Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ile ayrılır. Tunika propria, gevşek ve elastik bir dokudur. Stromasında kan<br />
damarlarıyla, kan sinüsleri ve bezler içerir. Bu dokunun en büyük özelliği bol miktarda<br />
kan içermesidir. Arterler derin, venler yüzeyel kısımda bulunurlar. Arterler, epitelyum<br />
altında veye bezlerin etrafında kapiller ağlarını oluştururlar. Tunika propriada venöz<br />
pleksuslar ve sinüsler mevcuttur. Kesitte bunların kavernöz boşluklar halinde<br />
görülmeleri ‘pleksus cavernosi concharum’ denmesine sebep olmuştur. Nazal<br />
mukozanın tek veya birleşik tübüler bezleri de tunika propriada bulunurlar. Bezleri<br />
oluşturan lobüllerin bazıları müköz, bazıları seröz salgı salgıladıklarından, miks<br />
tiptirler (7) .<br />
Burun mukozasının her üç tabakası da inhalasyonla irritan ve/veya allerjen ile<br />
karşılaşma şansına sahiptir; bu yüzden aynı immunolojik cevaba sahip olmaları<br />
şaşırtıcı değildir. Bu ortak anatominin yanında birtakım farklılıklar da mevcuttur.<br />
Burunda bulunan silyalar ile solunan havadaki partiküller temizlenerek alt solunum<br />
yolları korunmaya çalışılır. Burun rijit bir iskelete sahipken alt solunum yolları daha<br />
elastiki dokulardan oluşmuştur. Burun mukozası rezistansı düzenleyen bol miktarda<br />
supepitelyal kapiller yatağa, kapasitans venlere ve arteriyovenöz şantlara sahiptir.<br />
Trakeada daha az olmakla beraber aynı yapı korunurken, mukoza yapısının bu<br />
özelliği bronşlarda bulunmaz. Alt solunum yollarında burunda bulunmayan düz kas<br />
yapısı mevcuttur. Artan mukozal kan akımı burun obstrüksiyonunu ortaya çıkararak<br />
alerjik rinit kliniği oluştururken, bronşial astımda düz kas yapısı kasılarak<br />
bronkospazma yol açar (11) . Burun ve alt solunum yolları arasındaki refleks arkı şöyle<br />
çalışır: burun ve paranazal sinüslerde trigeminal sinir afferent uçları uyarıldığında<br />
stimulus beyin sapındaki çekirdeklere ulaşır. Buradan retiküler formasyon yolu ile<br />
dorsal vagal nükleusa taşınan stimulus vagal nükleustan çıkan parasempatik efferent<br />
28