Türkiye'de Kadına Yönelik Şiddet - Sabanci University Research ...

Türkiye'de kad›na yönelik fliddet üzerine yap›lm›fl araflt›rma say›s› yok
denecek kadar azd›r. Elimizdeki s›n›rl› veriler, yerel veya bölgesel çal›flmalara
dayanmaktad›r. T.C. Baflbakanl›k Aile Araflt›rma Kurumu
taraf›ndan 1993-1994 y›llar›nda yürütülen Aile ‹çi fiiddetin Sebep ve Sonuçlar›
(Aile ‹çi fiiddetin Sebep ve Sonuçlar› 1995) araflt›rmas›ndan sonra bu konuda
yap›lm›fl ulusal çapta bir araflt›rma bulunmamaktad›r.
Yürüttü¤ümüz araflt›rman›n önemli bir aya¤› Türkiye'deki evli kad›nlar›
temsil niteli¤ine sahip bir örneklem ile gerçeklefltirilen alan araflt›rmas›yd›.
Bu araflt›rman›n bulgular›n› tart›flmaya geçmeden önce ev içinde kad›na yönelik
fliddete dair yap›lan araflt›rmalar›n 30 y›ll›k tarihine bakmak, feminist
araflt›rma yöntemlerinin alan araflt›rmalar›na katt›klar›ndan bahsetmek ve
araflt›rmam›zda benimsedi¤imiz yöntemi ele almak istiyoruz.
Kad›na Yönelik fiiddet Araflt›rmalar›n›n Tarihçesi
Kad›na yönelik fliddet konusunun hem siyaset sahnesinde, hem de akademik
çal›flmalarda oldukça k›sa bir tarihi var. ‹kinci dalga feminist hareketin
Kuzey Amerika, Bat› Avrupa ve dünyan›n di¤er baz› bölgelerinde efl zamanl›
olarak geliflmesiyle birlikte, 1960'lar›n sonunda sorunsallaflt›r›lmaya
bafllanan “kad›na yönelik fliddet” bugün çok yayg›n ve dinamik bir araflt›rma,
örgütlenme, yasal reform ve siyasi tart›flma konusu. 1970'lere kadar “ad›
olmayan” bu fliddet türüne akademik merak nas›l gelifliyor, zaman içinde bu
merak ne tür araflt›rmalarda ifade buluyor? Bu bölümde çok k›saca bu geliflmelere
bakmak istiyoruz.
Niceliksel araflt›rmalar kad›na yönelik fliddet konusunda en yayg›n araflt›rma
alan›n› oluflturmaktad›r. 1960'lar›n sonuna kadar aile içi fliddet, çok
ender yafland›¤› düflünülen ve a¤›rl›kl› olarak psikolojik sorunlar ve yoksullukla
iliflkilendirilen bir olguyken 1970'lerde bu durum de¤iflmeye
bafllam›flt›r (Gelles 1980, 873). Örne¤in, ilk 30 y›l›nda (1939-1969) bafll›¤›nda
“fliddet” ismi tafl›yan tek bir makale yay›mlanmayan “evlilik ve aile dergisi”
The Journal of Marriage and the Family'nin ikinci 30 y›l›nda (1970'lerden
bugüne) en çok yay›n yap›lan konulardan birisi aile içi fliddet olarak
karfl›m›za ç›k›yor (O'Brien 1971, Gelles 1980, Gelles ve Conte 1990). Daha
önemlisi, zaman içinde Violence Against Women, Journal of Interpersonal
Violence ve Journal of Family Violence gibi yaln›zca bu konuda yap›lan çal›flmalar›n
yay›mland›¤› yeni dergiler ortaya ç›k›yor. Bu alan›n öncülerinden