Türkiye'de Kadına Yönelik Şiddet - Sabanci University Research ...

72 Ayfle Gül Alt›nay ve Yeflim Arat
Rapor boyunca Do¤u ve Türkiye örneklemlerine dair bulgular› paylaflaca¤›m›z
gibi yukar›da özetledi¤imiz iki noktay› sonuç bölümünde tekrar ele
alaca¤›z.
Araflt›rma bulgular›na bakt›¤›m›zda bölgeleraras› farklardan 16 en çarp›c›
olan› kad›nlar›n ö¤renim durumlar› aras›ndaki farkt›r: Türkiye’nin Orta ve
Bat›’s›nda okuryazar olmayan kad›nlar›n oran› % 16 iken, bu oran Do¤u’da
neredeyse üç misline ç›karak % 42’ye ulaflmaktad›r. Do¤u’daki ortaokul-lise
ve üniversite okumufl kad›nlar›n oran› da Türkiye’nin kalan›n›n üçte biri
kadard›r (Do¤u % 11, Orta/Bat› % 29). En yak›n oran ilkokul mezunlar›
aras›ndad›r, orada da Do¤u’daki oranlar Türkiye’nin kalan›n›n dörtte bir
kadar alt›ndad›r (Do¤u % 35, Orta/Bat› % 48).
Son y›llarda yürütülen kampanyalarla özellikle k›z çocuklar›n›n okullaflma
oranlar›nda art›fl görülmektedir. Ancak ailelerin çocuklar› okula göndermemeleri
bir sorun olarak dile getirilip tart›fl›l›rken bölgesel farkl›l›klar›n
azalt›lmas› için devletin sorumluluklar›n› yerine getirip getirmedi¤i de sorulmal›d›r.
Dünya Bankas›’n›n 2005 y›l›nda yapt›¤› bir çal›flma göstermektedir
ki A¤r›, Batman, Diyarbak›r, Gaziantep, ‹stanbul 17 , Mardin, fianl›urfa,
Siirt, fi›rnak ve Van’da ö¤renci bafl›na yap›lan e¤itim harcamalar› Türkiye
ortalamas›n›n yar›s› kadar olmufltur. 2004 y›l›nda bu 10 ilde ö¤renci bafl›na
düflen y›ll›k harcama 614 YTL ile 813 YTL aras›nda de¤iflirken Türkiye ortalamas›
1250 YTL’dir (Turkey – Education Sector Study 2005, 33). Bölgeleraras›
e¤itime eriflimde araflt›rmam›z›n ortaya koydu¤u derin uçurum ile e¤itim
alan›ndaki harcamalar›n bölgesel farkl›l›klar›n azalt›lmas›na de¤il, perçinlenmesine
katk›da bulunuyor oldu¤una dair veriler bir arada de¤erlendirildi¤inde
gelece¤e dair oldukça karamsar bir tablo ortaya ç›kmaktad›r.
16
Bu rapor boyunca “bölgeleraras› fark” derken “Do¤u” ile “Orta/Bat›” diye adland›rd›¤›m›z iki ana küme
aras›ndaki fark› kastediyoruz. “Do¤u” yeni 12’li s›n›fland›rmada (NUT1) Kuzeydo¤u Anadolu, Ortado¤u
Anadolu ve Güneydo¤u Anadolu’dan oluflmaktad›r.
17
‹stanbul’un yo¤un göç alan semtlerindeki durum oldukça çarp›c›d›r. Türkiye’deki en kalabal›k s›n›flar›n
oldu¤u 10 yerleflim yerinden yedisi de ‹stanbul’dad›r: Gaziosmanpafla, Esenler, Ba¤c›lar, Küçükçekmece,
Zeytinburnu, Güngören ve Sultanbeyli. Di¤er üçü Siirt’in Pervari ilçesi, fi›rnak’›n Cizre ilçesi ve
A¤r›’n›n Patnos ilçesidir (Turkey – Education Sector Study, 2005, 33).