Hane Halkı Araştırması Ara Raporu - Türk Toraks Derneği

2.13 Denetim Aktiviteleri
Hane halkı anket uygulaması denetim hizmetleri, denetçi, alan sorumlusu ve Merkez Yönetim Birimi
tarafından olmak üzere 3 düzeyde yapılmıştır.
a. Denetçi Düzeyinde
Denetçiler, denetim görevini iki yöntemle yürütmüşlerdir.
Birinci yöntemde, denetçiler, sorumlu oldukları anketörleri anket uygulamalarını yaptıkları haneye
giderek bizzat yerinde izlemişler veya telefonla iletişim kurarak anketörlerin belirlenen hanede olup
olmadıklarını kontrol etmişlerdir. İkinci yöntemde ise denetçiler, anketin uygulanması sonrasında,
anketin tekrar aynı hanede başka bir anketör tarafından uygulanmadığı (re-test yapılmadığı)
hanelerden seçtiklerine giderek veya telefonla temas kurarak daha önce belirlenmiş soruları sormuşlar
ve aldıkları bilgileri Tekrar Temas (re-contact) Formlarına işlemişlerdir. Bu formlar, II. Dönem saha
çalışmasında kullanılmıştır.
Sağlık Bakanlığı UHY-ME çalışmasında görevli yetkililer tarafından geliştirilen denetleme formları,
denetçiler tarafından ilden ayrılmadan doldurulmuş ve Sağlık Bakanlığı, SPGK ve Hıfzıssıhha
Mektebi Müdürlüğüne fakslanmıştır (Ek 3). Sağlık Bakanlığı UHY-ME çalışması görevlileri
tarafından tespit edilen hatalar Üniversite Merkez Yönetim Birimine günlük olarak aktarılmış, birim
tarafından da alt sorumlulara bu geri bildirimler iletilmiştir. Bu şekilde gerekli düzeltmeler illerde
yapılmıştır.
b. Alan Sorumlusu Düzeyinde
Alan sorumluları, organizasyon ve yönetim hizmetleri yanında çeşitli denetim görevlerini de
yapmışlardır. Bunlar, ekiplerin uygun blokta çalışmaları, listelemenin doğru yapılması, anketörlerin
belirlenen hanelerde anket yapmasının izlenmesinin yanı sıra denetçinin hazırladığı Denetim Formunu
değerlendirmek ve tamamlanmış anketlerden rastgele seçtiği bir anketi incelemektir.
c. Merkez Yönetim Birimi Düzeyinde
Hane halkı anket uygulamalarının yönetimi, izlenmesi ve denetimi Merkez Yönetim Biriminden
yürütülmüştür. Her iki uygulama döneminde de Birimde görevli uzmanlarca uygulama alanlarına
denetim gezileri düzenlenmiş, çalışmalar yerinde izlenmiştir. Gerektiğinde Merkez, denetim görevini
telefon aracılığı ile anketörü ve hane bireylerini arayarak yerine getirmiştir.
2.14. Kalite Kontrol Çalışmaları
Kalite Kontrolü, Anket uygulamalarının kalitesinin ölçülmesi için DSÖ’ nün bu çalışma için kabul
ettiği iki yöntem uygulanmıştır.
Birinci yöntem, DSÖ’nün bu çalışmaya özgü geliştirdiği Kalite Rehberi doğrultusunda I. ve II.
Dönemde anket uygulaması sonrası, örnekleme alınan hane sayısının %5’i olan 300’er haneye kalite
kontrol anketi uygulamasıdır. Bu uygulama, denetçi ve alan sorumluları tarafından her bloktan rast
gele seçilmiş bir haneye 1-7 gün içerisinde gidilerek yapılmıştır. Köylerde ise bu uygulama ulaşım
imkânlarına göre aynı gün veya ertesi gün yapılmıştır. Belirlenen %5 oranına ulaşmak için her bloktan
bir kalite kontrol anketine ilaveten her dört bloktan birinde ikinci kalite kontrol anketi uygulanmıştır. I.
dönemde 298, II. dönemde ise 302 kalite kontrol anketi uygulanmış olup toplam 600 anket
uygulanmıştır (Ek 5). Bu çalışmaya ait sonuçlar yedinci bölümde açıklanmıştır.
İkinci yöntem olarak da Tekrar Görüşme (Re-Contact) ile kalite kontrol çalışması yapılmıştır. Bu
kontrol çalışması, denetçiler ve gerektiğinde alan sorumluları tarafından, anket uygulama sonrası, her
bloktan en az 2-3 haneye gidilerek yüz yüze görüşmeyle veya hanelere telefon edilerek yapılmıştır.
Görüşmeler her iki dönemde de yapılmış olup, tekrar görüşme yapılan Hane Kayıt Formlarına ikinci
dönem yapılan görüşmeler kayıt edilmiştir. Formda, denetleme formuna paralel haneyi tanımlayan
temel bilgilere ek olarak, anketteki bazı soruların cevaplarını ihtiva eden bilgiler yer almaktadır (Ek 4).
I. dönemde 720, II. Dönemde de 697 olmak üzere toplam 1417 “tekrar görüşme” yapılmıştır.
14