Hane Halkı Araştırması Ara Raporu - Türk Toraks Derneği

Ek 11:
DÜZELTME İŞLEMLERİNE AİT METODOLOJİ
Bilinen bir nüfusun dağılımı ile bu nüfustan elde edilen örnekleme dağılım arasında fark
bulunması durumunda düzeltme işlemine başvurulmaktadır. UHYME çalışmasında,
cevaplayıcı kısmında, cevaplayıcıların yaş ve cinsiyet dağılımlarının, GNS 2000 yaş ve
cinsiyet dağılımından farklı olduğu görülmüş ve düzeltme işlemi yapılmıştır. Düzeltme işlemi
dört aşamada yapılmıştır.
Birinci Aşama: Cevaplayıcıların yaş ve cinsiyet dağılımlarının incelenmesidir.
UHYME çalışmasında, cevaplayıcıların yaş ve cinsiyet dağılımı, Tablo 1’de verilmiştir.
Tablo 1: 18 yaş ve + cevaplayıcılarının yaş gruplarına ve cinsiyete göre dağılımı
UHY-ME Cevaplayıcı
Yaş Grupları
Erkek
Kadın
Sayı % Sayı %
18-24 576 12,00 961 15,01
25-34 1060 22,08 1704 26,61
35-44 1161 24,19 1438 22,45
45-54 794 16,54 957 14,94
55-64 558 11,63 645 10,07
65-+ 651 13,56 699 10,92
Toplam 4800 100,00 6404 100,00
GENEL ORAN 0,428418422 0,57158158
İkinci Aşama: 2000 Nüfus sayımının yaşa ve cinsiyete göre dağılımının incelenmesidir.
Türkiye’de 18 yaş ve üstü nüfusun yaş ve cinsiyete göre dağılımı Tablo 2’de verilmiştir.
Tablo 1 ve Tablo 2 karşılaştırıldığında özellikle başta18-24 yaş grubu olmak üzere,
cevaplayıcıların yaş ve cinsiyet dağılımının, GNS 2000 sonucunda ortaya çıkan yaş ve
cinsiyet nüfus dağılımından farklı olduğu görülmüştür. Bu durum özellikle de facta ve jure
nüfus tanımlarından kaynaklanmaktadır.
Üçüncü Aşama: Düzeltme Katsayısının Hesaplanmasıdır.
Örneklem ve nüfus dağılımlarının birbirinden farklı olması sonucunda düzeltme işlemine
başvurulmuştur. Düzeltme işlemi hücre bazında (cell weighting) yapılırken, belirli bir yaş ve
cinsiyet grubundaki nüfusun oranı ( W*ij), örneklemin ilgili yaş ve cinsiyet grubundaki
oranına (Wij) bölünmekte ve hücreler için düzeltme katsayıları bulunmaktadır. Örneğin belirli
bir nüfusun yaş ve cinsiyet dağılımı Tablo 3’deki gibi, bu nüfustan alınan örneklemin yaş ve
cinsiyet dağılımı da Tablo 4’deki gibi olsun.
309