T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh ...

kavramsallaştırma becerisi, gerekse karmaşık dikkat (dikkati sürdürme, sebatlılık, amaca
yönelik davranışı sürdürme, enterferansa/çeldiricilere direnç, uygun olmayan tepki eğilimini
ketleme), frontal hasarlar sonucu bozulur. WKET dikkat, özellik belirleme, perseverasyon,
çalışma belleği, yürütücü işlevler, kavramsallaştırma ve soyut düşünme gibi özelliklerle
ilişkilendirilmektedir. Bir frontal lob testi olarak kullanılan WKET, sağ frontal lobda
dorsolateral prefrontal korteksi de içeren bir yayılıma sahiptir.
f)Stroop Testi: İlk kez Stroop tarafından geliştirilmiş olan bu testin daha sonra pek
çok modifikasyonu ortaya çıkmıştır. Temel olarak zamana ve verilen işe bağlı olarak dikkatin
yoğunlaştırılması ve sürdürülebilmesini değerlendirir. Ayrıca algıların birbiri üzerindeki
bozucu etkilerini ortaya koyabilmektedir. Stroop testi, araya karışan bozucu uyaranlara karşı
direnebilmeyi, uygunsuz uyaranları ve uygunsuz tepki eğilimlerini durdurup bastırabilmeyi en
iyi değerlendiren testlerin başında gelir. Böyle testler, genellikle, birbiriyle yarışan tepki
eğilimleri yarattıktan sonra, bu eğilimlerden birinin durdurulup ketlenmesini, ötekinin ortaya
konulmasını gerektiren testlerdir. Stroop testinde de renk söyleme eğilimi ile okuma eğilimi
pekiştirildikten sonra, okuma cevabının bastırılıp ketlenmesi beklenir. Kaldı ki, görülen bir
yazının okunması çok yerleşmiş, otomatikleşmiş bir eğilim olduğundan, bunun durdurulması
daha da zordur.
Birçok değişik şekli olan Stroop testinin orijinali, Stroop tarafından 1935’te
geliştirilmiştir. Stroop testi renkli kare ya da yuvarlakların rengini söylemenin kelime
okumaktan daha uzun zaman aldığı, renk isimlerinin kendi ifade ettiği renkten başka renklerle
yazıldığı kelimelerin rengini söylemenin daha da uzun zamanda yapılabildiği bulgusu
temeline dayanır. Yarışan cevap eğilimleriyle başa çıkmak, uygunsuz cevap eğilimini
ketlemek, seçici dikkati sebatlı bir şekilde sürdürmek gibi zorluklarla baş etmeyi gerektirdiği
için, frontal lob hasarlarına, özellikle de Cummings’in belirttiği (1993) orbito-frontal
döngünün herhangi bir yerindeki hasara duyarlıdır.
Bu çalışmada kullanılmış olan Stroop Testi TBAG formu, orijinal Stroop Testi
(Stroop, 1935) ile Victoria formunun (Spreen ve Strauss, 1991) birleşiminden
oluşturulmuştur. Victoria formunda olduğu gibi, Stroop Testi TBAG Formu 14.0 cm x 21.5
cm boyutlarındaki dört beyaz karttan oluşmaktadır. Her kartın üzerinde seçkisiz olarak
sıralanmış 4’er maddeden oluşan 6 satır bulunmaktadır. Bu kartlar testin “uyarıcı”
maddeleridir. Bu uyarıcılar ve bunlara deneğin vermesi gereken tepkiler, yani yerine getirmesi
gereken “görevler” (task) tablo 3’te gösterilmiştir.
Stroop Testi TBAG formunda, Victoria formunda kullanılan mavi, yeşil, kırmızı ve
sarı renkleri ile bu renklerin isimleri kullanılmaktadır. 1. kartın üzerinde beyaz zemin üzerine
siyah olarak basılmış renk isimleri bulunmaktadır. Bu kart, orijinal Stroop testinin bir
özelliğidir. 2. kartta farklı renklerde basılmış renk isimleri bulunmaktadır. Ancak her
kelimenin basımında kullanılan renk, kelimenin ifade ettiği renkten farklıdır; örneğin,
“kırmızı” kelimesi sarı renkte basılmıştır. Bu kart tüm Stroop testlerinin temel uyarıcısı ve en
kritik bölümüdür. 3. kartta farklı renklerde basılmış, 0.4 cm çapında daireler bulunmaktadır.
Bu uyarıcı Victoria formundan alınmıştır; orijinal Stroop Testinde bu uyarıcılar kare
58