T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh ...

5-Kişilerarası problem çözme
Bu alt program en az yapılandırılmış ve en az standardize olan bölümdür. Davranışsal
ağırlıklı olup, grup üyelerinin kişisel sorunları ele alınır. Standardize terapi materyali yoktur.
Sorun çözme basamakları ele alınarak sorun çözülmeye çalışılır. Bu basamaklar: durumun
değerlendirilmesi, sorunun tanımlanması, sorunun çözüm yollarının ele alınması, çözüm
yollarının değerlendirilmesi ve en uygun çözüm yolunun seçilmesi ve çözümün uygulanması.
Grup sırasında katılımcılar uygun yanıt verdiklerinde olumlu geri bildirimde bulunmalıdır
(16).
BTY’yi değerlendiren çalışmalara bakıldığında; Spaulding ve arkadaşları, BTY’yi
takiben kart eşlemede elde edilen düzelmenin, kişilerarası sorun çözme becerileri
değerlendirmesindeki düzelmelerin öngörülmesini sağladığını göstermiştir. Daha küçük
ölçekli bir araştırmada da BTY’yi takiben düzelen yönetici performansın, kişiler arası
davranış ve yaşam becerilerindeki düzelmeyle uyumlu olduğu, buna karşılık uzun dönemli
sözel ve görsel bellekte elde edilen düzelmelerin kişisel özerklikle bağlantılı olduğu
bildirilmiştir.(17)
BTY araştırmalarını içeren bir meta-analizde de BTY uygulanan olgulardaki belirti
azalmasının kontrollere kıyasla anlamlı ölçüde daha büyük olduğu saptanmıştır. Diğer belirti
tipleri açısından değerlendirildiğinde, bir araştırmada 10 seanstan oluşan bir bilişsel
rehabilitasyon programını takiben pozitif belirtiler ve depresyon skorlarında özellikli anlamlı
düzelmeler olduğu saptanmış, ancak bu grup ile standart psikiyatrik tedavi uygulanan kontrol
grubu arasında anlamlı farklılıklar ortaya çıkmamıştır. Spaulding ve arkadaşları tarafından
yapılan bir araştırmada, BTY grubu için tedaviden sonraki dezorganize belirtilerde, tedavi
öncesine kıyasla anlamlı bir azalma olduğu gözlenmiş ancak BTY grubu ile kontrol grubu
arasında düzelme açısından ortaya çıkan farklılığın anlamlı olmadığı belirlenmiştir. Kısa
psikiyatrik değerlendirme ölçeğindeki düşmanlık/kuşkuculuk derecelerinin karşılaştırıldığı bir
araştırmada tedaviden sonra olağan tedaviye kıyasla bilgisayar destekli dikkat eğitimi lehine
0.93 olan bir etki büyüklüğü saptanmıştır. Ancak bu araştırma küçük bir örneklemi kapsamış
ve tedavi etkisi anlamlı bulunmamıştır (15).
Twamley, Jeste ve Bellack, bilişsel eğitim hakkındaki 17 randomize kontrollü
çalışmaları geriye dönük olarak gözden geçirmiş ve bilişsel işlevselliği geliştirmek için yeni
stratejiler öğretme, bilişsel yetersizliğin kalıcı etkilerinin azaltımı için kompanse edici
stratejiler öğretme, grup terapileri uygulaması ve egzersizler gibi kullanılan farklı tekniklerin
bilişsel performans ve günlük işlevselliği arttırdığını saptamışlardır (3).
Gerard Hogarty ve arkadaşlarının şizofreni hastalarında bilişsel destekleyici tedavinin
etkinliğini araştırmışlardır. Bu çalışmada çalışma grubuna bilişsel destekleyici terapi
uygulanırken, kontrol grubuna ise destekleyici grup terapisi uygulanmıştır. 2 yıllık izlem
sonucunda hogarty, bilişsel rehablitasyon uygun süre uygulandığı zaman bilişsel eksikliklerin
gelişebildiğini göstermiştir. Hastalığın şiddeti azaldıkça ve hastalık süresi kısaldıkça bilişsel
rehabilitasyonun etkinliğini arttırdığını göstermiştir (104).
49