Hane Halkı Araştırması Ara Raporu - Türk Toraks Derneği

2.10. Blok ve Adreslerin Devlet İstatistik Enstitüsünden Temini
DİE ile yapılan işbirliği çerçevesinde I. ve II. dönem örnek kapsamına giren illerin ve bu illerdeki kırkente
göre blokları (240’ar blok) ve adresleri temin edilmiştir. Blokların illere ve AYB’ye göre
dağılımı harita üzerinde belirtilmiş ve bunların detaylı listeleri alan sorumlularına verilmiştir.
I. Dönem saha uygulaması kapsamında 64 il yer almıştır. Uygulama sırasında Bitlis iline bağlı bir
köye ulaşım ve güvenlik nedeniyle yetkililer tarafından gidilmesi uygun görülmediğinden DİE’nin
önerisi ile, Bitlis yerine Diyarbakır’dan ilave bir köy alınmıştır. Bu nedenle I. Dönem alan çalışması
63 ilde tamamlanmıştır. II. Dönemde 70 il yer almış ve uygulama planlandığı gibi tamamlanmıştır.
Listeleme çalışmaları sırasında apartman yöneticisi, muhtar, belediye puantaj memuru, sağlık ocağı
personeli ile işbirliği yapılarak DİE’nin verdiği adreslerde gereken sayıda hane tespiti yapılmıştır. Bu
çalışma sırasında tatil yörelerinde, yeni iskana açılmış kooperatiflerde ve bazı dağlık köylerde yeterli
hane sayısı açısından sorunlar yaşanmıştır. Ancak, bu durumda DİE ile yapılan iletişim sonucu alınan
hızlı ve etkin bir kararla anketörlerin yönlendirilmesi sağlanmıştır.
2.11. Listeleme Çalışmaları
Anketör eğitimlerinde DİE uzmanı tarafından verilen blok listeleme metodolojisi doğrultusunda, anket
uygulaması öncesi oluşturulan bir ekiple örnek bloktaki tüm hane halklarının (konutların) adres
listeleme çalışması yapılmıştır. Bu çalışmalarda DİE’nin geliştirdiği Listeleme Formu kullanılmıştır
(Ek 2). Bu listeleme çalışmaları sırasında bazı metropollerde, özel kooperatif bloklarında, yazlıklarda
ve yeni yerleşim alanlarında yeterli hane sayısına ulaşmada önemli zorluklarla karşılaşılmıştır. Kırsal
kesimde ise verilen belde veya köy nüfusunun bir blok için kabul edilen alt limit hane sayısının 175’in
altında olması ve bu durumda tekrar DİE ile iletişim kurularak blokun değiştirilmesi zaman ve ulaşım
açısından kayba neden olmuştur. Bununla birlikte, listeleme çalışmasının anket uygulaması öncesinde
yapılmış olması, anketörlere kolaylık getirmesi yanında anketin haneler tarafından kabul edilme
oranını yükseltmiştir. Buna etki eden faktörlerin başında ise listeleme yapılırken hanelerin konu
hakkında doğru bilgilendirilmesi olmuştur.
2.12. Hane Halkı Anket Uygulamaları
Mevsimsel özelliklerin çalışmada gözlenebilmesi için uygulama iki dönemde yapılmıştır.
a- I. Alan Uygulaması
I. Alan Uygulaması, 6000 hane olarak hedeflenmiştir. Uygulama, İstanbul Bölgesinde 4 Şubat 2003,
Ankara Bölgesinde 3 Şubat 2003 ve Diyarbakır Bölgesinde 5 Şubat 2003 tarihinde başlamıştır. Yoğun
kar yağışı ve uzun tatil nedeniyle İstanbul Bölgesinde 3 gün, diğer bölgelerde ise 1-2 gün çalışmalara
ara verilmek zorunda kalınmıştır. Uygulama, Ankara ve Diyarbakır bölgelerinde 10 Mart 2003’te,
İstanbul Bölgesinde 14 Mart 2003’te tamamlanmıştır. Dönem I alan uygulamasının planı Ek 6’da
verilmiştir.
b- II. Alan Uygulaması
Teknik şartnamede yer aldığı üzere hastalıkların görülme sıklığının mevsimsel özelliğini tespit etmek
amacıyla tekrar 6000 hane ile görüşme hedeflenmiştir. Dönem II alan uygulamasının planı Ek-7’de
verilmiştir.
Bu dönemde kullanılan anket formlarında, Başlangıç Raporunda da belirtildiği üzere sağlık vaka ve
sağlık durum değerlendirme setleri, sağlık durumu sıralaması, sağlık durumunun değerlendirilmesi
(EuroQuol – Görsel Analog Ölçeği) bölümleri yer almamıştır. Gerektiğinde kullanılmak üzere ek
sayfalar, uygulamada kolaylık sağlamak amacıyla formun arkasına ilave edilmiştir. ILO Meslek
Sınıflandırılmasına ait kodlama listesi de anketin en son sayfasına konulmuştur. Anketten çıkarılan
bazı bölümler, anketin soru adedini azaltmış, uygulama süresini de kısalmıştır. Ayrıca, ek sayfalar ve
ILO meslek sınıflandırma listesinin anket içersine ilave edilmesi, anketöre kolaylık sağlamıştır.
Anketteki düzenlemelere paralel olarak anketör el kitabında da gereken düzenlemeler yapılmıştır
İkinci dönem anket uygulamaları 70 ilde uygulanmıştır. 240 bloka ait iller ve adresler DİE tarafından
verilmiştir. Tüm bölgelerde II. dönem anket uygulamasına 14 Nisan 2003 tarihinde başlanmış ve
uygulama 11 Mayıs 2003’te bitirilmiştir.
13