Temel Farmakokinetik

Temel Farmakokinetik 199
7-11.65 denkleminden giderek,
C. =2.5
mm
1-e"
= 2.07 pg/mL
Haz yöntemi
Etkin maddelerin organizmadan uzaklaşmaları 11.1,
11.2 ve 11.3 denklemleriyle tanımlanmıştı. Biraz daha
değişik bir model aşağıda verilmiştir:
8-11.69 denklemlerinden giderek,
„ 4.57+2.07
C = =3.32 ¡Lig/mi
9-11.70 denkleminden giderek,
AUC" = 3.32 . 8 = 26.6 pg.saat/mL
n-l-»n
Çıkan değerler incelendiğinde, makul gözükmektedir,
c) İdrar Verileri
Farmakokinetik çalışmalarda idrar toplayarak da farmakokinetik
parametre hesabı yapılabilir. Kan örneklerinin
her an alınabilmesine karşın, idrar ancak belirli
sıklıklarda toplanabilir. Kişisel deneyimlerimize göre
idrar en sık, ancak yarım saatte bir toplanabilmektedir.
Sonuçta, deneysel olarak idrar, belli aralıklarda toplanmaktadır.
Örneğin, 2-3 saat gibi sürelerde çıkarılan bütün
idrar birleştirilerek toplanır. Bu şekilde, belli aralıklarla
toplanan idrarın hemen hacmi saptanır ve derhal
analize geçilemeyecekse, yeterli hacimde örnek ayrılır
ve dondurularak saklanır. Belli bir aralık içinde birden
fazla alınma yapılabilir, ancak aralığın sonunda, az bile
olsa bir miktar idrar alınması şarttır, aksi takdirde idrar
alma tasarımı bozulur.
Alınmış idrar örneğinin derişimi saptandıktan sonra
hacimle çarpılarak o aralıkta atılmış olan etkin madde
miktarı bulunur. Bu miktar, aralığa bölününce, o aralıktaki
ortalama atılım hızı ortaya çıkar (örneğin mg/saat).
Atılan miktarların peşpeşe toplanmasıyla da, zamana
karşın yığılmalı atılan miktar (kümülatif atılan miktar)
bulunmuş olur.
İdrar verileri kullanılarak yapılan başlıca iki hesap yöntemi
vardır:
1) Hız yöntemi.
2) Sigma-minus yöntemi.
Şekil 11.18 Atılım yollan modeli 7
k eî = Renal atılım hız değişmezi
k nr = Nonrenal atılım hız değişmezi
A = t anında vücuttaki etkin madde miktarı
A u = İdrarla değişmeden atılan etkin madde miktarı
A = Böbrekler dışında atılan etkin madde miktarı
Bu durumda
k. =k ,+k
d el nr
(11.79)
olmaktadır. k nr , böbrekler hariç (non-renal), diğer tüm
atılım yollarını (metabolizma dahil) göstermektedir.
Herhangibir anda vücuttaki etkin madde miktarı A ile
ve idrarla yığılmalı atılmış olan madde miktarı A u ile
gösterilirse, idrarla atılan değişmemiş etkin madde atılım
hızı (d A, /dt),
dt
el
(11.80)
şeklinde olur. Diğer taraftan, herhangi bir t anında vücuttaki
mevcut etkin madde miktarı,
A-A e" M (11.81)
denklemiyle belirlendiğinden, 11.81 denklemi 11.80
denklemine konursa,
dA
—- = k .A e
-U (11.82)
el
dt °