/kaldtrım yapımı hizmetlerinden<br />
7,05<br />
6,95<br />
6,89<br />
6,86<br />
6,84<br />
6,81<br />
6,60<br />
6 ,46<br />
6,02<br />
5,88<br />
5,52<br />
5,28<br />
5,08<br />
4,37<br />
4,21<br />
4,03<br />
4,01
86 ISTANBUl. TICARET ODASI<br />
A.raşitnnaya katılanların yaşadıkları ilçeye ilişkin görüşleri , yaşamlannı sürdürdükleri alanlarda<br />
karşı laşt ıkları sonmlar ve aynı ilçede birlikte yaşadıkları topluma yönelik değerlendirmeler sorgu l a nrruştır.<br />
ÖncelikJe ''yaşadığınız ilçedeki insanların aşağıdaki alanlarda ne kadar kurallara uyduklarını<br />
belirtiniz" sorusu yöncltilmiştir ;<br />
- Trafik kuralları<br />
- Kamuya açık alanlarda (park/arda, otobüs lerde, hastanelerde vb.) diğer insanlara anlayış<br />
göstermek, saygıl ı davranmak<br />
· Komşuluk ilişkilerinde karşılıklı anlayış göstermek, saygrlr olmak<br />
- Çevreyi kir/etmemek<br />
Grafik 26. Yaşanılan Bölgede Toplum Kurallanna Uyum Düzeyi (1 : Kurallara Uyulmuyor, 10:<br />
Kurallara Uyuluyor)<br />
Kıımuyıı açık alanlarda (parldarda, otobUslcrde,<br />
hastanelerde vb.) diger insanlam fınlayış göstermek, sayg ılı<br />
cl nv raııınak<br />
5,45<br />
K omşuluk ili şkikrindı: kıırş ıltklı a n layış göstermek. saygılı<br />
n lınak<br />
Trıı fik kurallorı<br />
Çevreyi kı rl e tıncmek<br />
1-1 O arası nda değer verilerek yanıtıanan bu soruların ortalama sonuçlanna bakıld ı ğında , kamuya açık<br />
alanlarda (parklarda, otobüslerde, hastanelerde vb.) diğer insanlara anlayış göstennek, saygıl ı davranmak<br />
seçeneğinin lO üzerinden 5.45 ilc ilk s ırada yer a l d ı ğ ı görülmektedir. Bunu 5.13 ortalamayla komşuluk<br />
i lişkilerinde karşılıklı anlayış göstermek, saygılı olmak; 5.09 ile trafik kurallanna uymak ve 4.90 ortalama<br />
ilc çevreyi kirletmernek izlemektedir. Göıiildüğü üzere toplum içinde kurallara uyma oran ı oldukça<br />
düşüktGr . Genel olarak baktidığında 1 O üzerinden 5 orta değe r kurallara uyum düzeyini göstermektedir.<br />
Özellikle son dönemlerde toplum içinde bazı kutuplaşma l arın yaşandığı, ''mahalle baskısı" deyimiyle<br />
toplumdaki bazı gruplara çeşitli nedenlerden do lay ı baskı uygulandığı gündeme getirilmektedir. Bu bağ lamda<br />
katı lımcıl ara yaşadıklan bölgede aşağıda belirtilen sosyal gruplar arasında bir anJaşmazlık ya da gerilimin olup<br />
olmadığı sorusu yönelliimiş ve 1- 1 O arasında bir değer vererek görüşlerini belirtmeleri i ste nmiştir;
ISTANUUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMA SI 87<br />
- Zenginler ve fakirler<br />
- Kadmlar ve erkekler<br />
- Yaşlılar ve gençler<br />
- Etnik kökenierifarkli gruplar<br />
- Dini inançlarıfarkli gruplar<br />
- Farklı mezhepler<br />
- Farklı cinsel tercihi olanlarla, toplumun diğer 'üyeleri arasında<br />
- Farklı siyasi diişünce grup/art<br />
Grafik 27. Sosyal Gruplar Arasında Gerilim (1: Hiç Gerilim Yok, 2: Çok Gerilim Var)<br />
Farklı siyasi r.!UşUnce gnıplıırı 4,96<br />
Et nık kökenieri farklı gruplar<br />
Zenginler ve fakirler<br />
F:ırklı<br />
cınscltc rcihi olanlorlo, toplumun diger uyeleri ara sında<br />
Dıni inançlan farklı gruplar<br />
Farklı ıııczheplcr<br />
Kadınlar ve erkekler<br />
Ynşlılar ve gençler<br />
Genel olarak bakıldıgında toplumda yukarıda sıralanan sosyal gruplar arasında yaşanan gerilimlere, 1 O<br />
Uzerinden orta değer olan 5'in altında puan verilerek değerlendirilmiştir. Dolayısıyla toplumda gruplar arası<br />
anlaşmazlık ve gerilime yüksek düzeyde rastlanmamaktadır. Ya da en azından böyle bir gerilim hissedilse<br />
bile henüz dikkate değer bir düzeye ulaşmamıştır.<br />
Sonuçlar incelend i ğinde yukanda sayılan sosyal gruplar arasında , toplum içinde en fazla a nlaşma zlık<br />
ve gerilim yaşanan grupların farklı siyasi düşünce grupları (4.96) olduğu gözlenmiştir. Bunu etnik<br />
kökenieri farklı gruplar ( 4.54) i z lemi ş ve sonraki sıralama zenginler ve fakirler ( 4.47), farklı cinsel tercihi<br />
olanlarla, toplumun di~er üyeleri (4.42), dini inançları farklı gruplar (4.29), farklı mezhepler (4. 16),<br />
kadınlar ve erkekler (4.16) ile yaşlılar ve gençler (3.97) izlemiştir .
88 ISTANBUL TICARI<strong>ITO</strong>DASI<br />
Deneklere yaşadıkları ilçede aşağıdaki konularda toplumun herhangi bir baskısını hissedip<br />
hissetmedikleri sorgulanmıştır;<br />
- Cinsiyetinizden dolayı<br />
- Medeni durumunuzdan dolay1<br />
- Yaşımıdan dolayt<br />
- Gelenek görenek/erinizden dolayı<br />
- Dini inanç ve davranışlarınrzdan dolayı<br />
- Siyasi görüşünüzden dolayı<br />
- Memleketinizden dolayı<br />
- işinizden dolayı<br />
- Kı/ık kıyafetinizden dolayı<br />
- Etnik kökeninizden dolayı<br />
Grafik 28. Toplumsal Baskı Algısı<br />
•ll içbir zaman • Bazen Sıklıkla • Her zaman<br />
Yukarıda sıralanan konular arasında bireyler, en fazla siyasi görüşlerinden dolayı baskı altmda<br />
olduklarını hissettiklerini ifade etmişlerdir. Öyle ki toplumun, %33. 17'si zaman zaman siyasi görüşünden<br />
dolayı baskı altında olduğunu belirtmiştir. Bunu dini inanç ve davranışlarından dolayı baskı altında<br />
oldugunu hissedenler %26.14, gelenek ve göreneklerinden dolayı baskı hissedenler ise %26.08 oranında<br />
temsil edilmişlerdir. Kılık layafetinden dolayı baskı gördüğünü ifade edenler %22.14, memleketinden<br />
dolayı baskı görenler %19.55, etnik kökeninden dolayı baskı görenler %19.07, işinden dolayı baskı<br />
görenler %17, medeni durumundan dolayı baskı görenler %16.63, cinsiyetinden dolayı baskı görenler<br />
%16.55 ve yaşından dolayı baskı görenler ise %14.72 oranına sahiptir.
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMASI 89<br />
Araştırmaya katılanlata ilçelerinde yaşayanların aşağıdaki dutumlarının kendileri için ne kadar önemli<br />
olduğu sorusu yöneltilmiştir;<br />
- Kıltk kıyafetleri<br />
• Aile yaşam biçimleri<br />
• Gelir durumlan<br />
- Çocuklarının başarılan ve ahlakı<br />
- Eve giriş-çıkış saatleri<br />
• Yaptıkları işleri<br />
- Dini inançları ve yaşayış biçimleri<br />
- Siyasi düşünceleri<br />
- Etnik kökenieri<br />
Grafik 29. Toplumun Değer Yargiiarı (1: Hiç Önemli Değil, lO: Çok Önemli)<br />
Çocuk larının başarıları ve a hl ak ı 6,58<br />
Aile yaşam biçimleri<br />
Eve giriş-ç ıkı ş saatleri<br />
Yaptıkları işleri<br />
Dini inançları ve yaşayış biçimleri<br />
Kıl1k kıyafetleri<br />
Siyasi düşünceleri<br />
Etnik kökenieri<br />
Gelir durumları<br />
Buna göre İstanbul'da yaşayan bireyler için ilçeterindeki yaşayanların çocuklarının başanları ve ahlakları<br />
6.58 ortalamayla önem verilen unsurlar arasında ilk sırada yer almıştır. Bunu aile yaşam biçimleri 5.96, eve<br />
giriş-çıkış saatleri 5.19, yaptıkları işleri 5.11, dini inançlan ve yaşayış biçimleri 5.06, kıl1k kıyafetlcri 4.68,<br />
siyasi düşünceleri 4.41, etnik kökenieri 3.88 ve gelir durumları 3.88 ortalama değerle izlemektedir.<br />
Araştırmaya katılan bireylere yaşadıkları ilçede aşağıda sıralanan alanlardaki memnuniyet düzeylerini<br />
t -1 O arasında bir değer vererek ifade etmeleri istenmiştir;<br />
- Sosyal yaşam (spor, sinema, tiyatro, park vb.)<br />
- Ulaşım imkanları<br />
• Hava kirliliği
20 ISTANTIUL. TICARF.T OOASI<br />
- Güvenlik<br />
- Çevre Kirliliği<br />
- N4[us yoğunluğu<br />
- Sağiık kurumları<br />
- Eğitim kurumları<br />
Genel olarak bahsi geçen alanlarda memnuniyet düzeyi düşük scyrctmektedir. Yukarıda belirtilen<br />
alanlarda en fazla nıemmın i yet duyulan alan güvenliktir. Ancak güvenlik alanı en yüksek memnuniyet<br />
duyulan alan olmasıyla birlikte, 1 O üzerinden 6. ı O ortalama dc~ere sahiptir ki, bu oran oldukça di.lşük<br />
sayılabilecek bir orand ı r . E~ itim kurumları 5.94 ve sağlık kurumlan 5.91 ile güvenlikten sonra memnun<br />
olunan atanlardır. Ulaşım imkanlan (5.35) ve sosyal yaşam (5.23) da orta dc~crin üstünde mcmnuniyet<br />
düzeyine sahip atanlardır . Hava kirlili~i (4.68), çevre kirlili~i (4.1 l) ve nüfus yoğunluğuna (3.45) ili şkin<br />
memnuniyet düzeyi ise orta de ~erin altında scyretmiştir .<br />
Grafik 30. Kentsel Memnuniyet Düzeyi (1: Hiç Memnun Değilim, 10: Çok Memnunum)<br />
Güvenlik<br />
Egitim kurumlan<br />
Sag l ık kurum l arı<br />
U laş ım imkanları<br />
Sosyal yaşam (spor, sinema, tiyatro, park vb.)<br />
Hava kirli li ğ i<br />
Çevre Kirliliği<br />
NUfus yoğunluğu<br />
Bulunduğunuz ilçede yaşamaktan memnun olma düzeyini 1- ı O arasmda puan vererek d eğerlendiren<br />
katılımcıların ortalama dc~eri 7.02 olarak ortaya çıkmıştır. Araştırmaya katılan bireylere İstanbul'da hangi<br />
ilçede yaşa mak istedikleri sorgulandığında ise lO üzerinden yapılan de~erlendirmelerde , Adalar 9.64,<br />
Beşiktaş 8.67 ve Kadıköy 7.63 puanla ilk üç sırayı paylaşm ışlardtr. Sıralamada son üç ilçeye bakıldı ğında<br />
ise Esenyurt (0.08), Sultangazi (0.32) ve Gaziosmanpaşa'nın (0.40) yer aldığı gözlenmektedir.
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMASI<br />
9 l<br />
Grafik 31. istanbul'da Yaşanmak istenilen İlçeler<br />
Adalar<br />
Beşiktaş<br />
Kadıkoy<br />
Üsküdar<br />
Beykoz<br />
Fatih<br />
Sarıyer<br />
Ümraniye<br />
Eyüp<br />
Beyoglu<br />
Avcılar<br />
Bakırköy<br />
Zeytinburnu<br />
Büytlkçckmece<br />
Şiş li<br />
Bahçelievler<br />
Ataşehir<br />
Ş ile<br />
Silivri<br />
Pendik<br />
Arnavutköy<br />
Başakşehir<br />
Sultanbeyli<br />
Güngören<br />
Çekmeköy<br />
Küçükçekmece<br />
Çatalca<br />
Bağcılar<br />
Bayrampaşa<br />
Maltepe<br />
Kaıtal<br />
Kağıthane<br />
BcylikdüzO<br />
Sancaktepe<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Sullangazi<br />
Ese nyuıt<br />
3,37%<br />
2,97%<br />
2,97%<br />
2,8 1%<br />
2,65%<br />
2,65%<br />
2,57%<br />
2,57%<br />
2,57%<br />
2,17%<br />
2,01%<br />
2,0 1%<br />
1,45%<br />
1,37%<br />
1,29%<br />
1,29%<br />
1,20%<br />
1,12%<br />
1,12%<br />
1,04%<br />
- 0,80%<br />
- 0,72%<br />
- 0,72%<br />
- 0,72%<br />
- 0,72%<br />
- 0,64%<br />
- 0,40%<br />
• 0,32%<br />
0,08%<br />
4,18%<br />
4 ,90%ı<br />
5,30%<br />
9,64%<br />
8,67° Yo<br />
7,63%<br />
6,99%<br />
6,35%
.22_____!ŞTANOlJ I T I C:..!A~Rl:.IIT~O~D~A~SI~------------------------------<br />
Yukarıdaki sorunun ardından deneklere seçtikleri ilçede yaşamak isternelerin nedenlerini aşağıdaki<br />
seçenekiere göre tercih etmeleri istenmiştir ;<br />
- İşime yakın olduğu için<br />
- Eğilim, kiilıür seviyesi yüksek kesim yaşadıği için<br />
- Daha fazla yeşil alana sahip oLduğu için<br />
- Daha az niifos yoğunluğuna sahip olduğu için<br />
- Sosyal olanakları (spor, kültür alan/art) için<br />
- Daha ucuza yaşanabileceği için (ör: ev kirası vb.)<br />
- 24 saat yaşam olduğu için<br />
- Düzenli yapılaşmanın olduğu için<br />
- Deprem riski az oldugu için<br />
- Zengin kesim yaşadığı için<br />
- Görsel güzelliği (sahil, deniz manzara/ı vb.)<br />
- Çocuklarımm yetişmesi için daha uygun<br />
Grafik 32. Yaşanmak istenilen İlçenin Tercih Nedeni<br />
ı<br />
DAha fazla yeş il alana sahip oldu~u için 17' ı s 'li<br />
Egitim, kUllUr seviyesi yllksck kesim yaşadıgı ıç in ı 6,34%<br />
Sosyal ola n akları 13,24%<br />
lş imc yakın o l du~u ıç in 11,55%<br />
Daha a, n(lfus yo~un l ug una sahip oldugu ıçin 10,27%<br />
Görsel gU zc ılı jli 8.25%<br />
24 saa ı yaşııın oldu~ u ı ç in 7,29%<br />
Daha.ucuaı y ıışanabil ccc~i için 6,28%<br />
Çocukınrınıın yetişme s i için dahu uygun 4,03%<br />
Dllzcnli yapılaşma o l d ııfııı için 3.22%<br />
Deprem riski a1.. oldu(; u ı ç in - ı ,25%<br />
Zengin kesim ynşadı~ ı icin -1,13%<br />
Seçilen ilçelerde seçilme nedeni olarak ilk sırad a %17.15 ilc daha fazla yeşil<br />
alana sahip olması yer<br />
almaktadır . Bunu egitim, kültür seviyesi yüksek kesimin yaşaması %16.34, sosyal olanaklannın varlığı<br />
(% 1 3.24) ve işe yakın olması (% 11.55) izlemektedir. Daha az nüfus yoğunluğuna sahip oldugu için tercih<br />
edenler% l 0.27'lik bir paya sahipkcn, görsel güzellik (%8.25), 24 saat yaşam olması (%7.29), daha ucuza<br />
yaşanabilme ihtimali (%6.28), çocuk l arım ın yetişmesi için daha uygtın olmas ı (%4.03), düzenli<br />
yapılaşmanın olması (%3.22), deprem riskinin az olması (% 1.25) ve zengin kesimin yaşaması (% 1. 13)<br />
% 1 O'un altında degeriere sahiptir.
2.2.2.8. Kişisel Memnuniyet, Yaşam Kalitesi ve Beklentiler<br />
IS'ri\NB\JL' DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMAS I 93<br />
Kişinin geçmiş inden ve yaşantısından duydugu memnuniyet düzeyi ve geleceğe i lişkin beklentileri de<br />
yaşam kalitesinin belirleyicilerindendir.<br />
Araştırmaya katılan bireylere aşağıdaki konulardaki memnuniyet düzeylerini 1-1 O arasında belirtmeleri<br />
istenmiştir;<br />
Eğitim inizden<br />
Şu anki işinizden<br />
Hayat standartlarınızdan<br />
Yaşadığınız evden<br />
Yaşadığınız ilçeden<br />
Evliliğin izden<br />
Aile hayatınızdan<br />
Sağlığınızdan<br />
Sosyal yaşantınızdan<br />
Kazancınızdan<br />
Kişisel gelişiminizden<br />
Manevi hayatınızdan<br />
Grafik 33. Kişisel Memnuniyet Düzeyi (1: Hiç Memnun Değilim, 10: Çok Memnunum)<br />
Aile hayatın ızdan<br />
Ev liliğini zden<br />
Saglığınızdan<br />
Manevi hayatınızdan<br />
·--------------- 7,84<br />
·--------------· 7,58<br />
·------------· 6,94<br />
·------------· 6,78<br />
Yaşad ı ğını z ilçeden 5,91<br />
Yaşadığ ınız evden<br />
Sosyal yaşantın ı zdan<br />
Kişisel ge lişimin i zden<br />
Şu anki işinizden<br />
Kazancınızdan<br />
Eğitiminizden<br />
·----------· 5,89<br />
·---------- 5,48<br />
·---------- 5,35<br />
·---------· 5,27<br />
·---------· 5, 12<br />
·--------- 5,09<br />
Hayat standartlannızdao ••••••••••• 4,96
94 1§_TANRUL riCAKet ODASI<br />
Katılımcılarm kişisel durum ve gelişimlerine yönelik en fazla memnun oldukları alanların başında aile<br />
hayatının (7.84), evliliklerinin (7.58) ve sağlıklarının (6.94) yer a ldıgı gözlenmektedir. Manevi<br />
hayatlanndan da (6.78) diğer alanlara kıyasla yOksek ınemnuniyet düzeyine sahip olan deneklerin, hayat<br />
standartları (4.96)memnuniyet düzeyi en düşük olan alandır. Denekierin yukarıda sayılan alanlara yönelik<br />
verdikleri değerlerin ortalaması alındığında 6.02 rakamına u l aşılmaktadır . Dolayısıyla İstanbul'da yaşayan<br />
bireylerin hayatlarından genel olarak memnuniyet düzeyleri 1 O üzerinde 6.02 'dir.<br />
Katılımcılara bu alanlar dışında, hayatlarından ne kadar mutlu olduklarını 1-1 O arası belirtmeleri<br />
istendiğinde ortalama olarak 6.58 düzeyinde bir sonuca ulaşılmaktadır . GörUidogu Uzere mernnuniyet ile<br />
mutluluk arasındaki fark bu iki sorunun sonuçlarında da kendini göstennektedir. Mutluluk düzeyi,<br />
memnuniyet düzeyinden daha yüksek çıkmaktadır . Bunun en önemli nedeninin, Türk toplumunun genel<br />
olarak kadereve şükre dayalı bir yaşam biçimini benimsediği söylenebilir. Öyle ki, hayatlanyla ilgili çoğu<br />
alanda yeterli düzeyde memnun olmayan bireyler, "mutlu musun" sorusuna daha iyimser düzeyde yaıutlar<br />
vermektedir.<br />
Deneklere kendinizi en çok kimin yanında mutlu hissediyorsunuz sorusu yöneltildiğindc, büyük bir<br />
k ı smının (%73.36) ailesiyle birlikte mutlu old uğu gözlenmiştir. Bunu en fazla arkadaşlarının yanında mutlu<br />
olduğunu ifade edenler %13.28, yalnız olmaktan mutlu olanlar %10.85 ve akrabalarıyla birlikte olmaktan<br />
mutlu olanlar ise %2.43 paylanyta izlemektedir.<br />
Grafik 34. Yanmda Mutlu Hissedilen Kimseler<br />
Aile 73,36<br />
Arkadaş<br />
Yaln ı ?:<br />
Akraba<br />
Araştırmaya katılanlara nasıl bir yaşamın kendilerini mutlu kılacağ ı sorusu yöneltilmiştir. Bu soruda<br />
aşagıdaki 4 seçenek sunularak, önem sırasına göre 1-4 arası sıralama yapmaları beklenmiştir ;<br />
- Başardı, yüksek kariyer/i bir yaşam<br />
- Sevdiklerim/e birlikte olduğum bir yaşam<br />
- Zengin, yüksek ~e/ire sahip olduğum bir yasanı<br />
- Sağlıklı ve huzurlu bir yaşam
ISTANOlJL'DA YAŞAM ı
96 ISTANBUL TICARETODASI<br />
Yukarıda belirtilen ifadeler arasında araştırmaya katılan bireylerin en yüksek ortalama değere sahip<br />
olduğu ifade, hayatlarından memnun olduğudur . Ancak bu ifadeye katılanların verdikleri puanların<br />
ortalaması 1 O üzerinden 6.33 'tür ki; bu değer düşük sayılabilecek bir değerdir. Öte yandan denekieri n,<br />
şimdiye kadar hayatta istedikleri önemli şeyleri elde ettiklerine yönelik değerlendirmeleri lO üzerinden<br />
5.87 puandır. Birçok açıdan hayatının ideallerine yakın olduğunu düşünenler ise ortalama olarak 5.43<br />
puanla temsil edilmiştir. Bununla birlikte hayatını yeni baştan yaşama imkanı olsa, pek bir şey<br />
değiştirmeycccğ in i söyleyenler 5.32 ortalama değerine sahiptir. Görüldi.lğü üzere bahsi geçen dört ifade de<br />
ortalama değer olan S'in üstünde ancak 5'e yakın değerler almıştır. Buna karşın hayat koşullanrun<br />
mükemmel olduğunu düşünenlerde ortalama değerin altında 4. l 9 puanına ras tlanmaktadır . Ancak her ne<br />
kadar hayat koşullarının mükemmel olmadığını belirten denekler çoğunlukta olmasına rağmen, hayatından<br />
memnun olanların ağırlığı daha yüksektir. Başka bir deyişle, kişiler hayat koşullarını eksik olarak görselcr<br />
de, hayatlarından genel olarak bir memnuniyet içindedirler.<br />
Deneklere, aşağıda belirtilen unsurların yaşam kaliteleri için ne derece önemli olduğu sorgu lanmış, 1-<br />
1 O arasında bir puan vermeleri istenmiştir;<br />
- Eğitim<br />
- iş<br />
- Ev, kalacak iyi bir yer<br />
- Ailehayatı<br />
- Sağlık<br />
- Sosyal hayat<br />
- Yaşam alant (çevre, hava kirliliğinin olmamas1)<br />
- Güvenlik<br />
Grafik 36. Yaşam Kalitesinin Belirleyicileri (1: Hiç Önemli Degil, lO: Çok Önemli)<br />
Saglık<br />
Aile hayatı<br />
İş<br />
Güvenlik<br />
Ev, kalacak iyi bir yer<br />
·----·<br />
Egitim<br />
Yaşam alanı (çevre, hava kirliliğinin olmaması)<br />
·----------- 9,22<br />
·----------· 9,18<br />
·-------- 8,95<br />
·------- 8,85<br />
·-------<br />
8,60<br />
8,8 1<br />
·------· 8,79<br />
Sosyal hayat ·---- 8,48<br />
Araştırmaya katılanlar için yaşam kalitesini belirleyen en önemli unsur sağlık (9.22) ve aile hayatıdtr<br />
(9. 18). Sağlık ve aile hayatını sırasıyla; iş (8.95), güvenlik (8.85), cv (8.8 1 ), eğitim (8.79), yaşam alanı<br />
(8.60) ve sosyal hayat (8.48) gelmektedir.
-------------------------.:.: IS:..:.:;:T ANilUt 'DA YAŞAM KALITESI ARA~SI 97<br />
Araştırmaya katılanlara geleceğe dönük beklentileri aşağıdaki sorularla belirlenmeye çalışılmıştır;<br />
- 6nürnüzdeki 5 yılda genel olarak hayatmiz sizce nastl olur?<br />
- Önümüzdeki 5 y ilda Türkiye'nin genel olarak durumu sizce nasıl olur?<br />
- 6nümüzdeki 5 y ilda evinizin mali durumu sizce nasıl olur?<br />
- Önümüzdeki 5 y ilda Türkiye'nin ekonomik durumu sizce nas ıl olur?<br />
- Önümüzdeki 5 y rlda yaşam kaliteniz sizce nasiL olur?<br />
- 6nümüzdeki 5 y rlda Türkiye'deki yaşam kalitesi sizce nasıl olur?<br />
Grafik 37. Yaşamdan Beklentiler (1: Daha Kötü, 10: Daha iyi)<br />
ÖnümUzdeki 5 y ılda Türkiye'deki yaşam kalitesi sizce<br />
nas ıl olur?<br />
ÖnUmüzd
3. ilçe Analizleri<br />
B<br />
3.1. Adalar<br />
u bölümde bir önceki bölümde yapılan. İstanbul ' da yaşam kalitesi araştırması nın , İstanbul ' daki 39<br />
ilçe bazındaki genel değerlendirmelerine yer verilecektir.<br />
Harita 3. Adalar İlçe Sınırları<br />
Tablo 23. Adalar İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Bulunduğu Yüzölçümü Nüfus Yoğ. Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Ya ka<br />
(km<br />
Mahalle<br />
2 Sıralaması<br />
)<br />
(k_işifkmZ)<br />
Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Adalar Anadolu 10.460 11 ,05 5 946 ı 9<br />
İstanbul'un güneyinde yer alan takımadadan oluşur. Takımadada 4'ü mcskun, toplam 9 ada vardır. tıcteki<br />
en eski ilçelerden olup adaya bağlı köy ya da belde yoktur. Marmara Denizi'yle çevrili olan adaJara ulaşım,<br />
düzenli vapur seferleriyle sağlanır. Tarih ve doğa turizmi açısından önem taşımaktadır. Adalar ilçesi yaptığımız<br />
analizde yaşam kalitesi bakımından İstanbul ' da 9. strada yer almıştır. Nüfus yoğunluğunun düşük<br />
olduğu ilçelerden biri olan Adalar, demografik yapı endeksinde ilk sırada iken; beşeri sermaye endeksinde<br />
19., sağhklı yaşam endeksinde 9., ekonomik gelişmişlik endeksinde ll., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde<br />
6., çevresel durum endeksinde 2. ve sosyal yaşam endeksinde ise 31. sıradadır. Alan araştırması sonuçlarına<br />
göre, istanbul'da en fazla yaşanmak istenen ilçe olan Adalar, aynı zamanda en fazla memnuniyet duyulan<br />
ilçedir. Bununla birlikte mutluluk düzeyinin en yüksek olduğu ilçe de Adalar' dır. Mutluluk ve rnerrınuniyet<br />
düzeyinin yüksekliğine rağmen, Adalar ilçesinin sağlık , eğitim, ekonomik yaşam gibi alanlarda içerdiği bazı<br />
eksiklikler, yaşam kalitesi açısından tüm ilçeler arasında 9. sırada yer almasına neden olmaktadır.
100 ISTANBUL TICARilT ODASI<br />
3.2. Arnavutköy<br />
Harita 4. Arnavutköy İlçe Sınarları<br />
Tablo 24. Arnavutköy İlçesi Bilgi Kartı<br />
Ada<br />
Yaşam<br />
Mcmnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Saralamasa<br />
Ya ka (km 2 ) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Bulunduğu<br />
Sıralaması<br />
Arnavutköy Avrupa 148.419 506,48 32 293 39 34<br />
İstanbul'da 2008 yılmda yapılan düzenlemeyle, 6 ayrı ilk kademe belediyesi birleştirilerek kurulmuştur.<br />
İstanbul'un yüzölçümü bakımından 4. büyük ilçesidir. Kuzeyde Karadeniz'e kayısı vardır. Komşuları batıda<br />
Çatalca, doğuda Eyüp, güneydoğuda Başakşehir, güneyde Esenyurt ve güneybatıda Büyükçekmece'dir.<br />
Arnavutköy ilçesi yaptığımız analizde yaşam kalitesi bakımından İstanbul ' da 34. sırada yer almıştır.<br />
Nüfus yoğunluğunun düşük olduğu ilçelerden biri olan Arnavutköy, demografik yapı endeksinde ikinci sırada<br />
iken; beşeri sermaye endeksinde 34., sağlıklı yaşam endeksinde 37., ekonomik gelişmişlik endeksinde<br />
31., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 22., çevresel durum endeksinde 36. ve sosyal yaşam endeksinde ise<br />
34. sıradadır. Alan araştırması sonuçlarına göre, İstanbul ' da en az memnuniyet duyulan ilçe olan<br />
Arnavutköy, yaşanmak istenen ilçeler arasında son sıralarda yer almaktadır. Bununla birlikte mutluluk<br />
düzeyinin en düşük olduğu ilçe de Amavutköy'dür. Görüldüğü üzere Arnavutköy, hem alan araştırması hem<br />
de yaşam kalitesi endeksine göre İstanbul'da yaşam kalitesinin ve memnuniyet düzeyinin düşük olduğu<br />
ilçelerdendir.
ISTANBUL' DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMASI<br />
ı Ü ı<br />
3.3. Ata~ehir<br />
Harita 5. Ataşehir İlçe Sınırları<br />
Tablo 25. Ataşehir İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Mcmnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 2 ) (kişi/km 1 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Ataşehir Anadolu 345.588 25,87 17 13.358 16 8<br />
2008 yıl ı ndaki düzenlemeyle ilçe statüsüne kavuşmuştur. Üsküdar'a bağlı 3, Kadıköy 'c bağlı 7,<br />
Ümraniye'ye bağlı 3, Samandıra'ya bağlı ı mahallenin birleştiri l mesiyle oluşturulmuştur. Güneybatıda<br />
Kadıköy, batıda Üsküdar, kuzeyde Ümraniye, güneyde Maltepe ve doğuda Sancaktepe ilçeleriyle komşudur.<br />
Yaşam kalitesi bakımından istanbul'da 8. s ırada yer alan Ataşehir; demografik yapı endeksinde üçüncü<br />
s ı radadır. Bununla birlikte Ataşehir; beşeri sermaye endeksinde 8., sağlıklı yaşam endeksinde 14., ekonomik<br />
gelişmişlik endeksinde 20., u l aşım ve erişi l ebilirlik endeksinde ı 7., çevresel durum endeksinde 7. ve sosyal<br />
yaşam endeksinde ise 9. sıradadır.<br />
Ataşehir, İstanbul 'da memnuniyct düzeyi yüksek olan ilçeler arasında yer alırken ; yaşanmak istenen<br />
ilçeler arasında ise orta düzeydedir. Ancak mutluluk düzeyi yüksek olan ilçeler arasındadır. Ataşehir, özellikle<br />
demografik yapısı , eğitim düzeyi, çevresel ve sosyal durumu açısından İstanbul'daki yaşam kalitesi<br />
yüksek ilçelerdendir.
] 02 ISTI\NBUL TICARET ODASI<br />
3.4. Avcılar<br />
Harita 6. Avcılar İlçe Sınırlara<br />
Tablo 26. Avcalar İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Saralamasa<br />
Ya ka (km 1 ) (kişi/km 1 ) Endeksi<br />
Bulunduğu<br />
Sıralaması<br />
Av cı lar Avrupa 322,190 41,92 lO 7.685 15 23<br />
1992 yılında Bakırköy'den ayrılarak ilçe haline getirildi. Doğusunda Küçükçekmece Gölü; güneyinde<br />
Marmara Denizi; batısında Beylikdüzü ve Esenyurt; kuzeyinde ise Başakşehir ilc komşudur. Özellikle<br />
Küçükçekmece Gölü kıyılarında ve kuzey kesimlerde geniş boş düzlükler vardır.<br />
Avcılar ilçesi yaşam kalitesi bakımından İstanbul'da 23. sıradadır. Demograf'ik yapı endeksinde 4. sırada<br />
olan Aveılar, beşeri sermaye endeksinde 25., sağlıklı yaşam endeksinde 24., ekonomik gelişmişlik<br />
endeksinde 28., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde ı 0., çevresel durum endeksinde 27. ve sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 26. sırada yer almaktadır.<br />
Alan araştırmas ı sonuç larına göre, memnuniyet düzeyi orta seviyede olan Aveılar, yaşanmak istenen<br />
ilçeler arasında ise ll. sıradadır. Bununla birlikte mutluluk düzeyi sıralamasında 5. olan Aveılar, özellikle<br />
eğitim, sağlık ve ekonomik düzey açısından barındırdığı eksiklikler nedeniyle yaşam kalitesi açısından<br />
İstanbul'daki ilçeler arasında gerilerde bulunmaktadır.
iSTANBUL'DA YAŞAM KAt.ITES İ ARAŞTIRMASI ] Ü3<br />
3.5. Bağcılar<br />
Harita 7. Bağcılar ilçe Sınırları<br />
Tablo 27. Bağcılar İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 2 ) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Bağcılar Avrupa 719.267 22,40 22 32.110 34 36<br />
1992 yılında Bak ırköy'den ayrılarak ilçe yap ıl an yerlerden biridir. 70'li yıllara değin ya lnızca birkaç<br />
köye ev sahip liği yapan Bağcılar, bu dönemden sonra iç göç patlamas ıyla düzensiz büyüdü. Bugün en önemli<br />
karayollarının içinden geçtiği Bağcılar, İstanbul'un en kalabalık ilçesidir. Güneyinde Bahçelievler;<br />
kuzeyinde askeri bölge ve Başakşc h ir; doğu sunda Esenler ve Güngören, batısında Küçükçekmece ile<br />
komşudur. 1992 yılından itibaren ilçe statüsüne yükselmesi ile Bağcılar' da modern şehirciliğe geçiş çalışmaları<br />
yapılmış ve bugün büyük ölçüde altyapı problemleri çözü lrnüştür.<br />
İstanbul ' da yaşarn kalitesi sualamasında 36. sırada yer alan Bağcılar, demografik yapı endeksinde 6.<br />
s ıradadır. Ancak Bağcılar, beşeri sermaye endeksinde 37., sağlıklı yaşam endeksinde 28., ekonomik<br />
gelişmişlik endeksinde 16., ulaşım ve erişi l ebilirlik endeksinde 38., çevresel durum endeksinde 34. ve sosyal<br />
yaşam endeksinde ise 24. s ırada yer almaktadır. Bağcılar, İstanbul'da en az rncmnuniyct duyulan ilçeler<br />
arasında yer almakla birlikte, yaşanmak istenen ilçeler arasında sonlardadu. Mutluluk düzeyinin de düşük<br />
seviyede olduğu Bağcılar ilçesi, hem alan araştırması hem de yaşarn kalitesi endeksine göre İstanbu l 'da<br />
yaşam kalitesi ve memnuniyet düzeyi düşük olan ilçeler arasındadır.
) 04 ISTANBUl- TICAR.13T ODASI<br />
3.6. Bahçelievler<br />
Harita 8. Bahçelievler İlçe Sınırları<br />
Tablo 28. Bahçelievler İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 2 ) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Bahçelievler Avrupa 571.711 16,57 ı ı 34,502 18 12<br />
1992 yılında bağlı bulunduğu Bakırköy'den ayrılarak ilçe yapılan Bahçelievler D 100 karayoluna ve<br />
havalimanına yakınlığı nedeniyle hızla ge lişmi ştir. Denize kıyısı olmayan ilçenin güneyinde Bak ırköy ;<br />
kuzeyinde Bağcılar; doğusunda Güngören ve batısında Küçükçekmece ilçeleri yer alır. Bahçelievler'in<br />
nüfusu da, komşu ilçelerinin nüfusu gibi, 60'lı yıllardan itibaren çok hızlı bir artış gösterdi.<br />
Bahçelievler, İstanbul' da yaşam kalitesi sıralamasında 12. sırada yer almıştır. Demografik yapı<br />
endeksinde 7. Sırada olan Bahçelievler, beşeri sennaye endeksinde 22., sağlıklı yaşam endeksinde 35.,<br />
ekonomik gelişmişlik endeksinde 12., ulaşım ve erişilebil i r lik endeksinde 26., çevresel durum endeksinde 9.<br />
ve sosyal yaşam endeksinde ise lO. sırada yer almaktadır.<br />
İstanbul'da orta düzeyde memnuniyct duyulan ilçeler arasında yer alan Bahçelievler, yaşanmak istenen<br />
ilçeler arasında 16. sıradadır. Mutluluk ve memnuniyet düzeyi açısından orta seviyelerde olan Bahçelievler,<br />
özellikle demografik yapısı ve ekonomik gelişmişlik düzeyi nedeniyle yaşam kalitesi s ıralamasında J 2. sırada<br />
bulunmaktadır.
ISTANBUL'DA YAŞAM KJ\LI1 ESI ARAŞTIRMASI } 05<br />
3.7. Bakırköy<br />
Harita 9. Bakırköy İlçe Smırları<br />
Tablo 29. Bakırköy İlçesi Bilgi Karta<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyct<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
MahaUe<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 2 ) (kişi/km 1 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Bakırköy Avrupa 214.82 ı 29,65 15 7.245 6 6<br />
İstanbul'un en köklü ilçelerinden biri olan Bakırköy, 1992 yılındaki düzenlemelere değin İstanbul'un en<br />
büyük ilçelerindendi. Günümüzdeki biçimini 1992'de alan ilçenin güneyinde Marmara Denizi; kuzeyinde<br />
Küçükçekmece, Bahçelievler, Güngören; batısında Küçükçekmece Gölü; doğusunda ise Zeytinburnu yer<br />
alır. 1926'da ilçe olan Bakırköy'den; 1957'de Zeytinburnu, 1987'de Küçükçekmece ayrılarak ilçe olmuştur.<br />
Daha sonra Bağcılar, Bahçelievler, Esenler ve Güngören Bakırköy'den; Ave ılar ise Küçükçekmece'den<br />
ayrılarak ilçe o lmu ştur.<br />
Bakırköy, İstanbul ' da yaşam kalitesi s ıralamasında 6. sıradadu. Demografik yapı endeksinde 8. Sırada<br />
yer alan Bakırköy, beşeri sermaye endeksinde 4., sağ lıklı yaşam endeksinde 33., ekonomik gelişmişlik<br />
endeksinde 8., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 2., çevresel durum endeksinde 21. ve sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 5. sırada yer almaktadır. İstanbul ' da memnuniyct düzeyi yüksek olan ilçeler arasında yer alan<br />
Bakırköy, yaşanmak istenen ilçeler arasında 12. s ıradadır. Mutluluk düzeyinin de yüksek seviyede old uğu<br />
Bakırköy, hem alan araştırm as ı hem de yaşam kalitesi endeksine göre istanbul'da yaşam kalitesi ve mcmnuniyct<br />
düzeyi yüksek olan ilçeler aras ınd adır.
J 06<br />
ISTANBUL TICARET ODASI<br />
3.8. Ba~ak~ehir<br />
Harita 10. Başakşehir İlçe Sınırları<br />
Tablo 30. Başakşehir İlçesi Bilgi Karti<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 1 ) (kişi/k ml) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Başakşehir Avrupa 193.750 104,48 9 1.854 9 28<br />
İstanbul'daki en yeni yerleşim bölgelerinden olan Başakşehir'de toplu konut uygulamaları yoğunluk<br />
gösteriyordu. Bölgenin giderek artan nüfusu göz önüne alınarak 2008 yılında çevre ilçelerden alman bazı<br />
mahallelerle Başakşehir ilçesi oluşturuldu. İlçenin kuzeyinde Amavutköy; kuzeydoğusunda Eyüp; doğusunda<br />
Sultangazi ve Escnlcr; güneyinde Bağcılar, Küçükçekmece veAvcılar; batısında ise Esenyurt ilçesi vardır.<br />
Başakşehir 1. ve 2. etaplan, Altınşehir merkezi, Güvcrcintcpe, Şahintepe mahallelerive Kayabaşı köyü<br />
Küçükçekmece Belediyesi'ne, 4. etap ve 5. ctapı Esenler Belediyesi'ne, Bahçeşehir ise Büyükçekmccc ilçesine<br />
bağlı bir belde belediyesi durumundaydı. Fakat son yapı lan düzenlemelerle bu semtler birleştirilerek<br />
Başakşehir ilçesi kuruldu.<br />
İstanbul ' da yaşam kalitesi sıralamasında 28. sırada yer alan Başakşchir, demografik yapı endeksinde 9.<br />
sıradadır. Ancak Başakşchir, beşeri sermaye endeksinde 1 7., sağlıklı yaşam endeksinde 21., ekonomik<br />
ge lişmişlik endeksinde 27., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 23., çevresel durum endeksinde 28. ve sosyal<br />
yaşam endeksinde ise 36. sırada yer almaktadır. Yaşam kalitesi açısından düşük düzeyde olması na rağmen<br />
Başakşehir, İstanbul ' da yüksek düzeyde memnuniyet duyulan ilçeler arasındadır.
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMASI 1 07<br />
3.9. Boyrompo§a<br />
Harita ll. Bayrampaşa İlçe Sınırlan<br />
Tablo 31. Bayrampaşa İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 2 ) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Bayrampaşa Avrupa 272.196 9,5 ll 28.652 36 33<br />
1990 y ılınd a Eyüp'ten ayrı l arak ilçe haline getirildi. Tarihi yarım adaya yakınlığı nedeniyle hızla<br />
büyüyen Bayrampaşa Topkapı'dan kaldırılan istanbul Otogarı'nın da yeni adresi oldu. Batısında Esenler;<br />
güneyinde Zeytinburnu; doğusunda Eyüp ve kuzeyinde Gaziosmanpaşa ile komşudur. 1970 öncesi ta rıma<br />
dayanan bir ekonomisi olan Bayrampaşa, 1970 so nras ı hı z lı kentleşmc ve yoğun göç sonucunda ekonomisi<br />
sanayi ve ticaret ağırlıklı bir ilçe oldu. İlçede yaşayanların bir kısmı ilçe dışında çalışırken, bir kısmı da<br />
esnaflık yapmakta ve sanayi kuruluşlarında çalışmaktadır.<br />
Bayrampaşa, İstanbul 'da yaşam kalitesi sıralamasında 33. sıradadır. Demografik yapı endeksinde 1 O.<br />
s ırada olan Bayrampaşa, beşeri sermaye endeksinde 31., sağlıklı yaşam endeksinde 23., ekonomik gelişmişlik<br />
endeksinde 22., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 39., çevresel durum endeksinde 24. ve sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 29. sırada yer almak tadı r. İstanbul 'da en az memnuniyet duyulan ilçeler arasında yer alan<br />
Bayrampaşa, yaşanmak istenen ilçeler arasında son lardad ır. Mutluluk düzeyinin de düşük seviyede olduğu<br />
Bayrampaşa ilçesi, hem alan araştınnası hem de yaşam kalitesi endeksine göre İstanbul'da yaşam kalitesi ve<br />
meınnuniyet düzeyi düşük olan ilçelerdendir.
108 ISTANllUL. riCARET ODASI<br />
3.1 O. Be§ikta§<br />
Harita 12. Beşiktaş İlçe Sınırları<br />
Tablo 32. Beşiktaş 11çesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 1 ) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Beşiktaş Avrupa 191.513 18,04 23 10.616 22 2<br />
İstanbul'un en eski semtlerinden olan Beşiktaş 1930 y ılında Beyoğlu'ndan ayrılarak ilçe yapıldı. Pek çok<br />
Osmanlı yapısına ev sahipliği yapan ilçe İstanbul'un ulaşım , eğitim ve ticaret alanında en işlek noktalarındandır.<br />
Doğusunda ve güneyinde İstanbul Boğazı; batısında Şişli ve Kağıthane; kuzeybatısında Şiş li<br />
(Ayazağa); kuzeyinde ise Sarıyer ile komşudur.<br />
İstanbul 'da yaşam kalitesi sıra l amasında 2. sırada yer alan Beşiktaş, demografik yapı endeksinde ll.<br />
sıradadır. Beşiktaş, beşeri sermaye endeksinde ilk sırada iken, sağlıklı yaşam endeksinde 7., ekonomik<br />
ge lişmişlik endeksinde 3., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 21., çevresel durum endeksinde 15. ve sosyal<br />
yaşam endeksinde ise 3. sırada yer almaktadır.<br />
Beşiktaş , İstanbul'da memnuniyet düzeyi açısından orta seviyede olan ilçelerden iken, yaşanmak istenen<br />
ilçeler arasında ikinci sıradadır. Ancak mutluluk düzeyinin düşük seviyede olduğu Beşiktaş ilçesi, içinde<br />
yaşayanların memnun olmadığı ancak İstanbul'un çoğu semtinde yaşayanlar için yaşanıtas ı bir yer olarak<br />
düşünü l mektedir. Alan araştırmasına göre ortaya çıkan olumsuz sonuçlara rağmen yaşam kalitesi açısından<br />
Beşiktaş sıralamada ikinci ilçe olarak ortaya çıkmaktadır.
ISTANB UL' DA YAŞA M KAt.IT ESI ARAŞTIRMAS I ] 09<br />
3.11. Beykoz<br />
Harita 13. Beykoz İlçe Sınırları<br />
Tablo 33. Beykoz İlçesi Bilgi Karta<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşarn<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 2 ) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Beykoz Anadolu 241.833 310,36 25 782 10 ll<br />
1930'a değin Üsküdar'a bağlı olan Beykoz bu tarihte ayrı ilçe yapıldı. iç göç ile hızla büyüyen Beykoz'da<br />
bugün yerleşimin genelde Boğaz kıyılarında yoğunlaştığı görülmektedir. İç kesimlerde çok sayıda köye de<br />
ev sahipliği yapan Beykoz'un kuzeyinde Karadeniz; doğusunda Şile ; güneyinde Çekmeköy, Ümraniye ve<br />
Üsk:üdar; batısında ise [stanbul Boğazt yer alır. İlçe nüfusunun büyük bölümünü Beykoz'a bölge dışından iç<br />
göçle gelen vatandaşlar oluşturmuştur. Yaşanan aşırı iç göç sonucunda birçok yerde doğal bitki örtüsünün<br />
yok edilmesi ile yerleşim alanları meydana gelmiştir<br />
Bcykoz, İstanbul ' da yaşam kalitesi sıralamasında ll. sıradadır. Demografik yapı endeksinde 12. sırada<br />
olan Beykoz, beşed sermaye endeksinde 23., sağlıklı yaşam endeksinde 6., ekonomik gelişmişlik<br />
endeksinde 15., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 14., çevresel durum endeksinde 5. ve sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 27. sırada yer almaktadır. İstanbul' da memnuniyet düzeyi açısından 1 O. sırada yer alan<br />
Beykoz, orta seviyede olan ilçelerden iken, yaşanmak istenen ilçeler arasında ise 5. sıradadır. Mutluluk<br />
düzeyinin de yüksek olduğu Beykoz, hem doğal ortamı hem de yaşam kalitesi belirleyicileri açısından<br />
İstanbul'da yaşam kalitesi yüksek ilçelerden birisidir
ll Ü<br />
ISTANBUL TICARET ODASI<br />
3.12. Beylikdüzü<br />
Harita 14. Beylikdüzü İlçe Smırlan<br />
Tablo 34. Beylikdüzü İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
M em nu niyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Yaka (km 1 ) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Beylikdüzi.i Avrupa J 86.847 37,74 lO 4.950 8 14<br />
2008 yılındaki düzenlemelerle ilçe haline getirilen Beylikdüzü büyük ölçüde Büyükçekmece ilçesine<br />
bağlı belde belediyelerinin derlenmesiyle oluşturuldu. Bu nedenle birbirinden kopuk bir yapılanmanın göze<br />
çarptığı ilçenin güneyinde ve batısında Mannara Denizi; kuzeybatısında Büyükçekmece; kuzeyinde<br />
Esenyurt; doğusunda ise Avcılar ilçesi bulunur.<br />
İstanbul'da yaşarn kalitesi sıralamasında 14. sırada olan Beylikdüzü, demografik yapı endeksinde ise 13.<br />
s ıradadır. Beylikdüzü, beşeri sermaye endeksinde 6., sağlıklı yaşarn endeksinde 12., ekonomik gelişmiş l ik<br />
endeksinde 30., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 29., çevresel durum endeksinde 20. ve sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 22. sırada yer almaktadır. Eğitim düzeyi yüksek ve çalışan ailelerin tercih ettiği Beylikdüzü,<br />
İstanbu l 'da memnuniyet düzeyi yüksek ilçelerden olmasına rağmen, yaşanmak istenen ilçeler arasında sonlardadır.<br />
Başka bir deyişle, Beylikdüzü'nde yaşayanlar bu durumdan memnun ve mutlu iken, İstanbu l genelinde<br />
tercih edilmeyen bir ilçe olarak karşımıza çıkmaktad ı r. İlçenin şehir merkezine olan uzaklığ ı bu durumun<br />
önemli bir nedenidir. Ancak yine de Beylikdüzü, gerek site yaşamının hakim olduğu bir yer olması gerekse<br />
eğitim düzeyinin yüksekliği nedeniyle İstanbul'da yaşam kalitesi yüksek ilçelerden birisi olarak sayılabilir.
ISTANRUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMASI<br />
1 J J<br />
3.13. Beyoğlu<br />
Harita 15. Beyoğlu İlçe Sınırları<br />
Tablo 35. Beyoğlu İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Saralamasa<br />
Yaka (km 1 ) (kişi/km 1 ) Endeksi<br />
Bulunduğu<br />
Saralaması<br />
Beyoğ lu Avrupa 247.256 8,96 45 25.795 20 3<br />
istanbul'un en köklü ilçelerinden olan Beyoğlu, Eski lstanbul'da Suriçi'nin ardından ikinci bir şehir<br />
merkezi durumundaydı. O dönemde gayrimüslim nüfusun yoğun yaşadığı Beyoğlu, kentte kültür ve sanatın<br />
merkeziydi. Bugün de İstanbul'un en işlek merkezlerine ev sahipliği yapan Beyoğlu ilçesinin d oğusunda<br />
lstanbul Boğazı ; güneyinde ve batısında Haliç (Eyüp); kuzeyinde Şişli ve Kağıthane ; kuzeydoğusunda ise<br />
Beşiktaş ilçesi vardır.<br />
Beyoğlu , İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 3. sıradad ır. Demografik yapı endeksinde 14. sırada<br />
olan Beyoğlu , beşeri sermaye endeksinde 24., sağlıklı yaşam endeksinde 20., ekonomik gelişmişlik<br />
endeksinde 4., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 1., çevresel durum endeksinde 12. ve sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 1. sırada yer almaktadır.<br />
İstanb ul 'da memnuniyet düzeyi açısından oı1a sıralarda yer alan Beyoğlu , yaşanmak istenen ilçeler<br />
arasında ise 10. sıradadır. Mutluluk düzeyinin de yüksek olduğu Beyoğlu , özellikle ekonomik gelişmiş lik<br />
derecesinin yüksekliği , ulaşım imkanlannın ve sosyal yaşamın yoğun olarak yaşandığı bir ilçe o lma sından<br />
dolayı İstanbul ' da yaşam kalitesi en yüksek ilçelerden birisi olarak karşımıza ç ıkmaktadır.
112 ISTANBUL TICARET ODASI<br />
3.14. Büyükçekmece<br />
Harita 16. Büyükçekmece İlçe Sınırları<br />
Tablo 36. Büyükçckmece İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Mcmnuniyet<br />
Yüzölçümü Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle Sıralaması<br />
Ya ka (km 2 ) (kişi/km 1 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Büyükçckmccc Avrupa J 51.954 157,68 23 963 4 15<br />
Büyükçekmece Gölü'nün Marmara Denizi'yle birleştiği bölgede gel i şen Büyükçekmece, 1987 yılında<br />
Çatalca'dan ayrılarak ilçe haline getirildi. Kuzeye gittikçe yerleşim seyrekleşir ve geniş boş düzlükler başlar.<br />
İlçenin merkezinde Büyükçekmece Gölü; güneyinde Marmara Denizi; batısında Silivri; kuzeybatısında ve<br />
kuzeyinde Çatalca; kuzeyinde Arnavutköy; doğusunda Beylikdüzü ve Esenyurt vardır.<br />
İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 15. sırada yer alan Büyükçekmece, demografik yapı<br />
endeksinde 5. sıradadır. Büyükçekmecc, beşeri sermaye endeksinde 11., sağlıklı yaşam endeksinde 13.,<br />
ekonomik gelişmişlik endeksinde 21., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 30., çevresel durum endeksinde<br />
32. ve sosyal yaşam endeksinde ise 20. sırada yer almaktadır.<br />
İstanbul ' da mcmnuniyct düzeyi açısından 4. sırada yer alan Büyükçekmece, yaşanmak istenen ilçeler<br />
arasında ise 14. s ıradad ır. Mutluluk düzeyinin orta seviyelerde olduğu Büyükçekmece, özellikle demografik<br />
yapısı ilc eğitim ve sağlık düzeyinin etkisiyle İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 15. sırada yer<br />
almıştır.
ISTANBUL' DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRM AS I 113<br />
4.15. Çatalca<br />
Harita 17. Çatalca İlçe Sınırları<br />
Tablo 37. Çatalca İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 2 ) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Çatalca Avrupa 61.566 1.040,42 9 59 5 17<br />
İstanbul'un yüzölçümü olarak en büyük ilçesi olan Çatalca Osmanlı döneminde de ayrı bir kazaydı.<br />
Nüfus olarak Adalar ve Ş ile'den sonra İstanbul'un en seyrek nüfuslu ilçelerinden biridir. Batısında Tekirdağ<br />
ili ve Silivri; kuzeyinde Karadeniz; güneyinde Büyükçekmece ve doğusunda Arnavutköy'le komşudur. Sahil<br />
uzunluğu 135 km, il merkezine uzaklığı ise 55 km.dir.<br />
Çatalca, İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında I 7. sıradadır. Demografik yapı endeksinde 15. sırada<br />
olan Çatalca, beşeri sermaye endeksinde 13., sağlıklı yaşam endeksinde 5., ekonomik gelişmişlik endeksinde<br />
34., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 32., çevresel durum endeksinde 11. ve sosyal yaşam endeksinde ise<br />
32. sırada yer almaktadır.<br />
İstanbul'da memnuniyet düzeyi açısından 5. sırada yer alan Çatalca, yaşanmak istenen ilçeler arasında<br />
ise sonlardadır. Mutluluk düzeyinin orta düzeyde olduğu Çatalca, demografik yapısının ve çevresel durumunun<br />
etkisiyle İstanbul' da yaşam kalitesinde 17. sırada yer almaktadır.
1 14 ISTANOlll. TICARET ODASI<br />
3.16. Çekmeköy<br />
Harita 18. Çekmeköy İlçe Sınırları<br />
Tablo 38. Çekmeköy İlçesi<br />
Bilgi Karta<br />
Adı<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Bulunduğu Yüzölçümü Nüfus Yoğ. Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Ya ka<br />
(km 1 Mahalle<br />
Sıralaması<br />
)<br />
(kişi/km 1 )<br />
Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Çekmeköy Anadolu 135.603 148,02 17 916 31 32<br />
Ömerli, Alemdağ ve Taşdelen beldelerinin bir araya getirilmesiyle 2008 yılında oluşturulan Çekmeköy<br />
önceleri Ümraniye'ye bağlıydı. İlçenin doğusunda Şile ve Örnerli Baraj Gölü; kuzeyinde Beykoz; batısında<br />
Ümraniye; güneyinde Sancaktepe ilçesi yer alır. İlçe toprak larının büyük bölümünü engebeli topraklar oluş <br />
turur.<br />
istanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 32. sı rada yer alan Çekmeköy, demografik yapı endeksinde 16.<br />
sıradadır. Çekmeköy, beşeri sermaye endeksinde 20., sağlıklı yaşam endeksinde 38., ekonomik gelişmişlik<br />
endeksinde 36., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 27., çevresel durum endeksinde 33. ve sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 37. sırada yer almaktadır.<br />
İstanbul'da memnuniyet düzeyi açısından sonlarda yer alan Çekmeköy, yaşanmak istenen ilçeler arasında<br />
da son sıralardadır. Mutluluk düzeyinin orta seviyede olduğu Çekmeköy, özellikle ekonomik gelişmişlik<br />
düzeyinin düşük olması, ulaş1m ve sosyal yaşam imkanlarının kısıtlılığınedeniyle İstanbul'da yaşam kalitesi<br />
düşük ilçelerden birisidir.
ISTANBUL'DA YAŞ AM KALITESI ARAŞTIRMAS I ) 15<br />
3.17. Esenler<br />
Harita 19. Esenler İlçe Sınırları<br />
Tablo 39. Esenler İlçesi Bilgi Kartı<br />
Ada<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Saralamasa<br />
Ya ka (km 1 ) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Saralamasa<br />
Bulunduğu<br />
Esenler Avrupa 468.448 ı 8,51 16 25,307 27 39<br />
Cumhuriyet dönemine değin büyük Rum köylerine ev sahipliği yapan Esenler önceleri Bakırköy'e<br />
bağlıykcn Bayrampaşa ilçe yapılınca buraya katıldı. Daha sonra 1993 yılında ayrı bir ilçe haline getirilen<br />
Esenler'in batısında Bağcılar; güneyinde Güngören; doğusunda Bayrampaşa ; güneydoğusunda Zeytinburnu;<br />
kuzeydoğusunda Gaziosmanpaşa ve Sultangazi; kuzeyinde ise Başakşehir ilçesi bulunur. Esenler, çevresindeki<br />
ilçelerden farklı olarak, sanayi merkezi olmaktan çok bir yerleşim merkezi özelliğindedir. İstanbul<br />
Şehirlerarası Otobüs Terminali Esenler'de bulunmaktadı r.<br />
Esenler, İstanbul'da yaşarn kalitesi sıralamasında son sırada yer almıştır. Beşeri sermaye ve çevresel<br />
durum endeksinde de son sırada olan Esenler, demografik yapı endeksinde 17., sağlıklı yaşam endeksinde<br />
32., ekonomik gelişmişlik endeksinde 24., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 35. ve sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 17. sırada yer almaktadır.<br />
İstanbul'da mcrnnuniyet düzeyi ve yaşanmak istenen ilçeler açısından son sıralarda yer alan Esenlcr,<br />
İstanbul ' da yaşam kalitesi sıralamasında son sıradadır.
( 16 lSTANOUL TICAR IIT ODASI<br />
3.1 B. Esenyurt<br />
Harita 20. Esenyurt İlçe Sınırları<br />
Tablo 40. Esenyurt ilçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
NüfusYoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 1 ) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Esenyurt Avrupa 335.316 43,12 22 7.776 9 35<br />
Kıraç, Yakuplu, Avcı lar ve Bahçeşehir'e bağlı mahalleterin derlenmesiyle 2008 yı l ında ilçe haline getirilen<br />
Esenyurt önemli karayollarının birleştiği bir noktada yer alır. Batısında Büyükçekmeee; doğusunda<br />
Avcılar ; güneyinde Beylikdüzü; kuzeyinde Başakşehir ve Arnavutköy ilc komşudur.<br />
İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 35. s ı rada yer alan Esenyurt, demografik yapı endeksinde I 8.,<br />
beşeri sermaye endeksinde 35., sağlıklı yaşam endeksinde 25., ekonomik gelişmişlik endeksinde 37., ulaşım<br />
ve erişilebilirlik endeksinde 24., çevresel durum endeksinde 37. ve sosyal yaşam endeksinde ise 25. sırada<br />
yer almaktadır.<br />
İstanbu l 'da memnuniyet düzeyi düşük olan ve yaşanmak istenen ilçeler açısında son sırada yer alan<br />
Esenyurt, İstanbu l 'da yaşam kalitesi sıralamasında da son sıralardadır.
İSTAN BUL'DA YAŞAM KALITES t ARAŞTIRMAS I<br />
J J7<br />
3.19. Eyüp<br />
Harita 21. Eyüp İlçe Sınırlan<br />
Tablo 41. Eyüp İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 2 ) (kişi/km ı) Endeksi<br />
Saralaması<br />
Eyüp Avrupa 317.695 228,14 21 13.924 7 19<br />
1936 yılında Fatih ve Beyoğlu ilçelerine bağlı bölgelerin birleştirilmesiyle kurulan Eyüp ilçesi<br />
İstanbul'un önemli tarihi merkezlerinden biridir. Karadeniz kıyılarına kadar uzansa da Eyüp'te nüfus Haliç<br />
çevresinde yoğunlaşmıştır. 0 -2 yolunun kuzeyinde yerleşim hemen hemen kesilir. İlçenin güneyinde<br />
Beyoğlu, Haliç, Gaziosmanpaşa, Bayrampaşa ve Kağıthane; doğu sunda Şişli (Ayazağa) ve Sanyer; batısın <br />
da Amavutköy, Sultangazi ve Başakşehir; kuzeyinde Karadeniz vardır.<br />
Eyüp, İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 19. sıradadır. Demografik yapı endeksinde de 19. s ırada<br />
olan Eyüp, beşeri sermaye endeksinde 29., sağlıklı yaşam endeksinde 29., ekonomik gelişmişlik endeksinde<br />
14., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 8., çevresel durum endeksinde 23. ve sosyal yaşam endeksinde ise<br />
ll. sırada yer almaktadır. İstanbul' da memnuniyet düzeyi açısından 7. sırada yer alan Eyüp, yaşanmak istenen<br />
ilçeler arasında da ilk sıralardadır. Aynı zamanda mutluluk düzeyi sıralamasında 4. sırada olan Eyüp,<br />
demografik yapısının ve ekonomik gelişmişlik derecesinin etkisiyle İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında<br />
19. sırada yer almaktadır.
1 l 8 ISTANBUL TICARRT ODASI<br />
3.20. Fatih<br />
Harita 22. Fatih İlçe Sımrtan<br />
Tablo 42. Fatih İlçesi Bilgi Karta<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 2 ) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Fatih Avrupa 455.498 15,93 57 27.965 19 5<br />
Cumhuriyetin ilk yıllannda Suriçi'nde yalnızca İstanbul merkez ilçesi varken, daha sonra görev alanı<br />
Fatih ve Eminönü olmak üzere ikiye bölündü. 2008 yılında Eminönü ilçesi feshedilerek Fatih' e katıldı ve tarih!<br />
yarımadada yine tek bir ilçe oluşturuldu. İstanbul'un tarihi merkezi olan Fatih ilçesi turizm ve ekonominin<br />
en canlı olduğu noktalardandır. Kuzeyinde Haliç; güneyinde Marmara Denizi, doğusunda İstanbu l<br />
Boğazı; batısında Zeytinburnu ve Eyüp ilçeleriyle komşudur.<br />
istanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 5. sırada yer alan Fatih, demografik yapı endeksinde 20.<br />
sıradadır. Fatih, beşeri sermaye endeksinde 7., sağlıklı yaşam endeksinde 10., ekonomik gelişmişlik ve<br />
ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 5., çevresel durum endeksinde 10. ve sosyal yaşam endeksinde ise 6.<br />
sırada yer almaktadır.<br />
İstanbul'da memnuniyet düzeyi açısından orta s ırada yer alan Fatih, yaşanmak istenen ilçeler arasında<br />
ise ilk sıralardadır. Mutluluk ve memnuniyet düzeyinin orta seviyelerde olduğu Fatih, gerek ekonomik<br />
gelişmişlik derecesi, gerekse şehrin merkezinde olmasının getirdiği avantajlar nedeniyle İstanbul'da yaşam<br />
kalitesi yüksek ilçeler arasında yer almaktadır.
ISTANBUL'DA YAŞAM KALİTES I ARAŞTIRMASI 1 19<br />
3.21. Gaziosmonpa~a<br />
Harita 23. Gaziosmanpaşa İlçe Sımrları<br />
Tablo 43. Gaziosmanpaşa ilçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 1 ) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Saralaması<br />
Gaziosmanpaşa Avrupa 464.109 11,67 16 39.769 38 38<br />
Gaziosmanpaşa ilçesi 1963 yılında Eyüp ve Çatalca ilçelerinden alınan bölgelerin birleştirilmesiyle<br />
o luşturuldu. 2008 yılına değin İ sta nbul'un nüfus bakımından en büyük ilçesi olan Gaziosmanpaşa bu tarihte<br />
bölündü ve iki yeni ilçe ortaya çıktı. Böylece en küçük ilçelerden biri olan Gaz iosmanpaşa'nın komşuları<br />
doğuda Eyüp; kuzeyde Sultangazi; batıda Esenler ve Bayrampaşa; güneyde Zeytinburnu'dur.<br />
Gaziosmanpaşa İlçesi'nde ekonomik hayatın temelini küçük esnaf ve dış üretim faaliyetleri oluşturmaktadır.<br />
Gaziosmanpaşa, İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 38. sıradadır. Sağlıklı yaşam ve sosyal yaşam<br />
endeksinde son sırada yer alan Gaziosmanpaşa, demografı.k yapı endeksinde 2 1., beşeri sermaye endeksinde<br />
36., ekonomik gelişmişlik endeksinde 13., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 34. ve çevresel durum<br />
endeksinde ise 35. sıradadır.<br />
İstanbul' da memnuniyet düzeyi ve yaşanmak istenen ilçeler açısından son sıralarda yer alan<br />
Gaziosmanpaşa, aynı zamanda mutluluk düzeyinin de düşük olduğu ilçeler arasındadır. Tüm bu göstergeler<br />
Gaz i osmanpaşa'nın İstanb ul ' da yaşam kalitesi sıralamasında 38. sırada yer almasının nedenleridir.
120 ISTANBUL TiCARET ODASI<br />
3.22. Güngören<br />
Harita 24. Güngören İlçe Sınırları<br />
Tablo 44. Güngören İlçesi Bilgi Karta<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 2 ) (kişi/km 1 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Güngören Avrupa 318.545 7,17 ll 44.227 35 31<br />
1992 yılında Bakırköy'den ayrılarak kurulan Güngören, İstanbul'un en küçük yüzölçümlü ilçesidir.<br />
Önceleri yalnızca birkaç köyden ibaret olan Güngören bölgesi önceleri Balkanlardan aldığı göçle, daha<br />
sonra iç göçlerle giderek büyüdü. İlçenin batısında Bahçelievler ve Bağcılar; doğusunda Esenler ve<br />
Zeytinburnu; güneyinde Bakırköy ilçesi yer alır.<br />
Güngören, İstanbuJida yaşam kalitesi sıralamasında 31. sıradadır. Demografik yapı endeksinde 22. sırada<br />
olan Güngören, beşeri sermaye endeksinde 32., sağlıklı yaşam endeksinde 18., ekonomik gelişmişlik<br />
endeksinde 25., u l aşım ve erişilebilirlik endeksinde 36., çevresel durum endeksinde 38. ve sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 15. sırada yer almaktadır.<br />
İstanbu l 'da memnuniyet düzeyi açısından son s ıralarda yer alan Güngören, yaşanmak istenen ilçeler<br />
arasında da sonlardadır. Mutluluk ve memnuniyet düzeyi açısından düşük değerlere sahip Güngören,<br />
İstanbul ' da yaşam kalitesi düşük ilçeler arasındadır.
lSTi\NDUL' DA YAŞAM KALITEISI ARAŞTIRMAS I 121<br />
3.23. Kadıköy<br />
Harita 25. Kadıköy İlçe Smırlan<br />
Tablo 45. Kadıköy İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (kml) (kişi/kml) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Kadıköy Avrupa 550.801 25,07 21 21.970 24 ı<br />
İstanbul'da Anadolu Yakası'nın en eski yerleşim birimlerinden olan Kadtköy bugün de yakanın en işlek<br />
noktası durumundadır. Pek çok nezih semte ev sahipliği yapan Kadıköy'de Osmanlı döneminden kalma<br />
yapılara rastlanır. İ lçenin batısında ve güneyinde Marmara Denizi; kuzeyinde Üsküdar; doğusunda Ataşehir ;<br />
güneydoğusunda Maltepe ilçeleri yer alır. Kad ıköy ilçesi ülke ve kent ulaşımı açısından önemli bir konuma<br />
sahiptir. Anadolu'daki çeşitli merkezleri İstanbul'a ve kent içindeki çeşitli semtleri de birbirine bağlayan baz ı<br />
ana ulaşım yollan Kadıköy İlçesi'nden geçer.<br />
Kadıköy, İstanbul' da yaşam kalitesi sıralamasında ilk sırada yer almıştır. Beşeri sermaye, ekonomik<br />
gelişmişlik ve sosyal yaşam endeksinde 2. sırada olan Kad ı köy, demografik yapı endeksinde 24., sağlıklı<br />
yaşam endeksinde 26., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 7. ve çevresel durum endeksinde ise 8. sıradadır.<br />
İs tanbul ' da memnuniyet düzeyi açısından orta seviyelerde yer alan Kadıköy, yaşanmak istenen ilçeler<br />
arasında ise 3. sıradadır. Aynı zamanda mutluluk düzeyinin de yüksek olduğu Kadıköy, eğitim düzeyi,<br />
ekonomik gelişmişlik derecesi ve sosyal yaşam imkanlarıyla ön plana çıkmakta ve başlıca bu nedenlerden<br />
dolayı İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında ilk sırada yer a l maktadır.
122 ISTANDUL TICARET ODASI<br />
3.24. Kağıthane<br />
Harita 26. Kağıthane İlçe Sınırlan<br />
Tablo 46. Kağıthane ilçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Bulunduğu Yüzölçümü Nüfus Yoğ. Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Ya ka<br />
(km 1 Sıralamasa<br />
)<br />
(kişi/km 1 )<br />
Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Kağıthane Avrupa 418.229 14,83 19 28.201 26 13<br />
1987 yılında Şişli'den ayrılarak ayrı ilçe yapılan Kağıthane 0-1 ve 0-2 yolları arasında kuruludur.<br />
Engebeli bir arazi üstline yayılan ilçe son yıllarda iç göçle büyük nüfus artışı yaşamıştır. Batısında Eyüp;<br />
güneyinde Beyoğlu ve Şişli; kuzeyinde Şişli (Ayazağa); doğusunda Şişli ve Beşiktaş ilçeleriyle komşudur.<br />
Arazi yapısı engebeli olup, derelerden ve vadilerden oluşmuştur. Bu bölgeler ise yerleşim alanı olarak kullanılm<br />
aktadır.<br />
lstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 13. sırada yer alan Kağıthane, demografik yapı endeksinde ise<br />
25. sıradadır. Kağıthane, beşeri sermaye endeksinde 27., sağlıklı yaşam endeksinde 17., ekonomik gelişmişlik<br />
endeksinde 6., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 7., çevresel durum endeksinde 14. ve sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 12. sırada yer almaktadır.<br />
İstanbul'da düşük memnuniyet düzeyine sahip ilçeler arasında olan Kağıthane, yaşanmak istenen ilçeler<br />
arasında da sonlardadır. Mutluluk ve memnuniyet düzeyinin düşük olmasına rağmen, gerek ekonomik<br />
gelişmiş derecesi gerekse ulaşım imkanlarının etkisiyle Kağıthane, İstanbul' da yaşam kalitesi sıralamasında<br />
13. sırada yer almaktadır.
!STANDUL'DA YAŞAM KALITESI A RAŞTIRMAS I 123<br />
3.25. Kortel<br />
Harita 27. Kartal İlçe Sınırlan<br />
Tablo 47. Kartalİlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Mcmnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Vaka (km 2 ) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Kartat Anadolu 427.156 38,54 20 ı 1,083 14 21<br />
Kartal, 1928 yılında bağlı bulunduğu Üsküdar'dan ayrılarak ilçe haline getirildi. 1987'de Pendik'in,<br />
1992'de Maltepe'nin ve 2008'de Sancaktepe'nin ilçe yapılmasıyla son biçimini aldı. İlçenin güneyinde<br />
Marmara Denizi ve açıkta Adalar; doğus unda Pendik; batısıoda Maltepe; kuzeyinde Sancaktepe ve<br />
Sultanbeyli ilçeleri bulunur.<br />
Kartal, istanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 21. sıradadır. Demografik yapı endeksinde 46. sırada<br />
olan Karta!, beşeri sermaye endeksinde 16., sağlıklı yaşam endeksinde 30., ekonomik gelişmişlik endeksinde<br />
1 8., ulaşım ve erişilebi lirlik endeksinde 19 ., çevresel durum endeksinde 18. ve sosyal yaşam endeksinde ise<br />
23. sırada yer almaktadır.<br />
İstanbul ' da memnuniyet düzeyi açısından 14. sırada yer alan Karta!, yaşanmak istenen ilçeler arasında<br />
son sıralardadır. Mutluluk düzeyi s ıralamasında orta sıralarda yer alan Karta!, İstanbul'da yaşam kalitesi<br />
sıralamasında 21. sırada yer almaktadır.
124 ISTANBUL TICARET ODASI<br />
3.26. Küçükçekmece<br />
Harita 28. Küçükçekmece İlçe Sınırlan<br />
Tablo 48. Küçükçekmece İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyct<br />
Nüfusu Yüzölçümü Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Mahalle Sıralaması<br />
Ya ka (km 2 ) (kişiikm 1 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Küçükçekmece Avrupa 662.556 37,51 21 16.597 28 25<br />
D 1 00 ve TEM otoyolları arasında kalan Küçükçekmece adını kıyılarında kurulduğu lagün gölünden<br />
almıştır. 1989 yılında Bakırköy'den ayrılarak ayrı ilçe dunımuna getirilmiştir. Batısında Küçükçekmece<br />
Gölü ve Avcılar; güneyinde Marmara Denizi ve Bakırköy; doğusunda Bahçelievler ve Bağcılar; kuzeyinde<br />
Başakşehir ilçesi vardır. İlçenin büyük bir kısmında yer alan yapılaşmalar, imar planı ve teknik şartlara<br />
uygun yapılmaktadır. Genellikle ferdi yapılaşmanın görüldüğü ilçede, 1990'lardan başlayarak "toplu konut"<br />
yapılaşmaları da hı zlanmıştır. Öte yandan gözle görülür oranda yapılan Organize Sanayi Bölgesi yatırımları ,<br />
buradaki sanayinin gelişimini de hızlandırmıştır.<br />
İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 25. s1rada olan Küçükçekmece, demografik yapı endeksinde<br />
ise 23. sıradadır . Küçükçekmece, beşeri sermaye endeksinde 33., sağlıklı yaşam endeksinde 27., ekonomik<br />
gelişmişlik endeksinde 17., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 18., çevresel durum endeksinde 16. ve sosyal<br />
yaşam endeksinde ise 18. sırada yer almaktadır. İstanbul'da memnuniyet düzeyi açısından son sıralarda yer<br />
alan Küçükçekmece, yaşanmak istenen ilçeler arasında da son sıralardadır. Mutluluk düzeyi sıralamasında<br />
daha ön sıralarda yer almasına rağmen; demografik yapısı ve eğitim düzeyinin etkisiyle Küçükçekmece,<br />
İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 25. sırada yer almaktadır.
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMASI 125<br />
3.27. Maltepe<br />
Harita 29. Maltepe İlçe Sınırlan<br />
Tablo 49. Maltepe İlçesi Bilgi Kartı<br />
Ada<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Saralamasa<br />
Ya ka (km 1 ) (kişi/km 1 ) Endeksi<br />
Bulunduğu<br />
Saralaması<br />
Maltepe Anadolu 415.117 53,06 18 7.823 25 26<br />
Maltepe, 1992 yılında Kartat'dan ayrı l arak ilçe yapıldı. Kadıköy'e yakınlığı ile hı z la gelişme olanağı<br />
bulan ilçenin kuzey kesimlerinde boş araziler görülür. 2008 yılında Sancaktepe'nin ilçe yapılmasıyla bir miktar<br />
toprak ve nüfus düşüşü yaşamıştır. İ lçe, batıda ve güneybatıda Marmara Denizi ve açıklarda Adalar;<br />
doğuda ve güneydoğuda Karta!; kuzeydoğuda Sancaktepe; kuzeyde Ataşehir ve kuzeybatıda Kadıköy ile<br />
komşudur.<br />
Maltepe, İstanbul 'da yaşam kalitesi sıralamasında 26. sıradadır. Demografik yapı endeksinde 27. sırada<br />
olan Maltepe, beşeri sermaye endeksinde 12., sağlıklı yaşam endeksinde ll., ekonomik gelişmiş lik<br />
endeksinde 29., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 16., çevresel durum endeksinde 31. ve sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 19. sırada yer almaktadır.<br />
İstanbul ' da mernnuniyet düzeyi aç ı sından orta sıralarda yer atan Maltepe, yaşanmak istenen ilçeler<br />
arasında ise sonlardadır. Mutluluk ve memnuniyet düzeyinin düşüklüğüyle birlikte, demografik yapısı ve<br />
ekonomik gelişmişlik derecesinin etkisi sonucunda Maltepc, İstanbul ' da yaşam kalitesi sıralamasında 26.<br />
sırada yer almaktadır.
126 ISTANBUL TICARET ODASI<br />
3.28. Pendik<br />
Harita 30. Pendik İlçe Smarları<br />
Tablo 50. Pendik İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 2 ) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Pendik Anadolu 520.486 180,20 31 2.888 17 24<br />
Pendik, İstanbul'un Anadolu yakasında yer alan ve Marmara Denizine salıili olan bir ilçesidir. Pendik<br />
1987 yılında Kartal'dan ayrılarak ilçe haline getirildi. Yerleşimin genel olarak 0-4 otoyolunun güneyinde<br />
yoğunlaştığı ilçenin kuzeyinde köy yerleşimleri görülür. İlçe; doğuda Tuzla; güneyde Marmara Denizi; batıda<br />
Kartal ve Sultanbeyli; kuzeybatıda Sancaktepe; kuzeyde Örnerli Baraj Gölü ve Şile; ku zeydoğuda<br />
Kocaeli iliyle komşudur.<br />
İstanbul ' da yaşam kalitesi sıralamasında 24. s ırada yer alan Pendik, demografik yapı endeksinde ise 28.<br />
sıradadır. Pendik, beşeri sermaye endeksinde 21., sağlıklı yaşam endeksinde 3., ekonomik gelişmişlik<br />
endeksinde 23., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde l5., çevresel durum endeksinde 29. ve sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 21. sırada yer almaktadır.<br />
İstanbul ' da mcmnuniyet düzeyi açısından orta sıralarda yer alan Pendik, yaşanmak istenen ilçeler<br />
arasında da orta sıralardadır. Mutluluk düzeyi sıralamasında 13. sırada olmasına rağmen , Pendik İstanbul'da<br />
yaşam kalitesi sıralamasında 19. sırada yer almaktadır.
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI AKAŞTJRMASI 127<br />
3.29. Sancaktepe<br />
Harita 31. Sancaktepe İlçe Sınırları<br />
Tablo 51. Sancaktepe İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Mcmnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 1 ) (kişilkm 1 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Sancaktepe Anadolu 223.755 61 ,87 18 3.616 32 30<br />
2008 yılında , bölgedeki belde belediyelerinin birleştirilmesi ve çevre ilçelerden mahalle eklenmesiyle<br />
kurulan Sancaktepe ilçesi İstanbul'un Anadolu Yakası'ndadır. Kuzeyinde Çekmeköy; batısında Ümraniye;<br />
Ataşehir ve Maltepe; güneyinde Karta!; güneydoğusunda Sultanbeyli; doğusunda Örnerli Baraj Gölü ve<br />
Pendik ilçeleriyle komşudur.<br />
Sancaktepe, İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 30. sıradadır. Demografik yapı endeksinde 29.<br />
s ırada olan Sancaktepe, beşeri sermaye endeksinde 30., sağlıklı yaşam endeksinde 19., ekonomik gelişmişlik<br />
endeksinde 38., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 25., çevresel durum endeksinde 26. ve sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 30. sırada yer almaktadır.<br />
İstanbul 'da memnuniyet düzeyi düşük ilçeler arasında yer alan Sancaktepe, yaşanmak istenen ilçeler<br />
arasında da son sıralardadır. Aynı zamanda mutluluk düzeyinin oldukça düşük seviyede olduğu Sancaktepe,<br />
özellikle ekonomik gelişmişlik derecesinin etkisiyle İstanbul 'da yaşam kalitesi sıralamasında 30. sırada yer<br />
almaktadır.
128 ISTANBUL TICARET ODASI<br />
3.30. Sarıyer<br />
Harita 32. Sanyer İlçe Sınırları<br />
Tablo 52. Sanyer İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Mcmnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (kml) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Sarıyer Avrupa 276,407 151 ,26 27 1.827 21 7<br />
Sarıyer, Avrupa Yakası'nda Boğaziçi'nin en kuzeydeki ilçesidir. Yerleşirnin kıyı şeridi boyunca yoğunlaştığı<br />
Sarıyer, İstanbul'un en tarihi semtlerine ev sahipliği yapar. Doğusunda ve kuzeyinde köy yerleşimleri<br />
bulunur. 2. Boğaz köprüsünün ilçeden geçmesiyle, ilçenin büyümesi ivme kazanmıştır. Kuzeyinde<br />
Karadeniz; doğusunda İstanbul Boğazı ; batısında Eyüp; güneybahsında Şişli (Ayazağa); güneyinde Beşiktaş<br />
ilçeleriyle komşudur.<br />
İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 7. sırada olan Sarıyer, demografik yapı endeksinde 30.<br />
sıradadır. Sarıyer, beşeri sermaye endeksinde 10., sağlıklı yaşam endeksinde 1., ekonomik gelişmişlik<br />
endeksinde 7., ulaşım ve erişilebilirl ik endeksinde ll., çevresel durum endeksinde 3. ve sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 7. sırada yer almaktadır.<br />
İstanbul'da mernnuniyet düzeyi açısından orta sıralarda yer alan Sarıyer, yaşanmak istenen ilçeler arasmda<br />
ise 7. sırada gelmektedir. Aynı zamanda mutluluk düzeyi de yüksek olan Sarı yer, gerek eğitim ve sağlık<br />
düzeyinin, gerekse ekonomik ge lişim ile çevresel durum derecesinin etkisiyle İstanbul'da yaşam kalitesi<br />
yüksek ilçeler arasında yerini almıştır.
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI ARJ\ŞTfRMASI 129<br />
3.31 . Silivri<br />
Harita 33. Silivri İlçe Sınırları<br />
Tablo 53. Silivri İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Vaka (km 1 ) (kişilkm 1 ) Endeksi<br />
Saralamasa<br />
Silivri Avrupa 118.304 869,51 22 136 3 18<br />
Yüzölçümü olarak İstanbul'un en büyük ikinci ilçesi olan Silivri, Çatalca'yla birlikte istanbul'un en<br />
batısında yer alan iki ilçeden biridir. İlçe merkezi deniz kıyısında yer alır. Bununla birlikte çok sayıda köy<br />
yerleşimi de vardır. Batısında Tekirdağ ili; güneyinde Marmara Denizi; kuzeyinde ve batısında Çatalca;<br />
güneydoğusunda Büyükçekmece yer alır.<br />
Silivri, İstanbul ' da yaşam kalitesi sıralamasında 18. sıradadır. Demografik yapı endeksinde 32. sırada<br />
olan Silivri, beşeri sermaye endeksinde 14., sağlıklı yaşam endeksinde 4., ekonomik gelişmişlik ile ulaşım<br />
ve erişilebilirlik endeksinde 33., çevresel durum endeksinde 4. ve sosyal yaşam endeksinde ise 28. sırada yer<br />
almaktadır.<br />
İstanbul'da memnuniyct düzeyi açısından 3. sırada yer alan Silivri, yaşanmak istenen ilçeler arasında ise<br />
orta sıralardadır. Mcmnuniyet düzeyi yüksek olmasına rağmen, Silivri özellikle ekonomik gelişmişlik dcrecesinin<br />
etkisiyle İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 18. sırada yer almaktadır.
130 ISTANBUL TICARET ODASI<br />
3.32. Sultanbeyli<br />
Harita 34. Sultanbeyli İlçe Sınırlan<br />
Tablo 54. Sultanbeyli İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 2 ) (kişi/km 1 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Sultanbeyli Anadolu 272.758 28,86 ıs 9,451 37 37<br />
İstanbul'da Anadolu Yakası'nda yer alan Sultanbeyli, 90'1ı yıllara değin küçük bir yerleşim birimi iken<br />
iç göç patlamasıyla düzensiz büyüdü. Hızla artan nüfus nedeniyle 1992 yılında bağlı bulunduğu Kartat'dan<br />
aynlarak ayn ilçe yapıldı. Bir bölümü devlet ormanlanyla kaplı olan ilçenin komşuları doğuda ve güneyde<br />
Pendik; batıda ve kuzeyde Sancaktepe; güneybatıda ise Kartal'dır.<br />
İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 37. sırada olan Sultanbeyli, demografık yapı endeksinde ise 34.<br />
sıradadır. Sultanbeyli, beşeri sermaye endeksinde 38., sağlıklı yaşam endeksinde 36., ekonomik gelişmişlik<br />
endeksinde 32., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 37., çevresel durum endeksinde 17. ve sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 38. sırada yer almaktadır.<br />
İstanbul'da memnuniyet düzeyi açısından son s ıralarda yer alan Sultanbeyli, aynı zamanda mutluluk<br />
düzeyi sıralamasında da sonlardadır. Sultanbeyli çevresel durum endeksi dışında, tüm yaşam kalitesi<br />
göstergelerinde İstanbul'daki ilçeler arasında son sıralarda yer almaktadır. Bu durum Sultanbeyli'nin<br />
İstanbul ' daki yaşam kalitesi sıra l amasını doğrudan doğruya etkileyerek, yaşam kalitesi en düşük ilçeler<br />
arasında yer almasına neden olmaktadır.
ISTANBUL' DA YAŞAM KALinıst ARAŞTIRMASı 131<br />
3.33. Sultongazi<br />
Harita 35. Sultangazi İlçe Sınırlan<br />
Tablo 55. Sultangazi İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
MahaiJe<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 1 ) (kişi/km 1 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Sultangazi Avrupa 436.935 36,24 15 12.056 33 29<br />
Sultangazi, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda yer alır. 2008 yılında Gaziosmanpaşa'ya bağlı 14, Eyüp ve<br />
Esenler'e bağlı birer mahallenin katılımıyla kuruldu. İlçe, kuzey ve doğuda Eyüp'e; güneydoğuda<br />
Gaziosmanpaşa'ya; batıda Başakşehir'e ve güneybatıda Esenler'e komşudur.<br />
Sultangazi, İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 29. sıradadır. Demografık yapı endeksinde de 35.<br />
sırada olan Sultangazi, beşeri sermaye endeksinde 1 5., sağlıklı yaşam endeksinde 31., ekonomik gelişmişlik<br />
endeksinde sonuncu, ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 13., çevresel durum endeksinde 19., sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 35. sırada yer almaktadır.<br />
İstanbul'da memnuniyet düzeyi açısından son sıralarda yer alan Sultangazi, yaşanmak istenen ilçeler<br />
arasında da son sıralardadır. Aym zamanda mutluluk düzeyi düşük olan Sultangazi, özellikle ekonomik<br />
gelişmişlik derecesinin de etkisiyle İstanbul ' da yaşam kalitesi düşük ilçeler arasındadır.
132 ISTANBUL. TICARET ODASI<br />
3.34. Şile<br />
Harita 36. Şile İlçe Sınırları<br />
Tablo 56. Şile İlçesi Bilgi Karta<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (krn 2 ) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Ş ile Anadolu 25.169 781,73 5 32 2 16<br />
Karadeniz kıyısında kurulu olan Şile, yüz ölçümü bakımından Anadolu Yakası'ndaki en büyük ilçedir<br />
fakat nüfus olarak il genelinde Adalar'dan sonra en düşük nüfuslu ikinci ilçedir. Çok sayıda köyü bulunan<br />
ilçede istanbul'un önemli su havzalarından Darlık ve Örnerli barajları da yer alır. Kuzeyinde Karadeniz;<br />
batısında Beykoz ve Çekmeköy; güneybatısında Ömer li Barajı ve Pendik; güneyinde ve doğusunda Kocaeli<br />
ili vardır.<br />
İstanbul' da yaşam kalitesi sıralamasında 16. sırada olan Ş ile, çevresel durum endeksinde ilk sıradadır.<br />
Şile, demografik yapı endeksinde 31., beşeri sermaye endeksinde 18., sağlıklı yaşam endeksinde 2.,<br />
ekonomik gelişmişlik endeksinde 35., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 31., sosyal yaşam endeksinde ise<br />
33. sırada yer almaktadır.<br />
İstanbul'da memnuniyet düzeyi açısından 2. sırada yer alan Şile, yaşanmak istenen ilçeler arasında da<br />
orta sıralardadır. Aynı zamanda mutluluk düzeyi sıralamasında 6. sırada olan Şile , mutluluk ve menınuniyet<br />
düzeyi yüksek o lmasına rağmen, demografik yapısı ve ekonomik gelişmişlik derecesinin etkisiyle<br />
İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 16. sıradadır.
ISTANBUL'DA YAŞAM KAL1TES1 ARAŞTJRMI\Si 133<br />
3.35. Şi~li<br />
Harita 37. Şişli İlçe Sınırlara<br />
Tablo 57. Şişli<br />
ilçesi Bilgi Karti<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 1 ) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Şişl i Avrupa 314.684 34,98 28 8.996 23 4<br />
1954 y ı lı n da bağlı bulunduğu Beyoğlu'ndan ayrı l arak ilçe yapılan Şişli, 1987 yılına dek Kağıthane'yi de<br />
kapsıyordu. İ lçe, Kağıthane'n in aynlmasıyla ikiye bölündü ve iki parça arasında bağlantı ka lmadı. Seyrek<br />
yerleşim görülen kuzey bölgesi Ayazağa ve Mas l ak 'ı kapsamaktadır. İlçenin merkez komuşları kuzeyde ve<br />
batıda Kağıth ane; doğuda Beşiktaş; güneyde Beyoğlu iken Ayazağa bölgesi komuş lan kuzeyde ve doğuda<br />
Sarıyer; batıda Eyüp; güneydoğuda Beşiktaş; kuzeyde Kağıthane'dir.<br />
Şişli, İstanbul'da yaşam kalitesi sıra lamasmda 4. sıradadır. Ekonomik gelişmişlik endeksinde ilk sırada<br />
yer alan Şiş li , demografik yapı endeksinde 33., beşeri seımaye endeksinde 3., sağ l ıklı yaşam endeksinde 16.,<br />
ul aşım ve erişilebi lirlik endeksinde 3., çevresel durum endeksinde 25. ve sosyal yaşam endeksinde ise 4. sırada<br />
yer a l maktadır. İstan bul'da memnuniyet düzeyi açıs ı ndan orta sıra l arda yer alan Şiş l i, yaşanmak istenen<br />
ilçeler arasmda 15. s ıradadır. Ancak mutluluk düzeyi açısından Şişli, sıralamanın sonlarına daha yakındır.<br />
Şiş l i' nin ekonomik gelişmişlik düzeyi, yaşam kalitesinin etkileyen en önemli unsur olarak karşımıza ç ı kmaktadır.<br />
Öte yandan eğitim düzeyi, ulaşım ve sosyal yaşam imkan l arı da ilçenin yaşam kalitesini artırtct etkenlerdendir.<br />
Bu nedenlerden dolay ı Şişli, Istanbul'da yaşam kalitesi en yüksek ilçelerin arasındadır.
J 34<br />
ISTANBUL TICARET ODASI<br />
3.36. Tuzla<br />
Harita 38. 1\ızla İlçe Sınırlan<br />
Tablo 58. Thzla İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 2 ) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Stralaması<br />
Tuzla Anadolu 165.239 123,86 17 1.334 30 22<br />
İstanbu l'un Anadolu Yakası'ndaki en uç ilçelerinden olan Tuzla, Marmara Denizi kıyısında yer alır.<br />
İ lçede yerleşim de kıyı bölgelerde yoğunlaşmıştır. 1992 yılında Pendik'ten ayrı larak ilçe yapılan Thzla'nın<br />
batısında ve kuzeyinde Pendik; bıiineyinde Marmara Denizi; doğusunda banliyö olarak bitişik durumda<br />
olduğu Kocaeli ilinin Çayırova ve Darıca ilçeleri vardır. Ayrıca Tuzla ilçesinin kuzey bölümünde yer alan<br />
kısJmlarda ise birçok yeni sanayi sitesinin devreye girmesi ile ilçe daha fazla göç almaya başlamıştır. Birçok<br />
bölgede toplu konut projeleri yürürlüğe girmiştir<br />
istanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 22. sırada yer alan Tuzla, demografik yapı endeksinde de 36.<br />
sıradadır. Tuzla, beşeri sermaye endeksinde 9., sağlıklı yaşam endeksinde 8., ekonomik gelişmişlik<br />
endeksinde 26., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 9., çevresel durum endeksinde 30. ve sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 16. sırada yer almaktadır.<br />
istanbul'da memnuniyet düzeyi düşük ilçelerden olan Tuzla, mutluluk düzeyi sıralamasında da orta<br />
sıralardadır. 1\ızla, özellikle demografik yapısının ve çevresel durum değerinin etkisiyle, İstanbul'da yaşam<br />
kalitesi sıralamasında 22. sırada yer almaktadır.
IS'fANBUL' DA YA ŞAM KALITESI ARAŞTIRMAS I l 35<br />
3.37. Ümraniye<br />
Harita 39. Ümraniye İlçe Sınırları<br />
Tablo 59. Ümraniye İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 1 ) (kişi/km 1 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Ümraniye Anadolu 533.352 45,30 35 12.215 12 20<br />
1960'lardan sonra nüfus patlaması yaşayan Ümraniye'de ilk belediye teşkil§tı 1 963'te kuruldu ancak<br />
1980'deki askeri müdahalede bu belediye feshedilerek Üsküdar'a bağlandı. Daha sonra 1987'de bu kez ilçe<br />
olarak Üsküdar'dan ayrıldı. Ataşehir ve Çekmeköy'ün 2008'de ilçe yapı lmas ıyla küçüldü. Ümraniye'nin<br />
komşuları batıda Üsküdar; güneyde Ataşchir; doğuda Sancaktepe ve Çekmeköy; kuzeyde Beykoz'dur.<br />
Ümraniye, İstanbul ' da yaşam kalitesi sıralamasında 20. sıradadır. Demografik yapı endeksinde de 37.<br />
sırada olan Ümraniye, beşeri sermaye endeksinde 28., sağlıklı yaşarn endeksinde 34., ekonomik gelişmişlik<br />
endeksinde 9., ulaşım ve erişi lebilirlik endeksinde 28., çevresel durum endeksinde 13. ve sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 8. sırada yer almaktadır.<br />
İstanbul'da memnuniyet düzeyi açısından orta sıralarda yer alan Ümraniye, yaşanmak istenen ilçeler<br />
arasında ise 8. sıradadır. Aynı zamanda mutluluk düzeyinde de orta s ıralarda olan Ümraniye, özellikle<br />
demografik yapısının etkisiyle İstanbu l 'da yaşam kalitesi s ıralamas ınd a 20. s ırada yer almaktadır.
136 ISTANBUL TICARET ODASI<br />
3.38. Üsküdar<br />
Harita 40. Üsküdar İlçe Sınırları<br />
Tablo 60. Üsküdar İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (Jonl) (kişi/km 1 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Üsküdar Anadolu 529.550 35,34 33 14.984 13 lO<br />
İstanbul'un en köklü yerleşim bölgelerinden olan Üsküdar cwnhuriyetin ilk y ı llarında Anadolu<br />
Yakası'nın tümünü kapsayan ayrı bir ildi. 1926'da İstanbul'un bir ilçesi haline getirildi. Üsküdar bugün<br />
Boğaziçi Köprüsü'nün geçiş güzergahı üzerindedir. Batıda ve kuzeyde istanbul Boğazı 'yla; güneyde<br />
Kadıköy' le; güneydoğuda Ataşehir'le; doğuda Ümraniye'yle ve kuzeydoğuda Beykoz'la komşudur.<br />
İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 1 O. sırada olan Üsküdar, demografik yapı endeksinde ise 38.<br />
sıradadır. Üsküdar, beşeri sermaye endeksinde 5., sağlıklı yaşam endeksinde 15., ekonomik gelişmişlik<br />
endeksinde 10., ulaşım ve erişilebilirlik endeksinde 4., çevresel durum endeksinde 6. ve sosyal yaşam<br />
endeksinde ise 14. s ı rada yer almaktadır.<br />
İstanbul'da memnuniyet düzeyi yüksek ilçeler arasında yer alan Üsküdar, yaşanmak istenen ilçeler<br />
arasında ise 4. sıradadır. Aynı zamanda mutluluk düzeyi yüksek olan ilçelerden olan Üsküdar, demografik<br />
yap ısma rağmen diğer yaşam kalitesi göstergelerinin etkisiyle İstanbul 'da yaşam kalitesi yüksek ilçeler<br />
arasındad ır.
ISTANBUL' DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMASı )3 7<br />
3.39. Zeytinburnu<br />
Harita 41. Zeytinburnu İlçe Sınırlan<br />
Tablo 61. Zeytinburnu İlçesi Bilgi Kartı<br />
Adı<br />
Bulunduğu<br />
Yaşam<br />
Memnuniyet<br />
Yüzölçümü<br />
Nüfus Yoğ.<br />
Kalitesi<br />
Nüfusu<br />
Mahalle<br />
Sıralaması<br />
Ya ka (km 2 ) (kişi/km 2 ) Endeksi<br />
Sıralaması<br />
Zeytinburnu Avrupa 288.743 ll ,3 ı 13 25.592 ll 27<br />
Tarihi yarımadaya yakınlığından ötürü 1940'lı yıllardan başlayarak hızla büyüyen Zeytinburnu, 1957<br />
yılında bağlı bulunduğu Fatih'ten ayrılarak ilçe yapıldı. Küçük yüzölçürolü ancak yoğun nüfuslu olan ilçe<br />
son yıllarda İstanbul'un en önemli ulaşım merkezlerinden biri haline geldi. Doğuda Fatih'le; kuzeydoğuda<br />
Eyüp'le; kuzeyde Bayrampaşa'yla; ku zeybatıda Esenler'le; batıda Güngören ve Bakırköy'le; güneyde<br />
Marmara Denizi'yle komşudur.<br />
Zeytinburnu, İstanbul'da yaşam kalitesi sıralamasında 27. sıradad ır. Demografık yapı endeksinde son<br />
sırada yer alan Zeytinburnu, beşeri sermaye endeksinde 26., sağlıklı yaşam endeksinde 22., ekonomik<br />
gelişmişlik endeksinde 19., ulaşım ve er i şi l ebilirlik endeksinde 12., çevresel durum endeksinde 22. ve sosyal<br />
yaşam endeksinde ise ı 3. sırada yer almaktadır.<br />
İstanbul'da meınııuniyet düzeyi yüksek ilçeler arasında yer alan Zeytinburnu, yaşanmak istenen ilçeler<br />
arasında ise orta sıralardadır. Aynı zamanda mutluluk düzeyi sıralamasında 2. sırada olan Zeytinburnu, özellikle<br />
demografik yapısından kaynaklanan nedenlerden dolayı İstanbul 'da yaşam kalitesi düşük ilçelerin<br />
arasındad ır.
4. ilçelere Göre Saha Ara§tırması Sonuçları<br />
alışmanın ~u ~ö~?münde anke~ s?nuçlarının il~~ bazı~da çapra.~ ~nalizlerine yer ve~il.ecektir. Ancak<br />
Ç<br />
soruların tumunun çapraz analızı yapılmamış, onemlı olarak gorulen soruların analızı sunulmuştur .<br />
Araştırmaya katılanlara yaşad ı kları yerin salon dahil kaç odalı oldugu soroldugunda belirtilen<br />
rakamların ortalama degeri 3.27 olarak sonuçlanmıştır. Dolayısıyla İstanbul 'daki konutlarda ortalama<br />
olarak salon dahil 3 odanın bulunduğu söylenebilir.<br />
Grafik 38. Konutun Fiziki Yapısı- İlçe<br />
Yaşadı~mız yerin salon dahil kaç odah oldugunu söyler misiniz?<br />
(Mutfak, banyo, tuvaJet hariç)<br />
Sultangazi<br />
Avcılar<br />
Sultanbeyli<br />
Bayrampaşa<br />
Arnavutköy<br />
Karta!<br />
Bcylikdüzü<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Sancaktepe<br />
Beyog ıu<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Kadıköy<br />
Ataşehir<br />
Beykoz<br />
Maltepe<br />
Küçükçekmece<br />
Ümraniye<br />
Kagıthane<br />
Ş ile<br />
Pendik<br />
Üsküdar<br />
Şişli<br />
Güngören<br />
Fatih<br />
Bagcılar<br />
Beşiktaş<br />
Zeytinburnu<br />
Bahçelievler<br />
Başakşehir<br />
Silivri<br />
Sarıyer<br />
Eyüp<br />
Çatalca<br />
Büyükçekmece<br />
Adalar<br />
Esenler<br />
Bakırköy<br />
Esenyurt<br />
3,98<br />
3, 71<br />
3,54<br />
3,50<br />
3,47<br />
3,45<br />
3,44<br />
3,44<br />
3,43<br />
3,43<br />
3,43<br />
3,43<br />
3,41<br />
3,39<br />
3,38<br />
3,37<br />
3,34<br />
3,30<br />
3,29<br />
3,29<br />
3,28<br />
3,27<br />
3,25<br />
3,25<br />
3,23<br />
3,21<br />
3,21<br />
3,10<br />
3,06<br />
3,05<br />
3,00<br />
3,00<br />
3,00<br />
3,00<br />
3,00<br />
3,00<br />
2,88<br />
2,79<br />
2,76
140 ısTANRU L rı CAI\F.TODı\SI<br />
Araştınnaya katılan deneklere iş hayatlanyla ilgili bir takım sorular yöneltilerek, işlerinden duydukları<br />
mcmnuniyct ve işlerinden kaynaklanan sorunlar ortaya konulmuştur. Öncelikle deneklere aşağıdaki<br />
ifadelerc ne dereec katıldıklarını 1-10 a rasında ifade etmeleri istenmiştir;<br />
- lşim çok stres li ve zahmetli/ çok emek isteyen bir iş<br />
- İşim sıkıcı ve kasvet/i<br />
- /şim bana mesleki gelişimimiçin iyifirsallar sunuyor<br />
- Sürekli kısa zamanda fazla iş yüküyle meşgulilm<br />
- Saglık koşullarına uygun olmuyan ve tehlike arz eden bir işim var<br />
- /şimi severekyapiyorum<br />
lşinin çok stresli ve zahmetli bir iş olduğunu ifade edenler en fazla Sultanbeyli (9.67), Kağıthane<br />
(8.17), Kartat (8.00), Pendik (7.94), Ümraniye (7.80) ve Sultangazi (7.07) ilçelerinde yoğunlaşırken, bu<br />
durumdan şikayctçi olmaya n ların çoğunluğu oluş turduğu ilçelerin başında Adalar (4.00), Şilc (4.00), Eyüp<br />
(4.70), Arnavutköy (4.73) ve Çatalca (5.00) gelmektedir. Görü ldOğü üıere çoğunluk l a sanayi bölgelerine<br />
yakın ilçelerde yaşayan kişiler i şler in çok emek istedlgini ifade etmişken, İstanbul'un merkezinin dı.şında<br />
sayı l abi lecek ilçelerde ise böyle bir durumla karşılaşılmamıştır.<br />
işin i sık ıcı ve kasvctli bulanlar Sultanbeyli (8.00), Şişli (6.73), Bayrampaşa (6.09), Beylikdilzü (6.00)<br />
ve Sultangazi (6.00) ilçelerinde çoğunl ukl a temsil edilirken; Arnavutköy (2.55), Adalar (2.67), Çatalca<br />
(3 .50) ve Şilc (3.60)'de tersi durum söz konusudur.<br />
İşinin kendisine mesleki gelişimi için iyi fırsatlar sund uğunu ifade edenler en fazla ŞişJj (8.00),<br />
Beş i ktaş (7.67), Kadıköy (7. ı 5), Ataşehir (7.00) ve Bakırköy (6.88) ilçelerinde yogun l aşırkcn, Arnavutköy<br />
(2.36), Sultanbeyli (3.33) ve Sancaktepe (4.1 ı) ilçeleri bu ifadeyi destekleyenlerin azınlıkta olduğu<br />
ilçeterin başında yer a lm aktad ır .<br />
Sürekli kısa zamanda fazla iş yüküyle meşgul oldugunu ifade edenlerin çoğun l ukta olduğu ilç:eleıin<br />
başında Kagıthane (7.50), Ataşehir (739), Avcılar (7.08), Zeytinburnu (6.88) ve Şişli (6.80) gelirken, bu<br />
durumun az rastlandığı ilçeler ise Adalar (4.00), Çatalca (4.50) ve Silivri (4.80)'dir.<br />
Sultanbeyli (8.00), Tuzla (7.67), Avcılar (6.54), Bayrampaşa (5.9 l) ve Kağıthane (5.60) ilçeleri sağ lık<br />
koşullarına uygun olmayan ve tehlike arz eden bir işyerinde çalışanların ağırlıklı olarak bulunduğu<br />
ilçelerdir. Buna karşın, Adalar (2.00), Çatalca (2.00), Sarıyer (2.55) ve Silivri (2.86) bu durumla daha<br />
scyrek rastlanan ilçeterin başında gelmektedir.<br />
işini severek yaptığını ifade edenlerin ağırlıkta olduğu ilçclerin başında Çatalca (6.81), Şile (6.76),<br />
Adalar (6.63), Si livri (6.61) ve Buyükçekmcce (6.43) gelmekte iken, işini sevenlerin azınlıkta olduğu ilçeler<br />
ise Sultanbeyli (2.67), Güngören (2.70), Esenler (3.24) ve Sancaktepe (3.79) ve Arnavutköy (3.83)'dür.
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMA SI 141<br />
Grafik 39. İş Hayatayla İlgili ifadeler 1 -İlçe<br />
İşim çok stresli ve zahmetli/ çok emek<br />
isteyen bir iş<br />
Sultanbeyli<br />
Ka gıthane<br />
Karta!<br />
Pendik<br />
Ümraniye<br />
Sultangazi<br />
Bayrampaşa<br />
i\ vcılar<br />
Beş i ktaş<br />
Beyoğlu<br />
Şiş l i<br />
Bak ırköy<br />
Maltepe<br />
Beylikdüzü<br />
Esenyurt<br />
Zeytinburnu<br />
Sancaktepe<br />
Ataşehir<br />
Başakşeh ir<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Sanyer<br />
Büyükçckmcec<br />
Bağcı l ar<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Kilçilkçckmccc<br />
Beykoz<br />
Fatih<br />
Silivri<br />
Esenler<br />
Bahçelievler<br />
Güngören<br />
Kadıköy<br />
Üsk\ldar<br />
Çatalca<br />
Arnavutköy<br />
Eyüp<br />
Ş ile<br />
Adalar<br />
9,67<br />
8 ,17<br />
8, 00<br />
7, 94<br />
7, 80<br />
7,07<br />
6,87<br />
6,85<br />
6,83<br />
6,80<br />
6,78<br />
6,72<br />
6,62<br />
6,62<br />
6,59<br />
6,47<br />
6,42<br />
6,40<br />
6,40<br />
6,27<br />
6,27<br />
6,20<br />
6,20<br />
6,15<br />
6, 1 ı<br />
6,00<br />
5,82<br />
5,78<br />
5,71<br />
5,45<br />
5,38<br />
5,27<br />
5,20<br />
5,19<br />
5,00<br />
4,73<br />
4,70<br />
4,00<br />
4,00<br />
Grafik 40. lş Hayatıyla İlgili ifadeler 2 - İlçe<br />
Sultanbeyli<br />
İşim sıkıcı ve kasvetli<br />
Şiş li<br />
Bayrampaşa<br />
BcylikdUzü<br />
Sultangazi<br />
Beşiktaş<br />
Bagc ılar<br />
Ataşehir<br />
Sancaktepe<br />
Kağıthane<br />
i\ ve ıl ar<br />
Bakırköy<br />
Esenyurt<br />
Gazios manpaşa<br />
Beykoz<br />
Pendik<br />
Karta!<br />
Eyüp<br />
Ümraniye<br />
KUçUkçckmecc<br />
Maltepe<br />
Kadıköy<br />
Bahçelievler<br />
Fatih<br />
Bi.iyükçekmccc<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Güngören<br />
Başakşehir<br />
Üsküdar<br />
Esenler<br />
Sarıyer<br />
Silivri<br />
Zeytinburnu<br />
Beyoğ lu<br />
Ş ile<br />
Çatalca<br />
Adatar<br />
Arnavutköy<br />
8,00<br />
6, 73<br />
6,09<br />
6,00<br />
6,00<br />
5,83<br />
5,80<br />
5,80<br />
5,68<br />
5,62<br />
5,54<br />
5,50<br />
5,47<br />
5,33<br />
5,27<br />
5,24<br />
5, 10<br />
5,10<br />
5,07<br />
5,02<br />
5,00<br />
5,00<br />
5,00<br />
4,86<br />
4,80<br />
4,62<br />
4,62<br />
4,60<br />
4,53<br />
4,47<br />
4,36<br />
4,33<br />
4,29<br />
4,27<br />
3,68<br />
3,60<br />
3,50<br />
2,67<br />
2,55
142 ISTANBULTICARET ODASI<br />
Grafik 41. İş Hayatayla İlgili İ fadeler 3 - İlçe<br />
İşim bana mesleki gelişimim için iyi<br />
fırsatlar sunuyor<br />
Grafik 42. İş Hayatayla İlgili ifadeler 4 -İlçe<br />
Sürekli kısa zamanda fazla iş<br />
yüküyle meşgulUru<br />
Şiş l i<br />
Beşiktaş<br />
Kadıköy<br />
Ataş ehir<br />
Bakırköy<br />
A vcılar<br />
Maltepe<br />
Gaz ios manpaşa<br />
Bayrampaşa<br />
Beylikdüzü<br />
Güngören<br />
Zeytinburnu<br />
Adalar<br />
Esenyurt<br />
Büyükçekmece<br />
Bahçelievler<br />
Kağ ıthane<br />
Silivri<br />
Çekmeköy<br />
Tuzla<br />
Çatalca<br />
Küçükçekmece<br />
Beyoglu<br />
Başakşehi r<br />
Fatih<br />
Ş ile<br />
Sultangazi<br />
Esenler<br />
Üsküdar<br />
Bağcılar<br />
Pendik<br />
Karta!<br />
Sarıyer<br />
Beykoz<br />
Eyüp<br />
Ümraniye<br />
Sancaktepe<br />
Sultanbeyli<br />
Arnavutköy<br />
8,00<br />
7,67<br />
7 ,15<br />
7, 00<br />
6, 88<br />
6,5 o<br />
6,43<br />
6, 1 ı<br />
6,09<br />
6,00<br />
6,00<br />
6,00<br />
6,00<br />
5,94<br />
5,80<br />
5,76<br />
5,74<br />
5,7 1<br />
5,7 1<br />
5,7l<br />
5,64<br />
5,51<br />
5,47<br />
5,47<br />
5,46<br />
5,43<br />
5,36<br />
5,33<br />
5,32<br />
5,23<br />
5,21<br />
5,17<br />
5,17<br />
5,09<br />
5,00<br />
5,00<br />
4,1 ı<br />
3,33<br />
.... 2,36<br />
Kağı th ane<br />
Ataşehir<br />
Avc ılar<br />
Zeytinburnu<br />
Şiş li<br />
Maltepe<br />
B eşiktaş<br />
Bayrampaşa<br />
Güngören<br />
Arnavutköy<br />
Esenyurt<br />
Sultanbeyli<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Bağc ı lar<br />
Sancaktepe<br />
Beykoz<br />
Sultangazi<br />
Bahçelievler<br />
Ş ile<br />
Bak ı rköy<br />
Başakşehir<br />
Karta!<br />
Beylikdtizü<br />
Esenler<br />
Kad ıköy<br />
Pendik<br />
Büyükçekmece<br />
Fatih<br />
Üslctldar<br />
Sarıyer<br />
Çekmeköy<br />
Küçükçekmece<br />
Tuzla<br />
Beyoğlu<br />
Eyilp<br />
Ormaniye<br />
Silivri<br />
Çatalca<br />
Adalar<br />
,50<br />
,39<br />
7 ,08<br />
6 ,88<br />
6, 80<br />
6, 60<br />
6,43<br />
6,43<br />
6,4 o<br />
6,36<br />
6,35<br />
6,33<br />
6,22<br />
6, 19<br />
6,1 ı<br />
6,09<br />
6,07<br />
6,00<br />
6,00<br />
5,92<br />
5,87<br />
5,86<br />
5,85<br />
5,82<br />
5,80<br />
5,65<br />
5,60<br />
5,57<br />
5,49<br />
5,33<br />
5,29<br />
5,29<br />
5,29<br />
5,26<br />
5,14<br />
5,13<br />
4,80<br />
4,50<br />
4,00
ISi ANBUL.DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMASI 143<br />
Grafik 43. İş Hayatıyla İlgili ifadeler 5 - İlçe<br />
Sa~hk koşullarına uygun olmayan ve<br />
tehlike arz eden bir işte çalışıyorum<br />
Sultanbeyli<br />
Tuzla<br />
Avc ı lar<br />
Bayram paşa<br />
Kagıthanc<br />
GUngörcn<br />
Gaz iosman p aşa<br />
Karta!<br />
Bagcılar<br />
Ümraniye<br />
Kadıköy<br />
BeylikdOzU<br />
Çekmeköy<br />
Pendik<br />
Ş ile<br />
Zeytinburnu<br />
KUçUkçckmcce<br />
Beşiktaş<br />
Arnavutköy<br />
Bahçelievler<br />
ÜskUdar<br />
Sancaktepe<br />
Beykoz<br />
Eyüp<br />
Esenyurt<br />
Ş işli<br />
Beyo~lu<br />
Esenler<br />
Sultangazi<br />
Fatih<br />
Bak ırköy<br />
Maltepe<br />
Ataşehir<br />
Başakşehir<br />
Büyükçekmece<br />
Silivri<br />
Sarıyer<br />
Çatalca<br />
Adalar<br />
8,00<br />
7,67<br />
6,54<br />
5,91<br />
5,60<br />
5,36<br />
5,30<br />
5,17<br />
5,12<br />
5,07<br />
5,00<br />
5,00<br />
5,00<br />
4,97<br />
4,91<br />
4,88<br />
4,86<br />
4,67<br />
4,67<br />
4,60<br />
4,47<br />
4,42<br />
4,36<br />
4,30<br />
4, 12<br />
4,09<br />
4,00<br />
4,00<br />
4,00<br />
3,89<br />
3,83<br />
3,63<br />
3,27<br />
3,20<br />
3,20<br />
2,86<br />
2,55<br />
~ 2,00<br />
~ 2,00<br />
Grafik 44. İş Hayatıyla İlgili ifadeler 6 - İlçe<br />
Çatalca<br />
Şi! c<br />
Adalar<br />
Silivri<br />
Büytikçekmece<br />
İşi mi severek yapıyorum<br />
Sarı yer<br />
Şişli<br />
Ataşehir<br />
Kart al<br />
Ümraniye<br />
Zeytinburnu<br />
Pendik<br />
Başakşehir<br />
Bakırköy<br />
Avcılar<br />
Beşiktaş<br />
Beyogı u<br />
Kadıköy<br />
Maltepe<br />
BeylikdüzU<br />
ÜskUdar<br />
Beykoz<br />
Eytip<br />
Fati h<br />
Bahçe! i ev ler<br />
Esenyurt<br />
Çekmeköy<br />
Küçükçekmece<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Sultangazi<br />
Bayrampaşa<br />
Bağcı l ar<br />
Tuzla<br />
Kağıthane<br />
Arnavutköy<br />
Sancaktepe<br />
Esenler<br />
Güngören<br />
Sultanbeyli<br />
6,81<br />
6,76<br />
6,63<br />
6,61<br />
6,43<br />
6,23<br />
6,16<br />
6 , lO<br />
6 ,07<br />
5, 81<br />
5,56<br />
5,48<br />
5,33<br />
5,24<br />
5,14<br />
4,94<br />
4,88<br />
4,82<br />
4,75<br />
4,62<br />
4,60<br />
4,53<br />
4,50<br />
4,49<br />
4,48<br />
4,24<br />
4,40<br />
4,35<br />
4,33<br />
4,3 ı<br />
4,26<br />
4,15<br />
4,00<br />
4,00<br />
3,83<br />
3,79<br />
3,24<br />
2,70<br />
2,67
144 ISTANBUL. TICARET ODASI<br />
Deneklere işleriyle ilgili aşağ ı daki konulardaki memnuniyct düzeylerini 1-1 O aras ı belirtmeleri<br />
istenmiştir;<br />
- Ücret - Çalışma arkadaşları<br />
- Çalışma saati - Ocret drşı imkanlar (yol, yemek, servis vb.)<br />
- Çalışma ortamı<br />
Ücretinden memnuniyet düzeyi yüksek sayılabilecek bireylerin yoğunlaştığı ilçeler Ataşehir (6.20),<br />
Şile (6.19), Çatalca (6.05), Zeytinburnu (5.88) ve Beşiktaş (5.50) iken, memnuniyet düzeyi düşük seyreden<br />
ilçelerin başında Sultanbeyli (1.55), Arnavutköy (1.85), Sancaktepe (2.32) ve Tuzla (2.40) yer almaktadır .<br />
Çalışma saati açısından duyulan memnuniyet düzeyine bakıldığında Şile (6.70), Adalar (6.67), Çatalca<br />
(6.63), Maltepe (6.50) ve Ataşehir (6.30) ilçelerinin yüksek düzeyde, Sultanbeyli (2.30), Arnavutköy<br />
(2.36), Tuzla (2.50) ve Güngören (2.52) ilçelerinin ise düşük düzeyde olduğu ortaya çıkmaktadır.<br />
Grafik 45. İş Hayatıyla ligili Memnuniyct<br />
Düzeyi 1 - İlçe<br />
Ücret<br />
Grafik 46. İş<br />
Hayatıyla İlgili Memnuniyet<br />
Düzeyi 2 - İlçe<br />
Çalışma saati<br />
Ataşe hi r<br />
Ş ile<br />
Çatalca<br />
Zeytinburnu<br />
~ eşiktaş<br />
Üsktldar<br />
Beyoğ lu<br />
E 'ip<br />
sillvri<br />
Sarıyer<br />
Avcı lar<br />
Adalar<br />
Maltepe<br />
Küçükçekmece<br />
BüyUkçekmece<br />
Şişli<br />
Kadıköy<br />
Başakşehır<br />
Kartat<br />
Fatih<br />
Bakırköy.<br />
Pendik<br />
Beykoz<br />
ümraniye<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Bahçelievler<br />
Esenler<br />
Bagcılar<br />
Güngören<br />
Esenyurt<br />
Beylikdüzil<br />
Sultangazi<br />
Ka~ıthaoe<br />
Bayrampaşa<br />
Çekmeköy<br />
Tuzla<br />
Sancaktepe<br />
Arnavutköy<br />
Sultanbeyli<br />
6,20<br />
6,19<br />
6,05<br />
5,88<br />
5,50<br />
5,43<br />
5 ,35<br />
5 ,32<br />
5 ,29<br />
5 ,26<br />
5 ,23<br />
5,<br />
4, LS<br />
88<br />
4, 82<br />
4, 80<br />
4,78<br />
4,74<br />
4,6 o<br />
4,59<br />
4,41<br />
4,36<br />
4,29<br />
3,27<br />
3,23<br />
3,22<br />
3,13<br />
3,12<br />
3,05<br />
2,92<br />
2,9 1<br />
2,86<br />
2,67<br />
2,62<br />
2,50<br />
- 2,40<br />
- 2,40<br />
- 2,32<br />
- ı .ss<br />
- 1,55<br />
Ş ile<br />
Adalar<br />
Çatalca<br />
Maltepe<br />
Ataşehir<br />
Zeytinburnu<br />
Beyoğ l u<br />
Bakırköy<br />
Başakşehır<br />
Sarıyer<br />
Eyüp<br />
Bahçelievler<br />
Çekmeköy<br />
Avcılar<br />
Fatih<br />
Üskildar<br />
Beşiktaş<br />
Silivri<br />
Küçükçekmece<br />
Esenler<br />
Şi:;di<br />
Kadıköy<br />
Bii yükçekmece<br />
Ümraniye<br />
Beykoz<br />
Bağcılar<br />
Karta!<br />
Sultangazi<br />
Esenyurt<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Beylikdüzü<br />
Pendik<br />
Bayrampaşa<br />
Kağ ıthane<br />
Sancaktepe<br />
Güngören<br />
Tuzla<br />
Arnavutköy<br />
Sultanbeyli<br />
-<br />
6,70<br />
6,67<br />
6,62<br />
6,50<br />
6,30<br />
68~7<br />
5,<br />
5, 71<br />
5,4 o<br />
5,39<br />
5,37<br />
5,29<br />
5,29<br />
5,23<br />
5,22<br />
5,09<br />
5,00<br />
5,00<br />
4,72<br />
4,71<br />
4,66<br />
4,60<br />
4,60<br />
4,55<br />
4,45<br />
4,42<br />
4,30<br />
4,26<br />
4,20<br />
3,19<br />
3, 14<br />
3,12<br />
3,09<br />
2,96<br />
2,95<br />
2,52<br />
2,50<br />
2,36<br />
2,00
İSTANBUL'DA YAŞAM KALİTESI ARAŞTIRMASI 145<br />
Çalışma ortamından duyulan memnuniyetin yüksek düzeyde olduğu ilçeler Şile (7.02), Ş i şli (6.89),<br />
Adalar (6.67), Ataşehir (6.50) ve Zeytinburnu (6.00) iken; Sultanbeyli (2.33), Bayrampaşa (3.00),<br />
Güngören (3.74) ve Tuzla (3.86) memnuniyct dtizeyinin düşük olduğu ilçelerdir. Çalışma arkadaşlanndan<br />
duyulan mcmnuniyct düzeyinin yüksek olan ilçeler, Şilc (7.59), Arnavutköy (7.5 1), Ataşehir (7.40),<br />
Sultangazi (7.37) ve Zeytinburnu (7.00) iken; düşük olan ilçeler ise Güngören (4.22), Sultanbeyli (4.67) ve<br />
Esenler (4.88)'dir. Ücret dışı yol, yemek yardımı gibi imkanlardan duyulan memnuniyet düzeyi Ataşehir<br />
(7.55), Şişli (7.50) ve Kadıköy (7.40)'de yüksek iken; Sultanbeyli (2.33), Güngören (3.52) ve Sultangazi<br />
(3.67)'de düşüktür.<br />
Grafik 47. İş Hayatıyla İlgili Memnuniyet<br />
Düzeyi 3 - İlçe<br />
Grafik 48. İş Hayatıyla İlgili Memnuniyet<br />
Düzeyi 4 - İlçe<br />
Çalışma ortamı<br />
Çalışma arkadaşları<br />
Ş ile<br />
Şişl i<br />
Adalar<br />
Ataşehir<br />
Zeytinburnu<br />
Çatalca<br />
Beşiktaş<br />
Üsküdar<br />
Bahçelievler<br />
Başakşehir<br />
Büyükçekmece<br />
Silivri<br />
Kadıköy<br />
Ümraniye<br />
Karta!<br />
Maltepe<br />
Sarıyer<br />
Avcılar<br />
Bakırköy<br />
Beykoz<br />
Bcylikdüzü<br />
Çekmeköy<br />
Sultangazi<br />
Fatih<br />
Pendik<br />
Eyüp<br />
Bey o gl u<br />
Bagc ıl ar<br />
Esenler<br />
Küçükçekmece<br />
Arnavutköy<br />
Esenyurt<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Kağıthane<br />
Sancaktepe<br />
Tuzla<br />
Güngören<br />
Bayrampaşa<br />
Sultanbeyli<br />
3,00<br />
2,33<br />
5,39<br />
5,30<br />
5,20<br />
5,20<br />
5,14<br />
5,12<br />
4,97<br />
4,90<br />
4,88<br />
4,84<br />
4,77<br />
4,76<br />
4,73<br />
4,7 1<br />
4,71<br />
4,55<br />
4,54<br />
4,53<br />
4,40<br />
4,35<br />
4,30<br />
4,18<br />
4,04<br />
4,00<br />
4,00<br />
3,95<br />
3,89<br />
3,89<br />
3,86<br />
3,74<br />
7,02<br />
6,89<br />
6,67<br />
6,50<br />
6, 00<br />
6, 00<br />
6, 00<br />
Ş ile<br />
Arnavutköy<br />
Ataşehir<br />
Sultangazi<br />
Zeytinburnu<br />
Üsküdar<br />
Sarıyer<br />
Beykoz<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Beyoglu<br />
Beşiktaş<br />
BUyükçekmece<br />
Çatalca<br />
Şişli<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Başakşeh ir<br />
Kagıthane<br />
Sancaktepe<br />
Silivri<br />
Esenyurt<br />
BeylikdOzU<br />
Avcılar<br />
Küçükçekmece<br />
Maltepe<br />
Eyüp<br />
Karta)<br />
Adalar<br />
Ümraniye<br />
Bakırköy<br />
Fatih<br />
Bayrampaşa<br />
Kadıköy<br />
Pendik<br />
Bagcılar<br />
Bahçelievler<br />
Esenler<br />
Sultanbeyli<br />
Güngören<br />
,59<br />
,51<br />
,, ,40<br />
7 ,37<br />
7 ,00<br />
7 ,00<br />
6, 74<br />
6, 73<br />
6, 71<br />
6, 71<br />
6, 65<br />
6, 64<br />
6, 60<br />
6,5 o<br />
6,45<br />
6,35<br />
6,33<br />
6,17<br />
6,16<br />
6,14<br />
6,12<br />
6,00<br />
6,00<br />
5,91<br />
5,88<br />
5,84<br />
5,74<br />
5,67<br />
5,62<br />
5,62<br />
5,49<br />
5,33<br />
5,27<br />
5,25<br />
5,14<br />
4,96<br />
4,88<br />
4,67<br />
4,22
146 ISTANBUL TICARET ODASI<br />
~------------------------------------------------------------<br />
Grafik 49. İş Hayatıyla İlgili Memnuniyet Düzeyi 5- İlçe<br />
Ücret dışı imkanlar (yol, yemek, servis vb.)<br />
Ataşehir<br />
Şişli<br />
Kadıköy<br />
Başakşehir<br />
Beşiktaş<br />
Üsküdar<br />
Çatalca<br />
Zeytinburnu<br />
Maltepe<br />
Ş ile<br />
Fatih<br />
Beyogıu<br />
Bahçelievler<br />
Avcılar<br />
Beylikdüzü<br />
Esenler<br />
Küçükçekmece<br />
Ümraniye<br />
Kağıthane<br />
Eyüp<br />
Esenyurt<br />
Sarıyer<br />
Bakırköy<br />
Pendik<br />
Beykoz<br />
Adalar<br />
Bagcılar<br />
Karta!<br />
Büyükçckmece<br />
Silivri<br />
Çekmeköy<br />
Bayrampaşa<br />
Sancaktepe<br />
Tuzla<br />
Arnavutköy<br />
Gazio smanpaşa<br />
Sultangazi<br />
Güngören<br />
Sultanbeyli<br />
2,33<br />
4,44<br />
4,33<br />
4,29<br />
4,25<br />
4,16<br />
4,09<br />
3,91<br />
3,89<br />
3,67<br />
3,52<br />
7,55<br />
7,50<br />
7,40<br />
7,37<br />
7 ,22<br />
7, 17<br />
7, 06<br />
6,95<br />
6,75<br />
6,69<br />
6,52<br />
6,49<br />
6,34<br />
6,23<br />
6,14<br />
6,06<br />
6,05<br />
5,94<br />
5,91<br />
5,89<br />
5,82<br />
5,74<br />
5,57<br />
5,45<br />
5,36<br />
5,26<br />
5,15<br />
5,04
lSTi\NBUI. 'DA YAŞAM KALITESI ARAŞT I RMA S I 147<br />
Deneklere işlerind en kaynaklanan birtakım sorunlara ilişkin aşağıdaki durumlan, ne sıklıkta<br />
yaşadıkları sorulmuştur;<br />
- lşten eve, evle ilgili yapılması gereken bazı işleri yapamayacak kadar yorgun geliyorum.<br />
- İşim e harcad1ğım zaman nedeniyle ai/erne karşı olan sorumluluklarımı yerine geliremlyoru m.<br />
- Eve iş getiriyorum.<br />
- Ai/evi sorumluluktarım nedeniyle işime konsantre o lamıyorum .<br />
i ş ten eve, evle ilgili yapılması gereken bazı işle ri yapamayacak kadar yorgun gelenlerin<br />
yoğun laş tı ğı ilçeler Beyoğlu (7.54); Sancaktepe (7.50) ve Sultanbeyli (7.40) iken; Şile (3.33), Çatalca<br />
(3.89) ve Adalar (4.00) bu durumun daha az rastlandığı ilçelerdendir. İşine harcadığı zaman nedeniyle<br />
ailesine karşı olan sorumlulukl arı nı yerine getiremeycnler Gaziosmanpaşa (7.20), Tuzla (6.47) ve<br />
Esenyurt (6.22) ilçelerinde ağırlıktaykcn; Silivri (2.00), Şile (2.33) ve Çatalca (2.50) 'da daha az<br />
yoğunluğa sahiptirler.<br />
Grafik SO. İş Hayata- ifade 1-ilçe<br />
işten eve, evle ilgili yapılması gereken<br />
bazı işleri yapamayacak kadar yorgun<br />
geliyorum<br />
Beyoglu<br />
Sancaktepe<br />
Sultanbeyli<br />
Zeytinbumu<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Tuzla<br />
Ataşehir<br />
Maltepe<br />
Bayrampaşa<br />
Küçtik~kmece<br />
. eşikta ş<br />
skUdar<br />
Eyüp<br />
Sultangazi<br />
Başakşehir<br />
Beylikdüzü<br />
Büyilkçekmccc<br />
Şiş li<br />
Güngören<br />
Avcılar<br />
Kad ı köy<br />
Esenyurt<br />
Pendik<br />
Ümraniye<br />
Bağcı lar<br />
"Karta!<br />
Arnavutköy<br />
Çekmeköy<br />
Esenler<br />
Sa rıyer<br />
Bak ı rköy<br />
Fatih<br />
Kağıthane<br />
Bahçelievler<br />
Bcxkoz<br />
S ıli vri<br />
Adalar<br />
Çatalca<br />
Ş ile<br />
7,54<br />
7,50<br />
7,40<br />
7,38<br />
7,25<br />
7, 14<br />
7,03<br />
6,92<br />
6,82<br />
6,82<br />
6,73<br />
6 ,55<br />
6 ,5 1<br />
6, 45<br />
6, 35<br />
6, 29<br />
6, 20<br />
6,13<br />
6,13<br />
6, 08<br />
5,93<br />
5,88<br />
5,82<br />
5,67<br />
5,64<br />
5,64<br />
5,64<br />
5,57<br />
5,33<br />
5,06<br />
4,96<br />
4,95<br />
4,88<br />
4,77<br />
4,72<br />
4,17<br />
4,00<br />
3,89<br />
3,33<br />
Grafik 51. İş Hayatı - İfade 2 - İlçe<br />
İşime harcadıgım zaman nedeniyle<br />
ailcme karşı olan sorumlulukJımmı<br />
yerine getiremiyorum<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Tuzla<br />
Esenyurt<br />
Kilxilkçekmece<br />
Zeytinburnu<br />
Bagcı l ıır<br />
BcyliK:di.lzü<br />
Şiş l i<br />
Beyoglu<br />
Beşiktaş<br />
Bayrampaşa<br />
Maltepe<br />
Avc ıla r<br />
Sul~.anbeyli<br />
Usküdar<br />
E üp<br />
Kadıköy<br />
.. Ataşehır<br />
U ımaniye<br />
Karta!<br />
Çekmeköy<br />
Pendik<br />
Güngören<br />
Arnavutköy<br />
Esenler<br />
Kağıthane<br />
Bahçelievler<br />
Sultangazi<br />
Başakşehir<br />
Sancaktepe<br />
Fatih<br />
Adalar<br />
Bakırköy<br />
Sarı yer<br />
Bilyilkçekmece<br />
Beykoz<br />
Çatalca<br />
Ş ile<br />
Sihvri<br />
7,20<br />
6,47<br />
6 ,22<br />
6, 14<br />
6,<br />
5,59<br />
00<br />
5,57<br />
5,5 o<br />
5,47<br />
5,47<br />
5,45<br />
538<br />
5,68<br />
5,02<br />
4,8 1<br />
4,79<br />
4,67<br />
4,50<br />
4,40<br />
4,36<br />
4,33<br />
4,30<br />
4, 19<br />
4,18<br />
4,18<br />
4,08<br />
3,79<br />
3,76<br />
3,73<br />
3,65<br />
3,58<br />
3,48<br />
3,00<br />
2695<br />
2, o<br />
2,57<br />
2,50<br />
--- 2,33<br />
~ 2,00
148 ISTANBUL TICARET ODASI<br />
Arnavutköy (8.14), Kadıköy (8.02), Sultanbeyli (7.91) ve Ataşehir (7.83) eve iş getirenierin agırlıkta<br />
olduğu ilçelerin başında gelirken; Adalar (2.00), Çatalca (3.64) ve Silivri (4.04) ilçelerinde bu duruma daha<br />
seyrck rastlanrnaktadır. Aitevi sorumlulukları nedeniyle işine konsantre olamayan bireylerin yogunlaştığı<br />
ilçeler Arnavutköy (6.59), Tuzla (6.47) ve Gaziosmanpaşa (6.47) iken; daha az yoğunlaşmanın yaşandığı<br />
ilçeler ise Şile (2.64), Adalar (3.00) ve Sarıyer (3.00)'dir.<br />
Grafik 52. İş Hayatı - ifade 3 - ilçe<br />
Anıavutköy<br />
Kadıköy<br />
Sultanbeyli<br />
Ataşehir<br />
BOyükçekmece<br />
Şişli<br />
Beşiktaş<br />
Pendik<br />
Ümraniye<br />
Karta I<br />
Bayrampaşa<br />
Sancaktepe<br />
Başakşehir<br />
Kağıthane<br />
GUngörcn<br />
Zeytinburnu<br />
Beyoglu<br />
Beykoz<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Üsküdar<br />
Ş ilc<br />
Maltepe<br />
Sultangazi<br />
Bağcılar<br />
Çekmeköy<br />
Tuzla<br />
Küçükçekmece<br />
Avcılar<br />
BeylikdüzO<br />
Eyüp<br />
Esenyurt<br />
Fatih<br />
Esenler<br />
Sarıyer<br />
Babçe]jevler<br />
Eve iş getiriyorum<br />
Bakırköy<br />
Silivri<br />
Çatalca<br />
Adalar - 2.00<br />
8,14<br />
8,02<br />
7,9 1<br />
7,83<br />
7,68<br />
7,56<br />
7,45<br />
7 , 18<br />
7, 05<br />
6, 78<br />
6, 73<br />
6,55<br />
6,53<br />
6,49<br />
6,34<br />
6,25<br />
6,16<br />
5,98<br />
5,94<br />
5,87<br />
5,82<br />
5,81<br />
5,78<br />
5,70<br />
5,68<br />
5,60<br />
5,49<br />
5,38<br />
5,27<br />
5,17<br />
5,15<br />
4,74<br />
4,72<br />
4,67<br />
4,65<br />
4,38<br />
4,04<br />
3,64<br />
Grafik 53. İş Hayatı -İ fade 4- İlçe<br />
Allevi sorumluluk)arım nedeniyle<br />
Arnavutköy<br />
Tuzla<br />
Gazi osm anpaşa<br />
ümraniye<br />
Güngören<br />
Çekmeköy<br />
Maltepe<br />
BeylikdOzU<br />
Zeytinbum u<br />
BUyükçekmecc<br />
Karta)<br />
Pendik<br />
işime konsantre olaınıyorum<br />
Bayrampaşa<br />
Sancaktepe<br />
Sultanbeyli<br />
Beykoz<br />
Avcılar<br />
Beyoğlu<br />
Sultangazi<br />
K Oçükçekmece<br />
Beşiktaş<br />
Başakşehir<br />
Ataşehir<br />
Kadıköy<br />
Kağıthane<br />
Şişli<br />
Esenyurt<br />
Silivri<br />
Çatalca<br />
Bakırköy<br />
E yUp<br />
Bağcılar<br />
Fatih<br />
Bahçelievler<br />
Esenler<br />
ÜskUdar<br />
Sarıyer<br />
Adalar<br />
Ş ile<br />
6,59<br />
6,47<br />
6,47<br />
6,45<br />
6,14<br />
6,11<br />
6,00<br />
6,00<br />
5 ,94<br />
5 ,80<br />
5, 69<br />
5, 65<br />
5, 64<br />
5, 57<br />
5, 50<br />
5,39<br />
5,3 ı<br />
5,12<br />
5,00<br />
5,00<br />
5,00<br />
5,00<br />
5,00<br />
4,90<br />
4,76<br />
4,74<br />
4,68<br />
4,47<br />
4,40<br />
4,33<br />
4,33<br />
4,32<br />
4,16<br />
4,02<br />
3,61<br />
3,09<br />
3,00<br />
3,00<br />
2,64
ISTANHUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMASI }49<br />
Araştırmaya katılanlara, "genel olarak sağtığınızı nasıl değerlendiriyorsunuz" sorusuna 1-10 arasında<br />
bir değer vererek belirtmeleri istenmiştir. Bu soruya alınan yanıtıann ortalamasına bakıldığında lO<br />
üzerinden 6.73 olduğu gözlenmektedir.<br />
İstanbul'da genel olarak sağlığını iyi değerlendirenterin yoğunlaştığı ilçeler Şişli (8.22), Şile (8.11),<br />
Ataşehir (8.00) ve Sarıyer (8.00) iken; Sultanbeyli (5.25), Gaziosmanpaşa (6.03), Esenyurt (6. 1 1) ve<br />
BeylikdüZO (6.12) ilçeleri sağlık dunımunu kötü hissedenlerin arttığı bölgelerdir.<br />
Grafik 54. Sağlık Durumu - Ilçe<br />
Şişli<br />
Ş ile<br />
Ataşehir<br />
Sarıyer<br />
Zeytinburnu<br />
Eyüp<br />
Ümraniye<br />
Karta!<br />
Bakırköy<br />
GUngören<br />
Bahçelievler<br />
Beyoğlu<br />
Başakşehir<br />
Pendik<br />
Adalar<br />
BUyOkçekınece<br />
Beykoz<br />
Beşiktaş<br />
Sultangazi<br />
Avcılar<br />
Çatalca<br />
Arnavutköy<br />
Küçükçekmece<br />
Silivri<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Bagcılar<br />
Bayrampaşa<br />
Maltepe<br />
Fatih<br />
Kadıköy<br />
Üsküdar<br />
Esenler<br />
Genel olarak sagh~ınızı nasıl dc~crlcndiriyorsunuz?<br />
Kağıthane<br />
Sancaktepe<br />
Beylikdüzü<br />
Esenyurt<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Sultanbeyli 5,25<br />
8,22<br />
8, ı ı<br />
8,00<br />
8,00<br />
7,94<br />
7, 69<br />
7, 67<br />
7, 67<br />
7, 66<br />
7,58<br />
7,52<br />
7,48<br />
7,37<br />
7,33<br />
7,33<br />
7,25<br />
7,24<br />
7,22<br />
7,21<br />
7,16<br />
7, 14<br />
7,14<br />
7, 14<br />
7,09<br />
7,07<br />
7,07<br />
6,98<br />
6,96<br />
6,87<br />
6,84<br />
6,75<br />
6,63<br />
6,62<br />
6,51<br />
6,26<br />
6,12<br />
6,1 ı<br />
6,03
ı 50<br />
ISTANUUL riCARET OOAS!<br />
Katılımcılardan, evlerinde yalnız otururken kendilerini ne kadar güvende hissettiklerini 1-1 O arasında<br />
bir değe r olarak ifade etmeleri i s tend iğinde ortalama değer 6.85 olarak ortaya ç ıkm ıştır . Buna karş ın<br />
yaşa nılan çevrede, gece yalnı z yürürken kendilerini ne kadar güvende hissettiklerine yönelik hesaplanan<br />
ortalama değe r ise 5.75'dir.<br />
Evinde ya lnız otururken kendini güvende hissedenlerin çoğunlukta oldu ğu ilçeterin başında Ataşehir<br />
(8.7 ı ), Ş ile (8.67), Adalar (8.56), Silivri (5.6) ve Çatalca (8.50) yer alırken ; Bayrampaşa (5.50), Esenler<br />
(5.78), Ba ğc ılar (5.82), Güngören (5.84) ve Gaziosmanpaşa (5.92) ilçeleri ise so ndadır. Aynı soru gece yalnı z<br />
yürürken duyulan güvenlik açts ından so rulduğunda Büyükçekmece (7.78), Silivri (7.60), Ataşehir (7.50), Şilc<br />
(7.50) ve Adalar (7.43) ilçeleri en fazla güvende hissedilen ilçeler iken; Gaz iosmanpaşa (4.12), Esenler<br />
(4.25), Bağcıl ar (4.39), Bayrampaşa (4.65) ve Arnavutköy (4.65) ise en az güvende hissedilen ilçelerdendir.<br />
Grafik SS. Güvenlik Sorunlan-İlçe<br />
Evinizde yalnız otururken kendinizi<br />
ne kadar güvende hissediyorsunuz?<br />
Ataşeh ir<br />
Ş ile<br />
Adalar<br />
Silivri<br />
Çatalca<br />
Sanyer<br />
Büyükçekmece<br />
Avcılar<br />
Beykoz<br />
BeylikdOzU<br />
Bcyo~ lu<br />
Bak ı rköy<br />
Ümraniye<br />
Başakşehi r<br />
Sultangazi<br />
Pendik<br />
Kartat<br />
ÜskOdar<br />
Eyüp<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Şişl i<br />
Kadıköy<br />
Maltepe<br />
Be şik taş<br />
Bahçelievler<br />
KUçilkçckmece<br />
Fatih<br />
Kağıthane<br />
Zeytinburnu<br />
Sultanbeyli<br />
Sancaktepe<br />
Arnavutköy<br />
Esenyurt<br />
Gaz i osmanpaşa<br />
Güngören<br />
Bage ıl ar<br />
Esenler<br />
Bayrampaşa<br />
8,7 1<br />
8,67<br />
8,56<br />
8,56<br />
8,50<br />
8, 17<br />
8,17<br />
8,06<br />
8,00<br />
7 ,80<br />
7 ,77<br />
7 ,72<br />
7, 72<br />
7, 70<br />
7, 50<br />
7, 48<br />
7, 33<br />
7,3 ı<br />
7,2 7<br />
7,2 o<br />
7,2 o<br />
7, 1 8<br />
6,9 6<br />
6,9 6<br />
6,83<br />
6,57<br />
6,44<br />
6,43<br />
6,34<br />
6,06<br />
6,05<br />
6,03<br />
6,00<br />
5,94<br />
5,92<br />
5,84<br />
5,82<br />
5,78<br />
5,50<br />
Grafik 56. Güvenlik Alg1s1 - ilçe<br />
Yaşadığınız çevrede, gece ya lnız<br />
yürürken kendinizi ne kadar güvende<br />
hissediyorsunuz?<br />
BüyOkçekmece<br />
Silivri<br />
Ataşehi r<br />
Ş ile<br />
Adalar<br />
Çatalca<br />
Başak şehir<br />
Sarıyer<br />
BeylikdOzU<br />
Avcılar<br />
Eyüp<br />
Pendik<br />
Ümraniye<br />
Beykoz<br />
Üsküdar<br />
Beş ik taş<br />
Bak ı rköy<br />
Zeytinburnu<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Bahçelievler<br />
Beyoğlu<br />
Karta!<br />
Fatih<br />
Kadıköy<br />
Sancaktepe<br />
Güngören<br />
Küçükçekmece<br />
Şiş l i<br />
Kağıthane<br />
Maltı.:pc<br />
Sultangazi<br />
Sultanbeyli<br />
Esenyurt<br />
Arnavutköy<br />
Bayrampaşa<br />
Bağc ıl a r<br />
Esenler<br />
Gaziosmanpaşa<br />
7,78<br />
7,60<br />
7,50<br />
7,50<br />
7,43<br />
7,33<br />
6 ,84<br />
6, 60<br />
6, 53<br />
6, 52<br />
6,27<br />
6,22<br />
6,1 9<br />
6, 14<br />
6,0 o<br />
5,87<br />
5,86<br />
5,73<br />
5,60<br />
5,60<br />
5,57<br />
5,46<br />
5,44<br />
5,30<br />
5,22<br />
5,13<br />
5,08<br />
5,05<br />
4,95<br />
4,91<br />
4,86<br />
4,8 1<br />
4,74<br />
4,67<br />
4,65<br />
4,65<br />
4,39<br />
4,25<br />
4,12
Araştırmaya katılanların yaşadıkları ilçeyc ilişkin görtişleri, yaşamlarını sürdürdükleri alanlarda<br />
karşılaştıkları sorunlar ve aynı ilçede birlikte yaşadıklan topluma yönelik dcğcrlcndinnelcr sorgulanmıştır .<br />
Öncelikle "yaşadığınız ilçedeki insanlarm aşağıdaki alanlarda ne kadar kıtral/ara uyduk/arım belirtiniz"<br />
sorusu yönelti lmi ştir ;<br />
- Trafik kurallart<br />
- Kamuya aç1k alanlarda (park/arda, otobüslerde, hastanelerde vb.) diğer insanlara anlayış<br />
göstermek, saygilı davranmak<br />
- Komşuluk ilişkilerinde karşrlıklı anlayış göstermek, saygılı olmak<br />
- Çevreyi kir/etmemek<br />
Trafik kuralları aç ı sından yaşadığı ilçede kurallara uyulduğunu ifade edenlerin yoğunlaştığı ilçeler<br />
Sanyer (6.23), Eyüp (6.13), Adalar (6.06) ve Silivri (6.00) iken; Esenyurt (3.80), Sultanbeyli (3.83),<br />
Küçükçekmece (4.00) ve Sancaktepe (4.09) trafik kurallanna en az uyulan ilçclcrin başında yer almaktadır.<br />
Kamuya açık alanlarda diğer insanlara anlayış göstermek, sayg ılı davranmak açısından Şişli (7.20), Ataşehir<br />
(7.03), Sarıyer (6.58), Fatih (6.48) ve Eyüp (6.39) yüksek düzeyde ortalamaya sahip iken; Gaziosmanpaşa<br />
(3.83), Bayrampaşa (4.24), Arnavutköy (4.50), Güngören (4.51) ve Küçükçekmece (4.57) düşük ortalamaya<br />
sahiptir.<br />
Grafik 57. Yaşanilan Bölgede Toplum<br />
Kurallarına Uyum Düzeyi 1 - İlçe<br />
Grafik SS. Yaşanalan Bölgede Toplum<br />
Kurallarına Uyum Düzey12 -İlçe<br />
Sarıyer<br />
Eyüp<br />
Adalar<br />
Silivri<br />
Bakırköy<br />
Başakşehır<br />
B ilyUkçckriıece<br />
Fatih<br />
Sultangazi<br />
:;;· r<br />
Beyo~'~:<br />
F.scıiler<br />
Catalca<br />
Avc ıl ar<br />
Pendik<br />
Tuzla<br />
Ataşe hir<br />
C~kme~öy<br />
Dmranıye<br />
Bahç!,!l ievfer<br />
UskUdar<br />
Karta ı<br />
Kadıköy<br />
Kagıthane<br />
Ş ilc<br />
Maltepe<br />
GUngörcn<br />
BeY, koz<br />
Beşıktaş<br />
Beylil
152 !STANBUL TICARET ODASI<br />
Komşu luk il i şki l eri açısından ise Sultanbeyli (8.00), Arnavutköy (7.60), Sanyer (7.35), Sultangazi<br />
(7.26) ve Üsküdar (7.22) mcmnuniyct düzeyinin yüksek; Kilçükçckınccc (4.30), Bayrampaşa (4.57),<br />
Güngören (4.76), Gaziosmanpaşa (4.95) ve Esenyurt (5.03) ise memnuniyet düzeyinin d üşük oldugu<br />
ilçelcrin başında gelmektedir. Çevrenin kirletilmemesi için gereken kurallara uyulduğu belirtilen ilçeterin<br />
baş ın da Ataşehir (7.60), Adalar (6.63), Şile (6.29), BeylikdOzU (5.70) ve Sarıyer (5.67) gelirken; Güngören<br />
(3.64), Esenyurt (3.72), Sultanbeyli (3.75) ve Esenler (3.82) ilçeleri sonlarda yer a lmaktadır.<br />
Grafik 59. Yaşanılan Bölgede Toplum<br />
Kurallarına Uyum Düzeyi 3 - İlçe<br />
Komşuluk ilişkilerinde karşılıklı<br />
anlayış göstermek, saygılı olmak<br />
Sultanbeyli<br />
Arnavutköy<br />
Sanyer<br />
Sultangazi<br />
Üsküdar<br />
Sancaktepe<br />
Eyüp<br />
Fatih<br />
Maltepe<br />
Beyoğlu<br />
Bakırköy<br />
Zeytinburnu<br />
Ş ile<br />
Avcılar<br />
Beylikdüz-u<br />
Kagıthane<br />
Pendik<br />
ümraniye<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Beykoz<br />
Karta!<br />
Bllyükçekmecc<br />
Beş i ktaş<br />
Adalar<br />
Bagcılar<br />
Bahçelievler<br />
Çatalca<br />
Silivri<br />
Şiş l i<br />
Kadıköy<br />
Ataşeh i r<br />
Başakşeh i r<br />
Esenler<br />
Esenyurt<br />
Gaziosma npaşa<br />
GUngören<br />
Bayrampaşa<br />
Küçükçekmece<br />
8,00<br />
7,60<br />
7,35<br />
7 ,26<br />
7 ,22<br />
7 , 13<br />
7, 03<br />
6, 9 1<br />
6, 74<br />
6 '<br />
69<br />
6,6 2<br />
6,5 7<br />
6,5 7<br />
6,4 o<br />
6,3 o<br />
6,2 9<br />
6,22<br />
6,16<br />
6,13<br />
6,13<br />
6,07<br />
6,05<br />
6,00<br />
6,00<br />
6,00<br />
5,83<br />
5,80<br />
5,75<br />
5,67<br />
5,60<br />
5,59<br />
5,50<br />
5,09<br />
5,06<br />
5,03<br />
4,95<br />
4,76<br />
4,57<br />
4,30<br />
Grafik 60. Yaşanılan Bölgede Toplum<br />
Kurallarına Uyum Düzeyi 4- İlçe<br />
Ataşeh i r<br />
Adalar<br />
Ş ile<br />
BeylikdUztl<br />
Sanyer<br />
Eyüp<br />
Ümraniye<br />
Çatalca<br />
Pendik<br />
Üsküdar<br />
Sultangazi<br />
Fatih<br />
Karta!<br />
Kadıköy<br />
Silivri<br />
Büyükçekmece<br />
Beyoğlu<br />
Beykoz<br />
Zeytinburnu<br />
Saimköy<br />
Avc ılar<br />
Maltepe<br />
Başakşehi r<br />
Ş i şli<br />
Bahçelievler<br />
Sancaktepe<br />
KüçUkçekmece<br />
Bayrampaşa<br />
Kağıthane<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Beşiktaş<br />
Bağc ıl ar<br />
Arnavutköy<br />
Gazi o sma npaşa<br />
Esenler<br />
Sultanbeyli<br />
Esenyurt<br />
Güngören<br />
Çevreyi kirletmernek<br />
,60<br />
6, 63<br />
6,29<br />
5,70<br />
5,67<br />
5,61<br />
5,52<br />
5,50<br />
5,48<br />
5,46<br />
5,42<br />
5,39<br />
5,38<br />
5,38<br />
5,33<br />
5,33<br />
5,08<br />
5,03<br />
4,95<br />
4,90<br />
4,67<br />
4,61<br />
4,50<br />
4,46<br />
4,44<br />
4,43<br />
4,38<br />
4,36<br />
4,15<br />
4, 13<br />
4,13<br />
4,13<br />
4,08<br />
4,06<br />
3,84<br />
3,82<br />
3,75<br />
3,72<br />
3,64
______________________<br />
_:.ls::...:. ''!'.:::AN~B:.:::..U=..L'I::.:.)i\.:...:Y:..:..:A::!::.ŞA:.::.:.M KALITESi ARAŞTIRMASI 153<br />
Özellikle :;on dönemlerde toplum içinde çeşitli kutuplaşmaların yaşandıgı, "mahalle baskısı " deyimiyle<br />
toplumdaki bazı gruplara çeşitli nedenlerden dolayı baskı uygulandığı gündeme getirilmektedir. Bu<br />
bağlamda katılımcılara yaşadıklan bölgede aşağıda belirtilen sosyal gruplar arasında bir anlaşmazhk ya da<br />
gerilimin olup olmadığı sorusu yöncltilmiş ve 1-1 O arasında bir değer vererek görüşlerini belirtmeleri<br />
i stcnmişti r;<br />
- Zenginler ve fakirler<br />
- Kadınlar ve erkekler<br />
- Yaşlılar ve gençler<br />
- Etnik kökenierifarklı gruplar<br />
- Dini inançlarıfarklı gruplar<br />
- Farkit mezhepler<br />
- Farkit cinsel tercihi olanlarla. toplumun diğer üyeleri arasında<br />
-Farklı siyasi düşünce gruplan<br />
Katılımcı l ara yaşadıkları bölgede aşağıda belirtilen sosyal gruplar arasında bir anlaşmazlık ya da<br />
gerilimin olup olmadığı son.ısu yönettiimiş ve 1-J O arasında bir değer vererek görüşlerini belirtmeleri<br />
istenmiştir. Buna göre zenginler ile fakirler arasında gerilimin en yüksek olduğu ilçeler Güngören (6.00),<br />
Bahçelievler (5.96), Esenler (5.94), Sultanbeyli (5.83) ve Bağcılar (5.66) iken; Arnavutköy (2.53), Kartat<br />
(3.24), Adatar (3.33), Ümraniye (3.36) ve Maltepe (3.70) ise gerilirnin en düşük seviyede olduğu ilçelerdir.<br />
Kadınlar ve erkekler arasında gerilimin en yüksek dOzcyde yaşandığı ilçelerin başında Güngören (6.64),<br />
Bağcılar (5.73), Esenyurt (5.55), Sultangazi (5.50) ve Esenler (5.29) yer alırken; Adalar (2.00), Kadıköy<br />
(2.80), Zeytinburnu (3 .05), Beşiktaş (3.14) ve Sarıyer (3 .20) son sıra l ardadır. Bağcılar (6.18), Beşiktaş<br />
(5.67), Bahçelievler (5.32), Güngören (5.1 9) ve Esenler (4.94) yaşlılar ilc gençler arasındaki gerilirnin<br />
yUksek hi ssedild iği ilçclcrin başında gelirken; Çatalca (2.25), Arnavutköy (2.27), Adalar (2.67), Silivri<br />
(2.67) ve Şlle (2.69)' de bu gerilimin düşük düzeyde yaşandığı algısı yaygındır .<br />
Etnik kökenieri farklı gruplar arasındaki gerilimin yaşandığı ilçeler arasında Bağcılar (6.83), Güngören<br />
(6.64), Sancaktepe (6.6 1 ), Fatih (6.04) ve Bahçelievler (6.00) ilk sı ralarda iken; Büyükçekmece (2.00),<br />
Çatalca (2.20), Silivri (2.45), Arnavutköy (2.53) ve Başakşehir (2.60) son sıralarda yer almaktadır. Dini<br />
inançları farklı gruplar arasındaki gerilimin yüksek olduğu ilçeler Güngören (6.83), Sancaktepe (6.82),<br />
Beşiktaş (6.78), Avcılar (5.83) ve Esenler (5.80) iken; Çatalca (2.00), Silivri (2.00), Büyükçekmece (2.44),<br />
Şlle (2.57) ve Adalar (2.67) gerilimin düşük olduğu ilçelerdir. Farklı mezhepler arasındaki gerilimin<br />
yüksek olduğu ilçeler Sancaktepe (6.75), Ümraniye (6.52), Avcılar (5.95), Güngören (5.77) ve Fatih (5.73)<br />
iken; Adalar (2.00), Büyükçekmece (2.21), Çatalca (2.43}, Silivri (2.52) ve Şilc (2.57) gerilimin düşük<br />
olduğu ilçelerdir.<br />
Şişli (6.69), Beyoğlu (6.55), Fatih (6.35), Bahçelievler (5.88) ve Üsküdar (5.83) farklı cinsel tercihi<br />
olanlarla, toplumun diğer üyeleri arasındaki gerilimin yüksek olduğu ilçelerin başında gelirken; Adalar<br />
(2.00), Çatalca (2.50), Büyükçek.mece (2.67), Çekmeköy (2.80) ve Tuzla (2.80) gerilimin düşük olduğu<br />
ilçelerdendir. Farklı siyasi düşünce gruplan arasındaki gerilimin yoğun hissedildiği ilçeterin başında<br />
Sancaktepe (7.65), Güngören (7.55). Bahçelievler (7.00), Üsküdar (6.71) ve Esenler (6.59) yer ahrken;<br />
gerilimin düşük düzeyde lıissedildi~i ilçeler ise Çatalca (2.00), Büyükçekmcce (2.33), Silivri (2.33),<br />
Başakşehir (3.40) ve Şile (3.43)'dir
154 IS fANBUL'tlCARETODASJ<br />
Grafik 61. Sosyal Gruplar Arasında<br />
Gerilim 1 - İlçe<br />
------.<br />
Zenginler ve fakirler<br />
Grafik 62. Sosyal Gruplar Arasında<br />
Gerilim 2 - İlçe<br />
Kadınlar ve erkekler<br />
Güngören<br />
Bahçelievler<br />
Esenler<br />
Sultanbeyli<br />
Bağc ıl ar<br />
Beşiktaş<br />
Esenyurt<br />
BeylikdOzU<br />
Üsküdar<br />
Fatih<br />
BUyi.lkçekmcce<br />
Başakşehir<br />
Sultangazi<br />
Kad ıköy<br />
Bakırköy<br />
Şiş l i<br />
Silivri<br />
Eyüp<br />
Kağıthane<br />
Beykoz<br />
Bayrampaşa<br />
Çatalca<br />
Avc ıl ar<br />
Gaziosman paşa<br />
Zeytinburnu<br />
Tuzla<br />
Ş ile<br />
Çekmeköy<br />
Beyoğ l u<br />
KllçUkçckmecc<br />
Ataşe bir<br />
Sarıye r<br />
Sancaktepe<br />
Pendik<br />
Maltepe<br />
Ümraniye<br />
Adalar<br />
Karta!<br />
Arnavutköy<br />
6,00<br />
5,96<br />
5,94<br />
5,83<br />
5,66<br />
5 ,42<br />
5 ,28<br />
5, os<br />
4, 98<br />
4, 96<br />
4,89<br />
4,8 o<br />
4,74<br />
4,63<br />
4,55<br />
4,51<br />
4,50<br />
4,44<br />
4,39<br />
4,34<br />
4,29<br />
4,25<br />
4,23<br />
4,14<br />
4,00<br />
4,00<br />
4,00<br />
4,00<br />
4,00<br />
3,93<br />
3,89<br />
3,87<br />
3,83<br />
3,78<br />
3,70<br />
3,36<br />
3,33<br />
3,24<br />
2,53<br />
Güngören<br />
Bagcılar<br />
Esenyurt<br />
Sultangazi<br />
Esenler<br />
Sultanbeyli<br />
Beylikdüzü<br />
Balıçe l i ev ler<br />
Fatih<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Üsküdar<br />
Başakşehir<br />
Avcılar<br />
Ka~ıthanc<br />
Beykoz<br />
Çekmeköy<br />
Bakırköy<br />
Sancaktepe<br />
Silivri<br />
Ataşehir<br />
Çatalca<br />
Büyükçekmece<br />
Karta!<br />
Maltepe<br />
KUç1lkçekmccc<br />
ümraniye<br />
Arnavutköy<br />
Bayrampaşa<br />
Pendik<br />
Eyüp<br />
Tuzla<br />
Şişli<br />
Beyoğlu<br />
Ş ile<br />
Sarıyer<br />
Beşiktaş<br />
Zeytinburnu<br />
Kadtköy<br />
Adalar<br />
6,64<br />
5, 73<br />
5,55<br />
5,5 o<br />
5,29<br />
5, 14<br />
4,74<br />
4,67<br />
4,65<br />
4,63<br />
4,58<br />
4,50<br />
4,46<br />
4,29<br />
4,28<br />
4,25<br />
4,21<br />
4,17<br />
4,17<br />
4,00<br />
4,00<br />
4,00<br />
3,95<br />
3,91<br />
3,84<br />
3,8 ı<br />
3,81<br />
3,79<br />
3,70<br />
3,69<br />
3,60<br />
3,60<br />
3,54<br />
3,43<br />
3,20<br />
3,14<br />
3,05<br />
2,80<br />
2,00
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMASI 155<br />
Grafik 63. Sosyal Gruplar Arasmda<br />
Gerilim 3 - İlçe<br />
Yaşlılar ve gençler<br />
Grafik 64.Sosyal Gruplar Arasında<br />
Gerilim 4 - İlçe<br />
Etnik kökenieri farklı gruplar<br />
Bağcılar<br />
Beşiktaş<br />
Bahçelievler<br />
Güngören<br />
Esenler<br />
Şiş l i<br />
Zeytinburnu<br />
Bakırköy<br />
Fatih<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Esenyurt<br />
Beylikdozu<br />
Avcılar<br />
Ataşehir<br />
Pendik<br />
Beykoz<br />
Sarıyer<br />
ÜskUdar<br />
Sultanbeyli<br />
Sancaktepe<br />
Sultangazi<br />
Küçükçekmece<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Beyoğlu<br />
Ka~ıthane<br />
Kadıköy<br />
Kartat<br />
Ümraniye<br />
Maltepe<br />
Bayrampaşa<br />
Başakşehir<br />
Eyüp<br />
BüyUkçekmece<br />
Ş ile<br />
Silivri<br />
Adalar<br />
Arnavutköy<br />
Çatalca<br />
6,18<br />
5,67<br />
5, 32<br />
5,19<br />
4,94<br />
4,69<br />
4,67<br />
4,55<br />
4,43<br />
4,40<br />
4,40<br />
4,33<br />
4,32<br />
4,29<br />
4,29<br />
4,26<br />
4,21<br />
4,13<br />
4,03<br />
4,00<br />
3,91<br />
3,86<br />
3,84<br />
3,76<br />
3,71<br />
3,71<br />
3,65<br />
3,62<br />
3,56<br />
3,48<br />
3,43<br />
3,40<br />
3,25<br />
2,89<br />
2,69<br />
2,67<br />
2,67<br />
2,27<br />
2,25<br />
Bağcılar<br />
Güngören<br />
Sancaktepe<br />
Fatih<br />
Bahçelievler<br />
Sultanbeyli<br />
Adalar<br />
Avcıla r<br />
Beşiktaş<br />
Bak ı rköy<br />
Beylikdüzü<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Kağ ı thane<br />
Şişli<br />
Esenler<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Ataşehir<br />
Maltepe<br />
Bayrampa~a<br />
Esenyurt<br />
Kad ı köy<br />
Zeytinburnu<br />
Üsküdar<br />
Beyoğlu<br />
Beykoz<br />
Eyüp<br />
Pendik<br />
Sarıyer<br />
Küçükçekmece<br />
Ş ile<br />
Sultangazi<br />
Ümraniye<br />
Karta!<br />
Başakşehir<br />
Arnavutköy<br />
Silivri<br />
Çatalca<br />
Büyükçekmece<br />
6,83<br />
6,64<br />
6,61<br />
6, 04<br />
6, 00<br />
5, 92<br />
5, 80<br />
5,6 o<br />
5,5 o<br />
5,4 5<br />
5,37<br />
5,32<br />
5,22<br />
5,14<br />
4,94<br />
4,67<br />
4,67<br />
4,5 1<br />
4,48<br />
4,43<br />
4,39<br />
4,38<br />
4,29<br />
4,19<br />
4,15<br />
4,14<br />
4,12<br />
4, 11<br />
4,1 ı<br />
4,07<br />
4,00<br />
3,86<br />
3,48<br />
3,43<br />
2,60<br />
2,53<br />
2,45<br />
2,20<br />
2,00
ili ISTANBUL TICARET ODASr<br />
Grafik 65. Sosyal Gruplar Arasında<br />
Gerilim S - İlçe<br />
Dini inançlan farkh gruplar<br />
Grafik 66. Sosyal Gruplar Arasında<br />
Gerilim 6 - ilçe<br />
Farklı mezhepler<br />
Güngören<br />
Sancaktepe<br />
Beşiktaş<br />
Avcılar<br />
Esenler<br />
Üsküdar<br />
Bağcılar<br />
Şişli<br />
Fatih<br />
Sultanbeyli<br />
Bcylikdüzü<br />
Kadıköy<br />
Kağıthane<br />
Bahçelievler<br />
Bakırköy<br />
Esenyurt<br />
Küçükçekmece<br />
Sultangazi<br />
Eyüp<br />
Maltepe<br />
Beyoğlu<br />
Sarıyer<br />
Ataşehir<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Zeytinburnu<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Bayrampaşa<br />
Beykoz<br />
Pendik<br />
Kartat<br />
Ümraniye<br />
Başakşehir<br />
Arnavutköy<br />
Adalar<br />
Ş ile<br />
BUyOkçekmeee<br />
Silivri<br />
Çatalca<br />
6,83<br />
6,82<br />
6,78<br />
5, 83<br />
5, 80<br />
5,65<br />
5,6 o<br />
5,19<br />
5,16<br />
5,13<br />
5,02<br />
4,86<br />
4,83<br />
4,74<br />
4,71<br />
4,67<br />
4,56<br />
4,14<br />
4,12<br />
4,09<br />
4,08<br />
4,00<br />
4,00<br />
3,95<br />
3,90<br />
3,87<br />
3,87<br />
3,86<br />
3,72<br />
3,70<br />
3,33<br />
3,20<br />
2,90<br />
2,80<br />
2,67<br />
2,57<br />
2,44<br />
2,00<br />
2,00<br />
Sancaktepe<br />
Ümraniye<br />
Avetlar<br />
Gtıngören<br />
Fatih<br />
Beylikdüzü<br />
Esenler<br />
Bahçelievler<br />
Şişli<br />
Beşiktaş<br />
Bağcılar<br />
Üsküdar<br />
Bakırköy<br />
Esenyurt<br />
Eyüp<br />
Sultangazi<br />
Beyoğlu<br />
KüçUkçekrnecc<br />
Sultanbey i i<br />
Kağıthane<br />
Maltepe<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Kadıköy<br />
Zeytinburnu<br />
Bayrampaşa<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Pendik<br />
Ataşeh i r<br />
Beykoz<br />
Karta!<br />
Sarıyer<br />
Başakşehir<br />
Arnavutköy<br />
Ş ile<br />
Silivri<br />
Çatalca<br />
Büyükçekmece<br />
Adalar<br />
6,75<br />
6,52<br />
5, 95<br />
5, 77<br />
5, 73<br />
5,37<br />
5,29<br />
5,24<br />
5,20<br />
5,17<br />
5,13<br />
4,88<br />
4,86<br />
4,83<br />
4,56<br />
4,56<br />
4,46<br />
4,36<br />
4,35<br />
4,32<br />
4,26<br />
4,10<br />
3,87<br />
3,81<br />
3,79<br />
3,60<br />
3,60<br />
3,48<br />
3,43<br />
3,38<br />
3,05<br />
2,96<br />
2,90<br />
2,85<br />
2,57<br />
2,52<br />
2,43<br />
2,2 1<br />
2,00
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMASI 157<br />
Grafik 67. Sosyal Gruplar Arasmda<br />
Gerilim 7 - İlçe<br />
Farklı cinsel tercihi olanlarla,<br />
toplumun diğer üyeleri arasında<br />
Grafik 68. Sosyal Gruplar Arasında<br />
Gerilim 8 - İlçe<br />
Farklı siyasi düşünce grupları<br />
Şişli<br />
Beyoglu<br />
Fatih<br />
Bahçelievler<br />
Üsküdar<br />
Bagcılar<br />
GUngörcn<br />
BeylikdUzil<br />
Sarıyer<br />
Maltepe<br />
Beşiktaş<br />
Bakırköy<br />
Sancaktepe<br />
Avcılar<br />
Kagıthane<br />
Esenler<br />
Eyüp<br />
KüçUkçekmece<br />
Kadıköy<br />
Başakşehir<br />
Zeytinburnu<br />
Bayrampaşa<br />
Gazios manpaşa<br />
Pendik<br />
Esenyurt<br />
Beykoz<br />
Sultangazi<br />
Silivri<br />
Karta!<br />
Arnavutköy<br />
Ümraniye<br />
Sultanbeyli<br />
Ataşehir<br />
Ş ile<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
BOyUkçckmecc<br />
Çatalca<br />
Adalar<br />
6,69<br />
6,55<br />
6,35<br />
5, 88<br />
5, 83<br />
5, 79<br />
5,59<br />
5,58<br />
5,48<br />
5,42<br />
5,42<br />
5,33<br />
5,3 o<br />
5,14<br />
5,07<br />
5,00<br />
4,94<br />
4,72<br />
4,44<br />
4,29<br />
4,23<br />
4,2 1<br />
4,19<br />
4, 15<br />
3,94<br />
3,66<br />
3,63<br />
3,33<br />
3,33<br />
3,33<br />
3,32<br />
3,22<br />
3,20<br />
3,14<br />
2,80<br />
2,80<br />
2,67<br />
2,50<br />
2,00<br />
Sancaktepe<br />
Güngören<br />
Bahçelievler<br />
ÜskUdar<br />
Esenler<br />
Balorköy<br />
Fatih<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Esenyurt<br />
Bağcılar<br />
BeylikdOzU<br />
Ümraniye<br />
Kagıthane<br />
Avcılar<br />
Sultanbeyli<br />
Beşiktaş<br />
Kadıköy<br />
Sarıyer<br />
E yUp<br />
Küçükçekmece<br />
Beyoğ lu<br />
Maltepe<br />
Şişli<br />
Pendik<br />
Bayrampaşa<br />
Beykoz<br />
Zeytinburnu<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Arnavutköy<br />
Ataşehir<br />
Karta!<br />
Sultangazi<br />
Adalar<br />
Ş ile<br />
Başakşehir<br />
Silivri<br />
BUyilkçekmece<br />
Çatalca<br />
-- 2,33<br />
.... 2,33<br />
~ 2,00<br />
7,65<br />
7,55<br />
7,00<br />
6 ,7 1<br />
6, 59<br />
6, 41<br />
6, 39<br />
6, 29<br />
6, 25<br />
6,24<br />
6,2 ı<br />
6,0 o<br />
5,80<br />
5,66<br />
5,50<br />
5,44<br />
5,43<br />
5,29<br />
5,19<br />
4,85<br />
4,69<br />
4,65<br />
4,24<br />
4,22<br />
4,21<br />
4, 14<br />
4, 10<br />
4,00<br />
4,00<br />
4,00<br />
3,94<br />
3,86<br />
3,72<br />
3,72<br />
3,43<br />
3,40
158 ISTI\NLIUL l'lt"ARETOIJASI<br />
Araştım1aya katılan bireylere yaşadıkları ilçede aşağıda sıralana n alanlardaki meınnuniyet düzeylerini<br />
1- 1 O arasında bir değer vererek i fade etmeleri istenmiştir;<br />
- Sosyal yaşam (.çpor, sinema, tiyatro, park vb.)<br />
- Ulaşım imkan ları<br />
- Hava kirliliği<br />
-Güvenlik<br />
- Çevre Kirliliği<br />
- Niifus yoğunluğu<br />
- Sağlık kurumları<br />
- Eğitim kurumları<br />
Buna göre yaşadığı ilçedeki sosyal yaşamdan memnun o lanların yoğunlaştığı ilçeler Kadıköy (7.89),<br />
Şişli (7.67), Zeytinburnu (7.56), Beşiktaş (7. 14) ve Küçükçekmece (7.05) iken; Sancaktepe (2.43),<br />
Sultanbeyli (3.14), Gaziosmanpaşa (3.67), Sultangazi (3.87) ve Arnavutköy (3.87) memnuniyelin düşük<br />
duzeyde olduğu ilçelerdir.<br />
Adalar (7.63), Çatalca (7.25), Büyükçekmcce (7.22), Si livıi (7.00) ve Şi l e (6.97) hava kirliliğinin az<br />
hissedildiği; Şiş li (3.37), Beşiktaş (4.08), Güngören (4.09), Bahçelievler (4.44) ve Bağcılar (4.46) ise hava<br />
kirliliğinin yüksek duzeyde hissedildiği ilçelerin başında yer alma kta dır . Güvenlik aç ı sın d an duyulan<br />
mernnuniyct sıra l amasında Ş ile (7.93), Adalar (7.71), A taşe h ir (7.3 1), Çatalca (7.20) ve Büyükçekmecc<br />
(7.00) ilk sıra larda ; Esenler (3 .66), Gazio smanpaşa (4.00), Bayrampaşa (4.29), Arnavutköy (4.36) ve<br />
Sultanbeyli (4.49) son s ıralardadır.<br />
Çevre kirliliğinden en fazla memnuniyetsizlik duyulan ilçeler Sultanbey li (3.25), Şişli (3.76), Beyoğlu<br />
(4. l 5), Güngören (4. 18) ve Bayrampaşa (4.29) iken; Ş ile (6.86), Avc ıl ar (6.86), BUyükçekmcce (6.67),<br />
Ataşehir (6.63) ve Kartat (6.48) memnuniyet siı l ik düzeyinin azaldığ ı ilçelerdir. Nüfus yoğun luğundan<br />
duyulan m cınnuniyet düzeyinin yüksek olduğu ilçeler Adalar (7.00), Silivri (6.83), Çatalca (6.75),<br />
Büyükçckmcce (6.67) ve Ş ile (6.57) iken; Gaziosmanpaşa (3.09), Güngören (3.33), Bayrampaşa (3.42),<br />
Bahçelievler (3.95) ve Kağıthane (4.00) nüfus yoğun luğu ndan en fazla şikayet edilen ilçelerin başında<br />
gelmektedir.<br />
Ulaşım imkanları açısından memnuniyct düzeyi yüksek olan ilçelerin başında Zeytinburnu (8.38),<br />
Beyoğ lu (8.00), Şişli (7.89), Kadıköy (7.83) ve Fatih (7.43) gelirken; memnuniyetjn düşük düzeyde olduğu<br />
ilçeler Sancaktepe (2.87), Sultanbeyli (4.08), Ç3k.meköy (4.53), Arnavutköy (4.53) ve Başakşehir<br />
(4.67)'dir.<br />
Zeytinburnu (7.91 ), Fatih (7. 71 ), Silivri (7.67), Kadıköy (7.67) ve Çatalca (7.50) sağlık kurumla rı<br />
açısından en fazla memnuniyel duyulan ilçeler iken; Gaziosmanpaşa (2.67). Sancaktepe (3.39), Sultanbeyli<br />
(3.83), Arnavutköy (4.40) ve Sultangazi (4.40) ilçelerinde ise memnuniyet düzeyi düşüktür.Eğitim<br />
kurumlan açıs ından Şişli (7.49), ÜskOdar (7.33), Fatih (7.25), Kadıköy (7.19) ve Beşiktaş (7.15) en fazla<br />
meıruıuniyet duyulan ilçelerin başında gelirken; Arnavutköy (2.60), Sancaktepe (2.70), Güngören (3.64).<br />
Gazi osmanpaşa (4.33) ve Sultanbeyli (4.58) merrınuiyet düzeyinin düşük o ldu ğu ilçclcrdendir.
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITF.SI ARA ŞTIRMASI 159<br />
Grafik 69. Kentsel Memnuniyet<br />
Düzeyi 1 - İlçe<br />
Sosyal yaşam (spor, sinema, tiyatro,<br />
park vb.)<br />
Kadıköy<br />
Ş i şli<br />
Zeytinburnu<br />
Beşiktaş<br />
KilçOkçekmccc<br />
Beyogıu<br />
Bakuköy<br />
E yUp<br />
Üsküdar<br />
Pendik<br />
Karta]<br />
Bahçelievler<br />
Ümraniye<br />
BeylikdüzO<br />
Ave ıl ar<br />
Kağıthane<br />
Silivri<br />
Maltepe<br />
Beykoz<br />
Adalar<br />
Sarıyer<br />
Fatih<br />
Ataşehir<br />
Çatalca<br />
Çekmeköy<br />
Başakşehir<br />
Bağcılar<br />
Ş ile<br />
BOyi.lkçekmecc<br />
Esenyurt<br />
Esenler<br />
Güngören<br />
Bayrampaşa<br />
Tuzla<br />
Arnavutköy<br />
Sultangazi<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Sultanbeyli<br />
Sancaktepe<br />
7,89<br />
7,67<br />
7,56<br />
7, 14<br />
7 ,05<br />
6 ,97<br />
6 ,93<br />
6, 80<br />
6, 75<br />
6, 63<br />
6, 62<br />
6, 57<br />
6, 48<br />
6,3 ı<br />
6,2 9<br />
6,2 8<br />
6,1 ı<br />
6,0 4<br />
6,0 o<br />
6,0 o<br />
5,92<br />
5,64<br />
5,54<br />
5,53<br />
5,44<br />
5,42<br />
5,41<br />
5,40<br />
5,28<br />
4,94<br />
4,65<br />
4,36<br />
4,29<br />
4,15<br />
3,87<br />
3,87<br />
3,67<br />
3,17<br />
2,43<br />
Grafik 70. Kentsel Mcmnuniyet<br />
Düzeyi 2 - İlçe<br />
Zeytinburnu<br />
Beyoğ lu<br />
Şiş li<br />
Kadıköy<br />
Fatih<br />
Beşiktaş<br />
Bakırköy<br />
Bağcılar<br />
Bahçelievler<br />
Avcılar<br />
Üsküdar<br />
Ümraniye<br />
Kağıthane<br />
Pendik<br />
Karta]<br />
Sa rı ye r<br />
Eyüp<br />
Ş ile<br />
Çatalca<br />
Silivri<br />
Maltepe<br />
Ataşehir<br />
Adalar<br />
Küçükçekmece<br />
Beylikdi.lzi.l<br />
Büyükçekmece<br />
Sultangazi<br />
Beykoz<br />
Esenler<br />
Tuzla<br />
Esenyurt<br />
Bayrampaşa<br />
Gazi osmanpa şa<br />
Güngören<br />
Başakşehir<br />
Arnavutköy<br />
Çekmeköy<br />
Sultanbeyli<br />
Sancaktepe<br />
Ulaşım imkanları<br />
8,38<br />
8,00<br />
7,89<br />
7,83<br />
7 ,43<br />
7, 17<br />
7, 07<br />
7, 02<br />
7, 00<br />
6,9 ı<br />
6,8 6<br />
6,8 o<br />
6,8 o<br />
6,7 o<br />
6,52<br />
6,19<br />
6,19<br />
6,16<br />
6,15<br />
6,07<br />
6,04<br />
6,03<br />
5,92<br />
5,91<br />
5,85<br />
5,83<br />
5,67<br />
5,66<br />
5,47<br />
5,41<br />
5,33<br />
5,00<br />
4,95 .<br />
4,91<br />
4,67<br />
4,53<br />
4,53<br />
4,08<br />
2,87
J6Q<br />
IS fANTlUL TICARETODASI<br />
Grafik 71. Kentsel Memnuniyet Düzeyi<br />
3- İlçe<br />
Hava ldrliliği<br />
Grafik 72. Kentsel Memnuniyet Düzeyi<br />
4 - İlçe<br />
Güvenlik<br />
Adalar<br />
Çatalca<br />
Bilyükçekmece<br />
Silivri<br />
Ş ile<br />
Sarıyer<br />
Ümraniye<br />
Sultanbeyli<br />
1\.vc ı la r<br />
Pendik<br />
Arnavutköy<br />
Ataşehir<br />
Başakşehi r<br />
BeylikdOzU<br />
Sancaktepe<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Kartat<br />
Beykoz<br />
Kadıköy<br />
Maltepe<br />
Fatih<br />
Sultangazi<br />
Eyüp<br />
Üskildar<br />
Bayram paşa<br />
Esenyurt<br />
Küçükçekmece<br />
Beyogıu<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Bakırköy<br />
Zeytinburnu<br />
Esenler<br />
Ka~ılhane<br />
Bageı l ar<br />
Bahçelievler<br />
Güngören<br />
Beş i ktaş<br />
Şiş li<br />
7,63<br />
7,25<br />
7,22<br />
7,00<br />
6,97<br />
6,95<br />
6,92<br />
6,92<br />
6,86<br />
6,78<br />
6 ,67<br />
6, 34<br />
6,1 o<br />
6,0 o<br />
5,9 ı<br />
5,8 7<br />
5,8 7<br />
5,8 ı<br />
5,7 9<br />
5,7 8<br />
5,57<br />
5,42<br />
5,35<br />
5,12<br />
5,ı2<br />
4,93<br />
4,89<br />
4,85<br />
4,85<br />
4,8ı<br />
4,69<br />
4,67<br />
4,65<br />
4,59<br />
4,46<br />
4,44<br />
4,09<br />
4,08<br />
3,37<br />
Ş ile<br />
Adalar<br />
Ataşehir<br />
Çatalca<br />
Bilyilkçekmece<br />
Pendik<br />
Sarıyer<br />
Karta!<br />
Silivri<br />
Çekmeköy<br />
Avc ıl ar<br />
Eyüp<br />
Ümraniye<br />
Beylikdüzil<br />
Bakırköy<br />
Beykoz<br />
Başakşehi r<br />
Kadıköy<br />
Fatih<br />
Zeytinburnu<br />
Üsk'ı.ldar<br />
Sancaktepe<br />
Bahçelievler<br />
Şişli<br />
Maltepe<br />
Tuzla<br />
Bağc ıl ar<br />
Esenyurt<br />
Beyoğ l u<br />
Küçükçekmece<br />
Güngören<br />
Beşiktaş<br />
Kagıthane<br />
Sultangazi<br />
Sultanbeyli<br />
Arnavutköy<br />
Bayrampaşa<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Esenler<br />
7,93<br />
7,7 1<br />
7,31<br />
7,20<br />
7 ,00<br />
6, 85<br />
6, 84<br />
6, 71<br />
6, 67<br />
6, 67<br />
6,5 ı<br />
6,5 o<br />
6,5 o<br />
6,4 o<br />
6,07<br />
6,00<br />
6,00<br />
5,88<br />
5,87<br />
5,81<br />
5,59<br />
5,57<br />
5,56<br />
5,47<br />
5,35<br />
5,30<br />
5,28<br />
5,28<br />
5, 15<br />
5,1 ı<br />
5,09<br />
5,00<br />
4,93<br />
4,93<br />
4,49<br />
4,36<br />
4,29<br />
4,00<br />
3,66
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMASI 161<br />
Grafik 73. Kentsel Memnuniyct Düzeyi<br />
5 - İlçe<br />
Grafik 74. Kentsel Memnuniyet Düzeyi<br />
6- İlçe<br />
Çevre Kirlili~i<br />
Nüfus yo~unlu~u<br />
Ş ile<br />
Avcılar<br />
BUyilkçekmece<br />
Ataşehir<br />
Kartat<br />
Ümraniye<br />
Çatalca<br />
Silivri<br />
Pendik<br />
Bcylikdüzü<br />
Beykoz<br />
Başakşehir<br />
Sarıyer<br />
Kadıköy<br />
Arnavutköy<br />
Zeytin bu mu<br />
E yUp<br />
Esenyurt<br />
Maltepe<br />
Bakırköy<br />
KUçUkçekmece<br />
Tuzla<br />
Fatih<br />
Çekmeköy<br />
Üskildar<br />
Esenler<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Bahçelievler<br />
Adalar<br />
Sultangazi<br />
Bagcılar<br />
Sancaktepe<br />
Beşiktaş<br />
Kağıthane<br />
Bayrampaşa<br />
Güngören<br />
Beyog ıu<br />
Şişli<br />
Sultanbeyli<br />
6,86<br />
6,86<br />
6,67<br />
6,63<br />
6,48<br />
6,44<br />
6,25<br />
6 ,17<br />
6 ,15<br />
6 ,lO<br />
5,72<br />
5,7 o<br />
5,68<br />
5,56<br />
5,47<br />
5,43<br />
5,25<br />
5,22<br />
5,04<br />
5,03<br />
4,89<br />
4,80<br />
4,80<br />
4,80<br />
4,78<br />
4,76<br />
4,71<br />
4,68<br />
4,67<br />
4,65<br />
4,63<br />
4,52<br />
4,33<br />
4,29<br />
4,29<br />
4, 18<br />
4,15<br />
3,76<br />
3,25<br />
Adalar<br />
Silivri<br />
Çatalca<br />
BUyilkçekmece<br />
Ş ile<br />
Ataşehir<br />
Başakşehir<br />
BeylikdOzU<br />
Sultanbeyli<br />
E yUp<br />
Avcılar<br />
Arnavutköy<br />
Zeytinburnu<br />
Sarıyer<br />
Beykoz<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Sultangazi<br />
Maltepe<br />
Bakırköy<br />
Kartat<br />
Esenyurt<br />
Pendik<br />
Ümraniye<br />
Fatih<br />
Küçükçekmece<br />
Beyoğlu<br />
Üsklidar<br />
Sancaktepe<br />
Esenler<br />
Kadıköy<br />
Bagcılar<br />
Beşiktaş<br />
Şişli<br />
Kağıthane<br />
Babçel i ev ler<br />
Bayrampaşa<br />
Güngören<br />
Gaziosmanpaşa<br />
7,00<br />
6,83<br />
6,75<br />
6,67<br />
6,57<br />
6,46<br />
6, 20<br />
6, 00<br />
5,75<br />
5,56<br />
5,54<br />
5,47<br />
5,43<br />
5,42<br />
5,38<br />
5,33<br />
5,33<br />
5,21<br />
5,17<br />
5,17<br />
5,14<br />
5,1 ı<br />
4,96<br />
4,96<br />
4,80<br />
4,62<br />
4,62<br />
4,46<br />
4,41<br />
4,35<br />
4,35<br />
4,23<br />
4,16<br />
4,16<br />
4,00<br />
3,95<br />
3,42<br />
3,33<br />
3,09
162 ISTANIJUI. TICARET ODASI<br />
Grafik 75. Kentsel Memnuniyct Düzeyi<br />
7 - İlçe<br />
Sa~lık kurumları<br />
Grafik 76. Kentsel Mcmnuniyct Düzeyi<br />
8- ilçe<br />
.----------- ----------------,<br />
E~itim kurumları<br />
Zeytinburnu<br />
Fatih<br />
Silivri<br />
Kadıköy<br />
Çatalca<br />
Başakşehir<br />
Ataşeh i r<br />
Şiş l i<br />
Avc ı lar<br />
Bakırköy<br />
Sarıyer<br />
Beyogtu<br />
Ümraniye<br />
Pendik<br />
Karta!<br />
Ş ile<br />
Esenler<br />
Üskildar<br />
BeylikdOzU<br />
Maltepe<br />
Eyilp<br />
Bilyükçek.mece<br />
Esenyurt<br />
Beşiktaş<br />
Bahçelievler<br />
Beykoz<br />
Bağcı l ar<br />
Kagıthane<br />
Küçükçekmece<br />
Çekmeköy<br />
Adalar<br />
Tuzla<br />
Bayrampaşa<br />
Güngören<br />
Sultangazi<br />
Arnavutköy<br />
Sultanbeyli<br />
Sancaktepe<br />
Gaziosmanpaşa<br />
7,91<br />
7,71<br />
7,67<br />
7,67<br />
7,50<br />
7,20<br />
6 ,97<br />
6, 83<br />
6, 80<br />
6, 7 1<br />
6, 71<br />
6,54<br />
6,52<br />
6,44<br />
6,33<br />
6,27<br />
6,1 2<br />
6,10<br />
6,1 o<br />
6,09<br />
6,00<br />
5,97<br />
5,87<br />
5,86<br />
5,80<br />
5,72<br />
5,70<br />
5,66<br />
5,34<br />
5,20<br />
4,86<br />
4,67<br />
4,50<br />
4,48<br />
4,40<br />
4,40<br />
3,83<br />
3,39<br />
2,67<br />
Şiş li<br />
Üsküdar<br />
Fatih<br />
Kadıköy<br />
Beşiktaş<br />
Bakı_rköy<br />
Sarıyer<br />
Çatalca<br />
Maltepe<br />
Avcılar<br />
Eyüp<br />
Ataşehir<br />
Beyoglu<br />
Zeytinburnu<br />
Bahçelievler<br />
Bilyilkçekmece<br />
Silivri<br />
Pendik<br />
Bcylikdilzü<br />
Kartat<br />
Ümraniye<br />
Beykoz<br />
Esenyurt<br />
Başakşehir<br />
Kağıthane<br />
Adalar<br />
Küçükçekmece<br />
Ş ilc<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Esenler<br />
Sultangazi<br />
Bağcı l ar<br />
Bayrampaşa<br />
Sultanbeyli<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Güngören<br />
Sancaktepe<br />
Arnavutköy<br />
,49<br />
7 ,33<br />
7 ,25<br />
7 ,1 9<br />
7 ,ı 5<br />
7 , ı o<br />
7 ,06<br />
6 ,97<br />
6 ,86<br />
6, 74<br />
6, 71<br />
6, 69<br />
6, 62<br />
6, 57<br />
6,35<br />
6,28<br />
6, ı 9<br />
6,1 9<br />
6,10<br />
6,05<br />
6,00<br />
5,93<br />
5,67<br />
5,58<br />
5,56<br />
5,47<br />
5,4 ı<br />
5,36<br />
5,33<br />
5,33<br />
5,29<br />
5,26<br />
5,18<br />
4,86<br />
4,58<br />
4,33<br />
3,64<br />
2,70<br />
2,67
ISTANIJUL' I)II VIIŞAM KALilESI ARAŞTIRMASI 163<br />
Araştinnaya katılanlara ilçelerinde yaşayanların aşağıdaki duru mlannın kendileri için ne kadar önemli<br />
olduğu sorusu yöneHilmiştir;<br />
- Kı/ık kıyafet!eri<br />
- Aile yaşam biçimleri<br />
- Gelir dUI·umlart<br />
- Çocuklarının başarılan ve ahiokı<br />
- Eve giriş- çıkış saatleri<br />
• Yaptıklari işleri<br />
- Dini inançlan ve yaşayış biçimleri<br />
- Siyasi düşünceleri<br />
- Etnik kökenieri<br />
Araştırmaya katılanlara ilçelerinde yaşayanların aşağıdaki durumlarının kendileri için ne kadar önemli<br />
olduğu sorusu yönelti lmi ştir. Bu bağ l amda ilçede yaşayanların kılık kıyafetlcrine önem verenlerin<br />
yoğunlaşttğı ilçeterin başında Esenler (6.65), Eyüp (6.16), Ümraniye (6.09), Başakşehir (6.00) ve Pendik<br />
(6.00) gelirken; Beyoğlu (2.53), Şişli (2.58), Kadıköy (2. 70), Beşiktaş (2.79) ve Avetlar (2.83) listenin<br />
sonundadır. Aile yaşam biçimlerine önem verenler Eyüp (8.00), Gungören (7.85), Fatih (7 .64), Sancaktepe<br />
(7.56) ve Zeytinburnu (7.40)'da ağırlıktayken; Çatalca (3.50), Kadıköy (3.59), Beyoğlu (3 .83), Beşiktaş<br />
(4.08) ve Silivri (4.33)'de daha az oranda temsil edilmektedir. Yaşadıkları ilçedeki diğer bireylerin gelir<br />
durumlannın önemli olduğunu düşünenler Kadıköy (6.00), Beşiktaş (5.57), Beylikdüzü (5.20), Maltepe<br />
(5.08) ve Ataşehir (4.82) ilçelerinde yoğunlaşırken; Çatalca (2.00), Silivri (2.50), Arnavutköy (2.53),<br />
Bağcılar (2.58) ve Sultanbeyli (2.58)'de ise daha az oranda temsil edilmektedir. Yaşadığ ı ilçedeki d i ğer<br />
bireylerin çocuklannın başarı ve ahlakını önemseyenlerin yüksek oranda temsil edildiği ilçeler Üsküdar<br />
(9.00), Bakırköy (8.90), Tuzla (8.57), Fatih (8.57) ve Zeytinburnu (8.38) iken; düşük oranda temsil edilen<br />
ilçeler ise Çatalca (4.50), Sancaktepe (4.83), Silivri (5 .00), Küçükçekmece (5.19) ve Gaziosmanpaşa<br />
(5.29)'d ır. Aynı ilçede yaşadığı i nsanların eve giriş-çıkış saatlerini önemseyenler Bayrampaşa (7.69),<br />
Üsküdar (7.00), Fatih (7.00), Güngören (7.00) ve Esenler (6.9l)'de yoğuolaşırken ; Çatalca (2.50), Silivri<br />
(2.50), Büyükçekmece (2.78), Ataşehir (3.29) ve Beşiktaş (3.33)'da daha az oranda temsil edilmektedir.<br />
Aynı ilçede yaşadığı bireylerin yaptık l arı iş leriyle ilgilenenlerin ağırlıkta olduğu ilçeler Ümraniye<br />
(7.00), Çekmeköy (7.00), Güngören (6.73), Pendik (6.44) ve BeylikdUzü (6.44) iken; daha az oranda<br />
temsil edilen ilçeler ise Çatalca (2.75), Silivri (2.83), Büyükçekmece (3.00), Kadıköy (3.08) ve Şişl i<br />
(3 .67)'dir. Yaşadığı ilçedeki insanların dini inançları ve yaşay ış biçimlerini önemseyenler Eyüp (8.00),<br />
Fatih (7.92), Güngören (7.82), Sultanbeyli (7.33) ve Zeytinburnu (6.86) ilçelerinde yüksek oranda; Çatalca<br />
(2.17), Silivri (2.25), Adalar (2.50), Büyükçekmcce (2.67) ve Beşiktaş (2.78) düşük oranda temsil<br />
edilmiştir. Siyasi dUşünceleri aç ı sından yaşadığı ilçedeki insanlan değerlendirenler Güngören (6.82),<br />
Esenler (6.28), Avcı l ar (6.00), Bahçelievler (5 .88) ve Gaziosmanpaşa (5.74)'da yüksek; Büyükçckmecc<br />
(2.00), Çatalca (2.00), Silivri (2.00), Sanyer (2.58) ve Maltepe (3. J4)'de düşük oranda temsil edilmiştir .<br />
Y aşadığı ilçedeki insanların etnik kökenierini önemseyenler Esenler (5 .83), Esenyurt (5.52), Güngören<br />
(5.45), Gaz iosmanpaşa (5.31) ve Avc ıl ar (5.22)'da yoğunlaşırken ; Büyükçekmece (2.00), Çatalca (2. ı 0),<br />
Silivri (2.22), Adalar (2.25) ve Beşiktaş (2.35)'da daha az oranda temsil edilmektedir.
164 ISTANBUL TICARET ODASI<br />
Grafik 77. Toplumun Değer Yargilan<br />
1- İlçe<br />
Kıhk kıyafetleri<br />
Grafik 78. Toplumun Değer Yargılan<br />
2 - İlçe<br />
Aile yaşam biçimleri<br />
Esenler<br />
Eyüp<br />
Ümraniye<br />
Başakşehir<br />
Pendik<br />
Güngören<br />
Fatih<br />
Esenyurt<br />
Üsküdar<br />
Bageılar<br />
Kartat<br />
KüçO kçekınece<br />
Büyükçekmece<br />
Bahçelievler<br />
Beylikdüzü<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Zeytinburnu<br />
Ş ile<br />
Sancaktepe<br />
Sultanbeyli<br />
Kagıthane<br />
Maltepe<br />
Sultangazi<br />
Beykoz<br />
Arnavutköy<br />
Çatalca<br />
Sarıyer<br />
Adalar<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Bayrampaşa<br />
Ataşehir<br />
Silivri<br />
Bakuköy<br />
Avcılar<br />
Beşiktaş<br />
Kadıköy<br />
Şişli<br />
Beyoglu<br />
6,65<br />
6, 16<br />
6,09<br />
6,00<br />
6,00<br />
5 ,89<br />
5 ,83<br />
5, 65<br />
5, 56<br />
5,5 o<br />
5,29<br />
5,2 o<br />
5,1 ı<br />
5,02<br />
5,00<br />
4,89<br />
4,86<br />
4,86<br />
4,86<br />
4,83<br />
4,81<br />
4,80<br />
4,79<br />
4,69<br />
4,60<br />
4,50<br />
4,45<br />
4,16<br />
4,00<br />
4,00<br />
3,66<br />
3,62<br />
3,44<br />
3,07<br />
2,83<br />
2,79<br />
2,70<br />
2,58<br />
2.53<br />
Eyüp<br />
Güngören<br />
Fatih<br />
Sancaktepe<br />
Zeytinburnu<br />
Bagcılar<br />
Üsküdar<br />
Kartat<br />
Ümraniye<br />
Ş ile<br />
Pendik<br />
Esenler<br />
Başakşehir<br />
Küçükçekmece<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Sultangazi<br />
Kagıthane<br />
Bahçelievler<br />
Maltepe<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Arnavutköy<br />
Sultanbeyli<br />
Beykoz<br />
Beylikdilzil<br />
Sarıyer<br />
Esenyurt<br />
Bayrampaşa<br />
Büyükçckmeee<br />
Ataşehir<br />
Adalar<br />
Şişli<br />
Bakırköy<br />
Avcılar<br />
Silivri<br />
Beşiktaş<br />
Beyo~lu<br />
Kadıköy<br />
Çatalca<br />
8,00<br />
7,85<br />
7,64<br />
7,56<br />
7,40<br />
7 ,20<br />
6, 95<br />
6, 90<br />
6, 88<br />
6, 86<br />
6, 81<br />
6, 72<br />
6, 67<br />
6, 63<br />
6,57<br />
6,57<br />
6,56<br />
6,48<br />
6,4 o<br />
6,35<br />
6,18<br />
6,13<br />
6,03<br />
5,93<br />
5,86<br />
5,55<br />
5,39<br />
5,24<br />
5,00<br />
4,80<br />
4,62<br />
4,56<br />
4,50<br />
4,33<br />
4,33<br />
4,08<br />
3,83<br />
3,59<br />
3,50
ISTANBUL' DA YAŞAM KALITESI ARAŞTLRMASI 165<br />
Grafik 79. Toplumun Değer Yargıları<br />
3- İlçe<br />
r--------------- ------------~<br />
Kadıköy<br />
Beş iktaş<br />
Beylikdilzü<br />
Maltepe<br />
Ataşehir<br />
Eyüp<br />
Avcılar<br />
ÜskUdar<br />
Esenler<br />
Adalar<br />
Bahçelievler<br />
Beykoz<br />
Beyo~lu<br />
Pendik<br />
Ümraniye<br />
Kağıthane<br />
Zeytinburnu<br />
Güngören<br />
Karta!<br />
Ş ile<br />
Fatih<br />
Esenyurt<br />
Sarı yer<br />
Bakırköy<br />
Sultangazi<br />
Şişli<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Sancaktepe<br />
Büyükçekmece<br />
Bayrampaşa<br />
Başakşeh i r<br />
Küçükçekmece<br />
Su ltanbeyli<br />
Ba~c ılar<br />
Arnavutköy<br />
Silivri<br />
Çatalca<br />
Gelir durumlan<br />
6,00<br />
5,57<br />
5 ,20<br />
5, 08<br />
4,82<br />
4,69<br />
4,69<br />
4,6 3<br />
4,44<br />
4,41<br />
4,36<br />
4,34<br />
4,3 ı<br />
4,26<br />
4,24<br />
4,10<br />
4,10<br />
4,06<br />
4,05<br />
4,00<br />
3,9 1<br />
3,89<br />
3,81<br />
3,72<br />
3,72<br />
3,56<br />
3,43<br />
3,43<br />
3,38<br />
3,13<br />
3,1 ı<br />
3,00<br />
2,80<br />
2,73<br />
2,58<br />
2,58<br />
2,53<br />
2,50<br />
2,00<br />
Grafik 80. Toplumun Değer Yargılan<br />
4 - İlçe<br />
ÇocukJannın başarıları ve<br />
ahlakı<br />
Üsküdar<br />
Bakırköy<br />
Tuzla<br />
Fatih<br />
Zeytinburnu<br />
Bağcılar<br />
Adalar<br />
Ümraniye<br />
Karta!<br />
Sultanbeyli<br />
Güngören<br />
Ş ile<br />
Pendik<br />
Eyüp<br />
Kagıthane<br />
Bahçelievler<br />
Sultangazi<br />
Sarıyer<br />
Beyoğl u<br />
Çekmeköy<br />
BeylikdOzU<br />
Ataşe h ir<br />
Kadıköy<br />
Arnavutköy<br />
Beykoz<br />
Avcılar<br />
Esen ler<br />
Maltepe<br />
Şişli<br />
Esenyurt<br />
Bayrampaşa<br />
Büyükçekrnece<br />
Beşiktaş<br />
Başakşehir<br />
Gaziosmanpaşa<br />
KUçUkçekmccc<br />
Silivri<br />
Sancaktepe<br />
Çatalca<br />
9,00<br />
8,90<br />
8,57<br />
8,57<br />
8,38<br />
8 , 14<br />
8, 00<br />
7, 96<br />
7, 90<br />
7, 83<br />
7, 73<br />
7, 7 1<br />
7, 70<br />
7, 62<br />
7,29<br />
7,28<br />
7,26<br />
6,90<br />
6,84<br />
6,80<br />
6,80<br />
6,78<br />
6,62<br />
6,57<br />
6,55<br />
6,29<br />
6,22<br />
6,22<br />
5,89<br />
5,78<br />
5,71<br />
5,67<br />
5,58<br />
5,40<br />
5,29<br />
5, 19<br />
5,00<br />
4,83<br />
4,50
166 lSTANUUL TICARETODASI<br />
Grafik 81. Toplumun Değer Yargalan<br />
5 - İlçe<br />
Eve giriş-çıkış saatleri<br />
Grafik 82. Toplumun Değer Yargıları<br />
6- İlçe<br />
Yaptıkları işleri<br />
Bayrampaşa<br />
Üsküdar<br />
Fatih<br />
Güngören<br />
Esenler<br />
Esenyurt<br />
Kagıthan e<br />
Bahçelievler<br />
Eyüp<br />
Gaz i osmanpaşa<br />
Bey li kdüıü<br />
Ümraniye<br />
Bagcı l ar<br />
Pendik<br />
Sultanbeyli<br />
Zeytinburnu<br />
Ş ile<br />
Karta!<br />
Maltepe<br />
Çekmeköy<br />
Adalar<br />
Beykoz<br />
Beyo~lu<br />
Avetlar<br />
Bakırköy<br />
Tuzla<br />
Sarıyer<br />
Küçükçekmece<br />
Sultangazi<br />
Başakşeh i r<br />
Arnavutköy<br />
Sancaktepe<br />
Kadı köy<br />
Şiş l i<br />
Beş i ktaş<br />
Ataşehir<br />
Büyükçekmece<br />
Silivri<br />
Çatalca<br />
7,69<br />
7,00<br />
7,00<br />
7,00<br />
6,91<br />
6, 6 1<br />
6, 5 1<br />
6,22<br />
6,16<br />
6, 11<br />
6, ı o<br />
6,04<br />
6,04<br />
6,0 o<br />
5,96<br />
5,81<br />
5,71<br />
5,71<br />
5,62<br />
5,43<br />
5,33<br />
5,33<br />
5,3 1<br />
5,25<br />
5,03<br />
4,72<br />
4,32<br />
4,28<br />
4,23<br />
4,00<br />
3,87<br />
3,65<br />
3,57<br />
3,37<br />
3,33<br />
3,29<br />
2,78<br />
2,50<br />
2,50<br />
Ümraniye<br />
Çekmeköy<br />
Güngören<br />
Pendik<br />
Beylikdüzü<br />
Tuzla<br />
Maltepe<br />
Karta!<br />
Bagotlar<br />
Esenler<br />
Bahçelievler<br />
Gaziosma n paşa<br />
Avcı l ar<br />
Zeytin burnu<br />
Sultanbeyli<br />
Adala r<br />
Kag ı th a n e<br />
Üsküdar<br />
Bak ı rköy<br />
Eyüp<br />
Fatih<br />
Esenyurt<br />
Sarıyer<br />
Küçükçekmece<br />
Beykoz<br />
Sultangazi<br />
Beyoglu<br />
Başakşehir<br />
Sancaktepe<br />
Beşiktaş<br />
Arnavutköy<br />
Bay rampaşa<br />
Ataşeh ir<br />
Ş ile<br />
Şişli<br />
Ka dı köy<br />
Büyükçekmece<br />
Silivri<br />
Çatalca<br />
7,00<br />
7,00<br />
6,73<br />
6,44<br />
6,44<br />
6,40<br />
6 ,22<br />
6, 19<br />
6, 17<br />
6, 17<br />
6, 16<br />
6, 15<br />
6, 11<br />
6, lO<br />
6, 00<br />
6, 00<br />
5,62<br />
5,37<br />
5,29<br />
5,12<br />
5,02<br />
5,00<br />
4,97<br />
4,86<br />
4,83<br />
4,60<br />
4,44<br />
4,44<br />
4,00<br />
4,00<br />
3,87<br />
3,79<br />
3,70<br />
3,68<br />
3,67<br />
3,08<br />
3,00<br />
2,83<br />
2,75
ISTANBUL' DA YAŞAM KALITESI ARAŞT IRMASI 167<br />
Grafik 83. Toplumun De~er Yargıları<br />
7- İlçe<br />
1<br />
Dini inançları ve yaşayaş biçimleri<br />
Grafik 84. Toplumun De~er Yargılan<br />
8- ilçe<br />
Siyasi düşünceleri<br />
Eyüp<br />
Fatih<br />
Güngören<br />
Sultanbeyli<br />
Zeytinburnu<br />
Bağcılar<br />
Başakşehir<br />
Küçükçekmece<br />
Esenler<br />
Pendik<br />
Ümraniye<br />
Beyogıu<br />
BeylikdOzil<br />
Kartat<br />
Üskildar<br />
Sultangazi<br />
Bahçelievler<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Maltepe<br />
Kadıköy<br />
Beykoz<br />
Kağıthane<br />
Ataşehir<br />
Bakırköy<br />
Esenyurt<br />
Şişli<br />
Sarıyer<br />
Avcılar<br />
Gaziosman paşa<br />
Bayrampaşa<br />
Ş ile<br />
Arnavutköy<br />
Sancaktepe<br />
Beşiktaş<br />
Büyl.lkçekmece<br />
Adalar<br />
Silivri<br />
Çatalca<br />
8,00<br />
7,92<br />
7,82<br />
7,33<br />
6, 86<br />
6,5 2<br />
6,4 o<br />
6,4 o<br />
6,3 3<br />
6,2 2<br />
6,2 o<br />
6,13<br />
6,00<br />
5,90<br />
5,89<br />
5,72<br />
5,71<br />
5,57<br />
5,57<br />
5,57<br />
5,53<br />
5,24<br />
4,81<br />
4,78<br />
4,48<br />
4,44<br />
4,33<br />
3,87<br />
3,78<br />
3,29<br />
3,21<br />
3,20<br />
3,07<br />
3,00<br />
2,78<br />
2,67<br />
2,50<br />
- 2,25<br />
- 2,17<br />
Güngören<br />
Esenler<br />
Avcılar<br />
Bahçelievler<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Bağc ı l ar<br />
Zeytinburnu<br />
Ümraniye<br />
Kadı:köy<br />
Esenyurt<br />
Beylikdüzü<br />
Şişli<br />
Fatih<br />
Beyoğlu<br />
Pendik<br />
E yUp<br />
Adalar<br />
Karta!<br />
Üski.idar<br />
Beşiktaş<br />
Ş ilc<br />
Beykoz<br />
Bakırköy<br />
Tuzla<br />
Kağıthane<br />
Çekmeköy<br />
Ataşehir<br />
Sultangazi<br />
Sultanbeyli<br />
Arnavutköy<br />
Küçükçekmece<br />
Bayrampaşa<br />
Sancaktepe<br />
Başakşehir<br />
Maltepe<br />
Sarıyer<br />
Silivri<br />
Çatalca<br />
Büyl.lkçekmece<br />
6,82<br />
6,28<br />
6, 00<br />
5, 88<br />
5, 74<br />
5, 72<br />
5,62<br />
5,33<br />
5,25<br />
5,22<br />
5,20<br />
5,1 7<br />
5,1 1<br />
·• 5,08<br />
4,85<br />
4,81<br />
4,76<br />
4,67<br />
4,60<br />
4,33<br />
4,29<br />
4,28<br />
4,21<br />
4, 14<br />
4,14<br />
4, 14<br />
4,00<br />
3,95<br />
3,68<br />
3,60<br />
3,56<br />
3,43<br />
3,30<br />
3,20<br />
3,14<br />
2,58<br />
--- 2,00<br />
2,00<br />
2,00
168 ISTANBUL TICARET ODASI<br />
Grafik 85. Toplumun Değer Yargıları 9- İlçe<br />
Etnik kökenieri<br />
Esenler<br />
Esenyurt<br />
Güngören<br />
Gaz i osmanpaşa<br />
Avcılar<br />
Beyoglu<br />
Bagcılar<br />
BeylikdüzO<br />
Bahçelievler<br />
Eyüp<br />
Zeytinburnu<br />
Fatih<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Üsküdar<br />
Beykoz<br />
Ataşehir<br />
Ş ile<br />
Kadıköy<br />
Şişli<br />
Arnavutköy<br />
Bak ı rköy<br />
Sultangazi<br />
Maltepe<br />
Pendik<br />
Küçükçekmece<br />
Sancaktepe<br />
Kağ ıthane<br />
Ümraniye<br />
Bayrampaşa<br />
Karta)<br />
Başakşehir<br />
Sarıyer<br />
Sultanbeyli<br />
Beşiktaş<br />
Adalar<br />
Silivri<br />
Çatalca<br />
Büytıkçekmece<br />
4,80<br />
4,43<br />
4,43<br />
4,35<br />
4, 14<br />
4,06<br />
4,00<br />
3,84<br />
3,78<br />
3,60<br />
3,59<br />
3,58<br />
3,57<br />
3,56<br />
3,43<br />
3,29<br />
3,24<br />
3,16<br />
3,07<br />
3,00<br />
3,00<br />
2,75<br />
2,67<br />
2,35<br />
2,25<br />
2,22<br />
2,10<br />
2,00<br />
5,83<br />
5, 52<br />
5, 45<br />
5,3<br />
5,22<br />
5,17<br />
5,10<br />
5,10<br />
4,96<br />
4,94<br />
4,86
lSTANDUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMA S I 169<br />
Bulunduğu ilçede yaşamaktan memnun olma düzeyini 1-10 arasında puan vererek değerlendiren<br />
deneklerio ortalama değeri 7.02 olarak ortaya çıkmıştır.<br />
Bulunduğu ilçede yaşamaktan memnun olanların yoğunlaştığı ilçeterin başında Adalar (9.07), Ş ile<br />
(8.91), Silivri (8.83), Büyükçekmece (8.78) ve Çatalca (8.75) gelirken; Arnavutköy (4.62),<br />
Gaziosmanpaşa (4.98), Sultanbeyli (5.08), Bayrampaşa (5.36) ve Güngören (5.36) listenin sonlarında<br />
yer almaktadır.<br />
Grafik 86. İlçe Memnuniyeti - ilçe<br />
Bulundu~unuz ilçede yaşamaktan memnun musunuz?<br />
Adalar<br />
Ş ile<br />
Silivri<br />
Bilyükçekmece<br />
Çatalca<br />
Bakırköy<br />
E yUp<br />
BeylikdOzU<br />
B aşakşehir<br />
Beykoz<br />
Zeytinburnu<br />
Ümraniye<br />
Üsküdar<br />
Kartat<br />
Avcılar<br />
Ataşehir<br />
Pendik<br />
Bahçelievler<br />
Fatih<br />
Beyoglu<br />
Sarıyer<br />
Beşiktaş<br />
Şişli<br />
Kadıköy<br />
Maltepe<br />
Ka~ıthane<br />
Esenler<br />
Küçükçekmece<br />
Esenyurt<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Sancaktepe<br />
Sultangazi<br />
Bagcılar<br />
Güngören<br />
Bayrampaşa<br />
Sultanbeyli<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Arnavutköy<br />
9,07<br />
8,91<br />
8,83<br />
8,78<br />
8,75<br />
8, 50<br />
8, 50<br />
8,4 o<br />
8,26<br />
8,07<br />
7,71<br />
7,68<br />
7,54<br />
7,48<br />
7,38<br />
7,37<br />
7,33<br />
7,33<br />
7,32<br />
7,31<br />
7,23<br />
7,00<br />
6,94<br />
6,79<br />
6,70<br />
6,61<br />
6,57<br />
6,56<br />
6,20<br />
6,14<br />
6,14<br />
5,96<br />
5,75<br />
5,67<br />
5,36<br />
5,36<br />
5,08<br />
4,98<br />
4,62
i 70<br />
ISTANBUL TICARET ODASI<br />
Araştırmaya katılan bireylere yaşadıklan ilçede aşağıdaki belediye hizmetlerine yönelik<br />
memnuniyet dOzeylerini 1-1 O arasında bir değer vererek belirtmeleri istenmiştir;<br />
- Çöp ve çevresel atık toplama hizmetinden - Belediyenin sosyal ve kültürel faaliyetleri<br />
- Kanalizasyon hizmetinden - Belediyenin sosyal yardımlanndan<br />
- Şebeke suyu hizmetlerinden - Belediyenin sağlık hizmetlerinden<br />
- Toplu taşıma hizmetlerinden - Belediyenin imar/iskan/ruhsat işlemleri<br />
- Zab ıta hizmetlerinden - Otopark<br />
- Yol/kaldırım yapımı hizmetlerinden - Park ve oyun alanları<br />
- Yeşil alanların miktarından - Pazar yerleri<br />
- Hava kirliliği ile mücadeleden - Sokakların aydınlatılması<br />
- itfaiye<br />
İlçeler bazında yukarıda sayılan hizmet alanıanna yönelik yapılan değerlendirmeler<br />
aşağıda sunulmuştur.<br />
Grafik 87. Belediye Hizmetlerinden<br />
Memnuniyet 1 - İlçe<br />
Silivri<br />
Zeytinburnu<br />
BOyUkçckmece<br />
Ataşehir<br />
Çatalca<br />
.. Şile<br />
Umraniye<br />
Adalar<br />
Kartat<br />
Başakşehir<br />
Avcılar<br />
Pendik<br />
Beylikdüzü<br />
Beykoz<br />
Beyoğlu<br />
Sarıyer<br />
AmavutK.öy<br />
Bagcılar<br />
S iş! i<br />
Bakırköy<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Usküdar<br />
Esenyurt<br />
Fatih<br />
Eyüp<br />
Maltepe<br />
Ka gıthane<br />
Beşiktaş<br />
Esenler<br />
Bahçelievler<br />
Küçükçekmece<br />
Kadıköy<br />
Sultangazi<br />
OOngören<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Bayrampaşa<br />
Sancaktepe<br />
Sultanbeyli<br />
Çöp ve çevresel atık toplama<br />
hizmetinden<br />
5.[0<br />
5 4<br />
5,00<br />
~17<br />
3,2<br />
9,00<br />
8,78<br />
8,67<br />
8,5 ı<br />
8,50<br />
8,29<br />
8<br />
9~0<br />
7,<br />
7, 90<br />
7, 90<br />
7, 77<br />
7, 74<br />
7, 60<br />
7,10<br />
7,08<br />
7,03<br />
6,93<br />
6,75<br />
6,69<br />
6,55<br />
6,53<br />
6,53<br />
6,46<br />
6,39<br />
6,36<br />
6,31<br />
6,30<br />
6,29<br />
6,17<br />
6,16<br />
6,04<br />
6,00<br />
5,94<br />
5,77<br />
Grafik 88. Belediye Hizmetlerinden<br />
Memnuniyet 2 - İlçe<br />
Ataşehir<br />
Zeytinburnu<br />
.. Karta!<br />
Umraniye<br />
Avcılar<br />
Pendik<br />
Çatalca<br />
Beyoğlu<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Silivri<br />
BUyUkçekmece<br />
Beylikdüzü<br />
Sarıyer<br />
Başakşehir<br />
Sil e<br />
B.ııkırköy<br />
UskUdar<br />
Maltepe<br />
Beykoz<br />
-S i ş li<br />
F'atıh<br />
Bagcılar<br />
Bahçelıevlcr<br />
Ka gıthane<br />
Sulta~azi<br />
eyüp<br />
Esenyurt<br />
Esenler<br />
Beşiktaş<br />
Kadıköy<br />
Küçükçekmece<br />
Güngören<br />
Arnavutköy<br />
Adalar<br />
Bayrampaşa<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Sancaklcpe<br />
Sultanbey li<br />
Kanalizasyon hizmetinden<br />
8,69<br />
8367<br />
8, 3<br />
8,32<br />
8,17<br />
8,15<br />
8,00<br />
7 ,92<br />
7 ,87<br />
7 ,87<br />
7 ,83<br />
7 ,78<br />
7, 70<br />
7, 59<br />
7,2 o<br />
7,14<br />
7,0 3<br />
7,0 o<br />
6,91<br />
6,90<br />
6586<br />
6 8<br />
6,36<br />
6,19<br />
6, 14<br />
6,14<br />
6,06<br />
6,06<br />
6,05<br />
6,00<br />
5,97<br />
5,88<br />
5367<br />
5, 3<br />
4,86<br />
4,71<br />
4,35<br />
3d33<br />
25
ISTANBUL.'DA YAŞAM K.AJ.J rESJ ARAŞTIRMASI 171<br />
Grafik 89. Belediye Hizmetlerinden<br />
Memnuniyet 3 - İlçe<br />
Şebeke suyu hizmetlerinden<br />
Grafik 90. Belediye Hizmetlerinden<br />
Memnuniyet 4- İlçe<br />
Toplu taşıma hizmetlerinden<br />
A taşeh i r<br />
Avc ılar<br />
Ümraniye<br />
Karta!<br />
BUyUkçekmece<br />
Zeytinburnu<br />
Silivri<br />
Pendik<br />
ÜskUdar<br />
Çatalca<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Beylikdüzü<br />
Sarıyer<br />
Beyog ıu<br />
Ş ile<br />
Adalar<br />
Bakırköy<br />
Sultangazi<br />
Beykoz<br />
Arnavutköy<br />
Maltepe<br />
Gaz iosmanpaşa<br />
Başakşehir<br />
Fatih<br />
Bagcılar<br />
Şişli<br />
Bahçelievler<br />
E yUp<br />
Bayrampaşa<br />
Beşiktaş<br />
Küçükçekmece<br />
Kadıköy<br />
Kagıth ane<br />
Güngören<br />
Esenler<br />
Sultanbeyli<br />
Esenyurt<br />
Sancaktepe<br />
8,86<br />
8,29<br />
8,24<br />
8,24<br />
8,11<br />
8 ,00<br />
8 ,00<br />
7 ,92<br />
7, 75<br />
7, 75<br />
7, 73<br />
7, 73<br />
7, 70<br />
7, 55<br />
7, 54<br />
7, 43<br />
7,33<br />
7,17<br />
7,1 2<br />
7,1 o<br />
7,07<br />
6,87<br />
6,86<br />
6,80<br />
6,53<br />
6,53<br />
6,40<br />
6,38<br />
6,25<br />
6,2 1<br />
6,00<br />
5,94<br />
5,91<br />
5,90<br />
5,83<br />
5,51<br />
5,17<br />
5,06<br />
4,43<br />
Zeytinburnu<br />
Ataşehir<br />
Avcılar<br />
Kad ı köy<br />
Şiş li<br />
Fatih<br />
Eyüp<br />
Silivri<br />
Ş ile<br />
Beyoğlu<br />
Kartat<br />
Bağcılar<br />
Ümraniye<br />
Pendik<br />
Sultangazi<br />
Beşiktaş<br />
Bakırköy<br />
Adalar<br />
Sarıyer<br />
Esenyurt<br />
Başakşehir<br />
Beykoz<br />
Çatalca<br />
Büyükçekmcce<br />
Bahçelievler<br />
Esenler<br />
Maltepe<br />
Üsküdar<br />
Küçükçekmece<br />
Bayrampaşa<br />
Beylikdüzü<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Güngören<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Kağı thane<br />
Sultanbeyli<br />
Arnavutköy<br />
Sancaktepe<br />
8,65<br />
8,51<br />
8,29<br />
8,10<br />
7 ,80<br />
7,<br />
so<br />
7, 33<br />
7,1 7<br />
7,14<br />
7,08<br />
6,9 o<br />
6,9 o<br />
6,88<br />
6,87<br />
6,65<br />
6,63<br />
6,62<br />
6,53<br />
6,52<br />
6,28<br />
6,20<br />
6,14<br />
6,00<br />
6,00<br />
5,81<br />
5,78<br />
5,78<br />
5,71<br />
5,66<br />
5,64<br />
5,60<br />
5,48<br />
5,25<br />
5,20<br />
5,20<br />
5,10<br />
4,08<br />
3,58<br />
2,70
172 ISTANBUL TICARETODASI<br />
Grafik 91. Belediye Hizmetlerinden<br />
Memnuniyet 5- İlçe<br />
Zabıta hizmetlerinden<br />
Grafik 92. Belediye Hizmetlerinden<br />
Memnuniyet 6- İlçe<br />
YoiJkaldırım yapımı hizmetlerinden<br />
Sultanbeyli<br />
Ataşehir<br />
Beyogıu<br />
Büyü kçekmece<br />
Çatalca<br />
Silivri<br />
Kartat<br />
Şişli<br />
Pendik<br />
Ümraniye<br />
Beykoz<br />
Sarıyer<br />
Başakşehir<br />
BeylikdOzU<br />
Avetlar<br />
Ş ile<br />
Fatih<br />
Eyüp<br />
Bakırköy<br />
Zeytinburnu<br />
Üsküdar<br />
Arnavutköy<br />
Kadıköy<br />
Bayrampaşa<br />
Maltepe<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Kagıthane<br />
Esenyurt<br />
Bagcılar<br />
Bahçelievler<br />
Esenler<br />
Küçükçekmece<br />
Sultangazi<br />
Güngören<br />
Adalar<br />
Sancaktepe<br />
Beşiktaş<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
,37<br />
,26<br />
8 ,85<br />
8, 33<br />
8, 25<br />
8,17<br />
8,0 o<br />
7,89<br />
7,70<br />
7,64<br />
7,59<br />
7,55<br />
7,40<br />
7,30<br />
7,26<br />
7,14<br />
7,07<br />
7,06<br />
7,03<br />
6,90<br />
6,68<br />
6,53<br />
6,50<br />
6,50<br />
6,48<br />
6,43<br />
6,24<br />
6,22<br />
6,20<br />
5,96<br />
5,95<br />
5,84<br />
5,67<br />
5,33<br />
5,33<br />
5,13<br />
4,58<br />
4,53<br />
4,53<br />
Ataşehir<br />
BüyUkçekmece<br />
Esenyurt<br />
Başakşehir<br />
Sarıyer<br />
Bcylikdüzü<br />
Silivri<br />
Avcı lar<br />
Çatalca<br />
Ş ile<br />
Ümraniye<br />
Beykoz<br />
Şişli<br />
Pendik<br />
Fatih<br />
Beyoğlu<br />
Bakırköy<br />
Kartat<br />
Kadıköy<br />
Esen ler<br />
ÜskUdar<br />
Maltepe<br />
Sultangazi<br />
Eyüp<br />
Bayrampaşa<br />
Zeytinbum u<br />
Küçükçekmece<br />
Bahçelievler<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Bagcılar<br />
Güngören<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Kağıthane<br />
Beşiktaş<br />
Sancaktepe<br />
Arnavutköy<br />
Sultan bey! i<br />
Adalar<br />
7,83<br />
7,78<br />
7,61<br />
7,40<br />
7,35<br />
7,20<br />
7,17<br />
7,09<br />
7 ,00<br />
6 ,86<br />
6 ,82<br />
6, 76<br />
6, 74<br />
6, 73<br />
6, 71<br />
6, 69<br />
6, 69<br />
6, 68<br />
6, 66<br />
6, 43<br />
6,32<br />
6,22<br />
6,0 o<br />
5,94<br />
5,64<br />
5,52<br />
5,44<br />
5,42<br />
5,19<br />
5,13<br />
5,08<br />
4,93<br />
4,93<br />
4,67<br />
4,42<br />
3,48<br />
2,80<br />
2,75<br />
2,67
ISTANilUI..'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTJRMASl 173<br />
Grafik 93. Belediye Hizmetlerinden<br />
Memnuniyet 7- İlçe<br />
Yeşil alaniann miktanndan<br />
Grafik 94. Belediye Hizmetlerinden<br />
Memnuniyet 8 - ilçe<br />
Hava kirliilgiile mUcadcleden<br />
Ş ilc<br />
Beykoz<br />
Ataşehir<br />
Adalar<br />
BeylikdOzU<br />
Arnavutköy<br />
Esenyurt<br />
Sarıyer<br />
Avcılar<br />
Eytlp<br />
Başakşehir<br />
BUyUkçekmece<br />
Kadıköy<br />
Silivri<br />
Maltepe<br />
Üsküdar<br />
Esenler<br />
Çatalca<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Zeytinburnu<br />
Karta!<br />
Pendik<br />
fatih<br />
Bayrampaşa<br />
Bakırköy<br />
Ümraniye<br />
Sultanbeyli<br />
Sullangazi<br />
Küçükçekmece<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Beyoğlu<br />
Beşiktaş<br />
Bahçelievler<br />
Güngören<br />
Bağcılar<br />
Şişli<br />
Kağıthane<br />
Sancaktepe<br />
8,86<br />
8,41<br />
8,40<br />
8 ,00<br />
7, 70<br />
7,33<br />
7,28<br />
7,23<br />
7, 14<br />
6,75<br />
6,70<br />
6,67<br />
6,22<br />
6,17<br />
6,09<br />
6,07<br />
6,00<br />
6,00<br />
5,90<br />
5,81<br />
5,80<br />
5,77<br />
5,64<br />
5,64<br />
5,64<br />
5,63<br />
5,50<br />
5,49<br />
5,34<br />
5,33<br />
5,33<br />
5,31<br />
5,00<br />
4,81<br />
4,67<br />
4,52<br />
4,51<br />
3,52<br />
2,96<br />
Adalar<br />
Ataşehir<br />
Beykoz<br />
Beylikdüzü<br />
Ş ile<br />
Kartat<br />
Esenyurt<br />
Sarıyer<br />
Ümraniye<br />
Avcılar<br />
Kadıköy<br />
Pendik<br />
Gaz i osmanpaşa<br />
Büyükçekmece<br />
Arnavutköy<br />
Başakşehir<br />
Bayrampaşa<br />
Çatalca<br />
Silivri<br />
Maltepe<br />
Esenler<br />
Sultanbeyli<br />
ÜskOdar<br />
Şişli<br />
Beyoğ lu<br />
Zeytinburnu<br />
Fatih<br />
Eyüp<br />
Sultangazi<br />
KOçOkçekmece<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Bağcılar<br />
Bakırköy<br />
Güngören<br />
Bahçelievler<br />
Kağıth a n e<br />
Beşiktaş<br />
Sancaktepe<br />
7,52<br />
7,50<br />
7,43<br />
7,37<br />
7,22<br />
7, 16<br />
7,02<br />
6,97<br />
6,97<br />
6,92<br />
6,90<br />
6,78<br />
6,67<br />
6,60<br />
6,57<br />
6,50<br />
6,33<br />
6,30<br />
6,1 ı<br />
6,08<br />
6,04<br />
6,00<br />
5,85<br />
5,81<br />
5,78<br />
5,75<br />
5,44<br />
5,25<br />
5,20<br />
5,20<br />
5,15<br />
s, ı o<br />
5,00<br />
4,96<br />
4,15<br />
3,83<br />
2,87<br />
,33<br />
8, 40
174 ISTANBUL TICARET ODASI<br />
Grafik 95. Belediye Hizmetlerinden<br />
Memnuniyet 9- İlçe<br />
Belediyenin sosyal ve kültürel<br />
faaliyetleri<br />
Zeytinburnu<br />
Beşiktaş<br />
Ataşehir<br />
Sili vri<br />
BUyükçekmece<br />
Kartat<br />
Çatalca<br />
Ümraniye<br />
Pendik<br />
Başakşehi r<br />
Ş ile<br />
Esenler<br />
Beyogıu<br />
Beykoz<br />
Avcılar<br />
Kadıköy<br />
Fatih<br />
Maltepe<br />
BeylikdOzU<br />
Üsküdar<br />
Sarıyer<br />
Bayrampaşa<br />
Arnavutköy<br />
Şişli<br />
Sultangazi<br />
Bakırköy<br />
Gaziosma npaşa<br />
Eyüp<br />
KUçUkçckmccc<br />
Bahçelievler<br />
Bagcılar<br />
Güngören<br />
Adalar<br />
Kağıthane<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Esenyurt<br />
Sultanbeyli<br />
Sancaktepe<br />
,37<br />
8 ,78<br />
8, 50<br />
8,17<br />
8,1 ı<br />
8,05<br />
8,0 o<br />
7,83<br />
7,49<br />
7,24<br />
7, 14<br />
7,14<br />
7,08<br />
7,03<br />
6,97<br />
6,97<br />
6,93<br />
6,87<br />
6,80<br />
6,68<br />
6,58<br />
6,43<br />
6,27<br />
6,23<br />
6,14<br />
6, l4<br />
6,10<br />
6,06<br />
5,75<br />
5,73<br />
5,67<br />
5,33<br />
5,33<br />
5,32<br />
5,07<br />
5,07<br />
4,83<br />
3,92<br />
2,78<br />
Grafik 96. Belediye Hizmetlerinden<br />
Memnuniyet 1 O - ilçe<br />
Belediyenin sosyal yardımlarından<br />
Esenyurt<br />
Zeytinburnu<br />
Büyükçekmece<br />
Esenler<br />
Ataşcltir<br />
Silivri<br />
Şişli<br />
Çatalca<br />
Ş ile<br />
Kadıköy<br />
Karta ı<br />
Beykoz<br />
Adalar<br />
Beyoğlu<br />
Ümraniye<br />
Pendik<br />
Sarıyer<br />
Başakşehir<br />
Bcylikdüzü<br />
Avcılar<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Fatih<br />
Maltepe<br />
Sultangazi<br />
Üsküdar<br />
Bayrampaşa<br />
Bakırköy<br />
Bagcılar<br />
Küçükçekmece<br />
Bahçelievler<br />
Eyüp<br />
Güngören<br />
Tuzla<br />
Beşiktaş<br />
Kagıthane<br />
Arnavutköy<br />
Çekmeköy<br />
Sultanbeyli<br />
Sancaktepe<br />
,44<br />
,38<br />
,33<br />
9 ,lO<br />
9 ,00<br />
8 ,67<br />
8, 41<br />
8, 25<br />
8,0 o<br />
7,78<br />
7,71<br />
7,59<br />
7,57<br />
7,46<br />
7,43<br />
7,27<br />
7,23<br />
7,14<br />
7, 10<br />
6,97<br />
6,67<br />
6,58<br />
6,52<br />
6,5 ı<br />
6,43<br />
6,43<br />
6,2 1<br />
5,97<br />
5,88<br />
5,81<br />
5,75<br />
5,67<br />
5,33<br />
5,33<br />
5,00<br />
4,80<br />
3,83<br />
3,58<br />
2,70
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞ1'lRMA Sl 175<br />
Grafik 97. Belediye Hizmetlerinden<br />
Memnuniyet ll - ilçe<br />
Belediyenin sağbk hizmetlerinden<br />
Esenyurt<br />
Büyükçekmece<br />
Zeytinburnu<br />
Başakşehir<br />
Kadıköy<br />
Beşiktaş<br />
Ataşehir<br />
Bakırköy<br />
Esenler<br />
Kartat<br />
Beykoz<br />
Ümraniye<br />
Şişli<br />
Beyoglu<br />
Pendik<br />
Silivri<br />
Fatih<br />
Üsküdar<br />
Beylikdüzfi<br />
Ş ile<br />
Avcılar<br />
Sarıyer<br />
Maltepe<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Bahçelievler<br />
Sultangazi<br />
Kağıthane<br />
Küçükçekmece<br />
Çatalca<br />
E yUp<br />
Bagcılar<br />
Güngören<br />
Arnavutköy<br />
Bayrampaşa<br />
Adalar<br />
Sultanbeyli<br />
Sancaktepe<br />
9,83<br />
9,78<br />
9,66<br />
9,60<br />
9,1 7<br />
8,75<br />
8 ,38<br />
8, 00<br />
7, 95<br />
7, 76<br />
7,6 6<br />
7,5 5<br />
7,5 4<br />
7,4 6<br />
7,3<br />
7, 1 4<br />
7,1 ı<br />
7,1 ı<br />
7, 1<br />
7,0<br />
o<br />
o<br />
6,97<br />
6,97<br />
6,74<br />
6,57<br />
6,13<br />
6,13<br />
6,12<br />
6,09<br />
5,95<br />
5,94<br />
5,79<br />
5,69<br />
5,67<br />
5,58<br />
5,07<br />
4,00<br />
4,00<br />
3,92<br />
~ 2,43<br />
Grafik 98. Belediye Hizmetlerinden<br />
Memnuniyet 12- İlçe<br />
Belediyenin imar/iskan/ruhsat<br />
BUyUkçekmece<br />
Başakşehir<br />
A taşehir<br />
Silivri<br />
Çatalca<br />
Beylikdüzü<br />
Beykoz<br />
Esenyurt<br />
Ş ile<br />
Kadıköy<br />
Karta!<br />
Bakırköy<br />
Şişli<br />
Pendik<br />
Ümraniye<br />
Esenler<br />
Sanyer<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Üsküdar<br />
Zeytinburnu<br />
Arnavutköy<br />
Sultangazi<br />
Fatih<br />
Maltepe<br />
E yUp<br />
Bayrampaşa<br />
Avcılar<br />
KUçUkçckmcce<br />
Beyoğ lu<br />
Kağıthane<br />
Bahçelievler<br />
Bağcılar<br />
Tuzla<br />
Beşiktaş<br />
Adalar<br />
Çekmeköy<br />
Güngören<br />
Sultanbeyli<br />
Sancaktepe<br />
işlemleri<br />
-- 2,33<br />
..... 2.26<br />
,47<br />
,33<br />
,25<br />
,20<br />
9 , 14<br />
9 ,03<br />
8, 41<br />
8, 28<br />
8,0 o<br />
7,94<br />
7,56<br />
7, 10<br />
7,10<br />
7,00<br />
6,90<br />
6,81<br />
6,80<br />
6,76<br />
6,7 1<br />
6,69<br />
6,67<br />
6,65<br />
6,53<br />
6,39<br />
6,06<br />
5,93<br />
5,90<br />
5,78<br />
5,77<br />
5,62<br />
5,58<br />
5,2 1<br />
5,07<br />
5,07<br />
5,00<br />
4,17<br />
4,00
176 ISTANI3UL T ICAR!iTODASı<br />
Grafik 99. Belediye Hizmetlerinden<br />
Memnuniyet 13 -İlçe<br />
Grafik 100. Belediye Hizmetlerinden<br />
Memnuniyet 14- İlçe<br />
Otopark<br />
Park ve oyun alanları<br />
Ataşehir<br />
BüyUkçekmece<br />
Silivri<br />
Başakşehir<br />
Çatalca<br />
Sultanbeyli<br />
Esenyurt<br />
BeylikdOzU<br />
13cykoz<br />
Ş ilc<br />
Avcılar<br />
Kadıköy<br />
Ş i ş li<br />
Esenler<br />
Karta!<br />
Adalar<br />
Ümraniye<br />
Pendik<br />
Sarıyer<br />
Sultangazi<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Maltepe<br />
Eyüp<br />
Bakırköy<br />
Fatih<br />
Zeytinbum u<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Üsküdar<br />
Küçükçekmece<br />
Beyoğlu<br />
Ka~ıthane<br />
Bahçelievler<br />
Bayrampaşa<br />
Arnavutköy<br />
Güngören<br />
Bagc ıl ar<br />
Beşiktaş<br />
Sancaktepe<br />
,32<br />
,27<br />
9 ,17<br />
9 ,Ol<br />
8 ,80<br />
8 ,75<br />
8 ,67<br />
8, 44<br />
7,9 o<br />
7,86<br />
7,71<br />
7,03<br />
6,95<br />
6,80<br />
6,65<br />
6,63<br />
6,61<br />
6,54<br />
6,52<br />
6,37<br />
6, 13<br />
6, 13<br />
6, 13<br />
6,12<br />
6,07<br />
6,04<br />
6,00<br />
6,00<br />
5,93<br />
5,44<br />
5,23<br />
5,22<br />
5,12<br />
5,07<br />
4,93<br />
4,58<br />
4,43<br />
4,33<br />
3,57<br />
Ataşehir<br />
Başakşe hir<br />
BUyUkçekmece<br />
Çatalca<br />
Sil iv ri<br />
Ş ilc<br />
Esenyurt<br />
Beykoz<br />
Beylikdüzü<br />
Zeytinburnu<br />
Avc ı lar<br />
Sarıyer<br />
Arnavutköy<br />
Eyüp<br />
Esenler<br />
Şişli<br />
Maltepe<br />
Bakırköy<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Üsküdar<br />
Fatih<br />
Karta!<br />
Ümraniye<br />
Sultangazi<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Adalar<br />
Pendik<br />
Küçükçekmece<br />
Bahçelievler<br />
Bayrampaşa<br />
Beyoglu<br />
Sultanbeyli<br />
Kadıköy<br />
Güngören<br />
Ba~cılar<br />
Beşiktaş<br />
Ka~ıthane<br />
3,86<br />
Sancaktepe 2,43<br />
8,8 1<br />
8,80<br />
8,78<br />
8,75<br />
8,67<br />
8,29<br />
8,22<br />
7, 66<br />
7, 60<br />
7,1 4<br />
7,03<br />
6,90<br />
6,80<br />
6,75<br />
6,65<br />
6,57<br />
6,57<br />
6,55<br />
6,43<br />
6,32<br />
6,31<br />
6,15<br />
6,08<br />
6,05<br />
6,00<br />
6,00<br />
6,00<br />
5,96<br />
5,72<br />
5,65<br />
5,57<br />
5,54<br />
5,50<br />
5,41<br />
5,08<br />
4,87<br />
4,33
ISTANBUL 'DAY AŞAM KALITESI ARAŞiiRMASI } 77<br />
Grafik 101. Belediye Hizmetlerinden<br />
Memnuniyet 15- İlçe<br />
Pazar yerleri<br />
Grafik 102. Belediye Hizmetlerinden<br />
Memnuniyet 16- hçe<br />
Sokakların aydıntatılmasa<br />
Ataşehir<br />
Çatalca<br />
Ş ile<br />
Başakşehir<br />
Esenyurt<br />
Şişli<br />
BUyükçekmece<br />
Beykoz<br />
Beylikdüzü<br />
Silivri<br />
Adalar<br />
Arnavutköy<br />
Avcılar<br />
Zeytinburnu<br />
Karta(<br />
Beyo~lu<br />
Eyüp<br />
Pendik<br />
Sanyer<br />
Fatih<br />
Maltepe<br />
Esenler<br />
Ümraniye<br />
Bakırköy<br />
Üsküdar<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Sultangazi<br />
Küçükçekmece<br />
Bahçelievler<br />
Bagcılar<br />
Bayrampaşa<br />
Güngören<br />
Ka~ıthane<br />
Kadıköy<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Sultanbeyli<br />
Beşiktaş<br />
Sancaktepe<br />
2,78<br />
8,60<br />
8,50<br />
8,00<br />
8,00<br />
7,94<br />
7,94<br />
7,89<br />
7 ,79<br />
7 ,70<br />
7 ,67<br />
7, 33<br />
7,07<br />
7,03<br />
6,95<br />
6,8 s<br />
6,77<br />
6,75<br />
6,67<br />
6,65<br />
6,62<br />
6,61<br />
6,59<br />
6,58<br />
6,55<br />
6,43<br />
6,43<br />
5,86<br />
5,81<br />
5,73<br />
5,43<br />
5,43<br />
5,25<br />
5,10<br />
4,81<br />
4,40<br />
4,40<br />
4,33<br />
4,33<br />
Zeytinburnu<br />
8,66<br />
Ataşehir<br />
8,65<br />
Şişli<br />
8,57<br />
Beykoz<br />
7 ,86<br />
Çatalca<br />
7 ,75<br />
Esenyurt<br />
7, 61<br />
Bilyükçekmece<br />
7, 44<br />
Başakşebjr<br />
7, 40<br />
Adalar<br />
7, 33<br />
Karta(<br />
7,32<br />
Silivri<br />
7,17<br />
Fatih<br />
7,07<br />
Sarıyer<br />
7,03<br />
Avcılar<br />
7,03<br />
Pendik<br />
7,0 o<br />
Ş ile<br />
6,97<br />
Esenler<br />
6,94<br />
Ümraniye<br />
6,94<br />
Eyüp<br />
6,94<br />
BeylikdOzU<br />
6,80<br />
Beyoglu<br />
6,77<br />
Maltepe<br />
6,74<br />
Arnavutköy<br />
6,67<br />
Bakırköy<br />
6,62<br />
Üsküdar<br />
6,57<br />
Bahçelievler<br />
6,27<br />
Ba~cılar<br />
6,27<br />
Güngören<br />
6,26<br />
Gaziosmanpaşa<br />
6,10<br />
Küçükçekmece<br />
5,90<br />
Tuzla<br />
5,87<br />
Çekmeköy<br />
5,87<br />
Sultangazi<br />
5,63<br />
Bayrampaşa<br />
5,36<br />
Kadıköy<br />
5,22<br />
Kağıthane<br />
4,76<br />
Sultanbeyli<br />
4,75<br />
Beşiktaş<br />
4,58<br />
Sancaktepe 2,70
1 78 !STANOVL T ICAKUT ODASI<br />
Grafik J 03. Belediye Hizmetlerinden Memnuniyet 17 - İlçe<br />
İtfaiye<br />
Ataşehir<br />
Karta!<br />
Zeytinburnu<br />
Çatalca<br />
Ümraniye<br />
Adalar<br />
Silivri<br />
Büyükçekmece<br />
Pendik<br />
Sultanbeyli<br />
Başakşehir<br />
Sarıyer<br />
Beyoglu<br />
Ş ile<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Kadıköy<br />
Beykoz<br />
Bakırköy<br />
Kag ıth anc<br />
Arnavutköy<br />
Fatih<br />
Üsküdar<br />
Şiş l i<br />
Gaziosmanpaşa<br />
B agc ı lar<br />
Eyüp<br />
Esenyurt<br />
BeylikdOzU<br />
Avcılar<br />
Bahçelievler<br />
Maltepe<br />
Esenler<br />
Güngören<br />
KüçOkçekmeee<br />
Sultangazi<br />
Bayrampaşa<br />
Beşiktaş<br />
Sancaktepe<br />
,,a 4,67<br />
3,65<br />
8, 70<br />
9,56<br />
9,51<br />
9,45<br />
9,43<br />
9,35<br />
9,33<br />
9,24<br />
9,22<br />
9,15<br />
9,08<br />
8,6 5<br />
8,6 2<br />
8,5 7<br />
8,4 o<br />
8,4 o<br />
8,34<br />
8,07<br />
7,93<br />
7,81<br />
7,60<br />
7,56<br />
7,54<br />
7,49<br />
7,48<br />
7,43<br />
7,38<br />
7,1 1<br />
7, 10<br />
7,03<br />
6,98<br />
6,96<br />
6,81<br />
6,78<br />
6,50<br />
6,23<br />
6,07
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMA S I 179<br />
Araştırmaya katılan bireylere aşağıdaki konulardaki memnuniyet düzeylerini 1-1 O arasında<br />
belirtmeleri istenmiştir;<br />
-Eğit iminizden<br />
- Aile hayatmtzdan<br />
-Şu anki işinizden<br />
- Hayat standartlannızdan<br />
• Yaşadığınız evden<br />
- Yaşadığınız ilçeden<br />
• Evliliğinizden<br />
- Sağl tğımzdan<br />
- Sosyal yaşantınızdan<br />
- Kazancınızdan<br />
- Kişisel gelişiminizden<br />
- Manevi hayatınızdan<br />
Grafik ı 04. Kişisel Memnuniyet Düzeyi ı - İlçe Grafik 105. Kişisel Memnuniyct Düzeyi 2 - ilçe<br />
E~itlminizden<br />
Şu anki işinizden<br />
Kad ıköy<br />
Bakırköy<br />
Beş i ktaş<br />
Ataşehir<br />
Şişli<br />
Bahçelievler<br />
Maltepe<br />
Adalar<br />
GUngören<br />
BUyükçckmcce<br />
KUçUkçekmece<br />
Zeytinburnu<br />
Fatih<br />
Beykoz<br />
Sarıyer<br />
Silivri<br />
E yUp<br />
Başakşehir<br />
Ba~cı l ar<br />
ÜskUdar<br />
Kartat<br />
Çatalca<br />
Pendik<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Bcylikdüzi.l<br />
Beyo~lu<br />
Esenler<br />
Ümraniye<br />
Ş ile<br />
Sultangazi<br />
Avc ıl ar<br />
Esenyurt<br />
Kağıthane<br />
Bayrampaşa<br />
Sancaktepe<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Sultanbeyli<br />
Arnavutköy<br />
7,83<br />
7,48<br />
7,38<br />
7,33<br />
7,22<br />
7 ,00<br />
6 ,98<br />
6 ,92<br />
6, 76<br />
6, 74<br />
6, 72<br />
6, 67<br />
6, 57<br />
6, 52<br />
6,34<br />
6,1 7<br />
6,12<br />
6, ı o<br />
6,04<br />
5,97<br />
5,95<br />
5,89<br />
5,88<br />
5,87<br />
5,87<br />
5,86<br />
5,77<br />
5,65<br />
5,46<br />
5,33<br />
5,22<br />
5,09<br />
5,00<br />
4,95<br />
4,79<br />
4,70<br />
4,54<br />
4,1 7<br />
4,00<br />
Ş ile<br />
Üsktldar<br />
Beyoglu<br />
Adalar<br />
Çatalca<br />
Silivri<br />
Sarıyer<br />
Büyükçekmece<br />
Arnavutköy<br />
Sultangazi<br />
Ataşehir<br />
E yUp<br />
Bakırköy<br />
Zeytin bu mu<br />
Küçtikçekmece<br />
Başak şehir<br />
Beykoz<br />
Güngören<br />
Şiş li<br />
Karta!<br />
Bahçelievler<br />
Esenler<br />
Avcı lar<br />
Ümraniye<br />
Pendik<br />
Esenyurt<br />
Maltepe<br />
Kadıköy<br />
Kağıthane<br />
Fatih<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Bağcılar<br />
Beş i ktaş<br />
Bayrampaşa<br />
Sancaktepe<br />
Gaz i osmanpaşa<br />
Beylikdilzll<br />
Sultanbeyli<br />
8,33<br />
7,87<br />
7,86<br />
7,69<br />
7,67<br />
7 ,56<br />
7 ,42<br />
7, 29<br />
7, 27<br />
7, 26<br />
6,9 ı<br />
6,81<br />
6,77<br />
6,75<br />
6,7 l<br />
6,7 ı<br />
6,62<br />
6,5 o<br />
6,46<br />
6,45<br />
6,40<br />
6,36<br />
6,34<br />
6,34<br />
6,34<br />
6,22<br />
6,19<br />
6, 16<br />
6,1 ı<br />
6,04<br />
6,00<br />
6,00<br />
6,00<br />
5,83<br />
5,71<br />
5,30<br />
5,07<br />
5,00<br />
4,00
] 80 ISTANOUI. TICARET 011ASI<br />
Grafik 106. Kişisel Memnuniyet<br />
Düzeyi 3 - İlçe<br />
Grafik 107. Kişisel Memnuniyet<br />
Düzeyi 4 - İlçe<br />
Hayat standartlarınızdan<br />
Yaşadığınız evden<br />
Üsküdar<br />
Sarıyer<br />
Eyüp<br />
Ataşehir<br />
Adalar<br />
Esenyurt<br />
Zeytinburnu<br />
Beyo~ l u<br />
Sultangazi<br />
Esenler<br />
Ş ile<br />
Maltepe<br />
Küçükçekmece<br />
Avcı lar<br />
Çatalca<br />
Bak ı rköy<br />
Başakşehir<br />
Bahçelievler<br />
Beykoz<br />
Güngören<br />
Büyükçekı:nece<br />
Kad ıköy<br />
Pendik<br />
Şiş l i<br />
Karta!<br />
Ümraniye<br />
Fatih<br />
Silivri<br />
Beş iktaş<br />
Bayrampaşa<br />
Ba~cı lar<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Beylikdilzü<br />
Kagıthane<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Arnavutköy<br />
Sancaktepe<br />
Sultanbeyli<br />
8,00<br />
7,39<br />
7 ,23<br />
7, 02<br />
6, 91<br />
6, 89<br />
6, 84<br />
6, 69<br />
6,62<br />
6,59<br />
6,57<br />
6,57<br />
6,52<br />
6,34<br />
6,25<br />
6,21<br />
6,00<br />
5,96<br />
5,92<br />
5,90<br />
5,89<br />
5,88<br />
5,84<br />
5,83<br />
5,80<br />
5,79<br />
5,78<br />
5,50<br />
5,25<br />
5,21<br />
5,12<br />
5,12<br />
5,10<br />
5, 10<br />
5,07<br />
5,07<br />
4,53<br />
4,52<br />
3,67<br />
Adalar<br />
Ş ile<br />
BeylikdOz-o<br />
Os kildar<br />
Zeytinburnu<br />
Sarıyer<br />
Avcılar<br />
Ataşehir<br />
Arnavutköy<br />
Beykoz<br />
Sultangazi<br />
Sancaktepe<br />
Bağcılar<br />
Eyüp<br />
Beyoğlu<br />
Küçükçekmece<br />
Kadıköy<br />
Bahçelievler<br />
Büyükçekmeee<br />
Esenyurt<br />
Bakırköy<br />
Esenler<br />
Güngören<br />
Çatalca<br />
Ka gıthane<br />
Ümraniye<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Başakşehir<br />
Karta!<br />
Pendik<br />
Maltepe<br />
Silivri<br />
Fatih<br />
Ş i şli<br />
Bayrampaşa<br />
Sultanbey li<br />
Beşiktaş<br />
Gaziosmanpaşa<br />
8,33<br />
8,19<br />
8,16<br />
8,09<br />
7,90<br />
7,76<br />
7,60<br />
7,60<br />
7 ,47<br />
7 ,46<br />
7, 29<br />
7, 22<br />
7, 16<br />
7, 12<br />
7, 08<br />
6, 98<br />
6, 95<br />
6,82<br />
6,78<br />
6,72<br />
6,69<br />
6,59<br />
6,57<br />
6,5 o<br />
6,49<br />
6,41<br />
6,40<br />
6,40<br />
6,40<br />
6,39<br />
6,38<br />
6,30<br />
6, 17<br />
6,13<br />
6, 1 ı<br />
5,50<br />
5,25<br />
5,25<br />
5,02
Grafik 108. Kişisel Memnuniyet<br />
Düzeyi 5 - İlçe<br />
Yaşadı~ınıı ilçeden<br />
İSTANBUL'DA YAŞAM KALITESI AR.l\ŞTLRMASJ 181<br />
Grafik 109. Kişisel Memnuniyet<br />
Düzeyi 6 - İlçe<br />
Evliliğinizden<br />
Ş ilc<br />
Adalar<br />
Beykoz<br />
Avcılar<br />
Üsküdar<br />
Eyüp<br />
Zeytinburnu<br />
Beylikdüzü<br />
Bcyogıu<br />
Büytikçekmece<br />
Sultangazi<br />
Ataşehir<br />
Silivri<br />
Fatih<br />
Sarıyer<br />
Karta!<br />
Çatalca<br />
Ümraniye<br />
Kad ı köy<br />
Şiş l i<br />
Bahçelievler<br />
Pendik<br />
Maltepe<br />
Küçükçekmece<br />
GUngörcn<br />
Bakırköy<br />
Başakşeh i r<br />
Bağcılar<br />
Beşiktaş<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Esenler<br />
Kağıthane<br />
Sancaktepe<br />
Arnavutköy<br />
Bay rampaşa<br />
Esenyurt<br />
Sultanbeyli<br />
Gaziosmanpaşa<br />
8,57<br />
8,53<br />
8,46<br />
8,40<br />
8,20<br />
7 ,81<br />
7 ,79<br />
7 ,76<br />
7 ,62<br />
7, 56<br />
7, 49<br />
7, 43<br />
7, 33<br />
7, 29<br />
7, 23<br />
7,0 2<br />
7,0 o<br />
6,9 o<br />
6,81<br />
6,78<br />
6,78<br />
6,77<br />
6,70<br />
6,69<br />
6,67<br />
6,62<br />
6,60<br />
6,46<br />
6,26<br />
6,13<br />
6, 13<br />
6,06<br />
6,00<br />
6,00<br />
5,60<br />
5,57<br />
5,50<br />
4,67<br />
4,49<br />
Adalar<br />
Zeytinburnu<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Eyüp<br />
Üsküdar<br />
Arnavutköy<br />
Ş ilc<br />
Beyoğ l u<br />
Sultangazi<br />
Sarıyer<br />
Sancaktepe<br />
Ataşehir<br />
Bakırköy<br />
Karta!<br />
Fatih<br />
Ümraniye<br />
Beykoz<br />
BüyUkçekmeee<br />
Bahçelievler<br />
Kağıthane<br />
Pendik<br />
Ba~cı lar<br />
Küçükçekmece<br />
Şişli<br />
Maltepe<br />
Beylikdüzü<br />
Kadıköy<br />
Aveı lar<br />
Güngören<br />
Esenler<br />
Başakşehir<br />
Silivri<br />
Sultanbeyli<br />
Çatalca<br />
Esenyurt<br />
Beşiktaş<br />
Bayrampaşa<br />
Gaziosmanpaşa<br />
,33<br />
9 ,13<br />
9 ,02<br />
9 ,00<br />
8 ,96<br />
8 ,78<br />
8 ,62<br />
8 ,57<br />
8, 44<br />
8, 42<br />
8, 38<br />
8, 35<br />
8, 34<br />
8, 33<br />
8, 30<br />
8, 22<br />
8,1 ı<br />
8,08<br />
8,0 o<br />
7,94<br />
7,8 ı<br />
7,78<br />
7,64<br />
7,54<br />
7,47<br />
7,41<br />
7,33<br />
7,09<br />
7,09<br />
7,00<br />
6,93<br />
6,91<br />
6,67<br />
6,67<br />
6,56<br />
6,50<br />
6,29<br />
6,25<br />
5,61
182 ISTANBUL TICARETODASI<br />
Grafık 110. Kişisel Memnuniyet<br />
Düzeyi 7 - İlçe<br />
Grafik 111. Kişisel Memnuniyet<br />
Düzeyi 8 - İlçe<br />
Aile hayatınızdan<br />
Sağhğınızdan<br />
Adalar<br />
Zeytinburnu<br />
Ş ilc<br />
Sultangazi<br />
ÜskUdar<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Arnavutköy<br />
Beykoz<br />
Sarıyer<br />
Beyoğlu<br />
Eyüp<br />
Ümraniye<br />
Ataşehir<br />
Bakırköy<br />
Karta!<br />
Fatih<br />
Sancaktepe<br />
Pendik<br />
Kağ ı thane<br />
Beylikdüzi.l<br />
Avcılar<br />
Bağcılar<br />
Küçükçekmece<br />
Bahçelievler<br />
Maltepe<br />
Büyükçekmecc<br />
Kadıköy<br />
Silivri<br />
Başakşehir<br />
Çatalca<br />
Esenler<br />
Güngören<br />
Sultanbeyli<br />
Şişli<br />
Esenyurt<br />
Bayrampaşa<br />
Beşiktaş<br />
Gaziosmanpaşa<br />
6,72<br />
6,61<br />
6,42<br />
5,79<br />
5,58<br />
5,46<br />
"""' ,5 1<br />
,44<br />
,43<br />
,30<br />
9 ,04<br />
8 ,93<br />
8 ,93<br />
8 ,80<br />
8, 62<br />
8, 57<br />
8, 5 1<br />
8, 44<br />
8, 38<br />
8, 23<br />
8, 21<br />
8, 20<br />
8,18<br />
9<br />
8,0 4<br />
• 8,0 o<br />
7,8 o<br />
7,77<br />
7,67<br />
7,63<br />
7,62<br />
7,48<br />
7,44<br />
7,28<br />
7,17<br />
7,10<br />
7,00<br />
6,97<br />
6,90<br />
1 8,0<br />
Ş ile<br />
Adalar<br />
Sarıyer<br />
Ataşehir<br />
Beykoz<br />
Zeytinburnu<br />
Ümraniye<br />
Kart al<br />
Pendik<br />
Beyoğlu<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Üsküdar<br />
Sultangazi<br />
Avcılar<br />
Arnavutköy<br />
Beylikdüzü<br />
Büyükçckmecc<br />
Eyüp<br />
Bakırköy<br />
Silivri<br />
Çatalca<br />
Bahçelievler<br />
Bagc ıl ar<br />
Küçükçekmece<br />
Maltepe<br />
Başakşehir<br />
Kağıthane<br />
Güngören<br />
Kadıköy<br />
Fatih<br />
Esenler<br />
Sancaktepe<br />
Esenyurt<br />
Şişli<br />
Beşiktaş<br />
Bayrampaşa<br />
Gazio smanpaşa<br />
Sultanbeyli<br />
8,7 1<br />
8,63<br />
8,57<br />
8,53<br />
8,38<br />
8,29<br />
8,20<br />
8,15<br />
8,04<br />
8 ,00<br />
7 ,87<br />
7 ,87<br />
7 ,83<br />
7 ,81<br />
7, 77<br />
7, 73<br />
7, 60<br />
7, 44<br />
7, 44<br />
7,38<br />
7,33<br />
7,25<br />
7,1 7<br />
7,1 4<br />
7,13<br />
6,91<br />
6,90<br />
6,83<br />
6,80<br />
6,75<br />
6,58<br />
6,55<br />
6,43<br />
6,22<br />
6,17<br />
5,83<br />
5,79<br />
5,61<br />
5,08
IS'J'ANBUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTIRMASI 183<br />
Grafik 112. Kişisel Memnuniyet<br />
Düzeyi 9 - ilçe<br />
Grafik 113. Kişisel Mcmnuniyet<br />
Düzeyi 10 - İlçe<br />
Sosyal yaşantımzdan<br />
Kazancınızdan<br />
Beşiktaş<br />
Ataşehir<br />
Kadıköy<br />
Ş i şli<br />
Üsküdar<br />
Adalar<br />
Avc ıl ar<br />
Eyüp<br />
Zeytinburnu<br />
Küçükçekmece<br />
Güngören<br />
Bahçelievler<br />
Bcyogıu<br />
Fatih<br />
Maltepe<br />
Karta]<br />
Ümraniye<br />
Bakırköy<br />
Beylikdüzü<br />
Bağcı lar<br />
Beykoz<br />
Sultangazi<br />
Esenyurt<br />
Çatalca<br />
Büyükçekmccc<br />
Başakşehir<br />
Si livri<br />
Pendik<br />
Sanyer<br />
Kagı tha n e<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Ş ilc<br />
Esenler<br />
Bayrampaşa<br />
Arnavutköy<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Sancaktepe<br />
Sultanbeyli<br />
8,14<br />
8,03<br />
7,83<br />
7,81<br />
7,62<br />
7,56<br />
7,43<br />
7 ,38<br />
7 ,26<br />
7 ,20<br />
7 ,20<br />
7, 12<br />
7, 08<br />
6, 97<br />
6, 93<br />
6, 93<br />
6,7 3<br />
6,7 3<br />
6,7 o<br />
6,6 9<br />
6,5 9<br />
6,5 o<br />
6,5 o<br />
6,5 o<br />
6,4 4<br />
6,4 o<br />
6,3 3<br />
6,28<br />
6, 19<br />
6, 10<br />
6,00<br />
6,00<br />
5,92<br />
5,87<br />
5,36<br />
4,80<br />
4,78<br />
4,35<br />
4,33<br />
Ş ile<br />
Ataşehir<br />
Kadıköy<br />
Üsküdar<br />
Avc ılar<br />
Maltepe<br />
Arnavutköy<br />
Beyoğ lu<br />
Sarıyer<br />
Beykoz<br />
Zeytin burnu<br />
Küçükçekmece<br />
E yUp<br />
BeylikdOzU<br />
Bakırköy<br />
Güngören<br />
Fatih<br />
Şişli<br />
BUyUkçckmccc<br />
Başakşeh i r<br />
Kartat<br />
Bahçelievler<br />
Silivri<br />
Pendik<br />
Esenler<br />
Beşiktaş<br />
Çatalca<br />
Bayrampaşa<br />
Sultangazi<br />
Adalar<br />
Kağıthane<br />
Ümraniye<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Sancaktepe<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Esenyurt<br />
Bağcılar<br />
Sultanbeyli<br />
7,97<br />
7,93<br />
7,89<br />
7,62<br />
7,36<br />
7,26<br />
6, 98<br />
6, 93<br />
6, 92<br />
6, 90<br />
6, 77<br />
6, 71<br />
6, 60<br />
6,32<br />
6,32<br />
6,3 o<br />
6,24<br />
6, 17<br />
6,00<br />
6,00<br />
5,95<br />
5,92<br />
5,83<br />
5,80<br />
5,78<br />
5,76<br />
5,75<br />
5,57<br />
5,52<br />
5,31<br />
5,20<br />
5,08<br />
4,93<br />
4,87<br />
4,80<br />
4,80<br />
4,72<br />
4,67<br />
4,08
184 ISTANBUL TICARET ODASI<br />
Grafik 114. Kişisel Memnuniyet<br />
Düzeyi ll - İlçe<br />
KJşisel gelişiminizden<br />
Grafik 115. Kişisel Memnuniyet<br />
Düzeyi 12 - İlçe<br />
Manevi hayatınızdan<br />
Kadıköy<br />
Ataşehir<br />
Üsküdar<br />
Şiş l i<br />
Beşiktaş<br />
Zeytinburnu<br />
Maltepe<br />
Avcı l ar<br />
Beyo~lu<br />
Beylikdüzü<br />
Bakuköy<br />
Sarıyer<br />
Eyüp<br />
Silivri<br />
Büyükçekmece<br />
Küçükçekmece<br />
Bahçelievler<br />
Güngören<br />
Sultangazi<br />
Ümraniye<br />
Kartat<br />
Pendik<br />
Çatalca<br />
Başakşehir<br />
Beykoz<br />
Esenler<br />
Ş ile<br />
1\ız la<br />
Fatih<br />
Çekmeköy<br />
Adalar<br />
Arnavutköy<br />
Ba~c ıl ar<br />
Esenyurt<br />
Kagıthane<br />
Bayrampaşa<br />
Sancaktepe<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Sultanbeyli<br />
8,29<br />
8,14<br />
8,08<br />
7,69<br />
7,62<br />
7 ,47<br />
7 ,39<br />
7, 31<br />
7, 22<br />
7, 20<br />
7, lO<br />
7, !O<br />
7, 07<br />
7, 00<br />
7, 00<br />
6, 95<br />
6,8 9<br />
6,7 o<br />
6,6 9<br />
6,6 5<br />
6,6 3<br />
6,5 4<br />
6,5 o<br />
6,5 o<br />
6,33<br />
6,24<br />
6,16<br />
6,13<br />
6, L3<br />
6,08<br />
6,00<br />
5,96<br />
5,94<br />
5,91<br />
5,76<br />
5,36<br />
5,04<br />
4,73<br />
4,50<br />
Üsküdar<br />
Zeytinburnu<br />
Eyüp<br />
Sultangazi<br />
Arnavutköy<br />
Tuzla<br />
Fatih<br />
Çekmeköy<br />
Beykoz<br />
Ş ile<br />
Ataşehir<br />
Beyoğ lu<br />
Maltepe<br />
Avc ıl ar<br />
Güngören<br />
Bakı rköy<br />
Bahçelievler<br />
Adalar<br />
Sar ıyer<br />
Esenler<br />
Kartal<br />
Küçükçekmece<br />
Ümraniye<br />
Pendik<br />
Ba~c ılar<br />
Sultan bey li<br />
Beylikdüzü<br />
Ka~ıth ane<br />
Şiş l i<br />
Esenyurt<br />
Başakşeh ir<br />
Bayrampaşa<br />
Silivri<br />
Büyükçekmece<br />
Kad ı köy<br />
Beşiktaş<br />
Sancaktepe<br />
Çatalca<br />
Gaz iosma n paşa 5,17<br />
,33<br />
9 ,14<br />
9 ,00<br />
8 ,69<br />
8, 34<br />
8, 33<br />
8, 27<br />
8, 27<br />
8,08<br />
8,07<br />
7,89<br />
7,88<br />
7,57<br />
7,54<br />
7,52<br />
7,52<br />
7,51<br />
7,42<br />
7,35<br />
7,24<br />
7,22<br />
7,15<br />
7,14<br />
7,00<br />
6,98<br />
6,90<br />
6,83<br />
6,72<br />
6,67<br />
6,40<br />
6,33<br />
6,33<br />
6,28<br />
6,17<br />
5,75<br />
5,65<br />
5,50<br />
5,27
ISTANBUL'DA YAŞAM KALITESI ARAŞTI RMAS I 185<br />
Deneklere bu alanlar d1şında, hayatlarından ne kadar mutlu olduklarını 1-1 O arası belirtmeleri<br />
istendiğinde ortalama olarak 6.58 düzeyinde bir sonuca ulaşılmaktadır.<br />
Grafik 116. Mutluluk Düzeyi- İlçe<br />
PekJ bUtUn bu saydıklarımızı dUşUnUneniz hayatınızdan ne<br />
kadar mutlu oldu~unuzu belirtirmisiniz'?<br />
Adalar<br />
Zeytinburnu<br />
Beyoglu<br />
Eyüp<br />
Avcılar<br />
Ş ile<br />
Ataşehir<br />
Kadıköy<br />
Bakırköy<br />
Sarıye r<br />
Beykoz<br />
Üsküdar<br />
Pendik<br />
Ümraniye<br />
Kartat<br />
Küçükçekmece<br />
Fatih<br />
Esenyurt<br />
Tuzla<br />
Çekmeköy<br />
Esenler<br />
Çatalca<br />
Büyükçekmece<br />
Bahçelievler<br />
Silivri<br />
Bcylikdüztı<br />
Başakşehir<br />
Maltepe<br />
Güngören<br />
Sultangazi<br />
Şişli<br />
Bağcılar<br />
Kagıthane<br />
Sancaktepe<br />
Beşiktaş<br />
Sultanbeyli<br />
Bayrampaşa<br />
Gaziosmanpaşa<br />
Arnavutköy<br />
8,14<br />
8,07<br />
7,90<br />
7 ,77<br />
7 ,77<br />
7 ,7 1<br />
7, 61<br />
7, 55<br />
7, 52<br />
7,48<br />
7,48<br />
7,31<br />
7,23<br />
7,22<br />
7,17<br />
7,11<br />
7,1 ı<br />
7, 11<br />
7,07<br />
7,07<br />
7,00<br />
7,00<br />
7,00<br />
6,98<br />
6,83<br />
6,80<br />
6,80<br />
6,78<br />
6,67<br />
6,54<br />
6,39<br />
6,38<br />
6,20<br />
6,17<br />
5,83<br />
5,67<br />
5,57<br />
5,51<br />
5,33
186 I STANllU L. TICIIRbfODASı<br />
Genel Bir Değerlendirme<br />
istanbul'da yaşam kalitesinin araştm ldığ ı bu çalışmada. hem nice! hem de nitel yöntemler<br />
kullamlmıştır. Niccl a nali,~; kısmında, yaşam kalitesinin belirleyicileri olarak saptanan değişkenler ile<br />
İstanb ul 'da 39 ilçeyi kapsayan yaşam kalitesi endeksi o lu şturulmuş tur . Bölümün ikinci kısmında ise<br />
istanbul 'da yürütülen bir alan araştırması ile bireylerin yaşam kalitesiyle ilgili sorulara verdiği yanıtlar<br />
değerlendirilmiştir.<br />
istanbul'da yaşam kAlitesi endeksi, tararımızca tespit edilen değişkenie ri n kullanılmasıyla<br />
oluşturulmuştur. Toplam 7 ana alan olarak yapılan s ınıfland ırm a, demografik yapı , egitim, sağ lık,<br />
ekonomi, ulaşım , çevre ve sosyal yaşam başlıklarını içermektedir. Bazı verilere ulaşınakla yaşam lan<br />
sorunlara rağmen , bahsi geçen 7 ana alana ilişkin alt değişkenler tespit edi lmi ş ve toplam 54 değişkenc ait<br />
2009 y ılı verileri derlenmiştir. Bu değişkenterin bazıları ham veriler iken çoğunda kişi başına, derslik<br />
başına, nüfusa göre gibi oransal ifadeler kullanılnıışlır . ilk bakışta farklı boyutlarda gözüken ve birbiriyle<br />
bağlantılı olan bu veriler, araştırmanın yönteminde de açık landığ ı üzere tek boyuta indirgenerek analizin<br />
ya pılmasına olanak tanıyacak forma geti rilmi ştir.<br />
Endcks sonuçları incelendigindc yaşam kalitesi yüksek olan ilçeleri, diğerler inden ay ıran ba7ı unsurlar<br />
ön plana çıkmışt ır. Bu unsurlar şu şeki lde özetlenebi lir:<br />
- İlçedeki ekonomik yapı yaşam kalitesini etkileyen en önemli unsurlardan birisidir. Gerek ilçe<br />
bazındaki fırma say ı sı gerekse ilçedeki vergi gelirinin düzeyi ekonomik durumun başlı ca<br />
belirleyicileri a ra sındadır. Aynı zamanda ilçedeki banka şube sayısı ve gayrimenkul değerleri ilçenin<br />
ekonomik yapısı hakkında ipuç l arı vermektedir. Tüm bu göstergeler ilçedeki iktisadi faaliyetlerin<br />
yoğunluk düzeyini göstermekte, gelir durumu hakkında bir fikir vermekledir.<br />
- İlçede yaşayaniann eği tim düzeyi, ilçedeki eğitim imkanlarının çeş itli l i ği ve kalitesi yaşam<br />
kalitesi nin önemli belirlcyicilerindcndir. Aynı ilçeyi paylaşan bireylerin birbirine yakın eğitim<br />
seviyesine sahi p o lması yaşam kalitesini art ı rıc ı etkcnlcrdendir.<br />
- Yaşam kalitesi düzeyi aza ldı kça sağlık sorunlarının artt ı ğı ve sağl ı k l a ilgili a lınan hizmet düzeyinin<br />
azaldığı göz l enmiştir.<br />
- Nüfus yoğunluğu yaşam kalitesini etkileyici bir unsur olarak ortaya çıkmıştır.<br />
- istanbul'daki en önemli sorun olarak tespit edilen lrafık ve ul aşım sorunl arına yönelik; ilçedeki<br />
ulaşım imkan l arının çeşitliliği ve erişi l ebil i rlik düzeyinin yüksek liği de yaşam kalitesini etkileyen<br />
önemli değişkcnlcrdcndir.<br />
Araşt ırma sonuçlanna bakı l dığında; İstanbul ' daki yaşam kalitesi sıralamasında 39 ilçe arasında<br />
Kadı köy'ün ilk s ırada yer ald ı ğı gözlenmektedir. Kcıdıköy' ü , Beşiktaş, Beyoğlu ve Şişli izlemektedir.<br />
Yaşam kalitesi endeksindeki sıralamada son s ı rada yer alan ilçe ise Esenler'dir. Esenler' le birlikte<br />
Gaz i osma npaşa ve Sultanbeyli, İ stanbu l 'da yaşam kalitesi en düşük olan ilçeler arasında yer almışlardır.<br />
istanbul'da yaşam kalitesinin konu edinildiği bu ça lı şmada , nicel analizin dışında, istanbul'da evreni<br />
temsil eden ömeklcm üzerinde geniş l emesine bir saha araştırmas ı y lirütül müştür . Araşlırma k apsamı nd a<br />
İsta nbul kent nüfusunu temsi l eden 18 yaş üstü 2.410 kişiyle yÜ2 yüze görüşme ycıpılmıştır. 2.41 O dcncklen<br />
olu şan araştınnamızın ömcklcmi %95 güven ara lı ğında ± %2 hata payı içermekle birlikte, Istanbu l'daki 39<br />
ilçenin toplam kent nüfusunu temsil edebilecek düzeydedir.<br />
Araştııman ın sonuçlanna göre, istanbul'da yaşayan bireyler çoğunlukla ayn ı evi paylaşmadıkları aile<br />
üyeleriyle her gün, arkadaş l arıyla ve komş ul arıyla haftada birkaç kez, diger akrabalanyla ise ayda 1-2 kez
-------------------------..:l.;;..ST...;..AN;:_;BUI DA YAŞAM KALITESI A RAŞTIR\
188 ISTANBUL TICARC:l ODASI<br />
Araştınnamızın sonuçlarına göre, İstanbul'un en önemli sorunlan sırasıyla trafik, nüfus<br />
yoğunluğu ve asayiş sorunlarıdır . Genel olarak bakıldığında istanbul'da yaşayan bireylerin belediye<br />
hizmetlerinden duyduğu memnuniyet düzeyinin ortalaması ise 10 Uzerinden 5.82'dir.<br />
Özellikle son dönemlerde toplum içinde çeşitli kutuplaşmaların yaşandtğl, "mahalle baskıst"<br />
deyimiyle toplumdaki bazı gruplara, çeşitli nedenlerden dolayı baskı uygulandığı gündeme<br />
getirilmektedir. Araştınnamıza göre, toplumda sosyal gruplar arasında yaşanan gerilimler 1 O<br />
üzerinden orta değer olan 5 'in altında değerlere sahiptir. Dolayısıyla toplumda gruplar arası<br />
anlaşmazlık ve gerilime yüksek düzeyde rastlanmamaktadır. Ya da en azından böylt! bir gerilim<br />
hisscdilse bile, henüz dikkate değer bir di.izeye ulaşmamıştır. Sonuçlar incelendiğinde, toplum içinde<br />
en fazla anlaşmazltk ve gerilimin farklı siyasi düşünce gruplan arasında olduğu gözlenmiştir. Bunu<br />
etnik kökenieri farklı gruplar ile zenginler ve fakirler arasında yaşanan sorunlar izlemiştir . Öte yandan<br />
katılımcılar, siyasi görüşlerinden dolayı baskı altında olduklannı hissettiklerini ifade etmişlerdir. Öyle<br />
ki toplumun üçte biri zaman, zaman siyasi görüşünden dolayı baskı altında olduğunu belirtmiştir.<br />
Bunu dini inanç ve davranışlarından do l ayı baskı altında olduğunu hissedenler ile gelenek ve<br />
göreneklerinden dolayı baskı hissedenler izlemiştir.<br />
Araştınnaya katılan bireylere İstanbul'da hangi ilçede yaşamak istedikleri sorgulandığında ise,<br />
Adalar, Beşiktaş ve Kadıköy'ün ilk; Esenyurt, Sultangazi ve Gaziosmanpaşa'nın ise son sıralarda yer<br />
aldığı gözlenmiştir. Katılımcıların, kişisel durum ve gelişimlerine yönelik en fazla memnun oldukları<br />
alanların başında aile hayatı ve evlilikleri gelmektedir. İstanbul'da yaşayan bireylerin hayatlarından<br />
genel olarak memnuniyet düzeyleri 10 üzerinden 6.02'dir. Deneklere hayatlarından ne kadar mutlu<br />
olduklarını 1-1 O arası belirtmeleri i stendiğinde ise ortalama ol anık 6.58 düzeyinde bir sonuca<br />
ulaşılmıştır. Araştırmaya katılan bireyler, nasıl bir yaşamın mutlu edeceği sorusuna karşılık "sağ/tk/ı<br />
ve huzurlu bir yaşam", "sevdiklerimle birlikte olduğum bir yaşam", "başardı, yüksek kartyerli bir<br />
yaşam" ve "zengin, yüksek gelire sahip olduğum bir yaşam" sıralamas ını<br />
yapmışlardır.
Kaynakço<br />
Altuğ , F., vd.; (2009) Yerel Yönetimlerde Hizmetlerden Memnımiyet ve Yolsuzluklar, İSMMMO<br />
Yayınları, No: 121, İstanbu l.<br />
Andrews, F., S. Whitney; (1976) Sociallndicators of Well-being: Americans' Perception of Life<br />
Quality, Plenum, New York.<br />
Avrupa Yaşama ve Ça lışma Koşu ll arını İy i leştinne Vakfı; (2009) ikinci Avrupu Yaşam Kalitesi<br />
Anket-İlk Bulgular, (Çcvrimiçi:http://www.eurofound.europa.eu/publications/htm lfı les/ef0852<br />
tr.htm)<br />
Bigelow, D.A., M.J. Gareau, D.J.Young, D.J.; (1991) Qua/ity ofLife Questionnaire- Respondent<br />
Self-Report Version (lnterview Schedule), Western Mental Health Research Center, Oregon Health<br />
Sciences University, Portland, Oregon.<br />
Cohen, R.; ( 1 997), McGi/1 Quality of Life Questionnaire, (Çevrimiçi:http://www.promotingexcellence.<br />
org/ downloads/rneasures/mcgill gol.pdf).<br />
Dalkcy N, D. Rourkc; (1 973) The Delphi Procedure and Rating Quality ofLife Factors, in The<br />
Quality of Life Concept, Washington, DC, Environmental Protcction Agency.<br />
DPT; (1996) Ilçe/erin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralaması ArCl.$tırması, Ankara, (Çevrimiçi:<br />
http:/ /ekutup.dpt.gov. tr/bolgcscl/).<br />
DPT; (2003) İllerin ve Bölgelerin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralamas ı Araştırması. Ankara,<br />
(Çevrim içi: http:/ /ekutup.dpt.gov. tr/bolgesel/gosterge/2003-05. pdt).<br />
DPT; (2004) İlçe/erin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Ara.şttrmas t , Ankara, (Çevr imiçi:<br />
http://ekutup.dpt.gov.tr/bolgescl/gostcrgc/2004/ilce.pdf).<br />
Emür, S.II. ve D. Onsekiz; (2007) Kentsel Yaşam Kalitesi Bileşenleri Arasmda Açık ve YeşiL<br />
Alanların Önemi-Kayseri-Kocasinan ilçesi Park Alanları Analizi, Erciycs Üniversitesi SBE Dergisi,<br />
Sayı 22, Kayseri, ss.J67-396.<br />
European Foundation; (2005)<br />
Published European Foundation.<br />
First European Quality of Live Survey, Ed. Petra Böhnke,<br />
European Foundation, (2007) European Quality of L!fe Survey 2007, UK Data Arehive Study<br />
Number 6299.<br />
Evans, D.R.; (1994) Enhancing Quality of Life in Population At Large, Social lndicatots<br />
Research, Vol.33.<br />
Fırat, R.; (2005) Yaşam Kalitesi mi, Yaşam Standardı mı ?, Köprü, Sivil Toplum & İleti şim , 90.<br />
Sayı , ( Çevrimiçi: http://www . kopnıdergisi .com/index .asp?Bo lum=EskiSayi lar&Gosteı=Yazi& Yaz i<br />
No=679).<br />
Geray, C.; (1998) Kentsel Yaşam Kalitesi ve Belediyeler, Türk İdare Dergisi, Say1 421, ss.323-346.<br />
Havighurst, R.J; (1963) Successful Aging, in R.H. Williams, C. Tibbitts & W. Donolıue (Eds.),<br />
Process of Aging: Social and Psychological Perspectives, Vol. l , New York: Atherton, pp. 419-425.<br />
İç işleri Bakanlığı Araştırma ve Etütler Merkezi (AREM); (2007) Birinci Avrupa Yaşam Kalitesi<br />
Anke.ti:Türkiye'de Yaşarn Kalitesi, Değerlendirme Raporu, Ankara.
Koçak, 1 I.; (2008) Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Kentsel Yaşam Kalitesinin YükseLtilmesine EtkiLeri,<br />
TMMOB Ilarita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ankara Şubesi, ı. CBS Günleri Sempozyumu, 19-21<br />
Kasım 2008, Ankara, ss.271-282.<br />
National Research Council; (2002) Community and Quality of Life: Data Needs for lnformed<br />
Decision Making, National Academy Press, Washington OC.<br />
Nielsen; (2008) Quality of Life Survey 2008 National Report, New Zealand, (Çcvrimiçi:<br />
htlp://www.niclscn.com).<br />
Özdamar, K.; (2004) Paket Programlar ile Istatistiksel Veri Analizi(Çok Değişkenli Analizle1~,<br />
Kaan Kitabevi, Yenilenmiş 5. bs., Eskişehir.<br />
Pacione, M.; (2003) Urban Environmental Quality and Human Wellbeing- a Social Geographica!<br />
Perspective,Landscape and Urban Planning, Cilt 65.<br />
Shin, D.C., D.M. Johnson; (1978) Avowed flappiness as an Overall Assessment of the Quality of<br />
Life, Social lndicators Research, Volume 5, Numbers 1-4, pp.475-492.<br />
Şeker, M.; (2010) Mutluluk Ekonomisi, İktisat Fakültesi Sosyoloji Konfcransları, 39. Seri,<br />
istanbul, ss.1 15- 134.<br />
Tekeli, İ., vd.; (2004) Yaşam Kalitesi Göstergeleri: Türkiye Için Bir Veri Sistemi Önerisi, TUBA<br />
No:6, Ankara.<br />
Raporları ,<br />
TÜİK; (2003-2009) Yaşam Memnuniye/i Araştırmast, Ank.ara,(Çevrimiçi:http://www.tuik.gov.tr).<br />
Türksever, N.E.; (200 ı) Türkiye 'de Büyük Şeh ir Alanlarında Yaşam Kalitesinin<br />
Değerlendirilmesine Yönelik Bir Yöntem Denemesi, Basılmamış Doktora Tezi, İTÜ, İstanbul.<br />
URL ı; (2008) Quality of L[(e '07 in Twelve of New Zealand's Cities, (Çevrimiçi:<br />
hllp://www.bigcities.govt.n7Jindicators.htm).<br />
Ülcngin, B., F. Ülengin, Ü. Güvenç; (200ı) A Multidimensional Approach to Urban Quality of<br />
life: The Case of/stanbul, European Journal ofOperational Research, 130.WCED.<br />
Van Kamp, 1., K. Leidelmeijer, A. Marsman, de A. Hollander; (2003) Urban Environmental<br />
Quality and Human We/1-Being, Towards a Co nccptuaı Framework and Demarcation of Conccpts; a<br />
Literaturc Study, Landscape and Urban Planning, Cilt 65. pp. 5-18.<br />
Vcenhoven, R.; ( 1996) The Study of Life Satisfaction, (Ed.: W.E. Saris, R.Vcenhoven, A.C.<br />
Scherpenzeel ve B.A. Bunting), Comparative Study of Satisfaction with Life in Europc, Eötvös<br />
University Pres.<br />
Szalai, A.; ( ı 980) The Meaning of Comparative Research on the Quality of Life, The Quality of<br />
Life, cd. A.Szalai and F.Andrews, Sagc Beverly I-li lls, CA, pp. 7-24.<br />
World Valucs Survey Association, (2009) World Values Survey, (Çevrimiçi:<br />
http:/ /www. worldvaluessurvcy.org/).<br />
Yener, Z.; ve K. Arapkirlioglu; (1996) Şart mı, Ne Şartt Avrupa Kentsel Şartı, Ada Kentliyim,<br />
Yıl 2, Sayı 6.<br />
Zorba, E.; (2009) Yaşam Kalitesi ve Fziksel Aktivite, lOTh. International Sports Sciences Congress,<br />
23-25 October, ss: 82-85.
Ek-1: Temel Bile~enler Analizi·<br />
Temel Bileşen ler Analizi (Principal Component Analysis, PCA) orijinal p değişkenin varyans yapısını<br />
daha az sayıda ve bu değişkenierin doğrusal bileşenleri olan yeni değişkenieric ifade etme yöntemidir.<br />
Aralarında korelasyon bulunan p sayıda d eğişkcııin açıklad ığı yap ıyı , a ralarında korelasyon bulunmayan<br />
ve sayıca orijinal değişken sayısından daha az sayıda (p>k) orijinal değişkenicnn doğrusal bileşenleri olan<br />
deği~kenlerle ifade etme yöntemine Temel Bileşenler Analizi denir.<br />
Temel Bileşenler Analizi'nin ana amaç ları<br />
şu şekil dedir:<br />
Veri indirgernesi yapmak<br />
Tahminierne yapmak<br />
Veri setini bazı yöntemlerin analiz edebileceği forma sokmak (Temel bileşenler regresyon analizi,<br />
faktör analizi)<br />
ilişkili değişken setlerinden birimlerin/oluşumların temel bileşen sko rlarını hesaplamak ve<br />
birimleri bu skorlara göre sıraya dizrnek (büyükten kUc,;Oğe, küçükten büyüğe sıralama)<br />
Bir oluşumu ifade etmek üzere p değişkente ilgili veri toplanmış ise bu değişkenierin belirlediği<br />
toplam deği şke nliği ifade etmek üzere k sayıda temel bileşen bulmak, böylece daha az sayıda değişken ilc<br />
çalışarak p boyutlu uzay yerine k boyutlu (k
Cebirsel olarak temel bileşenler p tane rastgele değişken X 1 ,X 2 , •• • Xp nin doğrusal bileşenleridir.<br />
Geometrik olarak bu doğrusal bilcşcnlcr, koordinat eksenleri Xı ,Xı, .. . Xp olan orijinal sistemi döndürerek<br />
bulunan yeni koordinat sisteminin seçimini gösterirler. Yeni eksenler maksimum degişkenliği içeren<br />
yönleri gösterirler ve birlikte değişim yapısının daha basit ve daha az sayıda değişken ile açıklamasını<br />
verirler.<br />
X matrisindc yer alan p değişkenin doğrusal bileşenlerini bulmak için koyarvans matrisinin ya da<br />
korelasyon matrisinin özdeğerleri ve özvektörleri kullanılır. Bilindiği gibi özdeğerlere karşılık gelen<br />
özvektörler bjrbirlerine diktir (birbirlerinden bağımsızdırlar). Bu özellikten yararlanarak temel bileşenler ,<br />
özdeğerleri n büyüklUk sırası izlenerek önem sırasına göre hesaplanır .<br />
Aşağıda görüleceği gibi ana bileşenler; Xı,X2 ,... Xp değişkenlerinden oluşan X veri rnatrisindcn<br />
hesaplanan kovaryans matrisi :L (ya da korelasyon matrisinden) hesaplanır. X matrisinin çok değişkenli<br />
normal dağılım varsayınuru taşıması gerekmez. Öte yandan, çok değişkenli normal dağılım gösteren<br />
verilerden hesaplanmış temel bileşenler sabit yoğunluk elipsoidleri cinsinden faydalı yorumlamalara<br />
sahip6rler. Ayrıca toplum çok değişkenli normal dağılım gösteriyorsa örnek bileşenlerden çok değişkenl i<br />
normal dağılıma ilişkin çıkarsamalar (inferencc) yapılabilir.<br />
'Arı<br />
X' =r Xı,X 2 ,...Xp] rastgele vektörünün kovaryans ınatris i I, ve bu matrisin özdeğerleri A. 1 ~. A.~ ..... ~<br />
~ O olsun.<br />
Değişkenlere ilişkin doğrusal bilcşenlcr ;<br />
Yı = lı'<br />
Yı= lı'<br />
X' = lııXı + IııXı + ..... + IrııXrı<br />
X' = Iı ıXı + InXı + ..... + lrıXp<br />
Yp= Ip' X' = I ırXı + IıpXı + .. ... + lppXp olarak hesaplanır .<br />
Her bir temel bileşenin varyanst;<br />
Var (Yı)= lı':L lk i.k""' 1 ,2,...,p olarak hesaplanır .<br />
Temel bilcşenler, Yı ,Yı, ... ,Yp birbirleri ilc ilişkili değildirler ve onlar varyanslannın büyüklüklerine<br />
göre sıralarurlar . Her bir temel bileşen özdeğerlere karşılık gelir. Bilindiği gibi orijinal değişkenlik ile p<br />
temel b ileşen in varyanslan toplamı birbirine eşittir . Ayrıca Total varyans, özdeğerler toplamına eşittir .<br />
Total Varyans= J.. ı + A- 2 + ... + Ap - Var(Y 1 ) + Var(Y 2 ) 1- ... + Var(Y p)<br />
Total Varyans= Var(Xı) + Var(X 2 ) + ... + Var(Xrı)<br />
Temel bileşenterin varyansı Var(Yi)= ı , 'L li şeklinde hesaplanır.<br />
İJk temel bileşen maksimum varyanslı doğrusal bileşendir. İkinc i temel bıleşen ikinci büyüklükte<br />
varyansa sahip olan bileşendir. Sırası ile temel bileşenler özdeğerterin büyüklük sıralamasına göre orijinal<br />
veri setinin varyansını açıklamada yüzde değerlerle ifade edilen ana bileşen varyanslan ile açıklanabilirler.<br />
Var ry 1 )= 1 i '2: 1 ı eşitliğini maksimize eden birinci temel bileşenin varyansını vennektedir.<br />
Bunu şöyle belirleriz:<br />
ı . temel bileşen , Var (li X)'i 1 ı' lı - 1 olacak şekilde maksimize eden J 1 'X doğrusal bileşenidir.<br />
2. temel bileşen, Var (l ı X)'i h' lı = 1 ve Cov (1 1 'X, 1 2 'X )=O olacak şekilde maksimize eden lı'X<br />
doğrusal bileşenidir.
k. temel bileşen ı ,• ı, = 1 ve Cov ( lı'X , 1 k'X )- O olan Var (l,'X)'i maksimize eden ı ı'X doğrusal<br />
bileşenid ir.<br />
,L, randonı vektör X'= [ X 1 ,X~ •... Xpj nin kovaryans matrişi olsun. I'nin özdeğer-özvektör çiftleri<br />
(Aı,eı), (A.ı, eı), ... , (Ap,ep) olsun. Burada /... 1 ~ A.~ ... ? A~O d ır ,<br />
i inci temel bileşen;<br />
Y i=ei'X=eı,Xı +eıiXı+ ... +er.Xr dir.<br />
Var (Y,)- ci'L cı = Ai ve Cov (Y ı,Y k) ei'L ek = Odır.<br />
Eğer bazı Aı ler eşit iseler ı , katsayılar vektörleri de eşit o lacaktır . Bu durumda Y, ler tek olmar.lar ve<br />
bazı temel bileşenler birbirlerine eşit olarak elde edilirler. p değişkenli orijinal veri matrisini p boyutlu<br />
uzayda gösterecek olursak oblik (eğik) eksenlerle göstermek gerekmektedir. Halbuki p temel bileşen,<br />
birbirlerine dik p tane eksen ile göstcrilirlcr. Böylece orijinal veri setinde değişkenler arasında bir bağıntı<br />
olsa bile temel bileşenler analizi ilc bulunan temel bileşenler arasında bağıntı ortadan kaldırılmış olur.<br />
Temel bileşenler birbirleriyle ilişkisizdir ve varyansları l:'nın özdeğerlerine eşittir.<br />
crıı + crı ı + ... -ı
korelasyon matrisinc göre temel bileşenler hesaplanacak ise değişkenler aras ındaki ikili (bivariate) ilişki<br />
düzeyleri hesaplanarak R korelasyon matrisi hesaplanır. Orijinal \ standardize değerlerin korelasyon<br />
matrislcri birbirine eşittir .<br />
X veri matrisinde değişkenler aras ın da oldukça yiiksek korelasyonlar varsa orijinal değerlerin ölçü<br />
birimleri çok fark lı iseler (cm, kilogram, cm 3 vb.) ya da değişkenterin değişim ara lıkl a rı analizi<br />
etkileyecek kadar çok fark lılık gösteriyariarsa bu durumda verilerin standardize edilerek kullanılmas ı<br />
uygun o lmaktad ır. Verilerin standardize edilmesinde ortalama vcktörü ve standart sapma köşegen<br />
matrisinin elemanlarından yararlanı l ır.<br />
Buraya kadar açıkl a n an temel b il eşen ler yöntemi kısaca özetlerıecek olursa; n ölçümündcki p<br />
dcğişkene ait veri matrisi standart laş tırılm akta , standarllaştınlmış veri matrisinin korelasyon matrisi<br />
bulunmakta, korelasyon matrisinin ö7. değerleri ve sta ndart laşıınl m ış öz vektörleri hesaplanmakta, öz<br />
değerlerden temel bileşenlerin toplam varyans1 aç ıklama oran ları elde edilmektc ve her bir öz vektörUn<br />
devrik vektörti ilc standartl aştırılmış veri matrisi çarpılarak temel bileşen değer l eri bulunmaktadır.
iTO Yayınlan (2009}<br />
2009- 1 Züccaciye-Turizm Sektörleri Ekonomik Etkileşimi<br />
2009-2 Züccaciyc-Turizm Sektörleri Ekonomik Etkileşimi (Broşür)<br />
2009-3 Organik Tarım Bakımından Türkiye'nin Potansiyeli, Bugünkü Durumu ve Geleceği<br />
2009-4 Sosyal Güven lik ve Vergi Mevzuatındaki Düzenlernelerin Etkileri<br />
2009-5 Profesyonel Mutfak ve Ekipman ları İçin Avrupa Direktitleri ve Sta ndartl annın Uygulama<br />
Rehberi<br />
2009-6 Haberlerden Yansıyan İTO: 2005-2008<br />
2009-7 Taptancı Hallerin Tarım Sektörüne Katkıları ve Ekonomideki Önemi (Cd)<br />
2009-8 Dünden Bugüne İstanbul'da Yaygın Eği tim<br />
2009-9 E-Ticaret Güvenlik Rehberi<br />
2009-1 O Türkiye'de Optometrik Ürünler Sektörü<br />
2009- 11 Meslek Dalları İtibariyle İstanbul'daki Meslek Liseleri<br />
2009-12 Fiyat indeksleri (- Price rndices)<br />
2009-13 İstanbul Balık Hali'nin Pazarlama ve Satış Durumu<br />
2009-14 Türkiye'de ve Dünyada Tarımsa l Destekleme Politikası<br />
2009-15 Türkiye'de Madencilik<br />
2009-16 Düzenleyici Etki Analizi Rehberi<br />
2009-17 İstanbul ' da Kırk Yıllık 40 Lczzct Durağı ( 40 Rclais Gourmands, 40 Ans d'l listoire des Saveurs<br />
d'İstanbul)<br />
2009- 18 Türkiye'de Otelcilik ve Kongre Turizminin Geliştirilmesi<br />
2009-19 Halkla Ilişkiler Yönetimi<br />
2009-20 Geçmişten Günümüze istanbul Hanlan<br />
2009-21 Herkes için Ekonomi<br />
2009-22 Makrockonomik Göstergeler (=Macroeconomic lndicators}<br />
2009-23 İşletmelerde İş Etiği<br />
2009-24 ÖzüriOler Vadisi<br />
2009-25 TelifHukukunda Yayın Söz leşmesi Örnekleri<br />
2009-26 Vergi-Sosyal Güvenlik ve Ticaret İşlemleri Açısından Fatura Uygulama Rehberi<br />
2009-27 KOBt Girişimcileri İçin Ya tınm Projelerinin Hazırlanması ve Değerlendirilmesi<br />
2009-28 istanbul'un EsnafLokantalan (İngilizce-Almanca)<br />
2009-29 Forty Years Old 40 Tastc Tlavens in İstanbul (- Geschmacksoasen in İstanbul 40 Vierzig Jahrc<br />
Tradition)<br />
2009-30 Dünden Bugüne Kapalıçarşı: Istanbul<br />
2009-3 J Yaşayıp Unuttuğumuz İstanbu l
2009-32 Türkiye'de Regülasyon ve ÖL.cllcştirmelerin Gelir Dağ ıl ımı Etkileri<br />
2009-33 Türk İşletme Kültüründe Ortaklık ve Güven<br />
2009-34 Devletin Bankacılık Sektöründe Düi'enleyici Dcnetlcyici Rolü ve Türkiye Uygulaması<br />
2009-34 Devletin Bankac ılık Sektöründe Düzenleyici Denctlcyici RolU ve Türkiye Uygu l aması (2.bs)<br />
2009-35 TUrk Ban kacı lık Sektöründe Pazar Ilakirniyeti ve Sektörün Rekabet Gilcünün Uyguma lı Analizi<br />
2009-36 E-ihale<br />
2009-37 Türkiye İnşaat Sektörü Hammadde Haritası<br />
2009-38 İstanbul Ticaret Odası Yayın Broşürü<br />
2009-39 Dcrsaadet Ticaret Odası 1882-1923: Türkiye Ticaretin Öncü Kuruluşu<br />
2009-40 201 O Avrupa Kü ltür Başkenti İ s tanbul'da Gıda işyerlerinin Potansiyeli Paneli (DYO}<br />
2009A 1 Türkiye İ laç Sanayi<br />
2009-4 1 Türkiye ilaç Sanayi (2.bs.)<br />
2009-42 Türkiye'de Tıbbi Cihaz ve Malzeme Üretimi<br />
2009-43 Türkiye'de Tıbbi Cihaz ve Malzeme ithalat ı , Yara ttığ ı Kayıplar ve Çö~üm Önerileri<br />
2009-44 Yeni Pcrakendecilik Sisteminde Top tancı Ha llerinin b·.lemesi Gereken Stratejiler<br />
2009-45 İ s tanbul ' un Ekonomik ve Sosyal Göstergeleri<br />
2009-46 Social and Econoın ı c lndicators of Istanbul<br />
2009-47 Rakanı l arla Türkiye Ekonomisi<br />
2009-48 Turkey in Figures<br />
2009-49 Türkiye'de Yayın Hayatı (Türkçc-ing-Aim.Fr.)<br />
2009-50 Başarı lı Ihracatçılar 2008 (=Outstanding Exporters 2008)<br />
2009-51 Sürdürü lebiliL kalkınma, yenilenebilir cncıji kaynakları ve hidrojen enerjisi: Türkiye<br />
Değerlend irmesi<br />
2009-52 2008 Y ılı İstanbul Küçük Sanayi Kapasite Kullanım Araştırm ası<br />
2009-53 Başarılı Vergi Mükcllc11cri: 2008 (Kitap-CD)<br />
2009-54 Topla ntı Yönetimi ve Kararlara Katılma<br />
2009-55 Liderlik Sitillcri, Değişim Yönetimi ve Ekip Çal ı şmas ı<br />
2009-56 Ahilik Kuruluşu , İlkeleri ve Fonksiyonla rı (Broşür)<br />
2009-57 İTO Bilgi Merkezi ve Ulus l ararası Ticari Sınınandımıa Sistemi<br />
2009-58 Yaşayıp Unuttuğu nı uz istanbul (2.bs.)
iTO Yayınları (2010}<br />
2010-3 Bir Zamanlar İsta nb ul: Şehir Mektupları (2. bs.)<br />
2010-4 İstanbu l ' da Kırk Yıllık 40 Lczzct Durağ ı (=Fony Years Old 40 Taste Havens in istanbul) (bi.lyUk<br />
boy)<br />
2010-5 İstanbu l 'da Kırk Y1 llık 40 Lezzet Durağı (=Forty Years Old 40 Taste IIavens in İstanbul (küçük boy)<br />
20 l 0-6 T!.irk Yan Sanayi Borsası Üye Profil Araştırması (Tilrkçc-İng)<br />
2010-7 Edebiyatımı ıda Ticaret ve Taeiri cr<br />
2010-8 Haberlerden Yansıyan İTO: 2009<br />
2010-9 Fiyatİndeksleri (aylık)<br />
20 10-1 O Makroekonomik Göstergeler (3 aylık)<br />
2010-11 Osmanlı ' dan Cumhuriyetc Özel Girişimci liğe Yönelik Devlet Politikaları<br />
2010- 12 Büyümenin Yolu Afrika'dan Geçiyor<br />
2010-16 Şehbeııd er Raporlanna Göre J. Dünya Savaş ı Öncesi Osman h Ticareti<br />
2010-18 Avrupa Birligi'nin Serbest Ticaret An l aşmaları'na TOrkiye'nin de Dahil Edilmesi<br />
2010- 19 Dünyada ve Türkiye'de c-İ hracat Uygula m aları<br />
2010-20 Mesleki ve Teknik Ortaöğretiınde Finansman Harcamalar ve Maliyet<br />
201 0-22 Güneş K allektörü U ygulama l arı<br />
2010-23 İstanbul Kentiçi Ulaşımında Servis Taşımacılığı<br />
2010-25 ABD Deneyimi l şığında Emek Piyasası RefomlU ve İşs izli ği Azalttcı Politikalar<br />
20 10-26 Ekonomik Rapor<br />
2010-27 Karikatürlerle İstanbu l ' da Toplu Ulaşım<br />
2010-28 Ku rumsaHaşma ve Kriz Yönetimi<br />
2010-30 İşletmelerde KLLrt.ımsallaşma ve Kurumsal iletişimi n Önemi<br />
2010-31 Dünyada Ve Türkiye'de Mikro Finansman ve Yoksulluğun Azaltılmast- Teori ve Uygulamalar<br />
2010-32 Tükelim ve Değerler<br />
2010-33 Suyun İki Yakası: Sela nik -İstanbu l<br />
20 10-34 Kaybolan Meslekler ve Son Ustalar<br />
2010-35 Global Krizde Türk Yan Sanayi Borsası ' nın Genel Durumu ve Beklentileri<br />
2010-36 Gelişen Çin Turizm Pazarı ve Türkiye<br />
2010-37 istanbul Ticaret Odası:<br />
2010-38 The istanbul C haınbcr of Commerce: an institution devotcd to development of Turkey<br />
2010-45 Türk Sineması: Sonmlar ve F ırsatlar<br />
2010-47 Aile Kültürünün Aile İşletmesi Külti.irü Üzerindeki Etkisi<br />
20 1 0~51 Mikroekonomi ve Makroekonomi Düzeyinde Küresel Rekabet Gücünü Etkileyen Faktörler ve Stratejiler<br />
Mart ayı itibariyle<br />
Not; Yayınianınıza internet sitemizden tam metin olarak ücretsiz u1aşılabilmektedir