Hane Halkı Araştırması Ara Raporu - Türk Toraks Derneği

araştırmacıları tarafından Tanzanya’da kullanılmak üzere geliştirilmiş anket formu ile Ürdün’de
kullanılan sözel otopsi anket formunun kurgusu ve soruları gözden geçirilerek araştırmamızda
kullanılacak anket formu hazırlanmıştır. Geliştirilen sözel otopsi anketi ise hane halkı araştırmasında
tespit edilen ölümlere hekimler tarafından uygulanmıştır.
Yeniden düzenlenen Anket Formu, kurgu açısından dört ana bölümde hazırlanmıştır.
I. Bölümde sorulan sorularla, hane halkı reisinden, hane ile ilgili olarak aşağıdaki bilgiler alınmıştır.
a) Demografik bilgiler (yaş, cinsiyet, eğitim, medeni durum, çalışma durumu)
b) Sağlık, bakım ve rehabilitasyon durumu (akut ve kronik hastalıklar, bedensel ve zihinsel
özürlülük, bakım ihtiyacı olan kişiler, son bir yıl içinde hanede meydana gelen ölümlerin tespiti)
c) Hanenin yaşadığı konutun nitelikleri, haneye ait risk faktörleri ve hanenin sahip olduğu ulaşım
aracı ve diğer eşyalar
d) Hane halkı giderleri (hanenin gıda, eğitim, sağlık ve diğer harcamaları ile yapılan sağlık
harcamalarının kurum ve hizmet türü ve bu harcamaların kaynağı)
e) Hane halkı gelirleri (hanede çalışan fertlerin yaptığı iş ve son bir ay içindeki gelir miktarı)
f) Sağlık güvence sistemi (sigorta kapsamında olma, özel sigorta, pirim miktarı vb.)
II. Bölümde ise hane halkı bireyleri arasından 18 yaş ve üstü Kish yöntemi ileseçilen “cevaplayıcı”
dan aşağıdaki bilgiler alınmıştır.
a) Cevaplayanın demografik nitelikleri (yaş, cinsiyet, eğitim) ve çalışma durumu (yaptığı iş ve
mesleği)
b) Sağlık durumu (genel sağlık, hareketlilik, kişisel bakım, ağrı ve rahatsızlık, anlama, kişilerarası
ilişkiler ve topluma katılım, görme, uyku ve zindelik, duygu durumu)
c) Sağlık vakaları ve sağlık durum değerlendirme setleri ile kişinin o anki sağlık durumunun
sıralaması. (Bu bölüm sadece I. dönemde kullanılmıştır)
d) Risk faktörleri (tütün ve alkol, beslenme, fiziksel aktivite)
e) Seçilmiş önemli hastalıkların teşhis, tedavi ve son bir yıl içerisindeki semptomları ile ilgili
kapsamlı bilgiler. Bu bölümde yer alan hastalıklar: Artrit, angina pektoris, diyabet, astım,
depresyon, tüberküloz, ağız-diş sağlığı, trafik kazaları ve diğer yaralanmalar, hipertansiyon, bel
ağrısı, epilepsi ve serebro vasküler olay (inme)
f) Sağlık durumunun değerlendirilmesi / EuroQual 5 ve Görsel Analog Ölçeği (Bu bölüm de sadece
I. dönemde kullanılmıştır.)
g) Anketörün cevaplayıcı ile ilgili değerlendirmesi ve gözlemleri
h) Cevaplayıcının, hane dışında ikamet etmekte iken son bir yıl içinde ölen kardeşi varsa tespiti
III. Bölümde, listeleme çalışması ile belirlenen ana haneye komşu olan hanelerde (anketin uygulandığı
hanenin, iki önceki ve iki sonraki toplam dört komşusu, yaşayan kişiler hakkında yaş ve cinsiyet
bilgileri ile bu hanelerde son bir yıl içinde meydana gelen ölümlerin tespiti.
IV. Bölümde ise Ölüm Tespit Formu yer almaktadır. Bu formda son bir yıl içinde hane halkı bireyleri
arasından ölen kişilere, cevaplayıcının hane dışındaki ölen kardeşine ve komşularda meydana gelen
ölümlere ilişkin, sözel otopsiye kaynak teşkil edecek şekilde ölen kişinin kimlik ve adres bilgileri yer
almaktadır (ölenin kimlik ve adres bilgileri, ölüm tarihi ve yeri, defnedildiği yer).
Ankette yer alacak soruların düzenlenmesinden sonra anket uygulanmasında ve değerlendirmesinde
zaman tasarrufu sağlaması için anket formu optik okuyucu sistemine göre düzenlenmiştir.
2.3. Anketör El Kitabı ve Bilgi Kartlarının Hazırlanması
Son şekli verilmiş olan Hane Halkı Anket Formu dikkate alınarak, formun doğru ve eksiksiz bir
biçimde nasıl doldurulacağı konularının açıklandığı rehber bir kitap hazırlanmıştır. Bu kitabın
hazırlanmasında DSÖ’nün çalışmalarından da yararlanılmıştır. Hazırlamada, anket formundaki bölüm
başlıklarının sırası göz önünde tutularak, önce soru kökü yazılmış, ardından gerekli açıklamaları
yapılmış ve konu ile ilgili örnekler verilmiştir.
9