Türkiye'de Kadına Yönelik Şiddet - Sabanci University Research ...

106 Ayfle Gül Alt›nay ve Yeflim Arat
mahkemelere bu alana müdahale etme konusunda önemli sorumluluklar
yükledi¤i görülmektedir. Kad›nlar›n % 92’si mahkemelerin fliddet uygulayan
erkeklere ceza vermesini istemektedir. Çok aç›kt›r ki, kad›nlar aile içi
fliddeti “aile içinde” çözülmesi gereken bir konu olarak de¤erlendirmemektedirler.
“Do¤ulu kad›n daha çok eziliyor” anlay›fl›
Türkiye’de kad›na yönelik fliddet konusunda son y›llarda h›zla yayg›nlaflan
görüfllerden biri “Do¤ulu kad›n›n daha çok ezildi¤i” görüflüdür. Modernleflme
söylemleriyle birlikte geliflen “geri kalm›fl k›rsal alan” ve “modern,
geliflmifl flehirler” aras›ndaki karfl›tl›k giderek “Do¤u-Bat›” hatta
“Kürt-Türk” karfl›tl›¤› olarak kurgulanmakta, aradaki fark ise a¤›rl›kl› olarak
toplumsal cinsiyet ve fliddet ekseninde çizilmektedir. “Namus cinayetleri”
etraf›nda dönen tart›flmalar bu durumun en çarp›c› örneklerindendir.
Bizim araflt›rmam›z göstermektedir ki kad›nlar›n fliddet ve ailede kad›nerkek
eflitli¤i konusundaki görüflleri aç›s›ndan Türkiye’nin Do¤u’su ve Orta/Bat›’s›
aras›nda kaydade¤er farklar yoktur. Anlaml› olabilecek iki fark, aile
içi iflbölümü ve gelir getiren bir ifl yapmayla ilgilidir: Do¤u örnekleminde
“Ev iflleri efller aras›nda eflit paylafl›lmal›d›r” görüflüne kat›lanlar›n oran›
% 66 iken Orta/Bat› örnekleminde % 82’dir. “Gelir getiren bir ifl yapmak,
çal›flmak isteseniz efliniz sizi engeller mi?” sorusuna görüfltü¤ümüz (çal›flmayan)
kad›nlar›n % 36’s› “Evet, engeller” yan›t›n› vermiflken Do¤u örnekleminde
bu oran % 52’ye ç›kmaktad›r. Di¤er alt bafll›klarda oranlar birbirlerine
yak›nd›r. Daya¤›n meflru görülmemesi noktas›nda da kad›nlar hemfikirdir:
“Hakl› görülebilecek dayak yoktur” diyenlerin oran› Do¤u örnekleminde
% 86, Orta/Bat› örnekleminde ise % 89 olmufltur.
Fiziksel ve cinsel fliddet deneyimleri aç›s›ndan da büyük bir fark görülmemektedir:
Do¤u bölgelerindeki kad›nlar›n % 39’u fiziksel fliddete, % 14’ü
ise cinsel fliddete maruz kald›¤›n› ifade etmifl, bu oranlar Orta/Bat› bölgelerinde
s›ras›yla % 33 ve % 14 olarak gözlemlenmifltir. fiiddet sarmal›nda geçen
yak›n tarihin etkisi olarak yorumlayabilece¤imiz bir fark kad›nlar›n devlet
kurumlar›na olan güveni ve bu kurumlardan beklentisi ile ilgilidir. Do-
¤u’da kad›nlar polise ve mahkemelere baflvurma konular›nda görece daha
isteksizdirler. Komflusunun dayak yemesi durumunda polisi arayaca¤›n›
söyleyenlerin oran› Orta/Bat› bölgelerinde % 15 iken, bu oran Do¤u’da