Temel Farmakokinetik
Temel Farmakokinetik
Temel Farmakokinetik
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Temel</strong> <strong>Farmakokinetik</strong> 191<br />
olacaktır. Bu da 11.24 denklemini,<br />
dC<br />
dt<br />
-V (11-27)<br />
şekline getirecektir. Bu da, yüksek derişimde sistemin<br />
değişmeyen bir hızda, yani en yüksek hızda davranacağını<br />
göstermektedir. Değişmeyen hız ise, sıfırına dereceden<br />
kinetik demektir.<br />
11.24 denklemi açık olarak integre edilememekle beraber,<br />
kapalı integrali alınmış şekli şöyledir 10 :<br />
C 0 -C+KJn-^ = V m t (11.28)<br />
Görüldüğü üzere bu denklem, sıfırına dereceden kinetik<br />
denklemine benzemekle beraber, eşitliğin solundaki<br />
üçüncü terim itibariyle tamamen başka bir şekil<br />
almaktadır.<br />
Şekil 11.9 ve 11.10, Michaelis-Menten kinetiğine uyan<br />
bir etkin madde İ.V. yolla verildiğinde elde edilecek<br />
normal ve yarı-logaritmik kan profillerini göstermektedir.<br />
Her iki grafikte de, yüksek ve düşük derişimierdeki<br />
oluşumların sonucunu görmek olasıdır.<br />
Michaelis-Menten Normal<br />
Grafik<br />
Normal grafikte, yüksek derişimlerde doğrusallık ve<br />
alçak derişimlerde eğrisellik izlenmektedir. Bu şekil, tipik<br />
bir"hokeysopası"görünümündedir. Yarı logaritmik<br />
grafikte ise doğrusallığın ve eğriselliğin bölgeleri yer<br />
değiştirmiştir. Bu kinetiğe uyan etkin maddelerin belli<br />
bir biyolojik yarı ömürleri sözkonusu değildir; derişimle<br />
değişir. Birçok etkin madde nonlineer farmakokinetik<br />
davranış göstermektedir. En klasik örnek etanoldür.<br />
Bunun dışında, difenilhidantoin, bazı B vitaminleri, bishidroksikumarin,<br />
papaverin, metilen mavisi gibi ilaçlar<br />
nonlineer davranış göstermektedirler.<br />
<strong>Farmakokinetik</strong> Modelleme<br />
Etkin maddelerin organizmaya verildikleri zaman ortaya<br />
koydukları davranışları matematiksel denklemler<br />
yoluyla tanımlayabilirle çabasına modelleme denmektedir.<br />
Bir modelden bahsedildiği zaman, belli bir matematik<br />
denklem sözkonusudur. Organizmayı bir kara<br />
kutu olarak ele alırsak ilaç verilişini, en basit haliyle, şematik<br />
olarak şöyle gösterebiliriz (Şekil 11.11):<br />
Doz.<br />
C*<br />
V d<br />
k d<br />
3C* i^ı<br />
„J «J25<br />
E20<br />
6tl5<br />
31<br />
t(saat)<br />
Şekil 11.9 Michaelis-Menten normal profili (İV)<br />
Michaelis-Menten Yarılogaritmik<br />
Grafik<br />
rV<br />
Şekil 11.11 Organizmaya ilaç verilişinin kara kutu şeklinde<br />
gösterilmesi (Tek kompartımanlı model)<br />
İlacın organizmaya verilişi İV, İV infüzyon, oral, rektal,<br />
İM veya transdermal gibi yollardan olabilir. İV veriliş, ani<br />
veya bir çırpıda olan bir veriliş olarak kabul edilir. Diğer<br />
yollarla organizmaya giriş, bir süreç boyunca gerçekleşir.<br />
Bu süreçte ilaç girişi de belli bir kinetikle olacaktır.<br />
Bu kinetik, lineer veya nonlineer olabilir. Konuya basitten<br />
karmaşığa doğru yaklaşılırsa, ilk ele alınan kinetik,<br />
lineer yaklaşımdır. Nonlineer kinetik davranışta ise,<br />
daha karmaşık bir sistem sözkonusu olacaktır. Bütün<br />
bu kavramlar, ilacın metabolizması, dağılımı ve atılımı<br />
için de sözkonusudur.<br />
t(saat)<br />
Şekil 11.10 Michaelis-Menten yarı-logaritmik profili<br />
(İV)<br />
Kinetik davranışlar<br />
Organizmaya verilmiş olan ilaçların içerdikleri etkin<br />
maddeler çeşitli kinetik davranışlarda bulunurlar:<br />
İlacın organizmadaki en basit davranış şekli bir kara<br />
kutu şeklinde Şekil 11.11'de şematize edilmiştir. Bu tarz
Change language