Temel Farmakokinetik

Temel Farmakokinetik 193
Her nekadar İV enjeksiyonda başlangıç derişimi pratik
olarak C o = 0 kabul edilse de, gerek enjeksiyon süresi ve
gerekse enjekte edilmiş çözeltinin kanla tam karışması
pratikte ani olarak kabul edilebilir. Aslında verilmiş çözeltinin
kan ile tam karışması 2-3 dakika sürebilir. Bu
nokta, bir grafikle gösterilerek ayrıntılandırılabilir:
C = Ce-
di.35)
şeklinde elde edilir (Denklem 11.23 ile aynı). Burada
k d , uzaklaşma hız değişmezini; t, zamanı; C, t anındaki
derişimi ve C o da t = O'daki başlangıç derişimini göstermektedir.
Diğer taraftan,
C = V,
(11.36)
olmaktadır. D, verilen dozu, V d 'de sanal dağılım hacmini
göstermektedir.
Böyle bir denklemle işlem yaparken çok dikkatli olunmalıdır.
Derişimler pg/mL verilmişse, doz pg ve hacim
de mL olmalıdır.
1 2 3
^
t(dak.)
Şekil 11.14 İV enjeksiyon başlangıç anı plazma profili
ayrıntısı
a) Plazma profili-tek dozluk
Görüldüğü üzere bu profil tipik bir birinci dereceden
reaksiyonu (lineer davranan etkin maddeler için) göstermektedir.
Plazmadaki etkin madde derişimi değişim
hızı,
Değişim hızı - — = -kX
dt
(11.29)
şeklinde tanımlanır (Denklem 11.22 İle aynıdır). Bu
denklemin integrali alınırsa,
dC = -kd dt (11.30)
Eğri altında kalan alan (ALIÇ)
0—
Plazma derişi m i-zaman profilinin sıfırdan sonsuza
eğri altında kalan alanı, önemli bir farmakokinetik parametredir.
Organizmaya giren dozun doğrudan bir
fonksiyonudur.
AUCnin matematik yönden tanımlanması, profili tanımlayan
11.35 denkleminin sıfırdan sonsuza integrali
alınarak yapılır:
AUC= ÎC 0 e~ M dt = C 0 fe _kdt dt
0-> J
o
j
.-M
oo
1 ~
= C =c a o-(- r )
.0
d
(11.37)
Bu çıkan denklem, Biyofarmasötik bölümündeki 22.5
ve 22.6 denklemlerinin tek üslü denklem için ispatı olmaktadır.
j f - İ M t
(11.31)
Bu denklemde C o yerine 11.36 denklemi konulur ve
11.17 denklemi de göz önüne alınırsa,
[lnC]^-k d [t];
(11.32)
D/V. D D
AUC = —-—- = • = —
o- k d k d V d Cl
(11.38)
lnC-lnC o =-k d (t-0)
lnC = lnC 0 -k d t
(11.33)
(11.34)
denklemi elde edilir. Buradan önemli bir sonuç çıkmaktadır:
D-CI.AUC (11-39)