Türkiye'de Kadına Yönelik Şiddet - Sabanci University Research ...

Türkiye’de Kad›na Yönelik fiiddet 19
de görece güç sahibi k›lan i¤ne, gelene¤e meydan okuyan feministler taraf›ndan,
kamusal alanda gelenekselleflmifl cinsel tacize karfl› dur demek için
araçsallaflt›r›l›yordu. Kad›nlar böylece yeni feminist rolleri ile güç sahibi oluyordu.
‹¤ne sembolik bir savunma arac› flekline dönüflünce, cinsel tacizin bir
sald›r› oldu¤unu da gözler önüne sermifl oluyordu.
Cinsel tacizi görünür k›lmaya çal›flan feministler için ilk zorluklardan biri
bu konuyu kamusal olarak dillendirmenin yolunu bulmakt›. Bugün televizyon
dizilerinden gündelik hayattaki tart›flmalara kadar s›kça kullan›lan
“cinsel taciz” kavram› 15 y›l önce feministler dahil çok insana yabanc› bir
kavramd›: feminist dergisinin Mart 1990 say›s›na bak›nca görüyoruz ki “sark›nt›l›¤a
karfl›” yürütülmesi planlanan kampanyan›n isminin ne olaca¤›
uzun uzun tart›fl›ld›ktan sonra “cinsel taciz”de karar k›l›nd›¤›nda, “cinsel taciz”
tan›d›k olmayan, zor anlafl›l›r bir ifade oldu¤u için çok elefltiriliyordu.
Handan (Koç) bu say›daki yaz›s›nda o süreci flöyle anlat›yordu: “mesela benim
gönlüm kampanyan›n ad›n›n 'bedenimiz bizimdir' olmas›ndan yanayd›.
bir de 'cinsel taciz' diyenler vard›. cinsel taciz laf› bence pek kolay anlafl›lm›yordu.
yabanc› dilde kullan›lan bir sözün türkçesi, kolay anlafl›l›r olmayan
bir tercümesiydi” (feminist, Mart 1990, 17). Sonunda kampanyan›n ad›
“Bedenimiz bizimdir, cinsel tacize hay›r” oluyordu. O günlere dair yazd›¤›
bir yaz›da, “Cinsel taciz terimini ço¤umuz ilk kez duymufltuk” diyen Filiz
Koçali, bugün gelinen noktan›n alt›n› çiziyordu: “Art›k cinsel taciz terimi
hemen hemen herkes taraf›ndan bilinmekte ve TCK içinde suç olarak tan›mlanmakta.
Yani bu konuda geçen 17 senede çok yol al›nm›fl durumda”
(Koçali 2007, 9).
Sokakta cinsel tacize karfl› örgütlenen ve çok ses getiren bu kampanya,
“iflyerinde cinsel taciz” ve “evde cinsel taciz” üzerinden devam edecekken
da¤›ld› (Savran 2005, 87). Filiz Koçali'ye göre bu iki bafll›¤›n geride kalmas›nda
kampanyay› sürdüren feministlerin evde ve iflyerinde tacizi yak›c› bir
flekilde yaflamamalar›n›n ve “yüzyüze bakt›¤›m›z erkeklere karfl› politikay›
ertelememizin” etkisi olmufl olabilirdi (Koçali 2007, 9). fiule Aytaç da o dönem
yürütülen bilinç yükseltme gruplar›n› de¤erlendirirken evlilik içinde
yaflanan cinsel tacizi ne kadar zor konufltuklar›n› hat›rl›yordu: “'Evlilik içi
cinsel taciz' kavram›n› kendimize kabul ettirebilmek için aylarca tart›flt›¤›-
m›z› hat›rl›yorum” (Aytaç 2005, 53).