Hane Halkı Araştırması Ara Raporu - Türk Toraks Derneği

Hanehalkı bireylerinin sağlık kurumlarına yaptıkları başvuru sonucu aldıkları tanıların cinsiyete göre
dağılımı Tablo 92’de verilmiştir. Erkek ve kadın hane halkı bireylerinin, cinsiyete özgü tanılar
(gebelik durumu ve kadın genital organları ve adet görmeyle birlikte olan tanımlanmamış durum)
dışında aldıkları tanılara ilişkin oranlar incelendiğinde, orantısal olarak migren, osteoporoz
(tanımlanmamış), toksik olmayan tanımlanmamış guatr, kronik sinüzit gibi hastalıklar tanısı
bakımından, kadınların erkeklere oranla daha fazla sağlık kurumlarına başvurduğu görülmektedir.
Tablo 93’te son bir ay içinde cepten sağlık harcaması yapılan başvurularda alınan hizmetin, bölgelere
ve yerleşim yerine göre dağılımı görülmektedir. En yüksek oranda alınan hizmet “ayaktan tedavi”dir
(%72,91). Bu durumu, kontrol (%9,15), diğer (%7,52) ve yatarak tedavi (%6,46) takip etmektedir.
Tablo 94 son bir ay içerisinde cepten sağlık harcaması yapılan başvurularda alınan hizmetin cinsiyete
göre dağılımı sunulmuştur. Erkek ve kadın bireylerin hemen hemen aynı oranda ayaktan tedavi
hizmeti aldıkları (erkek %72,99 kadın % 72,86) ortaya çıkmaktadır. Erkek hastaların %7,41’i kadın
hastaların %5,85’i yatarak tedavi hizmeti almışlardır. Kontrol muayenesi kullanan kadınların oranı ise
erkeklerden yüksek görünmektedir. Genel yatış oranı (yatarak tedavi / ayakta tedavi) ise, % 8,86
olarak bulunmuştur.
Tablo 95’te Türkiye geneline bakıldığında en yüksek sağlık harcaması ortalaması 690,78 milyon TL
ile yatarak tedaviye yapılmıştır. Polikliniğe yapılan sağlık harcaması ortalaması 42,35 milyon TL iken
eczaneye yapılan sağlık harcaması ortalaması 38,45 milyon TL’dir. Türkiye genelinde son bir ay
içinde kişi başına yapılan toplam sağlık harcaması ortalaması 15,42 milyon TL’dir. Bölgelere göre
toplam sağlık harcamasına bakıldığında en yüksek sağlık harcaması ortalamasının 102,67 milyon TL
ile Doğu Bölgesi’nde iken en düşük sağlık harcaması ortalamasının 59,60 milyon TL ile Akdeniz
Bölgesi’nde olduğu saptanmıştır. Tablo 95’te başvuranların cepten sağlık harcamasının
hesaplamasının yanında bölgelere göre toplam yaşayan insanlar dikkate alınarak kişi başına cepten
sağlık harcaması miktarı da hesaplanmıştır. Buna göre, en düşük miktar 11,98 milyon TL ile Akdeniz,
en yüksek miktar ise 17,72 milyon TL ile Orta Bölge’de bulunmuştur. Türkiye geneli olarak kişi
başına aylık cepten sağlık harcaması 15,42 milyon TL (11,01 $) bulunmuştur.
Tablo 95’de aritmetik ortalamanın yanında toplam 8776 başvuru harcaması küçükten büyüğe
sıralanarak median (ortanca) noktası bulunmuştur. Bu hesaplama her hizmet türü için bölgelere göre
düzenlenmiştir. Örneğin; poliklinik hizmetlerinde median (ortanca) genelde 30 milyon TL olarak
bulunmuştur. Diğer bir deyimle 2857 başvurunun yarısı 30 milyon ve aşağısı diğer yarısı ise 30
milyon ve üzeri para harcamıştır. 2857 poliklinik başvurusu içerisinde en düşük miktar 1 milyon TL,
en yüksek miktar ise 1,6 milyar TL’dir. Bu durum eczane harcamalarında (1 milyon TL- 3 milyar TL),
yatarak tedavide (4 milyon TL- 12 milyar 500 milyon TL), protez harcamalarında (3 milyon TL- 1,4
milyar TL), laboratuar- görüntüleme (1 milyon TL- 1 milyar TL), diğer harcamalarda ise ( 1 milyon
TL- 4 milyar TL) olarak bulunmuştur.
Tablo 96’da son bir ay içinde cepten sağlık harcaması (milyon TL) yapılan başvurularda alınan
hizmetin bedelinin, yerleşim yerine ve Türkiye toplamına göre dağılımı verilmiştir. Yatarak tedaviye
yapılan sağlık harcaması ortalaması kentte 829,66 milyon TL iken kırda 534,55 milyon TL olarak
bulunmuştur. Hediye, bağış vb. diğer harcamalarda ise kırda 40,67 milyon TL ve kentte 27,01 milyon
TL sağlık harcaması olduğu saptanmıştır. Son bir ayda kişilerin cepten sağlık harcamasının, yerleşim
yerine göre hesaplaması yapılmış; kentte 15,73 milyon TL, kırda ise 15,04 milyon TL olarak
bulunmuştur. Bu tabloda yerleşim yerine göre ve alınan hizmet türüne göre ortanca değerleri hesap
edilmiştir. Diğer ( hediye; bağış) bölümünde ortanca değerleri kentte 5 milyon TL iken kırda bu değer
10 milyon TL olarak bulunmuştur: diğer hizmet türlerinde ise ortanca değer arasında fark yoktur.
Tablo 97’de son bir ay içinde cepten sağlık harcaması yapılan başvurularda alınan hizmet bedelinin
toplam sağlık harcaması içindeki oranları bölgelere ve Türkiye toplamına göre verilmiştir. Toplam
sağlık harcaması içindeki en büyük orana sahip hizmet bedeli eczane %35,22 olurken, daha sonra bu
sırayı yatarak tedavi (%19,01) ve poliklinik (%16,32) takip etmektedir. Bu sıralama bölgeler bazında
farklı dağılım göstermektedir.
100