Türkiye'de Kadına Yönelik Şiddet - Sabanci University Research ...

Türkiye’de Kad›na Yönelik fiiddet 27
maktan çok uzakt›r. Bütçeden SHÇEK'lere ayr›lan fonlar s›n›rl›, çal›flan eleman
say›s› çok az, çal›flma saatleri çok yetersizdir. SHÇEK'in s›¤›nma evlerinin
say›s› ihtiyac› karfl›lamaktan çok uzakt›r. Kad›n kurulufllar› Türkiye'de
en az 3000 s›¤›na¤a ihtiyaç oldu¤unu vurgulamaktad›rlar (Mor Çat› Kad›n
S›¤›na¤› Vakf› 2003, 104-108). Ayr›ca, SHÇEK'in varolan az say›daki s›¤›nma
evinde nitelikli elemanlar yetersiz, sunulan hizmet s›n›rl›d›r.
Hukuk Alan›ndaki Geliflmeler ve Kampanyalar
Türkiye'de kad›n hareketinin ilk hukuki kazan›m› fuhufl yapanlara tecavüzde
ceza indirilmesini öngören TCK'n›n 438. maddesinin 21 Kas›m
1990'da yürürlükten kald›r›lmas›d›r. 8 gün sonra, 29 Kas›m 1990'da eski
Medeni Yasan›n kad›nlar›n ev d›fl›nda çal›flmas›n› kocan›n iznine ba¤layan
159. maddesi Anayasa Mahkemesi taraf›ndan iptal edilmifltir. 1996'da erke-
¤in zinas›, 1998'de kad›n›n zinas› suç olmaktan ç›kar›lm›fl, 1997'de kad›nlar
kendi soyadlar› ile kocalar›n›n soyad›n› birlikte kullanabilme hakk›n› elde
etmifllerdir.
Kad›na yönelik fliddetle mücadele ba¤lam›nda gerçekleflen en önemli yasal
geliflmelerden biri 17 Ocak 1998'de yürürlü¤e giren 4320 say›l› “Ailenin
Korunmas›na Dair Kanun”dur. Kanun, ismi her ne kadar aileyi korumay›
ça¤r›flt›rsa da, feministlerin uzun zamand›r ç›kart›lmas›n› istedikleri, bu konuda
kampanya yürüttükleri “aile içi fliddete karfl› kad›nlar› koruma”ya yönelik
bir kanundur. Bu kanunun ç›kmas›nda Türkiye'ye yurtd›fl›ndan gelen
elefltirilerin de rolü olmufltur. Birleflmifl Milletler Kad›nlara Karfl› Her Türlü
Ayr›mc›l›¤›n Önlenmesi Sözleflmesi (CEDAW) çerçevesinde feminist akademisyen
ve bürokratlar taraf›ndan haz›rlanan 1996 y›l› Türkiye Raporu'nun
fliddetle mücadelede al›nan önlemlerin yetersizli¤ini vurgulamas›, bu noktada
Türkiye'nin komite üyelerince elefltirilmesine yol açm›flt›r. Raporun
okunmas›nda haz›r bulunan Kad›ndan Sorumlu Devlet Bakan› Ifl›lay Sayg›n,
elefltirilerden etkilenmifl, bu kanunun ç›kmas› için yo¤un bir çal›flma
içine girmifltir. Kad›n hareketinin etkin bir kampanya yürütmesi ve
KSSGM'nin konuyu önemsemesi kanunun ç›kmas›nda rol oynam›flt›r. 9 Kanun,
aile içinde fliddete u¤rayan kiflilerin korunabilmesi için, fliddet uygulayanlar›
ihtar, evden uzaklaflt›rma ve hapisle cezaland›rmay› öngörür. Baflka
bir deyiflle, “4320 say›l› kanun, fliddet uygulay›c›ya yönelik gelifltirilen ted-
9
Kanun ç›kmadan önceki y›llarda kad›n kurulufllar› çeflitli yay›nlarla bu tür koruma önlemlerinin
al›nmas› gerekti¤ini uluslararas› örnekleriyle birlikte ifllemifllerdir. Örne¤in Mor Çat› 1996, ‹lkkaracan,
Gülçür ve Ar›n 1996.