TC SAÄLIK BAKANLIÄI KARTAL DR. LÃTFÄ KIRDAR EÄÄ TÄ M VE ...
TC SAÄLIK BAKANLIÄI KARTAL DR. LÃTFÄ KIRDAR EÄÄ TÄ M VE ...
TC SAÄLIK BAKANLIÄI KARTAL DR. LÃTFÄ KIRDAR EÄÄ TÄ M VE ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
GENEL BĠLGĠLER<br />
ANEMĠ<br />
Periferik kandaki hemoglobin miktarının, hastanın yaş ve cins için bildirilen normal<br />
değerlerin altına inmesi haline “anemi” denir(1). Hemoglobin değerinin 2 standart deviasyon<br />
altında olması şeklinde de tanımlanabilir(2).<br />
Çoğu kez hemoglobindeki azalma eritrosit sayısındaki azalma ile birlikte ise de; bazen<br />
demir eksikliği anemisinde olduğu gibi hemoglobin azaldığı halde eritrosit sayısı normal<br />
kalabilir(1).<br />
DEMĠR EKSĠKLĠĞĠ ANEMĠSĠ<br />
Tanım ve tarihçe<br />
Demir eksikliği anemisinin klinik belirtilerinin çok eski zamanlarda tanımlandığı<br />
anlaşılmıştır. Günümüze kadar gelmiş en eski el yazması olan Mısır tedavi el kitabı Papirus<br />
Ebers’de M.Ö. 1500’lerde solukluk, dispne ve ödemle karakterize bir hastalık tarif edilmiştir.<br />
Ortaçağ tarihçileri bu eski zamanlardan kalma ancylostomal anemiyi demir eksikliğinin bir<br />
formu olarak tanımlamışlardır. 16.yy ortalarından sonra chlorosis ya da yeşil hastalık olarak<br />
Avrupalı bilim adamları tarafından çok iyi biliniyordu. Fransa’da 17.yy’ın ortalarında bu<br />
hastalığın tedavisinde demir tuzları kullanılmaya başlandı. Çok geçmeden demir Sydenham<br />
tarafından chlorosisin spesifik tedavisi olarak önerildi. 1830–1930 yılları arasında 100 yıl<br />
boyunca chlorosis tedavisinde etkili olmayan dozlarda demir kullanıldı. 20.yüzyılın başında<br />
chlorosisin kandaki demir miktarının düşmesi ve hipokromik eritrositlerin ortaya çıkması ile<br />
karakterize olduğu saptandı. Demir eksikliği ve demir metabolizması ile ilgili esas çalışmalar<br />
bu yüzyılda yapılmıştır(5).<br />
Demir eksikliği: Vücuttaki demir miktarının normalden daha az olması durumudur.<br />
Demir deplesyonu: Demir eksikliğinin en erken safhasıdır. Bu safhada depo demiri<br />
azalmıştır ya da tükenmiştir. Fakat serum demir konsantrasyonu ve kan hemoglobin seviyesi<br />
normaldir.<br />
Anemi olmadan demir eksikliği: Azalmış veya tükenmiş depo demiri, genellikle<br />
düşük serum demir konsantrasyonu ve transferrin satürasyonu ile karakterizedir.<br />
Demir eksikliği anemisi: Azalmış ya da tükenmiş demir depoları, düşük serum demir<br />
düzeyi, düşük transferrin satürasyonu, düşük hemoglobin konsantrasyonu ve hematokrit<br />
değeri ile karakterizedir(5). Bilinen demir kompartmanları ile değişik derecelerdeki klinik<br />
demir eksikliğinin şematik olarak görünümü şekil 1’de görülmektedir.<br />
2