Hane Halkı Araştırması Ara Raporu - Türk Toraks Derneği

3.18. Risk Faktörleri
Anketin, “IV. Risk Faktörleri Bölümü”nde yer alan, tütün, alkol, beslenme ve fiziksel aktiviteleri
içeren ve “4000”li sayılarla numaralanmış olan, sorulara cevaplayıcıların verdiği yanıtların bölge,
yerleşim yeri, cinsiyet, yaş grupları ve öğrenim durumuna göre dağılımları aşağıdaki tablolarda
verilmiştir. DSÖ tarafından yürütülen Dünya Sağlık Araştırmaları ve bu araştırmaların
değerlendirmeleri 2003 yılında tamamlanacağından karşılaştırılabilir diğer ülke verileri daha sonra
DSÖ tarafından yayınlanacaktır.
Tablo 144’te 18 yaş ve üstü cevaplayıcıların tütün mamulü kullanma durumuna bakıldığında, her gün
sigara içenlerin oranının % 31,22, arada sırada içenlerin oranının ise % 1,71 olduğu görülmektedir.
Diğer bir anlatımla tütün mamulü kullananların oranı % 32,93’dur. Kentte her gün sigara içenlerin
oranı %33,07 iken bu oran kırda %28,62 olarak bulunmuştur. Cinsiyete göre bu oranlar
incelendiğinde, erkeklerin % 49,38’inin, kadınların ise % 17,59’unun her gün tütün mamulü kullandığı
görülmüştür. Yaş gruplarına göre tütün mamulleri kullanma durumu incelendiğinde, 18-24 yaş
grubundakilerin %31,01’inin, 35-44 yaş grubundakilerin ise %37,76’sının her gün tütün mamulü
kullandıkları saptanmıştır. Öğrenim sürelerine göre bu oran incelendiğinde, öğrenim süresi 6-11 yıl
olanların %43,07 ile en yüksek orana, hiç okumayanların ise % 13,55 ile en düşük orana sahip olduğu
saptanmıştır.
Bu sonuçlar, “Manisa Nüfus ve Sağlık Araştırması 1999’da[4] bulunan sonuçlarla karşılaştırıldığında;
bu araştırmada 18 yaş üstü cevaplayıcılar içinde her gün tütün mamulü kullananların oranı erkeklerde
%49,4, kadınlarda ise %17,6 olarak bulunmuş iken,Manisa Araştırması’nda her gün sigara içenlerin
oranı erkeklerde %63,8 ve kadınlarda %27,8 olarak bulunmuş olup bu araştırmada bulunan oranlardan
bir hayli yüksek olduğu görülmektedir. Buna karşılık yaş gruplarına göre tütün mamulleri kullanma ya
da sigara içme durumu incelendiğinde, her iki araştırmada da bulunan sonuçlar birbiri ile benzer olup,
her gün tütün mamulü kullanan ya da sigara içenlerin oranlarının 25-34 ile 35- 44 gibi orta yaş
gruplarında en yüksek düzeylere ulaştığı görülmektedir.
Tütün mamulü kullanan cevaplayıcıların kullanma süreleri, kullanmaya başlama yaşı, bir günde içilen
sigara adedinin dağılımı Tablo 145’te verilmiştir. Tablodan görüldüğü üzere, kişilerin tütün mamulü
kullanma ortalama süreleri bölgelere göre 16,66 yıl ile 19,04 yıl arasında değişmektedir. Tütün
mamulü kullanmaya başlama yılı ortalamaları 19,33 ile 20,31 arasında; bir günde içilen sigara adedi
ortalaması ise 16,92 ile 18,20 arasında değişmektedir. Tütün mamulü kullanma ortalama süresi
kadınlarda 13,46 iken erkeklerde 20,60 olup, tütün mamulü kullanmaya başlama yaşı ortalaması
erkeklerde 18,97’dir. Yani erkeler kadınlara göre 2,5 yıl daha erken tütün mamulü kullanmaya
başlamaktadır. Aynı şekilde erkeklerde bir günde içilen sigara adedi 19,76 iken bu sayı kadınlarda
12,33’e düşmektedir. Bu verilerden anlaşılacağı üzere kullanma süresi, başlama yaşı ve bir günde
içilen sigara miktarı açısından erkekler çok daha ağır risk altındadır.
Yanında başkaları tarafından sigara içilmesi nedeniyle sigara dumanına maruz kalan cevaplayıcıların
bölge ve yerleşim yerine göre dağılımları Tablo 146’da verilmiştir. Tablodan da görüldüğü gibi, sigara
dumanına maruz kalma açısından bölgeler arasında belirgin bir farklılık yoktur. Sigara dumanına
maruz kalanların, yanında sigara içenlere göre dağılımı incelendiğinde; kişileri sigara dumanına maruz
bırakma açısından, %25,36 oran ile eşlerin birinci sırada, %9,15 oran ile babaların ikinci sırada geldiği
anlaşılmaktadır
Tablo 147’de görüldüğü gibi, cevaplayıcıların %54,53’ünün sık bulundukları ortamlarda sigara
içenlerin var olması önemli bir bulgudur. Bu oran kentlerde %56,30 olup, kırdan daha yüksektir.
Erkeklerden %70,64’ü sık bulundukları ortamlarda sigara içenlerin var olduğunu ifade ederken bu
oran kadınlarda %42,30 olup erkeklere göre bir hayli azdır.
Tablo 148’de görüldüğü gibi, son bir ay içinde, sigaradan dolayı önemli bir sağlık sorunu olanların
oranı %5,98 olup, Doğu Anadolu Bölgesi’nde bu oran diğer bölgelere göre daha yüksek olarak
bulunmuştur. Sigaradan dolayı önemli bir sağlık sorunu olanlarda cinsiyet farklılaşmasına
bakıldığında bu oran erkeklerde %7,58, kadınlarda ise %4,77 bulunmuştur. Yaş dağılımına
bakıldığında ise, 45-54 yaş grubu en yüksek oranda sağlık sorununa sahip olan grup olarak
görülmektedir.
207