Türkiye'de Kadına Yönelik Şiddet - Sabanci University Research ...

G‹R‹fi
Türkiye Cumhuriyeti Anayasas› “kiflinin dokunulmazl›¤›, maddi ve manevi
varl›¤›” n›n tan›mland›¤› 17. maddesi ile herkesin yaflam hakk›n› garanti
alt›na almay› ve kimsenin “insan haysiyetiyle ba¤daflmayan bir cezaya veya
muameleye tabi tutulamayaca¤›n›” taahhüt eder. Toplumsal cinsiyete dayal›
fliddet bu anayasal hakk›n ihlali anlam›na gelmekte, bu ihlalin önlenmesi
için devlete önemli sorumluluklar düflmektedir.
Kad›na yönelik fliddetle mücadele, Türkiye'nin imzalam›fl oldu¤u uluslararas›
sözleflmeler ve Birleflmifl Milletler kararlar›yla da devletin öncelikli sorumluluklar›ndan
birisi olarak tan›mlanm›flt›r. Birleflmifl Milletler Kad›nlara
Karfl› Her Türlü Ayr›mc›l›¤›n Önlenmesi Komitesi'nin 1989'da ald›¤› 12
say›l› Genel Tavsiyesi devletleri kad›na yönelik fliddetle mücadele etmeye davet
etmifl, bu konuda istatistiksel verilere ihtiyaç duyuldu¤unu belirlemifltir.
Komitenin 1992 y›l›nda ald›¤› 19 say›l› Genel Tavsiyesi ise toplumsal cinsiyete
dayal› fliddeti, kad›nlar›n erkeklerle eflit hak ve özgürlüklerden faydalanabilmelerini
engelleyen bir ayr›mc›l›k türü olarak tan›mlam›flt›r. Bu karar,
Birleflmifl Milletler Genel Kurulu taraf›ndan yay›nlanan Kad›na Yönelik fiiddetin
Önlenmesi Bildirgesi'ne de temel teflkil etmifltir (GA Res
48/104(1994), UN Doc A/48/49). Bu Bildirge, devletlerin gelenek, görenek
veya din gibi gerekçeler öne sürerek kad›na yönelik fliddetle mücadele alan›ndaki
sorumluluklar›n› aksatmamalar› gerekti¤ini vurgulam›flt›r (Merry
2006, 76).
Toplumsal cinsiyete dayal› fliddet, Türkiye Cumhuriyeti vatandafllar›n›n
var olan potansiyellerini gerçeklefltirmelerinin önündeki en önemli engellerden
birisi olmaya devam etmektedir. Özellikle k›z çocuklar› ve kad›nlar,
çekirdek aile içinde, genifl aile ba¤lam›nda, sokakta, okulda ve ifl hayat›nda